Asielzoekers
op Kaageiland
Na-hossers voelen
ich opnieuw gepakt
Weduwnaarspensioen voor ambtenaren feit
CDA'er Paulis woest
op minister Dales
Missie naar Irak
in gevaar gebracht
BINNENLAND
j lakker
1 achend bekijkt Pie-
W\if van Vollenhoven
afbeelding
irop hij staat af-
ebeeld als plakker
m een affiche met
tekst 'Bij dit
jhtpaar wordt vijf
eer per nacht inge-
roken'. Van Vollen-
oolijoven gaf gisteren
voorzitter van de
ie aad van Advies
an het Landelijk
ureau Slachtoffer-
W( jlp het startsein
t WJ oor een actie waar
de stichting SIRE
vraagt
s et jj
i zj indacht
n„, nor slachtofferhulp.
foto: anp
:chi
CcidócSouocmt
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1990 PAGINA 3
.Borssele moet dicht'
UTRECHT De kerncentrale in Borssele
moet worden stilgelegd omdat de veiligheid
ervan niet honderd procent zeker is. Dat is
de conclusie die prof. C. Turkenburg. hoog
leraar in Utrecht en voorzitter van de Be-
zinningsgroep Energiebeleid, trekt uit arti
kelen van deskundigen in het maandblad
Energiespectrum. In die artikelen, onder
meer van de hand van medewerkers van
het Energiecentrum Nederland, wordt ge
steld dat niet voldoende bekend is wat er
gebeurt wanneer er door een storing in de
kernreactor sprake is van een productiestij
ging. Volgens Turkenburg dreigt het gevaar
van totale vernietiging als op zo'n moment
koud koelwater aan de reactorkern wordt
toegevoegd. Hij vindt dat de kerncentrale
gesloten moet worden zolang hier geen vol
ledige duidelijkheid over is
SPITSBUSSEN NAAR
SCHIPHOL VOLDOEN
DEN HAAG Reizen per Schiphol -
spitsbus voldoet voor 85 procent van
de passagiers geheel of gedeeltelijk
aan de verwachtingen. Dit is één van
de conclusies uit een tussentijds on
derzoek in opdracht van het ministe
rie van verkeer en waterstaat naar
het spitsbussenproject Schiphol. Het
project maakt deel uit van het be
reikbaarheidsplan voor de Randstad.
Het is de bedoeling dat binnen tien
jaar veertig procent van alle Schip-
holwerkers en luchtreizigers gebruik
maken van de trein, de bus of een
andere vorm van collectief vervoer.
Uit het onderzoek blijkt dat na een
half jaar de bezetting van de bussen
dertig procent is en dat daarvan 29
procent ex-automoblist is.
Veel leerlingen
op basischolen
lijden aan stress
NIJMEGEN Veel basisschoolleerlingen
hebben last van stress. Volgens de klinisch
psycholoog drs. J.G.M. Hendriks vertoont
één op de vijf leerlingen de klachten die
symptomatisch zijn voor deze ziekte. Hen
driks concludeert dit uit een onderzoek
onder bijna 1.800 leerlingen van de groe
pen zeven en acht van basisscholen in de
provincies Gelderland, Noord-Brabant en
Limburg. Op dit onderzoek promoveert hij
op 7 december aan de Katholieke Univer
siteit Nijmegen. De psycholoog constateer
de bij de onderzochte leerlingen slapeloos
heid. hoofd- en buikpijn, gebrek aan eet
lust, misselijkheid en hartkloppingen.
Puzzel op
strippenkaart
DEN HAAG Op de achter
kant van de nationale strippen
kaart zal vanaf 1 januari een
puzzel te vinden zijn. Het be
drijf Vervoer Bewijzen Neder
land, dat de strippenkaarten
produceert, drukt 48 verschil
lende puzzels af op de kaarten.
