Scoren komt niet uit de grondverf
Con Amore
brengt solide Elias
UITSLAG
TREKKING
GIROLOTERIJ
KUNST/RTV
EeteLeScxvuvnt
MAANDAG 29 OKTOBER 1990 PAQ -
Italiaanse acteur Ugo
Tognazzi overleden
ROME De Italiaanse acteur Ugo Tognazzi is za-
teravond in een ziekenhuis in Rome overleden. Hij
werd behandeld aan de gevolgen van een beroerte.
Tognazzi werd 68 iaar. Dit hebben de behandelend
artsen gisteren bekendgemaakt.
Tognazzi was vooral bekend als acteur van komi
sche rollen. Als de 'koning van de Italiaanse kome
die' was Tognazzi present in meer dan 130 speel
films en televisieseries. De acteur had zijn eerste
succes in Italië in 'II Federale' (1961). De jaren '70
vormden het hoogtepunt van Tagnozzi's carrière
met rollen in Marco Ferreri's 'La grande Bouffe'
(1973) en Mario Monicelli's 'Mes chers amis' (1974).
Tagnozzi kreeg in 1981 op het filmfestival van
Cannes een Gouden Palm voor zijn rol van een ge-
kwelde kaasfabrikant in 'The Tragedy of a Ridicu- uq0 Tognazzi
lous Man' van Bernardo Bertolucci.
Tweede interim-directeur
Amsterdams Historisch Museum
AMSTERDAM Drs. N.P. van den Berg volgt op
1 november dr. E. Fischer op als interim-directeur
van het Amsterdams Historisch Museum (AHM).
Van den Berg werkt als bibliothecaris bij de Uni
versiteit van Amsterdam. Tot de benoeming van
de nieuwe directeur een feit is, zal hij twee dagen
per week besteden aan zijn nieuwe functie. De be
noeming van een tweede interim-directeur is no
dig omdat Fischer voor deze functie, die hij vanaf
1 november vorig jaar vervulde, na 31 oktober
niet meer beschikbaar is. Fischer werd tot inte
rim-directeur benoemd nadat directeur drs. U.
Vroom op 1 maart 1989 door B en W was ontsla-
gen wegens „geconstateerde onregelmatigheden"
ij de uitoefening van zijn functie. Amsterdam
verwacht dat rond de jaarwisseling een nieuwe
'definitieve' directeur benoemd kan worden. Van
den Berg is daarom voor uiterlijk zes maanden be
noemd.
Forum vermindert aantal
voorstellingen
ENSCHEDE Het operagezelschap 'Forum' gaat het
aantal operavoorstelingen en symfonische concerten dras
tisch verminderen om de schulden te kunnen wegwer
ken. Inkrimping van de organisatie, die aan ongeveer
tweehonderd mensen werk biedt, is volgens Forum geen
oplossing om uit de financiële nood te geraken. Door zo'n
aanpak zou het instituut zijn functie als nationale reisope
ra en symfonisch orkest voor Overijssel niet meer kun
nen waarmaken. Forum verzorgt dit jaar nog tachtig ope
ravoorstellingen en 73 muziekuitvoeringen. Volgend jaar
zullen er dat respectievelijk zestig en vijftig zijn. De voor
1991/1992 voorgenomen première van 'Der Fliegende
Hollander' wordt geschrapt en in 1992 zijn er geen pre
mières. De uitbreiding van het orkest blijft achterwege en
er wordt gesneden in de publiciteitskosten. Met deze
maatregelen volgt Forum het advies op de commissie Van
Doorn, die de problematiek van het gezelschap heeft on
derzocht.
Jean M. Auel wint
Publieksprijs
AMSTERDAM De
schrijfster Jean M. Auel
(1936) heeft de Publieks
prijs voor het Nederlandse
Boek 1990 in de categorie
vertaalde romans en ver
halen gewonnen.
Dat heeft de Stichting
Collectieve Propaganda
van het Nederlandse Boek
zaterdag bekendgemaakt.
