Tekort aan
ïchnologen
leemt toe
Record-order
voor Boeing
7 Beurs uan Amsterdam
MARKTEN
Newtron voor
tien gulden
naar de beurs
Ministerie handhaaft
strenge export-eisen
Roemenië
zet mes in
subsidies
rote verdeeldheid over vermindering landbouwsubsidies
ONOMIE
Êeidae Commit
DINSDAG 16 OKTOBER 1990 PAGINA 7
•cord-winsten voor
pte ondernemingen
HAAG De grotere Nederlandse onder-
ïgen
hebben in het boekjaar 1989 record-
geboekt. De winsten lagen maar liefst
ocent hoger dan in het boekjaar 1988. In
werd 35,9 miljard gulden winst behaald,
Ijard gulden meer dan het jaar ervoor, zo
uit cijfers van het Centraal Bureau voor
atistiek. Het gaat om ondernemingen met
ïalanstotaal van meer dan 10 miljoen gul-
(7an die groep wist 89 procent het jaar met
af te sluiten. Het totale nettoresultaat van
niljard gulden bestond uit een winst van
niijard gulden en een verlies van 1,1 mil-
rulden. Van de behaalde nettowinst werd
jcent uitgekeerd. De resterende 61 procent
149 procent) werd aan het eigen vermogen
voegd.
Kwartaalwinst IBM
valt experts tegen
NEW YORK De winst van het Ameri
kaanse computerconcern IBM is in het der
de kwartaal van dit jaar met 26,6 procent
gestegen van 877 miljoen dollar tot 1,11 mil
jard dollar. De winst per aandeel ging om
hoog van 1,51 dollar tot 1,95 dollar en de
omzet groeide met 6,8 procent van 14,30
miljard dollar tot 15,27 miljard dollar. De re
sultaten vielen financiële analisten iets te
gen. De schattingen van de winst per aan
deel lagen tussen 1,90 en 2,27 dollar. Top
man John F. Akers zei bemoedigd te zijn
door de winstverbeteringen na de eind vo
rig jaar aangekondigde ingrijpende reorga
nisatie. Als de internationale situatie niet
verder verslechtert zal er over 1990 een
aanzienlijk beter resultaat zijn, aldus Akers.
Aandeelhouders Text Lite
mogelijk naar de rechter
AMSTERDAM Een onbekende groep aandeelhouders
van het Amsterdamse, in surséance van betaling verke
rende, bedrijf Text Lite (lichtkranten en zaktelexen)
overweegt juridische stappen te nemen tegen de oude
accountant van de onderneming, TRN Groep, en het
makelaarskantoor in effecten Prudential Bache. De
Haagse advocaat C. Hooft Graafland onderzoekt of juri
dische stappen zinvol zijn om zo de door de aandeelhou
ders geleden schade op anderen te verhalen. De advo
caat sluit niet uit dat ook de vroegere directie van Text
Lite, de gebroeders Hommel, zich voor de rechtbank
moeten verantwoorden. Deze waren vóór de beursgang
in 1984 betrokken bij een aantal affaires waarover in de
toenmalige introductieprospectus geen gewag is ge
maakt. Een woordvoerster van TRN zei verbaasd te zijn
van een eventuele juridische procedure tegen het kan
toor. Prudential Bache weigerde gisteren commentaar.
Akkoord over sociaal
plan NatLab Philips
EINDHOVEN De vakbonden en Phi
lips hebben vanmorgen overeenstemming
bereikt over een sociaal akkoord bij de re
organisatie van het Natuurkundig Labora
torium van Philips in Eindhoven. Bij dit
lab moeten voor 1 januari 1992 270 men
sen weg. Afgesproken is nu dat medewer
kers van 50 tot 55 jaar niet gedwongen
ontslagen zullen worden. Medewerkers
van 40 tot 50 jaar krijgen voorrang bij be
middeling voor een andere baan. Verder
heeft de directie toegezegd dat iedereen
die vertrekt een financiële vergoeding
van minimaal 15.000 gulden krijgt of hij
of zij nu ontslagen wordt of zelf een ande
re baan vindt. De termijn voor bemidde
ling voor een andere baan is verlengd tot
1 oktober 1992.
