i
'Hms.
Wereld mogelijk aan vooravond terreurgolf
Leonard Bernstein
zocht grote publiek
Grote Prijs zonder grootse daden
BINNENLAND/BUITENLAND /KUNST/RTV
CeidócSomont
MAANDAG 15 OKTOBER 1990 PAGI
Wetenschapsdag trekt 34.000 bezoekers
DEN HAAG De ma
nifestatie 'Wetenschap
op zicht', waarmee de
Nationale Wetenschaps
week werd afgesloten,
heeft gisteren door het
hele land 34.000 belang
stellenden getrokken.
De organisatie was ge
zien het mooie weer
toch tevreden over het
aantal bezoekers. In to
taal tachtig musea, ster
renwachten en onder
zoeksinstituten waren
geopend. De bezoekers
konden vragen stellen
over wetenschap en
techniek en zelf proeven
nemen.
Ontslag Bhutto
blijft geldig
LAHORE Een rechtbank in
de Pakistaanse stad Lahore heeft
gisteren het ontslag van premier
Benazir Bhutto staande gehou
den, aanvoerend dat haar rege
ring niet meer functioneerde
vanwege corruptie en verkeerd
bestuur. Verwacht wordt dat
Bhutto de uitspraak zal aanvech
ten bij het hooggerechtshof, maar
een uitspraak vóór de verkiezin
gen van 24 oktober lijkt niet
waarschijnlijk. Een opiniepeiling
toont aan dat Bhutto's Pakistaan
se Volkspartij met dertig procent
van de stemmen achter ligt op de
rechtse Islamitisch Democrati
sche Alliantie, die 40 tot 45 pro
cent zou halen.
Geen devaluatie
Surinaamse munt
PARAMARIBO Devaluatie van
de Surinaamse gulden behoort „ab
soluut niet" tot de economische
saneringsmaatregelen die eind deze
maand worden doorgevoerd. De re
gering in Paramaribo overweegt
wel regulering van de parallel-
markt, zo heeft vice-president
Henck Arron in het weekeinde ver
klaard. „Het kabinet overweegt met
medewerking van de particuliere
banken de parallelkoers een wette
lijke basis te geven. De ongecontro
leerde zwarte markt is één van de
grootste boosdoeners", aldus Arron.
Devaluatie van de gulden was één
van de aanbevelingen van het inter
nationale bureau Coopers en Ly-
brand.
Noor dronken
aan het roer
ROTTERDAM Patrouilleboten van
de rivierpolitie en de havendienst
hebben zaterdag op het nippertje we
ten te voorkomen dat het Noorse mo
torscheepje Tevla in de Rotterdamse
Waalhaven op een paar duwbakken
zou varen. Het schip trok de aandacht
omdat het slingerde en een verkeerde
koers voer. Met zwaailichten en ge
luidsignalen werd de kapitein gealar
meerd. Door de motor op volle kracht
achteruit te zetten en het anker uit te
gooien kwam de Tevla op een meter
van de bakken tot stilstand. De 35-ja-
rige kapitein bleek in beschonken toe
stand te zijn. Bovendien had hij 48
uur niet geslapen. Tegen hem is pro-
ces-verbaal opgemaakt.
Yuiloven Alkmaar
wordt aangepast
ALKMAAR De vuilver
brandingsinstallatie (VVI) in
Alkmaar, die op 20 april werd
gesloten omdat zij niet aan de
milieu-eisen voldeed, kan na
aanpassing medio volgend jaar
weer in bedrijf worden geno
men, zo blijkt uit een rapport
van de Regionale Inspectie Mi
lieuhygiëne Noord-Holland.
De aanpassing zal tien maan
den duren. De kosten bedra
gen 17,3 miljoen gulden. Als de
installatie inderdaad aan de ei
sen voldoet, kan zij tot 1 janu
ari 1995 open blijven. Zo niet,
dan zal de VVI uiterlijk op 30
november 1993 uit bedrijf
moeten zijn genomen.
