Noodkreten uitregenwoud begeleiden Novi w „Herhalen Klokhuis onwijze beslissing NOS IMPACT-DOCUMENTAIRE OVER CHICO MENDES The Waterboys blijft waterval van emoties Antiquarenbeurs in Haarlem Flower-power- musical Hair in Circustheater KUNST/RTV EeidócGomatxt DINSDAG 30 OKTOBER 1990 PAGIN, AVRO en Veronica te weinig educatief HILVERSUM Het Commissariaat voor de Media heeft de AVRO en Veronica op de vin gers getikt omdat zij te weinig educatie in hun programmapakket stoppen. Veronica laat bo vendien te weinig cultuur zien op de buis. Dat blijkt uit een brief van het commissariaat aan het bestuur van de NOS. De omroepen moeten volgens het Mediabesluit 20 procent van hun zendtijd besteden aan cultuur. Veronica kwam vorig jaar niet verder dan 11,5 procent en dat moet veranderen, vindt het commissariaat. Aan educatie, waaraan volgens de regels 5 procent van de zendtijd moet worden besteed, wijdde Veronica 2,2 procent. De AVRO besteedde niet meer dan 2,8 procent aan educatieve program- Vandalen vernielen pop-art PARIJS Twee voorbeelden van pop-art, schilderijen van de Amerikanen Roy Lichten- stein en James Rosenquist, zijn het afgelopen weekeinde het slachtoffer geworden van vanda len die onder het slaken van anti-imperialisti sche leuzen met tapijtmessen op de kunstwer ken inhakten. Dat gebeurde op de Internationale Beurs van Hedendaagse Kunst in het Grand Palais in Pa rijs. Lichtensteins' „Reflections on Senorita" (1990) had een geschatte waarde van een mil joen dollar; Rosenquists „Venturi Correction" (1990) droeg een prijskaartje van 350.000 dollar. Veiligheidsfunctionarissen wisten de daders, die pamfletten rondstrooiden en kennelijk politiek waren gemotiveerd, aan te houden. De beurs telt 155 stands en sluit aanstaande donderdag. De organisatoren verwachten rond 140.000 be zoekers. Wereldpremières Danstheater DEN HAAG In het Danstheater aan het Spui in Den Haag start op 15 no vember 1991 programma 3 v*an het Ne derlands Danstheater 2. Het gezelschap danst de werken After All van gastcho- reograaf Jean-Christophe Maillot, Quiet Strength van Philip Taylor en La Ca- thédrale Engloutie, een reprise van Jiri Kylian. De veertien jonge dansers onder leiding van Gerald Tibbs brengen twee wereldpremières op de planken: de Fransman Maillot stelt op muziek van Schubert in After All de fundamentele vragen in het menselijk bestaan aan de orde. Philip Taylor blikt terug op zijn leer- en rijpingsproces als dansèr en trekt de lijn door naar de toekomst, waar hij zonder de steun van een gezel schap zijn 'quiet strength' zal moeten vinden. Het Nederlands Danstheater 2 is van 15 tot 17 november en op 1 en 2 december te zien in het Danstheater. Nederlandse film in Hollywood bekroond AMSTERDAM De Ne derlandse film 'Scherzo Furioso' van regisseur Ma- rianna Dikker is in Holly wood bekroond met de 'Lilian Gish Award' van het 'Woman in Film Festi val 1990'. De Nederlandse produktie kreeg de onder scheiding samen met de Amerikaanse produktie „L.A. Law" in de categorie „Best Television Drama". Componist Guus Jansen sr. („Net als toen") overleden LAREN Guus Jansen sr., de componist van Cor- rie Brokkens wereldhit „Net als toen", is naar gis teren pas bekend werd gemaakt vrijdag op 79-jari- ge leeftijd in Laren overleden. Hij was al enige tijd ziek. Met „Net als toen" won Corrie Brokken in 1957 het Eurovisie Songsfestival. Jansen schreef vaker prijswinnende muziek: zo werd hij onder scheiden voor de begeleidingsmuziek die hij schreef voor één van Sjoukje Dijkstra's schaatskü- ren. Andere bekende melodiën van zijn hand zijn „Daar waar de molens staan" en „Elfenbal". Jan sen volgde zijn opleiding aan het Amsterdams