arzan Heseltine agt op Thatcher anse regering in het nauw Philips-China doet wèl goede zaken Koude Oorlog wordt ten grave gedragen Lezersservice HANDEL S MESSIAH 777,5 ENLAND ftzidae Coulant ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 PAGINA 5 a-rechtse partij gering Israël - LEM Met de belofte religieuze wetten tren heeft premier Yitzhak Shamir van plisehe Likud-blok een ultra-rechtse or- [partij opgenomen in de regeringscoalitie, k zich daardoor verzekerd van een meer- [in het parlement. Tegenstanders waar- I dat de invloed van de orthodoxe joden gudat Israël-partij het land zal terugwer- het „stenen tijdperk". Shamir heeft zich Agudat verplicht wetten in te voeren Irkingen opleggen aan het reizen op de [Verder zullen de verkoop van varkens- het publiceren van „onzedelijke adver- aan banden worden gelegd. Ook zouden lijkheden voor een abortus moeten wor- FBI legt beslag op Noriega-tapes van CNN ATLANTA De Amerikaanse nieuwszender CNN heeft van de FBI, de federate' politie, teruggave geëist van een doos met opnames en documenten. Het materiaal heeft be trekking op de afgeluisterde telefoongesprekken die de vroeger Panamese dictator Manuel Noriega vanuit de ge vangenis voerde. De doos is door de FBI meegenomen uit een hotelkamer in Atlanta, waar een journaliste van CNN verbleef, overigens zonder dat de FBI een huiszoekingsbe vel bezat. Een zegsman van de dienst heeft dat inmiddels toegegeven. Vorige week kreeg CNN door een rechter in Miami een verbod opgelegd de telefoongesprekken uit te zenden. Een eerlijk proces tegen Noriega zou hierdoor in gevaar komen, volgens de rechter. De nieuwszender is hiertegen in beroep gegaan. Waar CNN de banden van daan heeft weigert men te zeggen; een reden voor de FBI de zaak uit te zoeken. Jeruzalem beperkt komst Sovjet-joden JERUZALEM De Israëlische rege ring zal binnenkort de immigratie van joden uit de Sovjetunie sterk beperken. De minister van immigratie, Yitzhak Peretz, zal volgens Israëlische kranten maatregelen aankondigen waardoor de toekenning van het Israëlische staats burgerschap aan Sovjet-burgers met on geveer veertig procent zal worden te ruggebracht. Peretz, die zich op dit moment in de Sovjetunie bevindt, verklaarde dat van de ongeveer 130.000 Sovjet-burgers die sinds het begin van dit jaar naar Israël zijn gekomen, een derde niet voldoet aan de voorwaarden voor het Israëli sche staatsburgerschap. Linkse leider in Chili gedood SANTIAGO Veiligheidstroepen hebben in Chili de linkse oppositielei der Marcos Antonioletti op zijn schuil adres doodgeschoten, zo heeft de poli tie in de hoofdstad bekendgemaakt. Antonioletti, die sinds een jaar gevan gen zat, was woensdag door medestan ders met geweld bevrijd. Bij deze ope ratie werden vier bewakers gedood. Antonioletti was de tweede man van het extreem-linkse FRPL. De bevrij dingsactie van de rebellenleider was de ergste geweldsuitbarsting in Chili sinds de machtsaanvaarding van pre sident Patricio Aylwin, als opvolger van generaal Pinochet. VNING IN DOWNINGSTREETTE SNIJDEN Voor de bui- straalt Marga- c/oJjatcher nog steeds spreekwoorde- ijrke\ zelfverzekerdheid r par achter de deur 10 is we/iinning dit weekein f(snijden. Voor het zij in 1975 Ed- eWePeath wiPte als lei~ %r% de Conservatieve zulistaat haar eigen po- nadrukkelijk ter dis- fj •h blavond valt de beslis- p wind half acht Neder- ïnt Jijd zal de uitslag wor den jkendgemaakt van de e stemming onder de oorJaheve Lagerhuisleden vraag onder wie zij n h wensen te dienen: tjeet\ Dame' Margaret eeifr °f Michael 'Tarzan' onnvï- may 1 het fek dat Thatcher n eJor hem in het nauw «dreven, moet Michael