SSE DEKKER:
HAAG Het tekort
goed opgeleid tech-
personeel neemt nog
Is toe. Het aantal va-
n deze sector
it. Dit komt omdat de
tussen het aanbod
lit het onderwijs en de
•fte van de industrie
er groter dan kleiner
r
3 wij er nu niets aan doen,
de situatie alleen maar
zegt prof. dr. W. Dek-
J voorzitter van de raad
I ommissarissen van Phi-
Vandaag opende de Phi-
ipman met een uiteenzet-
ver het probleem de eer-
I iropese conferentie over
ïgstechnologie ETTE,
'idurende drie dagen in
daagse Congresgebouw
gehouden. Aan deze bij-
mst nemen vertegen-
ligers van toonaangeven-
■drijven en instellingen
hele wereld deel. Er zijn
is Wisse Dekker te veel
iitaire studies en andere
jingen die niet gericht
p wat het bedrijfsleven
Iheeft. Het technisch on
derwijs zal meer afgestemd
moeten worden op de behoefte
van de industrie. Er is nog te
weinig aandacht voor de exac
te vakken.
Dekker wil daarmee niet zeg
gen dat de overheid en de on
derwijsinstellingen niets aan
het probleem doen. Maar het
is nog veel te weinig. „De in
spanningen zullen in belang
rijke mate vergroot moeten
worden, willen we in de we
reld niet achterop raken. In
Europa tellen we jaarlijks
slechts 39 nieuwe studenten op
de 100.000 inwoners. In Ame
rika en Japan liggen deze ge
tallen op 75".
Vier jaar geleden waren in de
Bondsrepubliek Duitsland vier
sollicitanten voor elke baan:
waarbij kennis van het pro
grammeren van computers no
dig is. Nu zijn er vier banen
voor elke persoon met de
noodzakelijke vaardigheden.
Volgens deskundigen geldt dit
ook in meer of mindere mate
voor de andere Westeuropese
landen.
Te snel
De technologische ontwikke
lingen gaan naar de mening
Wisse Dekker, president-commissaris van Philips.
van professor Dekker nu in
zon snel tempo dat het voor de
onderwijsinstellingen moeilijk
is dit bij te houden. Er zal dan
ook veel aandacht moeten
worden geschonken aan door
lopende cursussen na de aan
vankelijke opleiding. „Eigen
lijk is het niet meer mogelijk
in de technologie werkzaam te
zijn zonder dat men zich regel
matig laat bijscholen. Het is
een kwestie van levenslang le
ren".
Computergigant IBM biedt zijn
werknemers in de gehele we
reld 10.000 lesprogramma's
FOTO: DIJKSTRA
aan. Op elke willekeurige dag
nemen 20.000 werknemers aan
dergelijke programma's deel.
Dat komt neer op vijf miljoen
studiedagen per jaar. Het be
drijf geeft aan zijn eigen oplei
dingen jaarlijks twee miljard
dollar uit. Daarbij zijn de sala
rissen van de deelnemers in
begrepen. Deze kosten wegen
ruimschoots op tegen de voor
delen die het systeem van on
derricht in het bedrijf ople
vert. Naast betere bedrijfsre
sultaten, bespaart de onderne
ming ook 75 procent aan reis-
en verblijfkosten.
EARKT LEIDEN - Slachtrunderen
geslacht gewicht zonder nier
■fctvet, inklusief BTW (volgens
IIAanvoer slachtrunderen 847,
in 170 mannelijk. Mannelijk su-
90-9,90, extra kw. 7,65-8,70,
kw. 6,80-7,65. Handel rustig en
iets lager. Mannelijk 2e kw.
80, mann. 3e kw. 5,60-6,00.
Brustig en prijzen iets lager,
ijk super 9,00-12,00, vrouwe-
i kw. 7,15-9,00, vrouwelijk 1e
-7,15. Handel redelijk en prij
slijk. Vrouwelijk 2e kw. 5,00-
3e kw. 4,60-5,00.
I waliteit 4,00-4,60. Handel re-
II n prijzen gelijk.
Schapen en lammeren per kg,
it gewicht inklusief BTW: Aan-
achtschapen 83. Ooien tot 20
i-7,25. Handel redelijk en prij-
®'lijk. Rammen tot 22 kg 6,75-
pi rammen van 22-25 kg 6,25-
andel redelijk en prijzen gelijk.
chapen en lammeren per stuk
ll f BTW: Ooien tot 20 kg 110-
n,immen tot 20 kg 130-150 en
nvan 22-25 kg 150-175.
