gehandicapte dreigt straks
weederangs burger te worden
WESTLAND BEURS
EcidócSouocmt
Twee filmlaboratoria
door personeel bezet
Coornhert-Liga bepleit kiesrecht vreemdelingen
Premier Lubbers
is bezorgd over
hoge staatsschuld
niversiteit Utrecht wijst akkoord met Ritzen af
VAN 29 OKTOBER T/M 4 NOVEMBER
Ambtenaren blijken brokkenpiloten
«JNENLAND
ZATERDAG 27 OKTOBER 1990 PAGINA 3
idrée van Es stapt
ïovember uit Kamer
HAAG Andrée van Es (37), lid van de
■ede-Kamerfractie van Groen Links, legt
functie met ingang van 7 november neer.
Es kondigde al eerder aan dat zij haar ter-
niet geheel vol zou maken, omdat de com-
tie van een gezinsleven en de politiek te
van haar vergde. Haar spoedige vertrek
voor velen in politiek Den Haag
temin als een verrassing. Van Es wordt op-
;rlplgd door Leonie Sipkes uit Apeldoorn. An-
van Es is vanaf 1981 lid van de Kamer,
de formatie van Groen Links was ze lijst-
Jroerder van de PSP. In verband met haar
ungerschap was de PSP-kamerzetel een paar
geleden een tijd vacant, een nieuw feno-
n op het Binnenhof. Van Es werd kreeg bij
ifgelopen Kamerverkiezingen 70,000 voor
stemmen.
Te hoge concentraties
chloor boven Haarlem
HAARLEM De lucht boven Haarlem bevat
geregeld een veel te hoge concentratie chloor.
Een onderzoek van de Universiteit van Am
sterdam heeft dat aangetoond. De grote hoe
veelheid chloride is aan het licht gekomen tij
dens een onderzoek naar de toestand van de
Haarlemmerhout. Sinds vorig jaar worden in
dit stadsbos metingen verricht. Daartoe wordt
het regenwater opgevangen in bakken. De re
sultaten van de metingen gaven een buitenge
woon hoge concentratie te zien, vooral in de
wintermaanden. Volgens de onderzoekers valt
er nog geen zinnig woord te zeggen over de
bron van de chloride. Maar het is aannemelijk
dat de bron dichtbij Haarlem ligt. Elders in Ne
derland zijn namelijk niet dergelijke extreme
hoge concentraties chloor gemeld.
Felle kritiek van
Ria Beckers op CDA
DEN HAAG Fractieleidster Ria Beckers van
Groen Links heeft vandaag felle kritiek geleverd
op het CDA, dat in Den Haag zijn tienjarig be
staan viert. Het CDA is politiek-inhoudelijk ge
zien helemaal geen succes, aldus Beckers op een
partijcongres van Groen Links in Utrecht. „Het
CDA is weer hard toe aan een ethisch reveil, een
hernieuwde oriëntatie op de eigen uitgangspun
ten", aldus Beckers. „Want wie, zoals het CDA, de
wezenlijke morele vragen wegschuift uit het poli
tieke denken en handelen, kan onmogelijk de
keuzes maken die zich vooral op het gebied van
milieu en economie onontkoombaar aandienen".
Beckers beveelt het CDA aan een poosje niet te
regeren. Dat zou volgens haar al begin volgend
jaar kunnen ingaan. „Dan kan Lubbers ook weg",
aldus Beckers.
HILVERSUM/LOENEN De ongeveer vijftig personeelsle
den van twee filmlaboratoria in Hilversum en Loenen bezetten
sinds gistermiddag vier uur hun bedrijven om te voorkomen
dat de NMB Bank de inventaris weghaalt. Daardoor zou de ge
zamenlijke toekomst van de bedrijven onmogelijk worden, al
dus de directie en het personeel. De bezette bedrijven zijn RCM
Filmlaboratorium en Videoservices bv in Hilversum en het
Nederlands Laboratorium voor Film en Videotechniek in Loe
nen. Deze bedrijven kampen al enige tijd met financiële pro
blemen, volgens de directie veroorzaakt door mismanagement
van vorige eigenaars. De financiers hadden hun vertrouwen
echter uitgesproken in samenvoeging van de bedrijven en de
daarvoor noodzakelijke reorganisatie. Een andere reden voor
de bezetting, die volgens een woordvoerder van het personeel
zeker het hele weekeinde zal duren, is dat de bank gisteren de
garantstelling voor de uitbetaling van de salarissen over okto
ber heeft ingetrokken.
