„De Klerk niet
de Gorbats jov
van Zuid-Afrika"
Jeugd is
moeilijk te
bereiken
zien nut van stemmen niet in
KONINKLIJK
KUIS
Gabor wil verbod
pitbull-terriër -
Man bekent jarenlange ontucht met buurtkinderen
Rectificatie geëist van
grievende advertentie
a Genland
CcidaeSoiwant
DINSDAG 23 OKTOBER 1990 PAGINA 3
CAMPA GNE DRANKGEBRUIK
ROTTERDAM Ne
derlanders drinken sa
men zo'n 25 miljoen gla
zen alcohol per dag. Dat
is weliswaar al twee
miljoen glazen minder
dan drie jaar geleden,
maar als het aan het mi
nisterie van volksge
zondheid ligt, daalt die
consumptie de komende
jaren nog aanzienlijk.
De jongeren, een lastig te be
reiken groep, zijn vanaf
vandaag „doelwit" van een
campagne om het drankge
bruik terug te dringen. „Do
you know, do you care?"
luidt het thema van de cam
pagne, gelijk aan een song
van popzanger Phil Collins.
Een serie dagelijkse radio-
en televisiespotjes moet de
jeugd van elf tot achttien
jaar wijzen op de risico's en
gevolgen van teveel alcohol
drinken. Ze> worden uitge
zonden tot februari volgend
jaar. Naast de spotjes pro
beert het ministerie ook via
het onderwijs aandacht te
krijgen voor drankproble
men.
„De anti-alcoholcampagne
van het ministerie loopt al
vanaf 1986. Drank maakt
meer kapot dan je lief is,
heette het toen. Nu hebben
we ontdekt dat we met die
spotjes de jongeren niet vol
doende bereikt hebben.
Vandaar deze campagne",
zegt S.B. van Ginneken,
coördinator van het bureau
Alcohol Voorlichtings Plan.
Uit recent onderzoek blijkt
dat jongeren van 15 en 16
jaar goed weg weten met al
cohol. Op de vraag hoeveel
alcohol zij de laatste keer ge
dronken hadden, antwoord
de 22 procent van de jongens
en tien procent van de meis
jes meer dan zes glazen te
hebben gebruikt. Onlangs
bracht ander onderzoek aan
het licht dat jongeren min
der roken, maar op steeds
jeugdiger leeftijd steeds
meer gaan drinken. Een an
dere actuele motivatie voor
de nieuwe campagne vindt
Van Ginneken in de vorige
week gepresenteerde resul
taten van onderzoek, waarin
wordt becijferd dat de maat
schappelijke kosten van
drankmisbruik één a twee
miljard gulden bedragen.
Reclame
„Jongeren zijn een moeilijk
te bereiken doelgroep", weet
men bij het bureau Alcohol
Voorlichtingsplan inmiddels.
„Zeker wanneer het om
drank gaat. Er wordt een
hoop reclame gemaakt voor
drank, die zich ook vaak op
jongeren richt. Nieuwe drin
kers moeten namelijk uit de
jeugd geworven worden", al
dus Van Ginneken. Met de
middelen van de drankin
dustrie zelf worden de jon
geren nu gewaarschuwd
voor hun drankgedrag. Voor
de campagne is zes miljoen
gulden uitgetrokken.
Volgens coördinator Van
Ginneken is de algehele ont
moedigingscampagne vanaf
1986 tot nog toe een succes.
„Ten opzichte van het begin
is het alcoholgebruik in Ne
derland met zeven procent
gedaald. Het rijden onder in
vloed en de sterftecijfers als
gevolg van alcoholmisbruik
zijn ook geleidelijk aan het
zakken". De doelstelling van
van de campagne komt
overeen met de richtlijnen
die de Wereld Gezondheid
sorganisatie in 1985 uit
schreef: verminderen van
het alcoholgebruik met 25
procent tot het jaar 2000.
