I
m
Othello in
driedelig
kostuum
1
I
NCRV wil op
alle tv-netten
Rampen door de ogen van kunstenaars
KUNST/RTV
CfiidocSouroiit
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1990 PAGIN
Doek Han van Meegeren
verkocht voor 44.000,-
AMSTERDAM/LONDEN Op een veiling van
Sotheby's in het Engelse Billinghurst is dinsdag een
doek van Han van Meegeren verkocht voor een be
drag van 13.200 Engelse pond, ongeveer 44.000 gul
den. Het ging om het schilderij „Christus, lerende
in de tempel'Het is gekocht door een privé-verza-
melaar uit Londen, aldus de woordvoerster. „Chris
tus, lerende in de tempel" werd in 1945 geschilderd
door Van Meegeren onder het toeziend oog van
ambtenaren van de Politieke Opsporingsdienst
(POD). Hij wilde daarmee bewijzen dat hij zich niet
onwaardig had gedragen tijdens de bezetting, door
werken van Vermeer te verkopen. De werken wa
ren namelijk niet van Vermeer, maar van hemzelf.
Hij vertelde toen ook dat het Rotterdamse museum
Boy mans een valse Vermeer van zijn hand had
hangen, het beroemde 'De Emmaüsgangers'.
Negen ton voor
stilleven Ruysch
AMSTERDAM Een
bloem-stilleven uit 1739,
geschilderd door de
kunstenares Rachel
Ruysch (1664-1750), is
gisteren tijdens een vei
ling van Oude Meesters
bij het veilinghuis Chris
tie's in Amsterdam voor
een bedrag van 943.000
gulden geveild. Het
schilderij is afkomstig
uit de verzameling Six,
een collectie van een
Amsterdams patriciërs
geslacht. Een handelaar
uit Londen heeft het
werk aangekocht.
Gitarist Ron Wood
breekt beide benen
LONDEN Rolling Stones-gi-
tarist Ron Wood is na een ver
keersongeluk met twee gebro
ken benen in een ziekenhuis op
genomen. Woods vrouw Jo zat
achter het stuur van hun BMW
toen de auto maandag een onge
luk kreeg. De oorzaak van het
ongeluk is nog onbekend. Wood
(43) stapte uit om het verkeer
om de verongelukte auto heen te
leiden en werd door een auto ge
taakt. Twee andere auto's reden
daarna nog op Woods auto in.
Woods vrouw en hun twee kin
deren, de 12-jarige Leah en de 7-
jarige Tyrone, raakten licht ge
wond.
Uduman wint Europese
compositiewedstrijd
AMSTERDAM De stichting
Studiefonds Oskar Back heeft de
Optiebeursprijs van 10.000 gulden
voor jonge Europese componisten
tot 35 jaar toegekend aan de 28-
jarige Engelsman Malik Schrab
Uduman, voor de compositie 'Li
nes, Metamorphoses'. De Fin Tu-
omela kreeg een eervolle vermel
ding voor 'Spiral'. De winnende
compositie zal worden uitgevoerd
tijdens het dertiende Nationaal
vioolconcours in maart 1991. De
deelnemer aan het concours die
de compositie van Uduman het
best vertolkt, kan rekenen op een
prijs van 5000 gulden. Aan de
wedstrijd deden 75 deelnemers
mee uit vijftien landen.
Sting ir
Staten!
PAARDESPORT
Koersen in Hilversum
1» koers, 1609 m: 1. Fulmar Jet (C.
Kamminga) 2.07,9 - 1.19,5, 2. Frank
Hanover, 3. Flame Express. Niet ge
start: Fablenne. Toto: winnend 4,70,
plaats 1,80 1,20, koppel 4,20, trio
58,30.
2e koers, 1609 m: 1. Merz Hanover
(M. Mannlnen) 2.09,0 - 1.20,2, 2. De-
leazar Fibber, 3. Empress R. Toto:
winnend 2,00, plaats 1,10 1,50 1,40,
koppel 4,80, trio 110,00.
