Kerkelijke coördinatie nodig voor hulp aan Oost-Europa Eerste kerkdiensten in Albanië gehouden brieven van leze £«idócSommit kerk wereld beroepingen Baptistenvoorganger somber over toekomst Haïti Psycho-technisch onderzoek aanstaande predikanten afgewezen CeidaeSowoir GEESTELIJK LEVEN/OPINIE WOENSDAG 14 NOVEMBER 1990 PAGlTTT jJN PORTLAND Paus Johannes Paulus II is de best geïnformeerde mens in de wereld. Dat denkt althans de vroegere Amerikaanse ambassadeur bij het Vati- eaan, Frank Shakespeare. „De paus heeft zeventig landen bezocht, spreekt acht of negen talen, leest dikke boeken, is theoloog, heeft ontmoetingen met bij na elke wereldleider en spreekt met een stroom van aartsbisschoppen en bis schoppen uit bijna elke plaats op aarde", zei de ambassadeur in Portland tot ka tholieke communicatiedeskundigen. Hij noemde de paus een man van „duidelij ke heiligheid", die „binnen een paar jaar de wereld op haar kop heeft gezet". Paus best geïnformeerde mens op aarde'' 99 Bijna iedereen in Europa zal volgens Shakespeare zeggen dat de situatie in Oost-Europa zonder de paus op geheel andere wijze zou zijn veranderd. „Nu bestaat er een kans dat de tragische scheuring tussen Oost en West wordt hersteld. Niet die van 1917, maar die van 1000 jaar geleden, toen Byzantium en Rome hun eigen weg gingen", aldus Shakespeare, die een hoge positie heeft vervuld bij het Amerikaanse televisie station CBS. Barry Serafin, verslagge ver van het televisiestation ABC, gaf toe dat niet-kerkelijke media vaak moeite hebben met de berichtgeving over gods dienstige zaken. Ter illustratie be schreef hij hoe ABC verslag zou hebben gedaan van de afdaling van Mozes van de berg Sanaï. „Gdldenavond. Dit is ABC-nieuws met Peter Jennings. Mozes daalde vandaag van de berg af, waar God hem stenen tafels gaf met 10 gebo den waaraan alle mensen moeten ge hoorzamen. Hier is Sam Donaldson met drie van de belangrijkste geboden". Iedereen kan geschiedenis maken, alleen een groot man kan ze schrijven LEIDSCHENDAM De Nederlands Hervormde Kerk moet een bureau oprichten waar alle 'dra den' van het hulpverle ningsweb voor Oost-Eu ropa bijelkaar komen. De kerkelijke bemoeienis met Oost-Europa verloopt met name via diakonale organen, maar er is ook anderssoortige hulp no dig: uitwisseling van theologen en studenten, doordenken van ethische problemen en die van ca techese en liturgie. Er zijn echter ook heel con crete problemen bijvoor beeld wat te doen met niet meer functionerende orgels waarvoor oplossingen moeten worden gevonden. Al die 'soorten' hulp moeten zouden moeten worden gecoördi neerd. Deze plannen komen volgen de week aan de orde in de sy node van de Hervormde Kerk en zijn ontwikkeld door een commissie onder voorzitter schap van synode-voorzitter ds. B. Wallet. Hij meent dat op het politieke niveau een gestructureerde aanpak van hulpverlening niet van de grond komt. Er ligt hier voor de kerken een taak, vindt hij. Wanneet de synode ook vindt dat er zo'n bureau komt, wordt de uitwerking meteen in het verband van Samen op Weg (met gereformeerden en lutheranen) gebracht. Daarna zal worden geprobeerd met zusterkerken in diverse Euro pese landen op dezelfde wijze samen te werken. In de nota over Oost- en West-Europa wordt gezegd dat de Wereldraad van Ker ken en andere internationale kerkelijke organisaties voor alsnog in meer of mindere mate zijn gecompromitteerd. Zij gelden in Midden-en Oost- Europa als weinig geloofwaar dig. Hun beleid werd, zeker in het openbaar, bepaald door de speelruimte die door de lidkerken in Oost-Europa werd bepaald. „Het recente onvermogen van de Wereldraad van Kerken om zich uit te spreken over de toestand in Roemenië is een berucht voorbeeld" van de grote omzichtigheidheid je gens het Oosten. Niet alleen de Wereldraad, maar ook de WARC (Hervormd-Gerefor meerd), de LWF (Luthers) en de KEK (Europees) hebben zich hieraan schuldig ge maakt. „In de grote officiële oecumenische bijeenkomsten hebben vaak indrukwekken de getuigenissen geklonken van het lijden en belijden van christenen in tal van delen van de wereld, maar niet of nauwelijks uit Oost-Europa." Daarom pleit de nota ervoor dat het herstel van de inter nationale oecumenische con tacten in de eerste jaren zal moeten lopen via die instan ties die in de jaren van onder drukking het contact met dis sidenten en onafhankelijken hebben gezocht. Genoemd worden hulpverleningsorga nen, beleidsinstanties en IKV en Pax Christi. Van deze laat ste twee organisaties is vol gens de nota minder bekend dat zij openlijk contact zoch ten met groepen en mensen in Oost-Europa die 'persona non grata' waren en dat zij hen voor internationale bijeen komsten uitnodigden ook al stond vast dat zij niet kon den komen. De kerken in Oost en West staan voor een veelomvatten de uitdaging. Zij moeten geza menlijk het verleden verwer ken, samenwerken bij de op bouw van het kerkelijk leven (hetgeen voor de Oosteuro peanen de hoogste prioriteit heeft), zich bezinnen op kerk- zijn in een geseculariseerde samenleving en perspectief bieden op een Europa waarin geen plaats is voor een econo mische in plaats van ideologi sche tweedeling. Opstanding Op de synode van de Her vormde Kerk wordt volgende week onder meer een concept besproken voor een pastorale handreiking over 'de opstan ding'. In 1988 ontstond onrust in met name de behoudende vleugel van de Hervormde Kerk naar aanleiding van uit spraken van de inmiddels overleden hoogleraar prof. dr. F.O. van Gennep. Hij zei niet in de lichamelijke opstanding van Jezus te geloven, even min in wonderen. Vólgens de nota, opgesteld door de Raad voor Kerk en Theologie, ging het in de discussie die was uit gelokt door Van Gennep niet zozeer om de vraag hóe de op standing precies in haar werk is gegaan, maar om het feit dat Jezus is opgestaan. De zogeheten commissie van rapport die de bespreking in de synode voorbereidt heeft al flinke kritiek geuit op de nota. Volgende week zater dag wordt de nota besproken. Aan de orde komen voorts de problemen met de hervormde theologische opleidingen. De minister heeft de hervormde plannen min of meer verwor pen en de classes blijken ook niet onverdeeld positief over het plan van de synode om een eigen hervormde univer siteit te stichten volgens het zogeheten IWOOT-plan. Een ander belangrijk rapport is dat van de gemeentegren zen. Totnutoe gelden er in de Hervormde Kerk geografi sche grenzen voor de plaatse lijke gemeente: wie binnen die grenzen woont, is 'auto matisch' lid van die plaatselij ke kerk. Vooral in de verste delijkte gebieden is er behoef te aan het doorbreken van die geografische grenzen: mensen voelen zich lang niet altijd thuis in hun wijkgemeente. Waarom zouden ze zich niet kunnen aansluiten bij een ge meente elders? De opvattin gen hierover lopen sterk uit een. De tegenstanders wijzen erop dat bij het doorbreken van de gemeentegrenzen de katholiciteit van de plaatselij ke gemeente onder druk komt te staan. Braziliaanse onderscheiding voor Nederlandse secretaris Dom Helder Camara LEIDERDORP Ing. F.H.J. Mooren uit Leiderdorp is door de Braziliaanse president Fer nando Collor de Melo be noemd tot commandeur in de orde van de Cruziero do Sul. De onderscheiding is hem toe gekend voor zijn werk ten gunste van de kerk en het volk van Brazilië. Mooren (65) was jarenlang se cretaris en begeleider van de^ vroegere aartsbisschop van" Olinda en Recife, Dom Helder Camara. Hij heeft ook veel gedaan voor de stimulering van ontwikkelingsprojecten in Brazilië. Nederlandse Hervormde Kerk Bedankt voor Hoornaar G.J. Mantel te Lopikerkapel. Toegelaten tot de evangeliebediening mw. P van der Burg, Oude Veer 149, 2312 XW Lei den. Toegelaten