olkestein heeft spijt
yi/C~zfre>r
Fors banenverlies schudt ambtelijke wereld wakker
duinrell
Max Tailleur de man achter 'Sam en Moos'
Ritzen: Conclusies over
reorganisatie voorbarig
)-LEIDER STEEKT HAND IN EIGEN BOEZEM
IbAAG Op het
1 moment had Frits
iqtein zijn tactiek
algemene be-
'ingen veranderd,
atj eerste echte optre-
leider van de
oppositiepartij
niet voor de felle
op het kabinet,
oor een inhoudelij-
iek.
NA LANGE PERIODE VAN MYSTERIEUS STILZWIJGEN:
SYZ wil in haven
geen uitbreiding
arbeidsplaatsen
Herfstvakantie?
Kom naar Duinrell!
VAKANTiE
CcidócGouiont
QeidóaQowumt
ZATERDAG 13 OKTOBER 1990 PAGINA 3
(Vervolg van de voorpagina)
AMSTERDAM Max Tailleur zal voor velen
de man blijven van 'Sam en Moos', het onaf
scheidelijke koppel dat in vrijwel al zijn mop
pen, verteld met een sappig jiddisch accent, fi
gureerde. Maar Tailleur was meer dan alleen
maar een komiek. Zijn actie 'Geef Max de zak'
werd een begrip in ons land.
De komiek Max Tailleur werd op 12 juni 1908
geboren in Amsterdam. Op 18-jarige leeftijd
verliet hij Nederland om in België zijn geluk te
beproeven in de diamanthandel. Dat was armoe
troef, heeft hij achteraf altijd van die periode
gezegd. Zijn hart ging toen al uit naar het thea
ter en in het Palace Theater wist Max Tailleur
een plaats in het koor te bemachtigen.
Na vier jaar, in 1931, keerde hij terug naar zijn
geboorteplaats Amsterdam. In de oorlogsjaren
vluchtte hij naar Zwitserland en werd vandaar
op transport gezet naar het.Verenigd Konink
rijk. Hij keerde naar Nederland terug in de ge
lederen van de Irene Brigade en werd later ad
judant van prins Bernhard, die hem tot zijn
persoonlijke vrienden rekende. Tailleur woon
de geruime tijd op het paleis bij de koninklijke
familie. Hij hervatte zijn artiestenloopbaan on
der andere in het cabaret van Tony Hartweger
en richtte in 1952 het zo beroemd geworden ca
baret De Doofpot op. In 1969 gaf hij het start
sein voor de oprichting van de stichting „Beter
met Max". Zijn inzet voor reuma-patiënten le
verden Tailleur, zelf reuma-patiënt, in 1978 de
„Prix d'Humanité" op. In 1987 diende Tailleur
„wegens meningsverschillen met het bestuur"
zijn ontslag in als directeur van de naar hem
genoemde stichting. De stichting had moeite
om de reizen te kunnen blijven financieren,
omdat de inzameling van tweedehands kleding
onvoldoende opleverde. In 1988 ging de stich
ting „Beter met Max" uiteindelijk failliet.
DEN HAAG Het is volgens minister Ritzen van onderwijs
volstrekt voorbarig om „welke conclusie dan ook te trekken"
over de uitgelekte plannen over de reorganisatie van zijn depar
tement.
Uit een interne notitie blijkt dat secretaris-generaal Meijerink
het aantal directies bij Onderwijs wil terugbrengen van 45 naar
18. Naast de halvering van de ambtelijke top staan er volgens de
ambtenarenbonden in totaal 400 tot 500 banen op de tocht. Rit
zen zei gisteren dat de discussie over de reorganisatie zich pas in
de tweede fase van een nog lang niet afgeronde procedure be-
vindt. „Praten over het aantal banen dat zal gaan verdwijnen, is i
niet aan de orde", zei hij. Ritzen zei dat hij met de reorganisatie
politiek gezien zijn nek uitsteekt. „Mensen stemmen niet op je
omdat je een goed functionerend departement hebt gecreëerd
aldus de minister. „Wetgeving en nota's bieden veel meer moge
lijkheden om je te profileren. Staatssecretaris Wallage en ik kie
zen echter heel bewust voor de lange termijn".