een gevoel van vol- e| geven. Maar hij wil co7<*anaf het moment dat ry7/ejfnuari 1986 woedend af- ■ech§ minister van defensie da/iferlijk uit de regering AIP, heeft hij zijn zinnen qP de sleutel van Dow- 10. ^[{opters sgelm (vanwege zijn eertijds ODP'onde lokken) Heselti ne stapte in 1986 op, nadat Margaret Thatcher hem had laten vallen in de kwestie rond de verkoop van de in moeilijkheden geraakte West- land-helikopterfabriek. Zij koos voor een Amerikaanse partner voor Westland, Hesel tine wilde een Europese oplos sing. Toen duidelijk werd dat hij het pleit had verloren pak te Heseltine zijn papieren bij elkaar, liep de deur uit, lichtte de wachtende pers in dat hij was afgetreden en beende voor de ogen van de verbou wereerde verslaggevers weg. Sindsdien heeft de 57-jarige Heseltine zorgvuldig gewerkt aan zijn imago van 'natuurlij ke troonopvolger'. Hij reisde de wereld rond, hield toespra ken, verscheen veel in het in vloedrijke BBC-programma 'Newsnight', overigens zonder Thatcher daarbij in het open baar al te hard aan te vallen, want dat zou zijn kansen al leen maar verkleinen. Het was gewoon een kwestie van wachten op het juiste moment, waarbij hem deze week de helpende hand werd toegesto ken door sir Geoffrey Howe. Jarenlang zat deze goeïge Conservatief als trouwe adju dant naast de IJzeren Dame op het regeringsbankje in het La gerhuis. Hij liet zich zelfs de graderen tot vice-premier een volstrekt onbetekenen de functie Maar uiteindelijk won zijn loyaliteit jegens zijn land het van zijn loyaliteit je gens de regering. De anti-Eu- ropese houding van premier Thatcher was ook Howe te veel geworden. In een achttien minuten durende toespraak haalde hij Margaret Thatcher deze week even subtiel als ge nadeloos onderuit. Enige kandidaat Heseltine is het enige Conser vatieve Lagerhuislid dat zich officieel heeft aangemeld als tegenstander van Thatcher. Het is echter niet uitgesloten dat wanneer hij noch de pre mier in een eerste ronde vol doende stemmen krijgt, een compromis-kandidaat naar vo ren stapt. Zo iemand zou de huidige minister van buiten landse zaken, Douglas Hurd, kunnen zijn. Vooralsnog is Heseltine (een self-made miljonair) evenwel de enige Conservatief die een duidelijk alternatief heeft ge presenteerd voor het Thatc- herisme. Hij is onmiskenbaar meer pro-Europees dan That cher wat op zich niet zo moeilijk is. Hij is minder dan Thatcher geneigd de economie over te laten aan het vrije spel der krachten en bepleit een 'vangnet' voor de sociaal zwakkeren. Binnen de groep van That- cher-getrouwen mag hij dan ronduit gehaat zijn, bij een groot deel van de Conservatie ve aanhang lijkt Heseltine de afgelopen jaren alleen maar aan populariteit te hebben ge wonnen. Dat komt deels door de ongekende volharding Sinds hij zich officieel aanmeldde als tegenstander van Margaret Thatcher wijkt de Britse pers niet van de zijde van Michael Heseltine. Elke stap die hij doet en elk woord dat hij zegt wordt vastge- waarmee hij aan zijn politieke toekomst heeft gewerkt, maar deels ook doordat de gevolgen van het beleid van Thatcher de 'gemiddelde Brit' aardig in zijn portemonnee beginnen te raken. Die ontevredenheid onder de kiezers en de angst hun zetel te verliezen zou een reden kunnen zijn voor nogal wat Conservatieve Lagerhuisteden tegen Thatcher te stemmen. Of er genoeg Conservatieven 'om gaan' is echter de vraag, maar zelfs als Thatcher het dinsdag toch haalt, lijkt het einde van haar tijdperk in Smerige trucs Het is overigens niet zo dat de premier en haar aanhangers het gevaar Heseltine niet vroegtijdig hebben onderkend. In het afgelopen voorjaar al bleek