Leken dragen Indonesische RK kerk
Oude verhalen worden nieuwe werkelijkheid
CëidócSoiLtCLI
kerk
wereld
brieven
/lezers
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
QeidóaQowuwt
DONDERDAG 11 OKTOBER 1990 PA<
GEEN CONCURRENTIE MEER TUSSEN BIJBELORGANISATIES
ERMELO/DEN HAAG De Wereldbond van Bijbelgenoot
schappen en een aantal evangelische bijbelorganisaties hebben
besloten nauw te gaan samenwerken. Dat hebben zij deze
maand in het Engelse Horsley's Green met elkaar afgesproken,
meldt de Nederlandse organisatie Kruistochten in Ermelo.
De organisaties hopen door hun werkzaamheden op elkaar af
te stemmen dubbel werk en „schadelijke concurrentie" te
voorkomen. Ook verwachten zij zo beter te kunnen voldoen
aan de enorme vraag naar bijbels in de Derde Wereld, de Sov
jetunie en de vroegere communistische landen in Oost- en Mid
den-Europa.
Woordvoerder J. van Capelleveen van het Nederlands Bijbel
genootschap spreekt van een opmerkelijke ontwikkeling. Sa
menwerking tussen de bijbelgenootschappen en de evangeli
sche organisaties zou tien jaar geleden nog niet mogelijk zijn
geweest. Onder meer de contacten van de bijbelgenootschap
pen met de Wereldraad van Kerken waren vele evangelische
organisaties een doorn in het 'oog.
Op initiatief van het Nederlands Bijbelgenootschap komen
waarschijnlijk in november diverse bijbelorganisaties in ons
land, waaronder de vroegere 'smokkelorganisaties', bijeen om
zich te beraden over samenwerking bij de verspreiding van bij
bels in Oost-Europa.
Tot de evangelische bijbelorganisaties die tot samenwerking
hebben besloten, behoren de Wycliffe Bijbelvertalers, Bibles
for the World en Living Bibles International, in Nederland be
kend door de uitgave van Het Boek, de bijbel in hedendaags
Nederlands.
Je moet niet op je
lauweren rusten. Als je
dat probeert, zak je er
door.
PAX CHRISTI-
DELEGATIE:
Geweld bedreigt
onderhandelingen
blank en zwart
DEN HAAG De geweldda-
dige atmosfeer in Zuid-Afrika
en de onwil of het onvermo
gen van de regering De Klerk
daar verandering in aan te
brengen, vormt een bedrei
ging voor het slagen van het
onderhandelingsproces tussen
blanken en zwarten.
Dat is een van de conclusies
in het verslag van de delega
tie onder leiding van burge
meester dr. W. van Kemena-
de die onder supervisie van
Pax Christi begin juli Zuid-
Afrika heeft bezocht. Volgens
de delegatie bestaat er een
groot verschil van mening
tussen de blanken en zwarten
over de toekomstige inrich
ting van Zuid-Afrika. Het
ANC en vele vertegenwoordi
gers uit de Zuidafrikaanse
kerken zouden het liefst zien
dat dat er een gekozen grond
wetgevende vergadering tot
stand komt om vast te stellen
hoe de aanhang van de ver
schillende politieke organisa
ties in Zuid-Afrika is ver
deeld. De regering-De Klerk
zou daarentegen het over
gangsproces zo lang mogelijk
in eigen hand willen houden
en de verschillende politieke
organisaties een stem willen
geven bij de opzet van een
nieuwe grondwet en wel zo
dat de rechten van elke groe
pering afzonderlijk gewaar
borgd zijn. Bovendien wil De
Klerk zo'n grondwetsvoorstel
laten beoordelen door de
Zuidafrikanen die er hun veto
over mogen uitspreken.
Dit verschil van mening is
volgens de delegatie een be
langrijk struikelblok op weg
naar onderhandelingen. Bé-
lemmerend voor die onder
handelingen is ook de be
staande veiligheidswetgeving
die een uiting is van de in de
grondwet verankerde apart
heidspolitiek.
Dr. H. Jonker
overleden
BILTHOVEN Dr. H. Jon
ker, emeritus-hoogleraar
praktische theologie aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht, is
dinsdag in Bilthoven overle
den. Hij is 73 jaar geworden.