3e koers, 2000 m: 1. Deter Morgan
(R. Heynen) 2.41,2 - 1.20,6, 2. Evita
Prlde, 3. Elma Westcorner, 4. Ever
green V. Toto: winnend 3,60, plaats
1,50 1,40 4,30, koppel 8,70, trio
275,20, kwartet 1979,00.
4e koers, 2000 m: 1. Earley Nobo (A.
Posthumus) 2.46,3 - 1.23,2, 2. Eloi
Shoeing, 3. Charming Bear. Niet ge
start: Ellta Uithuizen. Toto: winnend
7,60, plaats 1,50 1,10 1,50, koppel
5,50, trio 119,50.
5e koers, 2440 m: 1. Alain B (H. Grift)
3.14,8 - 1.19,8, 2. Benny W, 3. Dream
Mereveld. Niet gestart: Bllb the Throt-
le. Toto: winnend 2,80, plaats 1,70
2,60, koppel 8,50, trio 101,60.
6e koers, 1609 m: 1. Zeus Alkestis
(M. Poort) 2.05,1 - 1.17,8, 2. Strausle,
3. Danmark S, 4. Double Dutch. Niet
gestart: Dash Alone. Toto: winnend
7,40, plaats 1,40 1,10 1,40, koppel
7,70, trio 96,40, kwartet 347,90.
7e koers, 2000 m: 1. Donna Berkum
(T. de Mol) 2.40,0 - 1.20,0, 2. Daan S,
3. Duke Hanover. Niet gestart: Devon
Dear en Jonah Kosmos. Toto: win
nend 24,80, plaats 6,30 1,80, koppel
27,20, trio 3241,90.
8e koers, 2000 m: 1. Beloved Child
fkl
start: Blitz Uithuizen. Toto: winnend
1,50, plaats 1,10 1,80 2,10, koppel
8,10, trio 125,70.
9e koers, 1609 m: 1. Edwin David (S.
Vlaar) 2.04,8 - 1.17,6, 2. Darling Bos-
zorg, 3. Dave Shoeing, 4. Yambalaya.
Niet gestart: Carolines Choice. Toto:
1,50, plaats 1,00 1,10 1,10, koppel
3,10, trio 8,40, kwartet 56,30.
10e koers, 2000 m: 1. Bravo Nora (K.
Woudstra Jr.) 2.38,5 - 1.19,3, 2. Boris
Buitenzorg, 3. Coloured Snow. Toto:
winnend 4,10, plaats 1,80 3,80 1,80,
koppel 16,60, trio 198,80.
11e koers, 2440 m: 1. Dallda Belve
dere (S. Woudstra) 3.15,9 - 1.20,3, 3.
Bajonalre Veha.Niet gestart: Chris
Wiellnga. Toto: winnend 12,10, plaats
4,00 1,90, koppel40,50, trio 806,40.
W-5: 4-2-9-5-4. Uitbetaling:
1.201,20. Omzet totalisator:
249.940,00.
SQUASH
Vrouwen hoofdklasse: ESCV-HSRC
1-2; Dekker Squash-Etten Leur 3-0;
Centre Court-DIckysquash 0-3;
ASRC-VIctorla 0-3.
TAFELTENNIS
Wereldbeker mannen in Chiba (Jap)
Kwartfinales: Waldner (Zwe)-Grubba
(Pol) 21-16, 21-13, 18-21, 16-21, 21-
12; Longcan (Chl)-Matsushita (Jap)
21-14, 21-17, 21-16; Wenge (Chi)-Sai-
ve (Bel) 21-11, 21-18, 21-19; Appel-
gren (Zwe)-Saito (Jap) 21-13, 18-21,
23-21, 21-11.
