Honda NSX: Ferrari, Formule 1 of F16?
Nissan Primera 2.0 LX:
degelijk stuk vakwerk
ROBGORRIS
Nieuwe BMW-serie komt in december
ikleintiesi
AUTO
EeidócSomunt
ZATERDAG 27 OKTOBER 1990 PAGIN1
0
Toen men in 1984 met de
ontwikkeling van de NSX
begon, was Honda nog he
lemaal niet zeker van de
reputatie die in de F1 op
gebouwd zou worden,
Waarin men pas in 1983
terugkeerde. Als prototy
pe debuteerde de NSX be
gin vorig jaar. Nog tot in
dit jaar werd het model
doorontwikkeld, de NSX
van nu is heel duidelijk
piet dezelfde meer als dat
eerste prototype (waaraan
clus al vijf jaar gewerkt
was).
„Dat zegt al iets, aldus Jaap de
Visser", verkoopleider auto
mobielen bij Honda Neder
land. Men neemt drie jaar tijd
om andere produktiemodellen
te ontwikkelen, en wil dat nu
zelfs tot maar twee jaar terug
brengen. Voor een gewone
auto heeft men immers een
basis in het oude model, en dat
was er niet voor de NSX.
Eerst keek men naar de speci
ficaties van bestaande super-
auto's. Daaruit destilleerde
men kenmerkende getallen als
een gewichts/vermogensver-
houding en gewichts/wielba-
sisverhouding. Die twee cijfers
zouden maatgevend zijn voor
prestatie- en wegliggingsni-
yeau. Naar de geest van merk-
óprichter Soichiro Honda
moest op basis van deze scha-
rpele informatie iets optimaals
ontwikkeld WORDEN
waarbij niets te dol is, als het
maar werkt.
Het uiterlijk van de NSX, tot
nu toe altijd in rood getoond,
geeft gauw het idee dat een
Ferrari model stond. Dat is
niet zo, aldus De Visser: met
name voor de plaats en model
lering van de cockpit diende
een F16 straaljager als voor
beeld. Zit iets in, als je de ver
naar voor geplaatste en rijke
lijk beglaasde cockpit bekijkt.
Maar toch: in prijs, karakter
en prestaties staat de Honda
NSX wel degelijk pal naast
een Ferrari 348 TB.
Laag gewicht
Vooraf duidelijk was dat de
NSX een tweezits middenmo
tor coupé moest worden. Rede
lijk voor de hand lag de keuze
voor een V6 motor; die ge
bruikte men ook in de Fl, en
er zouden meer V6-modellen
komen (de Legend). Er werd
aan een V8 gedacht, maar die
werd te breed, en een turbo-
V6 zou te lang uitvallen. Dan
maar een nieuwe weg ingesla
gen, met de inmiddels ook op
de Civic gebruikte VTEC-
techniek: verschillende nokke-
nasprofielen voor hoog- en
laagtoerig rijden. Zo kwam
men aan een drieliter V6, in
de verte verwant aan de Le
gend-krachtbron, die 201
kW/274 pk levert bij 7300 tpm.
Met het oog op de nagestreefde
verhouding van vijf kilo auto
per pk moest de NSX vooral
licht zijn.. Dat leidde tot een
nogal revolutionaire construc
tie. De hele carosserie en ook
de totale wielophanging-met-
subframes werden van alumi
nium gemaakt. Ook de vorm
van de wielophanging mag,
zelfs naar sportauto-maatsta
ven, ongebruikelijk heten. Hij
neemt daardoor relatief weinig
plaats in. Veel aandacht kreeg
verder de uiterlijke vormge
ving, die optimaal gestroom
lijnd moest zijn en ook zo
praktisch mogelijk. Oordeelt u
zelf: het glasoppervlak is uit
zonderlijk groot, de algemene
lijn uiterst glad en harmo
nieus.
Te simpele stoelen
Het gaat echter uiteindelijk
om het resultaat: rijdt deze
Honda echt super? Dat mag je
verwachten, voor een prijs die
voorlopig staat op „circa
230.000 gulden". Er worden
slechts 6000 NSX-en per jaar
gebouwd, er is een wachtlijst
van kopers (zegt men altijd, bij
de introductie van een zeer
exclusieve auto).
