Toekomst zelfstandige KLM
moet worden veilig gesteld
GELD GOED
Ongelooflijk, zoveel klungelwerk
:onomie
Beurs van Amsterdam
Halfjaarwinst HSS 1 Vi miljoen
Uitstel voor Text Lite
CcidócSomant
ZATERDAG 13 OKTOBER 1990 PAGINA 7
erneming Schut door
lder gaat niet door
BEEK De overneming van
it (verpakkingsmaterialen) door de
>sé investeringsmaatschappij Hal-
aat niet door. De besprekingen die
'ir dit jaar zijn begonnen, zijn door
t beëindigd nadat geen overeen-
rning kon worden bereikt over de
ructie waarop het Eerbeekse be-
zou worden ingepast. Halder leek
Schut een aantrekkelijke partner,
it deze kon zorgen voor een ver
ing van het financiële draagvlak,
zou kunnen worden aangewend
verdere uitbreidingsinvesteringen.
;ns Schut-directeur Wensink vrij-
i het bepaald niet zo dat Schut nu
zichzelf gaat leuren. Zowel de fi-
5 iële als de marktpositie van het
jf is goed.
Staat: gecombineerde
tender toonbanklening
DEN HAAG De staat heeft een nieuwe lening aange
kondigd via een gerwone tenderuitgifte op 16 oktober
met een aansluitende toonbankuitgifte vanaf 17 oktober.
De lening draagt een rente van 9,25 procent en heeft een
looptijd van 10 jaar. De voorgaande lening was er een
met een rente van 9 procent.De stortingsdatum is 30 no
vember. De nieuwe lening zal in zijn geheel worden af
gelost tegen 100 procent op 30 novemnber 2000. Bij een
tenderinschrijving geven inschrijvers zelf op tegen welke
koers zij welk bedrag bereid zijn te lenen. Kenmerk van
de toonbankuitgifte is dat dagelijks via leden van de ef
fectenbeurs telefonisch kan worden ingeschreven. De
koers van afgifte wordt dagelijks vastgesteld en kan op
ieder moment worden gewijzigd, zij het dat de koers tij
dens beursuren niet beneden de op dat moment geldende
koers kan liggen.
PENSIOENPREMIE PGGM
PROCENT OMLAAG
Het pensioenfonds voor de gezond-
de PGGM, gaat op 1 januari de pre
mie verlagen met één procent. Daarmee komt
de premie op acht procent. De verlaging komt
gelijkelijk ten goede aan de werkgevers en
werknemers. De laatsten gaan nu 5,2 procent
betalen over hun pensioengrondslag (salaris
plus vakantietoeslag minus een premievrij
deel), aldus een bekendmaking van het fonds.
Het PGGM bepaalt de hoogte van de premie
aan de hand van een jaarlijkse prognose van de
pensioenverplichtingen van het fonds voor de
komende 35 jaar en van het vermogen en de
beleggingsopbrengsten die daar tegenover
staan. Het fonds is met 700.000 werknemers en
oud-werknemers in de particuliere gezonds-
heidszorg, het welzijnswerk en de bejaarden
zorg op het ABP na het grootste pensioenfonds
van ons land.
Elf procent inflatie
in Groot-Brittannië
LONDEN Voor de Britten is het leven in de
twaalf maanden tot en met september bijna elf
procent duurder geworden, maar de regering in
Londen blijft op haar standpunt staan dat de
geldontwaarding het komende jaar sterk zal
verminderen. De index van de detailhandels-
prijzen (1987 100) steeg met 10,9 procent tot
129,3, de hoogste stand sedert februari 1982, zo
blijkt uit gegevens die het Britse bureau voor
de statistiek gisteren heeft bekendgemaakt. Het
ministerie van financiën in Londen reageerde
op de cijfers met de mededeling dat de inflatie
het komende jaar aanzienlijk geringer zal wor
den. De regering voorziet dat de stijging van de
olieprijzen 'voorlopig zal blijven doorwerken in
het prijsindexcijfer, maar zij acht het overdui
delijk dat de hoge rente thans de geldontwaar
ding drukt.
oodschappen
en wordt
mfortabeler
Het boodschappen
i in Nederland zal in
ïabije toekomst moge
ingrijpend verande-
Dat voorspelde oud-
Albert Heijn
het grootwinkelbe-
Ahold vrijdag in Ede
een congres over de
-industrie.