TENNIS
Dutch Indoor-toernooi in Den Haag
Mannenenkelspel, 1e ronde: Sieme-
rlnk (Ned)-Wöhrmann (Dul) 7-5, 6-2;
Antonitsch (Oos/6)-Clavet (Spa) 6-2,
6-4; Bates (GBr)-Mronz (Dul) 6-4, 6-4;
Vajda (TsJ)-Grabb (VSt/7) 7-4, 7-6;
Jarryd (Zwe)-Schapers (Ned) 7-5, 4-6,
6-3; Engel (Zwe)-Koevermans (Ned/3)
7-6, 6-1; Novacek (TsJ/2)-Eltlngh
(Ned) 7-6, 6-3; Haarhuis (Ned/4)-Kra-
jlcek (Ned) 7-6, 6-4.
Mannendubbelspel, 1e ronde: Bates-
/Brown (GBr/VSt)-Gustafsson/Sacea-
hu (Zwe/Roe) 6-3, 6-1; Nelson/Shel-
ton (VSt)-Antonltsch/Kühnen (Oos-
/Dui) 4-6, 7-6, 6-3.
Programma voor vandaag (vanaf
14.00 uur): Centrecourt: Rlglewskl-
Plstolesi, Nijssen-Novacek, Vajda-
Jonsson, Gustafsson-Narglso, Flegl-
/Vacek-Haarhuls/Koevermans. Baan
1: Baguena-Sanchez, Jensen/Layen-
decker-Garrow/Kempers, Palohelmo-
Klihnen, NIJssen/Rlglewski-Baguena-
/Clavet, Mronz/Olhovskl-Novacek-
/Suk.
ATP-finale in Frankfurt (Dui)
Arthur Ashe-groep: Edberg (Zwe/1)-
Sanchez (Spa/8) 6-7, 6-3, 6-1; Agassi
(VSt/4)-Sampras (VSt/5) 6-4, 6-2.
Cliff Drysdale-groep: Lendl (TsJ/3)-
Muster (Oos/7) 6-3, 6-3.
ATP-finale in Frankfurt (Dui)
Arthur Ashe-groep: Edberg (Zwe/1)-
E. Sanchez (Spa/8) 6-7, 6-3, 6-1;
Agassi (VSt/4)-Sampras (VSt/5) 6-4,
6-2.
VOETBAL
Reserve divisie B: Go Ahead Eagles
2-FC Twente 2 3-3.
KNVB West II. zaterdag 2e klasse A,
beslissingswedstrijd om 1e periode-
titel: Capelle-Zwart Wit '28 1-0.
Bondsrepubliek Duitsland, 2e ronde
DFB-beker: Blau Weiss '90 Berlln-
Fortuna Düsseldorf 1-0, Hamburger
SV-Hannover '96 2-1, FC Nürnberg-
Elntracht Frankfurt 0-2 na verlenging.
België: KV Mechelen-Club Luik 2-0.
EK-kwalificatie onder 21 jaar
Groep 1: Tsjechoslowaklje-Spanje 3-
1. 4: Denemarken-Joegoslavlë 3-0. 7:
lerland-Engeland 0-3.
ZAALHANDBAL
Oefenwedstrijd vrouwen in Krefeld:
Bondsrepubliek Duitsland-Nederland
22-17. Doelpunten Nederland: Van
Velzen (4), Kleintjens (3), Van lersel
(3), Vonhof (2), De Kok (2), Kivlt, Van
de Velden, Dulfer.
ELKE DONDERDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
NIEUWE PRODUCTIE VRIJ THEATER
'Othello', Vrij Theater, regie Guido
Jonckers, in Kunstpassage Fluwelen
Burgwal 18, op 15, 16, 17, 23, 24, 25
en 29 november en 1 en 2 decem
ber. Aanvang 20.15 uur.
DEN HAAG Zijn ogen
schitteren als hij vertelt
over 'zijn' Othello van
William Shakespeare. Met
een verbale schildering
geeft Guido Jonckers al
vast een voorproefje van
zijn voorstelling met ama
teurs van Vrij Theater, die
morgen in première gaat.