Conservatorium. Hij bekwaamde zich later als pia nist, organist, arrangeur en orkestleider. Hij werk te tien jaar als leraar aan de Hilversumse muziek school. Hij was dertig jaar bestuurslid van de Buma-Stemra, waarvan vijftien jaar als vice-voor- zitter. Impact. Documentair programma over Chico Mendes. Vara-televisie, Nederland 1. Om 23.15 uur. Van- HILVERSUM „Ik weet dat ik gevaar loop. Ik ben al zes keer met de dood bedreigd en de druk wordt steeds groter. Maar ik kan niet stoppen, de strijd voor het behoud van ons regenwoud moet doorgaan". Dat zegt Chico Mendes, de 44- jarige leider van de Braziliaan se vakbond van rubbertappers, vlak voordat hij in december 1988 in zijn achtertuin wordt doodgeschoten. De Engelse na tuurbeschermingsorganisatie Better World Society maakt in die weken juist een film over deze 'vader' van de rubbertap pers en het geweld in het Amazonegebied, waarbij de gevaren van de gigantische kaalslag in het tropisch regen woud aan de kaak worden ge steld. In het kader van de Novib- campagne 'Kappen met kap pen', waarmee diverse projec ten voor het behoud van re genwouden ondersteund zul len worden, zendt de Vara-te- levisie dinsdagavond, 30 okto ber, in de 'Impact'-serie een iets verkorte versie van deze film uit. Programmamaker Kees Drie huis van de Vara: „Er worden momenteel wel meer films over de bedreigde tropische regenwouden uitgezonden. Maar met mooie plaatjes uit andere werelddelen blijft de problematiek zover weg. Om het leven en de bedreigingen in het regenwoud dichterbij te halen, hebben wij er voor ge kozen om het persoonlijk ver haal te laten horen van ie mand die er midden in woont. „Uiteraard krijgt de film nog een extra lading omdat Chico Mendes in die tijd wordt ver moord. Het bewijst eens te meer hoe zeer hij voor de ca mera de waarheid heeft ver teld. Er wordt héél wat afge- moord in de Amazone. De laatste iaren zijn er meer dan duizend rubbertappers door landeigenaren vermoord. Tot dusver kraaide daar geen haan naar. Maar na de moord op Chico Mendes stak er in de hele wereld een storm van protesten op. Dat hadden de moordenaars niet verwacht. Die dachten door Mendes uit de weg te ruimen, de hele vakbond lam te leggen". Volgens Driehuis heeft het al lemaal anders uitgepakt: „Na Mendes' moord is de rubber- tappersbond alleen maar ster ker geworden. Dat blijkt ook wel uit het interview met Os- marino Rodrigues, de opvolger varr Chico Mendes, dat we na de film uitzenden. Rodrigues was op uitnodiging van de No- vib onlangs in Nederland om minister Alders van milieu het boek 'Kap er mee' te overhan digen. In het interview vertelt hij dat de Braziliaanse rege ring nog steeds geen hand uit steekt. Sinds Mendes' dood zouden er nog eens 35 rubber- tappers zijn vermoord. Er zou den onevenredig veel bomen zijn gekapt. Natuurgebieden verdwijnen nog steeds, terwijl de regering alleen maar toe kijkt. Rodrigues staat nu ook boven aan de 'lista negra', de dodenlijst van de Braziliaanse landeigenaren, waarop niet al leen namen van ruppertappers maar ook van journalisten en bisschop Grecci priiken. Ro drigues geeft zichzelf nog geen twee procent kans om het pro ces van Mendes' moordenaars op 12 december van dit jaar te halen". In de documentaire 'Chico Mendes: de stem van het re genwoud' vertelt de vroegere vakbondsleider over zijn le ven. Maar ook andere deskun digen, voor- en tegenstanders van het behoud van het Ama zone-gebied, worden in de film aan het woord gelaten, zoals Braziliaanse landbouw deskundigen, ministers, poli tiefunctionarissen en veeooe- ren, waarvan één ook tevens eigenaar is van een grote dag bladuitgeverij („Wij zijn niet geïnteresseerd in het doen en laten van