final©
Nr.46
Cryptogram
■Ceidóc0ouAantB
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1990 PAGINA 25
Oplossing vorige puzzel
De winnaars van puzzel nr. 45 zijn:
G.J. Hillenaar, Uhlenbeckkade 18,
2313 EH Leiden.
Mevr. P. v. steijn, V. Swietenstraat 30,
2381 TN Zoeterwoude.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 46 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Voertuig voor het vervoer van
supporters? (12).
10. Materiaal waarvan men wijzer kan
worden (5).
11. Voorwendsel als middel tot
ontsnapping (9).
12..Muzikale monoloog (4).
13. Gaat als de wind tekeer (5).
14. Plek aan het hof (4).
17. Fijn stel (8).
19. IJzige taal (6).
21. Die vogel daar is gelijk (6).
22. Het is niet ver om alweer in het
water terecht te komen! (8).
24. Kiesorgaan (4).
25. Die houdt een oogje op platen (5).
26. Op die plaats krijgen we weer advies
(4).
30. Vis voor een viervoeter? (9).
31. Houdt 'r rekening mee dat men het
aan de stok kan krijgen! (5).
32. Tijdvak waarin een beroemd
Nederlands schilder leefde? (12).
VERTICAAL:
2De eerste die ons voor de gek houdt
(5).
3. Dat dier kan erg moe zijn (4).
4. Als u dit altijd blijft hebt u de kans
het minst ruzie te krijgen! (8).
5. Het bleek dat de vlinders achter de
kool zaten (6).
6. Sport in de baai (4).
7. Ongedacht wordt het in bed
gedragen (9).
8. Weefsel voor 'n barricade van
15. Maak het schoon met water, anders'
ben je de klos! (5).
16. Dat is een grote som geld, liefste! (5).
18. Muurholte die in de weg zit? (9).
20. Studie waardoor men hypnotiseur
hoopt te worden?. (8).
23. Stof die u liever niet krijgt! (6).
27. Voortdurend ontbreekt moeder bij
het eten (5).
28. Wordt ook gedronken (4).
29. Kledingstuk dat beslist niet alleen
door haar wordt gedragen! (4).
Een schilderij van het Postmuseum in de oorspronkelijke staat.
Berlijns Postmuseum
een pechmuseum
Eigenlijk is het Postmuseum in het voor
malig Oost-Berlijn meer een pechmu
seum. En die tegenslag begint al voor de
officiële ingebruikneming. De oprichter,
postdirecteur Heinrich von Stephan, is
nog voor de opening de eerste bezoeker;
maar een bijzondere. Zijn stoffelijk
overschot wordt kort voor de openstel
ling opgebaard in het gebouw.
Vlak na de Eerste Wereldoorlog komt de
tweede tegenslag. Bijna was één van de
beroemdste postzegelverzamelingen ter
wereld, die van Ferrari, in het museum
nabij 'Unter der Linden' overgebracht.
Dat avontuur ging niet door vanwege te
genwerking van de Fransen, zij straften
Duitsland door de collectie in Frankrijk
te veilen. Reden: Duitsland was de Eer
ste Wereldoorlog begonnen.'
Russisch kampioenschap
Enkele weken geleden besprak ik de eer
ste toernooihelft van het Russisch kam
pioenschap. De strijd ging toen tussen
favoriet Beljavsky en de hier onbekende
Visjmanavin (ELO: 2585). Daarbij voeg
den zich in de tweede helft Judasin en
Barejev; ook niet erg bekende namen,
maar met ELO-ratings van resp. 2615 en
2605 zouden ze bijvoorbeeld in ons land
alleen Timman voor moeten laten gaan.
Na een zeer spannende strijd eindigden
de vier genoemde spelers op een gedeel
de eerste plaats. Normaal gesproken zou
een beslissingsvierkamp de kampioen
moeten aanwijzen, maar de organisatie
besloot met het Sonneborn-Berger-sy-
steem (behaalde punten tegen hoog-ge-
klasseerden tellen zwaarder) tot de ge
makkelijkste oplossing. Alexander Bel
javsky werd daardoor de nieuwe kam
pioen.
