Verwanten gijzelaars
boos op de regering
Plutoniumschandaal
schokt Frans dorp niet
iBayrut verenigen onder één leger
Brieven
Aldo Moro
blijven
verbazen
Beroering in België
over uitlekken brief
koning Boudewijn
ITENLAND
EeidócSouAont
DONDERDAG 25 OKTOBER 1990 PAGINA 5
ilkanlanden:
renstellingen overwinnen
iNA De ministers van buitenlandse zaken van de zes
3 anlanden hebben gisteren bij aanvang van hun tweedaagse
Albanië aangegeven dat zij de gewelddadige historie die
regio tot het belangrijkste „kruitvat" van Europa maakte
ir zich willen laten.
i lbanese president Ramez Alia riep in zijn openingsrede op
de Balkan een „gebied van vrede en veiligheid" te maken
1 iuwer te gaan samenwerken met „de andere naties van het
pa van morgen". De tweedaagse top van de ministers van
li cenland, Turkije, Albanië, Joegoslavië, Bulgarije en Roeme-
pas de tweede in zijn soort sinds de Tweede Wereldoorlog
•t is voor het eerst in lange tijd dat Albanië gastland is van
nternationale conferentie. Alia, die in 1985 de stalinistische
r Enver Hoxa opvolgde, toonde iets van de veranderingen
n land door bij de opening van de conferentie meteen op
nlandse journalisten toe te lopen en hen welkom te heten
banië.
Veel doden bij
rellen in India
NEW DELHI Bij rellen en
botsingen met de politie in
verschillende steden in India
zijn gisteren zeker 29 mensen
om het leven gekomen.
De ongeregeldheden vonden
plaats tijdens een nationale
staking waartoe was opgeroe
pen door de rechtse hindoe
partij Bharatiya Janata (BJP),
die haar steun aan de regering
van premier Singh heeft inge
trokken.
De regering is daardoor haar
meerderheid in het parlement
kwijtgeraakt.
Kinderen baren
na de menopauze
BOSTON Oudere vrouwen die de menopauze
al achter zich hebben, blijven in staat kinderen
te baren. Dat is de uitkomst van een onderzoek
waarbij vier vrouwen van boven de veertig jaar
een bevrucht eitje van een jongere vrouw inge
plant kregen, zo meldt vandaag het New Eng
land Journal of Medicine. „De leeftijdsgrens om
kinderen te kunnen baren is nu flink opgescho
ven, maar naar de exacte grens is het gissen", al
dus de uitgever van het blad. Aan het onderzoek
is deelgenomen door vier vrouwen die jonger
waren dan 44. Volgens Richard Paulson, een van
de onderzoekers, lijken er fysiologisch geen be
lemmeringen te bestaan voor het succesvol in
planten. De risico's op complicaties bij de zwan
gerschap van een oudere vrouw noemt Paulson
echter onverantwoord hoog.
Partij hasj
voor Nederland
onderschept
RABAT De Marokkaanse po
litie heeft 1330 kilo hasj in be
slag genomen die verborgen was
in een voor Nederland bestemde
koelwagen met groenten. De uit
België afkomstige vrachtwagen
werd aangehouden in de noorde
lijke havenstad Tanger en de
Belgische chauffeur is aangehou
den op beschuldiging van drugs
mokkel. Hij heeft de politie ver
teld dat de deal was georgani
seerd door Nederlandse crimine
len met hulp van een Marok
kaanse tussenpersoon.
Vliegramp
Cuba kost
31 levens
SANTIAGO DE CUBA Een
Cubaans passagiersvliegtuig
met 31 mensen aan boord is
gisteren bij de luchthaven van
Santiago de Cuba, 900 kilome
ter ten oosten van Havana,
neergestort.
Volgens het Mexicaanse
nieuwsagentschap Notimex
heeft niemand de ramp over
leefd. Het vliegtuig was van
Sovjetmakelij en eigendom
van Cubana de Aviacion.
CONDOOMALS
BOMMENWERPER
TAYLOR De Amerikaanse vliegtuigfa
brikant Northrop wil een nieuw merk
condoom van de markt houden, omdat dat
wordt aangeboden in een' verpakking in
de vorm van zijn gitzwarte Stealth-bom-
menwerper. Het patent- en handelsmerk
bureau in Washington is door de maker
van de bommenwerper verzocht het rood-
wit-blauwe voorbehoedmiddel in de hui
dige verpakking te weren, omdat daarmee
ten onrechte een verband zou worden ge
suggereerd met Northrop. Het bureau wil
op 15 november het verweer horen van
de ludieke, 28-jarige condoomhandelaar,
die meent dat de consument zeer wel be
seft dat er een wereld van verschil ligt
tussen een kapotje en een oorlogsvliegtuig
van 800 miljoen dollar.
