Het leuke is dat je
drie dagen vrij bent
Neo-christelijk meer in trek dan Nieuw- F)links
Politiek
Partij
Parlement
BINNENLAND
£ektae<3ou/umt
ZATERDAG 27 OKTOBER 1990 PAG1T
DEN HAAG In een tijd
dat veel christelijke kerk
gebouwen triest staan te
wachten op de slopersko
gel boekt een christelijke
politieke partij succes na
succes. Wat is het geheim
van het CDA? Naar aan
leiding van het 10-jarig ju
bileum van die partij, dat
vandaag massaal en uit
bundig wordt gevierd in
het Haagse Congresge
bouw, zijn er over die
vraag vele pagina's volge
schreven. Veel verder dan
wat getheoretiseer over
een Lubbers-effect en de
betekenisverschuiving
van de 'C' kwam men
echter niet. Deze letter
zou tegenwoordig meer
voor 'centrum' staan dan
voor 'christelijk'.
Een manco van deze gedachte
is dat zij uitgaat van een vóór-
onderstelling: het CDA is al
leen in naam nog christelijk;
in werkelijkheid stelt het zich
puur zakelijk op. Daarop is
echter wel wat af te dingen.
Immers, als het CDA zo verza
kelijkt is, wat heeft die partij
dan bewogen om in te stem
men met herstel van de kop
peling tussen lonen en uitke
ringen? Als ze dat niet had ge
daan, zouden de schatkist en
het bedrijfsleven momenteel
aanzienlijk minder last hebben
van de derde oliecrisis en de
daarmee gepaard gaande eco
nomische problemen.
Ja maar, kan men daar tegen
in brengen, het CDA moést de
koppeling wel herstellen. An
ders had het geen coalitie met
de PvdA kunnen aangaan. Dat
is waar, maar het is evenzeer
waar dat in het CDA al lang
vóór de breuk met de VVD en
dus de val van het kabinet-
LubbersJI krachtige stemmen
opgingen om de mensen met
een uitkering weer mee te la
ten delen in de stijging van de
welvaart.
In tegenstelling tot wat vaak
wordt gedacht hechten ook
vandaag de dag veel CDA'ers
waarde aan het 'sociale ge
zicht' van hun partij. Met
name voormalige ARP'ers
huldigen nog altijd de opvat
ting dat de overheid een schild
dient te zijn voor de zwakken.
Jan de Koning, oud-minister
van sociale zaken, is er zo één,
evenals Bert de Vries, oud
fractieleider en nu de opvolger
van De Koning.
Dót er een morele plicht is de
armen en zwakken te bescher
men is een puur christelijke
gedachte. Tot aan de evange-
lieén was er nooit een leer ge
weest die dat zo nadrukkelijk
verkondigde. „Het is gemak
kelijker dat een kameel gaat
door het oog van een naald
dan dat een rijke het konink
rijk Gods binnengaat", laat de
evangelist Mattheüs (19:24) Je
zus zeggen. Zo bezien zijn hu
manisme en socialisme direct
terug te voeren op oorspronke
lijk christelijke ideeën.
Onkerkelijken
Prof. dr. A.C. Zijderveld, cul
tuursocioloog aan de Erasmus
Universiteit in Rotterdam,
heeft uit dat gegeven een be
langwekkende conclusie ge
trokken. Naar zijn mening be
gint het besef weer te dagen
dat het christendom meer is
dan de leerstellingen van
Rome of de Reformatie. Hij
doelt op de „christelijke tradi
tie waaraan ook onkerkelijke
en ongelovige Europeanen als
Voltaire en Nietzsche deel
hebben".
Wie moeite heeft dat te aan
vaarden, moet zich maar eens
indenken, zegt Zijderveld, hoe
het een Europeaan vergaat die
voor langere tijd in een over
wegend islamitisch, hindoeïs
tisch of boeddhistisch land
moet wonen. Vroeg of laat zal
hij tot het besef komen dat zijn
hele gedachtenwereld ge
vormd is door een in oor
sprong en kern puur christelij
ke cultuur.
Zijderveld is een wat vreemde
eend in de christen-democrati
sche bijt. Zo was hij jarenlang
lid van de PvdA; hij verliet
die partij toen zij aan het eind
van de jaren zestig met Nieuw
Links „uit de bocht vloog".
