Scheiding der geesten
bedreigt positie Bush
Irak laat zoon dominee
Wouters gaai
'Ja, maar'-discussie over dure benzifi
1 Udt wij hnr zien faeuren, luisteraars.
is umek m de geschiedenis van de
1 voetbalsport Sushe ats emje speler
lefien Het votted/oe elftal van de ande
re ptoef en don weer wordt Suske
z waar JetackeldOil n met moot meer'
BINNENLAND
EiidacSouftg/nt
DINSDAG 13 NOVEMBER 1990 PA( JJ-J
Minister Maij tegen
aanvallend kustbeleid
DEN HAAG Minister Maij van ver
keer en waterstaat is anders dan CDA en
VVD niet bang dat haar kustverdedi-
gingsbeleid voor de eerstkomende jaren
in de knoei komt door een stijgende zee
spiegel als gevolg van het broeikaseffect.
Maij stelde gisteren voor de vaste kamer
commissie dat een „aanvallend zeewaart-
se aanpak" op dit moment niet noodzake
lijk is. Volgens haar is een stijging van de
zeespiegel van 60 tot maximaal 85 centi
meter, als gevolg van C02-uitstoot en het
daarmee gepaard gaande broeikaseffect,
pas op zijn vroegst over tachtig tot hon
derd jaar te verwachten. En dan alleen
nog als dat broeikaseffect niet tijdig on
der controle valt te krijgen. Tot die tijd
zou zandsuppletie (op peil houden van
strand en duinen) afdoende zijn.
Dales: onderzoekt
functiewaarderiütt
DEN HAAG Minister
binnenlandse zaken is de
Kamer gisteren tegemoet
met een waarderingsonder
de bestuurlijke en politiek n
functies binnen de lagere ov
Het onderzoek moet uitmo
een samenhangend totaalp;
een rechtvaardigere bezoldii
deze bestuurders in relatit
werkdruk en -last. Bij het r
worden tegen de zin van
ook het ambt van burgeme^
commissaris der koningin bet
Het voorstel van de bewin^
van binnenlandse zaken om
positie van gedeputeerden te
ren is van de baan.
OLIEPRIJZEN
FLINK LAGER
NEW YORK De olieprijzen
zijn gisteren flink gedaald nadat
bekend werd dat de landen van
de OrEC (Organisatie van Olie
Exporterende Landen) nu net zo
veel olie produceren als voor het
wegvallen van de produktie van
Kuwayt en Irak. In New York
kwam de notering van West
Texas Intermediate voor levering
in december uit op 31,87 dollar
per vat (159 liter). Dat was 2,02
dollar lager dan afgelopen vrijdag.
In de oliehandel wordt er reke
ning mee gehouden dat er dit jaar
geen oorlog meer zal uitbreken in
het Golfgebied. Daardoor kreeg
het feit dat er meer aanbod van
olie is dan vraag de overhand.
Dader olielozing
Noordzee bekend
DEN HAAG Rijkswaterstaat
heeft aanwijzingen wie verant
woordelijk is voor de omvangrij
ke olielozing ten noorden van de
Waddeneilanden die zondag
werd ontdekt. Volgens een
woordvoerder kan „in het belang
van het onderzoek" geen nadere
informatie worden gegeven. Het
Justitieel Opsporingsteam Milieu
delicten Noordzee is vandaag on
der leiding van een Amsterdamse
officier van justitie bijeengeko
men. De olievlek is inmiddels
door de golfslag opgebroken en
verwaaid. Volgens Rijkswater
staat is er door de zuidelijke wind
geen gevaar dat de olie de Wad
deneilanden zal treffen.