tot de evangeliebe diening en beroepbaar H.L. Stolk, Kuringersteenweg 194, 3500 Hasselt (B). Gereformeerde Kerken Benoemd tot kerkelijk werker te Langeslag-Heino E. Kronemeijer, kand. te Kampen. Beroepen te 's- Gravenhage-West A.L. van den Dries. I.l. zend.pred. te Rwanda, wo nende te Apeldoorn; te Nieuwendijk (N-Br.) drs. A.W. Mol te Domburg en Westkapelle. die dit beroep heeft aangenomen. Beroepen te Zand- voort (part-time) dr. C. van de Vate te Nijmegen (part-time). Bedankt voor Lemmer drs. H.K. Zijlstra te Tijnje en Nijbeets. Gereformeerde Kerken vrijgemaakt Beroepen te Vlaardingen D.F. Enslng te Vroomshoop. Evangelisch Lutherse Kerk Beroe pen te Zaandam mw.drs. G.F. Rohr- moser te Lelystad. Aangenomen naar Amsterdam mw. H. Hirsch te Gouda. Aartsbisschop en koningin Aartsbisschop Robert Runcie, primaat van de Anglicaanse Kerk in het Verenigd Koninkrijk, luistert naar de openingstoespraak van koningin Elisabeth hoofd van de Anglicaanse Kerk op de synode van de Anglicanen. Het is voor het laatst dat Runcie in functie de synode bijwoont; hij is aftredend. In zijn toespraak tot de symode heeft Runcie scherke kritiek geuit op het beleid van Thatcher. foto: ap Amerikaanse bisschoppen willen vreedzame oplossing Golfcrisis WASHINGTON De rooms-katholieke bisschoppen in de Verenigde Staten willen een vreedzame oplossing van de Golf crisis. Alleen als alle vreedzame "pogingen niets opleveren, mag er oorlog tegen Irak worden gevoerd, schrijven zij in hun eer ste verklaring over de ruim drie maanden durende crisis. Enkele bisschoppen, onder wie aartsbisschop Joseph O'Connor van New York, vinden dit standpunt niet ver genoeg gaan. De militaire aanwezigheid in de Golf vormt reeds een zware belas ting voor de Amerikaanse economie, zo zei hij. Eind oktober bekritiseerden 26 Amerikaanse bisschoppen de militaire aan wezigheid van de Verenigde Staten in het Golfgebied. Het door president Bush geëiste vertrek van Iraakse troepen uit Koe weit is „zo onvoorwaardelijk, dat geen ruimte wordt gelaten voor de oplosing van legitieme problemen tussen Irak en Koe weit, die al voor de invasie bestonden", schreven zij. ZEIST Haïti is dood en begraven, zegt de Haïti- aanse baptistenvoorgan ger dr. Cenofa Point du Jour. „Er is een steeds hogere kindersterfte. School gaande kinderen moeten thuisblijven omdat zij geen schoolgeld kunnen betalen. De enkele fabrieken die er in Haïti waren, zijn de afgelopen jaren overgeplaatst naar de Dominicaanse Republiek of de Verenigde Staten, waar door er 16.000 banen verloren gingen. Hoe kunnen we nog overleven", vraagt Point du Jour zich af. Hij is voorzitter van de chris telijke hulporganisatie 'Action Missionaire Globale' (AMG), die zich richt op verbetering van de voedselsituatie en de gezondheidszorg van de be volking van Haïti, het armste land op het westelijk half rond. Samen met de arts Eli Célestin verblijft hij ruim een week in Nederland om orga nisaties als de medefinancie ringsorganisatie ICCO, de Stichting Oecumenische Hulp en Woord en Daad. een hulp organisatie in de rechtervleu gel van de gereformeerde ge zindte, om steun voor de AMG-projecten te vragen. De medische projecten zijn de af gelopen jaren mede gesubsi dieerd door Woord en Daad. Verder werken Point du Jour en Célestin mee aan een grote manifestatie over Haïti op het Nassau Veluwe College in Harderwijk. Een van de weinige lichtpun tjes zijn voor Point du Jour de presidentsverkiezingen die volgende maand in Haïti wor den gehouden. Hij hoopt dat er iemand wordt gekozen die zich verplicht voelt „iets voor het land te doen. „Er moet op korte termijn een noodpro- gramma komen. De nieuwe president moet haast maken", aldus Point du Jour. Hij volgt ook in ons land nauwlettend de ontwikkelingen in verband met de verkiezingen, waar voor in Haïti grote belangstel ling bestaat: 80 procent van