„Ik leef in een wereld die
ver van de ideale afstaat"
£cicbcGoiuat
DE KRANT
BIJ U THUIS.
brieven van leze'
DUITSE KERKEN VERVROEGEN HERENIGING
kerk
wereld
Band met Hongaarse protestanten leeft nog steeds
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidaeSou/umt
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1990 PAgJIN.
TRAVEMÜNDE De synode van de
Evangelische Kerk in Duitsland heeft
gisteren besloten de hereniging met de
Bond van Evangelische Kerken in de
voormalige DDR te versnellen. De syno
des van beide kerken zullen in februari
1991 tot hereniging besluiten, waarna de
synodes in mei gezamenlijk vergaderen.
In november komt een nieuw gekozen
synode voor het eerst bijeen.
Een commissie van beide kerken stelde
de synode voor om de beide synodes pas
in mei 1991 tot hereniging te laten beslui
ten. In november zou de nieuwe synode
van de herenigde kerk voor het eerst bij
een moeten komen. De juridische com
missie van de synode bepleitte echter een
snellere toetreding van de acht provinci
ale kerken in de voormalige DDR. Vol
gens de juristen hebben de DDR-kerken
de EKD in feite nooit verlaten.
De controverse over de manier waarop
de hereniging van beide kerken, die in
1969 uit elkaar gingen, tot stand moet ko
men, heeft de synodevergadering van de
EKD deze week bepaald. Vertegenwoor
digers van de voormalige DDR-kerk heb
ben geen geheim gemaakt van hun angst,
dat hun kerk geheel zou „ondergaan" in
de EKD eri dat van de bijzondere erva
ringen van de kerk als 'kerk in het socia
lisme' niets zou overblijven. Van EKD-
zijde werd gevreesd dat een fundamente
le verandering van de kerkorde, waar
voor de instemming van alle provinciale
kerken nodig is, de hereniging in gevaar
zou brengen. De EKD-synode stemde in
met het voorstel van de Bond van Evan
gelische Kerken, dat de nieuwe kerk
geen conglomeraat van tamelijk autono
me kerken moet worden, maar een echte
gemeenschap.
De zorg voor morgen
behoort aan morgen
Arabisch spreekwoord
door Marinut van der Berg
Zelfwaardering
Iemand vertelde me dat ze een
kind had horen zeggen: „Ik
houd van mijn mama en mijn
pappa, maar ik houd nog wel
het meest van mezelf". Zij
vertelde het mij in een gesprek
waarin we met elkaar spraken
over zelfwaardering en het
ontvangen van complimenten.
Welke volwassene durft
hardop te zeggen: „ik houd
het meest van mezelf?' Of
moet ik zeggen: „het is een
teken van volwassenheid als je
dat durft te zeggen van jezelf".
Houden van jezelf is in een
verdacht licht komen te staan.
We noemen het al gauw
egoisme zonder een
onderscheid te maken tussen
gezond en ongezond egoisme.
Er is gezond egoïsme van de
mens die van zichzelf durft te
zeggen: „ik ben iemand en ik
wil iemand zijn".
De mens die waardering heeft
voor het goede in zichzelf. De
nadruk ligt vaak veel meer op
de schaduw, op wat niet goed
is. op de tekorten. Vroeger
leerde ik dat je een brief nooit
mocht beginnen met ik. Je
moest eerst vragen naar de
ander. De deugd van
bescheidenheid is hoog
geprezen, maar er is ook heel
wat valse bescheidenheid.
Ik ben steeds meer mensen
gaan wantrouwen die zeggen:
„Het gaat niet om mij, let maar
niet op mij". Diezelfde mensen
nemen je het soms jarenlang
kwalijk als je hen eens vergat
en niet noemde. Het is soms
ook onhebbelijk om te merken
hoe slecht een ander
complimenten, waardering
kan ontvangen. Heel snel
wordt dat afgedaan met: „Het
was niets. Het stelde niets
voor". Jammer toch. Ik merk
dat ik zelf heel gevoelig ben
voor het ontvangen van
complimenten. Een gemeend
woord van waardering na een
lezing bijvoorbeeld doet me
goed. Zovaak is gezegd: „het
is beter te geven dan te
ontvangen". Wanneer dat
woorden zijn van iemand die
afhankelijk is, dan versta ik
dat wel. Afhankelijk zijn is niet
gemakkelijk. Maar er kan
gemakkelijk een
onderwaardering voor het
ontvangen in door klinken.