Jonker werd in 1959 namens
de Nederlandse Hervormde
Kerk hoogleraar praktische
theologie in Utrecht. Op 1 fe
bruari 1984 ging Jonker met
emeritaat. Jonker, die in 1954
promoveerde op een proef
schrift over de Duitse filosoof
Karl Jaspers, heeft tal van
functies vervuld. Hij was on
der meer lid van de hervorm
de raad voor de zaken van
kerk en theologie en be
stuurslid van de vereniging
tot verspreiding van de Heili
ge Schrift. Ook was hij actief
in de Anti-Revolutionaire
Partij. Tot de boeken die Jon
ker publiceerde, behoren
'Zuid-Afrika in opspraak'
(1977) en 'Theologische
Praxis' (1983).
VATICAANSTAD
Door het grote tekort aan
priesters zijn het steeds
meer de leken die de RK
Kerk in Indonesië dra
gen. Bovendien wordt de
eucharistie op veel plaat
sen maar twee of keer
keer per jaar gevierd, zo
dat de Kerk een steeds
protestantser gezicht
krijgt, aldus de in Loon
op Zand geboren bisschop
Michael C.C. Coomans
m.s.f. van Samarinda op
Kalimantan, het vroegere
Borneo.
Zijn bisdom, dat zeven maal
zo groot is als Nederland,
heeft slechts 33 pastoors, ter
wijl het aantal rooms-katho-
lieken (ongeveer 70.000) jaar
lijks met vijf tot tien procent
groeit. Ook het aantal pries
ters neemt toe, maar houdt de
groei van het aantal gelovigen
niet bij. De 24 parochies zijn
onderverdeeld in 350 gemeen
schappen met een eigen plaat
selijk bestuur.
Enerzijds vindt Coomans, een
van de weinige bisschoppen
zonder toga op de synode in
Rome, het belangrijk dat le
ken hun plaats in de bestuurs
structuur innemen. Ook in de
steden wordt de Kerk steeds
meer door leken 'gerund', een
belangrijke zaak, aldus Coom
ans. Naar zijn mening worden
overigens nog lang niet alle
mogelijkheden voor leken in
de Kerk benut.
Anderzijds maakt hij zich ook
zorgen, zoals hij duidelijk in
zijn interventie op de synode
liet blijken. De 33 pastoors
voor zo'n uitgestrekt bisdom
(verhoudingsgewijs zouden
dat voor heel Nederland niet
meer dan vijf pastoors zijn)
komen slechts twee a drie
maal per jaar in een kampong
om er de eucharistie te vie
ren. Alleen langs de kust is
vervoer per auto mogelijk; in
het binnenland gaat het per
boot of prauw. „Ja. 't is een
heel groot Giethoorn."
Bisschop M. Coomans van Amarinda tijdens zijn interventie
op de bisschoppensynode in Rome. foto: anp
Woorddiensten
Als gevolg hiervan is het on
mogelijk dat de rooms-katho-
lieke gemeenschappen in In
donesië vanuit de eucharistie
leven, zoals het gebruik bin
nen de RK Kerk is. Er wor4
den bijna alleen maar woord
diensten gehouden. Daardoor
krijgt de Kerk een steeds pro
testantser gezicht. Coomans
wijst er op dat ook bij de eu
charistieviering de bijbel een
steeds belangrijker plaats is
gaan innemen.
Hoe moet dat met de eucha
ristie in de toekomst, vragen
de Indonesische bisschoppen
zich af. Het Tweede Vaticaans
Concilie heeft uitgesproken
dat de eucharistie het hoogte
punt van de eredienst is. Als
die gedachte ook in Indonesië
werkelijkheid moet worden,
dan is er „een ander soort
priesters" nodig. Als Rome
daarentegen aan het celibaat
vasthoudt, dan zal het nog een
hele poos zo blijven.
De Indonesische bisschoppen
conferentie heeft tijdens het
ad limina-bezoek in 1980 aan
Rome de vraag gesteld qf ge
huwde mannen priester kon
den worden. Het Vaticaan
heeft daarop negatief gerea
geerd. Dit bleek deze week
ook toen Curiekardinaal An
tonio Innocenti, prefect van
de congregatie voor de geeste
lijkheid, op bijna spottende
wijze een vraag beantwoordde
over de mogelijke priesterwij
ding van 'viri probati' (ge
huwde mannen, die zich in
kerk en maatschappij hebben
bewezen). Opheffing van het
celibaat, al is het langs een
omweg, is onder deze paus
uitgesloten, zo beaamt mgr.
Coomans.
