De Vries komt op voor
behoud van koppeling
mm
Opticiëns in actie tegen
leesbril zonder ogentest
Het ontstaan van een financieel melodram
CDA draait bij in discussie zorgverzekering
„Nederlandse Gladio wel
degelijk uit op sabotage"
Gereedschap
nodig?
BINNENLAND
Ëoicbc Commit
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1990 PAG(j]X
Volgend jaar weer
levertransplantaties
ROTTERDAM Begin volgend jaar
verwacht het academisch ziekenhuis
Dijkzigt in Rotterdam weer levertrans
plantaties te kunnen uitvoeren. „Er
moet in Rotterdam snel iets gebeuren,
anders vallen er doden", zo vreest de di
rectie van Dijkzigt, die in vergevorder
de onderhandelingen is met de ministe
ries van volksgezondheid en onderwijs
en wetenschappen om de financiering
van de transplantaties rond te krijgen.
Het Dijkzigt-ziekenhuis moest enkele
maanden geleden met de ingrepen stop
pen omdat de gevraagde financiering
door de Ziekenfondsraad werd afgewe
zen en er bovendien een transplantatie
arts vertrok. In Dijkzigt worden sinds
1987 tot nu toe veertig levertrans
plantaties uitgevoerd.
DEN HAAG Het CDA
heeft bij de voortgezette
discussie over de stelsel
wijziging in de gezond
heidszorg laten weten
„binnen het regeerak
koord" te willen blijven.
Nadat woordvoerder Lan-
sink eerder had gezegd
nog geen „groen licht" te
kunnen geven, staat nu
een grote kamermeerder
heid achter de verdere uit
werking van de plannen
voor een „zorgverzeke
ring".
Uitgangspunt daarbij is
een verdeling van de pre
mie in 85 procent inko
mensafhankelijk (procen
tueel) en 15 procent nomi
naal Nu bepalingen in in
ternationale verdragen
een aanvullende verzeke
ring die 15 procent van de
zorg omvat, onmogelijk lij
ken te maken, moet een
(groter) deel van de pre
mie voor de basisverzeke
ring nominaal worden.
In eerste instantie vond
Lansink onder die omstan
digheden 15 procent on
voldoende met het oog op
de beoogde kostenbeheer
sing (de verzekeraars
moeten doelmatig gaan
werken om de nominale
premie, waarmee ze gaan
„concurreren", laag te
kunnen houden). Gisteren
draaide hij bij, zij het dat
kostenbeheersing en het
stimuleren van eigen ver
antwoordelijkheid belang
rijke punten blijven. De
CDA-fractie wil graag
verder, zei hij.
Ook de andere fracties zijn
voor doorgaan. Voorwaar
de is wel dat een goed nor-
muitkeringsysteem moge
lijk is. Daarbij gaat het om
de bedragen die de verze
keraars uit de centrale kas
van de basisverzekering
krijgen. Voor het vaststel
len daarvan is een groot
aantal criteria nodig. An
ders lopen verzekeraars
met veel „slechte risico's"
mensen die veel zorg
nodig hebbenhet risico
dat ze failliet gaan.
Ook moet vaststaan dat
het mogelijk is met „func
tionele omschrijvingen" te
werken. Verzekerden krij
gen dan bijvoorbeeld recht
op verpleging, behande
ling of zorg, maar er staat
niet meer bij door wie en
waar. Het is de bedoeling
op die manier meer „zorg
op maat" te geven en bij
voorbeeld verpleeghuis
zorg te vervangen door
zorg thuis.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De geheime
eenheid waarvan het be
staan deze week door pre
mier Lubbers werd ont
huld, beschikt over een mi
litaire tak en heeft in oor
logstijd wel degelijk het
plegen van sabotage tot
doel.
Ook beschikt de organisatie in
Nederland nog steeds over ge
heime opslagplaatsen voor wa
pens, meent fractievoorzitter Ria
Beckers van Groen Links. Zij
zegt zich te baseren op gegevens
van zes betrouwbare informan
ten. Volgens Beckers berust de
coördinatie van de organisatie
bij de NAVO en dus niet louter
bij de Nederlandse regering, zo
als Lubbers aan de kamer
schrijft naar aanleiding van de
geruchtmakende Gladio-kwes-
tie.
Gladio is een ondergrondse be
weging die vertakkingen zou
hebben in heel Europa en die
aanslagen zou hebben
om communisten in diskrl
brengen. Volgens Lubbert
de Nederlandse eenheiij
met Gladio te maken.