loderne winkel wordt mo-
een combinatie van de
we supermarkt en het zo-
amde tele-shoppen. Bij
tele-shoppen bestelt de
thuis per telefoon, fax of
iuter de boodschappen,
ip vervolgens netjes worden
i.-everd. Uit ervaringen tot
6 ie blijkt volgens Heijn dat
Jlele-shoppen in Nederland
een hoge vlucht zal ne-
.^onsument wil zien en rui-
wat hij koopt. Bovendien
en veel mensen winkelen
;n recreatieve, sociale be
lief
meer kans maakt volgens
de integratie van het
ihoppen in de bestaande
De klant die binnen-
toetst in een computer
:lke kruidenierswaren hij
hebben, zoals koffie en
■ank. Terwijl het perso-
de boodschappen klaar-
ïït, kan de klant vervol-
i zelf in de winkel om de
4 produkten uit te kiezen,
j vlees en groente, even-
I aangevuld met wat hij
er nog tegenkomt. Weder-
Jjearriveerd bij de kassa
^en de kruidenierswaren
verse produkten tegelij-
jd worden afgerekend, ui-
•d met behulp van een
iasje.
Delft-Westerlee
Ipp. Bintje 30-32; Aardappelen
7-7; Alicante 480-660; Amsoi
J5; Aubergines 395-495; Bleek-
Qnatuur 26-106; Bloemkool 86-
2n 80-90; Bosuien 10-85;
ili '90-230; Cherry torn, rood
Cherry tomaten 91-98; Cour-
23-129; Courgettes geel 147-
llversen 19-19; Eieren 11-12;
peen 28-42; Golder^ champion
KI; Ijsbergsla natuur 77-177;
Is -19-32; Knolselderij stuks
Komkommers 45-128; Kom-
rs mini 37-66; Komkommers
i-104; Koolrabi 12-70; Kouse-
910-960; Krulandijvie 30-130;
tossa 140-295; Muscaat 1010-
Ogenmeloenen 110-370; Pak-
-105; Papr. groen-geel 25-170;
a wit 150-495; Paprika geel
;5; Paprika groen 140-260; Pa-
lila 105-230; Paprika oranje
')5; Paprika paars 280-660; Pa-
rood 320-435; Paprika spits
)0; Pepers bont 180-190; Pe-
■^groen 490-570; Pepers rood
—80; peterselie bos 22-46; Poste-
i-45; Radicchio Rosso 340-480;
glas 28-40; Radijs puntzak 22-
idijs witpunt Ing. 17-18; Rettich
i; Rode Kool 37-49; Selderij
23; Sla poly glas 14-46; Snijbo-
as 340-840; Sperziebonen glas
70; Spruiten 67-101; Suikermais
Tomaten 60-156; Tomaten
Ï9-360; Tomaten rood 59-152;
165-130; Vleestom ex licht 130-
fleestomaten 110-148; Vleesto-
licht 132-153; Vleestomaten
|jfjl09-141; Witlof 290-420.
(Vervolg van de voorpagina)
AMSTELVEEN De gis
teren aangekondigde
maatregelen om 400 mil
joen gulden te bezuinigen,
moeten de KLM in staat
stellen de winstdoelstel
ling varFvijf procent van
de omzet blijvend waar te
kunnen maken. Deze
winst is nodig om de ver
mogensverhoudingen ge
zond te houden en de toe
komst van de KLM als
zelfstandig luchtvaartbe
drijf veilig te stellen.
Aanleiding voor de extra be
zuinigingen bij KLM is de
druk die staat op de inkom
sten. Ondanks een goede ver-
'voersgroei stijgen de kosten
namelijk sneller dan de in
komsten. Daardoor stijgt de
concurrentie van luchtvaart
maatschappijen met lagere
kosten voortdurend.
Scherp hogere brandstofprij
zen en assurantiekosten, nade
lige invloed van wisselkoersen
en van de dreigende oorlogssi
tuatie in de Golf veroorzaken
een zware terugval in de re
sultaten van de luchtvaart.
Vorige week donderdag al
kondigde de maatschappij aan
rekening te houden met een
aanmerkelijk verlies in het lo
pende boekjaar.
