ta*.,.*
i
Loeki de Leeuw bijt terug
Philips zit diep in de financiële put
GELD GOED
Peru mogelijk
terug in IMF
ivr
Nederlandse vrouwen
ondernemen te weinig
Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
Ccidóc Commit
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1990 PAGINA
';p
Overeenstemming over
nieuwe krant Rotterdam
ROTTERDAM De ondernemingsraad en de directie
van Sijthoff Pers hebben een principe-akkoord bereikt
over de totstandkoming van een nieuwe krant in Rot
terdam. De raad heeft steeds de eis gesteld dat samen
voeging van het Rotterdams Nieuwsblad en Het Vrije
Volk niet mag leiden tot gedwongen ontslagen of tot
gedwongen overplaatsingen bij het RN. Volgens de raad
wordt daaraan in het bereikte akkoord voldaan. Minder
te spreken is de Sijthoff-OR over de houding van de
Dagbladunie, de andere deelnemer in de nieuwe krant.
„Wij willen geen gedwongen ontslagen, de Dagbladunie
en haar OR hebben daar geen boodschap aan. We heb
ben de indruk dat zij geen mensen van Het Vrije Volk
wil herplaatsen binnen het bedrijf", aldus woordvoer
der mevrouw Hol van de Sijthoff-OR. Het is de bedoe
ling dat de nieuwe krant volgend voorjaar voor het
eerst zal verschijnen.
LIMA De Peruaanse premier Juan Carlos Hurta-
do Miller is optimistisch over de terugkeer van zijn
land als gezonde deelnemer van het IMF (Internatio
naal Monetair Fonds). Hurtardo Miller heeft gisteren
gezegd dat hij in december het hoofd van het IMF,
Michel Camdessus, in New York zal bezoeken om
overleg hierover te voeren. In 1988 verklaarde het
IMF Peru niet langer kredietwaardig, omdat de
toenmalige president Alan Garcia een jaar eerder ge
stopt was met het aflossen van de buitenlandse
schuld van 20 miljard dollar. Volgens Hurtado Miller
zet Peru momenteel alles op alles om de twee miljard
dollar aan achterstallige aflossingen in te lopen. On
derdeel van dat beleid is een bezuinigingsprogramma
waardoor de inflatie, in augustus nog vierhonderd
procent, is verminderd tot ongeveer vijf procent.
Gratis credit card
voör verzekerden
DEN HAAG Iedereen die minimaal vier
verzekeringen bij OHRA heeft afgesloten
krijgt van de maatschappij een gratis credit
card. Met het betaalpasje anticipeert het be
drijf op een verdere toename van de ge
bruiksmogelijkheden van credit cards in
Nederland. De OHRA World Card is ont
wikkeld in samenwerking met Visa. Kaart
houders hebben dezelfde faciliteiten als
houders van de Visa card. In de toekomst
wil de verzekeringsmaatschappij de moge
lijkheden van de kaart uitbreiden door er
specifieke OHRA-voordelen aan te koppe
len. Het gebruik van credit cards stijgt ex
plosief. In 1988 waren er in Nederland ruim
300.000 cardhouders. De verwachting is dat
dit aantal nog dit jaar boven de miljoen
komt.
ABN: samenvoeging
van leasebedrijven
LEIDERDORP De ABN-doch-
ters NLC Autolease en BVM Auto
lease worden eind dit jaar geheel
samengevoegd onder de naam Ne
derlandse Leasing Combinatie
(NLC).
De combinatie krijgt haar hoofd
kantoor in Leiderdorp, waar nu al
NLC Autolease is gevestigd. De
NLC beheert straks in totaal bijna
tienduizend auto's en behoort
daarmee tot de tien grootste natio
nale leasemaatschappijen, aldus
ABN. Voor de commerciële activi
teiten blijven de oude namen in
gebruik.
De NLC-divisie opereert daarbij
landelijk, BVM is vooral actief in
het Rijnmond-gebied.
