Veertig jaar leesbevordering Duizenden Nederlanders bij afsluiting Willibrordjaar £eidóc6omo/tik] te kerk wereld Evangelische Hogeschool ziet af Christelijke Universiteit Lubbers nuanceert pijn il brieven van lezer PI mT CcidócSouAOAit GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £eidóC<3omcmt VRIJDAG 2 NOVEMBER 1990 PAGINJ bisschoppenconferentie moet zich met Rolduc bezig houden' ROTTERDAM De bisschoppenconfe rentie met zich bemoeien met de proble men van Rolduc, het priesterseminarie van het bisdom Roermond. Deze kwestie raakt volgens de priesterraad van het bis dom Rotterdam de hele RK Kerkprovin cie in Nederland. Deze zaak mag niet on besproken blijven bij de Nederlandse bis schoppen en moet naar de mening van de priesterraad ook in het contact van de Nederlandse bisschoppen met Rome aan de orde komen. De kwestie kwam aan de orde op de priesterraad, een adviesorgaan van de bisschop van Rotterdam, in het kader van de gebruikelijke gedachtenwisseling over actuele zaken. Daarbij werd de vraag gesteld of aanscherping van het sy steem zoals bisschop Gijsen van Roer mond heeft aangekondigd wel de op lossing kan brengen. Naar de mening van de priesterraad is het in iedere vorm van opleiding gebo den waakzaam te zijn en openheid te be trachten. Geen enkele opleiding is vol maakt. Daarom is uiterste zorgvuldigheid nodig. In het bisdomblad De Sleutel van september schrijft bisschop Gijsen zelf over de „louteringsfase" waarin Rolduc na ruim vijftien succesjaren is terecht ge komen. Slechts zeven nieuwe studenten voor het nieuwe studiejaar in plaats van 15 a 20, de laatste twee jaar slechts vier priesterwijdingen (ook wel eens acht), ze ventien kandidaten die in het afgelopen studiejaar het seminarie verlieten, twee pas gewijde priesters die het celibaat schonden, en een con-rector die van het toneel verdween. Het leven is nooit rechtvaardig. En misschien is het maar goed voor ons dat het dat niet is FRIEZEN EN HAAGSE ZANGERS EREN APOSTEL NEDERLAND ROME/DEN HAAG De afstammelingen van de Friezen en van de an dere volkeren die door Willibrord werden be keerd, eren hun apostel volgende week in Rome met een grootse manifes tatie. Meer dan tweedui zend Nederlanders en Belgen wonen dan de plechtige afsluiting van het Willibrordjaar bij. Paus Johannes Paulus II ver klaart het herdenkingsjaar voor gesloten op donderdag 8 november, tijdens een mis in de St. Pieter. De plechtigheid wordt opgeluisterd door meer dan duizend leden van Neder landse en Belgische schutters gilden. Tamboers en vendel- zwaaiers, koningen, keizers en zilverdragers zullen zich rond het graf van Petrus scharen om blijk te geven van hun trouw aan de kerk. Na mens de Brabantse en Lim burgse gilden wordt de Paus een zilveren schild aangebo den met de tekst 'Mijn Schildt ende betrouwen...' uit het Wilhelmus. Johannes PaulUs II geniet, evenals tijdens zijn bezoek aan Nederland, het bijzondere voorrecht om over de vaandels te mogen lopen. Kardinaal Simonis en de meeste andere leden van het Nederlandse episcopaat tre den op als concelebranten. Kerk der Friezen Behalve de schutters zijn in de kerk vertegenwoordigin gen van tal van katholieke organisaties aanwezig. In het gezelschap bevinden zich ook honderd 'echte' Friezen. Eén van hen, de -Jouster L. Dams- ma zal de Paus tijdens de mis in de St. Pieter een stenen kruis aanbieden. Tevens krijgt hij een kopie van het beeld van Onze Lieve Vrouw van Sevenwoude. De eerste lezing van de viering wordt voorgedragen in de Friese taal. Onder de Friese pelgrims zijn ook enkele protestanten. Zij bieden op woensdag 7 novem ber tijdens een Friese eucha ristieviering in de Kerk der Friezen te Rome, een Friesta lige bijbel aan aan het Willi- brordcentrum, dat de kerk tot een trefpunt voor katholieke Nederlanders in Rome heeft gemaakt. Het