Om een gedeelde eerste plaats te behalen
moest Evgeni Barejev in de laatste ron
de, met zwart, winnen van een sterke
grootmeester. Hij koos daarvoor een
provocerende opstelling.
V. EINGORN-E. BAREJEV
Hollands.
I.d4 f5 2.g3 Pf6 3.Lg2 d6 4.Lg5 Pbd7
5.Pc3.
Wit stuurt snel aan op e4. Een gezonde
strategie, maar wel een die zwart aan
knopingspunten kan geven.
5...c6!? 6.e4 fxe4 7.Pxe4 Db6 8.Pe2!
Pxe4.
Te gevaarlijk is 8...Dxb2 9.Pf4, bijvoor
beeld 9...Pxe4 10.Lxe4 Pf6 ll.Lxfó exf6
12.Dh5+ g6 13.Lxg6+ hxg6 14.Dxg6+
Ke7 15.0-0! met beslissende aanval.
9.Lxe4 Pf6 lO.Lxfó exfó ll.Pf4 g6
12.De2 Kf7!
Na 12...Le7 13.0-0-0 moet de koning
toch naar f7, waarna de loper passief
staat op e7.
13.d5?
Eingorn overspeelt zijn hand, na-het rus
tige 13.c3 gevolgd door 14.0-0 zou /de
stelling in evenwicht zijn. Met enkele
krachtige zetten neemt Barejev het initi
atief nu over.
13...Lh6 14.0-0-0?! Te8 15.Df3 f5 16.Ld3
Ld7 17.c3 Te5 18.Kbl Tae8 I9.h4 Kg7
20.Lc2 cxd5 21.Pxd5 Lc6 22.Td4.
Zie diagram 1.
Alle zwarte stukken staan nu actief,
meestal is er dan een combinatie moge
lijk. Barejev vindt iets heel fraais.
22...Dxd4ü 23.cxd4 Lxd5 24.Dc3 Ld2!
De pointe van de zwarte combinatie,
zwart wint het materiaal met groot voor
deel terug.
25.Dxd2 Te2 26.Tdl.
Daar 26.Ddl? Lxhl 27.Dxhl Tel+ di
rect verliest, moet wit zijn dame weer
inleveren.
26...Txd2 27.Txd2 Tel+ 28.Ldl f4
29.Kc2.
Dit kost een pion, maar na 29.g4 Le4+
30.Kcl O!, of 29.gxf4 Le4+ 30.Kcl Thl
staat wit hopeloos. In de technische fase
laat Barejev geen steekjes meer vallen.
29...Le4+ 30.Kc3 fxg3 31.fxg3 Te3+
32.Kb4 Txg3 33.Tf2 Ld5 34.Te2 Td3
35.Lb3 Lxb3 36.axb3 Txd4+ 37.Kc3
Txh4 38.Të7+ Kf6 39.Td7 a5 40.Txb7
Th5.
Wit gaf het op. Vanwege het genoemde
Sonneborn-Berger-systeem was onder
staande overwinning van Beljavsky, op
co-winnaar, erg belangrijk.
A. BELJAVSKY-A. VISJMANAVIN
l.d4 Pf6 2.c4 e6 3.g3 Lb4+ 4.Ld2 Le7
Zie diagram 2.
Na 12.Lxe5 Lb7 13.Pc3 dxe4 14.Pxe4
Pc6 heeft zwart weinig te vrezen en di
rect 12.dxe5 d4! is gunstig voor zwart.
12...Lb7.
12...exd5 13.dxe5 Lb7 14.Pc3 kost een
pion en 12...Pg6 13.dxe6 is onmiddellijk
uit.
13.dxe5 Lxd5 14.Lxd5 exd5 15.Pc3 d4
16.Pb5 Pc6 17.Tcl.