NIEUWE STER-BAAS KENNINCK SPEELT OM TE WINNEN
HILVERSUM Paul
Kenninck, de toekomstige
nieuwe directeur van de
Stichting Ether Reclame
(Ster), is dol op concur
rentie. „Ik speel het spel
om te winnen. Als de Ster
nog een monopolie-positie
had, dan was ik nooit in
de nieuwe job gestapt.
Echt niet. Wat dat betreft
is een zender als RTL4
voor mij pure noodzaak".
Kenninck is nu een paar
maanden adjunct van com
merciële Ster-zaken. Op eigen
verzoek wil hij eerst zijn nieu
we werkgever goed leren ken
nen. Het is een tijdelijke baan
omdat hij in september 1991
directeur Chris Smeekes op
volgt. Gesolliciteerd heeft hij
niet. Een Amsterdams head
hunters-bureau kwam zelf met
de vraag of hij de nieuwe Ster
topman wilde worden. Ken
ninck had op dat moment een
uitstekende positie: marketing
directeur van de snoep- en
voedselgigant Mars GmbH in
voormalig West-Duitsland.
Op een fluwelen stoel kon hij
gemakkelijk vragen stellen:
krijgt de Ster de komende ja
ren wel genoeg mogelijkheden
om de slag met het commer
ciële omroepbestel aan te
gaan? Het antwoord was vol
gens Kenninck positief. En
wat is als puntje bij paaltje
komt belangrijker: de adver
teerder, de politiek of de om
roep?
Wapens
Het gesprek werkte verhelde
rend. De Ster gaat na 25 jaar
met z'n tijd mee en werkt
voortaan commerciëler. De ad
verteerder staat voorop en
krijgt meer mogelijkheden dan
vroeger. Kenninck: „Ook ik
kende het cliché-beeld van de
Ster: dat van ëen stoffige, bu
reaucratische organisatie. Ik
heb me daarom langdurig la
ten informeren over de bewe
gingsruimte in zo'n belangrij
ke baan. De uitdaging werd
me al heel snel duidelijk. De
concurrentie is prima moge
lijk, nu we vanaf volgend jaar
veel flexibeler en gerichter op
de wensen van de adverteer
der kunnen inspelen". Hoe bijt
Loeki de Leeuw terug? Vanaf
1991 komen er in de middagu
ren 'zwevende blokken' op te-
levisie. Op Radio 1 is vanaf I
januari ook reclame te horen
op piekuren rond 7.30, 12.30 en
17.30 uur. De zogeheten 'offer
tefase' is geschrapt: een adver
teerder heeft voor een com
mercial geen aanvraagtermijn
of sluitingsdatum meer. En
wie een onverhoopt een spot
moet annuleren, is geen grote
bedragen meer kwijt.
Nieuw is ook het 'kijkerspak
ket'. De Ster garandeert dat
een commercial een vastge
steld aantal kijkers bereikt, tot
maximaal zes miljoen kijkers.
Wel moet voor minstens
100.000 gulden aan zendtijd
worden gekocht. De Ster be-
De verruiming van mogelijk
heden is bittere noodzaak. De
Ster is al lang geen alleenheer
ser meer op het gebied van
etherreclame. De vertrouwde
omroepen trekken volgens de
recente cijfers 56 procent van
de kijkers (gemeten over de
afgelopen twee maanden),
RTL4 heeft een kijkersaandeel
van 27 procent. De opmerking
'Sorry, we zitten vol' komt af
en toe nog voor bij reclame
blokken -rond populaire pro
gramma's als 'Medisch Cen
trum West' of 'Ook dat Nog'.
„We moeten harder knokken,
nu het gedwongen ongenoegen
van adverteerders over te wei
nig zendtijd verdwijnt". Het is
voor keel wat adverteerders
een verrassing dat dezelfde
Ster nu de boer opgaat met to
verwoorden als 'flexibel, be
taalbaar en compleet'. „Ik heb
de afgelopen maanden heel
wat cliënten bezocht. Dan laat
ik duidelijk blijken dat we er
voor de adverteerder zitten en
straks van alles in huis hebben
om commercials zo flexibel
mogelijk te programmeren.
Dat is voor een aantal
nog even wennen".