J (Van onze
lirientaire redactie)
hij niet moeten doen.
aanzien van de VVD
^minste ter harte ging.
let de grootste opposi-
speelde de coalitie-
el^ CDA en PvdA uiteen
ich de taak van de op-
maar de coalitie
'n beetje de VVD.
ia de pijnlijke neder-
le Kamer heeft Bolke-
ijt. Maar hij schaamt
„Ik ben meer een
dan een spreker",
e(j „Iemand die de trap
in zich realiseert wat
i inoeten zeggen. Ik kan
j rom niet zo schuldig
gjHet is een illusie te
dat je een wig kunt
jtussen CDA en PvdA
iken dat je die partijen
'iade zou kunnen be
rokkenen. Wij hebben 22 ze
tels en de coalitie 103. Dat
geeft toch duidelijk aan dat je
niet zo heel veel kunt uitha
len".
De laatste avond was het ergst.
Bolkestein diende een motie in
waarin hij vroeg alle begrotin
gen van de departementen af
zonderlijk onder voorbehoud
goed te keuren. De Kamer
lachtte hem keihard uit.
PvdA-fractieleider Wöltgens
zei dat hij zoiets nog nooit had
meegemaakt en premier Lub
bers zette hepi zelfs te kijk.
Pijnlijk
Bolkestein had zichtbaar moei
te met de interrupties. Hij
werd geregeld om de oren ge
slagen door Wöltgens en diens
CDA-collega Brinkman. De
laatste plaatste J3olkestein zelfs
voor een pijnlijk feit in de dis
cussie over de controle van de
maatschappelijke organisaties.
Bolkestein noemde daarbij de
woningbouwcorporaties als
voorbeeld van organisaties die
te weinig worden gecontro
leerd. Brinkman hield hem
prompt een recente motie on
der de neus waarin de VVD
decentralisatie naar woning
bouwcorporaties juist had ge
steund. Bolkestein kon zich er
niet uitredden. „Ik denk dat ik
dat thema beter had moeten
voorbereiden", zegt hij.
De VVD-leider, in een opval-
Frits Bolkestein: „Ik ben niet
zo'n prater".
foto: dijkstra
lend openhartige bui, geeft
ook toe de techniek van het
debatteren nog niet goed on
der knie te hebben. „Maar dat
kun je leren. Net zoals je kunt
leren schrijven. Ik vind trou
wens dat er te veel waarde
wordt gehecht aan interrup
ties. Het is de kunst om daar
zuinig mee te zijn. En als je
dan interrumpeert, dan moet
dat ook dodelijk zijn".
Alsof het nog niet erg genoeg
was geweest, had Wöltgens op
de laatste avond nog eens hard
uitgehaald naar de VVD. Hij
herinnerde aan de enorme
kritiek toen de begroting nog
vers was, maar hij had daar
van in de debatten niets terug
gezien. De VVD had niet eens
een deugdelijke tegenbegro-
ting gemaakt en de paar finan
ciële voorstellen die werden
gedaan waren op geen enkele
manier doortimmerd; niets
was doorberekend door het
Centraal Planbureau (CPB).
Dat was ook de reden dat fi
nancieel woordvoerder De
Korte een paar keer werd
weggehoond. Bolkestein valt
De Korte echter niet af.
„Ik heb onderschat dat kabi
net en coalitie de VVD hard
zouden aanvallen op het ont
breken van een tegenbegro-
ting. Gezien onze felle kritiek
op de Miljoenennota was het
inderdaad tactisch beter ge
weest als ik op de eerste dag
van de beschouwingen om
standiger met argumenten had
uitgelegd waarom de VVD
niet met een tegenbegroting
zou komen. Jammer, dat had
ik beter moeten aanpakken".