Rechter beschuldigd
van verduistering
ZWOLLE De rijksrecherche is een onder
zoek begonnen naar de beschuldiging die een
groep rietlandpachters in Kalenberg tegen de
Zwolse politierechter mr G. van den Dungen
heeft geuit. Volgens de beschuldiging zou
Van den Dungen een bedrag van 225.000 aan
rietmaaivergoedingen verduisterd hebben.
Dit zou gebeurd zijn toen Van den Dungen
consulent was van Natuur, Milieu en Fauna
beheer bij de provincie Overijssel. Het onder
zoek gebeurt op verzoek van het Openbaar
Ministerie in Zwolle. De 225.000 gulden aan
overheidsgeld was bestemd voor rietmaaiver
goedingen in het nationaal park De Weerrib-
ben in 1986, 1987 en 1988. Van het geld,.dat in
1989 wel weer werd uitgekeerd, zou geen
spoor te bekennen zijn.
es[TERDAM Naar-
)oB de mens geleerder
e jt en het fenomeen
Jepsel' steeds meer aan
wetenschap heeft
gjten prijsgeven, doe-
nieuwe ethische di-
ta's op. Bejaarden en
indicapten dreigen
fjhtoffer te worden van
veranderend klimaat
e maatschappij. Over
lositie van deze twee
jipen spreken vandaag
;tetundigen op de Eras
universiteit in Rotter-
een ernstige erfelijke of
oieboren afwijking ter we-
Met het vorderen van de
ijkheidsleer en andere
«schappelijke kennis krii-
toekomstige ouders steeds
te weten over de gezond
heid van hun eventuele kind.
En daarmee komt onvermijde
lijk de vraag in beeld of een
gehandicapt kind maatschap
pelijk of persoonlijk wel ge
wenst is.
Vorige week promoveerde de
klinisch psychologe dr. P.
Frets op een onderzoek waar
uit bleek dat 70 procent van de
164 ondervraagde echtparen
ondanks een bewezen ver
hoogd risico op een gehandi
capt kind toch koos voor nage
slacht. De meeste ouders kie
zen dus voor het menselijk le
ven op zich in plaats van
waarden als gezondheid of
maatschappelijk nut. Toch
bleek vandaag op het symposi
um 'Keuzen, geen kansen', ge
organiseerd door de Vereni
ging Samenwerkende Ouder
en Patiëntenorganisaties
(VSOP) hoe die keuze steeds
minder vanzefsprekend wordt.
Angst mag nooit een reden
zijn om te proberen bepaalde
kennis maar niet te verwer
ven, vindt de voorzitter van de
Federatie van Oudervereni
gingen, A.J. Berkhout. Erfe-
lijkheidsonderzoek wijst hij
dan ook niet af. Maar het kan
wel leiden tot „een onafwend
bare ontwikkeling in de rich
ting van rasveredeling". Gene
tische paspoorten en het mis
bruik daarvan door overheid,
verzekeraars en bedrijven zijn
daarvan slechts voorbodes.
„Lijkt het er niet op dat derge
lijke toekomstperspectieven
ook realiteit gaan worden?",
vroeg Berkhout zich vanoch
tend af.
Als voorbeeld noemde hij de
drie jaar oude nota van oud-
staatssecretaris Dees over pre
ventie van aangeboren afwij
kingen. „Verantwoord ouder
schap moet leiden tot een opti
maal voortplantingsgedrag",
heette het toen in de woorden
van Dees. Berkhout: „Geluk
kig werd deze uitglijder door
het parlement stevig gecorri
geerd en dat leidde tot een ge
sprek waarin de noodzaak
werd onderkend om te komen
tot een soort ethische leidraad
voor het overheidsbeleid".
Volgens Berkhout wordt
steeds vaker de vraag gesteld
in hoeverre mensen nog in
aanmerking moeten komen
voor medisch handelen. „Is
het nog wel de moeite waard,
vragen sommigen zich af. U
moet dan lezen: is het econo
misch wel verantwoord?". De
groepen waarop die vraag zich
meestal toespitst zijn volgens
Berkhout bejaarden en gehan
dicapten. Ze lijken steeds meer
te worden beschouwd als
tweederangs burgers die de
maatschappij enkel op kosten
jagen.
Berkhout stelde vandaag hard
op de vraag of alle vooruit
gang in kennis van erfelijk
heid eigenlijk wel een verrij
king is. Het antwoord gaf hij
ook: ja, mits verantwoordelijk
met die kennis wordt omge
sprongen. Een aanzet hiertoe
ziet Berkhout in het regeerak
koord van het huidige kabinet,
dat wetgeving aankondigt met
betrekking tot erfelijkheidson
der zoek. Vrijwilligheid van de
onderzochten en bescherming
van privacy dient voorop te
staan.
Opdoemen
Ook L.F. de Vos, voorzitter
van de Gehandicaptenraad,
ziet problemen en gevaren op
doemen voor de positie van
gehandicapten. De toenemen
de medicalisering bijvoorbeeld,
als gevolg van de toegenomen
kennis. Net als het overheids
beleid leidt dat volgens De Vos
in de toekomst onherroepelijk
tot het voorkomen van ziekte
en handicaps. „Begrijpelijk en
onder sommige voorwaarden
ook gerechtvaardigd, maar dat
heeft wel een andere dimensie
dan enkel het voorkomen van
onnodig leed, hetgeen de erfe
lijkheidsvoorlichting voor
ogen staat".
De discussie hierover ziet De
Vos met zorg tegemoet. Zo
werd in 1988 al in het Euro
pees Parlement een petitie
Pasgeboren baby's, gezond of gehandicapt, moeten even veel kansen krijgen.
voorgelegd waarin gepleit
werd voor het doden van pas
geboren gehandicapten. De pe
titie had geen kans en is niet
eens behandeld, maar de toon
is gezet. Ook de Australische
filosoof Peter Singer heeft zich
meermalen voorstander ge
toond van het doden van ge
handicapte pasgeborenen.
Volgens De Vos moet de dis
cussie worden gevoerd over
het fundamentele recht van
elk mens, dus ook van de ge
handicapte, namelijk leven en
ontplooiing, waarbij De Vos
ook aandacht wil vragen voor
andere menselijke waarden
dan alleen gezondheid. „Van
moderne mensen wordt ver
wacht dat zij hun gezondheid
steeds willen verbeteren. Ge
zondheid komt naar voren als
de voorwaarde om goed te
kunnen functioneren, meer te
kunnen genieten en te consu
meren. Andere waarden als
liefde, vriendschap, rechtvaar
digheid, vrijheid, goedheid en
arbeid lijken ondergeschikt".
„Ieder mens is waardevol en
heeft het recht om in vrijheid
beslissingen te nemen terzake
van het nageslacht", staat in
FOTO: SP
het 'Ethisch Manifest' waarin
de 34 patiënten- en ouderorga
nisaties in de VSOP, die sa
men 200.000 gezinnen verte
genwoordigen, hun standpunt
over erfelijkheid hebben vast
gelegd. Het manifest werd op
het congres vandaag aan
staatssecretaris Simons van
volksgezondheid aangeboden.
De overheid moet zich volgens
de VSOP inzetten voor wetge
ving om de bescherming van
persoonlijke gegevens en voor
al van genetische informatie te
garanderen.
JEAN-PIERRE GEELEN
ADVERTENTIE
iuwe testen op cel-
^regeneratie in Amerika
Drie
'Onderzoekers
verslaan
de rimpels
V YORK - Manfred Puschmann,
Elden en Elizabeth Sweitzer, zijn
v Samen van drie onderzoekers, die
gemaakt hebben op internationaal
m, iu door hun onderzoek naar huid-
adering. De door de Duitser Man-
Puschmann en de Amerikanen Har-
e Iden en Elizabeth Sweitzer geleide
lar n op vrijwilligers van 24 tot 60 jaar,
Ni en aangetoond dat Retinol zowel het
al als de diepte van de rimpels ver-
lert.
ijtetinol" versnelt de cel-regeneratie"
w^aren de twee onderzoekers van het
la Institute voor huidonderzoek in
"He, Pennsylvania.
op Retinol gebaseerde crème be-
zijn succes in een zeer originele
het werd aangebracht op een ge-
pe e van de huid die daarvoor geverfd
i onuitwisbare fluoriesceren-
ei roteïne. Hierdoor bleek dat het met
lol behandelde gedeelte, een veel
er herstel van de opperhuid te zien
in( lan de natuurlijke regeneratie cyclus
le huid, en dat daarbij elke bestaan-
impel in het proces verminderd
dit in tegenstelling tot de onbehan-
huid.
op Retinol gebaseerde crème, ge-
door de onderzoekers, wordt gedis-
a Amerika en Europa ondër
Anti-Age Retard, door een
linational die exclusief voor apothe-
cosmetica-produkten produceert, ge
ld Korff.
Nederland is dit produkt verkrijg-
de apotheek en samengesteld af-
elijk van de leeftijdsgroep, 25,35 en
ouder.
Prijs
Prins Claus heeft
gisteren in de Rid
derzaal in Den
Haag vijf prijzen
uitgereikt op het
gebied van weten
schap en kunst.
De Amsterdamse
prijs voor Histori
sche Wetenschap,
die per ongeluk
even op de grond
belandde, werd
toegekend aan de
Amerikaanse pro
fessor P. Gay
(links) voor zijn
oeuvre op het ge
bied van de cul
tuurgeschiedenis
van diverse Euro
pese landen. De
Leidse hoogleraar
prof. J. van Rood,
kreeg de Amster
damse Prijs voor
de Geneeskunde
voor zijn baanbre
kende werk op het
gebied van de im-
munohematologie.
Rechts op de foto
prof. P. Drenth,
president van de
Koninklijke Acade
mie van Weten
schappen.
FOTO: ANP
DEN HAAG De vere
niging voor strafrechther
vorming, de Coornhert-
Liga, heeft gisteren in een
brief aan de kamercom
missie voor justitie gepleit
voor de invoering van ac
tief en passief kiesrecht
voor allen die ten minste
vijf jaar légaal in Neder
land verblijven.
Zo kan volgens de Coornhert-
Liga een goed begin worden
gemaakt met integratie van
vreemdelingen in de Neder
landse samenleving. Integratie
zal niet moeten worden be
perkt tot een streven naar na
turalisatie, meent de vereni
ging.
De brief is een reactie op de
begroting en de beleidsplan
nen van justitie, die volgende
week door de Tweede Kamer
zullen worden behandeld. De
Coornhert-Liga heeft forse
kritiek op deze plannen. „Al
lochtonen worden op een one
venwichtige wijze aangewezen
als veroorzakers van proble
men. Zij worden a priori bui
ten de rechtsorde geplaatst".
De beleidsvoornemens ten
aanzien van vreemdelingen en
vluchtelingen staan volgens de
Liga te veel in het teken van
verwijdering uit Nederland.
„De asielprocedure moet wor
den bekort. Niet om de men
sen eerder uit Nederland te
kunnen verwijderen, maar uit
respect voor de belangen en
rechtszekerheid van de be
trokkenen".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Andriessen (economische
zaken) heeft zich in de
Tweede Kamer vergalop
peerd. De bewindsman zei
donderdag dat zijn collega
Alders (milieu) wel erg
snel was geweest met het
versturen van een brief
aan de Kamer over statie
geld op verpakkingen.
