Scheidsrechtersfluit steeds
steen des
vaker
aanstoots
woetballerlei
I mi
w I
aturn: nieuw
utomerk van
reneral Motors
Honda CRX VTEC: als een duveltje uit een doosje
-PORT/AUTO
QeidóeQowumt
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1990 PAGINA 9
door Frank Werkman
Ooit was er een tijd dat alleen
Haarlemmer olie hét middel
was tegen alle kwalen. Last
van je ingewanden, een
schilferende hoofdhuid of
tenen-eczeem, een eetlepel
van die vettigheid en je voelde
je binnen de kortste keren
weer kiplekker. In de
Enkhuizer Almanak kon je
lezen onder welke maanstand
je de substantie het best tot je
kon nemen.
Zelf heb ik de vloeistof nooit
langs de huig voelen glijden.
De enige, vergelijkbare
smurrie was levertraan,
waarvan ook pakweg dertig
jaar geleden nog werd gedacht
dat je er winterse kwalen mee
buiten de deur hield. Lekker
was anders, maar het motto
was: baatte het niet, het
schaadde evenmin.
Met het toenemen van de
welvaart en het grotere
bestedingspatroon ontstond er
een zich immer uitdeiehd
aanbod van allerhande
middeltjes. De fabrikant
beweerde steevast met
stelligheid dat het een probate
oplossing was voor fysieke
ongemakken. Problemen
waarvan de goegemeente zich
er tot dat moment soms niet
eens bewust van was geweest
dat ze überhaupt bestonden.
Er leek ook wel eens een
artikel te worden uitgevonden
waar vervolgens een kwaal bij
werd bedacht. Wasmiddelen
tegen roos en haaruitval,
smeersels tegen rimpels en
nevels tegen zweetlucht
veroverden de markt.
Met het groeien van de vrije
tijd en het gaandeweg
toenemen van allerhande
recreatieve activiteiten
ontstond er ook een
sportartikelenbranche. Die
kreeg niet alleen vorm in een
zeldzaam uitgebreid scala aan
attributen, maar ook in
secundaire hulpmiddelen. De
topsport ontwikkelde zich
daarbij nog het meest
revolutionair.
De amateur behielp zich met
een zalfje om eventueel
opspelende pijn in de kuiten
de kop in te drukken, de
gewichtheffer, de wielrenner
en de atleet grepen naar
spierversterkende spullen en
long-inhoud vergrotende
methodieken.
Deze week kwamen een
wielrenner en paarden op een
opmerkelijke wijze in het
nieuws. De wegens
dopinggebruik bestrafte Gert-
Jan Theunisse zou in zijn lijf
te veel verboden stoffen
hebben verzameld, omdat hij
zich elke dag insmeerde met
een zalfje. Dat zou in
combinatie met reeds in
natuurlijke vorm aanwezige
lichamelijke elementen een
laakbare hoeveelheid
ongeoorloofd spul hebben
opgeleverd. Mysterieus.
Even geheimzinnig was het
verhaal van de
palmpitschilfers, die waren
verzeild geraakt in het
paardevoedsel, waardoor de
beesten positief hadden
gereageerd op een
drogcontrole. Wéér een
Augiasstal ontdekt. Zo eentje,
waar zelfs een paard van Troje
niet helpt om de brokken te
liimen.
Ooit werd in die kringen een
draver opgezadeld met de
naam van schaatsenrijder
Kees Verkerk. Dat elk jaar om
nieuwe namen verlegen
zittende metier zal Gert-Jan
Theunisse nimmer
vernoemen. Het is
promotioneel zo ongeveer een
vierspan achter de wagen
binden.
Theunisse heeft in zijn
carrière de nodige opponenten
aan de zegekar gebonden.
Allemaal mede dank zij een
zalfje. Had hij zich maar
beperkt tot Haarlemmer olie
of levertraan, dan was er nooit
een vuiltje aan de lucht
geweest. Waren ook die
paarden maar gewoon in de
wei gaan grazen, dan was de
kans op betrappen ook veel
kleiner geweest.
