VS maken legerhospitaals gereed
Lothar de Maizière
verder in het nauw
Thatcherisme laat
blijvend sporen na
Gorbatsjov: twee weken om situatie op te lossen
OORLOG MET IRAK BETEKENT TIENDUIZENDEN GEWONDEN
't Regent oude CV-ketels!
Frans Pointl schreef
een nieuw boek en
zet er in de Bijenkorf
zijn handtekening in.
BUITENLAND
£eidóe<3otnant
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1990 PAGINA 5
Sneeuw
jn de Alpen was de
iluchting deze
iek groot toen er
pak sneeuw
Dat belooft im-
mers een goed win-
[tersportseizoen na
agere jaren.
Deze .reizigers in
Duitsland waren
listeren echter
linder gelukkig
de neerslag.
Ze moesten in de
buurt van Frankfurt
met alle macht du
wen om hun auto
op de weg te
krijgen.
FOTO: AP
V U-A*
I t
(Van onze correspondent
Alexander Mtlnninghoff)
MOSKOU „Het was niet een
voudig voor mij om deze beslis
sing te nemen. Maar er moet nu
eenmaal iets ondernomen wor
den".
Sovjet-president Gorbatsjov vroeg gis
teren aan het parlement van de USSR,
de Opperste Sovjet, ratificering van de
vergaande volmachten die hij nodig
denkt te hebben om het land uit zijn
crisis te verlossen. Zijn medicijn is
krachtig: de president, hijzelf dus, zal
per decreet het land gaan besturen. De
regering, met aan het hoofd premier
Ryzjkov, heeft aangetoond dat niet te
kunnen. Er moet op korte termijn een
noodvoedselprogramma worden uitge
voerd en de strijd tegen de allesover
heersende mafia, die de voedselvoorzie
ning saboteert, moet met kracht wor
den gevoerd.
De Opperste Sovjet was gisteren aan
vankelijk sceptisch ten aanzien van
Gorbatsjovs plannen, maar keurde ze
uiteindelijk toch goed. Binnen twee we
ken moet de president uitleggen hoe hij
zijn pakket noodmaatregelen precies
wil formuleren. Een er-op-of-eronder-
gevecht met de mafia ligt in het nabije
verschiet. De distributie van de te ver
wachten stroom hulpgoederen (met
name uit Duitsland) zal door de KGB
begeleid worden.
De tragische figuur gisteren was Niko-
laj Ryzjkov, de premier van de USSR.
Hij toonde zich principieel: ik zal mijn
visie nooit wijzigen. Het plan-Sjatalin
(dat voorziet in een economisch herstel
via een strak tempoplan van 500 dagen)
is niet serieus. Ik geloof dat er vijf a
acht jaar nodig zijn om echte verande
ringen door te voeren, aldus Ryzjkov.
Een belangrijke gebeurtenis gisteren
was, dat eindelijk het concept voor het
nieuwe unieverdrag voor de USSR
werd aangeboden. Daar is maanden
over vergaderd, en de Baltische landen
plus Georgië hebben al laten weten er
niks mee te maken te willen hebben.
De tekst van het uiteindelijke docu
ment, dat Gorbatsjov als specie voor de
fundamentering van de USSR-nieuwe-
stijl wil aandragen, doet ook inderdaad
onvoldoende recht aan de nationalisti
sche gevoelens die in menig republiek
heersen. Weliswaar gaat de inleiding
ervan uit, dat elke Sovjetrepubliek soe
verein is en in zijn totale volheid de
staatsmacht over zijn eigen territorium
zal uitoefenen, maar al snel komen de
beperkingen die Moskou graag aange
bracht wil zien: er blijft een USSR-
grondwet van kracht, het centrum be
paalt de vraagstukken van de territori
ale eenheid van de USSR, de grensbe
waking, de staatsveiligheid, en de de
fensie. Voorts zal het centrum, samen
met de republieken, de strategie van de
economische ontwikkeling van het
land ter hand gaan nemen.
NICOSIA Met een
enorm groot aantal ge
wonden in het vooruit
zicht tijdens een oorlog te
gen Irak, zijn legerfunc-
tionarissen van de Vere
nigde Staten en de bond
genoten druk in de weer
militaire ziekenhuizen in
het Golfgebied en daar
buiten gereed te maken.