Vu grond-
loepen
Golf'
jar
HAAG „Een interna-
le afgang", noemt VVD-
:j dvoerder Weisglas het be-
van de ministers Van den
(buitenlandse zaken) en
Beek (defensie) om het
,ilron F16-straaljagers van
liegbasis Twenthe voorlo
op de plaats rust' te gun-
ohtacten met diverse lan-
is gebleken dat er in het
j [ebied geen behoefte is
ede F16's, stellen de be-
slieden. Wel blijft het Ne-
]j ndse aanbod aan de Golf
den gehandhaafd. Weisglas
vit dat het kabinet een for-
y it heeft gemaakt door vijf
ir;n geleden nogal hoog van
pren te blazen. Van den
zei toen dat de F16's
Turkije zouden gaan.
in al bleek dat Turkije de
niet wilde hebben. Ver-
ns bleef het kabinet vol-
'j ;n dat Nederland „de po-
2 wil had" om de F16's
schikking te stellen.
Idels hebben alle door
rland benaderde landen
weten „zich onder de
ge omstandigheden in
te achten met nationale
elen de controle van het
luchtruim te waarbor-
aldus Van den Broek en
Seek. Weisglas: „De enige
er om nog iets van bete-
te doen, is het beschik-
itellen van ondersteunen-
andmacht-eenheden aan
itten. In dit geval is het
lijk dat de Britten be-
hebben aan bijvoor-
hnedische grondtroepen,
i/n je voorkomen dat Ne-
ïd opnieuw gezichtsver-
jdt".
(Vervolg
van de voorpagina)
DEN HAAG „De Ne
derlandse regering roept
maar steeds dat er niet
onderhandeld kan wor
den met Saddam Husayn.
Maar als het buitenlan
ders lukt mensen vrij te
krijgen, waarom kunnen
wij het dan niet probe
ren?" Tot grote ergenis
van familieleden is de Ne
derlandse regering voor
alsnog niet bereid te „be
delen" voor de vrijlating
van de 170 Nederlandse
gijzelaars die nog in Irak
en Kuwayt vastzetten.
In de Iraakse hoofdstad Bagh
dad is het deze week een ko
men en gaan van buitenlandse
politici die trachten gijzelaars
onder het juk van Saddam Hu
sayn vandaan te halen. De
Britse ex-premier Heath
kwam gisteren in zijn land te
rug samen met 38 landgenoten
die na zijn bemiddeling toe
stemming hadden gekregen
Irak te verlaten. De Bulgaarse
regering heeft een minister
voor vier dagen naar Irak ge
stuurd om haar onderdanen
vrij te krijgen, en de omstreden
Franse politicus Le Pen wilde
naar Baghdad om 330 Franse
gijzelaars op te halen maar
kreeg op het laatste moment
geen visum. De voormalig
Franse minister Georgina Du-
foix mag wel naar Irak om
zijn landgenoten op te halen.
Willy Brandt, ex-bondskanse
lier en voorzitter van de Socia
listische Internationale, voerde
begin deze week besprekingen
met de Iraakse ambassadeur
over de Duitse gijzelaars in
Irak en veertien Amerikanen
mochten na bemiddeling van
een delegatie Amerikaanse
Irakezen naar huis.
Onbegrip
Bij de familieleden van de Ne
derlandse gijzelaars is het on
begrip over de afwachtende
houding van de regering groot.
Ingrid van Thiel uit Gemert
heeft samen met andere fami
lieleden van gijzelaars via een
brief een beroep gedaan op het
ministerie van buitenlandse
zaken om haar man en de an
dere Nederlanders vrij te krij
gen. Haar man bracht deze
week bovendien de handteke
ningenactie onder gijzelaars op
gang. „Wij willen maar één
ding en dat is de mensen terug
krijgen", aldus Ingrid van
Thiel.
Ook mevrouw Lobbes uit Ei
bergen is vah mening dat er
koste wat het kost iets moet
gebeuren. Haar zoon zit nog
steeds vast in Baghdad. „Ik be
grijp de regeripg niet. Er zal
toch wel een redelijk gesprek
te voeren zijn met Husayn?