Helemaal zeker kun je daar
tegenwoordig trouwens ook
niet meer van zijn. Immers,
ook koeien worden regelmatig
aan de schandpaal genageld,
omdat ze in de buurt van een
afval- verbrandingsbedrijf
hebben gegraasd. Daar helpt
dan zelfs geen uierzalf tegen.
Melk moet' is een gevleugelde
uitdrukking geworden, maar
soms bekruipt je het gevoel dat
dit zinnetje nooit is afgemaakt.
Zalvende woorden zouden het
niet zijn, eerder bijtend. Zoals
tijgerbalsem, ook zo'n smurrie
als het spul waarmee
Theunisse zich kennelijk zo
graag de porieën volsmeerde
en waaruit hij kennelijk
zelfvertrouwen peurde.
Sporters zijn vaak bijgelovige
gewoontedieren. Ze moeten
gewoon wat vaker een mager
stukje vlees met sla en
macaroni eten. En misschien
zo af en toe een
paardebiefstukje.
ecordwinst voor Bayern
jNCHEN Bayern München heeft in het vorige seizoen een
:ordwinst van 1,434 miljoen Duitse marken gemaakt. Schatkist-
waarder Hegerich meldde op de jaarvergadering dat de omzet
stegen was naar 37,4 miljoen marken, 3 miljoen meer dan het
toen 88-89, Voorzitter Scherer stelde vast dat Bayern met
756 leden de grootste sportvereniging in Duitsland is.
ostduitse bond bestaat niet meer
■RLIJN Twee en dertig jaar na de stichting is de Oostduitse
etbalbond opgeheven. De Oostduitse clubs en spelers ressorte-
n voortaan onder de voetbalbond van de Duitse Bondsrepu-
ek. De gedelegeerden zullen in de toekomst het noordoosten
n het Duitse voetballand besturen. Hans Georg Moldenhauer,
voorzitter van de opgeheven Oostduitse voetbalbond, sprak
verwachting uit dat de komende jaren toch nog Oostduitse
lbs in de Europese bekertoernooien zullen uitkomen.
Roger Milla bezorgde bonds
coach Valeri Nepomniasji zijn
plotselinge bekendheid.
foto: epa
Bondscoach Nepomniasji vertrekt uit Cameroun
YAOUNDE Valeri Nepomniasji heeft ontslag genomen als
voetbalcoach van Cameroun. De Sovjet boekte met „de ontem
bare leeuwen" fraaie successen in het laatste wereldkampioen
schap. Onder zijn leiding haalde Cameroun in Italië de kwartfi
nale. Nepomniasji, die zijn plotselinge bekendheid vooral dankt
aan Roger Milla, was twee jaar bondscoach in Cameroun. Hij
keert terug naar de Sovjetunie, waar Rij een functie in de voet
balbond zal aanvaarden. De voetbalbond van Cameroun zoekt
als zijn opvolger een trainer van hoog niveau.
Etiopië stuurt voetbalteam weg
ADDIS ABEBA De Etiopische voetbalbond houdt niet van
halve maatregelen. Het gehele nationale elftal alsmede twee
coaches werden terzijde geschoven na een nederlaag tegen Tu
nesië. Etiopië verloor de kwalificatiewedstrijd voor het Afri
kaans kampioenschap in Addis Abeba met 2-0. De drastische be
slissing werd na een buitengewone bondsvergadering genomen.
Het dagblad Addis Zemen publiceerde een verklaring van de
bond wabrin de spelers gebrek aan vaderlandsliefde en een te
geringe wil tot samenwerking werd verweten.
In voorjaar besluit over straf Liverpool
ZÜRICH De UEFA zal op 19 april 1991 beslissen over de Eu
ropese toekomst van Liverpool. De Engelse club is officieel nog
voor drie jaar geschorst. De UEFA denkt aan strafvermindering.
In Engeland zelf accepteert Arsenal de aftrek van twee winst
punten en de boete van 165.000 gulden voor de spelersrel in het
duel met Manchester United vorige maand. In een speciale ver
gadering heeft het bestuur van de club besloten geen beroep aan
te tekenen tegen de straf. Manchester United, dat één winstpunt
in mindering gebracht kreeg naast een boete van 165.000 gulden,
heeft nog geen beslissing over een beroep genomen.