Washington schat het aantal
'imerikaanse slachtoffers in
;en drie maanden durende
ne(oorlog op 10.000 doden en
"'.000 gewonden. Gezien de
hoogte van deze cijfers zullen
ie ziekenhuizen in het Golfge
bied overspoeld worden. Des
kundigen geloven zelfs dat
n dinet het huidige gebruik van
krachtige explosieven in open
lerrein, de eerste tien dagen
illeen al 20.000 slachtoffers
{aan vallen. „In geval van
oorlog zullen in Bahrayn 100
jewonden per dag aankomen,
len ongelofelijk aantal", aldus
Ir. Frederick Ludwig, com-
nandant van een speciale
Amerikaanse medische een
heid in dat land.
Hoewel functionarissen weinig
details vrijgeven, is het zeker
dat het Amerikaanse leger van
plan is gewonden naar Duits
land en andere Europese lan
den over te vliegen. De Ame
rikanen hebben reeds bestaan
de overeenkomsten met som
mige staten voor de opvang
van gewonden in noodgeval
len. Inmiddels zijn medische
faciliteiten in sommige Euro
pese landen ook getest op hun
geschiktheid om slachtoffers te
behandelen.
Volgens een van de vier ortho
pedisch chirurgen van het
noordelijkste veldhospitaal in
Saudi-Arabie, luitenant-com
mandant Chris Kain, is men
voorbereid op de aard van de
verwondingen, maar niet op
zo grote aantallen. „Wanneer
we het leven van de soldaten
een voor een proberen te red
den, zal heel snel een enorme
wachtlijst ontstaan", aldus
Kain.
Veldhospitaaïs
In het Golf-gebied zijn achter
de medische hulpposten aan
het front vijf veldhospitaaïs
gebouwd met elk een capaci
teit van 90 bedden en met de
mogelijkheid tot uitbreiding
naar 150 bedden. Daarnaast
beschikken de VS over twee
hospitaalschepen in de Golf,
de USS Mercy en de USS
Comfort met elk een capaciteit
van 1000 bedden.
Het ziekenhuis op de Britse
basis in Jubail heeft 400 bed
den en 500 man medisch per
soneel. Nog eens 100 man me
disch personeel is aan boord
van de Britse oorlogsschepen
in de Golf.
De Saudiarabische ziekenhui
zen verder weg van het front
kunnen tot 3000 gewonden be
handelen. In Bahrayn werken
teams van medische specialis
ten van de Amerikanen hard
aan het klaarmaken van loka
le faciliteiten. Volgens Ameri
kaanse militaire bronnen be
staat er verder een overeen
komst met Israël om gewonde
soldaten over te brengen. Deze
overeenkomst stamt uit 1983
na de bomaanslag op de Ame
rikaanse militairen in Bayrut.
Ook andere landen aan de
Middelandse zee worden voor
bereid op de komst van ge
wonden. De Britse RAF be
schikt op Cyprus over 100 man
medisch personeel en heeft
een uitstekend toegerust mili
tair ziekenhuis. Veel van de
geallieerde gewonden uit de
Golf zullen hier naartoe ge
bracht worden. Nationaliteit
speelt geen rol, zo verklaarde
een woordvoerder aldaar.
Kranten in Athene melden dat
Amerikaanse legermensen ook
de Griekse militaire zieken
huizen bekeken hebben. Een
ambassadefunctionaris van de
VS in Rome zei dat er een
overeenkomst met de NAVO-
bondgenoten bestaat voor me
dische noodhulp, waaronder
het gebruik van ziekenhuizen
in Italië. Bij de luchtmachtba
sis Incirlik in Turkije is ook
een ziekenhuis voorbereid op
eventuele opvang.
In Groot-Brittannië zijn drie
ziekenhuizen in staat van pa
raatheid gebracht. Ze liggen in
de buurt van de RAF-bases
Little Rissington, Bicester en
Nocton Hall en hebben een ge
zamenlijke capaciteit van 2750
bedden.' De Britten hebben
verder in totaal negen militai
re ziekenhuizen met bijna 2000
bedden, en de mogelijkheid tot
uitbreiding als een militaire
actie begint. Het ministerie
van defensie heeft zelfs plan
nen klaar liggen overheidszie-
kenhuizen in te schakelen.
De niet-officiële Amerikaanse
legerkrant Stars en Stripes
meldde deze week dat 4500
man medisch personeel naar
Europa gehaald worden om de
drie Engelse ziekenhuizen en
een militair ziekenhuis in het
Duitse Zweibruecken te be
mannen. De Amerikaanse
luchtmachtkolonel in Europa,
Thomas Chester, verklaarde in
de krant dat de hospitaals een
voudig maar adequaat zijn in
gericht en dat alle chirurgi
sche handelingen verricht
kunnen worden, inclusief let
sel veroorzaakt door chemi
sche en biologische wapens.