Beckers stelde de kwestie!
geheime eenheid, die
Lubbers rechtstreeks onlj
premier en de minister
fensie valt, gisteren aan 4.
in de Tweede Kamer. Mep;
van de coalitiepartners
PvdA en de VVD, de
oppositiepartij, besloot de|;
komende woensdag met Ij
over de geheime dienst t
teren. je;
PvdA-woordvoerder Slop
zei verrast te zijn door dqd
delingen van Lubbers, ie
CDA-zegsman Frinking»
Stoffelen dat er meer duai
heid over de organisatijt
komen.
(Van onze
parlemenataire redactie)
DEN HAAG Als begin
volgend jaar het financie
ringstekort van de over
heid aanzienlijk hoger uit
valt dan in de Miljoenen
nota is voorzien, zal dat
geen gevolgen hebben
voor de koppeling.
Minister De Vries van sociale
zaken deed die toezegging gis
teren in het debat over de be
groting van zijn departement.
De Vries kwam tegemoet aan
de eis van de PvdA, waarvoor
het handhaven van de koppe
ling een halszaak is. De PvdA
vindt dat de koppeling alleen
mag komen te vervallen als de
lonen te fors stijgen en als het
aantal uitkeringen te snel
groeit. Deze twee voorwaarden
staan ook in het regeerak
koord.
De PvdA is bereid ten gunste
van de koppeling extra te be-
zuinigen. Als dat niet voldoen
de is, gaan de sociaal-democra
ten ook akkoord met hogere
lasten. Aangezien er bij de tus
senbalans begin volgend jaar
naar verwachting een tekort
van tien a vijftien miljard gul
den moet worden weggewerkt,
restte de PvdA geen andere
keuze. Regeringspartner CDA
vindt dat bij de tussenbalans de
koppeling niet buiten beschou
wing mag worden gelaten.
Woordvoerder De Leeuw bena
drukte echter wel dat zijn par
tij er niet op uit is de koppeling
om zeep te helpen.
Minister De Vries had twee
weken geleden nog voorgesteld
ook het overheidstekort te be
trekken bij de discussie over de
koppeling. Gisteren ging hij
daar in een opvallend heftig
betoog nader op in. „Niet om
dat ik tegen de koppeling ben,
maar juist omdat ik die voor
vele jaren veilig wil stellen. En
ik vraag me af of dat kan bij
zo'n enorm overheidstekort".
De minister voegde er direct
aan toe dat er bij de cao-onder-
handelingen volgend jaar geen
hoge looneisen mogen worden
gesteld. Hij vond PvdA-woord
voerder Leijnse aan zijn zijde.
„Een loonstijging van vier pro
cent is echt te veel van het goe
de", zei hij.
De werkgevers kregen een
veeg uit de pan. De Vries ver
weet ze niet erg te willen mee
werken. „Slechts onder druk
zijn werkgevers bereid tot ak
koorden over het terugdringen
van het ziekteverzuim, de aan
pak van het wao-probleem en
het verminderen van de werk
loosheid onder etnische min
derheden. Die tegenzin is ern
stig te betreuren. Want als we
het zieketeverzuim met een
half a één procent terugdrin
gen en het aantal arbeidsonge
schikten met vijf procent be
perken, zouden we miljarden
besparen, waardoor de koppe
ling veel makkelijker betaal
baar blijft".
van CDA'er De
Leeuw om het verschil in inko
men tussen minimuminkomens
en uitkeringen te vergroten
kan rekenen op de steun van
De Vries. Volgens De Leeuw
moet daarvoor het arbeidskos-
tenforfati worden verhoogd in
ruil voor afschaffing van enke
le aftrekposten.
Een ander thema waarover uit
voerig werd gesproken was het
bestrijden van misbruik van so
ciale uitkeringen. Staatssecreta
ris Ter Veld verzekerde de Ka
mer dat ze de sociale diensten
zal opdragen de bestaande
sancties nog strenger toe te pas
sen. Mensen die op geen enkele
manier meewerken om betaald
werk te krijgen, zullen dat
gaan merken.
Ter Veld: „Wie bijvoorbeeld
niet op komt dagen bij een he-
roriènteringsgesprek op het ar
beidsbureau, krijgt minder uit
kering en bij herhaling zal hij
zijn uitkering zelfs geheel ver
liezen. Alleen als iemand een
hele goede reden heeft om weg
te blijven, zal er geen sanctie
volgen".
Het debat ging ook nog even
over de vierdaagse werkweek.