Deze variant zal door zwartspelers nooit
meer zo gespeeld worden; zwart heeft
grote problemen, 17...Tc8 18.Df3 zou al
een pion kosten.
DIAGRAM 2.
17...Dd7 18.Tel!
Nu is 18.Df3 slecht vanwege 18...Pxè5!
18...Tad8 19.Db3 Kh8 20.e6! fxeó
21.Dxe6 Lc5 22.Lc7.
Hiermee wint wit een kwaliteit, zwart
heeft echter nog enkele gevaarlijke
schwindelkansen.
22...d3! 23.Lxd8 Lxf2+ 24.Kg2 Dxd8
25.Tfl d2 26.Tcdl Pd4 27.Pxd4 Dxd4
28.De2!
Hiermee haalt wit alle eeuwig schaak
dreigingen uit de stelling.
28...Dd5+ 29.Kh3 Df5+ 30.Dg4 Dd5
31 .De2 Df5+ 32.g4 Df6 33.De4 Zwart
gaf het op.
Correspondentie-adres: Leo Hofland, C.
Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
In de Tweede Wereldoorlog gaat het ook
mis! Het museum wordt gedeeltelijk aan
flarden geschoten. Daarbij wordt een
deel van de achtergebleven verzameling
beschadigd.
En het grootste deel van het materiaal
dat was overgebracht naar zoutmijnen,
wordt na de capitulatie overgebracht
naar wat later West-Duitsland zou gaan
heten. Het kostbaarste gedeelte wordt
daarbij nog eens geroofd door een Ame
rikaanse officier. Pas kortgeleden zijn
die zegels teruggegeven aan de Duitse re
gering. Door al dat (na)oologsgeweld is
van ae wereldberoemde collectie in 1945
weinig overgebleven. Het dan ineens he
tende 'Postmuseum der DDR' moet bij
na helemaal opnieuw beginnen met ver
zamelen.
GIGANTISCH
Die achteruitgang blijkt nog altijd. Wel
iswaar is er veel nieuw materiaal bijge
komen (gekocht en gekregen), het Post
museum is zeker geen postzegelmuseum.
Welgeteld hangen er hooguit enkele tien
tallen postzegels. De rest van de sterk
uitgedunde collectie ligt elders opgesla
gen. Wachtend op betere veiligheids
voorzieningen en andere technische ver
beteringen, zoals een regeling voor de
juiste vochtigheid in de zalen. Niet
groots, maar wel groot. Het Postmuseum
maakt vanaf de buitenzijde een verplet
terende indruk. Het protserige gebouw
dat eind vorige eeuw is gerealiseerd, lijkt
meer op een paleis dan op een filatelie-
museum, zo groot is het.
GESLOTEN
Op dit moment zijn echter de meeste za
len gesloten wegens restauratiewerk
zaamheden. Over drie tot vier jaar moet
dat karwei, waarbij het gebouw in oude
staat wordt hersteld, gereed zijn. Vanaf
dat moment is de postzegel weer mas
saal aanwezig.
Tenminste, zo hoopt men in Berlijn. Ze
hebben de indruk dat de nieuwe baas, de
Deutsche Post, gezeteld in Köln, het mu
seum wil handhaven. Het museum moet
dan het zusje worden van het postmu
seum van de voormalige 'Deutsche Bun-
despost' in Frankfurt. En daarbij wordt
in Berlijn verwacht dat de voormalige
collectie van het Berlijn museum, die in
middels 45 jaar in de opslagruimten in
West-Duitsland hebben gelegen (en van
wege te verwachten politieke strijd nooit
geëxposeerd), terug gaan naar de vroege
re hoofdstad van Duitsland.
Andreiko-boek
Op het moment dat ik deze regels schrijf
worden in Groningen de eerste zetten
uitgevoerd in de strijd om de wereldtitel.