Ook hebben de Amerikanen
grote militaire ziekenhuizen in
Landstuhl en Frankfurt in
Duitsland met elk 300 bedden,
en mogelijkheden tot uitbrei
ding. Het luchtmachthospitaal
in Wiesbaden heeft 236 bed-
1 Mandela pleit voor interim-regering
,ent IIBABANE In Zuid-Afrika moet een grondwetgevende ver-
p ;adering worden ingesteld die de weg vrijmaakt voor een over
ga angsregering die het land naar een niet-raciaal politiek bestel
eidt. ANC-vice-voorzitter Nelson Mandela heeft hiervoor giste-
,r[j, en op een Afrikaanse handelsconferentie in Swaziland gepleit,
ilandela zei dat hij dit voorstel komende week dinsdag aan de
irde zal stellen, wanneer de volgende gespreksronde met presi-
ient De Klerk over de toekomst van Zuid-Afrika op het pro-
ramma staat. Volgens de ANC-voorman bestaat er bij de rege-
ing steeds minder animo om aan daadwerkelijke politieke on-
lerhandelingen te beginnen met de zwarte meerderheid.
Irote cocaïnevangst Duitse politie
IESBADEN De Duitse justitie heeft met de vangst van 1000
ilo cocaïne en de arrestatie van vijftien handelaren haar groot -
ech ie succes tot nu toe geboekt in de strijd tegen de Colombiaanse
Irugsmafia. In totaal werden de afgelopen twee weken 1000 kilo
ocaïne en 8500 kilo marihuana, met een waarde van 500 mil-
sen mark (570 miljoen gulden), in beslag genomen. Vijftien ver-
noedelijke leden van de Colombiaanse drugsmafia zijn gearres-
Zel terd. De cocaïne en de marihuana werden met een Zuidameri-
Ie aans schip de haven van Bremen binnen gesmokkeld en ver-
•t-dc er getransporteerd naar Moenchengladbach.
ADVERTENTIE
Want iedereen gooit z'n oude CV-ketel eruit Hoog Rendement,
en kiest de Radson NOX HR. Hoog Rende- dus Superzuinig,
ments Stooktechniek van het hoogste Milieuvriendelijk,
niveau. Voor elk huishouden dat voordelig Royaal warm water,
en milieubewust wil genieten van het Plus f 350,- subsidie!
hoogste warmtekorhfort. Kies Radson.
^lijn ketel gaat 'r ook uit. Stuur me de folder over
Radson NOX HR CV-ketels en kombi's. LC-2
Naam:
I PC/Plaats:
In envelop zonder postzegel n
Radson BV, Antw.nr.67, 5960 WJ Panningen. Of bel (04760) 8 84 84.
De Duitse CDU-Bondskanselier Helmut Kohl schudt aanhangers de hand tijdens een verkiezings
campagne in Chemnitz, het voormalige Karl Marx-stad.
FOTO: AP
(Van onze correspondent)
BONN Lothar de Mai
zière, de vroegere Oost-
duitse minister-president
en tegenwoordig zowel
'minister met bijzondere
opgaven' in het bondska-
binet als eerste plaatsver
vanger van Helmut Kohl
als voorzitter van de
Christlich Demokratische
Union (CDU), zit een
week voor de Bondsdag
verkiezingen danig in de
klem.
Hij kan of wil geen antwoord
geven op lastige vragen over
tientallen miljoenen D-Mar-
ken uit het vermogen van de
inmiddels in de CDU opgega
ne DDR-CDU. Daarmee
brengt hij zijn partij in verle
genheid.
De Maizière was na de om
wenteling in de DDR voorzit
ter van de DDR-CDU gewor
den. Tot de vreedzame revolu
tie was deze partij een trouwe
vazal geweest van de alleso
verheersende communistische
partij SED. De afspraak was,
dat de SED-opvolger PDS en
de vroegere blokpartijen
waaronder de CDU af
stand zouden doen van hun
destijds vergaarde vermogen.
Bewezen is inmiddels dat de
PDS zich niet aan die afspraak
heeft gehouden. En intussen
worden de aanwijzingen ster
ker dat ook vroegere functio
narissen van de DDR-CDU
minstens 32 miljoen D-Mark,
misschien zelfs ook nog 154
miljoen DDR-Mark, naar het
buitenland hebben gesluisd.