De Vries is daar geen tegen
stander van, maar vindt dat dit
per bedrijfstak of per onderne
ming moet worden
Harriet Freezerring
voor Gabi van Driem
AMSTERDAM De Amster
damse advocaat mr. Gabi van
Driem krijgt dit jaar de Harriet
Freezerring, de jaarlijkse prijs
van het feministisch maand
blad Opzij. De prijs is genoemd
naar de schrijfster Harriet
Freezer, die tot haar dood in
1977 lid van de redactie van
Opzij was.
Kies voor Stanley!
En u maakt kans op
één van die
schitterende prijzen
waaronder een luxe
badkamer naar
eigen keuze ter
waarde van 15.000,-
Kerst-artikelen
Hoewel de bomen nog aan hun wortels zitten en Sint Nicolaas nog onderweg is, wordt in sommige
winkels, zoals hier in Deil, al ruimte gemaakt voor kerst-artikelen. foto: anp
Eerste prijs voor kooi bij 'Visie op vliegen'
Minister May van Verkeer en Waterstaat heeft gisteravond in de
Haagse Pulchri Studio prijzen uitgereikt aan beeldend kunste
naars, van wie werk te zien is op de expositie „Visie op vliegen".
De eerste prijs was voor Ron Sluik en Reinier Kurpershoek, die
samen een kooiconstructie hadden gemaakt onder de titel Sirk
Konstruk III ofwel „Waar katten en roofvogels ontmoeten in oor
logstijd". Andere prijswinnaars waren Hermanus Berserik, Jurjen
de Haan, Johan Claassen en Wout Zweers. Een eervolle vermei-
DEN HAAG De tweehon
derd leden van de opticiëns-
vereniging 'Oogmerk' gaan
vanaf vandaag in de aanval te
gen de verkooppunten waar
kant-en-klare leesbrillen wor
den verkocht zonder dat daar
een ogentest aan te pas komt.
De vakopticiëns vinden dat
met de verkoop van dergelijke
brillen de klok een eeuw
wordt teruggezet omdat het
slechts gaat om een leesloep
met steeltjes. Bij de kant-en-
klare leesbril zijn de in
goedkope produktielanden als
Taiwan van kunststof ver
vaardigde glazen beide van
gelijke sterkte, terwijl tachtig
procent van de dragers ogen
heeft met een verschillende
kijksterkte. Ze worden tegen
dumpprijzen verkocht bij on
der meer benzinestations, kios
ken en andere verkooppunten.
Ook bij opticiëns zelf zijn ze
verkrijgbaar, zij het dan wel
na oogmetng.
De opticiëns, aangesloten bij
'Oogmerk', willen met hun ac
tie de cliënt er op wijzen dat
het aanschaffen van een kant-
en-klaar bril bij een los ver
kooppunt risico's met zich mee
brengt. Het corrigeren van de
ogen is een individuele zaak is
en afhankelijk van diverse
factoren. Bijna geen linkeroog
is volgens hen gelijk aan het
rechter en bovendien is bij ie
dereen de pupilafstand ver
schillend. Bij de kant-en-klare
leesbril zijn daarentegen de
sterktes van de glazen gelijk
en is de pupilafstand stan
daard hetzelfde. Niet onbe
langrijk is bovendien dat zon
der een deskundig advies een
overcorrectie vaak het geval is
hetgeen de oogspieren sneller
lui kan maken en een onnodi
ge sterkte-toename in de toe-
ding was weggelegd voor Heiner Holtappels en Bob 6
hun kunstwerk „Gedeeld Panorama". „Visie op vliegen"
ganiseerd om het zestigjarig bestaan van de Rijksluöver
dienst kunstzinnig te illustreren. Maar liefst 75 beeldendhtisc
naars laten er hun persoonlijke visie op het begrip vliegis vc
Bij elkaar gaat het om zo'n 83 wandobjecten (schilderijen 0ol
en dergelijke) en 30 ruimtelijke objecten. Deze omvangrUoi
koopexpositie is in de bovenzalen van Pulchri te zien tol
zondag 9 december. foto: peter van:
/ac
Geen
experimeni
met
elektronisc
huisarrest
DEN HAAG
wordt er nog niet gl
menteerd met eleki
huisarrest. Staatssj
Kosto (justitie) wil dat]
ervarving wordt opged
andere alternatieve fiani
Kosto volgt daarmee inte
vies vati de overleg- en
commissie alternatief
ties, kortweg de coifn
Balkema. Eerder bleelfovii
meerderheid in
Kamer geen bezwaï
hebben tegen een expj
De instellingen voor 6
ring zijn tegen elelft at
huisarrest, onder meel
dat een belasting is vod
zinsleden. De commia
kema brengt naar \j
ting binnen enkele r
advies uit over alter! 1
voor de gevangenisstr|^J
komst tot gevolg kan hebben.