Als andere buitenlandse afge
vaardigden het wel voor me
kaar krijgen, waarom wij dan
niet? Ze sturen wel schepen
naar de Golf, maar geen men
sen om de gijzelaars te helpen.
Wij zitten nu al zo lang in
angst, er mag wel eens wat ge
daan worden. Het hoeft heus
niet iemand van de regering te
zijn. Als er maar een capabel
persoon heen gaat, die weet
hoe hij moet onderhandelen.
Dan proberen ze tenminste
wat. Nu zie ik steeds televisie
beelden van buitenlandse gij
zelaars die vrijgelaten worden
terwijl mijn zoon er nog steeds
zit. En als je dan ziet wat onze
regering doet, is dat behoorlijk
frustrerend".
Op Buitenlandse Zaken in Den
Haag is nog niets bekend van
mogelijke Nederlandse initia
tieven om naar Irak te gaan.
Volgens een woordvoerder
heeft de regering hierover ook
nog geen officieel standpunt
ingenomen maar nemen zij de
brief van de familieleden
„zorgvuldig in acht". Het is
overigens niet uitgesloten dat
er particuliere initiatieven
worden genomen, bijvoorbeeld
vanuit de Tweede Kamer. Le
Pen, Brandt en Heath hebben
tenslotte ook zonder officiële
toestemming van de regering
het initiatief genomen met
Baghdad te bemiddelen.
Paleis
VVD-kamerlid en buitenland
specialist Frans Weisglas is er
van overtuigd dat het geen
goede zaak zou zijn als ook Ne
derland „op de knieën zou
gaan voor het paleis van Hu
sayn". „Hoe vreselijkhet ook
is voor alle familieleden en de
gijzelaars zelf, onderhandelen
met Husayn is onmogelijk. Het
zou de positie van de landen
die nu één front vormen tegen
Irak slechts verzwakken".
Adjunct-directeur S. Roze
nmond van het Nederlands In
stituut voor Internationale Be
trekkingen Clingendael viel
hem gisteren bij. „Met terro
risten moet je niet praten. Je
verhoogt de status van Sad
dam Husayn als je op nederige
wijze in de voetsporen van
Waldheim in Baghdad gaat be
delen om de vrijlating van gij
zelaars, want daar komt het in
feite op neer". De particuliere
initiatieven van bijvoorbeeld
Edward Heath vervullen Ro
zenmond met grote bezorgd
heid. „Er dreigt in bepaalde
kringen in het Westen een kli
maat te ontstaan dat we het
maar op een akkoord moeten
gooien met Husayn. Hij mag
een stukje Kuwayt houden en
het Westen krijgt zijn gijze
laars terug. Wat deze Mtinche-
nachtige sfeer tot gevolg kan
hebben heeft het verleden be
wezen. Als de wereld in de ja
ren '30 veel krachtiger tegen
Italië en Duitsland was opge
treden, had dat mogelijk mil
joenen levens gespaard".
Het argument van Weisglas
dat de regering niet op de
knieën moet voor Husayn
wijst mevrouw Lobbes reso
luut van de hand. „Wat een
onzin. Hij heeft geen familiele
den in Irak zitten. Als hij die
wel zou hebben, zou hij al tien
keer op de knieën zijn gegaan
om ze vrij te krijgen! Het gaat
hier om mensenlevens en daar
mag best voor gebedeld wor
den".
ANNELIEKE DIJKSTRA
RUT De door Syrië ge
le Libanese regering
gisteren aangekondigd
kantoren van milities te
tg in, de gewapende islamiti-
en christelijke milities
onder te brengen in één leger den overgenomen. Tegen plan. De maatregel werd aan-
en de controle over geheel overtreders van de wet zullen gekondig nadat twee weken
Bayrut uit te breiden. Ook directe maatregelen worden geleden de christelijke genme-
wordt het dragen van wapens genomen. In de verklaring raal Michel Aoun uit zijn stel-
verboden. Alle posities op werd geen datum genoemd hngen werd verdreven,
straat van milities zullen wor- voor het nieuwe veiligheids-
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
maar de lorrie van Harries wordt uit de rails geslingerd. De arbei
ders maken dat ze uit de voeten komen wanneer de „Bullbiter"
verder dendert. Maar Rob en de meisjes zijn best tevreden. Ze
laten de machine maar verder razen, gang in, gang uit en Rob
krijgt op den duur voldoende macht over de machine om geen
nieuwe ongelukken te veroorzaken. Dan... een nieuwe bocht en
kijk, daar straalt hen hen daglicht tegemoet. Ze hebben de uit
gang van de tunnel gevonden!