De boven alle verdenking van
'partijgebondenheid verheven
krant Süddeutsche Zeitung
heeft eerder deze week de af
faire in de openbaarheid ge
bracht met de publikatie van
een uit Denemarken afkom
stig telexbericht aan de DDR-
CDU. Gemeld wordt dat een
bedrag van 32 miljoen D-Mark
eerst naar Kopenhagen was
gebracht en vervolgens naar
Luxemburg was overgeboekt.
De publikatie bracht uiteraard
de SPD in het geweer. Zij eist
het aftreden van De Maizière,
nadat deze had toegegeven al
in december vorig jaar het te
legram op tafel te hebben ge
kregen. Hij zou het hebben
doorgegeven aan de toenmali
ge hoofdofficier van justitie in
de DDR en er vervolgens
nooit meer iets over hebben
gehoord. De Maizière beweer
de voorts dat hij de DDR-
CDU-kasboeken had laten na
kijken zonder dat dit aan
wijzingen over illegale geld
transacties had opgeleverd.
Twee loyale fans van Margaret Thatcher hadden zich gisteren met handboeien vastgeklonken aan
het tuinhek van politicus en oud-minister Michael Heseltine. Ze verwijten Heseltine dat hij Thatcher
heeft verraden door zich op te werpen als de nieuwe leider van de conservatieven.
FOTO: AP
LONDEN Er is nooit
een Churchillisme ge
weest, of een Heathisme,
of een Callighanisme.
Margaret Thatcher was de
enige premier met haar
eigen „isme". Maar wat is
Thatcherisme nu eigen
lijk? Is het een consistente
ideologie of gewoon een
huishoudboekje op natio
nale schaal? Is het een fi
losofie of het gewoon de
politieke stijl van één en
kele vrouw?
Het valt niet te ontkennen dat
Thatcher haar partij meer
ideologisch gamaakt heeft.
Lord Hailsham of St. Maryle-
bone heeft ooit gezegd: „Con
servatieven geloven niet dat
politieke strijd het belangrijk
ste is in het leven... de onno-
zelsten onder hen geven de
voorkeur aan de vossenjacht,
de wijsten aan de godsdienst".
Met een bijna Maoïstische be
zieling heeft Thatcher echter
haar partij aangevoerd op een
lange mars van hervormingen
door de instituties van de Brit
se samenleving: de vakbon
den, de ambtenarij, het onder
wijs, de gezondheidszorg en de
wetgeving.
De Tory-partij had nooit
eerder beweerd het monopolie
op de waarheid te hebben.
Thatcher streefde echter open
lijk naar wat zij het „verdel
gen van het socialisme" noem
de. Ze heeft een vrijheidsge
zinde beweging in gang gezet
om de persoonlijke keus te
vergroten en een onderne
mingssamenleving te creëren
waarin de staat de mensen
vrijlaat meer van hun eigen
geld uit te geven en het mana
gers vrij staat om te managen
zonder ten prooi te vallèn aan
Thatcherisme was gebaseerd
op simpele slogans als „gezond
geld". Zoals Nigel Lawson,
voormalig minister van finan
ciën zei: de inflatie is rechter
en jury voor haar regeringen.
Het Thatcherisme heeft zich
gericht op een sterke defensie
en een sterke economie, niet
alleen om de merites daarvan,
maar om het nationale zelfver-
trouwen en de reputatie van
Groot-Brittannië in de wereld
te herstellen. De simpele leu
zen hebben al die tijd standge
houden: De Ondernemingseco
nomie; Sta Op Eigen Benen;
Brittannië moet weer groot
worden en, natuurlijk, die be
roemde Victoriaanse Waarden.
Thatcherisme stond voor vrije
markten en het geloof in indi
viduele verantwoordelijkheid,
Margaret Thatcher en haar
ministers hebben geprobeerd
Engeland op te voeden, weg
van wat zij zien als de afhan
kelijkheidscultuur, om een
einde te maken aan de alge
mene overtuiging dat het op
lossen van problemen altijd de
zaak was van „hen" - de ge
meenteraad, de regering, de
autoriteiten. Thatcher vond
dat er een grens is aan de ver
antwoordelijkheden van de re
gering. Uit het feit dat zij in
staat is om verkiezingen te
winnen tegen een achtergrond
van hoge werkloosheid, valt af
te leiden dat zij er in zekere
mate in is geslaagd die over
tuiging op de mensen over te
dragen.