Ook bijzonder is dat de profes
sor geen religie aanhangt. 'Ag
nost' noemt hij zich, aanhan
ger van de leer dat de mens de
eerste oorzaak der dingen
(God? Het Absolute?) niet kan
kennen.
Drie jaar geleden pas sloot Zij
derveld zich aan bij het CDA.
Toch zien velen in die partij
hem nu reeds als een soort
goeroe. Dat komt mede door
zijn recente optreden op het
grote CDA-symposium in
Noordwijkerhout, dat gewijd
was aan de vraag welke rol de
christen-democratie kan spe
len in een steeds verder inte
grerend Europa. Een heel be
langrijke rol, meent Zijder
veld. Naar zijn mening biedt
het 'christendom' de twaalf
lidstaten van de EG de moge
lijkheid om ooit nog eens een
echte politieke eenheid (sta
tenbond) te vormen. Het
'christelijke' is volgens de
hoogleraar het enige wat de
verder zo verschillende cultu
ren van bijvoorbeeld Neder
land, Spanje en Griekenland
gemeen hebben.
Europa is groter dan de Euro
pese Gemeenschap, zeker nu
het IJzeren Gordijn is opge
haald. Betekent de christelijke
traditie ook nog iets voor de
landen in Oost-Europa? Jaze
ker, zegt Zijderveld. Hij wijst
erop dat de betreffende landen
in een vacuüm verkeren sinds
de „verrotte" communistische
regiems zijn verdwenen. Het
zouden met name de christen
democraten zijn die de Oosteu
ropeanen kunnen helpen weer
voeling te krijgen met de im
mers christelijke cultuur van
West-Europa. Als men kijkt
naar het overdonderend succes
van Helmut Kohl in de voor
malige DDR denken veel
Oosteuropeanen er zelf ook zo
over.
Gewaagd
Is het te gewaagd om te veron
derstellen dat de christen-de
mocratie om precies dezelfde
reden al eerder in West-Euro
pa succesvol was, met name in
Nederland? Zijderveld vindt
van niet. In bepaald opzicht
leek ons land naar zijn mening
rond 1980 op het Oost-Europa
van voor de bevrijding. Ook in
Nederland was een topzware
bureaucratie ontstaan, die met
haar talloze regels het bedrijfs
leven verstikte, zegt de hoog
leraar.
De almaar uitdijende ambte
narij was al evenmin in het
voordeel van de burgers. On
derzoek heeft uitgewezen dat
degenen voor wie alle over
heidsvoorzieningen in het le
ven zijn geroepen, de zwakken
en armen dus, het minste er
van profiteren. Door het
struikgewas aan regels zijn zij
het spoor allang bijster. De
goed opgeleide burgers trek
ken het meeste voordeel uit de
talloze subsidies en uitkerin
gen.
De ook rond 1980 al gehoorde
roep om hervorming van de
bureaucratie bleef aanvanke
lijk zonder gevolg. Iedere po
ging om regeldrift en macht
sconcentratie tegen te gaan,
leidde tot meer regels, meer
ambtenaren, meer commissies,
meer vergaderingen en meer
structuren, beweert Zijderveld.
Hij heeft gelijk. Het kabinet-
Van Agt II (CDA, PvdA, D66),
was absoluut niet in staat ver
betering te brengen in de situ
atie.
Dit echec leek iets wakker te
schudden in het CDA. Als het
op een PvdA-achtige manier
niet goed ging, dan maar an
ders. De christen-democraten
begonnen een eigen visie te
ontwikkelen op de meest ge
wenste koers voor het schip
van staat. Een aantal ideeën
werd 'geleend' bij de VVD:
verlaging van de belasting
druk, eerst voor het bedrijfs
leven en vervolgens ook voor
de burgers, en bezuiniging op
de sociale uitkeringen.
Maar het pleidooi van de libe
ralen voor steeds verder gaan
de individualisering ('gewoon
jezelf zijn') nam het CDA niet
over. Integendeel, de partij
werd niet möe te wijzen op de
gevaren van een samenleving,
waarin de burgers geen oog
meer hebben voor eikaars be
langen. De christen-democra
ten zetten zich in voor wat zij
noemen een zorgzame of ver
antwoordelijke, men zou ook
kunnen zeggen neo-christelij-
ke samenleving.