De vakbonden hebben giste
ren gematigd gereageerd op de
KLM-plannen. De Unie Bur
gerluchtvaart van de BLHP
spreekt van „minder paniek
dan we voorzagen". De CNV
vindt dat het aantal te schrap
pen arbeidsplaatsen meevalt
en de FNV-woordvoerder zegt
dat het KLM-plan bezonnen
heid uitstraalt maar niettemin
grote twijfels oproept. De bon
den vrezen dat met dit plan de
«55288231V
1L.J' 'llim®.
-T^IwuuA^iJ'nriui li-
Het hoofdkantoor van KLM in Amstelveen. Een deel van de banen die de KLM schrapt, verdwijnen
ibij de administratieve afdelingen. foto: anp
kous niet af is. Mario Lander
van de Unie Burgerluchtvaart
denkt dat de KLM eerder had
kunnen ingrijpen als de direc
tie minder bezig was geweest
met extern beleid, zoals het
vormen van strategische alli
anties om haar internationale
koppositie veilig te stellen.
Lander: „Intussen gleed intern
bij de KLM de kritische bela
dingsgraad naar beneden".
Misschien moet de KLM over
wegen of zij wel zo'n promi
nente rol moet spelen op het
internationale luchtvaartto
neel, meent Lander.
Flexibiliteit
Zowel districtsbestuurder Bert
Duym van de FNV als Erik
Aarts van de CNV zijn be
zorgd over de opmerkingen
die de KLM-directie heeft ge
maakt over grotere flexibiliteit
bij inzet van personeel, onder
meer te bereiken door het be
spreekbaar maken van veran
deringen in werkroosters.
Duym: „Dat mag niet leiden
tot hogere werkdruk en ver
slechtering van arbeidsvoor
waarden. Deze problemen los
je niet op door mensen gewoon
harder te laten werken. Doel
matiger inzet van personeel is
vooral een managementpro-
bleem". CNV en FNV eisen
een garantie dat gedwongen
ontslagen worden voorkomen.
Behalve flexibeler inzet van
personeel, gaat de KLM bekij
ken of onrendabele luchtlijnen
moeten worden opgeheven.
Die zouden met name in het
Midden-Oosten te vinden zijn.
Op sommige bestemmingen is
sprake van 20 tot 40 procent
minder vervoer. Maar ook op
Europese lijnen moet de bela
ding aanzienlijk omhoog, vindt
de directie.
De KLM gaat er vanuit dat de
olieprijs teruggaat naar het ni
veau van rond de 20 dollar per
vat, althans naar een prijs in
de orde van grootte van voor
de Golfcrisis. Dat is het uit
gangspunt geweest bij de giste
ren gepresenteerde bezuini
gingsoperatie. Blijft de oliecri
sis de komende jaren op het
huidige hoge niveau van zo'n
veertig dollar per vat, dan zal
de KLM de plannen voor ver
laging van de kosten binnen
drie jaar met minimaal 400
miljoen gulden moeten her
zien. De maatschappij gaat uit
van een vervoersgroei van 6
tot 7 procent bij de huidige
dollarkoers maar een aanzien
lijk dalende olieprijs. Bij dat
scenario zou KLM na 1993
weer in de zwarte cijfers
moeten zitten.
Om de kritische beladings
graad (vliegtuigbezetting die
minimaal nodig is om kosten
dekkend te vliegen) te verla
gen, schrapt de KLM onder
meer 500 vacatures die niet
van direct belang zijn voor de
produktie.
De aflevering van twee Boeing
747-400-vliegtuigen zal na
overleg met vliegtuigfabrikant
Boeing mogelijk met respectie
velijk een half jaar en een jaar
worden uitgesteld, zo zei drs.
P. Bouw, aanstaand president-
directeur van de KLM. In
dienstneming van moderne
lange-afstandsvliegtuigen en
liberalisering van de lucht
vaart zullen de KLM in staat
stellen het vervoer meer te
spreiden over de dag en daar
door efficiënter te werken.
DEN HAAG Holland
Sea Search (HSS) heeft
over de eerste zes maan
den van dit jaar een netto
winst geboekt van 1,58
miljoen gulden.
In de eerste zes maanden van
1989 boekte het bedrijf nog
een verlies van bijna drie ton.