Kinderen tijdens
het zwemmen om
GRAMSBERGEN Zes kin,
in de leeftijd van zeven tot vj
jaar zijn zaterdag onwel gewi
doordat zich in het oven
zwembad op een campii
Gramsbergen schadelijke
hadden gevormd. Zij werden
gebracht naar het ziekenhi
Hardenberg.
Vier van hen konden na c
zoek naar de camping terug,
kinderen moesten ter obse
worden opgenomen.
Onderzoek heeft uitgeweze
als gevolg van een technisch
kement een reactie van z
zuur en chloorwater ontstond :ei
bleek niet nodig het zwemb te
sluiten.
T
SADDAM POOGT PALESTIJNSE EN ARABISCHE EER TE REDDEN
DEN HAAG Het heeft
er alle schijn van dat met
de moord van afgelopen
vrijdag op de Egyptische
parlementsvoorzitter Ri-
faat al Mahgoub de eerste
pro-Iraakse en pro-Pale
stijnse terreurdaad is ge
pleegd in het nu bijna
twee en een halve maan
den durende Golfconflict.
De aanslag is voor westerse in
lichtingendiensten niet als een
verrassing gekomen. Al gerui
me tijd werden zij overspoeld
met signalen dat de wereld
aan de vooravond staat van
een golf van terrorisme. Nog
nooit is de dreiging daarvan zo
groot geweest.
Volgens anti-terreurdeskundi-
gen van de Amerikaanse rege
ring lijdt het geen twijfel dat
Saddam Husayn en diverse
pro-Iraakse organisaties zich
de komende weken zullen
richten op alles en iedereen
die zich tegen Irak en de Pa-
lestijnen keert.
De potentiële doelen bevinden
zich vooral in Europa, Azië en
Afrika, het betreft onder meer
westerse eigendommen, mili
taire installaties, vliegvelden
en olievelden. Maar ook politi
ci zijn hun leven niet veilig.
De moord op de Egyptische
parlementsvoorzitter heeft dat
aangetoond.
Al Mahgoub was een vurig
aanhanger van president Hos-
ni Mubarak. Evenals zijn pre
sident heeft hij zich van het
begin af aan fel verzet tegen
dë Iraakse annexatie van Ku-
wayt. In Egypte werd het
daaraan verbonden gevaar ze
ker niet onderschat. Ruim
twee weken geleden al arres
teerden de Egyptische autori
teiten diverse pro-Iraakse ex
tremisten en wist men beslag
te leggen op een groot aantal
Rouwstoet in
Cairo
Soldaten dragen de kis
ten van de lijfwachten
die vrijdag om het leven
kwamen bij de aanslag
op de Egyptische parle
mentsvoorzitter Rifaat
al-Mahgoub. Honderden
politieagenten bewaak
ten de omgeving van de
moskee in Cairo waar
de slachtoffers zaterdag
een staatsbegrafenis
kregen. De Egyptische
politie heeft het afgelo
pen weekeinde enkele
tientallen mensen aan
gehouden in verband
met de aanslag. Op het
vliegveld van Cairo wer
den gisteren vijf men
sen, onder wie een
Amerikaan van Egypti
sche afkomst, een Ira
kees, een Australiër van
Palestijnse origine en
een Syriër, in verband
met de moord aange
houden toen zij het land
wilden verlaten. Zater
dag waren al ongeveer
twintig verdachten met
valse paspoorten gear
resteerd toen zij tracht
ten per schip of vlieg-
ken.
FOTO: AP
wapens en explosieven. De ge
arresteerden bleken lid te zijn
van de groep van Abu Nidal
en waren op pad gestuurd om
in Cairo en omgeving dood en
verderf te zaaien. Volgens
Amerikaanse inlichtingen
diensten kan Saddam Husayn
direct verantwoordelijk wor
den gesteld voor deze activitei-
che FBI wijzen erop dat Sad
dam Husayn en Palestijnse ex
tremistische groeperingen als
die van Abu Nidal en Abul
Abas over voldoende middelen
en mankracht beschikken om
inderdaad te kunnen zorgen
voor een ongekende golf van
terreur.