Bestaansrecht
De Ster is ook intern met een
aanpassing van de organisatie
bezig. Een commercieel actie
plan is net afgerond. Ken
ninck doet daar nog wat ge
heimzinnig over. „Kom nou,
de concurrentie slaapt niet. Ik
gooi het niet op straat, ik kan
alleen zeggen dat het ingrij
pend is. Een paar dingen dan.
Er komt een buitendienst, die
waarschijnlijk bestaat uit de
mensen die nu telefonische
verkoop doen. We gaan dus
veel vaker naar de bedrijven
toe. Lijkt me geen probleem,
we hebben een prima team.
En we gaan nog gerichter aan
marketing doen. Stel dat er
over een maand of twee een
special over Canada wordt uit
gezonden. Met die informatie
kun je naar adverteerders, die
er belang bij hebben".
Het betekent dat het contact
met de omroepen over pro
grammering nog belangrijker
wordt. Kenninck laat een dik
ke stapel uitzendschema's zien
van januari en februari 1991.
Die zijn vorige week ver
stuurd naar adverteerders.
„Dit bedoel ik nu. Opening
van zaken voor de markt. We
laten per programma heel
overzichtelijk zien wat een
spot kost. De prijs is afhanke
lijk van de populariteit van de
Paul Kenninck: „Ik denk dat na f
uitzending. Dat was er eerder
niet".
Kenninck was voor Mars ja
renlang in Los Angelos actief,
maar verlangt beslist niet naar
het Amerikaanse systeem van
reclame. „Daar wordt bij wijze
van spreken de honderd meter
sprint opeens onderbroken
door reclame, je wordt er soms
gek van. Nee, ons bestaans
recht ligt echt in het huidige
omroepbestel verankerd. Je
kunt misschien nog aan onder
breking denken in program
ma's waar het 'valt', bijvoor
beeld cabaret of videoclips. Of
reclame op zondag. Maar veel
meer kun je niet doen".
Voor nieuwe zenders is hij niet
bang. WVC maakte deze week
bekend dat ruim veertig gega
digden op de buis willen. „Wat
is nog de ruimte? De rek in de
reclamebesteding is heus niet
zo groot. In Nederland wordt
sowieso relatief weinig geld
uitgegeven aan rtv-commerci-
als in vergelijking met de rest
van Europa. Bovendien praat
je over een aanzienlijke kos
tenpost als je een volwassen
zender wilhebben en dat is
een hachelijke onderneming.
Ik denk dat na RTL4 de
markt is afgeroomd. We zien
het optimistisch in".
HENK VAN ESS
'*a«cBepMyTk
f ycHr^rp%
L
wJ
Russische Drum
Shagfabrikant Drum heeft in de Sovjetunie, melijk onbekend is, heeft de fabrikant de bin-
waar een groot tekort heerst aan rookwaar, een nenzijde van het pakje voorzien van een Russi-
nieuwe markt aangeboord. Aangezien het 'sjek- sche instructie. Alleen de merkaam blijft onver-
kie-draaien' in het land van Gorbatsjov nog ta- taald. FOTO: ANP
ROTTERDAM Nederland staat er niet goed op als
het gaat om vrouwelijk ondernemerschap. Terwijl in
de Verenigde Staten ruim één derde van de onderne
mers vrouw is, is dat volgens recent onderzoek in Ne
derland nog maar achttien procent.
Plaatsvervangend directeur-generaal van de dienst, midden- en
kleinbedrijf en ordening van het ministerie van economische za
ken. I.D Sepers, zei dit gisteren tijdens de themamiddag 'Vrou
wen ondernemen het wel!'. Sepers concludeerde dat in het over
heidsbeleid extra aandacht voor het vrouwelijk ondernemer
schap gewenst blijft. Maar ook adviserende instellingen voor het
midden- en kleinbedrijf kunnen een grote rol spelen, zei hij. Het
percentage vrouwelijke ondernemers verschilt overigens sterk
per bedrijfstak. Terwijl in bedrijven die zich bezighouden met
maatschappelijke dienstverlening 85,7 procent van de onderne
mers vrouw is, is dat bij voorbeeld in de detailhandel 23,1 pro
cent, in de industrie 13,5 procent en in de bouw slechts 3,6 pro
cent.