Van Ginneken: „De daling
vanaf 1986 met zeven pro
cent is al heel wat, maar de
doelstelling blijft nog een
utopie. Met drank is het net
als met afvallen: de eerste
procentjes zijn het gemakke
lijkst, maar daarna.
JEAN PIERRE GEELEN
(Van onze
parlementaire redactie)
HAAG Ruim eenderde
H'de Nederlandse kiezers vindt
liet weinig of niets uitmaakt
'ïen bij verkiezingen al dan
stemmen.
cai en het stembiljet nu invult of niet,
gei uatie in ons land zal er niet beter
chter door worden, zo redeneert
groep. Eveneens eenderde van de
enrs meent dat ook het weinig of
d uitmaakt op welke partij
stemt. Deze gegevens heeft het NIPO
verzameld in een enquête over de ani
mo van kiezers om te gaan stemmen.
De resultaten van het onderzoek wer
den gisteren bekend gemaakt in het ge
bouw van de Eerste Kamer. Daar hield
de Vereniging Thorbecke, die zich in
zet voor het behoud van een levendige
democratie, ter gelegenheid van haar
vijfjarig bestaan een studiebijeenkomst
over de opkomst bij verkiezingen.
Uit de enquête blijkt verder dat 14 pro
cent van de kiezers „zeer in de politiek
geïnteresseerd is". Eenzelfde percenta
ge is „totaal niet in politiek geïnteres
seerd". Er blijft dus een grote midden
groep over (72 procent) waarbij de poli
tieke interesse varieert van „vrijwel
niet" tot „redelijk". Van de sterk poli
tiek geïnteresseerden gaat 81 procent
altijd te gaan. De rest neemt nu en dan
de moeite. Bovendien gaat van degenen
die absoluut geen politieke interesse
hebben toch nog ruim vijftig procent
bij elke verkiezing stemmen.
Van de mensen 35 procent die meent
dat het niets uitmaakt of al dan niet ge
stemd wordt, gaat bijna 60 procent zel
den of nooit naar het stemlokaal. An
dere redenen om weg te blijven zijn:
het interesseert me allemaal niet, ik
kon niet tot een goede partijkeuze ko
men, ik kon niet van huis, ik had geen
of ik was op vakantie.
Het NIPO heeft de geënquêteerden ook
gevraagd of men eventueel bereid zou
zijn iets bij te dragen aan de kosten die
de overheid bij verkiezingen maakt. De
antwoorden hierop noemde mr. E.C.
Jurgens, PvdA-kamerlid en voorzitter
van de Thorbecke-vereniging „buiten
gewoon schokkend". Als het uitbren
gen van een stem een kwartje zou kos
ten, zou nog maar 54 procent van alle
kiesgerechtigden bereid zijn aan ver
kiezingen deel te nemen.
Gevangenisdirecteur
legt zijn functie neer
DEN HAAG Directeur C.
Zoetmulder van de huizen van
bewaring in Rotterdam en
Dordrecht heeft zijn functie
neergelegd na een conflict met
het personeel. De medezeggen
schapscommissie had het ver
trouwen in hem opgezegd.
Volgens het ministerie heeft
Zoetmulder met zijn vertrek
een bijdrage willen leveren
aan een structurele oplossing
van de problemen. Hij krijgt
een andere baan bij het minis
terie van justitie.
ïjdrijf uit
eda sloopt
rlijnse muur
Het Bredase bedrijf
erk gaat de komende
f n de 3,5 kilometer lange
nse muur (het gedeelte
rondgebied van de stad
n) slopen. Het bedrijf
voor het snijden en ver
ren van de vier meter
en een meter dikke be-
«n muur een hydraulische
en betonknijper inzetten,
nachine heeft een druk-
t van 1.600 ton. Direc-
Stolwerk verwacht dat
larwei in zes weken te
i is. Volgens hem is zijn
uitgekozen omdat het
ervaring heeft met dit
werk en omdat de Duit
snel van hun muur af
Het zou lang duren
zelf in het bezit van
iergelijke machine zijn.
