Moderne Devotie was een soort Acht- Meibeweging fieidae Somen brieven van leze Ernesto Cardénal eredoctor VU EeidóvQowiwnl beroepingen kerk wereld Thomas van Kempen niet auteur van Imitatio Carter en de Golf mT CcidócGoumtit GEESTELIJK LEVEN/OPINIE DINSDAG 23 OKTOBER 1990 PAGI Katholiek familieblad Manna naar Franse uitgever EINDHOVEN Het rooms-katholieke familieblad Manna, een initiatief van de Stichting Getuigenis van Gods Liefde, wordt per 1 januari 1990 overgedragen aan SPN, de Neder landse dochter van Bayard Press International uit Parijs. Deze onderneming geeft in tal van landen rooms-katholieke bladen en tijdschriften uit. Het blad wordt onder de naam Manna-Plus voortgezet. „De katholieke identiteit zal zorgvuldig gehand haafd blijven." De redactionele en commerciële medewerkers treden in dienst van Bayard Press of van daaraan gelieerde be drijven. Hoofdredacteur Wil Jansen wordt vervangen. De naam van zijn opvolger kan nog niet bekend worden gemaakt. Jansen krijgt binnen de Bayard-groep een andere functie. De oplage van het maandblad, in maart 1988 gelanceerd, is 50.000. Theologiestudenten protesteren tegen benoemingsbeleid NIJMEGEN Ruim zestig studenten en medewerkers van de Nijmeegse theologische faculteit hebben gisteren met een stille tocht tegen het benoemingsbeleid van de Katholieke Universiteit Nijmegen geprotesteerd. Op symbolische wijze liepen ze zeven maal om het Erasmusgebouw, het universitair bestuurscentrum, heen. „Vacatures blijven onvervuld, mensen krijgen tijdelijke aanstellingen en sommige vakgroepen moeten met gastdocenten werken. De kwaliteit van onderwijs en onderzoek komt zo in ge vaar," aldus de oproep voor de demonstratie. Directe aanleiding was het besluit van de universiteit voorlopig geen nieuwe hoogle raar exegese Nieuwe Testament als opvolger van prof. dr. B. van Iersel te benoemen. Het bestuur wil eerst duidelijkheid over de fusie met de theologische universiteit in Heerlen. FOTO: DIJKSTRA Wöltgens neemt het op voor opleiding Heerlen HILVERSUM PvdA- fractieleider Thijs Wölt gens vindt dat minister Ritzen ervoor moet zor gen dat de Universiteit voor Theologie en Pasto raat te Heerlen (UTP) „op een of andere manier open kan blijven". Wölt gens zei dit vanmorgen op de KRO-radio. De Limburgse politicus, die zichzelf tot „de vrienden van de UTP" rekent, vindt dat de Heerlense opleiding in de loop der jaren een bijzondere naam heeft opgebouwd. Bij sluiting van dè UTP zou het bisdom Roermond slechts de oplei ding in Rolduc overhouden, die, aldus Wöltgens, „een zeer duidelijk stempel van bis schop Gijsen draagt". Minister Ritzen voelt er niks voor dat de UTP na een fusie met de Katholieke Universi teit Nijmegen open blijft als 'instroomlocatie' voor de eer ste jaren van de opleiding, zo maakte hij vrijdag bekend. De bisschoppen, die vorig jaar be sloten het aantal theologische opleidingen terug te brengen van vijf naar drie, hadden deze mogelijkheid wel open gelaten. In Heerlen vertrouwt men er overigens op dat minister Rit zen van onderwijs en weten schappen „zich wil en zal la ten overtuigen door de plan nen om in Heerlen een in- stroomlokatie in stand te hou den". Dit zegt het UTP-be- stuur in een reactie op de me dedeling van de minister. Het UTP-bestuur beschouwt deze uitlating van de minister niet als een definitief stand punt, maar „als een vraag om een deugdelijke onderbou wing" van de mogelijkheid als een instroomlokatie. De UTP voert besprekingen met de theologische