Mendes. In onze kranten wordt dus geen letter over hem geschreven...") Chico Mendes is de zoon van één van de half miljoen rub bertappers die de Amazone telt. Op acht, negen-jarige leeftijd leert hij hoe rubber, bestemd voor onder meer de autobanden-industrie, uit bo men moet worden getapt. Dit gebeurt volgens een oeroude methode die het tropisch re genwoud niet aantast. De rub bertappers, wiens voorvaderen als kolonisten het werk van de oorspronkelijke Amazonebe woners, de indianen, hebben geleerd, leven uiterst milieu vriendelijk temidden van de bossen. Rond hun houten hui zen kweken zij voor eigen ge bruik groenten en uit het re genwoud worden fruit, noten en medische kruiden gehaald. In de beginjaren zeventig ko pen rijke veeboeren enorme stukken bos op, die worden gekapt en platgebrand. De re gering gaat hiermee akkoord omdat het meer geld in het laatje brengt. Mede door de aanleg van een autoweg, waar door grote gebieden van de Amazone bereikbaar worden, gaat de vernietiging van het regenwoud in steeds hoger tempo door. Mendes leert op zijn achttien de van een vriend lezen en schrijven. Dat, en het bezit van een radio, verandert zijn leven totaaL Het wordt hem duidelijk wat de regering van plan is en in 1976 richt hij een bond op voor behoud van het tropisch regenwoud en be scherming van de Amazone bewoners, de indianen en rub bertappers. Vrijwel alle rub bertappers worden lid van de bond en Mendes wordt aange steld als hun 'vader', hun lei der. Grimmiger De bond houdt diverse vreed zame acties en probeert in het buitenland steun te krijgen. Ondertussen wordt de strijd in het regenwoud steeds grimmi ger. Regelmatig worden arbei ders in het bos vermoord (een huurmoordenaar krijgt 2.000 dollar voor het doodschieten van een rubbertapper). Vooral vakbondsleden zijn het doel wit. Ook het kappen gaat door. Chico Mendes, de Braziliaanse vakbondsleider die werd be schouwd als 'de stem van het regenwoud' alvorens hij werd ver moord. FOTO: PR Tussen 1988 en 1989 is weer 46.000 vierkante kilometer tro pisch regenwoud voorgoed verdwenen. Eremedailles voor Chico Men des, loftrompetten voor hem op internationale milieucon gressen, kunnen niet voorko men dat ook hij in 1988 wordt doodgeschoten. Zijn vrouw II- samar was getuige: „Er ston» den twee gewapende politie mensen voor de deur. Ze de den niets..." In het kader van haar 65-jarig bestaan ondersteunt de Vara de Novib-campagne 'Kappen met kappen, help de bewoners van het tropisch regenwoud'. Op 3 november wordt tijdens een avondvullende tv-uitzen- ding van het programma 'Doet ie het, of doet ie het niet' ge probeerd uit het bedrijfsleven fondsen voor de Novib-actie te werven. De Vara heeft een ca deau voor de Novib in petto. Verder wordt de kijker opge roepen om de machtigings kaart die in alle omroepbladen van die week zijn te vinden, in te vullen en bij Albert Heijn filialen, gemeentehuizen en bi bliotheken af te geven. HELMA VAN DEN BERG IV' VJiinr.- Een scène uit de kinderprogramma 'Het Klokhuis' EINDREDACTEUR PIET GEELHOED: FOTO: DIJKSTRA HILVERSUM Door RTL-4 is het aantal kij kers van Nederland 1 en 2 gehalveerd. Het jeugblok van de NOS op Nederland 3, bestaande uit achter eenvolgens Sesamstraat, het Jeugdjournaal en 'Het Klokhuis', trekt daarente gen steeds meer kijkers. „Het besluit van de NOS- directie de aanmaak van nieuwe afleveringen van Het Klokhuis te stoppen, maakt hier waarschijnlijk snel een einde aan. Het is een onwijze beslissing", aldus eindredacteur Piet Geelhoed. Piet Geelhoed kreeg onlangs te horen dat 'Het Klokhuis' een dermate grote voorraad heeft, dat aanmaak van nieu we afleveringen een jaar ge staakt kan worden. Geelhoed: „Het gaat om een administra tieve voorraad voor de komen de twee jaar. De NOS heeft in verband met de financiën het budget voor het pro gramma was al geleidelijk ge halveerd de herhalingsver plichting sterk opgeschroefd, zodat we opeens teveel afleve ringen hebben. Deze moeten weggewerkt voordat we nieu we programma's mogen ma ken. De directie ontkent het, maar ik zie het als praktisch onhaalbaar om over een jaar de aanmaak gewoon weer op te pakken. Als je stopt valt het team (met onder andere Joost Prinsen, Hans Dorrestein en Aart Staartjes, red.) uit elkaar. En omdat de kijkers met her halingen worden overstelpt, raken we ons publiek ook kwijt". Geelhoed legt uit dat een der gelijke maatregel 'Sesamstraat' minder zou treffen: „De ma kers van Sesamstraat hebben iedere twee jaar een nieuwe doelgroep. Daarom kunnen zij best met herhalingen komen. De drie- en vierjarigen van nu kijken immers over twee jaar niet meer. Bij kleuters zou herhaling bovendien didak- tisch te verantwoorden zijn. Het publiek van Het Klokhuis, de zes- tot dertienjarigen, ver nieuwt minder snel en ziet dus wel de herhalingen op het scherm voorbijkomen. Dat is minachting van het kind. Dat pikken volwassenen toch ook niet". Het Klokhuis is volgens velen het enige programma dat kin deren in een dergelijk hoge frequentie in contakt brengt met de hedendaagse cultuur: met literatuur, theater en beel dende kunst. Volgens Geel hoed hebben daarom instanties en instellingen naar de Klok huisredactie gebeld om hun onvrede met de beslissing te uiten. Namen wil Geelhoed niet noemen, „maar er zijn nu eenmaal een paar instanties op het gebied van cultuur en on derwijs waar wij regelmatig mee te maken hebben". In de vergadering met de di rectie heeft Geelhoed meer malen gehamerd op de maat schappelijke relevantie van het kinderprogramma. Toen hij geen gewillig oor vond, lanceerde hij een alternatief om het overschot sneller weg te werken. Bij voorbeeld door de uitzendfrequentie tijdens de zomer te verhogen. In die pe riode is de kijkdichtheid gerin ger omdat kinderen op het moment van uitzending nog buiten kunnen spelen. Een dergelijke oplossing moet voorkomen dat de kinderen te vaak met een herhaling wor den geconfronteerd. HENK SWAGER Concert The Waterboys met Mike Scott (zang, gitaar, piano), Anto Thistlewaite (saxofoon, orgel, gi taar), Ken Wilkinson (drums) en Trevor Hutchinson (basgitaar). Car ré, Amsterdam. Gisteravond. Waterboy-oprichter Mike Scott wil zich de laatste jaren in de studio nog wel eens om ringen door de nodige musici. Het is dan ook even wennen als hij op het podium van het Amsterdamse theater Carré een handzaam kwartet vormt met drie vrienden. Waarom de muzikale duizendpoot voor deze samenstelling heeft geko zen, wordt al snel duidelijk. Mike is niet uit op perfectie, maar op emotie. Nadat hij het anderhalf uur durende concert (inclusief een toegift) in zijn eentje heeft ge opend met onder meer een ge passioneerde versie van 'In Se arch Of A Rose' op akoestische gitaar, blijkt dat het begin te zijn voor een waterval aan emoties. Voor zijn Nederlandse optreden ,heeft hij zijn folkin- vloeden deels laten varen en gekozen voor uiterst strak ge speelde rock. Daarbij is vooral een hoofdrol weggelegd voor zijn oude vriend Anto Thistle waite op zowel het orgel, als de saxofoon en de gitaar. Hoe wel de musici op het podium volledig uit hun dak gaan bij de in de jaren zestig gewortel de composities, blijft de passie doorklinken. Dat komt vooral door het stemgeluid van Mike Scott waarmee hij de juiste snaren van het hart bespeelt. Het luidruchtige publiek blijft dan ook maar heel even aan het pluche van zijn stoel ge plakt