CDA: Zuidafrikaans
ontdoen van stempel
onderdrukkerstaal
DEN HAAG Het Zuidafrikaans moet
worden ontdaan van het 'stempel van de
onderdukkerstaal'. Dat vindt het CDA-
Kamerlid Beinema, die gisteren tijdens
een vergadering van de interparlemen
taire commissie van de Nederlandse
Taalunie ervoor heeft gepleit de contac
ten met de Zuidafrikaans sprekende ge
meenschap in Zuid-Afrika te intensive
ren. Volgens hem kan dat worden be
reikt door contacten te leggen met zowel
blanke als niet-blanke onderwijsinstellin
gen Het Zuidafrikaans wordt gesproken
door ongeveer vijf miljoen mensen, van
wie ruim de helft tot het niet-blanke be
volkingsdeel behoort. Het is na de Zoe-
loetaal de tweede taal in Zuid-Afrika.
Geschorste ambtenaar
weer aan het werk
DEN HAAG Een hoge ambtenaar van het ministerie
van binnenlandse zaken, die begin deze maand werd ge
schorst vanwege mogelijke banden met een bedrijf waar
aan het ministerie onlangs een opdracht van een miljoen
gulden verstrekte, mag weer aan het werk. De ambtenaar
was weliswaar mede-oprichter van het bedrijf dat de or
der kreeg, maar had na 1982 geen financiële belangen
meer bij de activiteiten ervan. Onderzoek heeft uitgewe
zen dat er geen sprake is geweest van verstrengeling van
belangen. Bij de offerte-procedure die aan het verlenen
van de opdracht vooraf ging, heeft de ambtenaar bij zijn
superieuren geen melding gemaakt van zijn betrokken
heid bij de oprichting van de bv. Op dit punt had hij, om
de schijn van vermenging van het overheidsbelang met
privébelang tegen de gaan, volgens directeur-generaal
Pont van het ministerie zorgvuldiger te werk moeten
gaan. Van bevoordeling is echter geen sprake geweest.
DISCUSSIE OVER RISICO'S VAN OORLOG LOOPT HOOG OP
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Na
maanden van schijnbare
nationale overeenstem
ming over de noodzaak
Kuwayt te bevrijden van
de Iraakse bezetting, is in
de VS plotseling het poli
tieke debat losgebarsten
over de vraag of voor dat
doel (veel) Amerikaans
bloed mag worden vergo
ten.
Tevoren zwijgzame politici ui
ten sedert afgelopen weekein-
de openlijk zware kritiek op
het beleid van president Bush
en nemen afstand van de 'mi
litaire optie' die het Witte Huis
en het Pentagon (ministerie
van defensie) steeds duidelij
ker manifesteren.
De verandering in het politie
ke klimaat in Amerika is te
weeg gebracht door het besluit
van de president om nog
150.000 tot 200.000 extra man
schappen naar het Golfgebied
te sturen en orp af te zien van
plannen voor een rouleersche-
ma, waardoor Amerikaanse
soldaten, in Saudi-Arabië tijde
lijk naar huis zouden kunnen
terugkeren.
Die twee beslissingen hebben
een tijdklok aan het tikken ge
bracht, welke de Amerikaanse
bevolking plotseling zeer di
rect confronteert met de waar
schijnlijkheid van oorlog.
Daarnaast speelt een rol dat de
tussentijdse verkiezingen in de
VS intussen achter de rug zijn
en politici hun eerdere terug
houdendheid laten varen om
de nog altijd, overwegend po
pulaire president Bush open
lijk af te vallen.
In Amerika is ook de aanvan
kelijke indruk verdwenen dat
de Iraakse troepen in Kuwayt
of zelfs in Irak zonder al te
grote verhezen te verslaan
zouden zijn. De meeste analys-
ten' en strategen voorzien nu
een moeizame grondoorlog
met zeker dertigduizend Ame
rikaanse doden en gewonden.
De scheiding der geesten die
zich nu in Amerika lijkt te
gaan voltrekken loopt, zoals
ook ten tijde van de oorlog in
Vietnam het geval was, onge
veer langs de scheidslijn tus
sen de twee politieke partijen.