Juventus beboet vechtende spelers
TURIJN De clubleiding van Juventus heeft forse boetes uitge
deeld aan twee spelers. De Braziliaan Julio Cesar en Paolo di Ca-
nio moeten ieder een bedrag van 25 miljoen lire (37.500 gulden)
betalen. Beiden werden in het duel met AS Roma (5-0) van het
veld gezonden. Tijdens de ontmoeting kwam het tot een handge
meen, als gevolg waarvan ook Roma-speler Sebino Nela voortij
dig naar de kleedkamers moest. De drie kunnen een zware straf
van de tuchtcommissie van de Italiaanse bond tegemoet zien.
dan dubbeltjes uit een gat in
zijn broekzak. „Ik ben daar
niet trots op hoor", meldt hij.
„Sterker nog, ik ben er hele
maal niet blij mee".
Hij heeft gewoon gehandeld
naar de nieuwe richtlijhen,
zegt-ie. Die waren ingevoerd
om het voetbal aantrekkelijker
te maken, en dat is aardig ge
lukt, meent Overkleeft. „Spe
lers houden in, er wordt aan
vallender gevoetbald en er
komt zeker niet minder pu
bliek. En al die kaarten? Tja,
ze zijn het gevolg van de nieu
we richtlijnen Die dienen na
geleefd te worden, of je het er
nu mee eens bent of niet".
Vechtpartij
Scheidsrechter Uilenberg leid
de twee weken geleden de
Slag om de Martinitoren. Op
een schone zondag vatten Gro
ningers en Feyenoorders het
woord strijd wat al te letterlijk
op en timmerden elkander in
dè middencirkel eens spontaan
en massaal op het aangezicht.
Uilenberg zag slechts Rotter
dammer K en de Joegoslaaf
D. uit Groningen zich bedie
nen van de vuisten van de
duivel en zond de booswichten
heen met een rode kaart. De
verbazing was echter groot
toen de tuchtcommissie de
rode kaarten voor K. en D.
weer introk omdat het niet be
wezen was dat de twee tikken
hadden uitgedeeld. K. en D.
kregen slechts geel. Maar
waarom ze geel kregen als ze
dan toch niets gedaan hadden,
wist niemand te vertellen.
Van het gebrek aan steun van
de tuchtcommissie heeft de
Twentse fluitist nog immer
een katterig gevoel, maar hij
wil niet al te dramatisch doen
over de vermeende toegeno
men agressie. „We staan er
wat dat betreft zeker niet
slechter voor dan Duitsland of
België", brengt hij de nuance
aan. „Ook het aantal rode
kaarten moet niet overdreven
worden. Een aantal daarvan is
immers rechtstreeks het ge
volg van de nieuwe richtlijnen
van de FIFA. Als je die er af
trekt, kun je hetzelfde beeld
als de afgelopen jaren consta
teren". De agressie jegens de
scheidsrechters ervaart de der
de arbiter van Nederland niet
als een groot probleem. „We
moeten daar niet al te veel
over zeuren. De scheidsrech
ters moeten ten dele ook de
hand in eigen boezem steken.
We hebben de laatste jaren
veel te veel getolereerd. Dat
we nu de spelverruwing terug
draaien is prima maar dan
moeten we ook de acceptatie
voor lief nemen".
PETER WEKKING
ralsnog zijn er geen
inen om Saturns naar
te exporteren,
ir wat niet is kan nog
ten. De Saturn is wel
Europese leest ge
leid, de enige vraag is
rschijnlijk of hij hier
een concurrerende
naartoe gehaald kan
den.