zitten. Al snel staat de groep tegenover een dansende menigte. Nu was het gisteravond ook wel heel moeilijk om te blijven zitten. De muziek had name lijk een hoog energiegehalte en klonk als een klok. Mike, onafscheidelijk met pet, liet het materiaal, soms improvise rend, uit zijn vingers vloeien op zowel de piano als de gitaar en schrok er niet voor terug enorme accenten te leggen. Als in zowel de zaal als op het podium het kookpunt naderde, nam hij flink gas terug. Dan kroop hij achter de piano voor een smartlap als 'Something That Is Gone' om het volgende moment weer bijtend te spelen in een meezinger als 'The Whole In The Moon' (met ach tergrondprojectie). Wat het concert gisteren nog eens duidelijk maakte, is de waarde die Mike aan de mu ziek uit de jaren zestig hecht. Deze Schot speelt het echter niet klakkeloos na, maar ge bruikt de invloed om er zijn voordeel mee te doen. Hier door ontstaat het zo herkenba re Waterboys-geluid. De kracht van het optreden zat in de keuze van het materiaal. Zelfs nieuwe nummers als het Dylaneske 'Walking Out My Corner' paste perfect tussen successen als het uitgerekte 'Medicine Bow' en het emotio nele 'Old England', waarbij Mike de pianotoetsen op een ritmische wijze bewerkte. En zoals vorige week de re censie van The Nits begon, zo eindigt dit verhaal. Want ook bij The Waterboys bleek dat in iedere muzikant soms het ver langen schuilt een Beatle te willen zijn. Kozen The Nits voor 'Norwegian Wood', The Waterboys brachten het rau were 'Why Don't We Do It In The Road'. HANS PIËT ELKE DONDERDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA AMSTERDAM Anti quarische boeken en prenten zijn op 2, 3 en 4 november te zien en te kopen op de Negende An tiquarenbeurs in de Bey- neshal in Haarlem. Wie nieuwsgierig is naar de echtheid, ouderdom of waarde van eigen boeken of prenten kan deze zondagmiddag gratis laten taxeren door twee onaf hankelijke deskundigen. Het publiek kan alleen dan ge bruik maken van deze extra service, aldus een bekendma king van de organisatie. Op de beurs komen jaarlijks zo'n 3000 bezoekers. Antiquaren, 66 in totaal, tonen op de beurs hun meest interessante boeken en prenten. Een groot aantal handelaren heeft zich gespe cialiseerd in één of meer on derwerpen. Vooral Nederland se literatuur, aardrijkskundige boeken, kinderboeken of oude reisgidsen zijn favoriet. Eén van de deelnemers, Polyphon uit Heemstede, is gespeciali seerd in muziek en verkoopt behalve boeken over dit on derwerp ook antiquarische langspeelplaten met klassieke muziek. SCHEVENINGEN Een huis voor de vliegen, een korf voor de bijen en een nest voor de vogels, er zijn geen woorden voor het wonder van mijn haar. Een fragment uit de titel song Hair van de gelijkna mige musical, die vrijdag en zaterdag, 2 en 3 no vember te zien is in het Circustheater van Scheve- ningen. De musical, die voor het eerst in de jaren zestig in Manhat tan werd opgevoerd, is op tournee door Europa en trekt overal zalen vol jeugdige toe- Scène uit Hair, zoals binnenkort te zien in het Circustheater. FOTO: PR schouwers, die geconfronteerd worden met de flower power van de generatie voor hen. Het thema van de provocerende rock-musical is nog steeds ac tueel: lang haar is algemeen geaccepteerd, maar de vragen naar de zin van het leven, naar discriminatie van min derheden, naar de zinloosheid van oorlog en geweld spreken de jeugd nog steeds aan. Kappen met Kapp Even denk je dat ze bij dt VARA een wel héél open personeelinkrimpingsbelei voeren. 