Misschien is het wel erg
verwaand als je niet kunt
ontvangen. Je ontkent dat dat
leven altijd leven in relatie is.
In een relatie die wederkerig is
en waarin mensen elkaar als
even-waardig zien, is er steeds
sprake van geven en
ontvangen.
Het ontvangen én het
uitspreken van complimenten
verhoogt de kwaliteit van het
dagelijks leven. Ik heb me wel
eens afgevraagd wat het voor
een huisvrouw of een huisman
die dagelijks eten kookt
is om nooit waardering te
ontvangen. Aan sommige
tafels hoor je alleen iets als het
eten te zout is, of aangebrand.
Of neem het schoonmaken
van het huis. Wanneer je het
niet zelf doet, is het niet
voldoende om degene die dat
voor je doet fatsoenlijk te
betalen, maar het is ook nodig
te laten merken dat je
waardering hebt voor een
schoongemaakt huis.
Er zijn vele mogelijkheden om
elkaar waardering te geven.
Waardering ontvangen doet
een mens goed. Er komt een
stroom warmte naar je toe. Ik
ben ervan overtuigd dat een
mens er beter van wordt en ik
ben niet zo bang dat het leidt
tot een ongezond egoisme
waarin er geen aandacht meer
voor anderen is. Het zou wel
eens kunnen zijn dat mensen
die het alleen maar over
zichzelf hebben, mensen zijn
die grote behoefte hebben
aan Waardering en het
ontvangen van complimenten.
Het is voor elke predikant dan
ook een uitdaging om het
bijbelse begrip
'zelfverloochening' niet te
verkrachten en zo stenen voor
brood te verkopen. In naam
van het evangelie is er lang
genoeg gewerkt aan een
denken over de mensen, dat
de mens meer naar beneden
haalt dan omhoog haalt. Durf
maar eens tegen jezelf te
zeggen: „Ik mag er zijn".
OUD-MINISTER DE KONING GENEERT ZICH NIET VOOR VUILE HANDEN
Na de zangeres Marga Bult, de politicus Bas de Gaay Fort
man vandaag het woord aan oud-minister Jan de Koning
van Sociale Zaken in het kader van Geloof in de week, een
project van de gezamenlijke kerken in Oldenzaal die daar
bij geloof en het leven van alledag op elkaar willen betrek
ken.
Vorige afleveringen stonden in de krant van donderdag en
dinsdag.
VOORSCHOTEN
„Toen ik die uitnodi
gingsbrief las dacht ik: de
mensen daar nemen het
conciliair proces serieus.
En dan is het volstrekt
redelijk dat ze een chris
ten-democratisch politi
cus vragen mee te doen".
Aldus oud-minister van
Sociale Zaken en Werk
gelegenheid drs. J. de
Koning (64) naar aanlei
ding van zijn bijdrage aan
de manifestatie 'Geloof in
de week' die deze week
in Oldenzaal in het ka
der van Samen op Weg
is gehouden.
Hij begint het gesprek met
een bijbelse gelijkenis: die van
de heer in de wijngaard, die
zijn arbeiders na 12 uur lang
te hebben gezwoegd, hetzelfde
loon uitbetaalt als degene, die
slechts één uur heeft gewerkt.
Voor oud-minister Jan de Ko
ning een voorbeeld van de
ideale situatie, waarin God
want om Hem gaat het in
deze gelijkenis Zijn genade
schenkt ongeacht de prestatie,
die er voor is geleverd. „In
onze sociaal-economische orde
kan zoiets natuurlijk niet",
glimlacht De Koning. „Daar
heerst het principe betaling
naar prestatie. Stel je voor: je
zou meteen bonje hebben met
de vakbonden". En vervol
gens: „Het zou een grote troep
worden".