kerkje, dat offi cieel SS. Michele e Magno heet, ligt vlakbij het St. Pie tersplein. In de vroege mid deleeuwen stichtten Friese pelgrims op deze plek een kerkje en een nederzetting. Damsma ijvert voor de bouw van een bezinningskapel bij de Kerk der Friezen. Deze zou moeten worden opgetrok ken met stenen uit kerken in 'Groot-Friesland' (de drie noordelijke provincies, West- Friesland en Duits Friesland). Haags koor De plechtige afsluiting van het Willibrordjaar wordt mu zikaal opgeluisterd door het zangkoor 'Cantemus Domino' van de Haagse St. Jacobus- kerk. Het koor, dat dit jaar zijn 100-jarig bestaan viert, is door het Vaticaan uitgenodigd om bij de Willibrordmanifes- tatie aanwezig te zijn. De mis in de St. Pieter wordt opge luisterd met een uitvoering van de Missa Te Deum Lau- damus van de Nederlandse componist, Hendrik Andries- sen. Een dag eerder, op 7 no vember, wanneer het hele Nederlandse gezelschap bijeen is in de basiliek van St. Pau lus buiten de Muren om de feestdag van de H. Willibrord te vieren, is Cantemus Domi- jio ook van de partij, Het koor brengt dan de Krönungsmesse van Mozart ten gehore. Het jubilerende koor sluit zijn be zoek aan Rome af met een mis, op zondag 11 november, in de Kerk der Friezen. Het Willibrord-centrum heeft een honderd pagina's tellend Pelgrimsboek uitgegeven, waarin programma en achter gronden van de manifestatie worden toegelicht. Als initia tiefnemers komen de schut tersgilden ruim aan bod. Deze middeleeuwse beroepsorgani saties werden in de dertiger jaren van deze eeuw in Zuid en Oost-Nederland nieuw le ven ingeblazen als belicha ming van een rooms-corpora- tief maatschappij-ideaal en zijn nu nog steeds een agrega- tie-punt van degelijk katholi- De toren van de Kerk der Friezen, die op een steenworp af stand ligt van de St. Pieter. FOTO: SP De KRO zendt op zondag 11 november om half een, een tv-verslag uit van de Willi- brordmanifestatie. HERMAN ROSENBERG cisme. Verder worden enkele woorden gewijd aan gilde- symboliek en -folklore en aan de rijke betekenis van het vendelzwaaien Bisschop Ernst richt geschillen- bureau op BREDA Bisschop H.C.A. Ernst van Breda heeft als eerste Neder landse bisschop een dio cesaan bureau voor ge schillen in het leven ge roepen. Hij is ingegaan op een drin gend verzoek van onder meer de Acht Mei Beweging, die de laatste jaren sterk pleit voor naleving van de mensenrech ten in de kerk. Het is de be doeling dat het diocesane bu reau bemiddelt bij geschillen over een besluit van de bis schop of van anderen die in zijn naam gezag uitoefenen, zo meldt het bisdom. Op verzoek van de bisschop zal het zich ook kunnen uitspreken over conflicten die zijn ontstaan door besluiten van een pas toor of parochiebestuur. Het bureau is samengesteld uit personen die op geen en kele wijze zijn betrokken bij het bisschoppelijk bestuur. Tot voorzitter is benoemd mr. J. Dosker, burgemeester van Dongen. Donderdagavond zullen hij en de andere vijf le den worden geïnstalleerd. Volgens het kerkelijk wet boek kan een bisschoppencon ferentie bepalen dat in elk bisdom een instantie voor de oplossing van geschillen wordt ingesteld. De Neder landse bisschoppenconferentie heeft besloten de instelling over te1 laten aan de plaatselij ke bisschop. In het bisdom Haarlem wordt ook nagedacht over de op richting van een bureau voor geschillen, bevestigt de woordvoerster van het bis dom. Volgens de perschef van de bisschoppenconferentie wordt er in andere bisdom men nog geen actie onderno- DELFT De Evangeli sche Hogeschool (EH) in Amersfoort ziet voorlopig af van de plannen een Christelijke Universiteit op te richten. De school hoopt met dit be sluit de rust en de eenheid in eigen gelederen te herstellen. Dit heeft dr. ir. C. Roos, voor zitter van het bestuur, beves tigd. Vanaf het ontstaan