heeft Stolwerk BV
larte voorzieningen op
bracht, waardoor het
n van het ijzer en het
[veren van beton in één
ling kan gebeuren.
ij: maximum
ig
fP, Iheid bus
da
ft 80 km
HAAG Minister Maij
'erkeer voelt niets voor
naximum snelheid van
uk ulometer per uur voor
ïgcars. De minister rea-
daarmee op het verzoek
Nederlands Vervoer,
ij 250 van de 30Ö tou-
rbedrijven in ons land
ngesloten, om de maxi-
snelheid voor touring-
le verhogen van 80 naar
ioe ilometer per uur. In ruil
nv oor zou Nederlands Ver-
kkoord gaan met de in-
g van een snelheidsbe-
nen? r Een hogere snelheid
WUouringcars is volgens de
isatie nodig om de con-
ïtiepositie van bussen
zelpzichte van de auto te
ins teren. Nederlands Ver-
>esl zal nu buitenlandse zus-
anisaties vragen druk uit
m<enen om tot een Europe-
ximum snelheid van 100
voor touringcars te
llaus verricht de officiële ope
nlaan de gerestaureerde Amstel-
Amsterdam.
i Margriet verricht de opening
4 eerste All European Canadian
i Conference in het Congres-
lr in Den Haag.
scherming
ina vergt
0 miljoen
EN Het herstel van de
e die vogels en zoogdie-
ndervinden door de uit-
ng van het wegennet en
iet verkeer, vergt een in-
ring van ruim 600 mil-
gulden. Voor dat bedrag
in onder meer dassentun-
wildviaducten en geluids-
1 aangelegd kunnen
in. Ook zouden aangren-
natuurgebieden door
dergelijke investering
afgesteld kunnen wor-
>p. de wilde fauna. Dat
in een onderzoek van het
um voor Milieukunde
le Rijksuniversiteit Lei-
Het werd uitgevoerd in
eht van de ministeries
landbouw, natuurbeheer
sserij, verkeer en water
en volkshuisvesting,
telijke ordening en mi
nheer.
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Volgens
het South African Com
munity- Cultural Centre
(SACCC), een organisatie
die sociaal-culturele en
politieke activiteiten ont
plooit voor de ruim vier
duizend Zuidafrikanen in
ons land, wordt president
De Klerk ten onrechte ge
zien als de Michail Gor-
batsjov van Zuid-Afrika.
Het SACC- meent dat de Zuid-
afrikaanse president de media
handig weet te bespelen, om zo
de aandacht van de werkelijke
problemen af te leiden. Als
voorbeeld noemt het SACCC
de vrijlating van politieke ge
vangenen. Het zou daarbij niet
om echte vrijlatingen gaan,
omdat veel van de vrijgelaten
gevangenen hun straf bijna
hebben uitgezeten of nog maar
korte tijd zouden moeten zit
ten.
De Klerk is dan ook niet wel
kom bij de Zuidafrikaanse ge
meenschap in ons land, die
vooral bestaat uit studenten,
vluchtelingen en intellectue
len. Met de uitdrukking „Nie
welkom nie" vertolkt het
SACCC zijn gevoelens over
het bezoek. De groep heeft
weinig vertrouwen in het be
leid van president De Klerk.
„Eerst zien dan geloven", staat
op affiches die speciaal voor
het bezoek van zijn gemaakt.
FNV-Voorzitter Jan Stekelen
burg is buitengewoon teleurge
steld dat de ontmoeting tussen
de Sociaal Economische Raad
(SER) en de Zuidafrikaanse
president De Klerk is ge
schrapt. „We hadden met De
Klerk willen praten op dezelf
de manier als met Nelson
Mandela. Nu dat niet mogelijk
is, is voor ons de zin van con
tacten ontvallen. Want om al
leen maar decorum te zijn,
daartoe voel ik mij tniet ge
schikt".
Samen met 27 andere organi
saties heeft de FNV een ver
klaring gestuurd aan het kabi
net en het parlement, waarin
gevraagd wordt het bezoek
van De Klerk aan te grijpen
om druk uit te oefenen op de
Zuidafrikaanse regering.
