trijd positie patiënt
egint eigenlijk nu pas
halve
De Klerk tevreden vertrokken
PTT-boycot als meer postkantoren sluiten
lEUWi
Arrestatie na Hitlergroet
eer problemen met
-kaart studenten
Verkorting dienstplicht van veertien naar
twaalf maanden met terugwerkende kracht
Alleen op vrijdag 26 en
zaterdag 27 oktober:
GENLAND
CeidócSouwmt
DONDERDAG 25 OKTOBER 1990 PAGINA 3
Jen met giftige stof lekgeslagen
'ERDAM Tijdens rangeerwerk op het NS-emplacement
oord in Rotterdam zijn gisteravond zeven vaten met de
en brandgevaarlijke vloeistof dimethylamine uit een
wagon gevallen. Drie van de vaten sloegen lek. Volgens de
rdamse brandweer blijkt uit metingen die op de plek van
s igeval zijn verricht, dat geen maatregelen nodig zijn voor
geving. Samen met de spoorwegen heeft de brandweer de
in overmaatse tonnen overgeplaatst.
3 Jassen kan door training verholpen worden
a 1CHT Een experiment in het Utrechtse ziekenhuis
echt heeft ertoe geleid dat tachtig procent van de kinde-
n het bedplassen kan worden afgeholpen. Het ziekenhuis
nu defintief een 'bedplasproject'. Kinderen vanaf elf jaar
n intensief begeleid tijdens een tien dagen durende opna-
het ziekenhuis. Ongeveer 10 procent van de zesjarige en 3
it van de elfjarige kinderen plast 's nachts nog regelmatig
Bij kinderen boven de twaalf heeft dat een negatieve
d op de ontwikkeling,
Jan Laurier (Groen Links) wil
meer druk uitoefenen op de
PTT.
FOTO: TEJO RINGERS
LEIDEN Er moet meer
druk worden uitgeoefend
op de PTT om postkanto
ren in de stad open te
houden. Daarop drongen
vertegenwoordigers van
CDA, PvdA en Groen
Links gisteravond aan in
de raadscommissie econo
mische zaken.
Raadslid Jan Laurier (Groen
Links) deed daarbij zelfs de
van een soort boycot
de PTT door de gemeente
ais er meer postkantoren
dichtgaan. „Je zou als gemeen
te kunnen reageren door meer
gebruik te maken van stads
postdiensten. Ook is het moge
lijk rekeningen weg te halen
bij de NMB-Postbank", droeg
Laurier argumenten aan om
bij de PTT in te brengen bij
onderhandelingen over de
postkantoren. „Als iets lastig
en vervelend is voor de bur
gers hoeven we dat niet alleen
mondeling te laten blijken",
redeneerde hij.
Wethouder Joop Walenkamp
had kort daarvoor al aangege
ven dat de gemeente al druk
had uitgeoefend en dat daar
mee resultaat was geboekt.
„De oorspronkelijke plannen
van de PTT gingen veel ver
der. Een hele serie postkanto
ren die nu blijven, zouden ook
dichtgaan. Ik wil geen waslijst
noemen, maar mede door druk
van onze kant blijven de kan
toren in het AZL en aan de
Nieuwe Rijn open".
Volgens Walenkamp blijft de
gemeente met de PTT overleg
gen over alternatieven voor de
plannen tot inkrimping. Doel
daarvan is dat er voldoende
dienstverlening blijft in de
wijken. „Het is bijvoorbeeld de
vraag waar problemen ont
staan. Gaat het om het kopen
van postzegels, of om het ha
len van geld. In het laatste ge
val is dat ook op een andere
manier op te vragen. Er ko
men steeds meer geldautoma
ten. Bovendien zijn er meer
instellingen dan de PTT".
Walenkamp bestreed het nut
van strafmaatregelen. „We
moeten niet vergeten dat de
PTT alleen maar loketten ver
huurt aan NMB-Postbank. Op
den duur gaan die instellingen
steeds meer hun eigen weg. Je
treft de PTT niet door reke
ningen op te zeggen".
Dick van Duyn (CDA) wees
erop dat vooral ouderen er
veel moeite mee hebben ge
bruik te maken van geldauto
maten. Hij drong er op aan dat
de gemeente druk uitoefent op
de Tweede Kamer om de in
krimping op zijn minst gedeel
telijk terug te draaien.
Enorme schade na
gasontploffing
KERKRADE Een i
sie heeft gisteravond in Kerk-
rade een enorme ravage aan
gericht. De schade wordt ge
raamd op meer dan een mil
joen gulden. De ontploffing
deed zich voor in een vracht
wagen van een vishandel, die
voor het pand van de firma
stond geparkeerd. Uit een van
de gasflessen in de wagen ont
snapte gas, dat vervolgens ex
plodeerde. Door de ontploffing
zijn ongeveer dertig panden in
de omgeving en tien garage
boxen beschadigd. Kozijnen,
daken en ruiten van de huizen
werden vernield.