Met de gelijkenis wil De Ko
ning het spanningsveld aan
geven tussen de alledaagse
werkelijkheid en de situatie
zoals een christen-politicus
die voor ogen zweeft binnen
het kader van zijn geloofso
vertuiging. Hij voegt er aan
toe „een overtuigd christen"
te zijn „met een persoonlijke
relatie tot God".
Voor De Koning is de C in
het CDA geen loze letter. On
danks de nog steeds toene
mende secularisatie zal vol
gens hem het CDA ook in de
toekomst blijven bestaan en
functioneren, omdat als ge
volg van losser wordende
maatschappelijke verbanden
veel mensen behoefte hebben
aan ideële doelstellingen. Het
CDA appeleert aan die be
hoefte.
De Koning is een man van de
praktijk, pragmatisch inge
steld. Hij geneert zich niet te
zeggen „vuile handen te heb
ben gemaakt, omdat de maat
schappij waarin we leven vuil
is". „Een getuigenispartij wor
den is de verleiding, waaraan
elke geïnspireerde partij
blootstaat. Want wil je die in
spiratie in de praktijk verta
len... Dan is het ineens niet zo
mooi meer allemaal. Daar
komt nog bij dat er coalitie
partners zijn".
De Koning laat weten nooit
geloofd te hebben in de door
braakgedachte binnen de Par
tij van de Arbeid, waarbij
christenen een wezenlijke in
vloed op het reilen en zeilen
binnen die partij zouden kun
nen krijgen. „Ik heb groot
respect voor mensen als Jo-
han Willems en Geert Rui-
gers.
Maar 't is voor mij nooit een
echt alternatief geweest. Er is
naar mijn smaak ook niets
van terecht gekomen; in feite
zijn de werkgroepen, die zich
daarmee bezighielden, ook af
gestorven. Je levensovertui
ging expliciet maken in de
politiek zoals socialisten en li
beralen dat doen? Waarom
zouden christen-democraten
dat niet kunnen?"
Pratend over het departement
Sociale Zaken en Werkgele
genheid, dat hij tijdens de ka
binetten Lubbers 1 en 2 van
1982 tot 1989 leidde, zegt De
Koning dat als gevolg van het
inzakken van de economie in
het begin van de jaren tachtig
'herstel van het recht op ar
beid een eerste prioriteit voor
mij was'. „Dat was het meest
in het gedrang gekomen na 35
jaar onafgebroken koop-
krachtsgroei". De Koning
geeft toe dat tijdens de jaren
'60 en '70 met hun uitbundige
welvaartsgroei het recht op
inkomen een andere waarde
ring genoot dan nu. Om ver
volgens de vinger te leggen
bij het 'zachte vangnet van
uitkeringen' waarop sommi
gen zich in slaap lieten/laten
wiegen.
Jongeren
Met name jongeren mogen
volgens De Koning harder
worden aangepakt wanneer
zij aangesproken worden op
hun dienstbetoon jegens de
samenleving. Al zegt hij het
niet met zoveel woorden, het
sociale paradijs dat Nederland
Oud-minister Jan de Koning.
heet te zijn, mag volgens de
oud-minister van Sociale Za
ken zeker zijn eisen stellen
wanneer het gaat om mensen,
die daarop een beroep doen.
Vanwege de solidariteit met
anderen. „Sociaal beleid moet
een appèl doen op mensen om
hun eigen zelfstandigheid te
handhaven en anderen niet
het kind van de rekening te
laten worden. Dat is een vier
kante cirkel. Maar toch moet
je blijven plussen en minnen
om hem zo rond mogelijk te
krijgen". Als voorbeeld noemt
De Koning de WAO. „Een
prima sociale maatregel, die
echter geleid heeft tot een a-
sociale situatie, waarbij tien
duizenden uit het arbeidspro
ces gestoten zijn". Wanneer
hij verlaging van het mini-
mum-jeugdloon verdedigt
doet hij dat tegen de achter
grond van een verplicht en
verplichtend jeugdwerkga
rantieplan. („Treedt volgend
jaar inwerking, maar vief
jaar geleden kon ik er geen
hand voor op elkaar krijgen").