Saturn werd echter eerst
vooral geboren om de
Ischoen op te nemen tegen
mports' in de USA, die nu
twintig procent van de
open pakken. En dat aan
groeit nog steeds. Van
dat de Saturn-serie (cou-
asis-sedan en luxe-sedan)
ijl en techniek van die Ja-
e of Europese imports
it evenaren.
isch is dat de Saturn ei-
ïjk het antwoord van gis-
is op de problemen van
ag. Aan het begin van
en tachtig al viel name-
ïet besluit tot een unieke,
gedurfde aanval op geï-
irteerde Japanse midden
iers. De oliecrises van de
zeventig hadden de
irikanen erg aan het
ikken gemaakt. Ze keer-
zich af van de traditionele
guzzlers' (zeg maar zuip-
liten) die de Amerikaanse
ken boden. Er moesten als
Cffoetten^,
de bliksem kleinere, zuinigere
en modernere modellen wor»
den bedacht, iets waar de
Amerikanen weinig verstand
van hadden. Sindsdien scha
kelden Amerikaanse auto's
van klein tot groot over op
voorwielaandrijving. Toen de
ergste' schrik voorbij was wil
den de Amerikanen weer gro
te auto's. Ze \yaren er echter
wel achter gekomen dat de
imports niet alleen kleiner en
zuiniger waren, maar ook
kwalitatief meestal beter en
technisch meer verfijnd. Dus
bleven ze toch ook imports ko-
General Motors besloot om
dan als het ware zelf maar
'imports' te gaan maken. Dat
werd het Saturn-project, dat in
de meest letterlijke begon met
een blanco vel papier. Er
moest een nieuw merk komen,
zonder referentie aan General
Motors. Met een nieuwe fa
briek, nieuwe productieme
thoden, een totaal nieuw dea-
lernet en uiteraard een nieuw
auto-ontwerp. Alles zo modern
als maar kon, om zowel lage
prijs als hoge kwaliteit van Ja
panse imports ten minste te
evenaren.
Men weerstond de verleiding
om kosten te sparen door be
staande componenten over te
nemen. Het is daarom min
meer toeval dat de vierdeurs
Saturn in zijn belangrijkste
maten vrijwel identiek is met
een Opel Vectra. Had men
echt diens basisconstructie ge
bruikt, dan zou de tweedeurs
Saturn coupé net als de Opel
Calibra dezelfde wielbasis van
260 cm hebben als de sedan;
hij heeft echter een tot 252 cm
ingekorte wielbasis.
!N HAAG „Tot de onmis-
re attributen van de voet-
Isport, zoals de bal, de
toen, het doel, behoort zeker
hét fluitje, dat door de
\eidsrechter van lucht moet
irden voorzien. Doet de man
Zijaanzicht van de Honda Civic 3 deurs VTEC.
Met de ruim twee ton kos
tende NSX coupé bracht
Honda onlangs de duurste
Japanse auto op de markt.
Vergelijkingen van die
NSX met Ferrari's en an
der exclusief speelgoed
waren niet van de lucht.
Maar een aardig snufje
NSX kun je bij Honda ook
goedkoper verwerven.
Een van de bijzondere dingen
in de NSX is de motor met
VTEC klepbediening, iets
eerder al toegepast voor de Ci-
vic-reeks. Om precies te zijn:
voor de driedeurs Civic en tot
dezelfde modelreeks behoren
de CRX coupé. Vaak kom je
de (in '84 gedebuteerde) CRX
niet op de weg tegen, daarvoor
zijn de gebruiksmogelijkheden
te beperkt. Gewaardeerd
wordt het apart gestileerde
coupétje echter wel, want
tweedehands blijkt hij veel
waard.
Uitersten
Honda, die bijna elk model al
standaard van een zestienkleps
motor voorziet, moest iets on
gebruikelijks verzinnen om bij
te blijven met Opeis (Kadett
GSi 16V), Peugeots (309 GTI
16V) en VW's (Golf GTI G60)
die 110 tot 118 kW leveren.
Dat werd het VTEC-systeem
van variabele klepbediening.
Het komt neer op nokkenas-
sen met twee karakters, één
optimaal afgestemd op trek
kracht bij gematigd toerental
en één met 'race-tuning' voor
hoog topvermogen. Via elek
tronica en hydrauliek kan tus
sen die twee karakters omge
schakeld worden, wat bij de
110 kW/150 pk sterke 1,6 liter
CRX/Civic VTEC (onmerk
baar) gebeurt tussen 5300 en
6000 tpm.