Hij heeft alle reden tot en
thousiasme. Jaap Dekkers en
Hans Peter Ligthart, die twee
i'aar geleden onder zijn regie
loge ogen gooiden in 'Beckett
of de eer van God' van Jean
Anouilh (de kritieken waren
lovend) zijn weer van de par
tij.
Het grote publiek kent Guido
Jonckers vooral als de man die
voor de televisie Moulinex-ap-
paraten de hemel in prijst. Een
vriendelijk besnorde vent, die
dikwijls zijn moeder belt en
kinderlijk enthousiast kan ra
ken over de laatste technische
snufjes van 'zijn' fabrikant.
Toch is Jonckers veel meer
dan het gezicht van Moulinex.
Hij heeft immers een aantal
belangrijke regies bij de voor
malige Haagse Comedie op zijn
naam staan, onder meer 'Cha
ring Cross Road' van H. Hanff
en 'De Meeuw' van Tsjechov.
Maar ook Shakespeare is voor
hem geen onbekende. Hij
heeft bij de Haagse Comedie
aan alle bekende Shakespeare-
regies van Guido de Moor
meegewerkt. Eerst als assistenl
en later als partner van De
In het decor van zijn huiska
mer, met de opvallend grote
en rijk gevulde boekenkast te
gen de wand, tegenover een
gesloten piano, slaat Guido een
brug naar het theater. „Ik ben
dol op regisseren", zegt hij. „Ik
heb jarenlang amateurs gere
gisseerd. Doe ik nog steeds.
Het is voor mij ook oefening.
En ik kan puur zelfstandig
stukken maken. Nee, niet van
die typische amateurstukken
zoals het 'Testament van Tan
te Christoball'. Ik wil ook niet
voor verenigingen werken.
Daarom zit ik bij Vrij Theater.
Dat biedt de mogelijkheid om
mensen te auditeren. Ik werk
nu met mensen die zo bij het
beroepstoneel zouden kunnen.
Hans Peter en Jaap. Zij zijn
echte toneeldieren, rasacteurs.
Het is o'nvoorstelbaar hoe die
er tegenaan gaan. Het is ook
een heel duidelijk koppel, dat
elkaar aanvult en waar nodig
opvangt. Dat was bij Beckett
van Anouilh zo geweldig.
Maar ook de anderen waren
erg goed. Ik had iets van: ik
wil dolgraag Shakespeare met
hen doen. Wilde ik overigens
al heel erg lang. En ik had van
Guido geleerd hoe je Shake
speare modern kunt maken.
Hoe je je zijn teksten emotio
neel eigen kunt maken zodat
je ze nu kunt spelen. In Othel
lo wordt enorm met emoties
gerotzooid. Er gebeurt van al
les in, terwijl het verhaal erg
simpel is. De kernwoorden zijn
liefde en jaloezie".
Misdenken
Othello is de zwarte comman
dant van de legers van de Ve-
netiaanse Republiek, die in
oorlog is met de Turken. Hij
wurgt, door zijn luitenant Jago
tot jaloezie gebracht, zijn echt
genote die hij van ontrouw
verdenkt. Als later blijkt dat
zijn verdenkingen ongegrond
waren, beneemt hij zichzelf
het leven.
Guido: „In het stuk gaat het
dus om het verval van .men
sen, die ten ondergaan aan
hun eigen misdenken. Wan
neer de liefde voor je vrouw
ophoudt, komt de chaos terug.
Iedereen laat zich ompraten.
Ideeën zetten zich vast in je
kop, foutieve denkbeelden die
van alles en nog wat mislei
den. Die misleiding vind je
ook terug in de kostumering,
ontworpen door Reier Pos. De
zeven mannen in het stuk dra
gen driedelige kostuums. Maar
geen gewone kostuums".