Richtlijnen
Het is volgens Coomans „on
mogelijk" dat de synode alge
mene richtlijnen voor alle se
minaries uitgeeft. „Dat zou
een ramp voor de Kerk zijn.
Centralisatie belemmert in-
culturatie die om deling van
macht en vraagt.
De priester dient de gemeen
schap niet alleen door het be
dienen van de sacramenten,
maar ook door deel te hebben
aan hun leven en lijden. Of,
zoals de andere afgevaardigde
uit Indonesië, bisschop Anton
Pain Ratu van Atambua deze
week in zijn interventie over
de priester zei: „Zijn verkon
diging van het Woord en zijn
profetische rol zijn op zijn
minst zo belangrijk als zijn
bediening van de sacramen
ten."
In het werkdocument voor
deze synode ('Instrumentum
laboris') werd volgens beide
Indonesische bisschoppen te
veel nadruk gelegd op het
mystieke karakter van het
priesterschap en te weinig ge
sproken over het eigenlijke
werk. „Het was te theoretisch
en te Westers. Wij in Indone
sië zeiden tegen elkaar: 'Wij
zijn vergeten'," zo zegt mgr.
Coomans.
Toen Coomans van 1965 tot
1970 pastoor op Oost-Borneo
was, heeft hij nooit in een
pastorie willen wonen. Hij
was bij iemand in de kost om
zo dicht mogelijk bij de gewo
ne mensen te staan.
Ook heeft hij tot drie maal toe
geweigerd bisschop te wor
den. „Ik vond dat er een ge
boren Indonesiër op deze stoel
moest. Vanaf 1976 was ik tij
delijk bestuurder (apostolisch
administrator), nadat de bis
schop was verongelukt".
Dat hij twee jaar geleden toch
de benoeming tot bisschop
aanvaardde, geschiedde op
verzoek van zijn eigen men
sen. Het was tijd voor consoli
datie en voor lange termijn
planning. En een geschikte
kandidaat die in het land zelf
was geboren, was nog niet
voorhanden. Bovendien is hij
sinds 1981 Indonesisch staats
burger, er kwarp min of meer
toch een Indonesische bis
schop.
Loopbaan
De 57-jarige Coomans vindt
wel dat zijn 'loopbaan' in In
donesië anders is gelopen dan
hij had gedacht. „Ik ben te
snel in het bestuurlijk werk
terecht gekomen".
Op 21-jarige leeftijd trad hij in
bij de Missionarissen van de
Heilige Familie, een missie
orde die eind vorige eeuw in
Grave werd gesticht. Na zijn
priesterwijding in 1960 ging
hij antropologie en missiologie
in Nijmegen studeren. Eind
1964, nadat hij zijn doctoraal
examen had gehaald, ging hij
naar Indonesië om er onder
de Benoeaq-stam te werken.
Het grootste deel van 1970
verbleef hij voor studie in Ne
derland. Bij terugkepr werd
hij provinciaal overste van
zijn orde voor Zuid-, Midden-
en Oost-Borneo. Zes jaar later
droeg paus Paulus VI hem
voorlopig het bestuur van het
bisdom Amarinda op, hetgeen
een definitief karakter kreeg
door de benoeming in 1987.
Waarom hij en de andere In
donesische bisschop zonder
toga in Rome rondlopen? „Die
dragen we thuis ook alleen
maar tijdens de kerkdienst of
bij heel officiële gelegenhe
den. Bovendien gaan we met
het openbaar vervoer van ons
slaapadres naar het Vaticaan
en dan is zo'n toga alleen
maar onpraktisch." Michael
Coomans meer een bis
schop voor Indonesië dan
voor Rome.
Andere kijk op
Schepping van Adam
De Amerikaanse arts Frank Lybnn
Meshberger meent dat de in 1512 voor
paus Julius II voltooide plafondschilde
ring van Michelangelo Schepping van
Adam op het plafond van de Sixtijnse
Kapel een boodschap bevat die 478
jaar lang verborgen is gebleven: een
groot brein dat Gods gave van het intel
lect aan de mens symboliseert.
De gangbare theorie onder kunsthistori
ci is dat Michelangelo het moment heeft
willen verbeelden waarop God Zijn
schepping tot leven wekt. Volgens
Meshberger leeft Adam op het fresco al
omdat hij zijn ogen geopend heeft. God
is gewikkeld in een omhulsel dat vol
gens de arts sprekend lijkt op een men
selijk brein.