uit peilingen dat de ex- minister driemaal zo geliefd was bij de kiezers als de pre mier. Deze week bleek uit nieuwe peilingen dat de Con servatieven met Heseltine aan het hoofd wel zouden kunnen winnen van Labour, waar Thatcher nog steeds op forse achterstand van Labour-leider Kinnock staat. In de campagne van de That- cher-getrouwen tegen Heselti ne worden smerige middelen trouwens niet geschuwd. Zo werd gesuggereerd dat hij de rellen tegen de gehate poll-tax zou hebben aangemoedigd. Maar de truc was te doorzich tig- Michael Heseltine op zijn beurt heeft laten weten dat zijn kantoor geregeld grondig wordt onderzocht op de aan wezigheid van afluisterappara tuur. „Fair play heeft afge daan. Ik ben er zeker van dat zij MI-5 opdracht hebben gege ven al mijn telefoongesprek ken af te luisteren", zegt He seltine. Boze tongen beweren weer dat Thatcher de laatste tijd zo aan dringt op oorlog tegen Irak, omdat dat haar politieke red ding zou kunnen zijn. Het suc ces in de Falkland-oorlog hielp haar indertijd immers vanuit een achterstand Labour ver nietigend te verslaan. Saddam Husayn als 'redder' van Mar garet Thatcher: cynischer kan 'het niet. Doo 1 dt i5Ö.n troAfS De Franse pre- jJt Rocard heeft het fyk estaan van zijn ka- '°kt op het spel gezet eel] ^st houden aan n >mstreden solidari- in ffing. Door aanvul- subt 'sociale' belasting- 7IS1 «gelen wil de pre- negen miljard 5 in de noodlijdende neei voorzieningen in- ovt in. Een breed parle- atsei ir front vecht de of! g echter aan, om iiep l°Pehde redenen. inzeker is geworden of ^ocarc* opnieuw zal ben v°ldoende vertrouwen 3 zei ^en voor zUn minder- ibinet. Tot nu toe navi- P dat vooral tussen de thoudingen van com- en dan wel de centris- eereaar maanc*ag zullen bei- ties tegenstemmen, zo is ■chU ondiId Volgens politie- waenmeesters valt de rege- laas anneer n*et een °ttwee ?s uar<hgden van mening «en. Onder degenen spanning erin houden is !ra'e oud-premier Ray- (jat Barre, die in principe gen de solidariteitshef- maar deze gekoppeld der n aan een' imP0Pulaire- vvan v°Re(hg uit de opende ziektekosten. min )anëiJzer daarbij is het iters r'nSen van het medi- AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB )phei cijngebruik, dat voor de Fran sen uiterst moeilijk zal zijn te slikken. Volgens Rocard ge bruiken zijn landgenoten Fransen „gemiddeld zeventig procent meer medicijnen dan de Duitsers, twee keer zoveel als de Engelsen en liefst vier keer zoveel als de Nederlan ders. Onze eerste oorzaak van ziekenhuisopname houdt ver band met het teveel aan medi cijnen". Een wetsvoorstel van de vorige (rechtse) regering hieraan wat te doen werd in getrokken, uit vrees voor elec torale repercussie. Los van de omstreden belas tingmaatregel heeft zich bin nen Rocards eigen socialisti sche partij een groeiende op positie ontwikkeld tegen het regeringsbeleid in zijn alge meenheid. Waarnemers her kennen hierin dë hand van Francois Mitterrand. De presi dent zou de tijd rijp zou achten om af te rekenen met zijn oude partijrivaal Rocard, ten gunste van zijn persoonlijke beschermeling Laurent Fabi- us, oud-premier en thans Ka mervoorzitter, die 'troonopvol ger' zou moeten worden. Publiek geheim is dat de prqsi- dent Rocard vooral als pre mier heeft aansteld opdat dierrs grote populariteit snel zou slijten. De nogal demago gische wijze waarop Mitter rand zijn premier de afgelopen week met het scholierenpro test opzadelde, was wat dat be treft veelzeggend. Aanvankelijk verliep het scholierenprotest in Parijs gisteren rus tig, ondanks de geheven vuisten. Later verstoorden op rellen be luste jongeren de rust. foto: afp Weer