)uitsers strijden om 'hun' huis
Restaurants Baghdad
nog elke avond vol
Franse politie ontruimt
Libanese ambassade Parijs
V willen
ndaag
itwoord
in Israël
Nobelprijs scheikunde voor Amerikaan Corey
[ÏTENLAND
CcidócSotvumt
DONDERDAG 18 OKTOBER 1990 PAGINA 5
fikaanse landen
|len vredesmacht
li EG in Rwanda
SSEL De Ugandese, Rwan-
[en Tanzaniaanse presidenten
In voorgesteld dat een even-
~staakt-het-vuren in Rwanda
toezicht komt te staan van
vredesmacht van de twaalf
>n van de EG. De Rwandese
lent Juvénal Habyarimana zei
de Belgische premier Wil-
Martens te hebben gezegd dat
t over een dergelijke macht in
inia eens was geworden met
Jgandese collega Museveni en
[assan Mwinyi van Tanzania.
„Raoul Wallenberg is
in 1947 gefusilleerd"
LONDEN De Zweedse diplomaat Raoul Wal
lenberg is in 1947 in de Sovjetunie gefusilleerd.
Dit zegt de naar Groot-Brittannie overgelopen
KGB-agent Oleg Gordievsky in de Londense Ti
mes. yolgens het bericht van de Times, die dage
lijks ook passages publiceert uit het deze week
verschijnende boek van Gordievsky over de KGB,
werd de diplomaat kort na de intocht van het
Rode Leger in Budapest naar de Sovjetunie afge
voerd. De diplomaat-zakenman, die duizenden
Hongaarse joden uit handen van de nazi's wist te
houden door hen Zweedse uitreispapieren te ge
ven, kreeg in de Sovjetunie volgens de ex-KGB-
man „niet later dan 1947" de kogel. De Sovjet-au
toriteiten stelden in 1957 dat Wallenberg tien jaar
daarvoor in de Loebjanka-gevangenis in Moskou
onder onbekende omstandigheden was overleden.
'Vijfde dubbelspion' noemt
onthulling publiciteitsstunt
PARIJS John Cairncross heeft in een in
terview met de Franse krant Le Monde de
beschuldiging tegengesproken dat hij de 'vijf
de man' was in de roemruchte Britse groep
dubbelspionnen die elkaar op de universiteit
van Cambridge leerden kennen.
Vanuit zijn Zuidfranse woonplaats Saint An-
tonin liet de 77-jarige Brit weten dat hij de
vier, Kim Philby, Guy Burgess, Donald Ma-
cLean en Anthony Blunt - inmiddels allen
overleden - weliswaar persoonlijk heeft ge
kend, maar dat hij pas na hun ontmaskering
wist dat zij voor de Sovjetunie spioneerden.
Hij deed de onthulling, die staat in een deze
week verschijnend boek van de hand van de
vroegere KGB-agent Oleg Gordievsky, af als
een publiciteitsstunt.
Offensief in
El Salvador
SAN SALVADOR
De Salvadoraanse guer
rillabeweging FMLN
heeft vandaag posities
van het regeringsleger
in de hoofdstad San
Salvador aangevallen.
Daarbij is één gewonde
gevallen en werd een
helikopter beschadigd.
De aanval ging gepaard
met krachtige ontplof
fingen die bijna drie
uur lang door de hele
stad waren te horen.
Helikopters van het re
geringsleger vlogen
over de stad.
Vice-premier
Rusland treedt af
MOSKOU De vice-premier van de Russi
sche Federatie, Grigori Javlinski, is gisteren
afgetreden. Hij deed dat uit onvrede met het
compromisvoorstel voor het omvormen van de
economie dat president Gorbatsjov een dag
eerder presenteerde. Javlinski was met Stanis-
lav Sjatalin samensteller van het radicale plan
voor de overgang naar een markteconomie.
Javlinski motiveerde zijn vertrek met de vrees
dat door het voorstel van Gorbatsjov de uitvoe
ring van zijn eigen plan „onrealistisch" is ge
worden. Eerder had Boris Jeltsin, de president
van de republiek Rusland, laten weten dat hij
per 1 november wil beginnen met het radicale
programma, dat voorziet in een omvorming
van de logge Sovjeteconomie binnen 500 da
gen.