Traditie
De Iraakse regering heeft een
lange 'traditie' in terreurdaden
tegen zowel buitenlandse doe
len als tegen eigen dissidenten.
Baghdad beschikt over een
groot leger geheime agenten,
een uitgebreid corps diploma
tique en een werelwijd opere
rende lucutvaartmaatschappij
Iraqi Airways. Daardoor is een
snelle verplaatsing van men
sen en materieel mogelijk.
Sinds het uitbreken van het
Golfconflict op 2 augustus
heeft Saddam Husayn steeds
meer pro-Palestijnse organisa
ties, Arabische nationalisten
en islamitische fundamentalis
ten aan zijn zijde gekregen.
Voor miljoenen, veelal in ui
terst erbarmelijke omstandig
heden levende fanatici is hij
de man die hen kan verlossen
van de door de Verenigde Sta
ten geleide westerse suprema
tie. De aversie bij deze groepe
ringen over de wijze waarop
het Westen de Palestijnse
kwestie en dus Israël beoor
deelt (en niet veroordeelt), be
staat al jaren. Ze is echter
sinds het uitbreken van het
Golfconflict alleen maar ster
ker geworden.
Verliezen
Hoe onberekenbaar de Iraakse
dictator ook is, het is de vraag
of hij het ooit tot een oorlog
zal laten komen. Hij wéét dat
hij zal verliezen. Hij realiseert
zich ongetwijfeld ook dat veel
van wat hij tot op heden voor
de Arabische en islamitische
zaak heeft gedaan, daarmee
verloren gaat.
Mogelijk dat Husayn om die
reden vorige week maandag
een streng geselecteerde groep
leden van zijn regerende
Ba'aatpartij enquêteformulie
ren heeft gestuurd met de
vraag hoe zij denken over een
eventuele terugtrekking uit
Kuwayt. Bovendien zou Sad
dam de zaterdag ervoor de
speciale gezant van Sovjetpre
sident Gorbatsjov, Jevgeni
Primakov, hebben gezegd be
reid te zijn Kuwayt te ontrui
men indien hij zeggenschap
blijft houden over een aantal
eilandjes in het noorden van
de Golf.
Mocht Saddam Husayn de ko
mende weken eieren voor zijn
geld kiezen en inderdaad Ku
wayt verlaten, dan heeft hij in
eigen land een goed excuus:
mijn Ba'aatpartij, mijn volk
wilde geen oorlog.
Met een dergelijke tactische
zet kan Saddam de eer aan
zichzelf en aan zijn volk hou
den en kan hij ook in de toe
komst de belangen van de
Palestijnse en Arabische-natio-
nalistische kwesties onder de
aandacht van de wereld blij
ven houden. Het geeft hem bo
vendien tevens de gelegenheid
nog heel lang door te gaan met
terroristische acties op kleine
schaal zonder dat het hem zijn
kop kost.
En minstens zo belangrijk:
door miljoenen Arabieren die
hem nog steeds aanhangen, zal
hij dan worden onthaald als
een overwinnaar. De westerse
wereld onder aanvoering van
de Verenigde Staten, zo zal het
heten, heeft het niet aange
durfd militair tegen Irak op te
treden.
HENDRI BELTMAN
(Vervolg van de voorpagina)
NEW YORK Leonard
Bernstein stierf nog geen
week nadat hij gedwon
gen door ernstige aandoe
ningen aan zijn longen
had besloten niet meer te
dirigeren. De beroemdste
Amerikaanse dirigent van
deze eeuw, die zijn pu
bliek zowel met Gustav
Mahler als de West Side
Story in vervoering
bracht, was een kettingro
ker, dronk een stevig glas
whiskey en was altijd aan
het werk, bang als hij was
één van zijn vele plannen
niet meer te kunnen ver
wezenlijken.