Het interieur is puur tweeper
soons in de achterste stand
staan de stoelen precies tegen
de achterwand. De bagage
ruimte achter de motor kan
net twee koffers en een tas
herbergen, voorin moest een
„leeggelopen" reservewiel
worden geplaatst een lek
wiel met gewone band past er
zo te zien niet in... Bergruimte
voor kleine dingen: een be
hoorlijk dashboardkastje, een
vakje met deksel annex arm-
steun in de middentunnel, dat
is het.
Heel verstandig bracht Honda
de belangrijkste schakelaars
onder op uitstulpingen aan de
stuurkolom, dus goed binnen
handbereik. Het stuur is in
lengte en hoogte verstelbaar,
de stoelen hebben simpele
elektrische verstelling (lengte
en rugleuning). Ze zijn vol
doende geprofileerd, met goe
Niet de Ferrari, maar de cockpit van de straaljager F16 stond model
de schoudersteunen die stan
daard-sportstoelen vaak niet
hebben. Maar zithoek-verstel
ling had zeker niet mogen ont
breken, liefst ook lenden-
steun- en kniesteunverstelling.
Dit om ondanks gladde leren
bekleding „klemvaste" steun
te bereiken.
Het zicht rondom door het
vele glas valt wat tegen. Lastig
is vooral dat je in de linker
spiegel slechts de vangrail en
de fraai geïntegreerde achter
vleugel ziet. De achterste
deurstijl is niet breed, maar zit
wel precies daar waar je over
je schouder achterom zou wil
len kijken. De toepassing van
frameloze zijruiten levert
meer glasoppervlak, maar ook
windgeruis doordat de ruiten
niet volledig afsloten. De test
voor de nieuwe Honda NSX.
FOTO: PR
auto's hadden er al veel zware
proef-kilometers opzitten,
waardoor mogelijk dergelijke
kleine foutjes veroorzaakt zijn.
De motor liep wellicht ook
daarom niet mooi rond statio
nair. Niettemin laat hij je de
eerste kilometers zonder enige
wanklank rustig voortrollen
om even te wennen. 1800 toe
ren in vijf? Geen enkel pro
bleem. Beetje gas erbij, en de
NSX versnelt goedmoedig.
Meteen opvallend is het veer-
comfort. Je hoort meer dan je
voelt dat de wielophanging lo
gischerwijs weinig dempende
rubberisolaties heeft. Een nier-
gordel tegen het bonken van
de vering heb je absoluut niet
nodig. Alles gaat gemakkelijk,
eigenlijk. De forse tweeplaats-
koppeling gaat niet zwaar, het
sturen niet en het remmen
niet.
Vooruit, nu even serieus.
Doortrekken naar 6000 tpm,
en de auto schiet uiterst soepel
vooruit. Een mooie, niet te
harde brul achter je werkt in
spirerend. Kaarsrecht loopt de
NSX, daar hoef je niets voor te
doen. Een hobbeltje wordt zeer
voelbaar in het stuur doorge
geven, maar reageren hoeft
niet: de auto hervat vanzelf
onmiddellijk zijn rechte koers.
Wanneer je niet meer blik
semsnel probeert het stuur stil
te houden is het oordeel snel
geveld. Een fantastische bestu
ring: supergevoelig, nooit
zwaar en toch uiterst direct en
stabiel.
Daar gaat-ie dan, op de Duitse
Autobahn. Pas boven 6000 tpm
schakelt het VTEC-systeem op
de sportieve nokken. Nu, dat
blijft niet onopgemerkt. Ging
het tot 6000 tpm al krachtig,
daarboven gaat het net zo
krachtig door. Het motorgeluid
verandert in een ware Formu
le 1 kakofonie, wat verschrikt
schakel je bij ruim 7000 tpm
door en tot aan 240 km/h is er
geen houden meer aan. Daar
boven wordt het geweld wat
minder, maar toch gaat het
nog vlot naar 270 km/h (opge
geven top). Er valt helemaal
niets te merken van opwaa ua
winddruk, van zoeken d
zijwind of ongelijk wegi
Om de grens van de weg
ging te zoeken zul je naar
circuit moeten, op d<
weg stuurt de NSX
procent neutraal.