Om de twee, drie maanden zul
len de puzzels, die speciaal voor
de strippenkaart worden ge
maakt, ververst worden. Vol
gens Vervoer Bewijzen Neder
land zullen onder meer crypto
grammen, kruiswoordpuzzels,
cijfercodes en hersenbrekers
worden afgedrukt.
^iet meer
nisdaden
!$oor andere
ultuur
MSTERDAM De oorza-
van criminaliteit onder
gro arokkaanse, Turkse, Suri-
jamse en Nederlandse jonge-
n verschillen niet. De theo-
;g g ndere cultuur" hebben en
ïn t lardoor meer misdaden ple-
wa n, gaat niet op. Tot deze con-
usie komt M, Junger in een
oefschrift over dit onder-
eers erp, waarop ze op 4 decem-
1 J aan de Vrije Universiteit
Amsterdam promoveert.
0CJegenen die een sterke band
et de samenleving hebben
Hen minder delicten plegen,
stelt Junger. Voor haar
ardi oefschrift interviewde de
-j( derzoekster 800 jongens,
igeren die een goede band
iben met de samenleving
heersen zich meer en plegen
;tisc ncjer misdrijven. Die goede
nd met de samenleving be-
[ent, volgens Junger, dat de
^pgeren goed functioneren
ODtiinen ^et &ez'n' °P school en
rHer ppn vrii mnvpntinnp-
rder een „vrij conventione-
vrijetijdsbesteding hebben
2t v et veel uitgaan).
Vale
MINISTERIE VERRAST GEMEENTE ALKEMADE
ALKEMADE Het col
lege van b en w van het
Zuid-Hollandse Alkemade
is ontstemd over de proce
dure rondom de komst
van 30 asielzoekers naar
Kaageiland. Volgens het
gemeentebestuur zijn die
door het ministerie van
wvc in een zeilschool ge
plaatst zonder medeweten
van de gemeente.
Gemeentesecretaris Van Elk
zegt afgelopen dinsdag een
brief te hebben ontvangen van
het ministerie waarin werd
meegedeeld dat er mogelijk 30
asielzoekers zouden worden
ondergebracht in zijn gemeen
te. Op dit moment zitten er 26
in een gebouw van zeilschool
Van Rijn. „Op het moment dat
wij die brief ontvingen zaten
de asielzoekers er al. Het ge
tuigt van goed overleg wan
neer we dat eerder hadden ge
weten", aldus Van Elk.
De asielzoekers zijn in de zeil
school ondergebracht tot begin
volgend jaar. Volgens het mi
nisterie van wvc moet ge
wacht worden tot andere op
vangmogelijkheden gereed
zijn. De asielzoekers zouden op
Kaageiland nauwelijks bewe
gingsvrijheid hebben. Het
eiland verlaten is alleen moge
lijk met de pont Geld voor
een kaartje hebben de asiel
zoekers echter niet.
Overigens ontkent het minis
terie van wvc dat het gemeen
tebestuur niet tijdig zou zijn
ingelicht. Woordvoerder Van
Beek zei vanmorgen dat de
komst van de asielzoekers is
meegedeeld aan een ambtelijk
medewerker van b en w, het
geen door de gemeente weer
wordt tegengesproken. Een
andere woordvoerder van wvc
stelt dat er een groot tekort is
aan opvangmogelijkheden
voor asielzoekers. „We zijn al
lang blij wanneer we ruimte
hebben gevonden. Soms moet
de bureaucratie maar even
wijken voor de belangen van
mensen die nergens terecht
kunnen" aldus de woordvoer-
Ineens
Onthutst staat een 70-jarige vrouw uit te kijken naar een kraan
wagen. Die moest er gisteren op de snelweg tussen Almere en
Lelystad aan te pas komen om de door haar man bestuurde auto
van de vangrail te takelen. Het echtpaar had geen idee hoe ze
met de auto op de vangrail terecht waren gekomen. „Hij stond er
ineens", aldus de vrouw. foto: anp
jonge leraren roeren zich. Ze zijn ontevreden over salaris en status. Begin no-
mber liet de actiegroep De Na-hossers van zich spreken op het Binnenhof. Daarna
olitJerd het Amsterdamse hoofdkantoor van de ABOP, de Algemene Bond van Onder-
ijzend Personeel, bezet. Morgen vindt er een blokkade plaats van het ministerie
^in onderwijs en wetenschappen in Zoetermeer. Staken doen ze daarmee niet, zeg-
E n de leraren, en ook is er geen sprake van werkweigeren. Ze gaan achterstallig
kijkwerk inhalen. Plaats daarvoor: het ministerie.