De onderneming die zich toe
legt op de winning van olie en
gas maakte gisteren daarnaast
bekend dat de omzet steeg met
115 procent naar f 5,2 miljoen.
Volgens Holland Sea Search is
de omzetstijging vooral te dan
ken aan het uitbreiden van
het belang in een gasveld. De
gemiddelde gasprijs lag over
het eerste halfjaar van 1990
ruim een derde hoger dan in
de eerste zes maanden van
1989. Voor dit jaar verwacht
Holland Sea Search een gelijk
jaarresultaat als in 1989: 2,5
miljoen gulden nettowinst.
De goede berichten gaan voor
af aan de buitengewone aan
deelhoudersvergadering van
HSS op 30 oktober. Dan be
noemen de aandeelhouders
twee nieuwe leden van de
raad van commissarissen be
noemen, die de twee afgetre
den leden C. de Bruin (groot
aandeelhouder HSS) en P. van
Dongen moeten vervangen.
Ook zal het ontslag van mede
directeur R. Kuijper worden
besproken. Door het vrijwillig
aftreden van De Bruin en Van
Dongen wordt volgens Gilis-
sen tegemoet gekomen aan de
wens van een paar aandeel
houders om onafhankelijke
commissarissen' te hebben.
Voor de twee afgetreden leden
wil HSS F. Hoogendijk (ex-
topman bij de Amro) en J. Sil-
cock (onder andere ex-Shell)
voordragen.
AMSTERDAM Text Lite, dat handelt in zaktelexen
en lichtkranten, verkeert in betalingsmoeilijkheden.
Gisteren verleende de Amsterdamse rechtbank surse
ance van betaling aan het bedrijf.
Vorige maand al bleek tijdens een buitengewone aandeelhou
dersvergadering dat de directie om geld zat te springen om de
niet aan de aandeelhouders overlegde herfinancieringsplan
nen te bekostigen. De vergadering gaf geen toestemming voor
een onderhandse plaatsing van alle ongeveer 4 miljoen nog niet
uitgegeven aandelen van het bedrijf. Een bestuurslid van Text
Lite meldde tijdens de bijeenkomst dat als er niet snel geld op
tafel zou komen, de weg naar surseance kort zou zijn. Zijn visie
werd onderstreept door enkele aandeelhouders die het bedrijf
„zo goed als failliet" noemden. Directeur Van Wasbeek ver
klaarde dat de vertraging in het opstellen van de concrete herfi
nancieringsplannen voor een groot gedeelte te wijten was aan
het in augustus afgeketste samenwerkingsverband met een Tai
wanees bedrijf, dat twee miljoen gulden aan aandelenkapitaal
plus een lening van 1,25 miljoen gulden zou inbrengen.
wet tot strafbaarstel-
g van misbruik van
Drwetenschap werd op
februari 1989 van
icht. In het verslag
>r 1989 van de Amster-
Effectenbeurs
jrdt over die wet ge-
[d: „Indien in de markt
itandigheden worden
lignaleerd die hiertoe
ileiding geven, worden
ir het controlebureau
samenhang met de
bestaande controle
de naleving van de
idelcode, vooronder
ken naar mogelijke
[tsovertredingen inge-
d.
nl constatering of ernstig
ioeden van wetsovertre-
wordt aangifte .gedaan
r de officier van justitie in
3,«sterdam, die beslist over
f fntuele inschakeling van
il Economische Controle-
'nst. In 1989 werden tien
ironderzoeken verricht
de naleving van de mo
de, waarvan twee tot
Jifte leidden".
:e duidelijke taal plus ten-
iste één geval dat een ont
zaglijke massa publicatie
kreeg - denk hier aan de uit
eindelijk" op niets uitgelopen
zaak tegen Willem Smit van
Datex Holding - zijn volko
men voorbijgegaan aan de ge-
dachtenkistjes van veel top
mensen. De droevige Datex-
affaire zou alle topmensen
plus hun juridische en andere
adviseurs aanleiding hebben
moeten geven uiterst voor
zichtig te zijn bij aan- en ver-
kooptransacties in aandelen
van de eigen ondernemingen.