De VVD vreesde dat het debat
dan in het teken zou komen te
staan van haar alternatieve
begroting en dat het te weinig
over de Miljoenennota zou
gaan. Met als resultaat dat pre
mier Lubbers aan het eind van
drie dagen debatteren met in
stemming van de Kamer op
merkte dat de geachte afge
vaardigde de heer Bolkestein
zichzelf belachelijk had ge
maakt.
Afscheid Teenqs Gerritsen Onder de aanwezigen in de Nederlands- der zijn kampgenoot uit Natzweiler
Hervormde kerk in Wassenaar waren B.C.J.M. van Lanschot. Teengs Gerrit-
Onder grote publieke belangstelling is prins Willem-Alexander, minister Van sen overleed zondag, nadat hij in zijn
gisteren de oud-verzetsstrijder Teengs den Broek van buitenlandse zaken en auto onwel was geworden.
Gerritsen (82) in Wassenaar begraven, velen uit het voormalig verzet, waaron- foto: Stephen evenhuis
)ejRendement,
iperzuinig.
'riendelijk.
royaal warm water.
•n|350,- subsidie!
jg en milieubewust
het hoogste
:omfort. Kies Radson!
In NOX HR
IKE DONDERDAG DE
")GE BIJ UW KRANT MET
z ATIE OVER FILMS, MUZIEK
la», RECREATIE, EXPOSITIES
N COMPLETE AGENDA
r^olging
[fenpeace
1SM De Britse kapi-
het Greenpeace-actie-
Sirius wordt straf-
vervolgd voor de
die Greenpeace vo-
lovember in IJmuiden
Bij de actie blok-
ie milieuactivisten
de sluizen in IJmui-
irotest tegen de komst
'o-schepen naar Am-
Volgens de actievoer
den de schepen kern-
ian boord. Tijdens de
rd een boot van de
ie aangevaren door
BAAI
DEN HAAG Na een
lange periode van myste
rieus stilzwijgen over de
afslanking van de rijks
overheid is de ambtelijke
wereld wakker geschud.
Ingrijpende operaties bij
de ministeries van onder
wijs en wvc gaan de ko
mende jaren vele honder
den en zo mogelijk zelfs
duizenden banen kosten.
Opvallend is dat de vak
centrales zich behoorlijk
op de vlakte houden.
De reden van deze opstelling
is van tactische aard. Zowel bij
wvc als bij onderwijs was al
langer bekend dat er plannen
werden gemaakt voor de reor
ganisatie van de departemen
ten. De bonden zijn hierover
in een relatief vroeg stadium
geïnformeerd. Wel zijn zij ver
rast door de scherpe conclu
sies. Maar zij willen niet te
hoog van de toren blazen. Er
volgt immers nog een zwaar
seizoen, waarin de bonden
spijkers met koppen willen
slaan over een arbeidsvoor
waardenbeleid dat meer op het
bedrijfsleven is gericht. Bo
vendien zijn op alle ministe
ries voorstellen te verwachten
over het afstoten van taken en
het schrappen van banen.
Deze verplichting rust op de
schouders van alle ambtelijke
bazen van de ministeries, de
secretarissen-generaal. Zij
moeten het kabinet plannen
voorleggen voor de efficiëntie-
operatie, die uiteindelijk enke
le honderden miljoenen gul
dens moet opleveren.
Extra druk
Aan het einde van de algeme
ne politieke en financiële be
schouwingen deze week werd
een extra druk op de ambtena
ren gelegd. Het voordeeltje
voor bejaarden met een klein
pensioen en de 300 miljoen
gulden voor het openbaar ver
voer moeten immers gedeelte
lijk worden gefinancierd uit
besparingen op personeelskos
ten van het rijk. Het ligt voor
de hand dat daarom intensie
ver wordt gezocht naar moge
lijkheden om bij de ministeries
banen af te stoten.
Met al deze feiten in het hoofd
en de wetenschap dat zij altijd
hebben geroepen vóór een ef
fectief functionerende over
heid te zijn, nemen de bonden
een 'meegaande' houding in.