ongeregeldheden scholierenprotest PARIJS Met traangas en charges heeft de oproerpolitie giste ren stenengooiende relschoppers uiteen gedreven bij een verder vreedzame 'sit-in' van scholieren in het park Champs de Mars in Parijs. Het oproer was echter aanzienlijk minder gewelddadig dan dat van maandag, waarbij relschoppers een protestmars van scholieren aangrepen om winkels te plunderen, auto's in de brand te zetten en straatgevechten met de politie aan te gaan. Leiders van studentenbewegingen besloten na de gebeurtenisen van maandag een sit-in te houden in plaats van een protestmars die mogelijk meer geweld zou uitlokken. MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE - Terwijl langzamerhand de gebeurtenissen van de afgelo- pcht Rob weer duidelijk worden, gaat opeens de deur open n van de mannen, die hem hierheen hebben gebracht, stapt binnen. „Hallo, kapitein Rob", zegt hij, „goed geslapen?. Ipiteln verwacht je. Ga je mee?". Nou Rob wil niets liever, bij begrijpt de situatie nog niet erg goed. En even later zit jjenover Rafaelo Ladrone, een Italiaanse Amerikaan, gezag- ter van de „Ranger". „Aangenaam met u kennis te maken, Bin Rob", zegt Ladrone grijnzend; „kent u mijn compagnon, Dynamite-Kid?". Rob bromt iets onverstaanbaars, maar hij be gint de situatie te begrijpen. Zo-zo, dat is dus die beruchte inbre ker? „Kijk eens hier, Rob", zegt Ladrone, „we hebben je even hierheen gehaald omdat we graag wilden weten waarom jij je zo voor die diamanten interesseert. Het wil ons voorkomen „Wat ik doe gaat u niets aan", valt Rob hem in de rede, „u heeft mij ontvoerd en ik eis van u, dat u mij onmiddellijk los laat". Al sprekend valt zijn oog op de detector op zijn pols. Wat is dat? De detector straalt een fel licht uit. Dus de diamanten zijn hier!. PEKING Het mag dan niet zo goed gaan met Philips in Europa; in China valt van die problemen niets te merken. Vooral niet toen afgelopen week de enorme brug over de Yangzirivier bij Nanking in een zee van 'Philips-licht' werd geopend, waardoor de brug „nog glorieuzer en groot ser werd" zoals het Volksdag blad schreef. Philips is op dit moment de grootste Europese investeerder in de Volksrepubliek China en heeft zich nooit erg bevreesd getoond om in dit risicovolle land geld te stoppen. In het begin van de jaren '80, toen China haar grenzen opende voor buitenlandse investeer ders, lokte de enorme markt vele bedrijven. De meeste had den echter niet gerekend op de enorme bureaucratische problemen, het gebrek aan geld, ruwe grondstoffen en een primitieve infrastructuur en de ontdekking dat in China „het contract evenveel waard is als het papier waarop het is getekend". Na het bloedbad in Peking vo rig jaar trokken veel bedrijven zich terug voor een herbezin ning van hun China-strategie. Grote multinationals als Phi lips reageerden echter koel en hebben ondertussen een stevi ge voet aan de grond gekregen in de Volksrepubliek. Drie van de negen joint-ventures die Philips in China heeft zijn volledig operationeel en winst gevend. De andere zes moeten tegen het einde van het vol gende jaar volledig produktief Radicale priester wil president van Haïti worden PORT-AU-PRINCE De ra- dicale priester Jean Bertrand Aristide is zijn verkiezings campagne begonnen voor het presidentschap van Haïti. Aristide, die iedereen twee weken geleden verbaasde met zijn kandidaatstelling, kondig de aan zich te zulten inzetten voor de verarmde massa's van het land. Aristide is een van de elf kandidaten in de ver kiezingen die 16 december worden gehouden. Hij staat kandidaat namens het Natio nale Front voor Verandering en Democratie, een linkse