faculteit van de Katholieke Universi teit Nijmegen om tot een fusie te komen. Daarbij zou de UTP een instroomlokatie voor de eerste jaren van de weten schappelijke theologieoplei- ding blijven. De UTP zegt er ten volle op te vertrouwen dat de bisschoppenconferentie hiervoor krachtig bij de mi nister zal pleiten. Blanke NG-Kerk onder druk gezet door Zambiase kerk BLOEMFONTEIN De blanke Nederduitse Gerefor meerde Kerk in Zuid-Afrika (NGK) moet eindelijk eens onomwonden schuld belijden voor haar steun aan apart heid. Deze eis heeft de Gerefor meerde Kerk in Zambia haar zusterkerk in een verklaring gesteld. De Zambiase kerk zal alle banden met de NGK ver breken als deze zich niet voor 1991 „in woord en in daad" bekeert. Een delegatie van de kerk heeft zich afgelopen week in Bloemfontein geër gerd aan de NGK-synode, die eerst apartheid zonde noemde en vervolgens, onder druk van de rechtervleugel, uit sprak dat gescheiden ontwik keling niet onder alle omstan digheden zondig is. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Hoornaar G.J. Mantel te Lopikerkapel. Aangenomen naar Capelle aan den IJssel J.C. Schuurman te Rijssen. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Beroepen te Hoek (Z) H.J.D. Smit te Marknesse. Een mens is wat zijn geest is. DEVENTER „In de veertiende eeuw, de ont staanstijd van de Moder ne Devotie, was de situa tie in de kerk vergelijk baar met die van tegen woordig. Toen was er sprake van een ver scheurde kerk doordat er twee pausen waren, één in Avignon en één in Rome. Nu is er een inter ne strijd, tussen de tradi tionele kerk en bewegin gen zoals de Acht-Meibe- weging. De Moderne De votie wilde destijds een antwoord geven op die strijd. Daarom kan ook nu aandacht voor de Mo derne Devotie van belang zijn voor wie zich vragen stelt of zoekende is. Hoe kun je je jezelf wapenen tegen een heilloze strijd: dat kun je ook nu nog le ren van de Moderne De votie". Dit zegt de carmeliet dr. R. van Dijk uit Nijmegen, een van de voornaamste sprekers op de bescheiden herdenking van de 650e geboortedag van Geert Groote afgelopen zater dag in de Broederenkerk in Deventer. De Moderne Devo tie, de beweging die Geert Groote aan het eind van de veertiende eeuw startte telt volgens hem nog steeds aan hangers in vooral Nederland en Duitsland. Volgens pater E. Gemmeke, secretaris van het Geert Grootegenootschap, is er sprake van een groeien de aanhang. Van Dijk hierover: „Er is be hoefte aan verdieping en ver breding, aan nieuwe inner lijkheid. Dat was precies waar de Moderne Devoten in de veertiende eeuw zich ook mee bezig hielden. Er zijn ook nogal wat parallellen te trek ken tussen bijvoorbeeld de Acht-Meibeweging en de Mo derne Devotie, wat opstelling betreft bijvoorbeeld. Zelf het initiatief nemen, niet afwach ten wat anderen doen, zelf persoonlij zorg hebben voor de kerk, dat is typisch voor de Moderne Devotie en dat ken merkt ook de Acht-Meibewe- ging", aldus Van Dijk. De herdenking in de Broede renkerk (gesticht in het jaar van geboorte van Geert Groote) zaterdag was bepaald bescheiden vergeleken bij die van zes jaar geleden toen de zeshonderdste sterfdag van de beroemdste Deventenaar aller tijden werd gevierd. Drie uur lang werden elk half uur tek sten van Groote en andere Devoten voorgelezen, een aantal instituten uit Neder land en Duitsland (waaronder de Thomas van Kempenstich ting, het Geert Grootegenoot schap en het Klooster Frens- wegen) presenteerden zich en er was een kleine tentoonstel