it
zinj
i h< r
DlidaOETERMEER Voor-
pgesteld: ze werken met
tel veel plezier in het
hderwijs. Daar gaat het
,'Jis niet om. Toch zijn ze
joedend. En met hen al
andere na-hossers.
.Jick Prins: „We zijn zo
Jvaad omdat we nu voor
tweede keer gepakt
lorden door de overheid
de bonden. In '85 zat ik
op de opleiding en
nden we er niets aan
en. Nu wel. En dat zul-
i ze merken ook.
k Prins (29) is leraar ge-
iedenis en maatschappij-
r. Collega Henk de Lange
geeft handvaardigheid.
ircj Jiden zijn 'na-hosser', een
>rs iim doorgaans goed is
delir ,r een wat onbegrijpende
ngei nlach. De naam is een af-
)p d ting van een bikkelhard
ters hP oit de bezuinigingswin-
aar Herstructurering Onder
natie 5 Salarissen.
1985 sloten de regering en
onderwijsbonden het HOS-
ikoord. Dat betekenende dat
bestaande salarissen op het
;au van '85 werden bevro-
en dat de aanvangssalaris-
drastisch omlaag gingen,
(rder werd het carrièrever-
ip uitgerekt; de eindschaal
men pas na 25,jaar berei-
in plaats van na vijftien
fetesten van de bonden haal-
niets uit. De pijn was ook
n go<
DA tegen minimum aantal gokautomaten in horecagelegenheden
niet zo groot, want op dat mo
ment waren er nog geen na-
hossers. Henk de Lange be
hoorde tot de eersten. „Of je
vóór of na de HOS-nota begon;
dat scheelt honderden guldens
netto per maand. Maximaal
vijfhonderd gulden. Toen ik
begon bedroeg het aanvangs
salaris bij een volledige baan
netto bijna 1.700 gulden. Daar
vóór lag het tegen de 2.200
gulden. Dat is een aanzienlijk
verschil, vind je nietHet
kernprobleem is nu dat er in
het onderwijs tweespalt is ont
staan tussen de mensen die
vóór en na de HOS gekomen
zijn. Dat spitst zich toe op het
ontzettend grote salarisver
schil en op de carrèreplanning.
De andere kant van de zaak is
dat de status van leraar is uit
gehold, plus dat de kwaliteit
van het onderwijs achteruit
loopt".
Perspectief
Dick Prins: „Een groot pro
bleem is dat de huidige gene
ratie docenten die na '85 in het
onderwijs is gekomen, aan de
studie is begonnen met het
vóór '85 geldende carrièreper
spectief. Toen ze eenmaal wa
ren afgestudeerd, werden ze
geconfronteerd met een totaal
veranderde situatie".
De lerarenopleidingen zijn de
afgelopen jaren niet bepaald
bestormd. Binnen enkele jaren
wordt een tekort van dertig
duizend leraren in het voort
gezet onderwijs verwacht. Om
de situatie te verbeteren is
voor de komende vijf jaar
driehonderd miljoen gulden
beschikbaar. Over de beste
ding daarvan hebben het mi
nisterie van onderwijs en de
bonden inmiddels een princi
pe-akkoord bereikt. Tot te
leurstelling van de na-hossers
is van dat geld slechts vijftig
miljoen bestemd voor salaris
verhoging. De rest gaat naar
verbetering van allerhande se
cundaire arbeidsvoorwaarden
als arbeidsduurverkorting,
kinderopvang en opfrisvakan-
ties. Dick Prins: „Dat geld
komt dus ten goede aan men
sen die al vóór 1985 in het on
derwijs werkten".