De zorg van De Koning is de
arbeidsmarkt waarop elk jaar
tienduizenden jongeren hun
intrede doen. „Het recht op
arbeid is hèt item van de
tachtiger jaren geweest".
In de wetenschap dat iNeder-
land het duurste sociale stelsel
ter wereld bezit, zegt De Ko
ning dat hij met overtuiging-
daarvoor kiest. „En Bert de
Vries doet dat als minister
van Sociale Zaken ook". En
dan: „Ik kies voor een samen
leving met een hoog voorzie
ningenniveau voor iedereen.
FOTO: DIJKSTRA
Met goed, maar duur onder
wijs, met goede, maar dure
gezondheidsvoorzieningen.
Dat betekent hoge belastingen
en hoge premies. Van elke
tien gulden, die u en ik ver
dienen, verdwijnen er zes om
dat te bekostingen. Toch le
ven we niet beroerd van die
vier vrij besteedbare gul
dens".
De koppeling van het mini
mumloon en uitkeringen
haalt hij aan met te zeggen
dat 'wij het wetsontwerp
daartoe hadden ingediend als
het kabinet niet was geval
len'.
Op de kritiek die hem van de
zijde van de kerken c.q. 'de
arme kant van Nederland' is
toegevoegd als minister van
Sociale Zaken zegt hij dat
„het goed was dat de kerken
aandacht voor die zaak vroe
gen". Maar hij voegt er expli
ciet aan toe dat hij juist bij de
kerken graag gezien had dat
er in die kringen wat meer
oog is voor het fenomeen
werkgelegenheid. Want dat is
volgens echt sociaal beleid:
zorgen dat mensen een baan
krijgen.
In dat streven doet hij een
beroep op de solidariteit van
werkenden voor niet-werken-
den. Daarbij erkent hij dat het
„voor kerken moeilijk is eco
nomische wetten te erkennen,
omdat die zo ver vanaf staan
van het ideaalbeeld, dat zij
voor ogen hebben". De Ko
ning: „Ik heb óók weet van
die ideale wereld. Maar ik
leef in een wereld, die daar
ver vanaf staat".
KLAAS GOÏNGA
„Willibrordjaar
is mislukt"
DRIEBERGEN Het
Willibrordjaar is mislukt.
Van de voornaamste
doelstelling die de geza
menlijke kerken daarmee
op het oog hadden, name
lijk het evangelie in onze
samenleving opnieuw
present te stellen, is niets
terecht gekomen.
Dat zegt dr. T. Brattinga, se
cretaris van de Sint Willi-
brordvereniging, het advies
orgaan van de RK kerk voor
de oecumene. De Willibrord-
vereniging is overigens
slechts slechts zijdelings be
trokken geweest bij de orga
nisatie van het Willibrordjaar.
Het wordt zondag officieel af
gesloten.
Brattinga meent dat het Willi
brordjaar op een wat ongeluk
kig moment kwam. De ker
ken waren goed en wel bezig
met het conciliair proces en
toen kwam daar het Willi
brordjaar over heen. In het
algemeen constateert Brattin
ga een groot onvermogen bij
kerken en gelovigen om de
meerwaarde van hun geloof
naar de samenleving toe over
te brengen. De Willibrordver
eniging zal de komende tijd
proberen meer op die proble
matiek in te spelen.
De Sint Willibrordvereniging
heeft zich evenmin direct be
moeid met de conflicten rond
de oecumenische kerkgenoot
schap Helmershoek in En
schede, waar protestanten en
katholieken gezamenlijke vie
ringen hielden totdat daar op
last van kardinaal Simonis
een eind aan werd gemaakt.
Volgens dr. A. H. van Eijk,
voorzitter van de Willibror-
dusvereniging is het nog te
vroeg voor gemeenschappelij
ke vieringen. „Zonder verdie
ping en verbreding van de oe
cumene krijgt een dergelijke
viering een alibi-functie", al
dus de voorzitter.