Echte volbloed
Ja, het is toch net een FenL
Een volbloed met hoogontv
kelde techniek, maar g
frutsels om probleemgebie ja£
te verdoezelen of nog iets
ders te kunnen doen dan hf—
lijk sportief rijden. De
heeft wel ABS en anti-dooi i
pregeling, om de stabili
steeds te garanderen. De ri
men zijn goed, maar lang i
zo indrukwekkend als die
een Porsche. Aan de an<
kant kun je (met alleen
terwielaandrijving, uniek
Honda) gerust voluit wegbr
den, de NSX kwispelt niet
als menig andere supera
De wegligging is precies wa
zijn moet, het veercomfort
voor dit soort auto
openbaring. Ook de moto
goudeerlijk: voorbeeldige
plesse en pure, rauwe beesi
kracht bij hoog toerental.
Een hele echte sportwagen,
geen vierwielaandrijv
vierwielbesturing of elektn
sche vering nodig heeft,
daarom ook een volbloed
sche/Ferrari/Lotus concuri
eerlijk gezegd uit R-
pan nooit verwacht hadtE'
rijplezier.
PETER FOKKSlJ
3<
Na vierentwintig jaar nam
Nissan afscheid van de
Bluebird, een van de eer
ste modellen waarmee het
merk (nog als „Datsun")
op de Nederlandse markt
verscheen. De laatste
Bluebird was op vrijwel
alle punten zeer volwas
sen geworden, alleen aan
enig hdVkenbaar karakter
ontbrak het hem.
Nissan's grote middenklasser
heet voortaan Primera en
schoof in prijs een paar dui
zend gulden omhoog. Hij staat
daarmee volledig op gelijke
hoogte met de voornaamste
Europese concurrenten: Opel
Vectra, Peugeot 405 en diens
gelijken.
Bij de introductie stelden we al
vast dat de Primera die prijs
ten volle waard is. Nu probeer
je bij introducties vooral de ui
terste grenzen te verkennen
van wat een auto kan. Dat
geeft weieens een andere in
druk dan het dagelijks ge
bruik, dus testen we de Prime
ra nogeens aan de hand van
een versie die we bij de intro
ductie in Luxemburg niet re
den. Met tweelitermotor van
85 kW/115 pk, vijfdeurs caros
serie en LX-uitrusting, Alleen
de vierdeurs 1,6 is als nog sim
peler L leverbaar, waardoor
deze goedkoopste Primera on
der de dertig mille kon blij
ven. De testwagen komt op f.
33.845,-, f. 950,- duurder dan
een vierdeurs-model en f.
2000,- duurder dan een 1,6.
Deels onhandig
Een SLX-uitvoering met de
nodige elektrische accessoires
kost 4500 gulden meer dan een
LX. De laatste heeft handbe
diening voor deursloten, spie
gels en zijramen. Elektrische
bediening heeft bepaald de
voorkeur. De deurgrendelk-
nopjes zijn niet gemakkelijk
bereikbaar, de zijraamslingers
gaan zwaar, de hendeltjes voor
de spiegelverstelling hebben
een uitgesproken onpraktische
vorm.
Jammer, want op zich is de
LX-uitrusting niet karig.
Stuurbekrachtiging is stan
daard, de bestuurder beschikt
nog over liefst drie verstelwie-
len aan de stoel plus een ver
stelbaar stuurwiel. De niet van
elkaar te onderscheiden
draaiknoppen regelen de
hoogte vooraan de zitting, ach
teraan de zitting en de rugleu
ning-helling. Een prettige zit-
positie is met zoveel verstel-
mogelijkheden altijd te vin
den, de stoelen zijn op zich
goed van vorm en grootte.
Datzelfde geld voor de goed
geprofileerde achterbank. Die
is in delen omklapbaar, waar
bij Nissan niet vergat ook de
zitting deelbaar te maken.
Goed doordacht dus, evenals
de zeer grote laadklepopening
en de ruime, regelmatig ge
vormde standaard-bagage-
ruimte.
Interieur wat saai
Heel attent voorziet Nissan de
Primera LX reeds van regel
baar interval op de voorruit-
wissers, verstelbare koplamp
hoogte en bespaarde niet op
bergruimte voor kleine dingen
voorin. Het dashboard is prak
tisch gevormd en ingedeeld,
zodat de bediening geen
vraagtekens oproept. De func
tionaliteit gaat zelfs wat te ver,
want door het gebrek aan eni
ge versiering of onverwachte
vormgevingsideeën straalt de
Primera binnenin weinig ka
rakter uit. De bekleding is
heel netjes, de ronde lijnen
van dashboard en deurpanelen
zijn modern, maar feestelijk
doet het toch niet aan. Buiten
gewoon ruim is de Primera
binnenin niet, het valt te mer
ken dat de lengte tussen de
wielen bij een aantal concur
renten groter is. Je kunt er
met zijn vieren of zelfs vijven
in zitten, maar de bewegings
vrijheid is dan niet groot meer.