Bernstein stond al op 25-jarige
leeftijd, in 1943, als invaller
dirigent voor het New York
Filharmonisch Orkest, waar
hij na omzwervingen langs het
New York City Symphonie
Orkest en het Berkshire Music
Centre, in 1958 chef-dirigent
en artistiek leider werd. Bern
stein was op dat moment een
ware beroemdheid in de Vere
nigde Staten, sinds de door
hem gecomponeerde musical
'West Side Story' niet alleen
op Broadway maar in bijna
elke bioscoopzaal ongekende
successen had geoogst.
Het grote publiek zal zich
Bernstein dan ook vooral her
inneren als een man die als
geen ander in staat was de
kloof tussen hen en de klassie
ke muziek te dichten. En dat
niet alleen, omdat hij er in zijn
werk steeds weer blijk van gaf
een muzikale omnivoor te zijn,
zoals bijvoorbeeld in het door
hem in 1971 gecomponeerde
spektakelstuk 'Mass' waarin
elementen uit de aloude Euro
pese Gregoriaanse traditie
naast die uit de op dat moment
zeer populaire Amerikaanse
protest-song-cultuur een rol
speelden.
Bernstein bracht in de jaren
'50 bovendien de klassieke
muziek op de televisie met ei
gen programma's als 'Omni
bus' en 'The Young People's
Concerts', waarin hij er in
slaagde een doorsnee van de
Amerikaanse bevolking te irn
teresseren voor bij voorbeeld
Beethovens compositionaire
problemen of de vraag wan
neer jazz jazz is.
Uitspraken
Bernstein hield zich niet al
leen bezig met muziek. Hij be
kommerde zich ook over an
dere belangrijke zaken en trad
hiermee graag op de voor
grond. Zijn uitspraken tegen
de nucleaire bewapening, voor
Israël, over het gebruik van
marihuana of over seksuele to
lerantie zorgden in de Vere
nigde Staten dan ook regelma
tig voor voorpagina-nieuws.
Ook zijn later in Amsterdam
met het door hem hoog aange
slagen Concertgebouworkest
georganiseerde benefiet-con-
Leonard Bernstein voor het New York Filharmonisch Orkest.
certen voor Amnesty Interna
tional (1978) en Aids-slachtof-
fers (1987) trokken veel aan
dacht.
Onder de insiders was zijn
naam vooral verbonden met
zijn vertolkingen van het
werk van Gustav Mahler
waarvan hij in de jaren '60 in
New York de gehele cyclus op
een voor velen nog steeds
onovertroffen manier op de
plaat zette. In 1969 kondigde
hij zijn vertrek aan bij het
New York Filharmonisch Or
kest om meer tijd te vinden
voor zijn werk met de Wiener
Philharmoniker en het Israë
lisch Filharmonisch Orkest.
Rustiger werd zijn leven daar
overigens niet van, want hij
bleef ook veel in New York
werken en was lange periodes
met een van de orkesten op
tournee.
Zowel in de interpretatie van
de door hem uitgevoerde mu
ziek als in zijn stijl van dirige
ren was Bernsteins figuur al
tijd verbonden met een notie
van sterke dynamiek. Zijn ge
woonte de dirigeerstok met
zichtbare emotie en bij tijd en
wijle vervaarlijke sprongen te
hanteren stond aan de basis
voor zijn inmiddels legendari
sche bijnaam 'Leaping Lenny'.
Hij heeft het tenslotte maar
een week hoeven te laten.