11 r totaal 930 stuks.
atieve tulnbouwveilingvereni-
Vestland West", 15-10-1990.
ines 2 500 355-520, bosradijs
1919-036, cher.tom 15 mid 1-1
ch.tom 23 mid 1-1 348-348,
te 1 9 068-280, marrows 1 b
1, nat.ijsbergsla 35 2 059-201,
185 super am 335-390, papri-
5 super 170-290, paprika rood
40-355, pepers rood kg 500-
•v dijs V4 s middel 023-024, ra-
zakje 020-022, rettich 2 lang
•120, sla 19 super d/p 027-
i 23 a 051-063, snijbonen 1
I, torn a 2 trim 103-107, torn a
im 102-102, torrt a sup hoop
i a sup trim 110-114,
-sup rd hoop 100-100, torn b 2
18-115, torn b 2 rd trim 098-
C~i b sup hoop 121-121, torn b
121-121, torn b sup rd trim
y, tomaten a super 059-126,
bb super 081-138, broccoli
i, cherry tomaten geel 305-
lurgettes geel 210-210, cour-
,:,fkg 130-175, daikon 215-230,
5 020-035, lollo rosso 034-
genmeloenen 040-430, paksoi
PO 1-1 055-065, papr. witp. 30/
V 185-185, papr. witp. 40/60 2
0, pepers bont kg 210-210,
In 045-075, prinsessebonen
radijs Vi bos 023-023.
9MARKT BARNEVELD - Prlj-
gulden per kg levend gewicht:
waliteit 7,00-7,20, eerste kwa-
IO-6.60, 2e kwaliteit 5,85-6,25
kwaliteit 4,35-5,10. Aanvoer
Jks, handel redelijk.
UAL BESTELT 128 VLIEGTUIGEN
CHIGACO United Air
lines (UAL) heeft een or
der van 38 miljard gulden
heeft geplaatst bij vlieg
tuigfabrikant Boeing. De
order, die in totaal 128
toestellen omvat, is de
grootste uit de geschiede
nis van de luchtvaart.
United Airlines, de grootste
luchtvaartmaatschappij van de
Verenigde Staten, heeft 34
Boeings van het model 777 en
dertig van het type 747-400 be
steld en heeft daarnaast nog
eens een optie op 34 Boeings
van het model 777 en dertig
van het type 747-400. Het is
voor Boeing de eerste bestel
ling van de nieuwe 777.
De nieuwe toestellen zijn be
doeld om oude vliegtuigen te
vervangen en om het aantal
binnen- en buitenlandse
vluchten te kunnen opvoeren.
Volgens UAL-directeur Step
hen Wolf kan de luchtvaart
maatschappij nu feller concur
reren met andere maatschap
pijen. Het is de derde grote or
der van UAL in achttien
maanden. De laatste bestelling,
van 370 kleine Boeings, werd
in april dit jaar gedaan.
In augustus werd de order van
de 128 toestellen op verzoek
van de vakbonden uitgesteld,
omdat het personeel van UAL
toen een poging wilde doen
om het bedrijf over te nemen.
De poging mislukte, omdat de
bank niet bereid was het over
namebod te financieren.
UAL is de eerste luchtvaartmaatschappij die de nieuwe Boeing
777 heeft besteld.
FOTO: AP
AMSTERDAM De in
formatietechnologie-groep
Newtron holding gaat
naar de parallelmarkt van
de Amsterdamse effecten
beurs voor een introduc-
tiekoers van 10,50 per
aandeel.
De bedoeling is dat Newtron
op 26 oktober de eerste note
ring op het koersenbord van
de effectenbeurs ziet verschij
nen. Er zullen drie miljoen
nieuwe aandelen worden uit
gegeven, waarvan er al een
miljoen tegen dezelfde prijs
zijn voorgeplaatst bij een aan
tal institutionele en particulie-
FOTO: ANP
re beleggers. De grote beleg
gers hebben volgens directeur
A. Stam via 'herenafspraken'
laten weten voorlopig hun
stukken niet naar de beurs te
brengen. Een van die grote
aandeelhouders is grondlegger
Willem Smit, die ook het soft
warebedrijf Datex heeft opge1
zet. Volgens Stam is zelfs in
een gedeprimeerde markt
plaats voor een fonds als
Newtron met een grote groei
potentie en winstmogelijkhe
den.
Scherpe daling
van olieprijzen
NEW YORK De olieprijzen
zijn gisteren verder gedaald.
Het nieuws dat er in Saudi-
Arabië een grote olievondst is
gedaan die de reserves van het
land met twintig procent kan
vergroten zorgde voor een
voortzetting van de daling van
de olienoteringen die zich vrij
dag al had voorgedaan. West
Texas Intermediate, de toon
aangevende Amerikaanse olie
soort, noteerde aan het einde
van de handel op de oliemarkt
van New York voor levering
in november 37,95 dollar per
vat (159 liter). Dat is 1,74 dol
lar lager dan afgelopen vrij
dag. Olie uit het Noordzeeveld
Brent voor levering in novem
ber noteerde 38,20 dollar per
vat tegen 39,35 dollar vorige
week vrijdag.