Hoe dat technisch in elkaar
steekt laten we hier buiten be
schouwing, we concentrerern
ons op het behaalde resultaat.
De motor loopt als-ie warm is
vrijwel onhoorbaar stationair,
start altijd zonder de minste
moeite en pakt goed op bij het
minste streepje gasgeven. Iets
te goed, wellicht, want de kop
peling pakt wat bijterig, en
omdat de motor bij de laagste
toerentallen al fors trekt is
soepel vanuit stilstand wegrij
den dan wat lastig. Geleidelijk
gasgeven is het motto, ook
daar de motor steeds kernge
zond blijft klinken, vrijwel
niet trilt en heel lang ziin
stemvolume gedempt houdt.
Wie op het gehoor schakelt
zoekt pas bij zo'n 7000 tpm
eens naar de volgende ver
snelling.
Poeslief tokkelt het motortje,
dat maar net onder de sterk
aflopende motorkap past, met
desnoods minder dan 2000 tpm
in vijf voort. Natuurlijk is de
reaktie op een flinke dot gas
dan niet meteen overdonde
rend. De versnellingen zijn erg
kort, zodat de motor ook in
vijf heel snel op toeren komt.
En hoe, want welgemoed loeit
het mechaniek in een ruk door
naar 8000 tpm in de eerste vier
versnellingen. Bij zowat 200
km/h hoef je pas,, naar vijf
(waar 7400 tpm overeenkomt
met de top van 222 km/h). Het
sterke zit hem erin dat je het
precies kunt krijgen zoals je
het hebben wilt: de CRX kan
in slakkegang of als een du
veltje uit een doosje wegschie
tend bereden worden, en ook
met alle nuances daartussenin.
Als het erop aan komt moet de
CRX VTEC het hebben van
zijn enorme toerenbereik:
dooraccelereren waar anderen
de rode streep op de toerentel-
ler tegenkomen en moeten
schakelen, dan kun je andere
snelle auto's voorblijven. Dat
doe je natuurlijk niet vaak, en
dan blijft het verbruik nog
heel aangenaam (tussen 1:11
en 1:12). Zo kom je met een 45
liter kleine tank nog net aan
vaardbaar ver weg.
PETER FOKKER
bert Overkleeft. „Het gaat al
leen nog maar om het resul
taat, sponsors eisen succes en
de spelers moeten daarvoor
zorgen. Dat levert stress op en
ik denk dat velen van hen
daar niet goed mee om kun
nen gaan en verkeerde agres
sie aanwenen. Er was al jaren
sprake van een dergelijke ten
dens, maar de laatste maanden
loopt het de spuigaten uit. Zo
kan het niet langer", aldus
scheidsrechter Overkleeft,
sinds afgelopen weekeinde het
jongste slachtoffer van voet
balgeweld.
Scheidsrechtersbaas Ben Hop
penbrouwer is hoogst ongeluk
kig met de toenemende agres
sie jegens zijn manschappen.
„De laatste cijfers uit het ama
teurvoetbal maken duidelijk
dat het aantal molestgevallen
afneemt", aldus de Hagenaar.
„We krijgen nu veel meer te
maken met verbale agressie.
Er is geen enkel respect meer
voor de scheidsrechter. Dat is
overigens een probleem van
het hele voetbal. Trainers res
pecteren elkaar onderling niet,
spelers evenmin".
Indianen
Vroeger al schoten de cowboys
en indianen eerst en stelden
dan pas vragen. Toen alle
kruitdampen waren opgetrok
ken en de doden geteld, werd
de plaats van handeling het
Wilde Westen genoemd. Deze
vergelijking gaat in relatie met
de vaderlandse voetballers
(nog) niet op, de essentie ech
ter wel. Voetballers reageren
in veel gevallen immers ook
uiterst primair. Ze schoppen of
slaan eerst en denken dén pas
na. En krijgen daar veelal ook
ruimschoots de tijd voor, want
de straffen zijn niet mals. En
het berouw? Dat komt altijd
na de zonde.