Industriebond CNV overweegt hogere looneis
NIEUWEGEIN Als de inflatie volgend jaar structureel boven
de 3% uitkomt, verhoogt de Industriebond CNV zijn looneis van
3.5%. Dat heeft de bondsraad, het 'parlement' van de bond, giste
ren op een bijeenkomt in Nieuwegein besloten. De Industrie
bond CNV vindt op dit moment hoge looneisen niet op zijn
plaats, omdat daardoor onder meer de koppeling tussen lonen en
uitkeringen in gevaar komt. In het arbeidsvoorwaardenbeleid
voor de komende cao-onderhandelingen ligt het zwaartepunt
voor de CNV-bond niet op het inkomen, maar op de mogelijkhe
den werkgelegenheid te creëren. De collega-bond van de FNV
heeft de looneis op 4% gesteld. Voorzitter Bé van der Weg ont
kende deze week dat zijn bond een hogere eis overweegt als de
prijzen meer stijgen dan de 2,1% die het Centraal Planbureau
enkele maanden geleden heeft voorspeld.
Detailhandel wil
heffing voor
schoencampagne
DEN HAAG De brancheve
renigingen in de detailhandel
voor schoenen willen een re
clamecampagne beginnen,
waarvoor de winkeliers het
geld op tafel moeten leggen.
De vier verenigingen hebben
een aanvraag ingediend bij het
Hoofdbedrijfschap Detailhan
del om per verkooppunt een
heffing in te stellen. De bran
cheverenigingen zijn daartoe
overgegaan, 'nadat eerdere po
gingen om tot overeenstem
ming te komen met de hele
branchekolom na jaren van
discussie stukliepen. Gezamen
lijke produktpromotie is in ons
land al bekend van andere
branches: „Bloemen houden
van mensen" en „Melk de
Witte Motor". Het ligt in de
bedoeling volgend jaar met de
campagne te beginnen.
Onderzoek naar
fusie LTB/HMVL
DEN HAAG De Holland-
sche Maatschappij van Land
bouw en de Katholieke Land
en Tuinbouwbond willen een
fusie aangaan. De hoofdbestu
ren van beide organisaties
hebben besloten een onder
zoek in te stellen naar de mo
gelijkheden daartoe.
Wie nu naar de ontwikke
lingen bij Philips kijkt,
slaat de schrik om het
hart. De toestand van het
concern kan aan alles ge
weten worden, maar niet
aan een minder gunstige
toestand van de werelde
conomie. Het zal een hele
toer worden om na een
lange slepende ziekte de
eeuweling weer uit het
verpleeghuis en op de
been te krijgen.
Eén ding staat als een paal bo
ven water. Op het ogenblik
wordt dezelfde fout begaan als
bij vorige crisistoestanden in
het conc.ern: dames en heren
aandeelhouders, de toestand
van de zieke is weliswaar bij
zonder slecht, maar met een
jaartje is alle leed geleden en
loopt het ouwetje weer als een
kievit. In een perscommuni
qué maakt de raad van be
stuur gewag van de verwach
ting dat het resultaat in de
tweede helft van 1991 aanzien
lijk zal verbeteren. Laten we
de eeuwig optimistische raad
van bestuur daar maar aan
houden.
Hypocrie
Als gezegd staat een ding vast:
de problemen bij Philips zijn
niet van vandaag of gisteren.
De recente opwinding over re
sultaten die slechter zijn dan
verwacht, doet een beetje hy
pocriet aan. Iedereen met een
beetje archief weet wel beter.
Ik citeer een krantebericht
van 9 oktober 1986: „Met Phi
lips gaat het slechter dan het
concern twee maanden gele
den nog. meldde. De volume-
omzet is in het derde kwartaal
belangrijk achtergebleven bij
de verwachtingen". En begin
1986 publiceerde het Finan-
cieele Dagblad al iets over het
creatieve boekhouden bij Phi
lipsTevens blijkt dus dat
het niet de eigen activiteiten,
maar boekhoudkundige posten
zijn die ervoor hebben gezorgd
dat det nettowinsten van de
twee achtereenvolgende slot-
kwartalen elkaar op papier
niet veel ontlopen". De con
clusie toen: „De jaarcijfers ge
ven Philips weer de naam te
rug van „the giant with profit
less growth" (de reus met de
winstloze groei). Dat president
Dekker zijn opvolger Van der
Klugt een nettowinst van
slechts 1,5 procent nalaat is
een schamele erfenis te noe
men". Gelukkig de belegger
zonder memorie.