DEN HAAG Het minis
terie van landbouw is niet
van plan de eisen voor de
export naar het Midden-
Oosten te versoepelen.
Het departement stelt sinds
eind augustus extra eisen aan
de export naar Jemen, Libië
en Jordanië om te voorkomen
dat voedingsmiddelen via deze
landen in Irak terechtkomen.
De Verenigde Nederlandse
Voedsel- en Agrarische Indus
trie (VAI) vindt dat niet te
recht, omdat geen enkel ander
EG-land dergelijke eisen zou
stellen en voelt zich gedupeerd
door de stringente naleving
van het handelsembargo tegen
Irak. In een brief aan het mi
nisterie heeft de VAI gevraagd
de extra eisen te laten vallen.
Volgens een woordvoerster
van Landbouw moet de brief
nog worden beantwoord, maar
bestaat er tot dusver geen aan
leiding een versoepeling in te
voeren.
Probleem is volgens de VAI
dat de Nederlandse regering
waarborgen eist, waaraan nau
welijks kan worden voldaan
en die bovendien concurren
tievervalsend zijn. Exporte
rende bedrijven moeten kun
nen aantonen dat hun produk-
ten ook daadwerkelijk in het
land van bestemming worden
gebruikt. Kunnen ze dat niet,
dan weigert de Nederlandse
overheid exportrestituties uit
te betalen.
Exportrestituties zijn bedoeld
om landbouwprodukten uit de
EG af te zetten op de wereld
markt. De prijzen op de we
reldmarkt liggen doorgaans
aanzienlijk lager dan de EG-
prijzen, zodat Brussel het ver
schil bijpast.
BUKAREST Roemenië zal
de waarde van de nationale
munteenheid bijna halveren
en per 1 november de subsi
dies voor de meeste verbruik-
sartikelen opheffen. De offi
ciële koers zal verminderd
worden van twintig lei voor
een dollar tot 35 lei voor een
dollar. De maatregel dient om
de munt volledig converteer
baar te maken en de Roe
meense economie voor te be
reiden op de vrije markt. De
prijzen voor brood, vlees en
elektriciteit zullen door de re
gering worden vastgesteld om
mensen met lage inkomens te
beschermen tegen de inflatoire
gevolgen van de economische
liberalisering.
Minister Dales:
Afslanking
niet ontdoken
DEN HAAG De afslan
kingsoperatie binnen de rijks
overheid (26.000 arbeidsplaat
sen minder in de periode 1986-
1990) heeft niet geleid tot het
gebruik van meer uitzend
krachten. Vanaf 1986 (165 mil
joen gulden) is het bedrag dat
hier aan is uitgegeven stabiel
gebleven (1989: 167,1 miljoen
gulden). Er is dus geen sprake
van ontduiking van de afge
sproken afslanking, zo schrijft
minister Dales van binnen
landse zaken aan de Tweede
Kamer. Het uitbesteden van
de ontwikkeling van compu
terprogrammatuur en de inzet
van automatiseringsdeskundi
gen (1989: bijna 350 miljoen
gulden) worden door Dales be
schouwd als 'een maatschappe
lijke ontwikkeling' en niet als
ontduiking van de afslanking.
in onze correspondent
Jo Wijnen)
IMBURG De
iuwministers van de
ïüiflf EG-landen zijn
ig opnieuw bijeen-
en in Luxemburg
pogen de impasse
de vermindering van
-uropese landbouw-
dies te doorbreken,
'e week gingen de minis-
na een dag vergaderen
"ichterzake uiteen. De
;rs slaagden er vorige
'niet in overeenstemming
te bereiken over het voorstel
van de Europese Commissie
om de landbouwsubsidies met
dertig procent te verlagen. Dat
voorstel werd als „het laatste
bod" beschouwd dat de EG
kon doen bij wereldhandelsbe
sprekingen in de GATT (de al
gemene overeenkomst over
handel en tarieven) die in de
cember definitief moeten wor
den afgerond.
Zoals de kaarten nu liggen zijn
Nederland, Engeland en Dene
marken vóór het Commisie-
voorstel. Duitsland is welis
waar tegen, maar verwacht
wordt dat de Duitse landbouw
minister Ignaz Kiechle van
daag alsnog bereid zal zijn, zij
het met de nodige reserves,
het Commissievoorstel te steu
nen. Frankrijk heeft zich vori
ge week, bij monde van zijn
nieuwe landbouwminister
Mermaz, faliekant tegen het
voorstel gekeerd. Dat was ook
het geval met onder meer Ier
land en Griekenland. Ver
wacht wordt dat België zoveel
mogelijk de koers van Duits
land aan zal houden.