Het is volgens de Willibror-
dusvereniging zaak dat er
eerst verder wordt gewerkt
aan verbreding van de prakti
sche oecumene. Er zijn nog
zoveel zaken waar de (plaat
selijke) kerken gescheiden op
trekken. Pas als daar samen
werking opgebouwd is, is het
zaak de intercommunie aan
de orde te stellen. Voordat,
„de laatste stap in de oecume
ne" wordt gezet, moet volgens
Van Eijk het geloofsgesprek
tussen katholieken en protes
tanten worden verdiept.
Brattinga vindt het heel ver
standig dat de RK Kerk veel
tijd neemt voor het oecume
nisch proces. Dat is beter dan
de houding van gereformeer
de en hervormde synodes, die
wel eens snel een beslissing
nemen waar de achterban
niet achter staat.
Als er nu een enquête onder
katholieken zou worden ge
houden over gezamenlijke
vieringen met de protestan
ten, zou de meerderheid tegen
zijn, verwacht Brattinga.
„Niet omdat ze tegen de oecu
mene zijn, maar wel omdat ze
iets eigens willen houden".
KAMPEN Dat in 1676 Mi-
chiel de Ruyter zestig als ga
leislaven uit Hongarije wegge
voerde (voornamelijk) calvi
nistische predikanten bevrijd
de, is het meest tot de ver
beelding sprekende bewijs
van de goederelatie die al
eeuwen geleden bestond tus
sen calvinisten in de Neder
landen en Hongarije. Een an
der bewijs is het feit van hon
derden protestantse Hongaren
die hun theologische vorming
ontvingen aan de reeds lang
verdwenen theologische uni
versiteit in Franeker.
Hoe de studentenkast van
zo'n Hongaarse dominee in
spé er ongeveer uitgezien
moet hebben, kan men tot 17
november bekijken op de ten
toonstelling 'Hongarije en
Kampen een theologische
relatie' in het Stedelijk Mu
seum in Kampen. De tentoon
stelling gaat terug tot in de
zestiende eeuw. Dat is dus nog
ver voor de tijd dat Kampen
een theologen-bolwerk wordt.
Van geloofsverbondenheid
met de Hongaren is dan zeker
al sprake. Dat blijkt uit een
register in het gemeentear
chief, waarin staat dat het
stadsbestuur 'seven silveren
ducatons' uittrekt voor de
'herbouwinge van een ver
brande kerke, binnen de stadt
Stolitz int Coninckrijke Hun
garen'.
Geen beeldenstorm
De expositie laat de bezoeker
met zeven-mijlslaarzen door
de geschiedenis van de Hon
gaarse calvinisten (en voor
een deel die Van de luthera
nen) wandelen. En dan vallen
meteen de verschillen op met
vtf-M CJJ IK. AC 't+ n
.Mt*
tic j
Afbeelding van de doop in een Hongaars kerkregister uit 1759.
de geschiedenis van de protes
tanten in Nederland. Een af
beelding laat zien dat Honga
ren zich in de roerige Refor-'
matie-tijd zich meer aan fat
soensnormen houden dan
onze gereformèerde voor
ouders: rooms-katholieke
beelden en afbeeldingen wer
den niet verwijderd. Pas wan
neer in de tijd van de Contra-
Reformatie rooms-katholiek
ogende kerkgebouwen wer
den teruggevorderd, onder
gingen deze een metamorfose.
Die was echter niet zo ver
woestend als in de Nederlan
den.
De Hongaarse protestanten
hebben op enkele adempauzes
na zwaar te lijden gehad van,
soms bloedige, onderdruk
king. Na de Reformatie was
bijna heel Hongarije gerefor
meerd. Zware strafmaatrege
len echter van rooms-katho
lieke, meestal niet-Hongaarse
machthebbers doen het aantal
protestanten geweldig slin
ken. Ook de vorig jaar ver
dreven communisten hebben
het de gereformeerden heel
moeilijk gemaakt. Een in Ne
derland gedrukte Hongaarse
bijbel van Karóli Gaspar uit
1765 is slechts één van de
voorbeelden die veel verra
den van de moeiten (o.a. pu
blicatie-verbod) die de Honga
ren hebben gekend.