De oogdruk kan ook nog een
belangrijke rol spelen.
'Oogmerk' ontkent dat de actie
iets te maken heeft met de bo
demprijzen waarmee de kant
en-klaar bril door de vrije
handel wordt aangeboden.
Ook de opticiën kan deze bril
len voor een lage prijs aanbie
den maar met dit verschil dat
er tot eind december van
dit jaar eerst een gratis oog
meting aan vooraf gaat. In het
geval dat beide ogen een gelij
ke sterkte hebben kan de
klant alsnog besluiten een
kant-en-klare bril voor nog
geen tientje bij de opticiën aan
te schaffen. „Hij heeft dan wel
de zekerheid dat er met zijn
ogen niets aan de hand is", al
dus Oogmerk. De actie van de
opticiëns gaat duren tot eind
december en wordt landelijk
gevoerd.
SUSKE EN WISKE DE GOALGETTER
Ik daiht datje
aan mün kant
stond [Je jet
tlatuurlyk sta ik aan
Jouw kant, maar ik ben
het niet eens met
Het verlies voor de VVD
bij de kamerverkiezingen
van 1989 was natuurlijk
een teleurstelling. Dat
het CDA vervolgens de
VVD inruilde voor de
PvdA verbaasde ons niet.
Al lang hadden wij het
gevoel dat die wens bij
veel prominente CDA'ers
en de premier in het bij
zonder leefde.
Het regeerakkoord van dit
kabinet kreeg van ons noch
tans het voordeel van de twij
fel. Wel waarschuwde de
VVD voor de vaagheid ervan.
Het bevatte immers een reeks
belangrijke wensen: het fi
nancieringstekort moest ver
der omlaag, de collectieve las
tendruk zou minstens stabiel
moeten blijven, de overheid
sinvesteringen moesten, ver
groot worden, er werd geld
uitgetrokken voor nieuw be
leid en de uitkeringen en
ambtenarensalarissen werden
gekoppeld aan de loonontwik
keling in de marktsector. Op
zichzelf een ook voor de VVD
begrijpelijke wensenlijst.
De kosten van deze wensen
bedroegen in totaal 11 miljard
gulden, uitgaande van 2,25
procent economische groei en
een gemiddelde loonstijging
van 2 procent. Het kabinet
dacht met een bezuiniging
van 0,5 miljard te kunnen
volstaan. De VVD meende
echter dat het kabinet veel te
rooskleurig rekende en geen
duidelijke prioriteiten stelde.
Zij voorspelde grote financiële
problemen, maar die werden
door CDA en PvdA weggewo-
ven. Wat ons betrof verdiende
het nieuwe kabinet een spor
tieve kans om het eventuele
ongelijk van de VVD te be
wijzen. De tijd zou het leren.
Prinsjesdag 1990 bracht het
antwoord. De nieuwe minister
van financiën presenteerde de
begroting 1991. Vrijwel alle
reacties uit de samenleving
waren negatief. Hoewel de ar
gumenten daarvoor niet alle
maal gelijk waren, klonken in
de meeste reacties kwalifica
ties als „niet solide", „onrea
listisch", „vooruitschuiven
van financiële problemen" en
„financieel drijfzand" door.
Ook de VVD kon niet anders
dan zeer kritisch reageren.
Het was immers duidelijk, dat
het kabinet bij handhaving
van alle wensen een gat van
minstens 10 miljard zou creër
en.
Het kabinet verdedigde zich
met de stelling dat er te veel
onzekere factoren waren
(olieprijzen, rente-ontwikke
ling, loonontwikkeling, etc.).
Deze begroting moest maar
geaccepteerd worden en bij de
aangekondigde tussenbalans
een unicum in de Neder
landse politiek zou men
wel verder kijken.
Duisenberg
Het volgende tafereel in dit
melodrama brengt ons bij de
algemene politieke en finan
ciële beschouwingen in de
tweede week van oktober. De
VVD doet haar oppositie
plicht en toont met kracht
van argumenten aan, dat er
een gat van minstens 10 mil
jard gulden zal ontstaan. Een
wat arrogante minister-presi
dent en een minister van fi
nanciën die zich voorzien
heeft van een masker van
zelfverzekerdheid, weigeren
daar serieus op in te gaan,
daarin gesteund door de par
mantige financiële woord
voerder van de PvdA. Echt
sterk kun je het moeilijk noe
men. De PvdA verklaart nog
eens dat de koppeling voor
haar heilig is en de CDA-frac-
tie waarschuwt dat het pro
bleem van het financierings
tekort en de staatsschuld voor
haar bijzonder zwaar weegt
en dat zij niets voor belasting
verhoging voelt. De politieke
splijtzwam uit het regeerak
koord begint aan zijn wanstal
tige groei.