De eerste vraag die hierna ge
steld mag worden, is welke
vreemde krachten bij het con
cern de dienst uitmaken en of
Jan D. Timmer erin zal slagen
op wat langere termijn tegen
over die vreemde krachten
stand te houden. Sinds 1986 is
in feite geen topfunctionaris in
Ik moet zeggen dat het huidige
beleid mij niet kan inspireren.
Voor 1990 een verlies van vier
miljard gulden en voor de
tweede helft van 1991 de lok-
kevink van een herstel van de
staat geweest Philips weer op
het goede spoor te zetten.
Daarom: alle opwinding die dit
Donderspeech
De verliezen stapelen zich op
en steeeds meer werkmaat
schappijen worden afgestoten
of stilgelegd. De conclusie kan
alleen maar zijn dat het beleid
bij Philips in de loop der jaren
veel te „soft" is geweest. Het is
mogelijk dat bij het vreemde
beleid, dat een concern van
het formaat-Philips beslist niet
past, is uitgegaan van de op
vatting dat de kredietwaardig
heid in de bankwereld zo
groot was, dat een incidentele
misser geen gevaren voor die
kredietwaardigheid zou ople
veren.
rentabiliteit. Het is, als gezegd,
niet de eerste maal dat Philips
na een uitgesproken slecht jaar
met al te optimistische verkla
ringen voor het voetlicht
Wie de jongste geschiedenis
van het concern nog eens da
nig napluist, komt al snel tot
de conclusie dat een buitenge
woon ongezonde situatie al ja
renlang bestaat. Op 28 novem
ber 1987 werd bijvoorbeeld be
kend dat Philips nog steeds te
bureaucratisch was en te wei
nig flexibel. Philips heeft te
veel functies en daardoor te
veel mensen in dienst, zo heet
te het toen. Philips moest veel
gedisciplineerder werken en
gemaakte afspraken moesten
op uiterst zakelijke wijze wor
den nagekomen. Die donder
speech heeft toen kennelijk
geen enkel effect gesorteerd.
Philips maakte al dertien jaar
veel te weinig winst. De vraag
was wanneer deze matige per
formance Philips zou opbre-
De sinds mei van dit jaar veel
gesmade C.J. van der Klugt
zei in 1987 ook dat „het minste
wat we van onszelf mogen
vergen, is de aan de buitenwe
reld gedane suggesties waar te
maken Wij rekenen daarop.
De aandeelhouders rekenen
erop. Ons 100-jarig bestaan is
nog maar vier jaar van ons
verwijderd. Het is dus kort
Ingedommeld
In oktober 1987, de maand van
de grote koersval in New
York, had drs. J. Zantman, lid
van de raad van bestuur, ook
al gepleit voor een verlaging
van de produktiekosten en een
grotere wendbaarheid van het
concern. De concerntop was
toen buitengewoon pessimis
tisch en vreesde veel ellende
in 1988. Die ellende is niet ge
komen en vermoedelijk is de
gehele concerntop weer heer
lijk ingedommeld om dit jaar
ruw gewekt te worden.
De voornaamste taken waar
voor het concern zich nu ge
plaatst ziet zijn herstel van de
geloofwaardigheid en van de
rentabiliteit. In elk geval lijkt
mij de stelling 'eerst zien, dan
geloven' gezonder dan de vrij
forse koersstijging van dit mo-
Philips berekent het verlies
voor 1990 thans op vier mil
jard gulden. Wat betekent dat
voor de verhouding tussen de
in het concern werkzame fi
nancieringsmiddelen? Op 31
december 1989 omvatten die
middelen een eigen vermogen
(kapitaal plus reserves) van
16,9 miljard gulden, terwijl de
langlopende schulden in totaal
10 miljard gulden groot waren.