SUSKE EN WISKE
DE GOALGETTER
del ut vader ontzettend veel pleiter dader heeft soms heldere
doen ah hu mee mof helpen Uiske op momenten en dan ts rnj
I u sporen j—vmdinfrtjk en stm
Js dat met eendoor hem is het een
Y k "re!/e n5"int SU 4 bezigheidstherapie
lllrail
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery Productions
Grote Prijs, ja of nee? Dat was
lange tijd de grote vraag. Na
een jaartje weg te zijn geweest,
is het gigantische popconcours
weer terug. Oud-deelnemers
die in een special in het pop
magazine Oor, overigens een
van de organisatoren, aan het
woord werden gelaten, waren
het op één punt roerend eens
met elkaar: vooral niet mee
doen.
Daar zullen, behalve gegronde
kritiek, ook een hoop onver
werkte frustraties in zitten.
Hoe dan ook, het circus draait
weer. De vraag naar het be
staansrecht moet voorlopig
maar weer even worden opge
schort, niet in het minst van
wege de 155 goedgetrainde, tot
de wedstrijd toegelaten bands.
Daarvan kreeg het Leidse pu
bliek er zaterdagavond acht te
zien in het LVC, in een van de
twintig voorronden.
"De organisatie en de tijdsche
ma's zijn dit jaar strakker dan
ooit. Dat was het eerste dat op
viel. Dat is de verdienste van
de nieuwe GP-regelneef Robin
Groenveld, die rondliep als
een volleerd tijdwaarnemer
met een stopwatch om de nek
bungelend. Er behoefde geen
vingertje omhoog of omlaag te
worden gestoken. Alles was op
tijd, alles liep op rolletjes. Kom
daar maar eens om op wille
keurig welk popfestival.
Maar je kan het allemaal nog
zo goed regelen, het is uitein
delijk de muziek die het hem
moet doen. En dat was de gro
te tegenvaller in Leiden. Alle
goede bedoelingen ten spijt,
maar het bestaat niet dat hier
de winnaar van de grande fi
nale in Paradiso op 15 decem
ber aanstaande tussen zat.
Deze „battle of the bands" had
totaal geen spanning.
De vier afgevaardigden uit
Leiden zelf, B.B.'s Crack De
partment (funk), Bell (cold
wave), Native Dance Principle
(electronische bodymusic) en
Fontello d'Avanti (lolpop) plus
de Amsterdamse diepvrieskui
kens merk Bauhaus The
Need spraken nog het minst
aan van allemaal. Als de initi
alen B.B. van eerstgenoemde
groep staan voor brave bor
sten, dan zou dit een mooie
verzamelnaam zijn voor de
Leidse inbreng in dit toernooi.
De Amsterdamse metalband
Vexation had tenminste iets
ordinairs over zich, wat pop
muziek maakt tot de leukste
(sub)cultuurvorm. De grenzen
tussen het metalgenre en
hardcore, de punky variant
hierop, beginnen te vervagen.
1992 avant la lettre. Blatant
Yobs uit Sassenheim bewezen
deze stelling namens de hard
core. In feite verschillen hun
muziek en houding in niets
van die van Vexation.
Ze delen eenzelfde gevoel voor
gekke, onverwachte breaks.
Ook in enthousiasme doen ze
niet voor elkaar onder. Het
verschil schuilt hem in de
lengte van het haar. Vexation
heeft meisjeshaar, de Yobs
dragen het, op de bassisj na,
kort. Bovendien is hun muziek
„sololoos".
Een onoverkomelijke hinder
nis ontstond voor de Sassen-
heimers vanwege enorme ge
luidsproblemen. Zanger Rick
Stolk was tijdens de eerste
twee nummers een schreeu
wende in de woestijn. Toen
het al bijna te laat was, kwam
zijn stem pas door.
De grote verrassing kwam uit
de regio, om precies te zijn
Noordwijkerhout: Mikey
The Mashed Potatoes. Hier
geen rookgordijnen, waar han
delaren in hete lucht zich ach
ter schuil hielden. Zij hadden
hun liedjes als wapen. (Power-
)popdeunen, die aan Any
Trouble en The Knack refe
reerden. Een goede zaak,
dunkt mij. Alleen jammer van
dat alweer krachteloze, ultra-
brave imago. Maar dat kan er
„uitgeslagen" worden. Neder
pop is soms ook te clean. Jury
der GP doe er wat aan. Onder
tussen is Mikey mijn tip voor
de halve finale.