In de stemming die de afgelo
pen weken werd gehouden in
bibliotheken en boekhandels
kreeg Jean M. Auel 16 procent
van de bijna 52.000 uitgebrach
te stemmen. Naast Auel ble
ken Roald Dahl, Stephen King
en Gabriel Carcxa Mórquez
achtereenvolgens de belang
rijkste stemmêntrekkers. Zij
verzamelden samen 48 procent
van de stemmen. De overige
acht genomineerden ontlopen
elkaar in populariteit niet op
zienbarend, zo blijkt uit het
opinie-onderzoek.
Jean M. Auel is eigenlijk de
schrijfster van slechts één
boek, het epos 'de Aardkinde
ren', waarvan nu vier delen
zijn verschenen: 'De Stam van
de Holebeer', 'De Vallei van
de Paarden', 'De Mammoetja
gers' en 'Het Dal der Beloften'.
De delen vijf en zes staan nog
stapel. De verhalen van Auel
spelen zich af in de prehisto
rie, de ijstijd van ongeveer
35.000 jaar geleden.
De publieksprijs bestaat uit
een bronzen beeld van kunste
naar Jeroen Henneman en een
geldbedrag van 15.000 gulden.
Eerder wonnen Kees van
Kooten (1987), Annie M.G.
Schmidt (1988) en Marjolein
Bastin (1989) de prijs.
Jean M. Auel
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
Johan Ooms, Kiki Classen en Hans Cornelissen in „Scoren".
Scoren van David Mamet. Vertaling
en regie: Willem van de Sande Bak-
huyzen. Vormgeving: Herbert Janae.
Koatuuma: Dorien de Jonge. Gezien
op 27 oktober in de Leïdee Schouw
burg (première). Tournee.
In Scoren van David Ma-
met komt filmproducent
Bob Kane in gewetens
nood als een tijdelijke se
cretaresse hem met veel
energie en onbevangen
heid probeert over te ha
len een boek vol hoop, te
gen de angst van de men
sen, te verfilmen. Zijn di
recte ondergeschikte Tom
was juist bij hem aangeko
men met een unieke aan
bieding: een film van een
grootheid, die voldoet aan
het pretentieloze, com
merciële amusement dat
hun bedrijf doorgaans
brengt. Bob heeft al bijna
gekozen om 'iets goeds' te
doen, maar wordt dan
omgepraat door Tom.
Meer dan die drie mensen
staan er niet op het toneel. Het
stuk is statisch en drijft op het
verbale vuurwerk dat ze op el
kaar loslaten. Dat levert het
probleem op dat het specifieke
filmwereld-Amerikaans zich
heel moeilijk laat vertalen in
een soort Nederlands dat die
onbekende wereld kan oproe
pen. Dat is vertaler en regis
seur Willem van de Sande
Bakhuyzen ook maar matig
gelukt. Het taalgebruik van de
filmers is ruig, en door de vele
halve zinnen vaak hakkerig.
Daarbij stopt Mamet de tekst
ook nog eens vol met vage fi
losofieën waarmee je allerlei
kanten op kan. De acteurs
maakten niet steeds de indruk
alle implicaties van de tekst te
vatten. De psychologische mo
tivatie en ontwikkeling kwam
niet uit de grondverf.
Johan Ooms had als Bob wei
nig van een harde producent.
Hij was een doetje, dat zich
makkelijk heen en weer laat
slingeren. De rol van de likker
Tom was makkelijker, maar
Hans Cornelissen nam je ook
niet mee achter de schermen
van de amusementsfilm. Kiki
Classen was innemend als het
meisje dat plotseling een kans
krijgt en die grijpt tot meerde
re glorie van de ontpolooiing
van het mensdom en tegen
commercieel geweld, maar
had toch niet de overredings
kracht die haar lastige rol eist,
maar dat lag ook aan haar
tekst.
De vraag die blijft liggen is
waarom dit stuk werd gekozen
voor een vrije produktie. Mis
schien door Madonna, die in
New York de titelrol speelde.