De rentedragende schulden op
korte termijn (bankkrediet en
dergelijke) kwamen uit op 6,8
miljard gulden. In totaal wa
ren in het concern dus werk
zaam aan eigen vermogen plus
lang en kort vreemd vermo
gen 33,6 miljard gulden. Glo
baal gezien vertegenwoordigde
het eigen vermogen toen de
helft van het totaal der finan
cieringsmiddelen. Door het
verlies van 1990 loopt dat ei
gen vermogen terug tot 44
procent van de financierings-
midelen. Inmiddels is het to
taal van de lange en korte
vreemde middelen opgelopen
tot 70 procent van de totale" fi
nancieringsmiddelen. Daar
door zijn de rentelasten over
het derde kwartaal gestegen
tot iets minder dan een half
miljard gulden!
WIM VAN DER MEULEN
Slotkoers vrijdag 23 november 1990
giessen 131.00 13000
goudsmit 43.50 43.50
grasso 81.00 80.50
grolsch c. 149.00 150.00
gli hold 214.00 214.00
hagemeyer 107.00 106.50
hal trust 13.10 13.20
hal Ir u 13.10 13.20
aalberls 5500 55.00
abn-amro pr 5.11 5.11
ad holde 33.50 33.80
ahrend gr e 175.50 175.00
air holl c 17.50L 16.20
auto ind pr 46 00 46.00
bam groep 72.00 72.00
boer druk 279.50 278.00L
calvé c
chamotte
hunter d pr
ica hold.c
kbbcpr.c 88 80 88.80
koppelpoort 260.00 260.00
krasnapols. 201.00B 204.00B
landreglc 59.00
103.00 105,00
medleoph. c 57.50 57.00
melia Int. 5.90 5.90
mend gans 4110.00
moeara 1065.00 1070.00
moeara opr 142000. 142500.
moeara c op 14000.0 14200 0
14800 0 15000.0
omnium eur
otra
pallhe
pireili tyr
polynorm c
randstad h.
sarakreek 20.00
schuilema 1630.001 1
schuttersV 41.40
smitintc 51.00
sphinx c 162.00
staal bank c 18.50
stad rott c 44.30X
telegraaf c 90.00
text twenthe 74.00
tulip comp 29.00
tw kabelh c 113.30
unll 7 c pr 92.50 91
nil.4 pr
55.50
ver.glas nb 340.00
vnu 7 pr 15.00
v.trans.hyp. 575.00L
verto c 50 50
vosk stev c 72.00
Nationale Nederlanden
en NMB/Postbank in tre p
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs beleefde
gisteren een rustige dag met
een enigszins verdeelde stem
ming. Per saldo week de alge
mene stemmingsindex met
96,6 niet af van het voorgaan
de slot; de CBS koersindex al
gemeen sloot evenwel 1,1 punt
hoger op 168,4. Dit werd ver
oorzaakt door een vaste stem
ming voor Koninklijke Olie
die in deze index zwaar mee
telt. De fusiepartners Nationa
le Nederlanden en NMB/Post-
bank lagen vast in de markt.
De obligaties waren overwe
gend fractioneel hoger.
Nationale Nederlanden werd
flink hoger uit de markt geno
men. Groeiende oppositie te
gen de fusie met NMB/Post-
bank gaat gepaard met sterke
geruchten in bankkringen dat
grote buitenlandse beleggers
van plan zouden zijn de han
den ineen te slaan om „iets"
met de twee uit te halen. Bie
dingen op Nationale ei
NMB maken deel uit van
geruchtencircuit.
Hoe het zij, de twee foni
konden hiervan profite
Voor de verzekeraar lag
aan het eind van de haf
een 1,90 hogere koers
50,90, terwijl NMB zeven
beitjes meer waard werd
41,30. Verzekeraar At
veerde 0,70 op naar f 108
Koninklijke Olie werd
dag in de buurt van f 1
handeld. Het slot kw
ƒ130,30 en dat was 2,10
ven donderdag. Nabeurs i
de koers verder naar l3i
Philips kon zich op 2
goed handhaven.