Guido Jonckers: ,,Je moet van Shakespeare niet te veel boemboem maken".
FOTO: MILAN KONVALINKA
De regisseur toont ter illustra
tie een lapje textiel met daarop
een leerachtig reliëf. „Het is
een soort siliconenkit", iegt hij
uit. „Wordt op die pakken ver
werkt. En op sommige vesten
zijn metaalachtige ringetjes be
vestigd, dat geeft een beetje
het idee van een maliënkolder.
Het verhaal van Shakespeare
blijft staan. Daar kom ik niet
aan. De kostuums staan als het
ware tussen de tijd van Othel
lo en de onze. Anders gezegd:
ze geven aan het stuk een
atmosfeer die van deze tijd is.
Nou ja en de emoties van
Othello zijn natuurlijk van alle
tijden". Guido noemt zichzelf
een „typische auteur-regis
seur". Hij vertaalt dit met: „Ik
ga uit van de vorm van het!
stuk. Daarom werk ik ook op
lokatie. In Othello gaat het om
het geestelijk verval van men
sen. Ik heb daarom gezocht
naar een ruimte waar verval
te zien is. Daarom zitten we in
de Blauwe Zaal van de Kunst
passage, het gebouw aan de'
Fluwelen Burgwal, waar vroe
ger de Staatsdrukkerij zat. Het
is een open ruimte, waar ooit
drukpersen hebben gestaan".
Kakofonie
Het geluid van de persen is in
middels uitgestorven. Nu zorgt
het koor van Vrij Theater, 35
zangers en zangeressen en een
groepje muzikanten voor de
nodige geluidsexplosies. Het
koor treedt al jaren op onder
leiding van componist Jan van
Dijk, die de muziek schreef
voor Othello. Het koor en de
musici trekken met de acteurs
mee door de voorstelling. Gui
do raakt helemaal in vuur en
vlam als hij over de muziek
vertelt. „Het is geweldig. Als
Jago zijn onheilspellende voor-
schouw doet, gaan de vijf bla
zers, de slagwerker met zijn
enorme batterij aan slagwerk
en de pianist met de zinnen
spelen. En als in het tweede
bedrijf de Turkse vloot tijdens
een storm uiteen wordt gesla
gen, ontstaat er een ware ka-
kafonie van geluidsclusters,
van zang en muziek. Een ge
weldig effect. Daar heb ik
geen helse effectenband voor
nodig. Ik houd van levendig.
Ik breng overigens het koor
niet echt uitgetekend in beeld.
De leden gaan in het zwart ge
kleed en zijn eigenlijk puur
toevoegsel".
In de luwte van een glas bier
legt Guido even later al filoso
ferend een verband tussen
Jean Anouilh en William Sha
kespeare. „Emotioneel word je
bij Beckett op dezelfde manier
getroffen als bij Othello. Het
gaat om hetzelfde emotionele
kleurenpalet. Daarom is de
stap van Anouilh naar Shake
speare niet zo groot. Maar dan
moet je niet te veel boemboem
maken. Je moet je puur con
centreren op de structuur van
het stuk".
Amateurs
Guido weet dat hij bij ama
teurs eerder het risico loopt
dat de voorstelling flopt dan
bij beroeps. „Je weet bij een
beroepsspeler dat hij nooit on
der een bepaald niveau zal
zakken. Bij amateurs gebeurt
dat wel. Door gebrek aan tech
niek kunnen ze niet vasthou
den wat zij gevonden hebben.
Jaap Dekkers en Hans Peter
Ligthart kunnen dat wel. Dat
zijn echte beulen. Heb ik bij
Beckett gezien. Beroeps spelen
natuurlijk ook veel meer. Zij
krijgen de kans om ingespeeld
te raken. De meeste amateurs
komen daar nooit aan toe. Een
weekendje en dan is het afge
lopen. Maar als ze vaker kun
nen spelen zie je ze groeien.