ZALTBOMMEL Twee
jaar na het verschijnen
van het boek: 'Vertel mij
toch' van drs. T.M. Gil
huis en van tekenares Li-
selot Ribbens is een twee
de deel verschenen over
'bijbelse verhalen nieuw
gehoord'. Gisteren werd
het gepresenteerd in Zalt-
bommel, een plaats waar
Gilhuis op intensieve wij
ze als adviseur be
trokken was bij het pro
testants-christelijk onder
wijs.
Het boek 'Nu dan, luister' is
een werk- en vertelboek be
stemd voor kinderen en jon
geren. Net als het eerste deel
bevat het boek uitleg over bij
belverhalen en zogeheten
spiegelverhalen (uit de we
reldliteratuur, gedichten etc.),
waarin met andere woorden
wordt gezegd wat er in het
bijbelverhaal wordt bedoeld.
De opzet van Gilhuis is om
opvoeders (in gezin, kerk en
school) te hulp te komen bij
het opnieuw vertellen en be
luisteren van de oude verha
len.
Aan zulke boeken bestaat gro
te behoefte: veel mensen die
te maken hebben geloofsop
voeding ervaren hoe verhalen
soms op platgetreden paden
lijken die nergens meer naar
toe leiden omdat ze aanslui
ting missen met de ervarings
wereld van kinderen en jon
geren en niet alleen van
hen. Het gaat Gilhuis en Lise-
lot Ribbens er om die oude
verhalen nieuw te laten klin
ken en er een nieuw gezicht
aan te geven, zodat ze werke
lijk gehóórd kunnen worden
en dat er nieuwe paden zicht
baar worden voor mensen die
de Weg willen gaan.
Het succes van het eerste deel
(dat inmiddels een tweede
druk kreeg) en de roep om
een vervolg geven aan hoe de
auteur oud-schoolmeester
en oud-voorzitter van de Unie
School en Evangelie in zijn
opzet is
Kindermoord
Ook in het nieuwe boek gaat
Gilhuis de spanning van het
weerbarstige verhaal niet uit
de weg: hij behandelt bijvoor
beeld de kindermoord; een
verhaal dat, wellicht vanwege
die spanning, in het nieuwe
missaal van de Rooms-Katho-
lieke Kerk niet meer voor
komt. Gilhuis gaat niet om de
problematiek heen en uit wat
hij met dit verhaal doet wordt
ook begrijpelijk waarom 'gro
te mensen' het eerste deel ook
voor zichzelf hebben ge
bruikt. Want de bekende
tekst in deze context wordt
een nieuw 'verhaal, verras
send voor iedereen. De Bood
schap kent geen onderscheid
naar leeftijd, alleen maar naar
vertellers en luisteraars die
zich wel of niet door de Bood
schap laten gezeggen.
Tegen sommige exegetische
notities in het eerste boek is
wel bezwaar gemaakt. Enke
len maakten theologische be
zwaren, anderen durfden het
niet aan om van de oude wijn
in nieuwe zakken te proeven
en wezen het boek bij voor
baat af. Het is heel goed mo
gelijk om bij sommige exegeti
sche 'avonturen' van de 'ama
teur-theoloog' Gilhuis bezwa
ren te hebben: ook onder de
zogeheten vaktheologen
heerst immers geen eenheid
van opvatting.
Die mogelijke bezwaren mo
gen gemaakt en moeten ge
hoord worden, maar de bete
kenis van het boek als zoda
nig wordt er niet door aange
tast. Eerder is het omgekeerde
het geval: de uitleg en de toe
passingen van Gilhuis herin
neren theologen en anderen
er aan dat de betekenis van.
het verhaal over God en men
sen niet mag verdampen in
exegetische discussies. Juist
omdat Gilhuis op een bepaal
de wijze 'onorthodox' te werk
gaat, wordt het oude verhaal
nieuwe realiteit. Het verhaal
van de kindermoord van
Bethlehem is niet zo maar een
gruwel-verhaal van toen
legende of niet maar blijkt
gruwelijke realiteit te zijn.
Etty Hillesum heeft er over
geschreven en in de krant
staan de berichten over het
kinderbloed zwart op wit ge
drukt. De betekenis van een
bijbeltekst is niet in de eerste
plaats de bevestiging van een
theologisch-dogmatisch sy
steem, maar ligt juist in het
tot leven wekken van datgene
waarover verteld wordt.