ling. Gemmeke zegt tevreden te zijn over de herdenking. „Je merkt aan alles dat de belang stelling voor de Moderne De votie groeit. Ikzelf heb de laatste elf jaar zo'n zeshon derd lezingen gegeven over het onderwerp, bij de meest uiteenlopende gezelschappen. Overal is er interesse, histo risch of religieus". Dat De-, venter zijn grootste stadge noot desondanks nog steeds niet met een eigen herden- kingsplek eert, stoort Ge mmeke naar zijn zeggen niet. „Ik heb daarover wel eens ge sproken met de Waag en de Atheneumbibliotheek. Het geld en de mogelijkheden ont breken. Wel wordt er prac- tisch permanent in diverse tentoonstellingen aandacht aan Geert Groote en de Mo derne Devotie besteed". DEVENTER De Na volging van Christus (De Imitatio Christi), volgens velen na de Bijbel het meest verspreide en gele zen boek uit de christelij ke kerk is toch niet door Thomas van Kempen (Thomas a Kempis) ge schreven. Van Kempen heeft slechts gefungeerd als eindredacteur van het boek dat in feite een sa menvatting is van de 'beste teksten' van een groot aantal schrijvers uit de beweging van de Mo derne Devotie. Zo is een groot deel van de teksten afkomstig van Devente naar Gerlach Peters en ook van Geert Groote zelf. Die theorie althans hangt dr. R. van Dijk van het Titus Brandsma-instituut uit Nijme gen aan. Van Dijk is project leider van twee opgaven die het instituut zich de komende jaren heeft gesteld: de uitgave van de volledige werken van Geert Groote en van Thomas van Kempen, de belangrijkste schrijvers van de Moderne Devotiebeweging die in De venter in de veertiende eeuw ontstond. Al enkele eeuwen woedt in wetenschappelijke kring de vraag wie nu eigenlijk de schrijver is van de Imitatio Christi, een verzameling reli gieuze teksten die zich al zes eeuwen in grote populariteit mag verheugen en wel wordt beschouwd als de belangrijk ste bijdrage van Nederland aan de (religieuze) wereldlite ratuur. Van Kempen, Geert Groote alsmede een Frans man en een Italiaan zelf zijn al genoemd als schrijver. Vol gens Van Dijk is in feite een groot aantal leden van de Mo derne Devotiebeweging uit de veertiende eeuw auteur van het boek. „Ik heb mijzelf nogal inten sief beziggehouden met de werken van Gerlach Peters", aldus Van Dijk, „dan zie je bepaalde passages uit zijn werk letterlijk terugkomen in de Navolging van Christus. Dat geldt ook voor andere au teurs". Van Dijk vermoedt dat Thomas van Kempen slechts een compilatie heeft gemaakt van de teksten die hem van anderen ter beschikking ston den. Over een aantal jaren hoopt hij die theorie ook te kunnen staven. Dan zijn alle teksten van de Moderne De voten in de computer inge voerd en zijn onderlinge ver wijzingen en ontleningen makkelijk te achterhalen. „We zullen dan in staat zijn over de schouder van Thomas van Kempen mee te kijken als hij (aan het eind van de veertiende eeuw) zijn boek sa menstelt". De uitgave van de volledige werken van Geert Groote (de eerste in zes eeuwen) moet de komende jaren gestalte krij gen. Over twee jaar verschijnt waarschijnlijk het eerste van de in totaal zes delen. Een staf van tien mensen is op dit mo ment in Nijmegen met het project bezig. itirftufmni tsmipmnitiB I riï.