Misschien door sympathie met
het new-ageachtige gedachten-
goed. Voorgelezen passages uit
et te verfilmen hoopvolle
boek waren enorm vaag. Ken
nelijk is dat onvermijdelijk in
de nieuwe wereld en moet de
kijker het positieve zelf in
houd geven. Macht tégenover
gevoel, materialisme tegen
over idealisme, valsheid tegen
over eerlijkheid, cynisme te
genover betrokkenheid, altijd
sympathiek natuurlijk, maar
iets wezenlijk inhoudelijks
wordt niet opgemerkt.
DICK VAN TEYLINGEN
'Rumba -
koning'
Xavier Cugat
overleden
BARCELONA De over
de hele wereld als 'Rum
ba-koning' bekende
Spaanse musicus Xavier
Cugat is zaterdag in Bar
celona op 90-jarige leeftijd
aan een hartstilstand
overleden. Hij werd al en
kele weken in een kliniek
verpleegd.
'Coogie', zoals hij werd ge
noemd door miljoenen Ameri
kanen en Europeanen,' werd in
de jaren dertig in Amerika de
koning van de Zuidameri-
kaanse muziekstijlen 'rumba'
en 'cha-cha-cha' en wist de
Afro-Cubaanse ritmes te ver
talen voor het grote publiek in
zowel de Verenigde Staten als
Europa. Zijn van de latin-beat
voorziene muziek bracht ook
hele generaties nog in de jaren
vijftig en zestig aan het dan
sen. Belangrijk daarbij was
zijn optreden in talloze films
uit Hollywood waarmee hij,
optredend naast sterren als
Frank Sinatra, Gene Kelly,
Esther Williams en Mae West
een wereldwijd publiek kon
bereiken. De orkestleider
stond er ook om bekend dat
hij mooie zangeressen wist te
ontdekken. Hij trouwde vijf
maal en met vier van de zan-
Seressen in zijn band, van wie
e bekendste de roodharige
Abbe Lane was.
De op 1 januari 1900 in Gerona
geboren Cugat trok op vieria-
rige leeftijd met zijn familie
naar Cuba. Hij studeerde mu
ziek in Berlijn, Parijs en New
York en speelde als violist met
de Italiaanse tenor Enrico Ca-
Xavier Cugat
ruso. Maar al spoedig richtte
hij zich op Latijnsamerikaanse
muziek, waarvan hij zei dat
die belangrijk was om de
vriendschap op het hele Ame
rikaanse continent te verster
ken. „Onder de invloed van de
tropische luchten en een paar
daiquiri's (cocktails) ontwik
kelden de mensen de smaak
voor mijn muziek in Latijnsa
merikaanse stijl", zei hij eens.
Cugas verwierf voor het eerst
bekendheid met zijn Latin-
dance muziek in de vroege ja
ren '30 in de Coconut Groove
club in Los Angeles en het
Waldorf Astoria-hotel in New
York. Zijn band, Cugat and his
Gigolos, had hij opgericht om
mee te spelen in een film van
Rudolf Valentino. Liedjes
schrijver Cole Porter hoorde
de band repeteren en vroeg
Cugat zijn nieuwe song „Begin
the beguine" te spelen. Het
werd als grammofoonplaat een
hit en dat zelfde gebeurde met
Cugats uitvoering van Porters
„Peanut vendor'„Maria Ele
na" en „Tico tico".
Xavier Cugat componeerde en-
arrangeerde filmmuziek en
talloze liedjes en presenteerde
een orkest met een heel nieu
we samenstelling, waarvan de
opvallendste kenmerken ver
scheidene violen waren, een
accordeon en een reeks troms.
Hij vond een rek met vijf
trommels uit, de congat.
In films trad hij vaak als zich
zelf, zoals in de MGM-musicals
in de jaren veertig „Bathing
Beauty en „Neptune's daugh
ter", en in „Anchors away"
met Sinatra en Kelly.