van de EH in 1977 heeft de initia tiefnemers het ideaal van een door de overheid erkende Christelijke Universiteit voor ogen gestaan. In het begin van de jaren '80 werden daar voor ook wettelijk de moge lijkheden geschapen. De HBO-opleidingen die de EH thans biedt journalistiek, maatschappijleer, theologie, geschiedenis en een eenjarig vormingsjaar zouden moeten worden uitgebouwd tot een echte universiteit. Het bestuur heeft echter be sloten de aanvraag voor een erkende faculteit cultuurwe tenschappen, de officiële start van de universiteit, niet in te dienen. „Het kost ons meer tijd dan we gedacht hadden om het eens te worden over de uitgangspunten", aldus Roos. Daarbij gaat het niet om de grondslag, want die wordt net als voor de EH door de bijbel zelf gevormd, maar om de vraag welke „christelijke denkerV nagevolgd zullen worden. Volgens het bestuur mag niet een bepaalde denker, maar al leen de grondslag bepalend zijn. Sommige docenten zou den zich te veel laten meesle pen door het gedachtengoed van bijvoorbeeld dr. F. de Graaff, dr. K. Schilder of dr. A. Kuyper. Het bestuur hoopt dat in „een open gedachten- wisseling" alsnog „een vruchtbare samenwerking" kan ontstaan en roept alle be trokkenen op „polarisatie achterwege te laten". „Wat voor problemen we ook hebben, het werk moet door gaan", aldus Roos, die niet het achterste van zijn tong wil la ten zien, omdat hij anders niks nieuws meer aan de EH- achterban te vertellen heeft. Hij verwacht dat de aanvraag voor de universiteit nu op zijn vroegst „over enkele jaren" bij de overheid zal worden in gediend. Directeur algemene zaken R.J. Plattèl maakt ook gewag van spanningen op de EH, maar wil over de „heel ge compliceerde zaak" niks mee delen. 'PROTESTANTSE STICHTING MET DE LANGE NAAM': VOORBURG Van de Protestantse Stichting tot Bevordering van het Bi bliotheekwezen en de Lectuurvoorlichting» in Nederland (kortweg de Protestantse Stichting met de lange naam) heeft nauwelijks iemand ge hoord, maar niet minder dan een half miljoen Ne derlanders is jaarlijks af nemer of gebruiker van de vele diensten ervan. De bekendste 'produkten' zijn de 4.500 Prisma-boekbespre kingen per jaar alsmede de Anne Frank-krant en de IKV-Vredeskrant, die de Stichting onder de uitgevers- naam Publivorm verzorgt. Een van de doelstellingen die de Nederlandse Hervormde Kerk bij de oprichting van de Stichting in 1950 voor ogen stond, was 'de leesbereidheid te bevorderen ten dienste van de Kerk en haar ambtsdra gers'. Vandaag viert de Stich ting haar 40-jarig bestaan met een bijeenkomst over leesbe vordering in de kerkelijke ge meente. Dat thema slaat niet alleen te rug op de begintijd, maar sluit ook nauw aan bij het besluit van de Verenigde Naties om 1990 uit te roepen tot het in ternationale jaar van de lite ratuur, het startpunt van een tienjarige periode waarin de bestrijding van het analfabe tisme centraal staat. Het mi nisterie van WVC heeft in ons land leesbevordering als een van de speerpunten aan gewezen: de bevordering van de leescultuur in alle lagen van de bevolking en in alle leeftijdsgroepen. In de veertig jaar van het be staan van de Stichting is het aantal uitleningen per hoofd van de bevolking gestegen van één naar twaalf per jaar. De schamele bibliotheken- voorzieningen na de Tweede Wereldoorlog baarden de lei ders van de Hervormde Kerk grote zorgen. Volgens de nieuwe Kerkorde uit 1951 (waarin overigens het biblio theekwezen niet werd ge noemd) moest de Kerk zich bezig houden „met alle terrei nen des levens tot kerste ning van het Nederlandse volk". Daartoe richtte de NH Kerk tientallen raden en or ganen van bijstand op, waar van sommige een interkerke lijk of oecumenisch karakter kregen: op cultureel terrein de Stichting Filmcentrum, de Prof. dr. G. van der Leeuw stichting en de Protestantse