Technisch nieuws heb ik daar dus nog
niet van. Dat is wel het geval van de in
de vorige maand in het Russische Gagra
gespeelde match om de wereldtitel bij de
dames tussen Lewina en Golubjeva, een
tweekamp die zoals u wellicht weet met
overmacht door de laatstgenoemde is ge
wonnen.
Maar hoe belangrijk ook, toch wil ik de
sportactualiteit naar de volgende keer
verschuiven om nu ruimte te hebben
voor iets anders. Onlangs is namelijk bij
de uitgeverij Dammen (bekend van het
gelijknamige damtijdschrift) Sijbrands'
boek over Andreiko uitgekomen.
Met deze gebeurtenis, die op 6 novem
ber met een officiële pers-presentatie ge
stalte kreeg, is een langgekoesterde wens
van velen eindelijk in vervulling gegaan.
Want hoewel het Andreiko-boek al.jaren
was aangekondigd liet de uiteindelijke
realisatie steeds op zich wachten.
Als alle publikaties van Sijbrands is ook
dit boek, met de titel 'Andries Andreiko,
een damtechnisch monografie', van kwa
litatief zeer hoog niveau, zoals oud-we
reldkampioen en FMJD-voorzitter Roo-
zenburg op de pers-presentatie ook op
merkte. Daarmee staat het op één lijn
met bijvoorbeeld 'Het groot Baba Sy
boek' en het recentelijk verschenen boek
over het WK 1988.
Toch geloof ik dat we in 'Andries An
dreiko' met een werk te maken hebben
dat op een nog hoger plan staat als de
twee genoemde publikaties. Niet alleen
de auteur/analysator Sijbrands heeft na
melijk de kwaliteit ervan bepaald, maar
uiteraard ook het onderwerp zelf: An
dreiko! En hoewel natuurlijk Baba Sy
een zeer sterke speler is geweest, toch
neemt de in 1976 overleden Andreiko
een grotere plaats in de damwereld in.
Met zijn drie wereldtitels (1968, 1969 en
1971), zijn zes Russische kampioen
schappen en zijn vele andere toernooize
ges is Andreiko een der allergrootsten uit
de damgeschiedenis geweest.
Het is juist deze combinatie van de ge
weldige partijspeler Andreiko en de on
geëvenaarde analysator/schrijver Sij
brands die het boek iets heel uitzonder
lijks geeft. Het zou me dan ook niet ver
bazen als dit werk door velen gezien gaat
worden als het beste damboek dat tot nu
toe verschenen is.
Het ruim 470 bladzijden tellende werk
valt in drie delen uiteen, waarvan het
eerste met ruim 350 bladzijden verreweg
het grootst is. In dat hoofdstuk analy
seert Sijbrands uitvoering 40 van An-
dreiko's beste partijen, waarbij iedere
partij afzonderlijk van een voorwoord is
voorzien. In het tweede deel, met de titel
'Andreiko's carrière in cijfers', zijn de
eindstanden opgenomen van de toer
nooien waarin Andreiko in de periode
1959 tot 1976 is uitgekomen.
Bij ieder toernooi wordt daarbij de nota
tie gegeven van enkele van zijn partijen.
Het derde deel ten slotte bevat een aan
tal partij notaties uit minder belangrijke
evenementen zoals het ploegenkampi-
oenschap van de USSR en de Russische
halve finales. Het boek wordt afgesloten
met een handig openingsregister en een
register op namen, terwijl het geheel
door diverse fraaie foto's is verleven
digd.
Een goede indruk te geven van het boek
is in dit bestek verder niet echt mogelijk,
al kan ik er u natuurlijk wel iets van la
ten zien. Dan begin ik met de fraaie
winst die Andreiko in het kampioen
schap van de Sovjet Unie van 1965 op
de problemist Kowrizjkin boekte.