de bevolking heeft zich laten re gistreren. (Van onze correspondent Gert van Wijland) TIRANA Vooruitlo pend op de officiële toe stemming daartoe, heb ben gelovigen in Albanië voor het eerst in 23 jaar ongestoord kerkdiensten kunnen houden. In 1976 werden alle godsdien sten als zijnde 'obscuur en staatsvijandig' door de com munistische machthebbers verboden. Vorige week maak te partijleider Ramez Alia echter bekend de godsdienst vrijheid echter weer in ere te willen herstellen. De gelovigen reageerden on middellijk: in een gezamenlij ke aktie maakten 5.000 katho lieken en moslims in het Noordalbanese Zhkoder de kathedraal en de móskee in gereedheid voor de eredienst. In de kathedraal, die de laat ste jaren als sporthal in ge bruik was, werd vervolgens een mis opgedragen. Ondanks het nog steeds geldende ver bod op religie grepen de auto riteiten niet in, zo meldden bronnen in de hoofdstad Tira na. Zij baseren hun informa tie op ooggetuigen en deelne mers aan de dienst. Ook in het zuiden van land, waar een Grieks-orthodoxe minderheid leeft, zouden kerkdiensten zijn gehouden. Een officiële bevestiging was dinsdag in Tirana niet te krij gen, maar woordvoerders van het communistisch-atheistisch regime sloten niet uit dat „dergelijke diensten hebben plaatsgevonden." Het Albanese parlement be handelt deze week hervor mingsvoorstellen van presi dent Ramez Alia waarin deze ondermeer het verbod op godsdienst wil schrappen. Zijn voorganger president Enver Hoxda, oud-partijleider en grondlegger van de commu nistische macht in Albanië, sloot in 1976 2169 kerken, moskeeën en kloosters door het hele land. „Het enige ge loof van een Albanees is het Albanisme", verklaarde hij teruggrijpend op een oud Al banees gezegde. Volgens Ramez Alia gaat dit echter niet meer op. Zijn her vormingsplannen worden gezien de machtsverhoudin gen in Albanië zeker door het parlement goedgekeurd. Waarmee een einde komt aan de status van Albanië als het enige officiëel atheistische land ter wereld. „De kerken werden op verzoek van de be volking gesloten en worden nu op vezoek van datzelfde volk weer geopend", aldus verklaarde een partijmede werker de ommezwaai van het regime na 23 jaar. De Albanese bevolking be staat voor het overgrote me rendeel uit moslims. Betrouw bare cijfers ontbreken, maar ongeveer 20 procent van de mensen is Grieks-orthodox, terwijl ongeveer 10 procent van de bevolking het katho lieke geloof zal aanhangen. Met kerkelijke leiders spre ken bleek voor journalisten vooralsnog onmogelijk. LEUSDEN De deputaten (deskundigen) toerusting en opleiding van de Gerefor meerde Kerken zijn voorals nog tegen invoering van een psycho-technisch onderzoek voor-aanstaande predikanten. De deputaten geven de voor keur aan de instelling van een begeleidingsgroep die op drie momenten tijdens de oplei ding een gesprek heeft met een aanstaande predikant en deze zo nodig adviseert een ander beroep te kiezen. De synode, die volgende week bijeenkomt, vroeg de deputa ten twee jaar geleden invoe ring van een psycho-tech nisch onderzoek na te gaan. Zij overwoog onder meer dat het werk van de predikant zwaarder is geworden door de toegenomen pluraliteit in de kerk en de neiging van de ge lovigen hun eigen geloofsop vattingen te ontwikkelen. De werkbegeleiders die in op dracht van de synode in pro blemen gekomen predikanten bijstaan, zijn daarom voor stander van invoering van het onderzoek. De deputaten wijzen erop, dat de uitslag van de psychotech nische test niet als geschikt heidsverklaring kan dienen. Er is namelijk geen sanctie aan verbonden. Bovendien kunnen de opleidingen geen follow-up bieden. Hun docen ten worden steeds meer onder druk gezet om wetenschappe lijke publikaties te verzorgen, wat ten koste gaat van hun mogelijkheden om tijd voor de studenten uit te trekken. Tegen deze achtergrond vra