Yves Saint-Laurent
Een zwoele dame presenteerde gisteren in Parijs de nieuwe
voorjaars- en zomermode van de Franse ontwerper Yves
Saint-Laurent.
FOTO: AP
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Op een vuil-
stort bij het Franse dorp
Saint-Aubin, ten zuiden
van Parijs, is radioactief
plutonium gevonden. Het
kankerverwekkende af
val is afkomstig uit lek
kende containers die vijf
tien jaar geleden zouden
zijn achtergelaten door
het nabijgelegen onder
zoekscentrum voor atoom
energie in Saclay.
Volgens de Franse krant 'Le
Parisien' die eigenhandig ver
zamelde bodemmonsters liet
onderzoeken, is de radioactivi
teit rond de vuilstort alarme
rend hoog. Twee verslaggevers
van de krant hadden de
grondmonsters genomen na
een peiling met eenvoudige
geigertellers. Een eerste on
derzoek door het onafhankelij
ke Franse laboratoriun CRII-
RAD in Valence wees op spo
ren van kobalt, cesium, urani
um en americum. Nadat de di
rectie van het Franse Atoome
nergie Agentschap (CEA) had
toegegeven dat het spul in de
grond zat - maar daaran toe
voegde dat het ging om mini
male hoeveelheden - besloot
Le Parisien de monsters aan
de universiteit van Bremen
aan een nader onderzoek te la
ten onderwerpen. Volgens de
Duitse onderzoekers bevatte
de opgestuurde grond 2153
becquerel (de eenheid van
straling) plutonium, ruim hon
derd keer meer dan de jaar
lijkse veiligheidsnorm bij ina
deming. CEA-directeur Robert
Lallement vond de alarmeren
de conclusies van Le Parisien
niettemin overtrokken en
sprak tegen dat de volksge
zondheid in gevaar was. Zijn
agentschap had het plutonium
zelf al eerder gemeten, maar
daarover gezwegen „om onno
dige kritiek te voorkomen".
Dit tot woede van de ^cialisti-
sche senator Jean-Luc Melen-
chon van het departement Es-
sonne, waar meer nucleair af
val ligt opgeslagen. Melenchon
vroeg zich hardop af of men
de Fransen opnieuw voor idio
ten wilde verslijten. „Destijds
met Tsjernobyl zou de straling
ook al met een grote boog om
Frankrijk zijn heen gegaan. Of
het CEA is incompetent, of
men verbergt bewust de waar
heid om in het verleden ge
maakte fouten te verdoeze
len".
Bewoners van Saint-Aubin
waren gisteren niet erg onder
de indruk van de plutonium-
vondst. Gezegd moet worden
dat het CEA voor de gemeente
een belangrijke bron van in
komsten is. „Je hoeft niet alles
te geloven wat in de krant
staat. Er moet eerst maar een
onderzoek komen", aldus een
bewoner. De burgemeester
van Saint-Aubin, tevens inge
nieur bij het CEA, meende dat
hij alle informatie altijd be
schikbaar had gehouden voor
de bevolking, maar dat nie
mand daarin was geïnteres
seerd. De lokale Groenen heb
ben inmiddels de onmiddellij
ke sluiting van het onder
zoekscentrum geëist. Minister
Lalonde van Milieuzaken
heeft aangekondigd een com
missie te benoemen die moet
toezien op dump van atoomaf-
val op de speciale stortplaat-
(Door onze correspondent
Aart Heering)
ROME De gevangenis-
brieven van Aldo Moro,
de voorzitter van de Itali
aanse christendemocrati
sche partij die in 1978
door de Rode Brigades
werd vermoord, blijven
opzien baren.
Gisteren heeft het commu
nistische dagblad Unita de
volledige tekst van alle 421
vellen gepubliceerd. Daaruit
blijkt dat Moro weinig vlei
end oordeelde over de huidi
ge president Cossiga, door
hem gedefinieerd als een
zwakkeling die zich liet
'hypnotiseren' door zijn neef,
de communistische leider
Enrico Berlinguer.