Een gewone voldoende voor
de ruimte, dus.
Heel sterk vonden we bij de
introductie de rijkwaliteiten.
Na een langere gebruiksperio-
de valt daar niet veel op af te
dingen. Het windgeruis is echt
heel bescheiden, ook andere
geluiden worden prima ge
dempt. De vering werkt uitste
kend op kleine hobbeltjes, gro
tere oneffenheden worden
echter veel minder soepel op
gevangen. Als de carosserie
een forse beweging maakt valt
wel op dat de auto degelijk in
elkaar steekt. Geen enkel
rammeltje of kraakje, ook niet
op klinkerwegdek.
Te veel lawaai komt er net zo
min v5n de motor. De twee-li-
termotor heeft een iets zwaar
der geluid dan de 1,6, een
bromtoon die wat nadrukkelij
ker opvalt. Wel komt hij net
zo bereidwillig als de 1,6 op
toeren en loopt hij juist bij
hoog toerental als een turbine,
zo rustig. Dat js een typerend
karakter motoren met
vier kleppen per cilinder (zo
wel 1,6 als 2,0). Bij laag toeren
tal heeft de tweeliter wat meer
trekkracht dan de 1,6, maar in
de praktijk zal dat pas opval
lend verschil maken onder
zware omstandigheden: bergen
beklimmen, een aanhanger
trekken, reizen met volle bela
ding. De 1,6 zal voor de mees
ten volstrekt voldoende zijn.
Hij zal ook wel wat zuiniger
lopen, zij het dat de tweeliter
voor een gemiddelde van om
streeks 1:11 zich lang niet
hoeft te schamen.
De bekrachtigde besturing
werkt precies en voldoende
gevoelig, maar toch te licht
voor haarzuiver stuurwerk.
En sportief rijden kan heel
goed met de Primera. Veel
hellen in bochten doet de auto
niet, het stuurkarakter ligt
rond het neutrale. Zowel met
niet-trekkende motor als met
het gas er vol op zoekt de Pri
mera de buitenkant van een
snel aangesneden bocht op.
Met een juist gedoseerde hoe
veelheid vermogen op de
voorwielen gaat het precies
neutraal en uiterst stabiel. Gas
loslaten levert een duidelijke
lastwisselreactie: de neus duikt
de bocht in, de achterkant
voelt even wat licht aan. Daar
moet je wel op bedacht zijn, al
Nissan's grote mid( n
klasser de Primera staat if
gelijke hoogte met de v$v
naamste Europese concuri j£
ten: Opel Vectra, Peugeot
en diens gelijken.
zal een ervaren stuurman n(
gedrag juist goed .kunnen
nutten.
Wie lange, snelle reizen
maken heeft aan de Prinn,
zeer prettig gezelschap,
hebt er in ons land weinig
maar met zo'n 160, 170 ojfij,
klok voelt de balans van
luidsniveau, comfort en ri
biliteit werkelijk optimaal
Dan moet je weieens wat
ser gebruik maken
remmen (schijven rondon
de tweeliter), en dat vergt
ferme trap op het pedaal,
remmen zouaen van een
kere bekrachtiging zeker
fiteren. i
Zo hebben we in dagelijks
bruik wel de nodige de c
kunnen vinden waarin de e
mera de hoogste waarde li
niet haalt. Overeind b V
niettemin dat hij in alle hoi r;
zaken goed scoort. Hij ziee
aantrekkelijk uit, biedt e
doende ruimte en zit uit a
kend in elkaar. Motorkraa
comfort, weggedrag, het is e
lemaal minstens voldoende
vaak beter. Je kunt'er let e
lijk en figuurlijk alle kaïn
mee uit. Nog steeds gezi c
sloos, kun je dan van de
mera zeggen. Maar eveng-
is het een zeer praktische-
uitgebalanceerde auto, w i
mee niemand echt ontevre'
kan zijn.