Zij en haar ministers waren
sterke voorstanders van het
volkskapitalisme, hetgeen
voor een conservatieve rege
ring het welkome voordeel
heeft dat het aantal mensen
met geld op de bank erdoor
toeneemt. De tweeëneenhalf
miljoen tweede-huiseigenaars,
veelal voormalige bewoners
van huurhuizen, en de zes mil
joen nieuwe aandeelhouders
die zijn verschenen met de
privatisering van staatsindus-
trieën getuigen daarvan.
Thatchers beleid is echter niet
altijd even consistent geweest.
Ze beloofde „minder rege
ring", maar de Thatcher-rege-
ringen hebben in overvloed
wetten uitgevaardigd. Er zou
minder centralisatie komen,
maar de rol van de lokale au
toriteiten werd geleidelijk aan
steeds meer aan banden ge
legd. Iemand die werkelijk ge
looft in het vrije spel van de
krachten van de marktecono
mie zou de belastingaftrek van
hypotheekrente ongedaan
hebben willen maken. That
cher raadde in plaats daarvan
haar schatkistbewaarders aan
de mogelijkheden ervoor te
vergroten.
Haar ideologie, die volgens
sommigen overigens te ver
ging voor haar eigen achter
ban op gebieden als de privati
sering van openbare voorzie
ninggen, was niet bestand te
gen dergelijke sterke Tory-in-
stincten.
Zal het Thatcherisme stand
houden? Nieuwe premiers zul
len hun eigen stijl hebben. Het
Thatcherisme heeft zeker blij
vende sporen achtergelaten in
de Britse politiek, in die zin
dat Thatchers bewind de La-
bour-partij gedwongen heeft
haar koers te wijzigen, terug
naar het centrum. Termen als
de sociale markt, het aanmoe
digen van de ondernemings
geest, het scheppen van rijk
dom en het vaststellen van uit-
gaveprioriteiten zijn nu de taal
van iedere parij geworden.
ROBIN OAKLEY
(De auteur is politiek redac
teur The Times)
MYSTERIEVAN HET ZEVENGESTERNTE
•7Binnen enkele minuten heeft de R.P.75 de vlet weer inge-
Nd en de mannen worden gesommeerd aan boord te komen,
'dan begint het verhoor, dat urenlang duurt. O, ze houden zich
de domme, die twee. Ze zijn immers eerlijke vletterlui? Kijk,
is hun vergunning! En Kapitein Rob? Daar hebben ze nooit
n gehoord. Nee, bij Wang Hang zijn ze de vorige avond niet
.'"eestHoe de politiemannen ook praten, het lukt hun aan-
fikelijk niet iets te weten te komen. Eindelijk, na een uur of drie
verspreekt de steward zich. En dan begint de kok ook te stotte
ren. En een half uur later weet Ross genoeg; Rob is aan boord
van de „Ranger". Op volle kracht vaart de politieboot terug.
Maar de „Ranger" is verdwenen. Dan naar IJmuiden! Bij de
Hembrug krijgt Ross contact met de sluizen en hij hoort dat de
„Ranger" net zee heeft gekozen. Dat is pech! Maar ze moeten
proberen de boot te achterhalen!
Menselijke bom
niet ontploft
BELFAST In Noord-Ier-
land zijn gisteren twee Britse
soldaten ontsnapt aan een aan
slag met een menselijke bom.
Terroristen hadden een man
gedwongen in een auto met 20
ton explosieven naar een con
trolepost van het leger te rij
den in Fermanagh, nabij de
grens met de Ierse republiek.
Uiteindelijk ging de bom niet
af. Het was de krachtigste bom
die ooit in de provincie is ge
vonden sinds 20 jaar geleden
de strijd tussen protestanten
en katholieken in Ulster uit
brak. De terroristen hadden de
chauffeur ontvoerd en hielden
ondertussen zijn gezin onder
schot. Vermoed wordt dat het
verboden Ierse Republikeinse
Leger (IRA) achter de misluk
te aanslag zit. Bij soortgelijke
acties kwamen vorige maand
zes Britse soldaten om.
ADVERTENTIE
Na zijn debuut 'De kip die over de soep vloog' schreef Frans Pointl
'De aanraking'. Een nieuwe bundel verhalen die zich deels tegen het
zelfde decor afspeelt De auteur signeert zijn boeken in de Bijenkorf
Boekhandel van de Bijenkorf Den Haag, zaterdag 24 november van
10.30 tot 12.00 uur.
U ontdekt elke keer een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf
