TROS best bekeken omroep oor Medisch Centrum West" Bloedeloze opera maakt weinig los wajongensachtige sfeer hij The Nits [EUWE PERIKELEN ROND ZIEKENHUISBED ity Life" troond Chicago smond Morris esenteert nieuw boek Nieuwe topman KRO door ernstige ziekte geveld Cervelaatgeeft 'Bruid' van Hugo Claus bijzondere vorm NST/RTV ÊcidócSowiant DONDERDAG 25 OKTOBER 1990 PAGINA 9 trice Freda Jackson overleden DEN De Britse film- en toneelactrice Freda ;on is afgelopen zaterdag op 82-jarige leeftijd over- Haar familie heeft dit deze week bekendgemaakt, ton verwierf vooral bekendheid door het spelen ilettige en gemene types, maar had ook succes met sympathieke rollen. jon maakte in 1936 haar toneeldebuut. Ze was ver en aan het Londense Old Vic-theater, waar ze de teelde van de boosaardige Goneril in Shakespeare's i Lear'. Ook acteerde ze in een aantal Shakespeare- [en in het Shakespeare-theater in Stratford-upon- Jackson werd in 1945 beroemd vanwege haar rol de boosaardige mevrouw Voray in het toneelstuk oom at the Inn' van Joan Temple. Andere succes- derde zij met 'Camino Real' (1957) van Tennessee ams, 'Serjeant Musgrave's dance' (1959) van John n en 'Mother Courage' (1961) van Bertolt Brecht. ;on speelde verder in een aantal films, waaronder interbury Tale' en 'Henry V' (1944), 'Great Expec- is' (1946), 'Brides of Dracula' (1960) en 'Tom Jones' Boek als verjaardagstaart Bill Wyman, de basgita- rist van de Rolling Sto nes vierde gisteren zijn vierenvijftigste verjaar dag. De verjaardag staart was gebakken in de vorm van zijn nieuwe boek 'Stone Alone'. Op de taart stonden slechts negen kaarsjes, elk kaarsje symboliseerde zes jaar uit het leven van de popster FOTO: ANP Rod Stewart trouwt met 21-jarig fotomodel AUCKLAND De 45-jarige Britse rockster Rod Stewart gaat 15 december trouwen met het 21-jarige Nieuwzeelandse fotomodel Ra chel Hunter. Het huwelijk zal op 15 decem ber In Los Angeles kerkelijk worden inge zegend. Hunter is in Nieuw-Zeeland vooral bekend door haar optreden in een serie reclame spots voor ijs. Stewart, bekend geworden als zanger van de groep 'The Faces' en later met solonummers als 'Sailing' en 'If you think I'm Sexy', gaat zijn tweede huwelijk aan. Eerder was hij getrouwd met Alana Hamilton. Verder had hij relaties met onder anderen de actrice Joanna Lumley (de Wrekers) en de modellen Dee Hamilton, Britt Ekland en Kelly Emberg. Peereboom in jury AKO Literatuur Prijs AMSTERDAM De samenstelling van de jury van de AKO Literatuur prijs 1991 is gewijzigd. K.L. Poll heeft zich om persoonlijke redenen moeten terugtrekken. Zijn plaats is ingenomen door J.J. Peereboom, literair criticus van NRC Handelsblad. Dit is gisteren meege deeld door de Stichting AKO Litera tuur Prijs. De jury onder voorzitter schap van F. Bolkestein begint met de selectie van zes genomineerde ti tels, die op 27 maart 1991 bekend zul len worden gemaakt. De winnaar wordt op 21 mei bekendgemaakt tij dens een feestelijke bijeenkomst in Hotel Krasnapolsky. Aan de prijs is een bedrag van 50.000 gulden ver bonden. Het Rijk erft kunstwerken Dolf Henkes DEN HAAG De vorig jaar op 85-jarige leeftijd over leden kunstenaar Dolf Henkes heeft zijn collectie van 360 kunstwerken nagelaten aan de Staat der Nederlan den. Dat heeft de Rijksdienst Beeldende Kunst gisteren bekendgemaakt. De Rijksdienst zal de collectie beheren. Behalve de kunstwerken heeft de Staat materialen, documenten, brieven, foto's, boeken en geld voor het beheer van dit alles van Henkes geërfd. De directeur van de Rijks dienst Beeldende Kunst, R. de Haas, toonde zich ver heugd over de erfenis: „Een welkome aanvulling van het werk dat we al van hem hadden. Maar vooral ben ik dankbaar voor de geste van Henkes om zijn gehele nalatenschap toe te vertrouwen." De loopbaan van autodidact Henkes begon in 1932. Hij vervaardigde zeegezichten, landschappen, portretten, stillevens en religieuze voorstellingen. Henkes werd vooral bekend om zijn wandschilderingen. Zijn werk, dat altijd figuratief bleef, onderging in de loop der jaren diverse invloeden. Zijn materiaalkeuze en kleurgebruik waren altijd onconventioneel. ERSUM De TROS veel pretenties. Ze ver wacht namelijk tussen mor genavond en vrijdag 18 januari de best bekeken Nederlandse omroep te worden. 'Medisch Centrum West' moet daar voor gaan zorgen. „Een enquête van de dienst kijk- en luiste ronderzoek wees onlangs uit dat het publiek Medisch Cen trum West de beste Neder landse tv-serie vindt', aldus woordvoerster Els Lootsma van de TROS. „We gaan ervan uit dat deze mening niet zal veranderen, want scenarioschrijver Hans Galesloot heeft voor de derde versie weer een aantal verras sende ontwikkelingen in petto, waarmee hij ongetwijfeld weer vele miljoenen kijkers aan de beeldbuis zal kluisteren". Deze derde versie heeft vele maanden in de kast gelegen. Ondertussen is de vierde editie reeds afgerond en is de tv-cast zich al weer aan het voorbe reiden op nummer vijf, die in de zomer van 1991 in het Le lystadse Zuiderzee Ziekenhuis zal worden opgenomen. De kijker krijgt tot en met vrijdag 18 januari weliswaar dertien nieuwe afleveringen voorge schoteld, maar kan na een korte adempauze van vier we ken gelijk aan de vierde reeks 'MCW' beginnen. De TROS houdt de kijker dus tot de zo mervakantie zoet met de hefti ge perikelen rond het zieken huisbed. Dramatisch Zo kan het publiek uitgebreid meegenieten met de dramati sche verhouding tussen Jan van de Wouden en zijn collega Eva van de Berg. Tijdens de ontknoping, waarmee de nieu we reeks morgenavond begint, valt voor beiden in een aantal opzichten het doek: De lotgevallen van hoofdver pleegster Reini Hermans zul len de gebeurtenissen in 'Me disch Centrum West' eveneens voor een belangrijk deel be heersen: 'Blijft Lucy, de doch ter van haar vriendin Marja Groeneveld, bij haar wonen en wat is de rol van Lucy's vader bij deze beslissing?'. Ook de wat merkwaardige verhouding tussen Reini en de gesloten on coloog Dick van Lennep zal de gemoederen bezighouden. Suzanne Lievegoed, de sponta ne en recht-door-zee verpleeg kundige belandt in het Huis van Bewaring. Haar collega, de sociaal-verpleegkundige Nelleke Terborg, krijgt een crisis in haar huwelijk te ver werken en arts Eric Koning, de slechterik in de serie, doet zijn reputatie alle eer aan. Bo vendien steekt hij zich ook nog in een financieel wespen nest, dat behoorlijk uit de hand loopt. ^GO/ROTTERDAM n „City Life", een pro van Rotterdam Films, is het Internationale itival van Chicago on- iiden met de GETZ Peace Prize 1990. Dat Rotterdam Films giste- eegedeeld. „City Life" erder een belangrijke filmprijs. De film werd It door Dick Rijneke en B van Leeuwarden. I werkten elf buiten- 'cineasten mee. De film iddels op diverse inter- ile filmfestivals ver- en er liggen nog uitnodi- voor 30 andere festi- )g deze maand komen ulo en Taipeh aan bod. SCHMITZ BLIJFT AAN ALS VOORZITTER HILVERSUM De nieuwe topman van de KRO, dr. Frans Carpaij (53) is geveld door een tumor in de hersens. Begin september, een paar we ken na zijn benoeming als voorzitter, openbaarde de ziek te zich plotseling. Carpaij is in middels geopereerd in het Nij meegse Radboudziekenhuis en is sinds maandag weer thuis. Volgens de artsen zal de her stelperiode zeker drie maan den duren en dan nog is niet zeker of hij zijn taak als voor zitter kan oppakken. Carpaij zou op 1 januari bij de KRO" beginnen om na een inwerk- periode van drie maanden, de hamer definitief over te ne men van de scheidende voor zitter mr. B.A. Schmitz. Het KRO-bestuur heeft dinsdag aan Schmitz gevraagd, zijn vertrek nog even uit te stellen. Gisteren heeft de voorzitter besloten aan te blijven. „Ik blijf zo lang het nodig is om de' continuïteit veilig te stellen", liet hij weten. Over de mogelijkheid dat Car paij misschien nooit de voor zitters-hamer zal hanteren, wordt bij de KRO niet gespe culeerd. „Dat is vooruitlopen op de feiten. We willen eerst afwachten hoe de herstelperio de van Frans Carpaij verloopt. Bovendien heeft hij in geen van de gesprekken laten blij ken, van zijn nieuwe functie af te zien. Hij kijkt er zelfs naar uit", aldus een woord voerder. Carpaij studeerde in 1966 af als bedrijfssocioloog aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen. Sinds 1983 tot zijn benoeming bij de KRO, werk te hij als directeur van het Centraal Instituut voor Toets ontwikkeling (CITO). HANS PIËT EM „ik ben tamelijk i stisch over onze toe- De mensheid toont zich M nemende mate bezorgd et milieu. De problemen n serieus genomen. Dus hoop. Maar we moeten :1 realiseren dat wij ver- y ordelijk zijn. We moeten •laats in de natuur leren We kunnen daarbij in de dieren leren." gisteren in Arnhem de zoöloog Desmond Mor in 1967 wereldberoemd iet zijn boek 'De Naakte pirecteur Antoon van 'an Burgers Bush over- le hem daar het eerste iar van de Nederlandse ig van een nieuwe uit- Vaarom hebben zebra's i'. In dit rijk geïllus- werk vertelt Morris over verrassende ei- The Nits. Schouwburg, Met Henk Hofstede (zang, Robert-Jan Stips (toetsen) Kloet (drums). Gisteravond, ig: o.m 10 en 11 november: ijke Schouwburg, Den Haag. genschappen van dieren: hun dromen, onderling bedrog, be geerte, status, stemmingen, conflicten en relaties. Morris prees de Arnhemse die rentuin, waar het wild in het safaripark en overdekt tro pisch bos een maximale vrij heid geniet, als „de beste ter wereld". Hij zei ervan over tuigd te zijn dat de opzet na volging zou gaan vinden. „Het is van een enorm belang wan neer mensen contact met de dieren blijven houden." Directeur Antoon ten Hooft van Burgers Bush (rechts) overhan digt het eerste Nederlandstali ge exemplaar van het boek 'Waarom hebben zebra's stre pen' aan de auteur Desmond Morris. FOTO: TOM VAN DUKE tiere muzikant schuilt et verlangen een Beatle en zijn. Sommigen ge- ook uiting aan zoals its-zanger Henk Hofste- eravond. Aan het einde ;n reeks toegiften voor tend enthousiast publiek •chouwburg van Gouda, 0 plotseling 'Norwegian in een dik Oosters- gezet door toetenist Ro- n Stips en van een tweede stem voor drummer Rob Kloet, its zijn bezig aan een eide tournee, die het tot maart in de Neder- theaters houdt. De con- zijn ter promotie van de elpee 'Giant, Normal, waarop de invloed •bert-Jan Stips hoorbaar tr die werd opgenomen de hulp van bassiste Joke Geraets. Zij is niet uit de groep gezet, noch heeft ze be ter emplooi gevonden. Joke kampt met een ontsteking in een pees van haar hand, waar door het voor haar onmogelijk is zonder pijn haar instrument te beroeren. Het wegvallen van haar kundige vingerwerk, loste The Nits vrij soepeitjes op, zoals ze dat in het verleden wel vaker deden als er iemand opstapte, maar op het podium mis je het plukkende geluid van Joke's bas-partijen wel. Bovendien is het gevoel dat je wat mist als je naar het drietal kijkt, nauwelijks te onder drukken. Bewonderd Maar The Nits mogen zonder terughoudendheid bewonderd worden, hóewei het concert in Gouda werd gekenmerkt door een kwajongensachtige sfeer. Het drietal had net zo goed kunnen besluiten een bassist in te huren voor deze klus. Een andere optie die open stond, was vereenvoudigde versies te brengen van het ma teriaal. Maar ja, The Nits zou den The Nits niet zijn als ze niet voor de moeilijkste weg zouden kiezen. En die keuze zorgt ervoor dat vooral Ro- bert-Jan Stips het behoorlijk voor zijn kiezen krijgt. Staand achter zijn toetsen levert hij sfeer-bepalend werk af en wordt van hem verlangd dat hij met zijn rechterhand de piano-partijen speelt, terwijl hij met de linker het ontbre kende basspel op de toetsen in vult zoals in het Beatlesque 'Apple Orchard'. De keuze die The Nits met het niet vervangen van Joke noch het anders invullen van het instrumentarium, heeft ge daan, kent zijn voor- en nade len. Het toont aan dat The Nits als musici hun mannetje staan, maar het kan tegelijkertijd soms niet voorkomen dat de muziek een chaotisch karakter krijgt, een brei wordt. En dat gebeurt vooral in het orkestra le Nits-werk, waarvan 'Foun tain Man' een voorbeeld is. Het concert in Gouda had gis teravond een heel eigen sfeer. Misschien kwam het door de bouw van de zaal dat het op treden iets huiselijks had. Het was alsof The Nits in de entou rage van een uit de hand gelo pen verjaardagsfeestje even kwamen musiceren. Pas in de tweede helft van de show ver dween dat idee en dan vooral omdat de twee pilaren-met- menselijke trekjes, die het po dium bevolkten, plotseling volop begonnen te bewegen. Ze dansten als het ware op de muziek over het podium. Echt uitpakken met visueel spekta kel doet The Nits niet, hoewel er wel wat aardige grappen zijn verzonnen. Wat er ge beurt, is vooral functioneel en bedoelt om even de aandacht van de musici weg te trekken. Opbouw Muzikaal is voor een behoor lijk uitgebalanceerde opbouw gekozen. Wie wil kan zich la ten meeslepen door een rijke variatie aan stijlen, die niet meer zo duidelijk als vroeger een Nits-stempel dragen. Dat komt doordat het werk van de laatste elpee centraal staat. En dat materiaal klinkt Europe- ser, draagt niet zo'n duidelijk stempel. Daarbij werd de sprookjesmuziek van 'The In finite Shoeblack' afgewisseld met rauwere versies van bij voorbeeld 'J.O.S Days'. In het begin zijn het ook vooral emo tionele sfeerstukken die het podiumgebeuren bepalen, ter wijl het echte klassieke Nits- materiaal, zoals 'In The Dutch Mountains', 'Nescio' en 'Adieu Sweet Bahnhof' tot het einde worden bewaard. Hoewel de druk groot moet zijn er zonder kleerscheuren vanaf te ko men, maakt het drietal een ui terst ontspannen indruk. Als Henk geen gitaar hoeft vast te houden, walst hij wat over het podium of staat met zijn hand in zijn zak te zingen, terwijl Robert-Jan Stips zich als een balletdanser achter zijn toetsen beweegt. En Rob Kloet blijft een rots in de branding. Hij tikt als een Zwitsers uur werk... altijd op tijd. HANS PIËT Scène uit een „Bruid in de morgen". FOTO: JAN LANKVELD „E«n bruid in de morgen" van Hugo Claus. Produkie: Stichting Cerve laat. Regie: Marcello Meuleman. Ge zien op 24 oktober in het LAK-thea- ter in Leiden (try out). Herhaling: 25 oktober (première). Tournee tot en met eind januari. Omdat het om een try-out gaat, raak je even in verwar ring: de toneelvloer van het LAK-theater lijkt ingericht als een filmset waar aanstonds de opnames gaan beginnen. De corstukken en rekwisieten wekken volstrekt niet de illu sie van een gefingeerde wer kelijkheid, maar tonen onver holen hun constructie; lichtsta- tieven staan zodanig opgesteld dat ze het zicht op het speel vlak bijna benemen; de spelers strekken hun benen; de inspe- ciënte verschuift nog een paar stoelen. Alles ademt de sfeer van een voorstelling die nog in de grondverf staat. Gaandeweg echter wordt dui delijk dat deze opstelling een bewuste vormkeuze van regis seuse Marcelle Meuleman is geweest: het hele spel is aange past aan deze vorm en dus wordt er op generlei wijze ver bloemd dat hier toneel wordt gemaakt. Het publiek dat van avond de première van „Een bruid in de morgen" bezoekt, zal door de vorm niet in ver warring worden gebracht; het zal de filmische opstelling al dan niet waarderen om het re lativerende effect dat het hoe dan ook teweegbrengt. Actrice Vera Habes (Andrea): „De keuze voor deze bijzondere vorm is ingegeven door de ge dachte dat het hels moeilijk is om Claus in deze tijd volko men realistisch te spelen. 'Een bruid in de morgen' zou dan waarschijnlijk een stoffig jaren vijftig-stuk worden". Vera is net als haar mannelij ke tegenspeler Jochem Stave- nuiter (Thomas) door de Utrechtse Stichting Cervelaat uitgenodigd mee te spelen in deze produktie. Ze is tevreden over de try-out, al schijnt er met de akoestiek in het LAK- theater nog wel het een en an der mis te zijn. De drie andere acteurs komen uit het profes sionele circuit en deze combi natie van jongeren en volwas sen beroepsacteurs markeert in het stuk scherp de scheiding van de werelden van volwas senen en kinderen. Die schei ding krijgt ook in ruimtelijke zin gestalte: in Andrea's slaap kamer vinden de meeste dialo gen plaats tussen Andrea en haar broer Thomas, terwijl in de woonkamer vooral de con flicten tussen de volwassenen worden uitgespeeld. Opvallend daarbij is, dat de jongeren hun rollen veel min der relativerend benaderen dan de volwassenen. Vera: „Dat is een kwestie van erva ring en talent; ik moet voorlo pig genoegen nemen met het feit, dat ik een tekst natuurge trouw kan spelen en dat is voor een ongeoefende actrice al moeilijk genoeg". Helemaal zonder ervaring is Vera, net als haar jonge tegenspeler, trouwens niet: beiden hebben met veel succes geacteerd in het schooltoneel. Dankzij het oog dat de Stich ting Cervelaat heeft voor de spontaniteit en de ongekun steldheid van het jongerento- neel kon deze produktie tot stand komen. De stichting or ganiseert onder meer het Na tionaal Scholieren Theaterfes tival en doet daarnaast van al les om de drempel naar het theater voor jongeren zo laag mogelijk te maken. Vera stu deert HBO Verpleegkunde, maar mag zich drie maanden lang onderdompelen in de prettig-chaotische wereld van het theater. Het is wel zeker dat zij een avontuur beleeft, waar tientallen jongeren met theaterambities jaloers op zul len zijn. Belangrijker is echter, dat zij mogelijkerwijs een bij drage kan leveren om, aan jong en oud, iets van de fasci natie over te dragen die iedere goede theaterproduktie uit straalt. JOS NIJHOF „Eline, opéra léger" van Erik Loti- chius; produktie van De Kleine Ope ra Stichting in samenwerking met de Koninklijke Schouwburg Den Haag; regie: Jeroen Lopes Cardozo; muzikale leiding: Roderick Shaw; rolverdeling: Hantzen Houwert, Eline (mezzosopraan); Tom Sol, Coupe rus (bariton); Otto/Fabrice, Marco Bakker (bariton); met medewerking van een instrumentaal ensemble be staande uit fluit, (bas)klarinet, hoorn, viool, slagwerk, piano en contrabas. Gehoord in de Leidse Schouwburg op 24 oktober. Het schouwspel „Eline" dat gisteravond in de goed bezette schouwburg gegeven werd, laat zich niet