Gehandicapte Duitse
jarenlang in hok
BREMEN Een Duitse moeder heeft
haar geestelijk gehandicapte 33-jarige
dochter jarenlang gevangen gehouden in
een houten hok in haar woning in Bre
men. Het slachtoffer werd door de politie
naakt in de met uitwerpselen vervuilde
kooi aangetroffen. „De vrouw zat op een
ontzettend smerige luier te kauwen en
stootte ongearticuleerde geluiden uit", al
dus een politiewoordvoerder. De politie
was door buren ingeschakeld omdat de
bejaarde moeder een dag lang niet was ge
zien. Politie-agenten troffen haar dood
aan in haar slaapkamer. Naast het bed
stond het hok met de gehandicapte doch
ter die inmiddels naar een verpleeghuis is
gebracht.
LIJN In de Trell-
er Strasse in de ge-
jke Oostberlijnse bui
rijk Pankow gaat het
i van alledag gewoon
De huizen verschil-
nauwelijks van de
en in vergelijkbare
arende buitenwijken
;t westelijke deel van
tad. Voor de meeste
duitsers waren ze on-
ikbaar; de mensen die
ronen hebben dat te
;en aan hun goede
ecties binnen de par-
met de autoriteiten.
afgelopen paar weken
de straat echter gecon
fronteerd met een niet aflaten
de stroom bezoekers: vroegere
huiseigenaars uit het Westen
die erop stonden 'hun' huis
weer te zien. Zoveel Mercedes-
sen reden af en aan dat de
buurtbewoners wacht gingen
lopen om de nieuwsgierige
vroegere eigenaars buiten ae
deur te houden^ Zaterdag was
het de uiterste datum dat die
genen die een eigendom in het
Oosten willen terugvorderen
een verzoekschrift konden in
dienen voor restitutie of com
pensatie.
Voor de door Bonn opgelegde
datum was het een ware
stormloop; uiteindelijk zijn er
meer dan een miljoen verzoe
ken zijn ingediend voor eigen
dommen variërend van het
kasteel van de voormalige mi
nister van staatsveiligheid tot
kleine appartementen. De ei
gendommen zijn voor 1945 in
beslag genomen door de nazi's
of na 1949 tijdens massale
landhervormingen door het
Oostduitse communistische re
gime. Ook de eigendommen
van mensen die later naar
West-Duitsland vluchtten
werden geconfisceerd en aan
de staat teruggegeven.
De mensen die hun land of
huis verloren hebben tijdens
de Sovjetbezetting van 1945 tot
1949 kunnen geen gebruik ma
ken van de restitutieregeling.
Dit is een van de voorwaarden
die het Kremlin gesteld heeft
bij de Duitse hereniging. De
betrokken eigenaars, veelal
grote landeigenaars, zijn hier
over helemaal niet te spreken.
Appartementen
De Trellborhger Strasse is een
typisch voorbeeld van de ei
gendommen die de mensen
graag terug willen; de huizen
zijn goed gelegen en zijn goed
onderhouden te midden van
het verval in het Oosten. De
vroegere eigenaar van het
grootste huis in de straat, dat
nu is opgedeeld in zeven ap
partementen, is een advocaat
uit Kiel die Oost-Duitsland in
1950 verlaten heeft. De grens
was nog geen twee weken
open toen hij voor de deur
stond om de bewoners te in
formeren dat hij zijn huis te
rugwilde.
„De hele zaak is emotioneel
geladen", vertelt Rosa Klemm
die in het huis woont. „De
mensen die het gevoel hebben
dat ze verdreven zijn door de
communisten geven ons, de
huidige huurders, de schuld
van wat er met hen is ge
beurd".
De eigenaar opende zijn cam
pagne met een brief aan alle
bewoners waarin hij hen be
schuldigde van medeplichtig
heid in het „criminele commu
nistische regime" en heeft
sindsdien op de drempel ruzie
staan maken met de huurders.