Voorzichtigheid op dit vlak
blijkt echter voor deze top
mensen en hun adviseurs te
hoog gegrepen. Nu ja, je kunt
natuurlijk stellen dat zij in het
beroepsleven uur na uur, dag
na dag grote en kleine risico's
nemen en daarmee hebben le
ren leven. Daarbij komt dat
voorwetenschap zeker sinds
de Middeleeuwen al een
machtig wapen is in de strijd
om het bestaan van handela
ren en bankiers. Nog steeds is
voorwetenschap voor het
bedrijfsleven een mogelijk
heid om orders te vergaren, al
was het alleen maar vanwege
de continuïteit en de rentabi
liteit.
Denkpatroon
Je zou dus kunnen stellen dat
voorwetenschap zit ingebak
ken in het denkpatroon dat
iedere rechtgeaarde indus
trieel, bankier en handelaar
van huis uit heeft meegekre
gen.
Kortom, van 'voorwetenschap
mag je gebruik maken, behal
ve in de omgang met de aan
delen van je eigen onderne
ming.
En de hoeveelheid voorwe
tenschap die banken bezitten
dank zij de kredietverstrek
king aan hun grote klanten
moet enorm zijn. Zouden zij
van die voorkennis werkelijk
nooit gebruik maken om bij
voorbeeld de portefeuilles van
hun beleggingsfondsen aan te
vullen dan wel op te schonen?
In de hoogste bankkringen
hoor je altijd bij hoog en bij
laag beweren dat zoiets nooit
en te nimmer gebeurt. Soms
bekruipt mij ondanks alles
twijfel aan de juistheid van
die pertinente verklaringen.
Om meer dan een reden ver
bijstert mij niettemin het ge
dwongen vertrek van ir. R. de
Wit, die per 1 juni 1990 werd
benoemd tot lid van de raad
van bestuur van Center Pares,
maar dezer dagen alweer ver
trok als gevolg van een voor
wetenschapaffaire (zoals u
zich misschien herinnert zal
de Schotse bierbrouwerij
Scottish and Newcastle, die
nu al een belang van 80 pro
cent in Center Pares heeft,
een bod van 80 gulden op de
resterende 20 procent van het
kapitaal uitbrengen). Het con
trolebureau van de beurs is
tot de ontdekking gekomen
dat hij in augustus en septe-
mer telkens 1000 aandelen in
zijn eigen onderneming had
gekocht, hoewel toen al het
komende bod op de bij derden
nog uitstaande aandelen Cen
ter Pares in kannen en krui
ken zou zijn geweest. Het is
een flutzaak, omdat De Wit
aan beide transacties een
winst van hooguit 35.000 gul
den kan hebben overgehou
den. Zet je voor zo'n klein be
drag je bestaan op het spel?
Het is niet of nauwelijks te
geloven.
Adviseurs
Ir. De Wit moet zich hebben
omringd met heel slechte ad
viseurs. Dat valt mij tegen
van een internationaal opere
rende bungalowparkenreus
als Center Pares. Nog frap
panter is het feit dat hij ken
nelijk nooit via dag- en week
bladen kennis genomen heeft
van het van kracht worden
van de wet misbruik van
voorwetenschap en vooral
van de Datex-affaire, waar
aan vrijwel alle dag- en week
bladen smeuïge artikelen heb
ben gewijd. Bovendien blijkt
het blad van de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB)
niet tot zijn lectuur te beho-
Moet ik hieruit nu de conclu
sie trekken dat de Nederland
se topfunctionaris in het alge
meen slecht geïnformeerd is?
Mede door andere kwesties in
ons bedrijfsleven begin ik
daar steeds sterker in te gelo
ven. Alle grotere affaires
waardoor dat bedrijfsleven in
de jaren zeventig en tachtig
werd geteisterd - Nederhorst,
Van Gelder Papier, OGEM,
enzovoort - hebben de top
functionarissen en hun advi
seurs geen centje voorzichti
ger gemaakt. Het lijkt mij toe
dat orderjacht hun voornaam
ste bezigheid is en dat zij bo
vendien hun. tijd stuk slaan
met besprekingen over over
names en dergelijke. Het soci
ale verkeer in bars en restau
rants laat ik maar buiten be
schouwing. Ook daar kunnen
echter profijtelijke voorwer
tenschapaffaires (in eikaars
ondernemingen) ontstaan.