Boos zijn de na-hossers over de
suggestie dat met de vijftig
miljoen de aanvangssalarissen
met tien procent worden ver
hoogd. Henk de Lange: „Dat is
een truc. Na één jaar gaat die
tien procent omlaag naar zes
procent en dan naar drie pro
cent. Na vijf jaar is het com
pleet afgebouwd Dan is er
niets meer van over. Als je het
uitsmeert over een carrièrepa
troon van 25 jaar, dan bete
kent het nog niet één procent
reële loonsverhoging. De over
heid werkt alleen aan beeld
vorming: kijk eens hoe aardig
en leuk wij zijn voor het on
derwijs. Wij willen dat die 250
miljoen niet bestemd wordt
voor verbetering van de posi
tie van mensen die niet hoe
ven te bloeden voor onderwijs-'
bezuinigingen, maar naar de
slachtoffers van de bezuini
gingsoperatie, naar de mensen
die al bijna kapot gebloed
zijn".
DEN HAAG Het
weduwnaarspensioen voor
ambtenaren is geregeld.
Voortaan krijgen ook de
echtgenoten van vrouwe
lijke ambtenaren als hun
vrouw overlijdt een pen
sioen. Minister Dales deel
de gisteren in de Tweede
Kamer mee, dat binnen
kort de eerste uitkeringen
voor ambtenaren zijn te
verwachten.
Het Europese Hof
twee jaar geleden dat weduw
naars evenveel recht hebben
op pensioen als weduwen. De
financiële gevolgen van die
uitspraak moesten worden be
rekend, waardoor de uitwer
king zo lang heeft geduurd.
Een partnerpensioen zal daar
entegen nog wel even op zich
laten wachten. PvdA, VVD,
D66 en Groen Links maakten
zich daar gisteren opnieuw
sterk voor. Zij vinden dat ie
dereen evenveel recht op een
pensioen moet hebben, of het
nu gaat om gehuwden of sa
menwonenden.
Woordvoerster Schimmel van
D66 verweet Dales dat de
overheid als werkgever weinig
succesvol is met positieve ac
ties voor vrouwen. Dales be
streed dat en zei dat er diverse
maatregelen zijn genomen, zo
als kinderopvang en deeltijd
banen, om het aantal vrouwen
in overheidsdienst te laten
groeien. In het kader daarvan
kondigde ze aan dat binnen
kort de vijftigste vrouwelijke
burgemeester zal worden be
noemd. Nog niet bekend is wie
dat wordt en van welke plaats
ze burgemeester wordt.
Een spuitgast van de Rotter
damse brandweer geeft met de
eigenaar een pony een was
beurt om de resten weg te
spoelen van een angstig avon
tuur. Het dier kwam gisteren in
een modderige sloot vast te
zitten, waarop het de eigenaar
en de brandweer drie kwartier
kostte om de pony uit de sloot
te krijgen.
foto: anp
N HAAG Het CDA is het niet
niet een nog in de maak zijnde
atregel van het ministerie van
inomische Zaken die horecagele-
iheden en sportkantines waar gok
ten staan verplicht minimaal twee
ideze automaten op te stellen. Het
A-kamerlid Janmaat-Abee vindt
dat de overheid daarmee goksversla-
ving bevordert. De Vereniging Auto
matenhandel Nederland (VAN)
maakte onlangs bekend dat de maat
regel klaar ligt op het ministerie.
Volgens de VAN is pas sprake van
een rendabele exploitatie van de gok
automaten bij een minimum-aantal
van twee. Het CDA vindt een ver
plichting voor een minimum-aantal
gokautomaten „in schril contrast"
staan tot de subsidies van andere mi
nisteries in de strijd tegen de gokver
slaving.