Stichting ter Bevordering etc. Een nieuwe subsidieregeling van de rijksoverheid bood bo vendien nieuwe kansen, zo herinnert zich J.E. van der Boon, de vorige directeur. Voorheen moest een stad mi nimaal 100.000 inwoners heb ben om voor subsidie van de bibliotheekexploitatie in aan merking te komen, begin ja ren '50 werd deze drempel verlaagd tot 30.000 terwijl uit zonderingen ook nog mogelijk De Hervormde Kerk zag daarin nieuwe kansen en richtte de Stichting op, die vanaf het begin een interker kelijke zaak was: vandaar de Protestantse Stichting. Boven dien was de Kerk toen tame lijk afkerig van het oprichten van aparte Hervormde insti tuten. De Hervormde Kerk, die tegen de verzuiling was, wilde haar geestkracht in dienst van algemene organisa ties stellen. De eerste opdracht die de nieuwe Stichting kreeg, was de oprichting van algemene openbare bibliotheken. De eerste directeur, J.J. van Mel- le, ging op pad en zette in het hele land bibliotheken van al gemene signatuur op. Tot het midden van de jaren '60 was de Stichting betrokken bij de oprichting van 109 plaatselij ke bibliotheekvestigingen en van negen provinciale biblio theekcentrales. Verder dan de acte van op richting ging de Stichting niet, want ze wilde in princi pe niet 'bibliotheekhoudend' zijn. Dan zou het het geen dienstverlening aan de biblio theken meer zijn maar regel rechte concurrentie. Al snel kreeg de Stichting er een nieuwe taak bij. Het lec tuurcentrum van de NH Kerk, dat bij de raad voor de zaken van pers en publiciteit was ondergebracht, ging in 1954 in de Stichting op. Ter wijl er steeds meer boeken werden uitgegeven, kwam het Lectuurcentrum niet verder Oud-directeur J.E. van der Boon dan 300 recensies per jaar. „Dat was niks," zegt Van der Boon. Bovendien steeg het budget van de totale bibliotheekwe reld in die naoorlogse jaren met vele honderden procen ten. Bibliotheekacademies be stonden nog niet, zodat de personeelsleden geen of slechts een parttime-opleiding hadden gehad. Ook waren er nog geen collectie-functiona rissen, zodat de aanschaf „ui terst amateuristisch" ging. „Met andere woorden: het liep vast," aldus Van der Boon. Er was nog een reden: de uit geverijen, dié vanaf 1946-47 de produktie geweldig hadden vergroot, zaten tot de nok toe vol met onverkochte exem plaren. Zij zagen daarvoor een markt in de bibliotheekwe reld, die langzaam tot het in zicht kwam dat collecties des kundig moesten worden aan gelegd. Zo ontstonden de Prisma boekbesprekingen, die de eer ste jaren door een team van vrijwilligers werden verzorgd. FOTO: ANP Overigens krijgen de recen senten tot op de dag van van daag niet meer dan het recen sie-exemplaar. Tot de deskun digen van het eerste uur be hoorde mej. Victorina van Schaick van de Haagse open bare bibliotheek, die in de lunchpauze met haar brood trommeltje op en neer naar de Protestantse Stichting fietste alwaar ze redactiewerk ver richtte. Inmiddels is er een deskundi ge staf die het werk van de 300 recensenten op alle moge lijke manieren begeleidt. Hoe wel de recensies nog steeds primair bestemd zijn voor de openbare bilbiotheken (die jaarlijks ruim 2 miljoen boe ken kopen voor 4 miljoen in geschreven gebruikers), zijn ze ook al weer heel wat jaren verkrijgbaar voor predikan ten en alle boekenlezers die graag deskundig worden voorgelicht. Binnen de Stichting heeft zich nog een dienstverlenende taak aan de kerken ontwik keld. Kerkelijke instanties die wel wat te zeggen hebben, be schikken vaak niet over de middelen om te publiceren. Zo ontstond Publivorm, publi citeit en vormgeving. Studies, rapporten, later ook scripties en dissertaties bereikten via Publivorm het publiek. Een 'succes' in deze vorm activi teiten vormt de uitgave van de liturgische reeks De Eerste Dag. Ook bij grote kerkelijke ac ties, zoals