Revolutie
De 'struggle for life' van de
protestanten 'tegen de vreem
de overheersers maakt het
sterk geslonken protestantse
volksdeel tot een kraamka
mer voor verzet en revolutio
naire activiteit. Geïnspireerd
door de dichter Petöfi en ge
leid door Kossuth (beiden lid
van de lutherse kerk) herwin
nen de Hongaren in 1848 de
vrijheid, die hen overigens
binnen de kortste keren weer
wordt afgenomen.
De expositie toont afbeeldin
gen van de gereformeerde
theologische academie in De
brecen waar in 1944 de voor
lopige communistische rege
ring voor het eerst bijeen
kwam. Studenten van dezelf
de academie namen in '56
deel aan delater door Russi
sche troepen neergeslagen op
stand tegen het communisti
sche regime. Een foto van het
straatnaambord Kalvin ter
(Calvijn plein) in Debrecen
zegt veel over de vervlechting
van het protestantisme met
het nationale bewustzijn.
Na 1900, in een voor de Hon
garen zeer woelige tijd, wordt
de band tussen Nederlandse
en Hongaarse gereformeerden
weer stevig aangehaald. Hier
is het dan de tijd dat 'de klok
kenist der kleine luyden',
Abraham Kuyper, het gere
formeerde volksdeel emanci
peert. De Hongaarse theoloog
Sebestyén wordt een volge
ling van Kuyper en ver
spreidt het gedachtengoed
van deze gereformeerde leids
man met succes in zijn
eigen kerk. De huidige relatie
Hongarije-Kampen gaat voor
al terug op deze tijd. De expo
sitie toont veel boekjes, bro
chures, foto's en ander mate
riaal uit de uit de voorbije ze
vendecennia.
Heel aardig is een foto die
twee dochters van Kuyper to
nen, die werken op een am
bulance in Budapest. Eén van
hen heeft daar ook een lagere
school, 'Julianaschool' geo
pend. De Kamper kerkhisto
ricus J. van Gelderen die ver
antwoordelijk is voor het in
houdelijk deel van de exposi
tie, vertelt desgevraagd dat
aan de Theologische Universi
teit aan de Koornmarkt op dit
moment twee Hongaren stu
deren en dat maarliefst zeven
aanvragen van Hongaren uit
West-Roemenië op tafel lig
gen. De relatie met de Honga
ren is nog steeds een levende.
Van Gelderen ervaart die
band zelf ook. Wat hem sterk
bezighoudt is de vraag hoe de
gereformeerde kerken zich in
het nu vrije Hongarije zullen
ontwikkelen.
ROELOF VELLINGA
Fusiegolf overspoelt Europa
EUROPA '92 werpt zijn schaduw nadrukkelijk voorJ
land ondergaat momenteel een ware fusiegolf, met 1
de bank- en verzekeringssector. Met het oog op de e
ding van Europa in minder dan twee jaar na nu,
steeds meer concerns die actief zijn in de financiële
verlening, hun krachten te bundelen. En zeker niet q
ste. Nadat het eerder dit jaar al kwam tot verregaaj
menwerking c.q. fusie tussen financiële reuzen als i
en de AMRO Bank, de Amev en de Verenigde Spaartt^""
de Rabobank en Interpolis, maakten begin deze wijd
NMB-Postbank (nog maar net samen!) en Nationale F
landen bekend met elkaar in zee te willen gaan. En h
de van deze concentratiebeweging lijkt nog lang niet ü,LM
ANDERE sectoren zullen het voorbeeld van de banf^
de verzekeraars ongetwijfeld snel volgen. Het is bijvo?