Uiteraard laten zij de rituele
klachten en zorgen horen. Zo
spreekt AbvaKabo-bestuurder
Van Hinsberg van „paniek
voetbal" van de twee departe
menten. De CFO stuurde gis
teren een spoedbericht rond
waarin vice-voorzitter Anne-
veld de efficiëntie-operatie
„uitermate bedenkelijk en be
dreigend" noemde. Maar feite
lijk heeft de vakbeweging ge
accepteerd dat er wordt gesne
den in het overheidsapparaat.
De enige zorg is dat er geen
gedwongen ontslagen vallen
en dat er een verantwoord so
ciaal beleid wordt gevoerd. Of
er nu een centrum-links of
een centrüm-.rechts kabinet
zit, sinds het begin van de ja
ren tachtig is het mes gezet in
het aantal ambtenaren. Kri
tisch meedenken is voor de
bonden een betere tactiek dan
voortdurend de kont tegen de
krib te gooien.
Overval
Zoals A. de Groot van de Cen
trale van Middelbare en Hoge
re Functionarissen (CMHF)
zegt: „Wij willen best meehel
pen aan een beter functione
rende overheid. We willen al
leen niet worden overvallen
door allerlei plannen, zoals nu
is gebeurd. Bij wvc zijn wel
getallen over het banenverlies
genoemd, bij onderwijs niet.
Hoe het ook zij, er zullen
moeilijke gevallen ontstaan.
Gedwongen ontslagen zijn on
bespreekbaar. Sociale opvang
van ambtenaren die weg
moeten en herplaatsing bij an
dere ministeries of het
bedrijfsleven staan voor ons
bovenaan de lijst. Het lijkt mij
dat de efficiëntie-operatie bij
wvc en onderwijs niet meer
nodig is als deze plannen wor
den uitgevoerd".
Volgens De Groot stelt de
overheid zich de laatste jaren
steeds harder op als werkge
ver. „Dat is voor ons op zich
geen probleem. Wij vinden dat
de overheid zich meer moet
gaan richten op het bedrijfs
leven, ook wat het salaris be
treft. Wij zijn geen tegenstan
der van een goed geölied appa
raat". De Groot is opvallend
voorzichtig op de vraag of nu
werkelijk „de trap van boven
af wordt geschoon geveegd".
Hiermee wordt bedoeld dat
hogere ambtenaren als eerste
de laan worden uitgestuurd,
omdat veel functies in die re
gionen overbodig zouden zijn.
„Ik weet niet of er nu een sys
tematiek achter zit. Ik kan
niet zeggen dat beide departe
menten met de oogkleppen op
topfunctionarissen wegsturen.
Ik geef toe, bij onderwijs zitten
er veel hogere banen bij. Maar
iedere zichzelf respecterende
topmanager kan het niet ma
ken om zo maar de beste me
dewerkers weg te sturen".
Het lukraak heenzenden van
ambtenaren is de omgekeerde
wereld, betoogt medewerker J.
Hoogteijling van het Instituut
voor Onderzoek van Over
heidsuitgaven (IOO). Dit onaf
hankelijke instituut doet we
tenschappelijk onderzoek naar
het financieel- en sociaal-eco
nomisch beleid bij de over
heid. Hoogteijling is niet tot op
het detail op de hoogte van de
plannen bij onderwijs en wvc.
Maar meer in het algemeen
wil hij wel kwijt: „Je kunt wel
beginnen met het schrappen
van banen, maar de vraag is of
dat een verstandige "beslissing
is. Eerst moet de overheid eens
kijken welke taken ze zelf wil
behouden en welke ze wil af
stoten aan bedrijfsleven of or
ganisaties. In de politiek staat
de bezuinigingsdoelstelling
echter centraal. Het hanteren
van de kaasschaaf is uitermate
dom. Het gaat om een ratione
le beslissing. Eerst besluit je
hoe groot of hoe klein je als
overheid wilt zijn. De geldbe
sparing is het sluitstuk van je
plannen".