„Praat mij niet van een vere
nigd Duitsland, broeders en
zusters", zegt Frau Klemm. Ze
heeft een aanzienlijk bedrag
en vele jaren geïnvesteerd in
het moderniseren van haar
flat. „Ik denk niet dat de haai
en weten hoeveel pijn ze ver
oorzaken. Hier in het oude
Oost-Duitsland leefden we
voor onze stek, voor ons huis.
Ik heb al mijn tijd gestoken in
het opknappen van mijn huis.
Het kostte alleen al jaren om
het materiaal en de werkmen
sen te krijgen".
Volgens het een wordings ver
drag hebben de vroegere eige
naars recht op restitutie of, als
het eigendom legaal in andere
handen is overgegaan, com
pensatie. De stadsraad van
Berlijn begon gisteren met het
doorploegen van 150.000
claims op huizen in de stad. De
regering denkt dat het 15 tot
20 jaar zal kosten om alle ver
zoeken weg te werken.
ANNE McELVOY
(c) The Times
J Y ORK JERUZA-
De secretaris-ge
il van de Verenigde
;s, Javier Perez de
verwacht uiter-
vanavond een ant-
d van Israël over een
rzoekscommissie van
N.
et, dan neemt hij in elk
toch een besluit over het
van de delegatie die in
löóse taat het bloedbad in
alem zou moeten gaan
zoeken. Vorige week
it de Israëlische politie op
1 nd de Tempelberg 21 Pa-
ïen dood. De Israëlische
'ier, Yitzhak Shamir, gaf
en in een brief aan de
I ikaanse president, Geor-
'ish, uitleg over het Israë-
II standpunt in het conflict
'le Verenigde Naties. Sha-
stelde daarin een soort
'romis voor. Zoals de on-
van buitenlandse
Benjamin Natanyahu,
al deed stelde Shamir
1 dat Perez de Cuellar bij
apportage aan de Veilig-
Gaad over de voorvallen
i Tempelberg zich zal ba-
op informatie van de Is-
I ehe onderzoekscommissie
in de VN-functionarissen
II in Israël zijn. Met het
lve voorstel tracht Israël
'elijk zijn goede wil te to
maar ook de Israëlische
1 ireiniteit te bewaren.
oul: aanval
identen op
i-ambassade
UL Radicale studenten
i en vanochtend de Ameri-
se ambassade in de Zuid-
tanse hoofdstad Seoul
Volgens de poli-
aiel er één gewonde onder
i nvallers; aan de ambassa-
geen noemenswaardi-
i chade toegebracht. Het
v st van de studenten was
Iht tegen de Uruguay-
b', het multilatere han-
verleg dat de internatio-
handelsbarrières moet
lten.
Herdenking aardbeving
Maria Salgado veegt een traan weg tijdens een gebedsdienst
naast de Nimitz Freeway in Oakland. De snelweg stortte vorig
jaar in tijdens een zware aardbeving in het noorden van Califor-
nië, waarna Salgado als Rode-Kruisvrijwilligster dertien dagen
lang noodhulp verleende. foto- afp
(Vervolg
van de voorpagina)
BAGHDAD Terwijl
soldaten en oorlogstuig in
de Saudische woestijn
worden verzameld en
voorbereidingen worden
getroffen voor een oorlog
met Irak, halen de inwo
ners van de Iraakse
hoofdsatd Baghdad hun
schouders op en wijden
zich aan hun dagelijke be
slommeringen. De restau
rants langs de oevers van
de Tigris zitten zoals altijd
tot ten minste negen uur
's avonds vol en serveren
hun specialiteit: gebakken
vis.
Na het diner begeven veel
mensen zich naar de bars die
enkele uren langer open zijn.
De straatverlichting brandt de
gehele nacht. Er zijn weinig
aanwijzingen dat de inwoners
in de stad van vier en een half
miljoen zich bedreigd voelen
door de mogelijkheid van oor
log. Sommigen spreken van
fatalisme, of misschien een ge
voel van onkwetsbaarheid.
De voedselmarkten zijn open
en er is een voortdurende aan
voer van levensmiddelen.
Textiel- en schoenenwinkels
lijken minder zaken te doen.
In de bazaar beschikken win
kels nog steeds over voorraden
ingeblikt voedsel, waaronder
rundvlees, maïs en perziken.