Dit gedachtengoed lijkt goed
aan te slaan. De opiniepeilin
gen wijzen uit dat het CDA al
maar verder uitloopt op de an
dere grote partijen. De PvdA
heeft er nog niets anders te
genover kunnen stellen dan
wat Van Kooten De Bie zo
treffend 'Nieuw-Flinks' heb
ben gedoopt. De VVD grijpt in
haar wanhoop zelfs terug op
het anti-confessionalisme van
Thorbecke. Als het zo door
gaat, komt het CDA nog eens
boven de 75 zetels; per slot was
het tot het midden van de ja
ren zestig heel gewoon dat
KVP, ARP en CHU tesamen
een absolute meerderheid in
de Tweede Kamer hadden.
RIK IN 'T HOUT
moet te komen. Zal het dan toch ge
beuren dat er na de vrije zondag en
de vrije zaterdag nog een derde
vrije dag komt? En houdt het daar
mee op of wordt het in de volgende
eeuw misschien nog eens alle dagen
feest?
Vier dagen werken. Menig werkne- sommige bedrijven, maar ten hoog-
mer klinkt het als muziek in de ste 8,5 uur. En daar wringt de
oren en voor enkelen is het zelfs al schoen voor de werkgevers, want
werkelijkheid. De FNV vindt dat die vinden dat het te veel kost en
voor het jaar 2000 in het merendeel de produktie in gevaar brengt. De
van de bedrijven vier dagen moet vakcentrale wil eventueel één a an-
worden gewerkt, maar dan niet 9,5 derhalf procent van de loonruimte
uur per dag zoals momenteel in inleveren om de opponenten tege-
HET LONKEND PERSPECTIEF VAN EEN VIERDAAGSE WERKWEEK
DEN HAAG In de be
drijven waar vier dagen
wordt gewerkt is het pe
zen geblazen. Dagen van
negen en een half uur,
met een half uurtje lunch
pauze, dat gaat niet in je
koude kleren zitten.
,,Maar het voordeel is dat
je drie hele dagen vrij
hebt Qm bij te komen", is
het argument van de
voorstanders. Voor de
FNV is dat niet genoeg:
„Als je zo hard werkt, heb
je die drie dagen inder
daad hard nodig om bij te
komen, terwijl ze toch be
doeld zijn om iets anders
te doen. Daarom moeten
de dagen ook korter, want
het leuke van vier dagen
werken is juist dat je drie
dagen vrij bent".
Bij Scania in Zwolle zijn ze net
begonnen om eens te kijken of
iedereen wel tevreden is met
de vierdaagse werkweek die
de truckfabrikant in maart
1989 invoerde. Destijds sprak
tachtig procent van de werk
nemers zich er voor uit, maar
het bedrijf wil graag weten of
ze er nog zo over denken. Eind
januari moet het onderzoek
van het externe bureau zijn af
gerond, maar zeker is wel dat
niet iedereen het nieuwe ar
beidsritme geslaagd vindt.
„Je bent toch gewend aan die
acht uur per dag en de over
schakeling naar 9,5 uur valt
zwaar. We zijn daar van ge
schrokken, het zijn erg lange
dagen. Als we konden kiezen
zouden we toch graag terug
willen naar vijf dagen van
acht uur", zegt een werkne
mer. Een ander vindt het juist
geweldig: „Je krijgt er een
hele vrije dag voor terug. Die
tijd kun je besteden aan de
kinderen of aan je hobby's.
Zo'n dag is veel prettiger dan
anderhalf uur per dag minder
werken".
Extra belast
Het voorbeeld van Scania zint
de FNV wel, zij het in beperk
te mate. Er zijn mensen aan
het werk geholpen, en dat is
één van de redenen die de
vakcentrale noemt voor invoe
ring van de vierdaagse. Maar
tegelijk worden de mensen die
nu vier dagen werken wel ex
tra belast doordat ze aanzien
lijk langere dagen maken.
Daarom wil de FNV de vier
daagse in combinatie met ar
beidstijdverkorting, een werk
dag mag ten hoogste 8,5 uur
duren. Dat resulteert dus in
een werkweek van 34 uur. Op
den duur zou er wellicht zelfs
een werkweek van 32 uur of
wel vier dagen van acht uur in
kunnen zitten.