VANDAAGi
IN HET
HAAG De positie
de patiënt in de ge-
ïeidszorg is de laatste
f< ;ig jaar enorm verbe-
maar dat was niet
dan een voorberei-
op hetgeen komen
In de jaren negentig
ii^et man en macht ge-
t moeten worden aan
irsterking van de po-
van de patiënt als
tejnemer, verzekerde
:t£woner.
ïlijk begint het nu pas",
:ht drs. M. Knuttel van
chting Pandora, een or-
tie die de maatschappe-
positie wil verbeteren
nensen die psychische
men hebben of hebben
cSamen met de Nationa-
id voor de Volksgezond-
d (NVR) organiseerde zij
in Den Haag een
symposium over de
kelijke versterking van
tf nsitie van de patiënt/
Een min of meer toe-
i, samenwerking omdat
een symposium wilden
seren om „de blik te
Zonder de ver
inheden van de afgelo-
/intig jaar te bagatellise-
>et er nog heel wat ver
worden aan de positie
patiënt. „Natuurlijk, er
wat bereikt. In alle in-
zijn patiëntenraden
cht, elk psychiatrisch
,ihuis kent een vertrou-
iiersoon, er is inzagerecht
>atiënten, er is gestreden
le privacy van patiënten
paternalistische houding
nommige artsen is omge-
in de erkenning van de
t als een volwassen ge-
exer", weet mr. E. van
'van de NRV.
lex
atiëntenbeleid houdt niet
de gezondheidszorg. In
lespraak stelde prof. dr.
dat we de strijd
autonomie en zelfbe-
cing achter de rug heb-
lu zullen de patiëntenor-
ties zich moeten mengen
besluitvorming over. de
ling van de schaarse
>len in de gezondheids-
Wie komt er in aanmer-
voor een ruilhart en
De NVR zal zich de komende jaren nadrukkelijk gaan bezighou
den met het principe van keuringen. „Op grond van welke over
wegingen worden mensen onderzocht, wat wordt onderzocht en
welke gevolgen mag die toetsing hebben?", zijn de kritische vra
gen die daarbij gesteld worden.
FOTO: SP
„Ik hoop ook dat we daarbij de
winst op het gebied van de pa
tiëntenrechten niet hebben
verloren".
De taak die de patiëntenorga
nisaties nu wacht, lijkt echter
vele malen complexer dan de
uitwerking van het patiënten
recht. Van Veen: „Het gaat om
de relatie gezondheid en de
toegang tot werk, verzekerin
gen, etcetera. Vroeger waren
het slechts 'marginale' groepen
die daar moeite mee hadden:
gehandicapten, zwakzinnigen.
Nu komen er steeds meer
groepen: dragers van het aids-
waarom? En hoe verdelen we
de schaarse middelen over de
spectaculaire ingrepen (hart
operatie, reageerbuisbaby's) en
de minder aansprekende chro
nische zieken of zwakzinni
gen? „In de derde fase gaat het
om de mogelijkheid het eigen
leven vorm te geven door deel
te kunnen hebben aan norma
le maatschappelijke voorzie
ningen", aldus Leenen. Hij
sprak de hoop uit dat over 25
jaar de maatschappelijke posi
tie van de patiënt even goed is
uitgewerkt als de afgelopen 25
jaar de rechten van de patiënt.
virus, mensen die mogelijk
aanleg hebben voor kanker en
wie weet wat de prognostische
geneeskunde ons nog allemaal
zal brengen. Eigenlijk moeten
we hopen dat iedereen bijzon
derheden heeft want dan
werkt het uitsluitingsmecha
nisme niet meer".
Groene golf
De enorme verwevenheid
stemt Knuttel een beetje som
ber: „Een kwart zit op basis
van psychische gronden in de
wao. De medische diagnostiek
is zó verfijnd dat steeds grote
re groepen aan de kant wor
den gezet". Verborgen fysieke
problemen worden straks wel
licht op basis van erfelijk-
heidsonderzoek aan het licht
gebracht door de prognostische
geneeskunde. „Nu zijn er ver
zekeraars die onraad ruiken
op basis van karakteristieken
van familie. Straks is het mis
schien een cel of een haar die
door een kansberekening tot
uitsluitsel leidt. De aids-discus-
sie heeft deze problematiek
extra zichtbaar gemaakt", al
dus Van Veen.