Cugat was een geziene gai t te
midden van de filmmakers,
politici en muziekwereld in
Hollywood, waar hij verder
muzikaal adviseur was van
Charlie Chaplin, en trad voor
hij afscheid nam van het podi
um nog als entertainer op in
Las Vegas. In 1986 werd in
een tv-snow een internationa
le hommage gebracht aan Xa
vier Cugat, waaraan Julio
Iglesias, Placido Domingo,
Frank Sinatra en Fred Astaire
meewerkten. In 1987 nam hij
met een nieuwe band zijn eer
ste plaat in vijftien jaar op,
waarop enkele van zijn hit
songs uit de jaren dertig in een
nieuw jasje werden gestoken.
In 1983 keerde Cugat terug
naar zijn geboortestreek Cata-
lonië, waar hij zich vooral met
schilderen bezig hield.
Uitvoering ven Felix Mendeleeohn
Bertholdy's „Elias" door de Chriete-
lijke Oratoriumvereniging Con Amo
re, met medewerking van leden van
het Aalsmeera Koor, Miranda van
Kralingen (sopraan). Ana van Dam
(alt), Tony Klaaaen (tenor), Charles
van Taaael (baa), Yvonne Langbein
(sopraan), Mirjam Boers (alt), Kees
den Hartog (tenor), Jan Krediet
(bas), Joop Schets (orgel) en het
Randstedelijk Begeleidingsorkest,
onder leiding van Piet Kiel jr. Ge
hoord in de Pieterskerk in Leiden op
27 oktober.
Con Amore verkeert in de ge
lukkige uitzonderingspositie
dat het behalve oudere leden
ook flink wat jonge stemmen
telt. En met de ondersteuning
van een kleine afvaardiging
van het Aalsmeers Koor kon
dirigent Piet Kiel over een ge
zelschap van zangers beschik
ken waarmee een uitvoering
van het oratorium „Elias" van
Mendelssohn gegeven kon
worden.
Het dramatische materiaal, de
afwisseling van Elias' vertwij
feling tegenover de troostende
woorden van engelen en an
derzijds Elias' schier hopeloze
strijd tegen de afvalligen van
Israël, is op doeltreffende wij
ze tot een geslaagd kunstwerk
bewerkt. De uit een sterke en
natuurlijke melodiek opge
trokken compositie met zijn
verrassende wendingen heeft
merkbaar invloed van Bach
ondergaan. Het heeft de com
positie evenwichtiger en de
woordexpressie zuiverder ge
maakt. Een genot voor de luis
teraar dus en ook voor uitvoe
renden en dirigent een uitda
ging.
De uitvoering van zaterdaga
vond, waarbij elke stoel in de
Pieterskerk bezet was, kan in
het licht van een gelukkig
weer toenemende belangstel
ling voor het werk van Men
delssohn gezien worden. Daar
bij is het dan extra verheu
gend om te zien dat de uitvoe
renden niet alleen muziek-
technisch genoeg in huis heb
ben, maar tevens voldoende in
het werk geïnteresseerd blij
ken om het publiek van de
waarde van Mendelssohns
oeuvre te overtuigen.
Natuurlijk hadden we in het
koor graag een forsere man-
nensectie gehoord. En. het zij
toegegeven, niet alle inzetten
waren even scherp, en het
koor had af en toe luider mo-
fen zingen. Maar toch, in com-
inatie met het accurate en
dynamische spel van het or
kest, ontstond een volle en ho
mogene klank waarmee
kracht en schoonheid van de
vele koorpassages volop tot
hun recht kwamen: het koor
van de Baaipriesters (nr. 11, 12,
13) met de uitstekend getrof
fen sinistere, primitieve sfeer;
het koor „Der Herr ging vorü-
ber" (nr.34): wervelend en in
drukwekkend, of „Einer er-
wacht von Mitternacht"
(nr.41): majesteitelijk. Hoewel
zij voor niet alle partijen het
juiste dramatische timbre be
zit, trok de sopraan Miranda
van Kralingen in een aantal
recitatieven, kwartetten en
aria's alle aandacht, zoals bij
voorbeeld in de aria van ae
engel „Sei stille dem Herrn"
(nr.31), waarin niemand haar
schitterende stem had willen
missen. Met Charles van Tas
sel was een voortreffelijke Eli
as in huis gehaald die aan alle
eisen die aan deze zware rol
gesteld moeten worden, moei
teloos wist te voldoen.