Theo Meijman is het daar van
harte mee eens. Hij is hoofddo
cent arbeid en gezondheid aan
de Universiteit van Amster
dam en vindt dat werknemers
tegenwoordig enorm worden
belast. „Je kunt dat niet meer
vergelijken met vroeger", zegt
hij. „Het werk in veel bedrij
ven is een stuk eenzijdiger ge
worden en het moet boven
dien allemaal veel sneller.
Mensen staan daardoor zowel
fysiek als mentaal onder druk.
Een behoorlijke tijd geleden
hebben we eens bekeken hoe
het werken in de haven is ver
anderd. Lassers verrichten
daar tot de jaren tachtig met
z'n allen diverse soorten werk
zaamheden aan schepen. Het
werk was daardoor afwisse
lend en makkelijker vol te
houden dan nu. Tegenwoordig
worden de platen door een
kraan en magneten aan zo'n
scheepsromp geplakt en zit die
lasser de hele dag alleen maar
naden te lassen. Hij zit continu
in die vlam te kijken. Dat is
uitermate eenzijdig en belas
tend".
„Hetzelfde zie je in de bouw.
Daar deden mensen vroeger
allerlei soorten werk, maar te
genwoordig moet bijvoorbeeld
een metselaar per dag zo'n
2200 stenen er doorheen ram
men en niks anders. In zie
kenhuizen heb je verpleegsters
die weinig anders doen dan als
Van Gend en Loos patiënten
van de ene naar de andere
plaats verslepen. Dat is ontzet
tend eenzijdig en intensief
werk. Vroeger kon je als je
eens wat last van je rug kreeg
een tijdje geen bedden versle
pen of opmaken, maar ging je
eten rondbrengen. Op die ma
nier kon je je rug wat ontzien
en een beetje op adem ko
men".
Meijman wil er maar mee zeg
gen dat het de hoogste tijd is
korter te gaan werken en bij
voorkeur vier dagen. Geen ne
gen en een half uur per dag
kippen slachten. „Hoe houd je
dat in vredesnaam uren achter
elkaar vol? Natuurlijk, er zijn
beroepen waar het minder erg
is, de belasting is sterk afhan
kelijk van de bedrijfstak en
het soort werk. Maar in zijn
algemeenheid is korter wer
ken voor de lichamelijke en
geestelijke gezondheid van
mensen van het grootste be
lang".
Vrachtwagenchauffeur Jan
Heyhoff (47) maakt zich niet
zo druk om lange werkdagen.
Met zijn collega's bij het be
drijf VDB in Den Bosch heeft
hij een werkweek van 43 uur,
gemiddeld elf uur per dag. De
vierdaagse is daar wel inge
voerd, maar niet volgens een
vast schema. Heyhoff: „Je
kunt moeilijk je wagen tussen
Goes en Maastricht neerzetten
omdat je werkdag er op zit.
Dat betekent dat je wel eens
SUSKE EN WISKE
DE GOALGETTER
d Ultgeverlj/Wavery Productions
lange dagen maakt en die wor
den daarna dan gecompen
seerd. Daardoor werk je bij
voorbeeld wel eens een week
maar drie en een halve dag.
Het bevalt me prima, ik heb
een veel socialer leven gekre
gen. Echt, ik zou nooit anders
meer willen. En vrijwel alle
collega's denken er zo over,
die willen ook veel liever vrije
tijd dan geld".
Files
Bij het ministerie van verkeer
en waterstaat loopt vanaf 1 ok
tober een experimentele
'werkvierdaagse'. Volgens pro
jectcoördinator A. Braam is de
verwachting dat uiteindelijk
zo'n dertig procent van 16.000
personeelsleden aan de vier
daagse meedoet. „De animo is
enorm, bij sommige diensten
heeft zich meer dan vijfen
veertig procent van het perso
neel aangemeld", vertelt hij.
Ook topambtenaren, zoals de
plaatsvervangend secretaris
generaal en de directeur eco
nomische hebben zich 'con
amore' voor het experiment
aangemeld.
Braam ziet de vierdaagse als
een mes dat aan drie kanten
snijdt. Allereerst wordt het
verkeer in de spitsuren be
langrijk teruggedrongen, zo
verwacht hij. Braam: „Er
wordt in elk geval één dag in
de week niet aan het woon
werkverkeer deelgenomen,
waardoor de files kunnen slin
ken. Bovendien gaan veel
ambtenaren bij een werkweek
van bijvoorbeeld vier maal ne
gen uur vaak eerder van huis
om de spits vóór te zijn".