De NVR zal zich de komende
jaren nadrukkelijk gaan bezig
houden met de keuring van
mensen. Op grond van welke
overwegingen worden mensen
onderzocht. Wat ga je daarbij
doen en welke gevolgen mag
die toetsing hebben? Maar ook:
welkë factoren bepalen de
gezondheidstoestand van een
patiënt en hoe kun je die zo
optimaal mogelijk maken?
Van Veen denkt daarbij aan
gezinszorg, kruiswerk, de
huisarts en passende woon
ruimte.
Pandora heeft inmiddels een
folder gemaakt voor mensen
die door hun verleden als psy
chiatrisch patiënt moeilijk aan
een baan kunnen komen. De
folder, die volgend jaar wordt
verspreid, moet deze groep
mensen meer kans geven op
de arbeidsmarkt. Daarnaast is
voor middelbare scholieren
een projekt ontwikkelt die
vooroordelen over (ex)-psychi-
atrische patiënten moet weg
nemen. Knuttel: „Wij willen
de maatschappelijke positie
van (ex-)psychiatrische patiën
ten zichtbaar maken. Een
soort van psycho groene golf
creëren. Iedereen heeft het
over het fysieke milieu: het gif
in de bodem, de rotzooi in de
rivieren. Maar waarom heeft
niemand het over het psychi
sche milieu? Over wat mensen
elkaar aandoen? En dan pleit
ik niet voor een morele herbe
wapening, de CDA-boodschap
van 'wees nu lief voor elkaar'.
De 'zorgzame samenleving van
het CDA wordt vooral gepre
dikt om politieke noden op te
lossen; het tekort aan ver
pleegkundigen, de stijgende
criminaliteit".
MONIQUE VAN DE VEN
Het echtpaar De Klerk poseert met koningin Beatrix en Prins Claus.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Zuida-
frikaanse president De
Klerk heeft als een tevre
den man het tweedaagse
staatsbezoek aan ons land
beëindigd. Vanochtend
vroeg vertrok hij met zijn
echtgenote en gevolg van
het vliegkamp Valken
burg.
Nadat De Klerk dinsdag al
grote indruk had gemaakt op
de Nederlandse regering, wist
hij gisteren ook de Tweede
Kamer van zijn goede en op
rechte bedoelingen te overtui
gen. CDA-buitenlandspecialist
Harry Aarts bleek al zover dat
hij de strafmaatregelen tegen
Zuidafrika wil versoepelen,
zelfs als niet alle andere lidsta
ten van de Europese Gemeen
schap daartoe daartoe bereid
zouden zijn.
„Ja, ik denk wel dat ons land
ook in dat geval bepaalde stap
pen zal zetten," zei Aarts giste
ren nadat staatspresident De
Klerk in het gebouw van de
Eerste Kamer met een aantal
Nederlandse parlementariërs
had gediscussieerd. De CDA'er
bleef overigens hopen dat de
gehele Europese Gemeenschap
nog voor het einde van dit jaar
een begin met een versoepe
ling van de sancties zal willen
maken.
De PvdA, de andere rege
ringspartij, is nog niet hele
maal zover. Het sociaal-demo
cratische Kamerlid Maarten
van Traa zei akkoord te kun
nen gaan met een hervatting
van de culturele betrekkingen.
„Maar voor het afschaffen van
President De Klerk en zijn echtgenote poseren
gewillig tijdens een diner gisteravond in Oegst-
geest. Dit was daarmee de laatste plaats die het
Zuid-Afrikaanse gezelschap onder leiding van
De Klerk bij het bezoek aan Nederland aan
deed. Deze laatste tussenstop was strikt geheim
gehouden en omgeven met tal van veiligheids
maatregelen. In restaurant de Beukenhof werd
een maaltijd geserveerd voor de Zuid-Afrikaan
se delegatie en het personeel van de Zuid-Afri
kaanse ambassade. Opmerkelijk was nog dat
daarbij de muziek werd verzorgd door een blan
ke violiste en een zwarte violist.
FOTO: LOEK DE GROOT
de economische sancties is het
te vroeg. Daarvoor moeten we
eerst weten: wanneer komen
de politieke gevangenen vrij,
wanneer komt er zicht op ver
kiezingen waarbij een ieder
dezelfde stem heeft en wan
neer is het geweld in Zuidafri
ka afgelopen? Dat zijn belang
rijke punten en ik denk dat
president De Klerk dat heel
goed begrepen heeft". Van
DEN HAAG De politie van Den Haag heeft gistermiddag de
29-jarige Hagenaar J.A. van H. aangehouden wegens belediging
van de Zuidafrikaanse president De Klerk. De man bracht bij
het verschijnen van De Klerks auto op de Prinsessewal de Hit
lergroet. Hij wordt nog vastgehouden op het politiebureau. Na
zijn aanhouding bleek de man ook nog een aantal boetes te
moeten betalen.