Andriessen beweerde over
de brief niet te zijn ge
raadpleegd. Premier Lub
bers zette dat gisteren
recht.
„Er is sprake geweest van een
misverstand", aldus Lubbers.
„De brief van Alders is via
Economische Zaken gegaan.
Er is wel degelijk overleg tus
sen beide ministeries geweest.
Ik wü de indruk wegnemen
dat Alders een fout heeft ge
maakt".
Ook kwam Lubbers terug op
de ernstige waarschuwing die
president-directeur Duisen-
berg van de Nederlandsche
Bank vorige week gaf. Lub
bers maakte de indruk die
waarschuwing overdreven te
vinden. Andriessen daarente
gen zei de woorden van Dui-
senberg namelijk dat er
volgend jaar een overheidste
kort van 15 miljard gulden
dreigt zeer serieus te ne
men.
„Ook ik ben zeer bezorgd over
de hoogte van de staatsschuld
Minister-president Lubbers
FOTO: DIJKSTRA
en de rentelasten, dus over de
inhoud zijn we het eens", al
dus Lubbers. „Maar het ging
mij om de procedure. Duisen-
berg uitte zijn klacht tijdens
een vergadering van de Soci
aal-Economische Raad over
volksgezondheid. Hij had
moeten weten dat ik, als pre
mier, altijd open sta voor zo'n
serieuze waarschuwing".
Lubbers is somber gestemd
omdat er volgens hem een ta
boe rust op de staatsschuld.
„Er is een sterke neiging de
ogen te sluiten voor het finan
cieringstekort", aldus Lubbers,
die niet wilde zeggen op wie
hij doelde. „Het is duivels
moeilijk over te brengen dat
de overheid soberder moet
zijn, dat mensen minder een
beroep op de overheid moeten
doen".
Hoogleraren
moeten dure
sjaal kopen
NIJMEGEN Hoogleraren
van de Katholieke Universi
teit Nijmegen worden geacht
vanaf 1 januari 1991 bij officië
le academische aangelegenhe
den over hun zwarte toga een
sjaal met de faculteitskleuren
te dragen. Die sjaal kunnen zij
sinds gisteren kopen voor 177
gulden. Rector magnificus
Plasschaert overhandigde de
sjaals gisteren tijdens de 67-ste
diesviering aan de faculteits
decanen. Het idee voor de
sjaals is van Plasschaqj-t zelf.
Hij vindt dat de sjaals de iden
titeit van de KUN benadruk
ken. „Onze hoogleraren zijn zo
vanaf volgend jaar bij iedere
gelegenheid te herkennen. Bo
vendien fleurt zo'n gekleurde
sjaal het sombere zwart en wit
van toga en bef op", aldus de
rector magnificus. De zijden
sjaals worden gemaakt door
het Nijmeegse bedrijf Stadl-
maijer, het enige atelier in Ne
derland waar ook nog kazui
fels en andere priestergewa
den gemaakt worden.
Geen identificatie
van lijk mogelijk
RIJSWIJK Het Gerechte-
lijk Laboratorium in Rijswijk
heeft gisteren door sectie niet
kunnen vaststellen wie de
dode vrouw is die donderdag
avond in de IJssel in Kampen
is aangetroffen. Het stoffelijk
overschot bevond zich daar
voor in een te verre staat van
ontbinding. De politie neemt
aan dat het gaat om Ineke
Keizer uit Dronten, die sinds
23 mei 1989 wordt vermist. De
vrouw was destijds dertig jaar
oud. De politie baseert dit op
het feit aat het lijk is gevon
den in de auto die Ineke Kei
zer toebehoorde.