allerminst denkbeeldig dat ook giganten als Philips;
KLM op de economische huwelijksmarkt op zoek
gaan naar een aantrekkelijke buitenlandse partner. Dt
kent trouwens al samenwerkingsvormen met buiteil
luchtvaartmaatschappijen. JtfK
jurli
GEREDENEERD vanuit het standpunt van het b leb
leven is de huidige fusiewoede min of meer logisch. Jtjes
oog op 'Europa '92' is schaalvergroting immers ononjhet
baar. Alleen grote en financieel ijzersterke concerns zijnoe
het Europa-van-de-open-grenzen in staat zijn de corn 1
tieslag met het buitenland, die na '92 onvermijdelijk
breken, te overleven. In die zin vallen de huidige ontjtell
lingen dus alleen maar toe te juichen: de nationale ecjChti
is slechts gebaat bij een zo krachtig mogelijke concuiin
positie. gde'
erst
MAAR de fusiemedaille heeft ook een keerzijde. Waj
wel alle bedrijven die voornemens zijn te fuseren, vjn e
ren dat er geen gedwongen ontslagen uit zullen voortjng
kan iedereen op zijn vingers natellen dat deze vorervi
schaalvergroting onherroepelijk vele duizenden arbèi^e
sen zal gaan kosten. Daar komt nog bij dat de positief11 u_
consument in de knel dreigt te geraken. Schaalveib
leidt immers maar al te gauw tot monopolievorming,
het gevaar van onevenredige prijsverhogingen nadriiang
om de hoek ligt. snel
Ee
HeT is de taak van de politiek in dit verband stevig«eze
gers aan de pols te houden en waar nodig de thans glij
fusieregels aan te scherpen. Een verenigd Europa diiafsi
mers niet ten koste te gaan van bewoners van de E(PU^
dient hun ten goede te komen. faa
Brieven graag kort an duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezj
stukken te bekorten.
Zuid-Afrika
President 'de Klerk heeft een
succesvol bezoek aan ons, zijn
broedervolk afgelegd en onze
regering heeft hem belangrij
ke steun beloofd bij zijn maat
regelen ter afschaffing van de
apartheid. Volgens de anti-
apartheidsorganisties en de
linkse politieke partijen (onder
meer die van de heer Kok)
dienen de boycotmaatregelen
voorlopig nog te worden ge
handhaafd. Dat is onverstan
dig omdat de economische
maatregelen weinig effect
hebben. Zuid-Afrika heeft vol
doende uitwijkmogelijkheden
en juist een aantal zwarten-
wordt de dupe wegens minder
werkgelegenheid. De finanan-
ciële boycotmaatregelen druk
ken wel zwaar. Hierdoor
wordt het Zuid-Afrika moei
lijk gemaakt geldleningen te
verkrijgen, die het land hard
nodig heeft voor verbetering
van huisvesting, onderwijs en
werkgelegenheid van de zwar
ten. Ook hierbij zijn zij dus de
dupe. Vandaar dat onze rege
ring in EG-verband de af
schaffing van de boycot- en di
sinvesteringsmaatregelen
krachtig dient te bevorderen,
ondanks de oproepen van de
minderheid der zwarten die
ehri:
Stroomlijning
En weer zal er een brde
lijke behandeling wegtfd
gaan worden; ongehi
menwonenden worde|__
lijk zoveel mogelijk pL)h
steld met gehuwden,
meteen nog meer ongel-w
degenen, die ook zij ir
nog altijd zijn, alleens^
Vrijwel alle wettelijke©*
ten aanzien van persor,Tjq
regels betreffende n.
individueel. Ten aanz~ erj
gehuwden worden enR j
zonderingen of zo nj
inbreuken, op dit ste.?
maakt. Sinds het groiy
lijke en internationaal 1
lijke verbod van ongel'
handeling „op welkë
dan ook" zijn deze ei Jr
den boze. Niet alleejy
huwd samenwonenden
ook gehuwden diene*
zoveel mogelijk gelijk??^
deld te worden als
staanden. De adminil
stroomlijning die ditf
volg heeft, zal over'g(nei
merkelijke voordele?
zich mee kunnen brer
N.Pleumekers,
DEN HAAG. a
aan
Sriel
ist n:
angs
wa
r? £eidóc (Bowurni
et n
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) c
Kantoor. Apothekersdijk 34, Leiden De
Telefoon 071-122 244. frren
Postadres: postbus U, 2300 AA Leiden. lii al
doo
>Hy
nai
ster
Abonnee service ip
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u j'öi
Nabezorging a a
Telefoon: 071 - 122 248 U
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u op za. van 14.00 tot 15.1^^
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girl I
per maand f. 24,85 per maand f.
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f.
per jaar f. 284,50 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 -122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 b
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rij^ Xj
070 - 3902 702.
Bankiers tf*
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