gen zij zich af, of de kosten van de test voldoende opwe gen tegen de voordelen. De deputaten voelen meer voor de werkwijze van de Ne derlandse Hervormde Kerk, die een proef heeft genomen met een cyclus van gesprek ken met elke student op drie momenten tijdens de studie. Zij stellen voor een begelei dingscommissie in te stellen die met de student spreekt tij dens het eerste studiejaar, in de fase dat een student be wust voor het predikantsambt kiest en op het moment dat hij of zij preekconsent aan vraagt. Industriepastoraat Als er niet snel wordt inge grepen, zal de betrokkenheid van de Gereformeerde Ker ken in Nederland bij het be- drijfspastoraat binnen drie tot vijf jaar geheel verdwenen zijn. Dit schrijft de commissie Kerk en Bedrijfsleven. De commissie stelt de synode voor dat zij de instandhouding van minstens drie fulltime plaatsen voor het bedrijfspas- toraat garandeert. Op dit mo ment is de bijdrage van de Gereformeerde Kerken zeer gering: een predikant in deel tijd in Gelderland. Verder be talen de gereformeerden in Gelderland voor een her vormde industriepredikant. Eind jaren vijftig verschenen de eerste industriepredikan ten in kerkelijk Nederland. Het aantal plekken waar pre dikanten werden aangesteld, steeg snel, maar vijftien jaar geleden had een ommekeer plaats. Niet alleen de daling van het ledental en de finan ciën van de kerken was daar voor verantwoordelijk, maar ook de verminderde aandacht bij de kerken voor het bedrijfsleven. De commissie onderstreept dat een afzonderlijk bedrijïs- pastoraat voor de kerken van groot belang is. Niet alleen is arbeid van fundamenteel be lang in de samenleving, maar ook zijn gespecialisserde pas tores onmisbaar om de kloof tussen wonen en werken te overbruggen. Bovendien blijft het noodzakelijk dat de ker ken zich bezinnen op vragen die arbeid binnen bedrijven oproept, zoals de toelaatbaar heid van bepaalde onder zoeksmethoden en de mens waardigheid van de arbeid. De commisie zou het liefst een bedrijfspastor per provin cie zien, maar zij beseft dat de synode gezien de hoge kosten (ruim 1 miljoen gulden) daar mee nooit akkoord zal gaan. Daarom vindt zij de keuze voor vier vestigingsplaatsen reëler. Het probleem is dan wel dat lang niet alle plaatse lijke kerken voor toerusting kunnen worden bereikt. Tiest p onder grimmig verlef1 Streep onder grimmig verlei NOG vóór de Duitse parlementsverkiezingen op 2 det is vandaag in Warschau een Duits-Pools verdrag overjt< finitieve erkenning van de Oder-Neissegrens ondertf Het zal gevolgd worden door een verdrag over 'san: king en goede nabuurschap'. Beide verdragen moetenF bruari van volgend jaar in de parlementen van Duits' Polen worden bekrachtigd. DAARMEE zou definitief een streep moeten word| trokken onder een zwaar belast hoofdstuk Duits-Poi schiedenis. Het zou het begin moeten zijn van eenE hoofdstuk, gericht op de opbouw van het nieuwe Vrede voor alle Europeanen is slechts mogelijk als oolL sers en Polen samen de weg naar een vreedzame tof bewandelen, zo heeft bondskanselier Helmut KohljL week verklaard. De gedachten gaan daarbij onwillekeurig uit naar dej logse verzoening tussen de 'erfvijanden' Frankrijk ei land. Maar een echte verzoening, geen door de staat de zoals tussen de voormalige communistische 'broi den' DDR en de Poolse Volksrepubliek, is nog Voor er een goede nabuurschap en wederzijds begripl Polen en Duitsers ontstaan, zal er nog heel wat water Oder en de Neisse stromen. De geschiedenis van de Duits-Poolse betrekkingen! aaneenschakeling van vijandschap en oorlogen. Der trokken daarbij trouwens meestal aan het kortste ein< nederlaag van Hitler-Duitsland hebben zij zich groi wroken. Uit de geannexeerde Duitse gebieden ren, Silezië en Oost-Pruisen werden de nog niet g< Duitsers massaal verdreven. r, Mei OFFICIEEL bestonden er geen Duitsers meer in