AAIBAAI
door WILLEM RITSTIER
HEBT MMÖCUldK
PRATEM, MILL ...did HOEFT
GEEN VPOERTE IMRPSHl...
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CDA-
kamerlid Walter Paulis
liep bijkans rood aan. Na
een debatje met minister
Dales van binnenlandse
zaken over de arbeids
voorwaarden voor het
overheidspersoneel brieste
hij gisteren nog nooit zo
iets te hebben meege
maakt.
Voor niets had hij een aantal
opzienbarende voorstellen op
tafel gelegd over de toekomst
van de ambtenaren. Dales had
gereageerd of hij een snotjon
gen was. „Dit is het grootste
flutantwoord dat ik ooit van
een minister heb gekregen
sprak Paulis tandenknarsend.
De CDA'er had gepleit voor
een ingrijpende verandering
van de status van de ambtena
ren. Volgens hem moeten ze
net zo worden behandeld als
werknemers in het bedrijfs
leven; dezelfde arbeidsvoor
waarden, rechtsbescherming,
salariëring en pensioenrech
ten. Daardoor kan de overheid
veel flexibeler en efficiënter
werken.
Dales wenste er echter geen
woorden aan vuil te maken en
dat zette Paulis in brand, om
dat hij eerder op de dag zijn
verhaal nota bene op verzoek
van het ministerie op schrift
naar de minister had gestuurd.
„Ongehoord, onbehoorlijk, on
elegant", sprak Paulis op luide
toon. „Als het zo gaat, heb ik
geen zin meer om op deze ma
nier met een minister in over
leg te treden. Ik zal het aan de
orde stellen in de kamercom
missie voor binnenlandse za
ken. Het gaat om de toekomst
van het overheidspersoneel en
dat is een fundamentele zaak.
Het geeft geen pas dat de mi
nister zich daar zo eenvoudig
vanaf maakt". Dales, die de
uitbarsting van een afstand
volgde, kon er echter koud
noch warm van worden.
De minister ging wel in op
kritiek van de Kamer over de
voorgenomen uitbreiding van
het aantal ambtenaren met
drieduizend. Dat is volgens het
parlement niet te verenigen
met de efficiëncy-operatie
waardoor honderden ambtena
ren moeten verdwijnen. Vol
gens Dales zal de komende ja
ren het aantal ambtenaren
heus weer afnemen. Nu zijn er
echter extra mensen nodig om
een aantal plannen van het
kabinet te realiseren, zoals de
sociale vernieuwing. Daardoor
loopt het aantal formatieplaat
sen volgend jaar op. In die pe
riode zal dan ook geen enkel
resultaat te zien zijn van de
vijf jaar geleden begonnen af
slankingsoperatie. CDA, PvdA
en VVD tekenden hiertegen
protest aan.
BRINKMAN VEEGT VAN VOORST DE MANTEL UIT
DEN HAAG CDA-frac-
tievoorzitter Brinkman
heeft staatssecretaris Van
Voorst tot Voorst van de
fensie in het openbaar de
mantel uitgeveegd. Van
Voorst had gezegd dat Ne
derland wellicht meer mi
litairen naar de Perzische
Golf zal sturen.
Brinkman acht het niet uitge
sloten dat zijn partijgenoot
daarmee het welslagen van de
missie-De Jong naar Baghdad
in gevaar heeft gebracht De
staatssecretaris deed zijn uit
spraak in Washington, waar
hij op bezoek is om over de
aanschaf van militair mate-
riëel te praten. Journalisten
vroegen hem wat Nederland
doet als de Veiligheidsraad, zo
als verwacht, vandaag een re
solutie aanneemt waarin een
gewelddadige bevrijding van
Kuwayt wordt toegestaan.