Daarbij zouden vier punten
centraal moeten staan: de
mede-verantwoordelijkheid
van de Zuidafrikaanse rege
ring voor het huidige geweld,
de vrijlating van alle politieke
gevangenen, het intrekken
van de meest repressieve
maatregelen en wetgeving,
alsmede democratische verkie
zingen, aldus de verklaring,
die verder getekend is door
onder meer het CDJA, de
JOVD, de Evert Vermeer-
stichting (PvdA) en Pax Chris-
ti.
Voorvechter
„Nederland moet president De
Klerk duidelijk laten weten
dat zijn moed zeer zeker wordt
gewaardeerd, maar dat er
daarom nog geen deur open
gaat". Dominee C.F. Beyers
(75), voorvechter van de men
senrechten in Zuidafrika en
ex-voorzitter van de Zuidafri
kaanse Raad van Kerken, stelt
nadrukkelijk dat het moment
er nog niet naar is om de Zuid
afrikaanse regering te belo
nen.
„Alles wat De Klerk to,t nu toe
in Zuid-Afrika tot stand heeft
gebracht, is grotendeels te
danken aan de druk van sanc
ties die het buitenland heeft
getroffen. Want hij weet dat
de economische problemen
van Zuid-Afrika alleen opge
lost kunnen worden als er een
ingrijpende politieke verande
ring komt. We zijn wat dat be
treft op de goede weg, het pro
ces om de apartheid af te
schaffen is ingezet. Maar het is
nog steeds niet onomkeer
baar".
Dat punt is volgens Beyers
Naudé pas bereikt als de
grondwet wordt veranderd en
er verkiezingen worden uitge
schreven volgens het principe
van één persoon, één stem.
„En zover is het nog lang niet.
We zijn De Klerk werkelijk
heel erg dankbaar voor zijn
beloftes, maar hij moet ze voor
een belangrijk deel nog altijd
nakomen. Vrijlating van de
politieke gevangenen bijvoor
beeld, waarvan er 3000 gedeti
neerd zijn. Sinds februari zijn
er 177 mensen uit de gevange
nis gekomen, maar in diezelf
de tijd zijn 77 anderen weer
veroordeeld wegens politieke
activiteiten".
„En van de beloofde terugkeer
van ballingen en vluchtelin
gen is ook nog maar weinig te
recht gekomen. Volgens de af
spraken die de regering met
de anti-apartheidsorganisatie
ANC heeft gemaakt hadden de
eerste drieduizend al in Zuid
afrika terug moeten zijn. Maar
nu eist de regering vooraf van
iedere vluchteling informatie
over zijn politieke activiteiten
en zijn er iets meer dan hon
derd teruggekeerd".
Nog belangrijker vindt de
voormalige kerkleider dat de
overgebleven apartheidswet-
ten buiten werking worden
gesteld.
Beijers Naudé heeft duidelijk
het gevoel dat het hervor-
Mevrouw Zarina Maharaj was gisteren een van de sprekers op
een protestmanifestatie in Artis in Amsterdam tegen het beleid
van president De Klerk van Zuid-Afrika.
ANC: Mandela moet Buthelezi ontmoeten
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse anti-apartheidsbewe
ging ANC vindt dat de leider van de beweging Nelson Mandela
een gesprek moet aangaan met Inkatha-leider Mangosutu Bu
thelezi. Dat zou moeten leiden tot een einde aan het geweld in
de zwarte woonoorden. Buthelezi heeft het aanbod om te over
leggen aangenomen en beraadt zich over de plaats en het tijdstip
waarop het gesprek zou kunnen plaatsvinden. Sinds zijn vrijla
ting heeft Mandela verzoeken van Buthelezi om een ontmoeting
steeds naast zich neer gelegd, ondanks het geweld tussen ANC-
en Inkatha-aanhangers. Het ANC stelde voor de ontmoeting „in
de nabije toekomst" te houden, maar noemde geen datum. Man
dela verblijft momenteel in Australië.