coa litie van twaalf partijen. De 37-jarige Aristide heeft de steun van een groot deel van de armen onder de zeven mil joen Haïtianen. De rooms-ka- tholieke priester heeft echter weining steun van de midden klasse, die niets moet hebben van zijn linkse ideeën. Ook binnen de officiële kerk, die zijn „kerk van de armen" heeft veroordeeld, heeft Aris tide tegenstanders. Aanhan gers en leden van de Duvalier- familie, die het eiland 29 jaar heeft geregeerd, zijn betrok ken geweest bij zeker drie po gingen om de priester te ver moorden. De dictatuur van Jean-Claude „Baby Doe" Duvalier eindigde in 1986 toen Duvalier naar Frankrijk vluchtte. Sindsdien heeft het land vijf regeringen gehad, inclusief drie die door het leger werden geïnstal leerd. PARIJS Een jaar na de val van de Berlijnse Muur krijgt het 'nieuwe Europa' begin volgende week offi cieel gestalte. De CVSE-top, die maandag in Parijs begint, moet in de woorden van de plechtige ver klaring, die woensdag zal wor den gepubliceerd, „een nieuwe era van democratie, vrede en veiligheid" in Europa inlui den. Aan de CVSE (Conferen tie over Veiligheid en Samen werking in Europa) nemen alle Europese landen deel be halve Albanië, plus de Vere nigde Staten en Canada. De veranderingen in Europa kunnen niet beter worden ge symboliseerd dan door de aan wezigheid in Parijs van voor malige dissidenten die nu in de regering zitten, zoals de Tsjechoslowaakse president Vaclav Havel en de Poolse premier Tadeusz Mazowiecki. Tegelijkertijd bewijst 'Parijs' hoe broos de nieuwe orde nog is en hoe groot de spanningen zijn in het vroegere Oostblok. Zo zijn de ministers van bui tenlandse zaken van de Balti- sche staten Estland, Letland en Litouwen in Parijs om te lobbyen. Hun boodschap luidt dat niet de inmiddels geheelde Duitse deling, maar de bezet ting van de Baltische staten door de Sovjetunie in 1940 het laatste probleem is dat moet worden opgelost alvorens Eu ropa aan de nieuwe toekomst kan beginnen. De drie landen willen als waarnemer worden toegelaten tot de CVSE, maar een ver zoek daartoe is dit jaar al twee maal afgewezen. Met name de Scandinavische landen en de voormalige Sovjetsattelietsta- ten in Oost-Europa hebben zich ingespannen om de drie Oostzee-staten bij de CVSE te krijgen, maar het is onwaar schijnlijk dat de Sovjetunie zal instemmen met de toelating van haar drie republieken. Dit zou immers neerkomen op een impliciete erkenning van hun onafhankelijkheid, die Gor- batsjov dit voorjaar nog met een economische blokkade te gen Litouwen trachtte terug te draaien. Conferenties Het CVSE-proces, dat in 1975 in Helsinki in gang werd gezet met de aanvaarding van de in middels befaamde Slotakte, bestond tot nu toe voorname lijk uit buitengewoon langdu rige vervolgconferenties eens in de vier a vijf jaar in Bel grado. Madrid en Wenen. Daarnaast waren er kortere conferenties over afzonderlij ke onderwerpen zoals over menselijke contacten (Kopen hagen), economische samen werking (Bonn), de media Londen) en het milieu (Sofia). De CVSE kende tot nu toe geen instellingen, en tot het laatste moment is intensief on derhandeld over een nieuwe structuur. In Parijs zal worden besloten dat de ministers van buitenlandse zaken regelmatig bijeenkomen (waarschijnlijk twee maal per jaar) en dat hun bijeenkomsten worden voorbe reid door een comité van hoge ambtenaren. De vervolgbijeen- komsten worden in beginsel eens in de twee jaar gehouden, zulten ten hoogste drie maan den duren, en worden afgeslo ten met een topconferentie. Voorts komt er een klein se cretariaat in Praag, een bureau dat het zenden van waarne mers naar verkiezingen