Heb ik gezien bij die Beckett-
voorstelling, die twintig keer
is gespeeld. De spelers groei
den zo sterk, dat op een gege
ven moment de voorstelling
helemaal los van mij kwam te
staan. Ik kon mij nauwelijks
meer voorstellen dat ik het
stuk had geregisseerd. Gewel
dig toch".
GE ANSEMS
HILVERSUM De
NCRV wil een duidelijke
stylering van de drie Ne
derlandse televisienetten.
De omroep vindt dat de
vaste netindeling zoals die
nu bestaat (elke omroep
op een vaste avond op een
vast net) moet verdwijnen
en zij wil naar een struc
tuur waarin alle omroe
pen op alle zenders uit
zenden. De NCRV heeft
dit plan gestuurd naar mi
nister D'Ancona van
WVC.
De drie televisiezenders
moeten elk een eigen karakter
krijgen. Nederland 1 moet een
breed programma bieden voor
een groot publiek met de na-
nddc
RSI
"V (Tl
d int,i
druk op verstrooiing en
informatie, waaronder act fv^T
teiten. Nederland 2 moet iN
al informatie, vernieuwing®,^
experimenten brengen. D
houd van de programf!
leunt niet uitsluitend op d
vestigde publieke smaak,
de NCRV in het plan.
Nederland 3 wordt in de
van de NCRV een evenei -|_p
ten- en cultuurnet met s
podiumkunsten en films,
alleen verzorgd door de
maar door alle omroepend,
net moet ook de mogeli
bieden evenementen ui
zenden waarvan de lengte u
precies van tevoren vasta.,,,^
De NCRV meent dat dit
zowel de mogelijkheid bie )TL+
commerciële concurrenti bre
lijf te gaan met 'meer van
zelfde' als met meer or
scheidende programma';
andse
11 KF
rkin,
1ITL+
WEST
geve
Organist Eddy de Jong (73) overledeS
ZAANDIJK De organist Eddy de Jong is maandag op 73-fcn''
ge leeftijd overleden in zijn woonplaats Zaandijk. Dit heeftlna!
producer meegedeeld. De Jong was vooral bekend om zijn sj00
gende werk op het Hammond-orgel. De Jong, in het buitenjj 1{
bekend als Eddy Young, maakte vier elpees met Amerikal^
evergreens. In eigen land was hij tot voor een aantal jaren yeer
te horen op radio en televisie. Hij trad dan op met de in móo.o
land actieve orkesten, zoals het Metropole-orkest. Ook begej "J
de hij de vroeger bij het grote publiek zeer geliefde groep:°^
boertjes van buuten'.
Filmmuseum
wil oud fort bij
Vijfhuizen
AMSTERDAM Het Neder
lands Filmmuseum heeft voor
uitbreiding van de opslagruim
te het oog laten vallen op een
negentiende eeuws fort bij het
plaatsje Vijfhuizen. Het bouw
werk zou vanwege de constan
te temperatuur die er binnen
de dikke muren heerst uiter
mate geschikt zijn voor de op
slag van vergankelijk filmma
teriaal. Het fort is nu nog in
gebruik als opslagplaats van
Defensie. Het Filmmuseum
heeft onlangs van het ministe
rie van WVC extra subsidie
gekregen om de achterstand in
conservering (kopiëren van
nitraat naar acetaat) weg te
werken. Het museum bezit
naar schatting 20.000 tot 40.000
titels, waarvan een groot deel
nog onbehandeld is. De extra
mogelijkheid tot conservering
en de verwerving van nieuwe
collecties heeft echter ook een
forse groei van het aantal
filmblikken tot gevolg. Mo
menteel bezit het museum op
slagruimten in- Castricum,
Overveen en Vijfhuizen.
ROTTERDAM Een
beeld van verwoestingen
en ellende die overstro
mingen, stormen en bran
den met zich mee bren
gen. Een beeld van de
menselijke onmacht en de
kunstenaar uit op sensatie.
Dat beoogt het historisch mu
seum 'Het Schielandshuis' in
Rotterdam te geven met de
tentoonstelling 'Ramp en
brand in Nederland', die vori
ge week werd geopend. Op
verzoek van een jubilerende
verzekeringsmaatschappij laat
het museum zien waar de ver
zekeraar voor opdraaide.
Nederland kent volgens de sa
menstellers een zekere specia
lisatie in natuurlijke rampen.
Vooral water en vuur hebben
ons land door de eeuwen heen
geteisterd. Voor de fotografie
haar intrede deed werden de
gebeurtenissen en hun gevol
gen al vastgelegd op het doek.
„Het zijn niet zozeer weerga
ven van de werkelijkheid,
veeleer vormgevingen van de
gebeurtenis", aldus hoofdcon
servator van Historisch Mu
seum Rotterdam en samenstel
ler van de expositie de heer
Ch. Thiels. Bij ieder schilderij
rijst de vraag naar realiteit.
„Egbert van der Poel schilder
de meerdere malen de ontplof
fing van de Kruittoren in
Delft. Maar het is zeker dat hij
er niet bij was. De kans dat het
niet gebeurde als op het schil
derij is dus levensgroot aanwe
zig. De entourage, het huizen
patroon, klopt waarschijnlijk
wel. De details zijn zeker fic
tief".
Met overstromingen werd het
meest gesjoemeld. Verspreid
over de tentoonstelling hangen
beeldverslagen van overstro
mingen met telkens dezelfde
opzet. Thiels: „Overstromin
gen waren meestal niet in de
directe omgeving van de stad,
waar de kunstenaars woonden.
Er werden dan symbolische
afbeeldingen van gemaakt. Zo
ontstond uiteindelijk een pro
totype om waterrampen weer
te geven. De bereikbaarheid
van rampen heeft veel invloed
gehad op het huidige aanbod:
hoewel er meer overstromin
gen plaatsvonden zijn er veel
meer branden geschilderd".
Een andere oorzaak van deze
vertekening is volgens Thiels
de mogelijkheid om bij de
weergave van een brand uit te
pakken met licht- en kleuref
fecten. „De tentoonstelling is
hierdoor kwantitatief, niet re
presentatief". Thiels heeft ge
probeerd een representatief
beeld te geven van wat aan
rampen met pen of penseel is
vastgelegd, niet welke stor
men, aardbevingen, overstro
mingen en branden, hebben
plaatsgevonden. „En" oorlogs
geweld hebben we direct ter
zijde geschoven, daar zijn al
zoveel afbeeldingen van. We
hebben gekozen voor rampen
waar de mens zelf geen hand
in heeft gehad".
Dikke bult
Door de eeuwen heen is de
manier van vormgeving van
natuurrampen geleidelijk ver-
De ontploffing van de kruittoren van Delft in 1654, geschilderd door Egbert van der Poel. De knal
waarmee de met 800 900 pond buskruit gevulde toren ontplofte was tot op Texel te horen.
anderd. In de zestiende en ze- werd de ramp op zich zijn on-
ventiende eeuw werd een na- derwerp. Nog een eeuw later,
tuurramp als een straf van in de negentiende eeuw, had
God gezien. Dat blijkt ook uit hij meer oog voor de slachtof-
de schilderijen. Een eeuw later fers. Overheid en vorst bezoe-
kreeg de kunstenaar meer ken op het doek de plaats des
aandacht voor de vorm en on'heiïs en betuigen hun mede
leven. Rond 1900 wordt de rol
van schilder of prentenmaker
als verslaggever van rampen
steeds kleiner. Van enkele re
cente rampen werden foto's in
de selectie opgenomen, ge
maakt met dezelfde fascinatie
voor spektakel.
Behalve schilderijen en teke
ningen zijn ook enkele relie
ken van rampen geëxposeerd.