Verder hoopt het ministerie
dat de rijksoverheid met flexi
beler werkroosters weer een
aantrekkelijke werkgever
wordt. Tenslotte zijn de werk
nemers zélf er wellicht mee
geholpen omdat ze over meer
vrije tijd kunnen beschikken.
Volgens Braam zijn er bij de
overheid geweldige mogelijk
heden voor invoering van
vierdaagse-roosters. „Wij kun
nen ambtenaren gemakkelij
ker de keuze bieden al dan
niet mee te doen, omdat het
overheidsbedrijf niet zo vast
gepind is op bepaalde produk-
tieschema's. Ik reken er op dat
de vierdaagse echt in een
stroomversnelling komt. Voor
al politiechefs en gemeente
ambtenaren lopen nu al de
deur bii me plat".
De andere ministeries kijken
vooralsnog de kat uit de boom.
In het laatste overleg van de
chefs personeelszaken van alle
departementen kreeg Braam
te horen dat de collega's eerst
de resultaten van het VenW-
experiment willen afwachten
voordat ook zij de draad op
pikken. „Men wacht dus af tot
het eind van ons experiment,
april volgend jaar. Met een on
afhankelijk adviesbureau be
spreken we nu hoe we de re
sultaten het best kunnen me
ten".
Die evaluatie zal overigens
nog wel wat voeten in de aar
de hebben. Op talloze vragen
wil het ministerie een ant-
„In de bouw deden mensen vroeger allerlei soorten werk, maar tegenwoordig moet bijvoorbeeld
een metselaar per dag zo'n 2200 stenen er doorheen rammen".
FOTO:DIJKSTRA
woord, zoals op de vraag of de
productiviteit en bereikbaar
heid van de diensten onder de
nieuwsgierig naar de persoon
lijke ervaringen van het per
soneel en de gevolgen van de
nieuwe werkroosters voor het
woon-werkverkeer.
Naar de effecten op het totale
autogebruik wordt niet geke
ken. Braam: „De bedoeling is
het verkeer in de spits terug te
dringen. Of iemand op zijn
vrije dag gaat rondtoeren, daar
kijken we niet naar. Het zou
best kunnen zijn dat door
meer vrije tijd het totale auto
gebruik zal toenemen, ik weet
het niet. Maar als men dan een
dagje naar de Veluwe gaat, zal
men toch wel even wachten
tot de file is opgelost. En laten
we hopen dat de extra vrije
dagen ook gebruikt worden
voor andere dingen, zoals het
klussen in huis of in de tuin".
Deeltijd
De meeste werkgevers vinden
het maar niks, een vierdaagse
in combinatie met atv. Wie
moet dat betalen en hoe kun
nen we nog concurreren als
straks iedereen in deeltijd
werkt? Want zo kijken de
werkgeversorganisaties VNO
en NCW tegen het verschijnsel
aan. Wie vier dagen werkt
heeft een deeltijdbaan ook al
werkt-ie fulltime.
NCW-directeur Onno Ruding
zei deze week op een FNV-
symposium over de vierdaagse
dat de werknemers er om te
beginnen heel wat loon voor
zouden moeten inleveren.
FNV-voorzitter Stekelenburg
repliceerde dat het vermoede
lijk anderhalf procent van de
loonruimte zou opslurpen en
dat vindt hij wel redelijk. Ru-
ding is daarmee nog niet te
vreden. „Het kost meer",, wist
hij zeker.
En dan nog, de organisatori
sche rompslomp, daar willen
de bedrijven niet aan. Trou
wens, merkte Ruding op, het is
een illusie te denken dat de
vierdaagse op grote schaal
werkgelegenheid zal opleve
ren, wat tenslotte toch de doel
stelling van de FNV is. „De
arbeidsduur in Nederland is al
laag, als we het ziekteverzuim
niet meerekenen komen we op
31 uur per week. Als dat nog
verder omlaag gaat, kunnen
we niet meer goed concurre
ren met het buitenland. Als je
de arbeidstijd verkort, mag de
bedrijfstijd daar niet onder lij
den. Sterker nog: je zult die
moeten uitbreiden. Ik denk
dat de oplossing veel meer in
flexibele arbeid moet worden
gezocht".