Voorbeelden van misdragin
gen zijn er te over, heftige ta-
fer,elen laten immers vaak
lang hun sporen na. Meest
vers in het geheugen ligt het
duel RBC-Den Bosch van af
gelopen zondag. Arbiter Over
kleeft had aan vier, gele en
twee rode kaarten nog niet ge
noeg om de wedstrijd in goede
banen te leiden. Hij staakte
het duel dan ook maar. Niet
zonder reden overigens. Nadat
de arbiter Bosschenaar Bults
rood had gegeven, was het als
of hij een stier een rode lap
had voorgehouen. Bults was
door het dolle heen, rende op
Overkleeft af en torpedeerde
de arme leidsman.
Niet leuk
Wie jaagt er dan nog met ple
zier een erwt door de fluit?
„Fluiten is zo inderdaad niet
leuk meer', aldus Overkleeft.
„Toen ik op de grond lag,
dacht ik: bekijken jullie het al
lemaal maar mooi, deze jongen
niet, dan komt uit zijn
itje geen geluid, en dan be
kt een arbiter niet, hetgeen
bereiken wil: gerechtigheid
fluitje!
kijken we dat even nader?
is een klein metalen ko
tje met daarin een gaatje,
ir omheen de scheidsrech-
zijn lippen sluit. Blaast de
n nu in dat gaatje, dan
èt een gedoceerde hoeveel-
van zijn longinhoud in
fluitje, en verdwijnt via
spleetje, echter niet zonder
uid achter te laten. En dat
uid heet gefluit, dat vreug-
'■sie kan oproepen,
wel bij spelers als bij pu
ik!"
enstaand epistel is een on
deel van het koddige fluit-
epistel waarmee Pé Müh-
stadionspeaker bij Volen-
een bijdrage levert aan
presentatiegids van de Ne-
landse scheidsrechters in
betaalde voetbal. Mühren,
de-grondlegger van een be-
md voetbalgeslacht, besluit
iedereen een hart onder
em te steken. „Blijf flui-
hou het zonnig!" Zonnig
t in het betaalde voetbal
ing niet meer. Het regent.
3ral kaarten. 585 gele en 53
e kaarten hebben de h.h.
tballers dit seizoen al ver
leid. Een trieste tussenba-
die een knellende vraag
antwoord oproept,
arheen leidt de weg die zij
scheidsrechtersfluit is dit
oen meer dan ooit de steen
aanstoots in het betaalde
tbal. Als de man in het
rt fluit, krijgt de voetballer
in zijn buik. „Het consta-
j van een doelpunt voor
thuisclub dient tonaal ge-
•d te gaan met het fluiten
het bekende Hallelujah-
a van Handel. Als de be
kende club scoort dan
dt een typerend fragmen-
uit het Requiem van Verdi
gehore gebracht!" Aldus
ermaal Pé Mühren. Met
ere woorden: er is altijd
iemand ontevreden.
telijk
de voetballer, de goeden
gesproken, laat dat
ds vaker en met steeds
agressie merken. Door
is zorgzame huisvaders ha-
het veld soms afgrijselij-
iingen uit. „Voetbal is een
zakelijk gebeuren gewor-
aldus scheidsrechter Ro-
Jaap Uilenberg, foto: dijkstra
De verdachten K. (voorgrond) en D. verlaten het veld nadat zij van scheidsrechter Uilenberg de rode
kaart hebben gekregen.
foto: bert wieringa
doet niet meer mee. Maar dat
was secondenwerk, ik ga ge
woon verder. Ik beleef nog
steeds plezier aan het fluiten,
alleen die randverschijnselen
maken het zo vervelend. Daar
moeten we ons tegen gaan wa
penen. Een scheidsrechter om
ver werpen, dat kan toch niet.
Ze moeten van me af blijven,
het is al erg genoeg dat er
geen respect meer is".
Als de naam van Robert Over
kleeft valt, dan krijgt de voet
baller kromme tenen. De man
uit Alphen aan den Rijn is dit
seizoen de reus onder de
rechtsprekers met 44 gele en 7
rode kaarten. De kaarten glij
den sneller uit zijn borstzakje