Onder andere het roer van het
kruitschip dat in 1807 in Lei
den explodeerde, overblijfse
len van de porceleincollectie
van het Schielandshuis, sa
mengeklonterd na een brand
in 1864.
Blussen
Gelijktijdig toont het museum
onder de titel 'Brandblussen
op papier' prenten van Jan
van der Heijden, de uitvinder
van de brandslang. Aanleiding
voor deze toevoeging is het
boek van Van der Heijden
'Bescryving der nieuwlijks uit
gevonden en geoctrojeerde
slang-brandspuiten', dat pre
cies driehonderd jaar geleden
verscheen. Een tentoonstelling
die eveneens aan de rampen
van het Schielandshuis rela
teert is 'Rampen op zee', die op
steenworp afstand wordt ge
toond in maritiem museum
Prins Hendrik. Sinds eind sep
tember wordt daar aandacht
besteed aan maritiem onheil
met de expositie 'van Titanic
tot Herald of Free Enterprise'.
„Het was onze bedoeling de
tentoonstellingen gelijktijdig te
starten, maar dat liep organi
satorisch mis", verklaart
Thiels de vroege start van
'Brand op zee'. Hij toont zich
tevreden dat de exposities el
kaar toch nog overlappen. De
expositie 'Ramp en brand in
Nederland' is nog tot 26 janua
ri te bezichtigen. 'Rampen op
zee' tot 20 februari.
Britse toneelprijs
naar 'Shadowlari""*
LONDEN Het toneel
'Shadowlands' van W 22.0:
Nicholson, over het leve.
de schrijver C.S. Lewis,
op de sprookjes van GreN
gebaseerde musical 'Intt wor
Woods' van Stephen Sctrui
heim zijn gisteren uitgen
tot beste Britse theaterpri erer
ties van het seizoen 1989 .551
De prijs voor de beste
seür ging naar Richard JerSf
die onder andere 'Intomen
Woods' regisseerde. Tot en a
actrice werd uitgeroepenen
sette Simon, die als
zwarte actrice de rol van
lyn Monroe speelde in 2.01
deels autobiografische
'After the Fall' van A
Miller. Richard Harris uu
naar het oordeel van de 1 i|0n
neelrecensenten besfceuit
jury als 'Henry V' in he|Pm
lijknamige stuk van Luig00"
randello de beste acteur icht'
het afgelopen seizoen.
(8
n. 1
Geen krant ontvangen? Bel ,2°;
18.00 en 19.00 uur, zaterdags FT
14.00 uur en 15.00 uur, telerm
071-122 248 en uw kr^nt wordl
zorgd.
Acht ton
voor servir
bij Glerun|
DEN HAAG Een
seleinen eetservies
Japanse makelij heeft
teren op een veiling
Glerum Den Haag
acht ton opgebracht.
Het gaat om een servies
1702 door onbekende Ja|
kunstenaars werd vervaa
ter gelegenheid van het
moedelijk in Amsterdan
sloten - huwelijk van Ida
ria van Buuren en Joan
Brederode. Het 86-delige
vies is voorzien van beid;
miliewapens en wordt v
alleen gesierd door guirla
Volgens veilingdirecteur r
Glerum gaat het om
„waanzinnig zeldzaam"
heel. Het was in 1702 in h,
zeer ongebruikelijk dat N|je'
landers in Japan een se q
bestelden. Bijzonder is 00
beide familiewapens (op
onderdeeltje) zijn af^et l_
normaal werd slechts eéj
pen aangebracht. Een si
van 86 delen is overigen
opmerkelijk, aldus Gli
„Het is eigenlijk nog maaiN
kleintje". Er waren di
buitenlandse bieders, C
wie 14 Japanners, maai'
geheel werd uiteindelijk e
een Londense handelaar °F
wacht gesleept, mogelijk
dracht van een Japanned
Londenaar betaalde 8(fr
gulden precies.