In deze partij, de negende uit het analy
se-gedeelte, was na 48...22-28 de stand
van het eerste diagram op het bord geko
men. Wit vervolgde nu met 49.24-19, er
vanuitgaand dat Andreiko met schijf 13
zou slaan. Hij werd echter volkomen
verrast door 49...14x23! waarop volgde:
50.20-14 9x20; 51.25x14 13-19; 52.14-10
3-9; 53.10-5 9-14. Om dit moment
draait het. Zwart dreigt met 54...23-29
gevolgd door 55... 19-23 te winnen, en als
wit zich met 54.35-30 tegen die aktie
meent te kunnen verweren volgt zeer
fraai 19-24!! 55.30x10 waarna zwart met
behulp van een in de praktijk zelden
voorkomend opsluitingsmotief wint.
Kowrizjkin probeerde in plaats daarvan
nog 54.42-38 23-29; 55.35-3019-23;
56.5x19 23x14; 57.30-24 29x20;
58.15x24 21-26; 59.48-43 26-31 en gaf
toen op.
Ook de winst die Andreiko in het EK
1971 op de in 1983 overleden meester
Van der Sluis boekte is heel mooi. In
deze partij, nr. 33 van het analyse-deel,
was na Andreiko's 37... 12x21 de stand
als in het tweede diagram.
Eerst het partij verloop, daarna kom ik
terug op deze stelling om u een fraaie
vondst van Sijbrands te laten zien.
38.47-41? Leidt tot verlies. 8-12 39.37-
31 Zet en damzet open die geen kwaad
lijkt te kunnen, maar Andreiko neemt de
slagzet toch: 35-40! 40.44x24 13-19;
41.24x22 21-27; 42.32x21 16x47; 43.29-
24 Omdat 33-29 enz. dreigt lijlct er voor
wit weinig aan de hand. Andreiko heeft
echter verder gerekend: 14-19!! 44.24x13
47-41; 45.33-29. Nog de beste, want na
45.38-32 is 12-18! beslissend. 41x8
46.22-18 12x23 47.29x18 waarop An
dreiko na 11-17 het eindspel won: 48.38-
32 8-25; 49.43-38 35-24; 50.39-33 24-8;
51.33-29 17-21; 52.29-23 21-26; 53.32-27
8-30; 54.34-29 30-35; 55.38-32 35-30;
56.32-28 30-8; 57.27-22 26-31; 58.22-17
8x26; 59.23-19 26-3; 60.28-22 31-36;
61.22-17 3x26 62.19-14 36-41; 63.18-13
26-3; 64.13-9 41-46 en wit gaf op.
Nu weer terug naar de uitgangsstelling.
Leidde 38.47-41 tot verlies, bij de bestu
dering van deze "partij vond Sijbrands
dat wit hier zelfs had kunnen winnen, en
wel door het volgende zeer verrassende
offer: 38.28-23 8-12; 39.23-19!! 14x23;
40.37-31. Van de vier varianten die hij
nu aangeeft, hier alleen de eerste: 11-17;
41.33-28 21-26 (Of 41... 13-19; 42.31-27
6-11; 43.47-42+); 42.28x8 26x28; 43.38-
33 12x3; 44.33x13.
U kunt het boek bestellen door 45
6 verzendkosten) over te maken naar
giro 3124812 t.n.v. Dammen Voorst. U
krijgt dan een gebonden paperback edi
tie toegezonden. Het boek is tevens uit
gebracht in linnen gebonden en met een
hard kaft. Die editie kost 60 7 ver
zendkosten).
Quacks en hazen
Vrouwen en boeren worden (in het brid
gespel) nogal eens te hoog aangeslagen.
Spelers die in plaats van met de punten
telling ook wel eens opereren aan de
hand van de losing trick count, onder
kennen dat probleem sneller en beter.
Tijdens het derde weekend van de MK
viertallen kwam een aantal van die
situaties langs.
Partner opent 1 schoppen en je bezit:
6 5 2
A 9 3
V B 4
V B 9
Wat te bieden?