'Kappen met Kaf.: lees je ineens op de beek Een actie tegen Hanneke Kappen? Die zien we toch haast nooit meer op de televisie? Moet die dan op manier publiekelijk wordt uitgerangeerd? Maar dan wordt alles duidelijk: het j over het omhakken van regenwouden, dat mag nit meer van de Novib, en de VARA doet er wat aan in aflevering van 'Impact'. Dat is een hele opluchting 'Kappen met Kappenis gewoon een van de tiental goede doelen waar de telt zich zo graag meester van maakt om er weer 's een showprogramma omheen I kunnen opzetten waarin alweer al die artiesten kui komen opdraven om een ragfijn stukje playback te l zien. De A VRO deed het zaterdag met het Anjerfon (voorafgegaan door een wt lang niet aflatende kijkerswerving door die ol Toon Hermans), de VARA vanavond dus met de No\ Akkoord, toevallig zit daai niet direct een showprogramma aan vast. indirect, want wie per briefkaart meestemt oven samenstelling van het jubileumprogramma van komende zaterdagmiddag moet drie gulden bijplakki voor de anti-Kappen-actie En de VARA maakt ook scherm breed propaganda t zoiets als de Sponsorloterij waarbij een hele rij als 'go gekwalificeerde doelen gesteund gaat worden mei vrolijke televisie. Overigei vind ik het heel raar om C Tefsen, als Mien Dobbelsti het paradepaardje van 'Zeg AAAmin of meer tegelij reclame te zien maken va het lustrumfeest van de VARA (waarin de serie et hoofdrol speelt) én voor hl eigen spelprogramma bij dt TROS. Wilbert Gieske is een Nederlandse toneelspeler, zo'n hele goeie, denk ik, al ik geen toneelcriticus. Hij een van die acteurs die gewoon altijd hetzelfde sot manspersoon uitbeelden. Jt kunt dan ook geen essentA verschillen waarnemen tin de man en vader die hij vertolkt in 'Goede tijden slechte tijden' bij RTL4 en man en vader die hij moei voorstellen in 'Medisch Centrum West' bij de TRC Zo zijn er tientallen, volgt mij. Je ziet ze alsmaar opduiken in wat we zo gr, 'Nederlands televisiedrama noemen, een vorm van schermvulling waarnaar ht veel Nederlanders graag kijken. In al die series kon geregeld dezelfde mannetjt en vrouwtjes tegen, wat et (afgezien van de traditione nogal brakke manier van acteren die deze series gem hebben) sterk toe bijdraagt de verhaaltjes nauwelijks i elkaar te onderscheiden zij Want, met alle waardering voor de hardnekkigheid waarmee Medisch Centrun West wordt gemaakt: er v; toch nauwelijks te genieten van iets als écht menselijk drama? In de hervatting vi de reeks (afgelopen vrijdag werd zelfs uit artistieke armoede al een onbekend halfbroertje van doktertje J uit de hoge hoed getoverd, resultaat van een slippertje van papa, die het ventje (wi koppie we ook elke weekt in 'We zijn weer thuis') al\ manipulerend in de Raad t Bestuur van het ziekenhuis medische staf insmokkeldt Als nu al moet worden teruggegrepen op dit soort on waarschijnlijkheden (onbekommerd gejat van Dallas en Dynasty), dan vi het ergste te vrezen voorh verdere verloop. En die Gieske moet maar weer ea middagbabbelprogramma presenteren, dat kan hij ótt niet zo goed, maar daarbij wordt geen al te groot bei gedaan op ons inlevings- flj onderscheidingsvermogen. De AVRO neemt ons graag mee langs bezienswaardige hoekjes van ons land. Nu s weer een maandelijks magazine onder de naam 'Land in zicht'. Presentatol Roeland Kooijmans, een vriendelijke jongeman die haast verdrinkt in de elektronische beeldgrappet waarmee het programma is opgesierd. Gelukkig gaat i| wat minder op z'n hurken zitten dan we bij de AVRO 'Ontdek je plekje' gewendi Hij moet alleen nog een be beter op z'n zinnetjes lettel Van een aanbeveling als „Scheepsrampen te zien in zus-en-zo-museum in Rotterdam, op schilderijen, foto's en IN HET ECHT" kijken we wel even op; in Rotterdam sparen ze kennt kosten noch moeite om toeristen te lokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 16