De rust keert even terug, tot
dat de president van de Ne-
derlandsche Bank ernstige
zorgen uitspreekt over het fi
nanciële beleid van het kabi
net. Met argumenten die niet
bij toeval sterk lijken op die
van de VVD toont hij aan hoe
groot de financiële risico's
zijn. Minister Kok doet Dui-
senbergs woorden af met een
verwijzing naar diens rol van
onheilsprofeet. Premier Lub
bers wijst erop dat in elke
herfst als de bladeren vallen
de president een aanval van
somberheid krijgt. Ondanks
het aanmatigende karakter
van die uitlating een niet on
geestige grap. Een grap die
overigens meer zegt over de
mate waarin de premier het
probleem serieus neemt dan
over de wijze, waarop de pre
sident zijn werk doet. Intus
sen vallen vele deskundigen
Duisenberg bij. En opeens laat
zelfs de zo zelfverzekerde fi
nancieel woordvoerder van
de PvdA in een interview we
ten, dat het kabinet te grote
financiële risico's neemt. Hij
bepleit bezuinigingen in de
orde van wonderlijk genoeg
10 miljard gulden. Waar had
ik dat bedrag eerder gehoord?
Ontknoping
De voorlopige ontknoping
dient zich aan. Bij de viering
van het 10-jarig bestaan van
het CDA (ook vanaf deze plek
van harte gefeliciteerd) waar
schuwt fractieleider Brink
man de PvdA niet teveel soci
alisme in het kabinetsbeleid
te willen doen, daarbij den
kend aan de koppeling.
Dan is de maat voor de minis
ter van financiën vol. Wat hij
als verstandig man al lang
wist; wat hij om louter iSa
politieke redenen acht
kiezen had gehouden;
tegenover de VVD in h W1
lement niet wenste toe1
ven, deelt hij op 31 okt h>
Scheveningen aan het ie
landse volk mee: er is ^e]
weer op komst voor
derlandse economie, del
in de Miljoenennota 'ez
niet realistisch, de rentier
ger dan voorzien, de o ch
zen lopen op, de lonen
hoger stijgen, er zal vet
bezuinigd moeten won
de belastingen moete Al
hoog. Goedemorgen, ruft'
Kok! Goedemorgen, p
Lubbers! Goedemorge:
volking van Nederland!
even op uw incasseri
mogen letten?
Hoe dit drama afloi
nog niet te over
binet moet begin 19915
tussen uitgavenvermiif
en belastingverhoging!
hè, ik heb zo'n gevoel J
kabinet die keuze
omhaal van woorden e
al veel cijfermist zal uiflj
tot na de verkiezingen!
Provinciale Staten op f
1991. Of dwingt het
PvdA al eerder door d
afscheid van de koppf
De politieke strijd zal.
vigen. De VVD zal haal
meeblazen, met overt.
op sportieve wijze entyrjj
met een duidelijk altejs
voor een beter beleid! j op
(H. Dijkstal is lid 4jer
Tweede Kamer vo\ <jr
VVD). 2oi
'Verlagen en terugvorderen
studiebeurs niet mogelijk'
wedstrijdformulier
bij uw gereedschapwinkelier
Het beste gereedschap
voor het betere werk.
GRONINGEN De maatregel van de Informatiseringsbank om
studenten die het controleformulier voor uitwonenden niet heb
ben teruggestuurd, met terugwerkende kracht op hun beurs te
korten is juridisch onjuist.
Dat geldt ook voor de terugvordering van de ziektekostentoeslag
van 8000 studenten die het controleformulier voor deze toeslag
niet hebben opgestuurd, zo betoogt mr. F.M. Noordam, hoogle
raar sociaal zekerheidsrecht in de Groningse Universiteitskrant.
Studenten van wie in een studentenhuis of in hun ouderlijk huis
wordt gecontroleerd of ze er daadwerkelijk wonen, hebben het
recht de ambtenaren de toegang te weigeren, zo schrijft de Lan
delijke Studenten Organisatie ISO op basis van een juridisch on
derzoek.