Fruit, zoals appels en sinaasap
pels, is schaarser. Pepsi-cola is
overal in ruime mate verkrijg
baar. Sinds het begin van de
blokkade zijn veel belangrijke
soorten medicijnen uit de dro
gisterijen en de apotheken
verdwenen. De regering heeft
negen levensmiddelen en con
sumptieartikelen gerantsoe
neerd: rijst, suiker, tarwe, bak
olie, thee, zeep, waspoeder, ge
droogde bonen en poedermelk.
„De voedseltekorten hebben
ongetwijfeld hun effect, maar
zijn nog niet echt pijnlijk", al
dus een Irakees. „Wij raken
eraan gewend minder te eten
dan het lichaam nodig heeft.
Tegelijkertijd sterft er nie
mand van honger en wordt er
niet om voedsel gevochten".
Spion
Een ambtenaar van het minis
terie van buitenlandse zaken
in Bonn is ruim twee weken
geleden gearresteerd op ver
denking van spionage voor
Irak. De man werd op 2 okto
ber aangehouden wegens het
verstrekken van vertrouwelij
ke informatie aan de militaire
inlichtingendienst van Irak.
Het is drie Britten gelukt over
land uit Irak naar Saudi-Ara-
bië te vluchten. De drie man
nen kwamen maandag na een
lange tocht door de woestijn
aan in Arar in Saudi-Arabië,
aldus de bronnen. Het is niet
bekend hoe het de Britten is
gelukt om langs Iraakse con
troleposten te komen. De drie,
die niet in de openbaarheid
willen treden, zouden nu door
vliegen naar Londen. Het zou
gaan om twee medewerkers
van een ziekenhuis in Bagh
dad en een zakenman.
Eerder deze maand wisten
drie Britten en twee Fransen
over zee uit Irak weg te ko
men. In Irak en het door Irak
bezette Kuwayt zitten nog dui
zenden westerlingen vast.
Iran heeft een ambassadeur
benoemd in Irak. Ambassa
deur Mohammed Kazem
Khonsari zal zijn post in Bagh
dad binnenkort betrekken. De
benoeming komt enkele dagen
nadat de twee landen bekend
maakten de diplomatieke be
trekkingen te hervatten.
PARIJS De politie van
Parijs heeft vanmorgen
een twintigtal aanhangers
van de Libanese generaal
Michel Aoun uit de am
bassade van Libanon ge
zet.
Aouns aanhangers wilden
het vertrek afdwingen van
de generaal, die zaterdag in
Bayrut naar de Franse am
bassade vluchtte en politiek
asiel kreeg. Aoun mag van
de Libanese regering het
land niet verlaten, omdat
men hem voor het gerecht
wil brengen wegens verduis
tering van overheidsgeld.
De Libanese president, Elias
Hrawi, zei gisteren dat hij de
milities in Libanon binnen
zes maanden wil ontmante
len. „De volgende fase wordt
zeer kritiek. Wij zullen van
een staat van oorlog naar een
toestand van vrede en een
heid gaan", aldus Hrawi.
Verscheidene Libanese en
westerse bronnen in Bayrut
hebben gisteren melding ge
maakt van' een bloedbad dat
zaterdag zou zijn aangericht
op Dahr al-Wahsh, een heu
vel aan de oostkant van Bay
rut. Tientallen Syrische sol
daten zouden in een hinder
laag zijn gelopen, toen solda
ten van generaal Aoun eerst
met een witte vlag te kennen
gaven dat zij zich wilden
overgeven en vervolgens het
vuur op de Syriërs openden.
Met name dit incident zou
verantwoordelijk zijn voor
een veel hoger dodencijfer.