makkelijk be schrijven. Volgens Frédéric Bastet moeten we deze pro duktie als een variatie op het thema van de roman Eline Vere van Louis Couperus be schouwen. Hoofdthema: speurtocht naar geluk langs een wankel, tussen droom en realiteit kronkelend, pad. Ontegenzeggelijk een Couperiaans thema. En inter essant genoeg om er een opera op te schrijven. Dat dit niet is gelukt, komt misschien niet zozeer door gebrek aan talent, maar doordat men verzuimd heeft een duidelijke keuze te maken. Een opera kan nou eenmaal niet én een min of meer diepzinnige tragiek be handelen, en tegelijkertijd lon ken naar revue en musical. Van de atmosfeer en stijl van Couperus' werk was behalve een paar namen dan ook niets meer te herkennen. Over na men gesproken... Mooie woorden wijdt het programma aan Couperus' woordmuziek. Toch schrikt componist/tekst schrijver Lotichius er niet voor terug om zijn werk de klinkende titel „Eline" mee te geven en de zangers vervol gens „Elien" te laten zingen. Zou de voor woordmuziek zo gevoelige Louis de hoofdper soon van zijn roman met de naam „Elien Vere" hebben ge tooid? Doet zoiets een Coupe rus-liefhebber al ijzen, de avond bood nog meer fraais. Een zin als „Zeg Eline (Elien), waarom ben je op mij geval len?" moge als voorbeeld vol staan. Viel er aan de teksten dus niet veel genoegen te bele ven, te zien was er evenmin buitensporig veel. Een witte zigzaglijn verdeelt het speel vlak in een realiteits- en een droomhelft. Eline beweegt zich voortdu rend handenwringend van de illusiezijde (verbonden met een roze geluk dat Eline beli chaamd ziet in de hier optre dende operazanger Fabrice) en de zakelijker kant van haar zelf waar zij telkens tot haar eigen verbazing de oersaaie Otto tegen het lijf loopt. Over al tussendoor loopt Couperus zelf, die naarmate het stuk vordert steeds nadrukkelijker de touwtjes in handen neemt. Een beetje gezocht en wat sta tisch allemaal. Ook de recita tieven waarmee de zangers el kaar bestoken, munten niet uit in beweeglijkheid: stijgende drieklanken zonder veel va riatie in ritme of melodie. Luchtig, vlotjes, maar ook al niet van veel inspiratie getui gend, klonken de liedjes die getweeën en gedrieën ten bes te werden gegeven. De instrumentale partijen zijn degelijk maar, hoewel uitste kend uitgevoerd, lieten ze de luisteraar volstrekt onaange daan. Mezzosopraan Hantzen Houwert weet wat zingen is en vertolkte haar partij naar be horen. Storend was dat zij noch in haar tragische noch in haar vrolijke ogenblikken echt kon overtuigen. Het optreden van Marco Bakker als Otto had veel potsierlijks, zoiets als een ernstige André van Duin. Als Fabrice/Giovanni kwam hij meer tot zijn recht. Toch gebeurt het maar zelden dat deze zanger je het gevoel geeft dat hij gelooft in wat hij zingt. Hoewel te nadrukkelijk pose rend, en weinig genuanceerd stemgebruik, riepen de bijdra gen van Tom Sol als Couperus nog de minste wrevel op. Een beleefd maar niet overdreven lang applaus besloot een avond zonder veel verrassingen. TOM STRENGERS „Metarmorphose" van Escher in Haags postkantoor DEN HAAG Escher's reusachtige schilderij „Metamorhopse" is weer te zien in het postkantoor aan het Kerkplein in Den Haag. Na grondig te zijn gerestaureerd werd het deze week te ruggeplaatst, aldus de PTT woensdag. Het gaat om een doek met een hoogte van 1 meter 20 en een breedte van maar liefst 46 meter. Escher baseerde het werk in 1968 op een eigen houtsnede uit 1939. De uiterst gecompliceerde restauratie werd uitgevoerd door Wil Werkhoven, Hans de Herder en Menno Homan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 9