ROBBERT TILLI
Baghdad:
concessies
aan Kuwayt
(Vervolg van de
voorpagina)
AMMAN Irak s]
gisteren geruchten ti01
dat het zich mogelij] j?
een deel van Kuway'
rugtrekt. „Wij kenne )f
mensen die dergelijke
gefundeerde gein ij
ventileren, en ook yj
we wat zij er mee
gen", zo meldt het Ira
persbureau INA. „Kui
was, is en blijft ten ee
gen dage Iraaks gron
bied".
INA weidt niet uit ovf r
berichten van buitenli
persbureaus. Het Sovjet jj
bureau Novosti had gis
gemeld dat president
dam Husayn tegenover
gezant uit Moskou
ten doorschemeren
het grootste deel van
wayt zou kunnen ontruj
als Irak een omstreden
veld mag houden en de
trole mag behouden ove
kele eilandjes die de to<
tot de Perzische Golf be
sen.
Willem Breuk-
is weergaloos
on voorspelhal
De Waag (Leiden): Hot House
den door het Willem Breuk
lektief Mondriaan String
hoord op 13 oktober.
Een korte aankondigin
Ken Vos, een van de be
organisatoren van Hot
en het Willem Breuke
lektief en de Mon
Strings beginnen te s
Toelichtingen tussen de
mers blijven achterwege,
de muziek die spreekt.
Bij het luisteren naar V\
Breuker geldt slechts eei
delijk devies: oren open
maakt een ontdekkin
langs een op eigen leest
treerde en gearrangeerde
heid van stijlen. De 'ci
uit de rijke muzieklitei
blijven geenszins beperl
de jazz. Willem Breukt
zijn musici zijn van alle i
ten thuis. Het is mogelij
er in een nummer eerst
se melodieën opklinken c
eens, als de muziek tol
stand lijkt te komen en e
van de musici met een u)
te voorschijn komt, ovi
in een stevige country
tern sound om, als je dai
aan gewend bent, weer
monden in een opzwe]
balkandansmuziek. En v
denken van een numme
begint als een gezellig i
strijkje om vervolgens te
aarden in onvervalste jaz
Zeer goed merkbaar is
zijn muzikale wortels li
bij Kurt Weill en Gen
die zelf ook een gesl
smeltkroes van in hur
gangbare stijlen wiste
creëren. Ook in het opt
van zaterdagavond ontb
de schitterende arrangl
ten van bijvoorbeeld 'Dai
the Tumblers' van Wei
'Rhapsody in blue' van
win niet.
Breuker laat het niet loul
een afwisseling van de di
stijlen. Vaak is het zo di
kele instrumenten, zoal
voorbeeld de bas en de el
sche piano (helaas), een
kenbare melodielijn in
strak ritme spelen. Juist o
moment dat het mui
neigt te verworden tot l
komt er bijvoorbeeld een
foon of klarinet overheei
een melodie en in een
om daarmee een gek col
te vormen met wat er o
moment klinkt èn dat zi
dat er van een echte oi
ring sprake is.
Kortom strijkers en blaze
reidden de aanwezigen
waar spektakel met verri
de climaxen en opvi
doeltreffende accenten,
spelplezier droop er d
letterlijk vanaf. Met zijn
heel even een danspasje
de big bands van vroege
zweet met een zakdoek v
kaars kale knarren vegei
zijn verrassende element
een optreden. Maar VI
Breuker en zijn kornuitei
ken het ook nogal eei
bont. Zaterdag overdrevi
vooral na de pauze in hui
kigheid. Jammer, want
muziek heeft dat ouw<
genskrentebroodgedoe
strekt niet nodig.
PETER VAN V