tweemaal Kom over de Brug, Antwoord '64 en Brood voor het Hart, heeft de Stichting veel werk verricht. Van der Boon, die in 1968 di recteur werd, was al sinds 1956 bestuurslid. In die jaren stond hij op de loonlijst van de Hervormde Jeugdraad, maar was hij voor een deel van zijn tijd vrijgesteld voor de geldwerving en de publici teit van grote acties en cam pagnes van de Generale Fi nanciële Raad van de Her vormde Kerk. „Ik ben een papieren Piet," zegt hij met enige zelfspot tot zijn vroege re werknemer, „maar ik heb bijgehouden dat ik heb mee gewerkt aan campagnes die in totaal 230 miljoen gulden heb ben opgebracht." Drie jaar langer dan volgens de cao nodig was, heeft hij zijn organisatorische gaven in dienst van de Stichting ge steld. In 1987 werd hij opge volgd door F.G. Szab'o, af komstig uit de uitgeverswe reld. de moderne electronica bie den, is er voor de Stichting een grootse toekomst wegge legd, aldus Van der Boon. De kerken zijn een arsenaal van ongebruikte kennis, die ze aan hun achterban moeten doorgeven. De Stichting be schikt over de outillage voor die dienstverlening aan ker ken en bibliotheken, aan kerkleden en gebruikers van bibliotheken. Voortgekomen uit het verzet is Van der Boon zonder meer trots op de samenwerking met de Anne Frank Stichting, die tijdens zijn directeurschap tot stand is gekomen. „Dat heeft bijgedragen tot mijn persoon lijk geluk." DIRK VISSER ~ln elijk Het Nederlandse politieke en sociaal-economische werejhale stond gisteren op z'n kop naar aanleiding van de jobstij<fent gen die minister van financiën en vice-premier Kok wo^ dagavond in zijn 'Scheveningse rede' het land had aarfmoe zegd. Als gevolg van onder meer de hoge rente, het groei| ZOu aantal wao-uitkeringen en het tot stilstand komen vanities economische groei moet het kabinet in januari zware besan i singen nemen. Er zal een zwaar beroep worden gedaarin het incasseringsvermogen van de samenleving, zo voorspfle" Kok. is Vandaag borduurt premier Lubbers daar in een in| view met onze krant op voort, maar tegelijkertijd doet»«^ ook een schepje af van de rijstebrijberg die Kok ons I® voorgeschoteld. Inderdaad wordt het een „zware klus" ynt het kabinet om de dreigende gaten in de begroting te di ten, zo geeft Lubbers toe. Maar zo rampzalig als Kok C18 voorstelt zal het, als het aan de premier ligt, ook weer worden. Het kabinet zal weliswaar flink moeten snijder! de overheidsuitgaven (waaronder ook de 40 miljard gulr® die jaarlijks wordt uitgegeven aan allerhande subsiding] maar tot belastingverhoging, waar Kok op heeft gezinspejster hoeft het zijns inziens niet te komen. wer inde WEL ligt het, naar de uitlatingen van Lubbers te oordej^hoi in de rede dat de in het regeerakkoord genoemde verlag he van het hoge btw-tarief voorlopig niet door zal gaan. Dat Imin worden gezien als een verkapte belastingverhoging, rrpg s dan wel één waardoor de burger niet rechtstreeks in z'n temonnee wordt getroffen. Gelukkig maar, want de noodgt kelijk geachte bezuinigingen in de overheidsuitgaven zulnipj naar het zich laat aanzien al genoeg financiële pijn verooi nie kan. Het bedrijfsleven zal wel anders piepen over het uitltelf ven van de btw-verlaging, maar daar kan men zich troosmai met de gedachte dat het kabinet vroeg of laat toch met le lager btw-tarief moet komen om Nederland wat dat betjjan( in de pas te brengen met de overige EG-landen. De Europa, integratie komt immers steeds dichter bij. |iev< i mi OVERIGENS is het opmerkelijk dat Lubbers zo hoog geeft over de sfeer van kameraadschap in zijn huidige re ringsploeg, die komende woensdag haar eerste verjaart viert. De afgelopen vier jaar, ten tijde van zijn tweede net met de VVD, heeft de premier zich nimmer in dergeli lovende termen uitgelaten. De vriendschappelijke sfeer^* het huidige kabinet