Maar het zwarte bevolkings
deel vindt juist dat het veel te
lang duurt. En als de verande
ringen voor die overgrote
meerderheid te langzaam
gaan, wordt de tegenstand nóg
veel groter. En het geweld dat
daarmee gepaard gaat, nóg er
ger. Die mensen nemen te
recht geen genoegen meer met
alleen maar beloftes, zij willen
concrete bewijzen!"
mingsprocés op dit moment
stagneert door politieke onwil.
„Het argument van de rege
ring is dat de veranderingen
niet sneller doorgevoerd kun
nen worden, omdat anders de
tegenstand onder de blanken
alleen maar groter wordt. Dat
zal ook zeker gebeuren, want
een deel van de blanke bevol
king vindt nu al dat de her
vormingen veel te snel gaan.
Protest van
Somaliërs
Niet alleen anti-
apartheids
groeperingen
voerden gisteren
actie in Den Haag.
Circa vijftig
Somaliërs
protesteerden op
het Binnenhof
tegen het bewind
van de president
van de
socialistische
republiek,
Mohamed Siad
Barre. Barre
kwam in 1969 via
een staatsgreep
aan de macht.
Duizenden
inwoners van
Somalië zijn
inmiddels
uitgeweken naar
het buitenland.
DEN HAAG Staatsse
cretaris Gabor van land
bouw, natuurbeheer en
visserij wil een verbod in
voeren op het houden en
fokken van pitbull-ter
riërs. Gabor heeft gisteren
een voorstel naar de
Tweede Kamer gestuurd.
De Kamer vergadert vol
gende week maandag
over de zaak.
Volgens het voorstel krijgen
burgemeesters het recht om
pit-bulls in hun gemeente te
laten doden. Voor de bestaan
de dieren komt er een over
gangsregeling. Eigenaren kun
nen een ontheffing krijgen
van het verbod, mits ze hun
hond muilkorven en aanlijnen
zodra ze zich met het dier op
de openbare weg begeven.
In mei liet de toenmalige mi
nister van Landbouw Braks al
weten een verbod op het hou
den van pitbull-terriërs te on
derzoeken. Een jaar eerder
legde hij een anti-fok-advies
van dierenbeschermers nog
naast zich neer. De pitbull is al
enkele jaren omstreden. Het
dier kwam met grote regel
maat in het nieuws, doordat
mensen ernstige verwondin
gen opliepen na te zijn aange
vallen door een pitbull. In fe
bruari van dit jaar werd in het
Groningse Beerta een driejari
ge kleuter door een pitbull
doodgebeten.
APELDOORN De 42-
jarige Apeldoorner J. S.
heeft bekend de afgelo
pen vier jaar herhaaldelijk
ontucht te hebben ge
pleegd met vijf jongens en
meisjes uit de buurt, die
^nu in leeftijd variëren van
elf tot dertien jaar.
Bij de ontuchtige handelingen
in zijn flatwoning in Zeven
huizen was ook zijn 30-jarige
vriendin, aanwezig. Haar aan
deel in de zaak wordt nog on
derzocht, aldus persofficier
van justitie J. C. Buttinger. De
zaak kwam halverwege juli dit
jaar aan het rollen na een mel
ding uit de woonomgeving van
S. „Er zou", volgens de mel
ding „iets aan de hand zijn
met minderjarigen en seks".
De melding leidde niet meteen
in S' richting, maar vorige
week maandag werd de man
aangehouden.
Volgens de voorlichter zou de
zaak in 1986 begonnen zijn
met een toen zevenjarig meis
je. Later bracht zij buurtge
nootjes ook in contact met dé
man. In de woning van S. en
in de kelderbox werden spelle
tjes gespeeld, waarbij alle, of
bijna alle, kleding werd uitge
trokken. Ook de man en zijn
vriendin waren daarbij naakt.
De handelingen beperkten
zich tot het betasten van li
chaamsdelen.