Ongeveer 700 Syrische solda
ten zouden bij de gevechten
van zaterdag zijn gesneuveld
en niet rond de 200, het getal
dat aanvankelijk werd ge
noemd.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
Marga en Willy hebben gelegenheid genoeg gehad om
Jimte, waar zij gevangen zijn gehouden, te bekijken. „Dit
fit een soort bergruimte te zijn", zegt Marga, „er ligt overal
idschap. Kijk, daar liggen ook een paar kikvorspakken. Die
sn we al vaak bekeken, want met die dingen aan kun je
i lang onder water zwemmen. En achter in dit hok is een put,
irschijnlijk met de zee in verbinding staat. Maar ja, wij
dag en nacht bewaakt en kregen geen gelegenheid het
eens te proberen", besluit ze lachend. Kikvorspakken? Rob heeft
er wel eens van gehoord, maar hij heeft er nog nooit één aan
gehad. Maar dat is dé kans. Te meer omdt ze nu ieder ogenblik
Harries en zijn mannen terug kunnen verwachten. Rob en de
meisjes wringen zich snel in zo'n wonderlijk costuum en dan lo
pen ze naar de put. 't Is een hachelijk avontuur, denkt Rob, maar
een andere mogelijkheid ziet hij ook niet....
Jungle mode
Een model toont de jungle mode van Lolita Lempicka, be
staande uit een groen linnen topje met borduursels dat
wordt gecombineerd met een 'gebladerde' minirok en bij
passende gevederde hoed. Het ensemble maakt deel uit van
de collectie voorjaars- en zomerconfectie van Lempicka die
gisteren in Parijs werd gepresenteerd.
foto: ap
LeDucTho
Vietnamese leiders bewijzen de zaterdag overleden communistische leider Le Due Tho de laatste
eer. De 79-jarige Le Due Tho werd ooit samen met Henry Kissinger voorgedragen voor de Nobel
prijs voor de Vrede, maar hij weigerde deze onderscheiding.
foto: afp
Premier
Oekraïne
tot aftreden
gedwongen
MOSKOU De Oekraï
ense premier Vitaly Masol
heeft onder druk van we
kenlange studentenprotes
ten besloten op te stappen.
Gisteren gingen in de hoofd
stad Kiev 100.000 studenten
de straat op om het aftreden
van Masol te eisen. Het was
de grootste demonstratie
sinds het begin van de pro
testen, twee weken geleden,
waarvan ook hongerstakin
gen en schoolstakingen deel
uitmaakten. Masol heeft pre
sident Leonid Kravtsjoek
van zijn besluit op de hoogte
hebben gebracht. De 62-jari-
ge Masol was sinds juni pre
mier. De Oekraïne is een
van de Sovjetrepublieken die
streven naar grotere onaf
hankelijkheid ten opzichte
van Moskou.
STOCKHOLM De No
belprijs voor de Scheikun
de 1990 is toegekend aan
de Amerikaan Elias James
Corey, zo heeft de Zweed
se Koninklijke Academie
van Wetenschappen giste
ren in Stockholm bekend
gemaakt.
Corey, die werkt aan de uni
versiteit van Harvard, krijgt
de prijs van 710.000 dollar
vanwege zijn „meesterlijke
werk ter ontwikkeling van or
ganische synthese". Zijn werk
heeft het mogelijk gemaakt
bepaalde farmaceutische pro-
dukten en nieuwe, eenvoudi
gere methoden te ontwikkelen
ter vervaardiging van synthe
tische verbindingen, aldus de
Academie. Professor Corey,
die in 1928 werd geboren, ont
wikkelde ongeveer honderd
belangrijke natuurlijke pro-
dukten, zoals de actieve stof in
het sap van de Gingko-boom,
die in de volksgeneeskunde in
China wordt gebruikt.
Natuurkunde
De Amerikanen Jerome
Friedman en Henry Kendall
en de Canadees Richard Tay
lor zijn gisteren onderscheiden
met ae Nobelprijs voor natuur
kunde. De arie werden ge
roemd wegens hun baanbre
kend onderzoek op het terrein
van de elementaire-deeltjesfy-
sica, met name hun bijdragen
tot de ontwikkeling van het
zogeheten quark-model, de
hypothetische bouwsteen van
elementaire deeltjes. Hun on
derzoekingen hebben aange
toond dat er kleinere deeltjes
zijn dan neutronen en proto
nen. Friedman (60) en Kendall
(63) zijn als hoogleraar natuur
kunde verbonden aan het
Massachusetts Institute of
Technology (MIT). Taylor (60)
is hoogleraar natuurkunde aan
de Stanford universiteit in Ca-
lifornie.