HAAG De Rijks-
ersiteit Utrecht
U) is tegen het zoge-
'hoofdlijnenak-
;d' dat minister Ritzen
lerwijs) wil afsluiten
de universiteiten.
week wees de universi-
:aad het concept-akkoord
)e raad is tegen de intro-
e van een bindend studie
advies voor studenten, zoals
dat is opgenomen in de onder-
wijsparagraaf van het ak
koord. De RUU is de eerste in
stelling die het akkoord af
wijst. De universiteitsraden
van Nijmegen en Tilburg
stemden er deze week, zij het
morrend, wel mee in. De ra
den van de andere tien uni
versiteiten hebben nog geen
standpunt bepaald. Ook daar
echter ligt de introductie van
het studie-advies in de meeste
gevallen zeer gevoelig.
Minister Ritzen wil in het ak
koord afspraken maken over
de ontwikkeling van de uni
versiteiten de komende jaren.
De bewindsman belooft niet
meer op de instellingen te be
zuinigen. Van de universitei
ten verwacht hij dat zij op hun
beurt de gemiddelde studie
duur van hun studenten, en
daarmee de aanspraken op
studiefinanciering, zullen gaan
beperken. Een bindend studie
advies dat universiteiten de
mogelijkheid geeft om onge
schikte studenten na het eerste
jaar weg te sturen, is daarvoor
het belangrijkste instrument.
De Vereniging van Samen
werkende Nederlandse Uni
versiteiten (VSNU), die het
akkoord met Ritzen voorbe
reidde, toonde zich gisteren
verlegen met de situatie.
ADVERTENTIE
DE KONSUMENTENBEURS WAAR VAN ALLES IS VOOR IEDEREEN
THEMA '90 WINTERSPORT RECREATIE -
Met hobby-mode-vrijetijd-
wonen voorlichting. Plaats
Veiling Westland West - Nieuwe-
weg te Poeldijk (bus 126).
Openingstijden van Ma. t/m Zat.
van 13.30-17.30 en van
19.00-22.30 uur. Zondag van
11.00-18.00 uur. Entree Ma. t/m
Vrj. middag 5.- s-avonds en in
het weekend 8.- 65 5,-
Kinderen van 4 t/m 12 jr. 3,50
AIBAAI
door WILLEM RITSTIER
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Ongeveer
de helft van de ambtena
ren die gebruik maken
van een 'auto van de zaak'
heeft jaarlijks een aanrij
ding of anderszins schade.
Bij de geprivatiseerde PTT
loopt gemiddeld elke bedrijfs
wagen jaarlijks averij op, zo
blijkt uit gegevens van het Bu
reau Schade-Afwikkeling van
het ministerie van financiën.
Van de totaal 10.231 rijksvoer
tuigen moesten er vorig jaar
4.684 naar de garage.
Vergeleken met de gemiddel
de ongevalscijfers in Neder
land zijn rijksambtenaren
brokkenpiloten, concludeert
de bond van garagehouders
Bovag. Volgens cijfers van de
bond heeft gemiddeld circa
achttien procent van particu
liere automobilisten jaarlijks
schade aan zijn voertuig. De
schadefrequentie bij de over
heid is veel hoger: 45,8 pro
cent, bij de PTT zelfs 100 pro
cent.
Volgens een woordvoerder
van Financiën gaat de verge
lijking tussen ae Bovag-
overheid-ong
echter niet
ons worden
breuk en vandalisme meege
teld. Er zitten veel flutbedra-
ue Duvag- en
d-ongevallencijfers
niet helemaal op. „Bij
■den ook zaken als ruit-
gen bij die schadeclaims".
Overigens blijkt volgens Fi
nanciën uit de statistieken ook
niet in hoeverre ambtenaren
zelf schuldig zijn aan de aan
rijdingen. Wel is bekend dat in
ruim de helft van de gevallen
geen tegenpartij was aan te
wijzen. Hierbij gaat het vol
gens Financiën om zaken als
parkeerschade en andere niet
te claimen bedragen. Waar
burgers schuldig zijn aan aan
rijdingen, voert Financiën een
actief terugvorderingsbeleid.