^öejïimuiinpfiifff I tuulojft nirorti tuiirnnnui gamrfm mats CtnpoH w piitüOnimm». m».Tn<n)T£pli |jn ifirolji ftpri. Jarotmstnfr- lOiiiuonrulm lm<h(Vtntta Iduottatncbu Ibutqurluhn loUgfiottffaiu Imu.f nïrjmi ItoumOuiuttr iteaWmaoT II m tqjmaotics umies matr mieiftwttfwqO'pMüaaofi j' tn uit pqaaini cqwumr. Spflflmtm aut «pusjftrtö ik V. Een van de handschriften van de Imitatio Christi. FOTO: GEMEENTEARCHIEF ZWOLLE Profeet Mohammed slechts elfde... JAKARTA Boze jonge islamieten hebben maan dag het kantoor in Jakar ta bestormd van het In donesische weekblad „Monitor". Ze wilden protesteren tegen een omstreden peiling die het blad had georganiseerd en waarbij de profeet Mo hammed pas als elfde eindigde op een lijst van 50 meest bewonderde personen. Veiligheidstroepen hebben de jongeren uiteengedreven, die een gesprek wilden met hoofdredacteur Arswendo At- mowiloto. Toen dit onmoge lijk bleek, bekogelden ze het kantoor met stenen als gevolg waarvan heel wat ruiten sneuvelden. De peiling, onder de kop „De 50 door de lezers meest be wonderde personen" stond in het nummer van 15 oktober. Op de lijst staat de profeet Mohammed op een beschei den elfde plaats. Het' ministerie van voorlich ting gaf het blad vorige week een stevige uitbrander, omdat het met de enquête de isla mieten in het land ernstig be ledigd had. Indonesië her bergt de grootste islamitische gemeenschap ter wereld. Le den van het kabinet en isla mitische geleerden hebben de peiling fel gehekeld. „Ik protesteer met klem tegen deze onwaardige publikatie die zich puur om commerciële redenen achter de vrijheid van drukpers verschuilt en totaal geen blijk geeft van verantwoordelijkheidsge voel", zei onderminister Mur- diono die zelf islamiet is. Eerste plaats Volgens het blad komt presi dent Suharto onder zijn lezers op de eerste plaats als het om de mate van bewondering gaat. Tweede en derde zijn minister Habibie van weten schappelijk onderzoek en technologie en wijlen presi dent Sukarno. President Sad dam Husayn van Irak komt op plaats nummer zeven, hoofdredacteur Atmowiloto van „Monitor" op nummer tien en de profeet Mohammed zoals gezegd op nummer elf. In zijn jongste nummer heeft „Monitor" de hele voorpagina ingeruimd voor een veront schuldiging aan de Indonesi sche islamieten. Confessioneel gereformeerden: geen aparte richting YERSEKE Het Con- fessioneel Gereformeerd Beraad (CGB) zalgeen aparte richting („modali teit") worden binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland. „We heb ben besloten het gevecht niet in organisatorische zin te voeren, maar meer in de sfeer van de geeste lijke beïnvloeding", zegt bestuurslid drs. J. Staat. De predikant uit Yerseke op perde zelf enkele maanden geleden het plan om zich bin nen het verband van de Ge reformeerde Kerken sterker te profileren net als bijvoor beeld de Gereformeerde Bond doet in de Hervormde Kerk. Verval Hij vond dat de vereniging van 4.500 'confessionele gere formeerden' (gereformeerden die de letter en geest van de gereformeerde belijdenis meerde Kerken structureler moest aanpakken. „Zonder duidelijke strategie raakt het confessionele gedachtengoed verbrokkeld en zal het uit eindelijk verdwijnen", aldus Staat in mei. Na een forse discussie in eigen gelederen en een en- quete onder alle CGB-predi- kanten en -afdelingen heeft het bestuur besloten hiervan af te zien. De vereniging zal zich, onder meer via haar eigen toerus tingscentrum, de komende jaren vooral storten op de be ïnvloeding van individuele kerkleden. Staat heeft de af gelopen maanden geleerd dat vorming van een eigen mo daliteit, met bijvoorbeeld ei gen predikantsplaatsen, al leen maar polariserend werkt. Ernesto Cardénal neemt het applaus in ontvangst nadat hij in de aula van de Vrije Universiteit de