regelt in Warschau, en een centrum voor het voorkomen van crises in Wenen. In het eerste deel van de twin tig pagina's lange slotverkla ring worden de beginselen van de Slotakte van Helsinki op nieuw bevestigd. Ook wordt uitvoerig ingegaan op zaken als de democratie, de rechtss- staat en de rechten van de mens, het belang en de aard van vriendschappelijke be trekkingen in een nieuw tijd perk in Europa. Het tweede deel, „Richtlijnen voor de toekomst", geeft de terreinen aan waarop kan worden samengewerkt. Neder land heeft zich vooral inge spannen voor nieuwe afspra ken over eerbiediging van de rechten van de mens. De Slotakte van Helsinki om vatte verder regels en beginse len voor de veiligheid in Euro pa, voor samenwerking op het gebied van economie, weten schap en technologie en het milieu, en op humanitair ge bied. In de verklaring van Pa rijs is een Nederlands voorstel voor een passage over energie praktisch ongewijzigd overge nomen. Hiermee wordt inge haakt op het voorstel over een Europese energiegemeenschap dat premier Lubbers enige tijd geleden lanceerde. Zo'n ge meenschap zou de bevoorra ding van West-Europa met Russisch gas en olie kunnen veiligstellen en westerse olie maatschappijen de gelegenheid bieden hun technologie aan de Sovjetunie te verkopen. NAVO In Parijs zulten leiders van de NAVO en de zes landen van het afbrokkelende Warschau Pact ook een historisch ver drag tekenen dat hete arsena len tanks, helikopters en ande re conventionele wapens naar de schroothoop verwijst. De twee bondgenootschappen zul ten daarnaast een formeel niet-aan vals verdrag sluiten. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, James Ba ker, heeft echter al duidelijk gemaakt dat de NAVO voor de VS van groot belang blijft en er niet gedacht hoeft te wor den aan opheffing van „het succesvolste bondgenootschap in de geschiedenis". Zoals be kend zal het Warschau Paot als militair bondgenootschap volgend jaar ophouden te be- Baker zei zich niet te willen mengen in de plannen binnen de twaalf EG-landen voor ver dergaande samenwerking op politiek en veiligheidsgebied. Volgens Jacques Delors, de voorzitter van het uitvoerend bestuur van de EG, moeten de EG-landen nog uitmaken hoe ver zij daarin willen gaan. In Europa gaan stemmen op om de rol van het Atlantisch bondgenootschap terug te dringen ten gunste van de Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) en de Westeuropese Unie (WEU). Geen toenadering bij Gatt-overleg BRUSSEL De Europese Gemeenschap en de Verenigde Sta ten zijn het nog verre van eens over hun plannen voor het af breken van de landbouwsteun in het kader van de GATT-han- delsbesprekingen. Die tegenstellingen kwamen gisteren aan het licht tijdens het halfjaarlijkse Amerikaans-Europese topoverleg dat in Brussel werd gehouden. (ADVERTENTIE) (7) 070-3 190 882 IN DE MINSTER VAN YORK 5-daagse minitrip Vertrek: 13 december 1990 Speciaal voor u stelden wij een fantastisch arrangment samen. Hoogtepunt is het bijwonen van de uitvoering van Handel's 'Messiah'. U maakt ook kennis met fraaie historische bezienswaardigheden en bijzondere muséa. U kunt inkopen doen in specifieke engelse winkeltjes en een heerlijke lunch bij kaarslicht gebruiken in Castle Howard. Inclusief:m busnt Rotterdam-Europoort v.v Overtocht met North Sea Ferries m 2- persoons buitenhut bustransfer naar York twee overnachtingen in het fraaie Viking hotel te York alle kamers met douche/ toilet halfpension toegangskaart voor uitvoering van de 'MESSIAH' entree voor het Castle Museum» nederlandse reisbe- geleiding «S'SIJTHOFF PERS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 5