PoL^ Duitse taal werd verboden, Duitse verenigingen, kerL^ scholen werden niet toegelaten. Duitse kerkhoven met de grond gelijk gemaakt. De naoorlogse Pool heeft alles gedaan om het Duitse karakter van die g4ja] met wortel en tak uit te roeien. Het officiële Poolse) punt was dat de Poolse staat naar zijn natuurlijke grei schoven was. Pommeren kwam tenslotte van het Sllrie Po More - het land 'achter de zee'. pV, de TN jJed DE officiële ontkenning van een Duitse minderheid» te! len wordt echter weerlegd door het vertrek in de af£nd jaren van ongeveer een miljoen Duitsers uit Polejver Duitsland. Vooral in Silezië durven de Duitsers zich ter weer te manifesteren. Bij de jongste democratii meenteraadsverkiezingen in Polen deden veel Duii intrede in de gemeenteraden. Enkele tientallen gerijde tellen opnieuw een Duitse burgemeester. WANNEER bondskanselier Kohl en de Poolse eersi ter Mazowiecki het ook in de toekomst weer eens ovfnd< de nabuurschap" hebben, zal men van'beide kant^ün moeten opletten dat de prjlle vriendschap niet woi stoord door enerzijds het doordrijven van de „Verei van Verdrevenen" die vooral in de Duitse CDU/Cj invloed laten gelden, en anderzijds de Poolse angst heroplevend zelfbewustzijn van de Duitsers in Pol Het grensverdrag tussen Polen en Duitsland heeft eindelijk een grens te trekken die niet scheidt mi bindt, zoals al sedert jaren sinds de Tweede Wereldoi geval is met de Rijngrens tussen Frankrijk en Di Maar dat zal dan niet alleen het werk van één verdij. wel het geduldig werk van de direct betrokken Vooral in Polen, maar ook in Duitsland. Brieven graag kort jn duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingez stukken te bekorten Kroning Tokyo We zien op de tv zo verschrik kelijk veel ellende, zowel in het nieuws als in de films. Ge beurt er iets spectaculairs dat een feestelijk karakter heeft dan worden we er van versto ken. Het is al meer dan zestig jaar geleden, dat er in Japan voor het laatst een kroning heeft plaats gevonden en vrij wel alle staatshoofden of hun vertegenwoordigers kwamen naar Tokyo. Toch vond de tv het niet de moeite waard die kroning uit te zenden. We krijgen hoogstens een paar mi nuten durend verslag. Weer een bewijs, dat ons opzettelijk een vertekend beeld van het wereldgebeuren voorgescho teld wordt. Mr. R.C. Sangster, SCHEVENINGEN. Rolduc In de rubriek Kerk en Wereld lazen we over de mislukking laai Jh van het beleid van feje Gijsen. Maar de veiT van pastoraal werkenl~ toch de geschiedenis tl kerk moeten kennenJU een van opbloei en m? is. En dan zou zij moeten staan bij namei EI voorbeeld Benedictus, ge rius de Grote, Tere »rk Avila, Johannes v; et Kruis, Ignatius, enz. I die ondanks alle, soms et tegenwerking en bezo im de malaise van toen rd Kerk herstelden. Nu men slechts rekening tijdens de secularisatii gebeurd is en niet mei kerk eigenlijk had mo der wijzen. Dan moeter toraal werkenden ooi dat de bisschop van R< dat nu ook doet onda verzet en falen van „e het mysterie breng Christus. „Zijn" geb en apostolaat. Voor wereld, onbereikbaar geloofskennis. H. Rutges, DEN HAAG. mT CeidócSouia^ Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon: 071 - 122 244 Postadres, postbus 11, 2300 AA Leiden. Abonnee service Telefoon- 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15. Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-giro per maand 24,85 per maand f. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. per jaar f. 284,50 per jaar f j Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijsi 070 - 3902 702 AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050 De socialistische rode ster die jarenlang torende op een voor malig kerkgebouw wordt binnenkort weggehaald; het gebouw zal wellicht weer worden gebruikt als kerk. foto: ap

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2