Jan Kolen van WAC bood 1 SA, waarna
2 schoppen het eindcontract werd. Mede
gezien de tussenkaarten en de 'quacks'
(een kruising van 'queens' en 'jacks') zou
2 SA ook een plan geweest zijn. 2 schop
pen werd met een overslag gemaakt en
3SA zou ook binnengekomen zijn, dank
zij de gunstige zitting van schoppen
vrouw. Een manche van 50% en in een
viertallenwedstrijd is die het bieden
waard. Zo lag dit spel:
w/
NOORD
A H B 9 7
H V 10
7 6 3
10 4
WEST
OOST
V 10 4
8 3
7 5 2
B 8 6 4
H 8 2
A 10 9 5
8 7 3 2
A H 5
ZUID
6 5 2
A 9 3
V B 4
V B 9 6
Voor 4 schoppen zijn er te veel 'hazen'
buiten boord en bij 3 SA kun je nu een
maal een niveautje lager de manchepre
mie verdienen.
Een poosje later kreeg Huub Bertens
deze hand:
H 8 5
H 8 7 2
H B 10 7
9 6
Partner Jan Kolen opende 1 harten. Wat
nu?
Huub Bertens gaf met 3 harten een limit
en 4 harten-1 werd het eindresultaat. De
LTC waardeert deze hand op ongeveer
7'/2 verliezer en dan moet er nog negatie
ve correctie worden toegepast omdat de
hand nul azen bevat. Ook hier zou 2 SA
wel eens goed hebben kunnen uitpakken.
Overigens, ook 2 harten zou gescoord
hebben....
O/OW
NOORD
7 2
A V B 6 3
V 8 3
A 10 7
WEST
OOST
A 10 4 3
V B 9 6
9 5 4
10
A 9 6
5 4 2
H 4 2
V B 8 5 3
ZUID
H 8 5
H 8 7 2
H B 10 7
9 6
West moet echt passief uitkomen om
zuid niet direct 3 SA te laten maken.
Met de volgende NZ-handen mocht Jan
Kolen 6 schoppen spelen:
NOORD
A V B
A V 10
A 9 5 2
10 5 3
ZUID
H 10 8 7
H 7 3
H 3
A V 7
De bieding is interressant. Jan Kolen
transfereert na noords ISA-opening te
recht niet, want de zuidhand is er evi
dent één om leider mee te worden.
2 Ru 2)
3 SA 4)
4 SA 6)
ZUID
2 KI 1)
3 KI 3)
4 KI 5)
6 Sch
1Stayman
3) vraagt verdeling
4). '4333'
5). vraagt aantal controles
6). 'zes'
West startte met harten. Jan Kolen
speelde drie keer schoppen, ruitenheer,
ruiten naar het aas en ruiten getroefd
(oost en west bekennen) en nog twee
keer harten (alle 13 hartens zijn eruit),
eindigend op tafel. Dit was over:
NOORD
ZUID
10
-
-
A V 7
Hoe verder? Hij speelde natuurlijk rui
ten 2 na en ruimde, toen oost niet meer
bekende, in de hand een klavertje op,
waarna hij kon claimen, want west bezat
verder alleen nog maar klavers. Als oost
de dertiende ruiten had gehad en dus
aan slag was gekomen, had klaverheer
op zijn plaats moeten zitten. Dit spel lag
N/OW
NOORD
A V B
A V 10
A 9 5 2
10 5 3
WEST
OOST
4 3 2
9 6
6 4
B 9 8 5 2
V B 8 7
10 6 4
B 9 8 6
H 4 2
ZUID
H 1 0 8 7 5
H 7 3
H 3
A V 7
Wanneer zuid na noords 1 SA eerst met
twee harten had getransfereerd en noord
leider in 6 schoppen was geworden, was
na een klaverstand van oost deze speelfi-
guur niet mogelijk geweest. Pech dus
voor Jan Kolen dat klaverheer goed zat!
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