Hoogteijling nuanceert de op
brengst van aflankings-opera-
ties onmiddelijk. „De bespa
ring is vaak niet werkelijk zo
groot. Er verdwijnen dan wel
ambtenaren maar even zo
goed worden managers en uit
zendkrachten ingehuurd om
dat het werk toch moet wor
den gedaan. Het komt voor dat
ambtenaren drie keer zo veel
verdienen als zij als organisa
tie-adviseur terugkeren op het
departement waar ze eerder
zijn afgevloeid".
CMHF-woordvoerder De
Groot noemt het „teleurstel
lend" dat de politiek na al die
jaren nog nooit een fundamen
tele beslissing heeft genomen
over het takenpakket van de
rijksoverheid. De afslankings
operaties uit twee CDA-VVD-
kabinetten sudderen nog wat
voort en lopen dit jaar af. Nu
ineens staat de omvang van
het rijk weer in het brandpunt
van de belangstelling. De
Groot: „Je kunt er vergif op
innemen: de afslanking is ook
de komende jaren een heet on
derwerp".
ROB SEBES
Smulpapen
Twee apen veror
beren de resten
van een verjaar
dagstaart in de
Amsterdamse
dierentuin Artis.
De taart was be
doeld voor de
orang oetang
Sam, die gisteren
zijn veertigste
verjaardag vier
de. Sam bleek
echter geen lief
hebber te zijn
van taart en ver
dween vóór de
tractatie arriveer
de. Tot genoegen
van de twee
smulpapen.
foto: anp
door WILLEM RUSTIER
ROTTERDAM De Rot
terdamse vereniging van
havenwerkgevers, SVZ,
wijst de eis van de Ver-
voersbond FNV nog dit
jaar 250 mensen extra in
de haven aan te nemen,
resoluut van de hand.
De SVZ heeft dit gisteren la
ten weten in reactie op de
„operatie stofkam". Dat is de
controle van de bond afgelo-
Adjunct-directeur L. Jansen
van de SVZ vindt dat de bond
moet ophouden met het noe
men van onjuiste cijfers over
het zwartwerken in de haven.
In tegenstelling tot de dertig
overtredingen die de bond zegt
te hebben vastgesteld, zijn er
bij de SVZ slechts zes overtre
dingen gemeld. Uiteindelijk
ging het om twee feitelijke
overtredingen van de cao,
waarop in overleg met de di
recties van de betrokken be
drijven direct actie is onderno
men, aldus Jansen.
Volgens de SVZ loopt de bond
vooruit op een onderzoek van
bonden, werkgevers en het
Gemëentelijk Havenbedrijf
naar de toekomst van de geza
menlijke arbeidspool SHB.
„Als de FNV zegt dat de SHB
met 150 nieuwe arbeidsplaat
sen moet worden uitgebreid is
dat opnieuw onzorgvuldig en
een veel te vroege conclusie",
aldus Jansen. Overigens wil de
bond er nog dit jaar honderd
nieuwe arbeidsplaatsen in de
pool en 150 vaste banen in de
bedrijven bij.
De werkgeversvereniging
wijst tevens de klacht van de
hand over het inschakelen van
andere bedrijven. Het gaat om
bedrijven die lid zijn van de
SVZ, die hun personeel be
schikbaar stellen aan andere
SVZ-leden. Voor dit personeel
wordt de haven-cao gevolgd.
Dit heeft niets met koppel-
baas-praktijken te maken, 'al
dus de SVZ. De FNV liet aan
het begin van de week weten
dat de drijven koppelbazen in
schakelden die een loopje na
men met de haven-cao.
(ADVERTENTIES)
Vier de herfstvakantie op Duinrell.
Zondag 21 oktober is helemaal
speciaal met een extra feestelijke
afsluiting van het seizoen! Daar
na blijven de luxueuze Tikisauna
en het tropische Tikibad de hele
winter open.
Duinrell.., dóór kikker je van op.
Duinrell'!2242 JP Wassenaar
Telefoon: 01751 - 14765
Zaterdag 20 oktober
verschijnt bij deze krant de special
Informatie over de adverleermoge-
lijkheden wordt u graag verstrekt
door Martin Wetsink, bereikbaar
onder nummer 071 - 122 244