Daarin slaagt Gilhuis ook
door de spiegelverhalen zo
wonderwel: mensen zien
opeens dat het verhaal van
Bileam niet zozeer gaat om de
vraag of de ezel wel of niet
gesproken heeft, maar dat het
over ons zelf gaat. Of: wat is
dat toch eigenlijk, die prote
stantse afkeer van heiligen
verering, van de 'santen
kraam'? Gilhuis léert de beel
denstormers een bijbels lesje
over heiligen, mensen die ten
voorbeeld leefden en ter be
moediging.
Zo zit ook dit boek vol met
uitleg-verrassingen en onver
wachte wendingen, ook in de
'toonzetting'. Gilhuis is op z'n
tijd bevindelijk; hij zingt bij
wijze van spreken die begin
regel van dat bekende lied:
'Er ruist langs de wolken een
heerlijke Naam' hartelijk
mee. Maar óók op z'n tijd is
Gilhuis de concreet-nuchtere
gelovige die God niet binnen
de veilige omheining van bin
nenkamer en kerkmuren
wegstopt, maar Hem zichtbaar
wil maken op straat en in de
politiek.
Gespletenheid
Bij de presentatie in Zaltbom-
mel sprak de praktisch theo
loog prof. K.A. Schippers on
der meer over de weerstand
die kinderen soms hebben
juist tegen bekende bijbelver
halen. Hij achtte het van bete
kenis te proberen de .achter
grond van die weerstand te
achterhalen. Zelf gaf hij al
een mogelijke reden: mis
schien ervaren de kinderen
de gespletenheid van het le
ven van veel volwassenen: de
'heilige verhalen' worden wel
verteld, maar hebben geen
betekenis in het dagelijks le
ven.
Gilhuis is in zijn boeken een
pleitbezorger voor het vertél
len van verhalen. Vandaar de
titels: 'Vertel mij toch' en 'Nu
dan, luister'. Geen boeken dus
om voor te lezen, maar om
mensen te helpen het 'verhaal
te leven'.
Twee medewerkers van het
Christelijk Pedagogisch Stu
diecentrum (CPS) hebben een
handreiking bij de beide boe
ken van Gilhuis en Ribbens
gemaakt. Daarin geven drs.
W. Westerman en J. Verkerk
nuttige informatie en sugges
ties voor het werken met de
boeken. Uitgebreid gaan de
auteurs van 'Beeld en Spiegel
beeld' in op aard en belang
van het vertellen. Ook zijn
voorbeelden opgenomen voor
het opzetten van lessen.
Het Nederlands Bijbelgenoot
schap (NBG) gaf in samen
werking met de Vlaamse zus
terorganisatie een speciaal
boekje uit met de bijbelverha
len die Gilhuis in beide boe
ken gebruikt: 'Lees maar
mee'. Niet al die verhalen
staan in de zogeheten 'Start-
bijbel' die het NBG speciaal
voor beginnende bijbellezers
op de markt bracht en een op
jongeren toegespitste verta
ling van de bijbelverhalen die
in de boeken van Gilhuis
worden besproken, leek het
NBG van veel betekenis.
LÜTSEN KOOISTRA
Nu dan, luister. Uitgave Kok,
Kampen. Prijs 35, -. Beeld en
Spiegelbeeld. Uitgave Kok. Prijs
14,90. Lees maar mee, is een uit
gave van het NBG. Prijs 7,50.
Thatcher verlaat veilige zij
Is Margaret Thatcher werkelijk gewonnen voor de )g]
Monetaire Unie (EMU)? Of heeft ze enkel een nieuvnsi
gische stelling betrokken van waaruit toekomstige a eh
op de Britse soevereiniteit nog effectiever kunnen
afgewend? Als nieuwbakken lid van het Europees
Stelsel (EMS) kan Groot-Brittannië voortaan me ,aJ
hoe snel de ontwikkeling naar het eindstation, de I
stalte krijgt. London zal zeker niet aandringen op
Britse regering wordt eerder een remmende factor,
schaduwkant van de op zich toe te juichen beslissin)
pond sterling onder te brengen in het Europese syst
vaste wisselkoersen.