Giulio Andreotti, zowel toen
als nu premier, wordt door
Moro beschreven als „een
ongelofelijke opportunist"
door wiens „sluwheid de mo
rele crisis van de christen
democratie nog verergert."
Na een wanhopige poging
om de partij op andere ge
dachten te brengen („Ik
smeek u! In Godsnaam
stop!") kondigt Moro aan dat
hij niet langer meer als lid
van de christen-democratie
beschouwt wenst te worden.
Zijn voorbeeld is nu gevolgd
door zijn dochter, de chris-
ten-democatische senator
Maria Fida-Moro die na le
zing van de brieven heeft
aangekondigd uit de partij te
zullen treden. Maria Fida
heeft dinsdag bovendien
over de radio een dramati
sche oproep gericht tot de
Italiaanse pers en bevolking
om de aan haar gerichte
brieven niet openbaar te ma
ken.
Door de publicatie van Mo-
ro's brieven zijn oude won
den opengereten en is de po
litieke discussie van 12 jaar
geleden weer volop opge
laaid. Premier Andreotti
houdt vol dat de harde lijn
de enig mogelijke oplossing
was, terwijl de socialistische
leider Craxi de christen-de
mocraten verwijt dat ze hun
voorzitter de dood hebben
ingejaagd. Moro heeft dus 12
jaar na zijn dood nog een wig
gedreven tussen de twee
voornaamste partijen van de
regeringscoalitie.
Volgens de christen-demo
cratische senator Lucio Gra-
nelli was dat ook de bedoe
ling en is de terugvinding
van de explosieve documen
ten geënsceneerd door lieden
die de politieke stabiliteit
van Italië in gevaar willen
brengen. Granelli is lid van
de parlementaire commissie
en houdt zich bezig met het
terrorisme. Hij zei dat de ge
dachten in de eerste plaats
uitgaan naar leden van de
Italiaanse veiligheidsdienst
die al een hele serie subver
sieve activiteiten op haar ge
weten heeft. Om die stelling
te toetsen zal de zaak-Moro,
waarover al vier processen
zijn gevoerd, opnieuw geo
pend worden.
BRUSSEL De Belgi
sche regering heeft giste
ren verwoede pogingen
gedaan een nieuwe storm
die boven het hoofd van
koning Boudewijn opstak,
tot bedaren te brengen.
Volgens een door de Belgische
journalist Hugo Camps in het
weekblad Elsevier geschreven
artikel, zou de koning onlangs
een brief naar premier Mar
tens hebben gestuurd, waarin
hij aandringt op militaire actie
in de voormalige Belgische ko
lonie Rwanda. In dat Oostafri-
kaanse land is sinds enkele
weken een rebellenleger ac
tief. Volgens de Belgische re
gering zou de koning premier
Martens niet om militair in
grijpen hebben gevraagd maar
alleen enkele opmerkingen
„van morele aard" hebben ge
maakt. Premier Martens, die
zich gisteren nog in Nairobi
bevond, zei geïrriteerd: „Het
kan niet zo zijn dat de koning
zegt hoe de regering moet op
treden". Martens merkte ver
der op dat hij elk lid van het
kabinet zou ontslaan dat de
tails van zijn consultaties met
de Belgische koning heeft la
ten uitlekken. Daarmee lijkt
de oorlog in Rwanda een poli
tieke crisis in België tot gevolg
te hebben. Belgische staats
rechtsgeleerden zeiden giste
ren dat de koning formeel ge-
rjchtigd is raadgevingen,, be-
Koning
Boudewijn
FOTO: ANP
schouwingen en aanmaningen
aan de regering door te geven.
De koning mag de regering
evenwel geen formele op
drachten geven. Dat zou in
strijd zijn met het constitutio
neel koningsschap. Ook het
schrijven van brieven aan de
regering over actuele politieke
aangelegenheden is de koning
toegestaan. Die brieven dragen
altijd een zeer vertrouwelijk
karakter en worden nimmer
openbaar gemaakt. In Brussel
werd gisteren ontkend dat er
van een nieuwe 'koningskwes
tie' sprake is. Koning Boude
wijn kwam eerder dit jaar in
opspraak toen hij weigerde
zijn handtekening te zetten
.onder de zeer omstreden Bel
gische abortuswet. Het nu ont
stane incident gaat, aldus ze-
glieden in Brussel, minder om
wat de koning heeft geschre
ven dan om het feit dat de
zeer vertrouwelijke bri^f is
uitgelekt.