bul in ontvangst neemt be horende bij het eredoctoraat. AMSTERDAM De Vrije Universiteit heeft gisteren ter gelegenheid van haar 110e dies natalis (verjaardag) een eredoc toraat uitgereikt aan de Nicaraguaanse trappisten- pater en oud-minister Er nesto Cardénal (65). In haar lofrede noemde pro motor dr. Mineke Schipper, hoogleraar vergelijkende lite ratuurwetenschap, Cardénal een van de meest gelezen dichters van Latijns-Amerika. „Uw gedichten maken deel uit van het culturele erfgoed van Uw continent." Volgens Cardénal zijn voedsel en gezondheid belangrijk, maar zinloos als de mensen cultuur ontberen. Alleen met cultuur wordt het leven men selijk, aldus Cardénal. De VU reikte ook eredoctora ten uit aan de epidemioloog dr. D. Hoogendoorn, de direc teur van het Provinciaal Wa terleidingbedrijf Noord-Hol land C. Sprey en de natuur kundige dr. L. Wilardjo uit Indonesië. Cardénal, afkomstig uit een Nicaraguaanse patriciërsfami lie, trad op zijn 31e in bij de Trappisten, een beschouwen de orde. In 1967 stichtte hij de gemeenschap van Solentina- me, die op basis van oerchris- telijk gedachtengoed in ge meenschap van goederen leef de. De toenmalige dictator Anastasio Somoza was dit een doorn in het oog. In 1977 werd Cardénal het land uitge zet. Na de overwinning van de Sandinisten in 1979 werd Car dénal minister van cultuur. De rooms-katholieke hiërar chie verbood hem een politie ke functie uit te oefenen en schorste hem als priester. Ook kreeg hij van de paus een pu blieke uitbrander tijdens diens bezoek aan Nicaragua. In 1988 trad Cardénal op ei gen verzoek af als minister om weer tijd te hebben voor poëzie en contemplatie. Volgens hem is het politieke engagement van een priester echter niet in strijd met het evangelie. „De paus is zelf ook zeer actief op politiek ge bied en hij is bovendien nog staatshoofd," zo zei Cardénal In het Amerikaanse weekblad Time heeft oud-pi Carter van de Verenigde Staten zich gemengd in de d over de aanpak van de Golfcrisis. Carter, die van 1 1981 aan de macht was, is door zijn opvolgers nogal e geschakeld voor advies in internationale kwesties, i geheel zonder resultaat. Maar inzake de Golfcrisis kaï dent Bush zijn voorganger maar beter niet raadplege CARTER betoogt dat alleen vredesbesprekingen een kunnen voorkomen. Hij stelt dat Irak, ondanks de d van de vooral Amerikaanse krijgsmacht in Saudi- niet van plan is Kuwayt te verlaten. Als de VS, daai gedaagd, Irak zouden aanvallen, dan verdwijnt de stei Amerika in de Arabische wereld als sneeuw voor de OPMERKELIJK is Carters beoordeling van koning van Jordanië, die volgens hem een belangrijke rol mi len bij het zoeken naar vrede. Carter noemt Husaj eerbaar en vredelievend man, die niet de hardvochl handeling verdient die hij ontvangt". Husayn is een sl guur, die nu maar eens als zodanig door de VS moet i erkend, aldus Carter. Volgens Carter zou een Amerikaans aanbod tot handelingen met Irak geen teken van zwdkte behof zijn. Daarbij ziet hij echter over het hoofd dat onder van de Veiligheidsraad van de VN al maanden g wordt een vreedzame oplossing te vinden voor het met Irak. Hij verliest evenzeer uit het oog dat de wei de lang niet altijd is gediend door opzij te gaan voor en terrorisme. Nu een groot aantal landen in grote zindheid een politieke, diplomatieke en militair* maakt, vormt een pleidooi als dat van Carter meer dermijning dan een ondersteuning van het streven n rechtvaardige en zo vreedzaam mogelijke oplossing crisis in de Golf. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor inge2 stukken te bekorten. Slach tofferh ulp Bericht in de krant van 17 ok tober jl.: Een dame van 90 jaar maakt op een mooie herfstdag een wandelingetje in een plantsoen gelegen in een keu rig bewoonde Haagse wijk. In het Rosarium. Twee jongens drukken haar tegen het hek nemen haar tas af. Inhoud: 7,-, een gouden ketting en zilveren lepels. Wat een trage die. Als iemand van die leef tijd met oude stramme benen de moed gevonden heeft om midden op een mooie dag waardevolle spulletjes in de tas te doen, de buitendeur dicht te trekken om een ommetje te lo pen. Haar tas met waardevolle spulletjes onder de arm. En dan op een dergelijke laffe manier te grazen worden ge nomen. Heeft zij nog tijd van leven om daar over heen te komen? Ingesloten twee 'zonnebloe men' (f 100,-)..In de hoop dat de redactie naam en adres bij de politie kan achterhalen en dan zo vriendelijk wil zijn dit aan haar te overhandigen. Anoniem, DEN HAAG. (Naschrift: We hebben de twee zonnebloemen met veel plezier aan het slachtoffer ter hand gesteld. Redactie). Zedelijkheidswet Tegenwoordig wordt seksuali teit alleen bepaald door de li chamelijke factoren. Wat het geloof vroeger leerde lijkt af gedaan. Maar toch gaat het er weer op lijken dat men op nieuw oog gaat krijgen voor de heerschappij van de geest zon der welke waarachtige liefde niet bestaat. Men staat nog al les behalve vrij tegenover de eigen lichamelijkheid. Velen geven zich roekeloos over aan steeds wisselende relaties, ter wijl er in het huwelijk ver krachtingen voorkome nu de zedelijkheidswei aangepast is het gevolg eenzijdige opvoeding maatschappij die uitpi seks en geweld. Dat da aan gedaan wordt is er blijkt de tegenwoordig foeide christelijke mor iets meer te zijn gewe alleen maar afwas en 1 Alleen door waarachtig selijkheid en gelouterd zoals het christendom kunnen mensen geluk maakt worden. H. Rutges, DEN HAAG. Fouten in de poli Wat te denken van Maij-Weggen die oj houtje 100 gulden bo< zwart rijden wilde inv zonder de Kamer te gevraagd en ingelicht? een voormalig werknen het ministerie van W1 wist dat bungalows vluchtelingen zouden 1 aangekocht en dat zei vast deed om de wins strijken. Zoiets is besl gebeurd in het geval vi minister Braks, die mi treden. Justitie liet dr dachten van zware mis vrij wegens vormfouter volgens mij tijd voor de „Liever Braks zijn vis dan een moordenaar thuis". Ik vind het voo schande, dat men „g politie" nodig vindt om torijders te jagen om de spekken. Autobezitters toch al zoveel meer dan in het buitenla wordt ook hard geredei nog harder. Wel zag il dat bij het switchen 1 wegen de snelheid tot 1 beeld 70 of 90 km. zou i teruggebracht. Onherkj geheime politie stimulei gens mij crimineel gedi de rijkswegen is het o( der geheime politie ma zat om auto's aan te ho J.M. Laaper, DEN HAAG. adverteren je weet niet half wat de krant voor oplossing brengt. Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon 071 - 122 244 Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma t/m vr van 8.30 tot 17.00 u Nabezorging Telefoon 071 -122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za. van 14 00 tot 15 00 Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girok per maand f. 24,85 per maand f. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. per jaar f. 284,50 per jaar f. 2! Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswi 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2