Het Britse verzet tegen een overdracht van natie>n
voegdheden aan Brussel, en vooral tegen de EMU,
dusverre plaats vanaf de veilige zijlijn. Thatcherij
mopper over de groeiende macht van Duitse bankiei k)
af en toe voor diplomatieke opwinding en voor he or
van een minister, maar het zette in praktische zin w le
den aan de dijk. Het was het gedrein van een buiten-e]
die zich nimmer had willen vastleggen op het ideaal
overkoepelend Europees financieel-economisch be
traditionele kritiek uit Londen verloor bovendien
gingskracht naarmate de voortschrijdende jaren vani
herisme het economische landschap van Groot-Britl
een groeiende puinhoop veranderden.
PREMIER Thatcher heeft zich nu eindelijk bij hee
mijdelijke neergelegd. Een paar jaar te laat, ook vo
padviseurs uit haar eigen conservatieve partij, buigts
het EMS, voor Brussel, voor de Europese begrotingsc 1
en voor de Duitse bankiers en hun ijzersterke marla
HET Britse inflatiepercentage is meer dan drie keei
als het gemiddelde elders in de EG. Een ongelukkig
dus om lid te worden van het EMS. Maar Thatcl
hoog op van de successen van haar pas ingezette a [e
tiebeleid. Als het pond sterling binnen vaste wisswi
gaat meefluctueren met de koersbewegingen van d< k
Europese munten, is dat een extra steun in de rug v
ningstreet in de voortgaande strijd tegen de inflatie
Of de andere EMS-landen heel blij moeten zijn r
se toetreding uitgerekend op dit ogenblik, is een opeP'
Les één op de Duitse bankierss.chool leert dat in
grootste vijand is van economische groei. Het pond c
inflatiedrager van de hoogste orde, kan theoretischdi
virus toeslaan in de EMS-slang. Geen prettig voc
voor de andere lidstaten, die in voorkomende geval -
den opgezadeld met de verplichting het Britse ponii
te snellen.
Niettemin moet in officiële reacties het enth
hoogtij vieren over de Britse stap. Het betrekt de Br
mers meer bij Europa en de EG. Politiek gezien is
groot belang, aangezien de Duitse eenwording de
sche, maar vooral ook de politieke verhoudingen b
EG in de komende periode verrregaand zal beïnvlo<
zou goed zijn als de Duitse kolos op Europese schaa d<
genwicht krijgt.
HeT is opvallend, hoewel verklaarbaar, dat de Dui
menteel niet bepaald staan te trappelen om de ecoi
integratie van (West-)Europa via EMS en EMU v<
stalte te geven. De Fransen daarentegen hebben zid
even verklaarbare redenen, de laatste tijd als de karLj
van de eenwording opgeworpen. Met actieve steun
meer Den Haag probeert Parijs met name het pro
uitbouw van de EMU uit een langdurige impasse tei_
EeN Frans-Britse coalitie ligt al veel langer voor
Tot dusver wilde Margaret Thatcher echter absoli
weten van een centrale Europese bank, een eenheidsk
een gezamenlijk financieel en begrotingsbeleid in r'
landen. Haar houding zal zeker niet honderdtachtii'
zijn gewijzigd. Maar het Engelse EMS-lidmaatschap-
der meer zorgen voor de nieuwe impuls waarop
wacht. Tenzij de Britten nu hebben gekozen voor
rilla van binnenuit; en dat zal snel genoeg blijken.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon-
f den stukken te bekorten
Bekrompen recensie
Wanneer Hans Piët een recen
sie over een rockgroep schrijft
(in dit geval Toto) dan is dat
zijn taak. Hij wordt geacht met
enige kennis van zaken te
spreken. Hij dient zich echter
te realiseren dat zijn (deskun
dige?) mening invloed heeft op
de opinievorming val
zers. Kwalijk wordt 1
om, indien hij de j_
vergelijkt met een
rangs hardrockgroep
uit onthutsend is
volgende passage:
de echt vieze smaak,
muziek soms nalaat
Een toelichting ove
metal of hard rock (e
ma ontwikkelingen
muzieksoort) lijkt zir
zien deze bekrompen
gen. De recensent zoi
censies dienen te bepi
de bezochte groep
vooroordelen voor dé
te bewaren. Misschie
exercitie naar de jarel
toen soortgelijke bel n
heid jarenlang de roei
tegenhield, een geestv
de ervaring.
A.C. Marselis,
ZOETERMEER.
mT CcidócSomum
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071-122 244.
Postadres: postbus 11/2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot 15. i
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-gi
per maand 24,85 per maand f.
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f-
per jaar f. 284,50 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rij
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