Terwijl Republikeinse politici
nog een ongemakkelijk soort
aanhankelijkheid aan het
Golfbeleid van 'hun' president
Bush blijven vertonen, zijn het
de leiders van de Democrati
sche Partij (die de meerder
heid heeft in het Congres) die
geen blad meer voor de mond
nemen.
„Het laatste wat we nodig heb
ben is een oorlog daar, een
bloedige oorlog waar Ameri
kaanse jongens heen worden
gestuurd die er in lijkkisten
weer vandaan komen, zonder
dat bovendien de Amerikaan
se bevolking achter hen staat",
aldus voorzitter Sam Nunn
van de vaste senaatscommissie
voor defensie. „Dat hebben we
al eens meegemaakt en dat
willen we niet nog eens bele
ven", aldus Nunn, in een ver
wijzing naar het Vietnam-de
bacle. Nunn meent dat Bush
„te snel in de richting van oor
log manoeuvreert", dat het
een fout van de president is
geweest om het aflosschema
voor de troepen in de Golf af
te zeggen en dat Bush in het
algemeen niet overtuigend
weet uit te leggen waarom het
juist voor Amerika van zulk
groot belang is Kuwayt te be
vrijden.
Taak verschoven
Claiborne Pell, voorzitter van
de senaatscommissie voor bui
tenlandse zaken, meent dat
Bush met het zenden van ex
tra troepen naar de Golf de of
ficiële militaire taak van de
Amerikanen daar heeft ver
schoven van een defensieve
naar een offensieve. „De presi
dent had daarom tevoren de
Veiligheidsraad van de VN
moeten raadplegen over dit
voornemen. Nu lopen we het
risico alsnog de enige politie
man te worden in dat deel van
de wereld en kan de Golfcrisis
ontaarden in een conflict tus
sen Amerika en een groot deel
van de Arabische wereld".
De Democratische senator Pa
trick Daniel Moynihan zei dat
president Bush met zijn geïn
tensiveerde Golfbeleid „zijn
eigen positie, de Amerikaanse
troepen en de wereldvrede in-
gevaar brengt". Hij vroeg zich
af waarom er nu ineens zoveel
haast is.
De Democratrisch fractievoor
zitter in de Senaat, George
Mitchell, klaagt het feit aan
dat president Bush zich het
recht voorbehoudt om even
tueel zonder specifieke toe
stemming van zowel de VN als
van het Amerikaanse Congres
een oorlog tegen het leger van
Irak te beginnen. „Een besluit
om Iraakse troepen aan te val
len vereist grondwettelijk een
declaratie van het Congres,"
aldus Mitchell (sedert de oor
log in Vietnam hebben alle
Amerikaanse presidenten de
grondwet op dit punt anders
uitgelegd dan het Congres
doet).
Stem verheffen
Nu de oorlogsdreiging zo reëel
is geworden beginnen ook an
dere groepen en individuen
hun stemming te verheffen.
De Amerikaanse rooms-katho-
lieke bisschoppen zeiden giste
ren zelfs in een officiële brief
dat eventuele Amerikaane mi
litaire actie beperkt van om
vang moet blijven en dat de
VS naar een vreedzame oplos
sing moeten blijven zoeken.
Een dag eerder had aartsbis
schop Mahony van Los Ange
les al opgeroepen tot een „bre
de maatschappelijke discussie
over de humanitaire en ethi
sche aspecten van de oorlog
soptie".
Veel kranten en tv-stations
zijn nu discussies gestart over
de vraag of Kuwayt de Ameri
kanen een echte oorlog waard
is. In die disputen blijkt tel
kens weer dat de steun voor
het beleid tot dusverre van
Bush breed maar dun is en dat
de meeste Amerikanen grote
bezwaren hebben tegen het
starten van een oorlog.
Waar president Bush aanvan
kelijk in het luxe vacuüm van
zijn populariteit een Golfpoli-
tiek uit kon zetten die algeheel
werd geaccepteerd (mede uit
solidariteit met troepen te vel
de), bemoeit nu opeens heel
Amerika zich met het beleid.
Dat zal de verschillen van in
zicht scherper aan het daglicht
brengen, beperkt de manoeu
vreerruimte voor opperbevel
hebber George Bush en kan
voor Saddam Husayn een sig
naal zijn dat hij van de VS
minder te duchten heeft dan
de kolossale machtsopbouw
aan zijn grenzen suggereert.
SUSKE EN WISKE DE GOALGETTER
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Het aantal
Nederlandse ex-gijzelaars
is weer met één vermeer
derd. Dominee Wouters
van het Familiecomité
Gijzelaars maakte gisteren
bekend dat zijn zoon Sie-
go, als arts verbonden aan
een Iers ziekenhuis in
Baghdad, met 27 andere
voornamelijk Ierse mede
werkers van dat zieken
huis, toestemming had ge
kregen Irak te verlaten.
Inmiddels heeft minister Van
den Broek besloten de Neder
landse ambassadeur in Irak,
Van Dam, terug te roepen
voor overleg naar Nederland.
Hij wordt vandaag al in ons
land verwacht. De ambassa
deur bevindt zich in een moei
lijke positie. De Nederlandse
ambassadeur in Baghdad her
haalde voor de KRO-radio nog
eens dat hij vooralsnog geen
voorstander is van het sturen
van een missie naar Irak.
Woordvoerder van de Neder
landse gijzelaars Pieter van
Thiel heeft begrip voor de po
sitie van ambassadeur Van
Dam in Irak. „Van Dam kan
niet anders, die moet het
standpunt van de regering
verdedigen", aldus Van Thiel
vanmorgen vanuit Baghdad.
Van Dam heeft gisteren uitge
breid gediscussieerd met de
groep van Nederlandse gijze
laars. „Hij heeft flink de tijd
genomen en ieder van óns in
een open discussie zijn verhaal
laten doen. Soms waren we
het met elkaar eens, en soms
niet. In ieder geval is Van
Dam erg coöperatief", aldus
Van Thiel.
De gijzelaars in Irak hopen dat
de Nederlandse regering zich
in navolging van de Belgische
en de Duitse wat soepeler zal
opstellen en de politieke over
wegingen losmaakt van de
praktische, humanitaire. „Er
nadert een dead-end", zei Van
Thiel. „Het is duidelijk dat er
vanuit Irak niets wordt ge
daan". De gijzelaars zijn en
thousiast over de ontwikkelin
gen in België.
Baggeraars
Volker Stevin stelt alles in het
werk om zijn bagger-personeel
direct weg te krijgen uit Irak.
De sfeer onder de werknemers
van zowel Volker Stevin als
Boskalis is overigens nog
steeds goed, in tegenstelling tot
de stemming onder de Neder
landse gijzelaars die in Bagh
dad vastzitten, aldus woord
voerder G. Anneveldt van
Volker-Stevin. De 104 bagge
raars van beide ondernemin
gen zitten bij het eilandje
Bashra. Contact met de gijze
laars in Baghdad, 700 kilome
ter verderop, is er door dit af-
Jeltsin akkoord
met Gorbatsjov
Krakersrellen
Traangaswolken trekken door een straat in het vroegere Oost- re Oost-Berlijn zijn sinds de val van de Muur, verledenic
Berlijn, waar de ontruiming van drie gekraakte panden gister- vember, ongeveer honderd huizen gekraakt uit protest ty
avond leidde tot straatgevechten tussen de politie en krakers, tekort aan woningen en tegen plannen de huren te verlie
Onder de agenten vielen zeker veertien gewonden. In het vroege- R
POLITICI WORSTELEN MET ACCIJNSVERHOGING k
h j
H USKC SC OM TH 17
ine ooctpuni nu hft
fiMlfiC HfifiH OOK Dl
fill01 KI P10C6 WICHT
cich in of smo
6fifiT 611JK OP
aangevraagd. Boskali?
ker Stevin kregen k
toestemming om dria
schepen weg te haleil
met sleepboten ondeii
Abu Dhabi. „Op dej
mocht geen enkele j
der meegaan", zei
Vandaag wordt een s
Eufraat-monding veH
het resterende baggj
aal komt ophalen. Al
wilde niet zeggen of!
zou wroden de 1
lijktijdig mee te nemej
waking door Iraaksefc
is nog steeds miniemk
MOSKOU Boris Jeltsin,
de president van de Russi
sche Federatie, heeft in
het parlement van de re
publiek verklaard dat hij
en Sovjet-president Mi-
chail Gorbatsjov overeen
stemming hebben bereikt
over een verdeling van ta
ken tussen de Russische
en de nationale regering.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Blije auto
rijders kregen gisteren in
de Haagse Pulchri-sftudio
de koude rillingen. Direc
teur Jan Paul van Soest
van het Centrum voor
Energiebesparing kwam
er voorrekenen dat de
brandstofprijzen zonder
problemen veertig cent
verhoogd kunnen worden.
„Eigenlijk zou de benzine
tachtig cent tot bijna twee gul
den duurder moeten worden,
maar dat is een ideaalbeeld",
verklaarde hij monter.
De Stichting Wijs op Weg had
Van Soest en de verkeers-
woordvoerders van PvdA,
CDA, VVD, D66 en Groen
Lin^s uitgenodigd eens een
middagje stevig te discussiëren
over het thema 'verkeer en
prijsbeleid'. Eind deze maand
praten de verkeerswoordvoer-
ders over hetzelfde onder
werp, maar dan naar aanlei
ding van de verkeersnota
SVV-deel II, waarin minister
Maij-Weggen een stevige rem
wil zetten op de groei van het
aantal verreden kilometers.
De maatregelen die Maij-Weg-
gen heeft aangekondigd (on
der meer een spitsvignet, ho
gere parkeertarieven, verbete
ring van het openbaar ver
voer) zijn zo geeft zij zelf
toe onvoldoende om het
milieu te beschermen en de fi
les terug te dringen. Van
Soest: „Er is dus meer nodig.
Accijnsverhoging ligt dan het
meest voor de hand". Uit een
onderzoek van het centrum
blijkt dat een prijsverhoging
met tien procent leidt tot twee
a drie procent minder autoge
bruik.
Bij het vernemen van die con
clusie begonnen de pannelle-
den van VVD, CDA en PvdA
echter wat onrustig op hun
stoelen te schuiven. „Is dat
wel zo?-", vroeg het VVD-ka-
merlid Annemarie Jorritsma
zich af. „Prijsverhoging mag
geen doel op zich zijn", relati
veerde PvdA-kamerlid Frits
Castricum. CDA'er Thijs van
Vlijmen blikte over de rand
van zijn bril streng de zaal in
en opperde: „Accijnsverhoging
zóu één van de maatregelen
kunnen zijn om het verkeer
terug te dringen. Maar we
moeten ervoor waken dat de
belastingdruk er door op
loopt".
Niet thuis
Wetenschapper Van Soest
vond eigenlijk alleen Groen
Links-kamerlid Peter Lank-
horst aan zijn zijde, die sne
rend opmerkte dat de politiek
niet thuis geeft zodra maatre
gelen moeten worden geno
men die slecht vallen bij de 5,5
miljoen Nederlandse automo
bilisten. Lankhorst: „Dat het
milieu beschermd moet wor
den, daar is iedereen het wel
over eens. Maar waar waren
PvdA, VVD en CDA toen het
kabinet in november de ac
cijns met acht cent wilde ver
hogen? Dat voorstel werd in
de Kamer afgeschoten omdat
het tóen even niet goed uit
kwam".
Eerder had Van Soest al be
toogd dat het verkeersbeleid
verlamd wordt door wat hij de
'ja, maar'-discussie noemde.
Vrijwel alle maatregelen die
bedoeld zijn om het autover
keer terug te dringen zouden
worden afgeschoten omdat er
een 'maar' aan zit. „Er is altijd
-»n groep in de samenle
Dominee Wouters, foto: sp
standsverschil niet. Vorige
week sloten de Nederlanders
het baggerkarwei af, uitreisvi
sa zijn drie weken geleden al
Het Nederlandse
zal de familieleden
Irak gegijzelde Ne<
niet vandaag maar p
inlichten over de be\',
van zijn missie naarE
besloten bijeenkomst
wege de verwachte
verschoven van
naar Utrecht.
Ook ten aanzien van het ei
gendom van de bodemschatten
in de republiek is een over
eenkomst in zicht.
De twee leiders hebben een
commissie samengesteld,
waarin ministers van beide re
geringen zitting hebben, om
een groot aantal kwesties te
bespreken. Onder meer zal
worden overlegd over de mo
gelijke benoeming van een
aantal Russische ministers in
een „nationale coalitie-rege
ring", aldus Jeltsin in zijn toe
spraak tot het Russische parle
ment.
Gorbatsjov had zondag een
vier uur durend gesprek met
zijn opponent Jeltsin.
Paniek in 't Spant
De eerste slachtoffers worden gered uit de brandende theaterzaal 't Spant in Bussum. Drie harde
knallen en onmiddellijk daarna het uitbreken van brand zorgde gisteravond voor de nodige paniek.
Drie politiekorpsen en twee brandweerkorpsen rukten uit. Het zag er allemaal reuze angstaanja
gend uit, maar in werkelijkheid was sprake van een oefening, waaraan tweehonderdvijftig mensen
deelnamen. foto: anp
ving die gedupeerd wordt. In
de praktijk draait het er op uit
dat de politiek niet veel verder
komt dan een voorlichtings
campagne, een maatregel die
niemand pijn doet maar die
ook zeer weinig effect heeft".
De woordvoerders van de gro
te fracties deden echter hun
uiterste best om aan te tonen
dat het hen wel degelijk ernst
is met het terugdringen van
het autoverkeer. Jorritsma
vestigde haar hoop op techni
sche maatregelen, zoals de
bouw van schonere en zuinige
re auto's. Van Vlijmen zei dat
de overheid snel moet begin
nen met het 'geleiden' van het
autoverkeer: „Ik zou het geen
sturing willen noemen, maar
geleiding". Castricum onthul
de dat zijn fractie ook vormen
van dwang niet afwijst om het
autoverkeer terug te dringen.
„Maar", merkte D66-kamerlid
Gerrit Ybema fijntjes op, .jul
lie zijn niet bereid
quenties te trekken".
De discussie, die
door Felix Meurdej
zich keurig voltrek
gens het 'ja, maar'-scH
Van Soest. Van Vl£"
Jorritsma waren nogper.
meest bezorgd c
bedoelde neveneffect
accijnsverhogingen.
Van Vlijmen zich ern^U'
gen te maken over h#e
in het (goedkopere) l
en het verlies aan
plaatsen in de grente
„Je zult maar een eigene
bedrijf hebben en l?ij
gèmaakt worden doorl h'
ge accijnsverhoging i?9r
land. We willen nu jifbij
komen dat meer menf
ww terecht komen".
„Dus het politieke
ontbreekt voor elke i
die de automobilisten!""
valt!", concludeerde 1
Een dergelijke verklaP
voering van een
hoor", wierp Van VÏf
gen. Castricum sloot i
vlot bij aan, zij het
lichte voorbehoud: j
maar geen admini
rompslomp wordt".
Of het spitsvignet er
komt zal pas blijken a'~~
ter Maij-Weggen eind?"
jaar met haar definitiefs
stel komt. Misschieijaa
Lankhorst, hebben
PvdA tegen die tijd p
nieuwe bezwaren
gen dit voorstel, dat i
de honderdduizenden! Ei
blije forensen in de
beslist niet in goede i
vallen.
PAUL K0|
Ual zv kunnen kin ik ook
en ast fan zij dade
lijk ondervinden