PETER FOK1
In december toont BMW voor
de internationale pers de lang
verwachte nieuwe 3-serie mo
dellen. Die zijn uiteraard opge
trokken in de stijl van de hui
dige 5- en 7-serie, dus dat be
looft heel wat. Veel laat BMW geklep. De hoge achtersteven 325i. De twee laatsten hebben
nog niet los, vanzelfsprekend, wettigt de verwachting dat de vernieuwde, sterkere zescilin-
maar het laat zich raden dat bagageruimte zelf ook flink der motoren met vier kleppen
de 3-serie nu eindelijk behoor- groter wordt. Men noemt al- per cilinder, zoals de 5-serie
lijke ruimte op de achterbank leen het gamma, dat zal be- onlangs kreeg. Diesels volgen
gaat bieden en een grote baga- staan uit 316i, 318i, 320i en kennelijk later.
AUTOBEDRIJF ROB GORRIS BV, HOGE RIJNDIJK 278,
2314 AL LEIDEN, TEL.: 071-89.60.00
BMW MAAKT RIJDEN GEWELDIG.
17 Geschakelde herenhuizen.
Uitgevoerd in 2 typen met garage
Moderne architectuur.
Prijzen v.a. f. 307.500,- v.o.n.
Bezoek ons open huis op
zondag 28 oktober
van 12 00- 1400 uur
Buitentocht 22, Leiderdorp
Appartementen met diverse
oppervlakten. Het complex bestaat
uit 3 gebouwen. Gelegen aan het
water. Tevens garages te koop
Prijzen v.a. f. 160.000,-'
tot f. 295.000,- v.o.n.
Eenmalige bijdrage van f. 5.000,-
Onze modelflat is geopend op
wo. - do. - za.
van 14.00 - 16.00 uur
Poldertocht 6, Leiderdorp
60 Vrije sector woningen in het
plan Klapwijk/Duikersloot.
Prijzen v.a. f. 225.000,- v.o.n.
16 Kavels bouwgrond op 2 ver
schillende locaties. De oppervlakte
varieert van 480 m2 tot 838 m2
Prijzen v.a. f. 220.800,- v.o.n.
KAVELS
BOUWGROND
TE KOOP
VOORHOUT I
I VOORHOUT
41 Geschakelde twee-onder-een-
kap woningen, waarvan een aantal
met garage.
Vrije sector woningen in
verschillende typen.
Prijzen v.a. f. 298.000,- v.o.n.
Prijzen v.a. f. 193.000,- v.o.n.
Bezoek ons open huis op
zondag 28 oktober
van 12.00 - 14.00 uur
Infocentrum. .Oosthoutlaan
Bezoek ons open huis op
zondag 28 oktober
van 12.00 - 14.00 uur
Infocentrum, Oosthoutlaan
T. ,4.^*^5
V
Verkoop en informatie
Max Sedelaar Makelaars
Sassenheim. tel. (02522) 14243
Voorhout, tel. (02522) 12639
ma. t/m vrij. 13 30 - 17.00 uur
zat 13.00 - 15.00 uur
PROJEKTEN VAN UB NOORLANDER BEHEER NEDERLAND LEIDERDORP
071-122244
LEIDSE COURANT
D. HERDER pups uit de k
fok, ouders HD-vrij, star
ing., ontw., 8 wkn. 01(1
2670.
T.k. aangeb. orig. HU
HOND ong. 3 mnd. oud. T
redelijke prijs. T
3899355.
Stoelen matten
biezen - riet
Tevens stofferen
02503-36938
I KUNST EN ANTIEK
Plm. 250 klassieke oude er
antieke klokken
12 mnd. garantie. Inkoop, inruil
elke klok. Voor restauratie.
Dinsdags gesloten. Molenstr.
11, Hillegom-centrum. Tel.
02520-15204.
T.k. jonge LABRADORS
den Retrievers met stami
inenting. Tel. 04110-1313.
T.k. prachtige Cairn Tei
met stamb., vader Ir
kamp., ingeënt en ontw.
01742-7097.
T.k.: Duitse HERDER, teef,
mnd., met stamboom.
01742-4229.
T.k.: LABRADOR-PUPS,
stamb. en ingeënt. Tel.
310732.
T.k. zeer. mooie DWERGK
PUP, ontw. en Ingeënt. Tel.
3476672.
Pracht ROTWEILERPUP, t<
alle entingen, met garantie
08383-6536.
Weekendhuis
gevonden iTi de krant