De werkgevers verwijzen
graag naar de discussie over
atv in het begin van de jaren
tachtig. Het Centraal Planbu
reau (CPB) voorspelde toen
dat atv maar liefst 400.000 ba
nen zou opleveren. De vakbe
weging heeft altijd gezegd dat
dit aantal zwaar overdreven
was en dat is ook uitgekomen.
De atv leverde uiteindelijk
volgens schattingen tiendui
zenden banen op. De vakbe
weging wijst er echter op dat
er geld is ingeleverd en dat
een en ander wel degelijk
werkgelegenheid heeft opgele
verd en bovendien heeft ge
leid tot een gezondere econo
mie. Zo ver wil Stekelenburg
dit keer niet gaan. Wel iets in
leveren van de loonruimte,
maar beslist geen achteruit
gang in koopkracht. Een aan
tal bonden wil zich daarvan
nog niet laten overtuigen, die
zien liever aantrekkelijke
loonsverhogingen. Vooral de
grafische industrie stelt zich
daarin hard op.
Driedaagse
Niettemin ziet het er naar uit
dat voor het jaar 2000 de vier
daagse werkweek in grote de
len van het bedrijfsleven zal
zijn doorgevoerd, ondanks
verzet van VNO en NCW.
Dan dringt zich meteen de
vraag op of het daarmee voor
lopig is afgelopen of dat er
binnen afzienbare tijd ook nog
een driedaagse werkweek
komt. Voor veel werknemers,
vooral zij die zwaar en eento
nig werk doen, is dat nu al een
lonkend perspectief.
Niemand wil zich aan een uit
spraak wagen, hoewel sommi
gen vrezen dat de inrichting
van de samenleving dan be
hoorlijk overhoop wordt ge
haald. Vooral mensen die in
continuediensten werken
den graag zien dat de zaterdag
en zondag niet langer heilig
werden verklaard en dat ook
de scholen onder een ander
tijdsregime komen. In de Ver
enigde Staten is daar al eens
een experiment mee gedaan.
In een dorp draaide alles en
iedereen in een soort ploegen
dienst, inclusief de scholen.
Het werd een ramp.
Universitair hoofddocent Theo
Meijman: „Daar moeten we
echt nooit aan beginnen, maar
op zich is drie dagen werken
niet zo gek, al durf ik daar nu
nog geen voorspellingen over
te doen. Het zal er vanaf han
gen hoe sterk de aard van het
werk de komende decennia
nog verandert. Of het nog een
toniger en belastender zal
worden èn of het allemaal nog
veel sneller zal moeten dan nu
al het geval is. Als je kijkt
naar het ziekteverzuim, de ar
beidsongeschiktheid en de al
maar toenemende rol van
stress daarin, dan is het wel
duidelijk dat we moeten zor
gen voor een goede verhou
ding tussen arbeid en rust.
Voorlopig wil ik het in elk ge
val nog bij vier dagen werk en
drie dagen rust houden".
In dit licht is het aardig een
uitspraak aan te halen van
prof. dr. P. Kuin, die in 1960
in Haarlem een lezing hield
over arbeidstijdverkorting.
„Wij denken nu aan een ver
korting van bijvoorbeeld 48
uur naar 45 uur en sommigen
zijn geneigd dit reeds als een
voldongen feit te beschouwen.
Daarna komt echter het pro
bleem 45 of 42 uur aan de
orde, vervolgens 42 of 40 uur
en er is geen enkele reden
waarom men in de toekomst
niet een 36-urige, een 32-urige
of een nog kortere werkweek
zou overwegen".
DICK HOFLAND
PAUL KOOPMAN
n
'an li
enl|
nul
am
iB
Is-ie het nou of is-ie het
Ja hoor, hij is het! Minis
Roelof Botha! Ontzettend!ie
gewaarwording om ,a'
uitgerekend naast deze m
blaas te legen. Maar ja, m* I
soort dingen moet je rek
houden als je naar een
persconferentie gaat van\
Zuidafrikaanse president
Klerk. Logisch dat die m
een staatsbezoek zijn mil
van buitenlandse zaken
zich heeft. En ook excel}
personen moeten af en to
bezoek brengen aan ka\
100.