Misverstand
ter niet onthouden. Het Fi-
nancieele Dagblad schrijft dit:
„Volgens zijn advocaat, jhr.
mr. Th. Sandberg, heeft De
Wit de aandelentransacties
niet verricht in verband met
het openbare bod. Toen hem
op 6 september de modelcode,
waarin de richtlijnen van
handelen in aandelen van de
eigen onderneming zijn vast
gelegd, werd voorgelegd,
heeft De Wit onmiddellijk er
kend in het bezit te zijn van
1000 aandelen Center Pares.
De tweede transactie had ver
volgens een verkooporder
moeten zijn, maar pakte door
een misverstand uit in- een
aankooporder, aldus de raads
man van De Wit".
Op 1 juni lid van de raad van
bestuur worden, op 6 septem
ber in kennis worden gesteld
van de modelcode, een ver
kooporder die als aankoopor
der werd uitgevoerd en een
niet te geloven gebrek aan
elementaire, uit de media op
te diepen kennis over de ta
boes op het gebied van handel
in aandelen in de eigen on
derneming. Wat een klungel
werk! Als het in het gehele
Nederlandse bedrijfsleven zo
toegaat zal dat bedrijfsleven
in de komende jaren door uit
gekookter figuren in de ande
re EG-landen onder de voet
gelopen worden. Er is dan
echter om gevraagd!
bos kalis c 13.30 13.20
braai beh 31.00 31.00
bredero 18.70 0NG
1 breder c 17.80 0NG
breevast c 13.30 13.30
burg heybr 2750.008 2750.00B
908.00
908.00
calve pr 845.00
center pa c 78.80
chamotte 3.40
ckk 165.00
claimindo c 332.00
content beh 21.70
cred lyonn
h. c 52.00 52.50
6.30
6.30
4120.00L 4120.001
1130.00 1115.00
147000. 146000.
p 14700.0 14600.0
15900.0 15800.0
Sunk c 21.50
stad rott c 42.10
telegraaf c 84.30
text twenthe 77.50
tulip comp
ubbink
unil 7 c pr
unil.6 pr
unil.4 pr
Ih c 128.00 129.001
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 21440 - 22040 21690 - 22290 onbewerkt 220 - 290 225 - 295
bewerkt 23640 23890 bewerkt 330 340
Vriendelijke markt
AMSTERDAM Damrak
zette gisteren de vriendelijke
stemming enigszins versterkt
voort. Dit door handelaren
zuiver technisch genoemde
herstel kreeg vleugeltjes toen
in de middag Wall Street flink
hoger opende. De dag werd af
gesloten met een 1,2 punt ho
gere stemmingsindex op 94,2.
De CBS-koersindex eindigde
0,5 punt hoger op 170,6. De
omzetten waren met 760 mil
joen mager. In aandelen ging
maar voor 347 miljoen om.
Bij de hoofdfondsen gaf Ned-
lloyd een herstel te zien van
4,64 procent op 38,30. Collega
VOC verbeterde 0,50 tot
ƒ37,80 en Pakhoed, waar men
een aandelensplitsing ver
wacht, won 1 op 188. KLM,
die in de middag een grote re
organisatie aankondigde,
kroop 0,40 vooruit naar
ƒ20,60. Ook fondsen als DAF,
Heineken, Océ, Wolters Klu-
wer, Akzo, DSM, Philips en
Polygram namen plaats in de
lift omhoog.
In de lokale afdeling van de
markt klom het handelshuis
Hagemeyer ƒ2,50 naar ƒ103.
Verzekeraar Stad Rotterdam
voegde 0,90 toe op 43 en
offshore-onderneming IHC
Caland won ƒ1,10 op 51.
NBM-Amstelland was twee
dubbeltjes in herstel op 8,70.
Tot de fondsen die een be
scheiden herstel boekten be
hoorden verder onder meer
VRG, Verto, Norit, Orco,
Flexovit, Nutricia, Grolsch, Pi
relli en Randstad.
De obligatiemarkt reageerde
hoegenaamd niet op de aange
kondigde 9,25 procent lening
die de staat gaat uitgeven. Het
is een tienjarige lening die
eerst volgens het tendersys
teem de markt op gaat. Later
kan via de toonbank worden
ingeschreven.