Het aannemen van het Com
missievoorstel zal tot een ge
middelde inkomensdaling van
de Europese boeren van om en
nabij de 7,5 procent leiden.
Maar als het voorstel niet in
zijn huidige vorm bij de GATT
te Genève kan worden gede
poneerd, kunnen de vier jaar
durende wereldhandelsbespre
kingen (de zogenaamde Uru
guay Ronde) niet met succes
worden afgerond. Een misluk
king van de Uruguay Ronde
zou tot de herleving van tallo
ze handelsoorlogen leiden, het
geen eveneens tot grote inko
mensverliezen voor de Euro
pese boeren zal leiden, zo zeg
gen de voorstanders van het
Commissievoorstel.
Nekslag
Intussen hebben de VS hun
„laatste bod" bij het GATT-
hoofdkantoor in Genève op ta
fel gelegd. De Amerikanen
zouden hun agrarische export
subsidies in tien jaar tijd met
negentig procent willen verla
gen, terwijl ze hun inkomens
steun aan de boeren over de
zelfde periode met 75 procent
willen verminderen. Dat is
een aanzienlijk verdergaand
bod dan door de EG wordt ge
daan.
Aangenomen wordt dat de
slotbesprekingen in december
dan ook uiterst moeilijk zullen
zijn. De EG is zeker niet van
plan nog verder te gaan dan
de dertig procent subsidiever
mindering die ze nu heeft
voorgesteld. De Europese Ge
meenschap staat op het stand
punt dat een verdere subidie-
verlaging de nekslag betekent
voor het Europese landbouw
beleid. Bovendien kampt de
EG met de moeilijkheid dat de
Europese boerenbevolking vijf
keer zo groot is dan die van de
VS. Een verdergaande verla
ging van de landbouwsubsidies
zou, aldus de Europese Com
missie in Brussel, vele hon
derdduizenden Europese boe
ren brodeloos maken. Komen
de donderdag buigen de Euro
pese handelsministers zich an
dermaal over de voorstellen
van de Commissie.
breder c 17.80 0NG
breevastc 13.30 13.30
burg heybr 2750.00B 2750.00B
calvé 908.00 925.00
calvé c 908.00 925.00
calve pr 850.00 850.00
center pa c
3.30 3.20
165.00 165.00
1350.00 1400.00B
44.00 43.80
57.50L 57.50L
150.50 150.50
20.90 20.40
43.00 43.30
84.80 84.60
77.50 77.50
33.00 33.30
129.00L 130.00
91.00 9120
140.00 142.00
1200.00 -X
95.80 95.80
76.00 76.00
content beh 21.80
moeara cop 14600.0 141
rawb 15800.0 15800.0
vd moolen 28.10 i
mulder bosk 55.00L
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 20790 - 21390 21110 - 21710 onbewerkt 200 - 270 195 - 2i
bewerkt 22990 23310 bewerkt 310 3
Vraag zakt af,
koersen dalen
AMSTERDAM Het Damrak
begon gisteren in navolging
van veel buitenlandse beurzen
aan de vaste kant. Door het af
zakken van de, overigens vrij
kleine, vraag en het grillige
verloop in Wall Street in de
middag kalfde het koerspeil
later af. De stemmingsindex
kon het hoogste niveau van
96,1 niet vasthouden en ein
digde 1,3 punt hoger op 95,6.
De CBS-koersindex zakte zelfs
een fractie tot 170,5, hetgeen
voornamelijk te wijten was
aan de lagere notering voor
Koninklijke Olie.
Het oliefonds bleef evenals vo
rige week onder druk staan en
het slot kwam ƒ2,20 lager op
134,60. Van de andere inter
nationals kwam Unilever op
een winst van ƒ0,50 op
142,30, maar in de ochtend
werd tot 2,10 meer betaald.
Een aanvankelijke winst voor
Akzo van 1,50 schrompelde
ineen tot f 0,80 op 79,80. Phi
lips hield van zes dubbeltjes
tje lager op 20,50 na eerst tot
ruim 21 te zijn verhandeld.
Door de herfstvakantie deden
veel handelaren het kalmpjes
aan. De totale aandelenomzet
bleef steken op 462 miljoen,
terwijl het met de obligaties,
slechts f 286 miljoen omzet,
helemaal treurig gesteld was.
Op de lokale en parallelmark-
ten viel niet veel te beleven.
Nutricia ging op een gunstige
publicatie 2,50 naar boven tot
113,50 en baggeraar Boskalis
sleepte er 0,80 winst uit op
14. Ook Schuitema, IHC Ca-
land, Bam en Atag zagen ho
gere koersen verschijnen.