Er is iets bekends aan Bi
Ja, dat haalt je de koeko
zult u zeggen. Die man i
zo vaak op de televisie a i
Erwin Kroll. Nee, er is i 5
iets anders aan hem. Een 1
bepaalde gelijkenis. Ja, dijj
het! Botha lijkt op 'Swieb ;I
Trek Joop Doderer een j
pak aan, scheer zijn baai
en voila daar staat de
Zuidafrikaanse minister
buitenlandse zaken! (ei
Het valt Botha op dat hjjfo
wordt aangestaard. Oppa
hij zou er wat van kunnt
gaan denken. Dit is na tui
wel de gelegenheid om L
Vraag te stellen. Sterker ,e
het is gewoon journalistic
plicht. Hoeveel lezers zul3i
zich niet vele malen 51
afgevraagd hebben waan
Botha zo'n rare bijnaam
Wie laat zich nou zo noei1
Van alle mensen hebben 1S
ministers van buitenland a
zaken toch wel het mees 1
gevoel voor decorum. Je
je niet voorstellen dat éétj
onze excellente personen r
een dergelijke 'nickname li
het leven zouden moeten
'Muisje' van der Stoel, Cl I
'Kruisje' van der Klaauw
Joseph 'Loeletje' Luns, 'Jpi
'Hummeltje' Van den Bnis
Dat kan toch gewoon nit Bi
Nog 'ns opzij kijken. Die 'i
inademen en dan losbrai i
dat is de manier. „Menet
Botha, mag ik u iets vrat
De minister kijkt terug
knikt verheugd. „Jaseke u
U is die eerste man die S
vandaag so bef raag. Alle e
aandag consentreer sich f
F. W". Nu, komt het eroj t
Vooruit dan. De moed zi
de schoenen. „Hoe vindt
om voor de eerste maal
Holland te zijn
Baaie mooi", zegt Botha E
afwendend om de hande e
gaan wassen. Er volgt een
verhaal over het Catshui
de Ridderzaal en de
historische waarde van d
gebouwen. De minister sl
er zelfs een sigaretje bij t
Genietend laat hij de roo
door zijn neusgaten
ontsnappen. Beklaagt ziel
vervolgens over de
beperkingen die de
Nederlandse regering aan
en F.W. heeft gesteld. „0
hat so graag een besoek
die Jan van Riebeeck-hu
Culemborg gebrag". Legt
dat Lubbers en Van den 1
dat niet wenselijk vonden
al omdat Culemborg een
zogeheten LOTA-gemeen
Botha blijkt precies te w
waar die letters voor sta,
Lagere Oërhede Tegen
Apartheid". Botha vindt
overigens maar onzin da
Culemborg nu nog zo'n
houding aanneemt. „Ons
toch baaie druk die Apai
af te skaf!".
Mooi citaat. Onthouden
het verhaal van die dag
het staatsbezoek. Maar ja
daarmee is De Vraag no{
beantwoord. Hoe pakken
dat nou aan zonder de
minister te irriteren, „h
Botha, uw voornaam is
Roelof, nietwaar? Een he
mooie naam. Oud-Hollan
Botha knikt. Vertelt ove
verbondenheid die veel
Afrikaanders' nog met oi
land voelen. Dat komt oi
uitdrukking in de voorm
Puur Hollands. F. W„ de
voorletters van zijn baas
Klerk, bijvoorbeeld staan
Frederik Willem.
Nogmaals geprobeerd, „ill
als u zo'n mooie voornaal
heeft, waarom wordt die
bijna nooit gebruikt? Ooi
de Zuidafrikaanse krantè
noemen ze u altijd heel I
anders", brengen wij steil
uit. De minister schiet in
lach. Hij verslikt zich bii
de sigaretterook. „Ja, ek\
Pek!" brult hii.
Hè, waar heeft hij het nu\
over? Pek? Nee, wij bedt
een andere bijnaam. De I
en de laatste letter zijn g
maar daartussen staat een
plaats van een 'e'. „Ja, ja
schatert hij nog steeds. J
spreek jij uit as Pek! Dal
seg: klein of jong. Ek es
gewoon die jongere broei
P. W., Pieter Willem Both
vorige staatspresident".
TRUBBELS