Traa vindt dat president De
Klerk al heel wat gemerkt
heeft van een versoepeling.
„Zoals wij nu met de Zuidafri
kaanse regering spreken, is
natuurlijk volstrekt anders
dan vroeger".
Oppositiepartij VVD betreurt
het dat de Nederlandse rege
ring niet nu al conclusies heeft
getrokken. Fractiewoordvoe
der Frans Weisglas: „Men had
moeten zeggen: er is grote
vooruitgang geboekt in Zuid
afrika en aanstaande zaterdag
gaan wij op de Europese top in
Rome pleiten voor een versoe
peling van de EG-sancties".
- ECHT Opnieuw
en problemen te ont-
bij de invoering van
openbaar vervoer-
voor studenten,
spons van onderwijsin
gen op voorstellen van
ederlandse Spoorwegen
aanvangstijden te ver-
schiet tekort, zo
minister Ritzen van
wijs in een brief aan
1 en Tweede Kamer.
huiving van de aanvang-
van het onderwijs is
voor de Spoorwegen van es
sentieel belang. Als de instel
lingen niet meewerken, zullen
de capaciteitsproblemen van
NS in de ochtendspits tussen
kwart voor en kwart over acht
„onaanvaardbaar groot" wor
den. Het is de bedoeling dat de
kaart op I januari 1991 wordt
ingevoerd. De onderwijsinstel
lingen hadden tot 8 oktober de
tijd gekregen op voorstellen
van NS te reageren. „Eerder
opgetreden vertragingen heb
ben zich ook in de huidige fase
herhaald", schrijft Ritzen.
DEN HAAG Verkor
ting van dienstplicht van
veertien naar twaalf
maanden geldt niet alleen
voor dienstplichtigen die
na 28 oktober van dit jaar
in dienst komen, maar
met terugwerkende
kracht ook voor nog in
dienst zijnde militairen.
De maatregel geldt voor het
eerst voor de lichting die in fe
bruari zou afzwaaien, dat ge
beurt nu mits zij in hun
functie kunnen worden gemist
in december. Rond de tach
tig procent van de dienstplich
tigen komt daarmee voor de
maatregel in aanmerking. De
overige twintig procent zijn
militairen die „sleutelfuncties"
vervullen. Het gaat daarbij om
artsen, informatica-personeel,
onderhouds- en verzorgings-
personeel en om dienstplichti
gen die betrokken zijn bij de
bewaking van vitale objecten
(onder andere vliegvelden).
Minister Ter Beek, die hier
mee tegemoet komt aan de
wens van vrijwel de gehele
Tweede Kamer, maakte een
en ander gisteren bekend tij
dens een overleg met de de
fensiecommissie uit de Kamer.
"Hij beloofde zich tot het uiter
ste in te spannen dit voorne
men uit te voeren. Ter Beek
zei om bedrijfsmatige redenen
geen kans te zien de maatregel
al te laten gelden voor de lich
ting die in december afzwaait.
Die dienstplichtigen zijn al be
zig met het geschikt maken
van het materieel voor hun
opvolgers. Dat werk kan niet
zonder meer worden gestopt,
aldus Tér Beek. Dienstplichti
gen die van de terugwerken-
de-kracht-maatregel gebruik
willen maken, moeten een
verzoekschrift indienen. Ter
Beek zei voor deze lijn te heb
ben gekozen omdat niet alle
dienstplichtigen om uiteenlo
pende redenen vervroegd de
dienst willen verlaten.
AIBAAI
door WILLEM RITSTIER
Vergunning kerncentrales
aangevochten door stichting
DEN HAAG De Stichting
Miljoenen zijn Tegen probeert
door een procedure bij de
Raad van State het intrekken
van de vergunningen van de
kerncentrales in Borssele en
Dodewaard af te dwingen. De
centrales hebben zichzelf voor
het maximale bedrag van vier
honderd miljoen gulden verze
kerd tegen de schade die ze
moeten uitkeren na een kern
ramp. De staat heeft een aan
vullingsplicht tot één miljard
gulden op zich genomen. De
stichting meent dat deze be
dragen ontoereikend zijn. Bo
vendien is de burger niet in
staat zichzelf te verzekeren te
gen de risico's. Volgens de
stichting is dit in strijd met de
eigendomspositie, zoals die
door artikel 1 van het Eerste
Protocol bij het yerdrag tot be
scherming van de Rechten
v%fi de Mens wordt verzekerd.
(ADVERTENTIE)
Viin dezelfde soort. Niet in combinatie met de w
of andere kortingsregelingen.
Bovendien geldt dit niet voor Port, Sherry of Ve
ijnklantenkaa
-CGALLÓcTTALL)-
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags
tussen 14.00 uur en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122 248 en uw
krnnt wordt nabezorgd.