geeft aanleiding tot de veronderstelt 1 dat het opmaken van de nu alom gevreesde 'tussenbala (inmiddels is iedereen op het ergste voorbereid) voor het binet zélf weliswaar een zware krachtproef maar géén w deling door een mijnenveld zal worden. Brieven graag kort jn duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezond stukken te bekorten. Katholieke school In de jaren zestig zou een deel nemer aan een algemene ver gadering van het Centraal Bu reau voor het katholieke on derwijs zijn uitgelachen, in dien hij zou hebben gezegd, dat in' de jaren negentig de glorietijd van het katholiek onderwijs voorbij zou zijn. Verschillende artikelen in onze krant bewijzen echter zijn gelijk. We lezen daarin, dat mgr. J. B. Niënhaus, belast met kerk en onderwijs geen bemoeienis meer heeft met de huidige school; dat katholieke scholen hun naam veranderen en katholieke middelbare scholen wegens gebrek aan leerlingen fusie aangaan (Tho mas More-mavo met Huygens- lyceum) of een „open oecume nisch karakter" krijgen. Wie weet vandaag nog iets over de „schoolstrijd" en de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs en wie kent het verhaal van de broe der- en zustercongregaties en van de leken, die ter liefde Gods voor een appel en een ei de katholieke jeugd onderwijs gaven? Wat voor alle aardse zaken geldt, geldt ook voor het chris telijk geloofsleven: er zijn tij den van opkomst en bloei en van neergang en verval. Na de tijden van de hemelsgerichte Romantiek staat nu de cultus van het lichaam centraal. Men spreekt van een tijd van secu larisatie. Kerk op de achter grond en sport op de voor grond. Het lichaam beleven in lusten zonder lasten: geen kin derrijke maar kinderarme ge zinnen, waardoor het aanbod van jeugd voor de katholieke school afneemt, die om zich te H N 1 kunnen handhaven gedvj£a gen is „allochtonen" (vre j delingen) op te nemen. Dé komst'van de emancipatieen< de „werkende vrouw", uier door werk boven gezin g versterkte deze noodzaak. ver Het zou allemaal nog wel n e] gevallen zijn, ware het i, dat als gevolg van Vaticar1^ II de aardsgerichtheid1 „openheid" naar mens en) ei reld zo'n grote invloed kr tij Op de katholieke scholen !rie zigde de godsdienstles zich. j een onderrichten in het e geloof in een les in kennil me van godsdiensten. Begpa pen als „openheid" en „ot mene" hebben naast goedeen gevaarlijke kanten, te n wanneer zoals in Neder( zi het catechismusboek vaierj katholieke geloofsleer ten f van Kardinaal Alfrink afgeschaft. Vele eertijds zul katholieke scholen huldi nu noodgedwongen het „a oecumenisme" als gelq standpunt. De godsdienstlefj" mag op scholen met een clL. oecumene niet „getuigt i maar moet vragen over g^st( diensten beantwoorden, eenkomsten als de EO-jot, rendag (13-10-'90, Utrecht|je| de „Ontmoetingsdag van tholieke jongeren (27-10-'9(L Hertogenbosch) maken duLa;' lijk dat het reformatorisch^ katholieke geloof nog ondel jeugd bestpat, maar daarb| te denken aan „geloven"erv een persoonlijk affectief „b ven" of „ervaren" van eenitss staan Gods zonder verirv kennis van een geloofsleerïu uitgelachen deelnemer aartie jaarvergadering van het „Ont traal Bureau" had het tochbe het rechte eind. Helaas. Dr. W. J. A. Visser, mi DEN HAAG. Er f n Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon. 071-122 244. Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden. Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr van 8 30 tot 17.00 u. Nabezorging Telefoon. 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14 00 tot 15.00 u Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaaij per maand t 24.85 per maand f. 25,0 per kwartaal 74,10 per kwartaal f. 75-j per jaar f. 284,50 per jaar f 285, Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702 Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2