Volgens persofficier van justi
tie J. C. Buttinger is in geen
geval sprake geweest van ge
slachtsgemeenschap. Er wer
den bij de handelingen geen
filmopnamen gemaakt en er
wordt dan ook niet van uitge
gaan dat er verbanden bestaan
met kinderporno.
Hoe het contact tussen het eer
ste slachtoffertje en S. tot
stand is gekomen zegt justitie
niet te weten, maar de man
was niet via werkzaamheden
bij kinderen betrokken. Zover
als justitie tot nu toe heeft na
kunnen gaan zijn de slachtof
fers, die inmiddels zijn ge
hoord, uit eigen beweging
I meerdere malen naar de wo
ning van de 42-jarige S. ge
gaan. Van lokken met snoep
of bedreigingen is niets be
kend. De man zou echter wel
huisdieren zoals honden, kat
ten en vogels in zijn woning
houden, wat mogelijk een gro
te aantrekkingskracht op de
kinderen heeft gehad.
DEN HAAG Voit Interna
tional BV en Gerding tand-
techniek BV, de twee tand-
technici die in september een
samenwerkingsovereenkomst
sloten met ziekenfonds Haag
landen voor de levering van in
Polen gefabriceerde kronen en
bruggen, hebben gisteren in
kort geding rectificatie geëist
van de advertentie die 29 con
currenten van hen in de dag
bladen Het Binnenhof en de
Haagsche Courant hebben ge
plaatst.
Volgens Gerding en Voit heb
ben de 29 tandtechnische labo
ratoria zich schuldig gemaakt
aan nodeloos grievende publi
citeit. In de paginagrote adver
tentie van 22 september zou
door middel van zes insinue
rende vragen de indruk zijn
gewekt dat Gerding en Voit
„simpel kroon- en brugwerk
afleveren, dat de service te
wensen overlaat en dat zij met
I gemeenschapsgelden de Ne
derlandse werkgelegenheid in
gevaar brengen, waarbij zij er
niet voor terugschrikken om
goedkope arbeidskrachten uit
te buiten".
Advocaat mr.J. Weermeijer
stelde dat sprake is van een
onrechtmatige en onbetamelij
ke advertentie. Volgens hem
voldoen de producten aan de
Nederlandse kwaliteitseisen.
De kronen en bruggen kunnen
goedkoper worden gefabri
ceerd door de lagere loonkos
ten in Polen.
President van de rechtbank in
Den Haag A.H. van Delden
noemde de advertentie van de
29 laboratoria kinderachtig.
„Het is duidelijk niet uw be
doeling geweest sympathie te
wekken voor het initiatief van
Voit en Gerding", verweet
Van Delden de twee tandtech-
nici Grol en Ginsberg, tegen
wie Voit en Gerding het kort
geding hadden aangespannen.
Hij voelde er echter weinig
voor de vordering toe te wij
zen en zag meer heil in het
herstellen van de verstand
houding.
INSPECTIE:
Abortuswet goed nageleefd
UTRECHT De abortus
hulpverlening lijkt niet
méér en extra aandacht
van de inspectie te eisen
dan andere vormen van
de gezondheidszorg.
De hulpverlening kan volgens
de geneeskundig hoofdinspec
teur worden geïntegreerd in
het „gewone" werk van de in
spectie. Hij trekt die conclusie
na ruim vier jaar ervaring met
de naleving van de Wet afbre
king zwangerschap (WAZ). In
die periode bleek dat de wet
goed werd nageleefd. Het aan
tal abortussen in Nederland is
gedaald van 30.628 in 1987 tot
28.978 in 1988. Deze daling is
veroorzaakt doordat minder
buitenlandse vrouwen zich
hier lieten behandelen. Het
aantal abortussen bij Neder
landse vrouwen steeg licht
(van 15.415 in 1987 tot 15.611
in 1988).
...HEB dE
UOOFPPldh),
F0PPE1...
ik uier.-, maas
PIMBOOM UEC.