TOM STRENGFRS
NOS-begroting goedgekeurd
HILVERSUM De NOS is
erin geslaagd om volgend jaar
twee miljoen gulden te reser
veren voor een aantal supere
venementen in 1992, zoals de
Olympische Spelen. Dat blijkt
uit de door het NOS-bestuur
goedgekeurde begroting voor
1991. De totale begroting be
draagt ruim 230 miljoen gul
den. Het NOS-televisiepro-
gramma algemeen plus het
Journaal kosten de NOS vol
gend jaar ongeveer 137 miljoen
gulden, Teletekst staat™
miljoen op de begroti
lochtonenprogramma's
3,6 miljoen en Friese pi
ma's voor 1,4 miljoen. E
vergt bijna 30 miljoen i
en de gemeenscha)
diensten ongeveer
gulden. Behalve
vormen bij de gemeen*
Prijzen op gironummer
nnmun
780.150
864.068
5.204.239
314.850
576.025
751.691
1.236.016
1.511.009
1.950.275
2.576.059
2.690.870
4.070.842
5.274.985
214.664
270.268
692.993
1.495.582
2.730.348
3.270.581
3.962.189
4.359.760
5.770.944
5.851.165
211.239
624.429
1.280.225
1.415.037
1.755.875
2.349.542
2.542.552
2.571.311
3.512.697
4.640.878
Prijzen op eindcijfer(s)
Extra prijzen
Prijzen op gironummei
^Tiïï
2.981.080
141.906
595.850
1.147.021
1.414.509
2.637.499
2.845.661
2.982.211
3.502.381
3.757.174
4.909.858
551.442
1.595.002
1.608.634
1.702.971
2.371.731
2 606.909
2.687.952
2.997.743
3.630.570
5.023.140
733.875
1.037.589
2.143.539
2.240.734
2.446.536
2.595.195
3.214.648
3.360.843
4.314.410
5.696.931
Extra prijzen op eindcijfer(s k>
door de Minister van
ondernummer LO700/088/
207 d d 9-111971 De
zijn bestemd voor de Stich
ting Algemene Loterij
November en Decemb
verhoging extra
prijzenpakket
Naast het normale prijzenpakket heeft u dit jaar
op vele extra prijzen. Dit extra prijzenpakket w
voor de laatste trekking van zowel de GiroLoterij
BankLoterij flink verhoogd. Tot 1 miljoen gulden! I
kunt u als trouwe deelnemer van profiteren.
Het extra prijzenpakket wordt voor de trekkinge
25/11 (BankLoterij) en 16/12 (GiroLoterij):
I prijs van f 100 000,-
1 prijs van f 25000,-
10 prijzen van f 3.000.-
10 prijzen van f 2.000,-
10 prijzen van f 1.000,-
f 300,- op 4 eindcijfers
f250,- op 4 eindcijfers
f 150,- op 4 eindcijfers
f 75,- op 3 eindcijfers
f 50,- op 3 eindcijfers
f 40,- op 3 eindcijfers
f 30,- op 3 eindcijfers
f 20,- op 3 eindcijfers
[~M
M A C H T I G I N
(k maak van mijn rekeningnummer mijn lotnummer en verk
hierbij, tot wederopzegging, machtiging aan SUFA, Zomert)
staat 64-68, Rotterdam om van onderstaande rekening(en)
hoogste f 10,- per trekking af te schrijven voor de volger
loterijen:
Kruis hier uw keuze aan:
f IUIuvk natuurlijk oofcmtmdr lottnjen menpden
GiroLoterij BankLoterij
Naam
Adres -
POSTBANK
VIA DE
BAgK
Ook In
1991 zijn er vele extra prijzen
te winnj