Volgens Van Voorst ontstaat
dan er een nieuwe situatie
waarin Nederland opnieuw
zijn houding moet bepalen.
Ook minister Ter Beek, de
baas van Van Voorst, heeft dit
al enkele malen gezegd.
Brinkman is echter kwaad
vanwege het moment dat de
staatssecretaris zijn mond open
deed. Uitbreiding van de Ne
derlandse troepen in de Golf is
nu niet aan de orde, sprak de
CDA-fractievoorzitter op felle
toon. „Die resolutie is er npg
niet. En zelfs al zou hij er ziin,
dan nog moeten we alle ande
re middelen blijven proberen.
We moeten over dit soort za
ken niet gaan speculeren".
Vond Brinkman de uitspraak
van Van Voorst niet erg on
verstandig nu die missie-De
Jong in voorbereiding is? „Die
vraag stellen is haar beant
woorden". aldus de CDA-frac
tievoorzitter.
Ook minister Van den Broek,
die met koningin Beatrix op
staatsbezoek is in Portugal,
haastte zich Van Voorst tot de
orde te roepen. „Ik geloof dat
een dergelijke resolutie van de
Veiligheidsraad in de eerste
plaats gezien moet worden als
een uiterste beroep op Saddam
Husayn om zich uit Irak terug
te trekken en dat vrijwillig te
doen en het niet op verder
gaande, gewelddadige maatre
gelen van de internationale
gemeenschap te laten aanko
men", aldus de minister van
buitenlandse zaken gisteren in
Lissabon.
De commissie van oud-pre
mier De Jong kwam gisteren
voor het eerst voltallig bijeen.
Dat gebeurde in het gebouw
van de Raad van State, waar
oud-minister Van der Stoel
een werkkamer heeft. Zicht
op resultaat heeft de commis
sie nog niet nog niet. „We ont
veinzen ons niet dat die onder
handelingen erg moeilijk zul
len ziin. We willen geen valse
hoop wekken. Natuurlijk zul
len we ons uiterste best doen
om wel resultaat te boeken
aldus de 75-jarige voormalig
minister-president.
Vrijlating Belgische gijzelaars vrijwel zeker
BAGHDAD President Saddam Husayn heeft gisteren aan het
Iraakse parlement gevraagd zich te buigen over zijn verzoek tot
vrijlating van alle Belgen die sinds 2 augustus in dit land worden
vastgehouden. Volgens waarnemers in de Iraakse hoofdstad
Baghdad is het daarmee „zo goed als zeker" dat de gegijzelde Bel
gen kunnen vertrekken Tot nu toe hebben de 250 parlementa
riërs altijd consequent hun steun gegeven aan dergelijke verzoe
ken van Saddam Husayn, zoals de verzoeken tot vrijlating van
Fransen, Duitsers en Zweden. In Irak en en het door dit land be
zette Kuwayt worden momenteel waarschijnlijk 33 Belgen vastge
houden. Volgens het persbureau APS heeft Baghdad ingestemd
met de vrijlating van alle Belgen op verzoek van de Algerijnse
regering, die daarmee het huidige staatsbezoek van de Belgische
koning Boudewijn aan het Noordafrikaanse land opluistert. Op
een persconferentie met zijn Algerijnse collega, Sid Ahmed Gho-
zali, pleitte de Belgische minister van buitenlandse zaken, Mark
Eyskens, voor een oplossing van alle problemen in het Midden-
Oosten met inbegrip van het Palestijnse vraagstuk. Eyskens ver
gezelt koning Boudewijn die dinsdag in het Algerijnse parlement
ook al een lans brak voor de Palestijnen. Irak heeft vanmorgen
ingestemd met het vertrek van vijftien Britse gijzelaars. Het be
treft zieke en oudere gijzelaars. De socialist Benn, een ex-minis
ter, had gisteren om hun vrijlating verzocht in een gesprek met
de Iraakse leider Saddam Husayn.
