Kemp zondebok door
istig overheidsbeleid
ïe waren zich bewust van het belang van de familie
>EN OMGEVING
EcidócSouomit
DONDERDAG 11 OKTOBER 1990 PAGINA 11
ienaar wil duidelijkheid over beheer duingebied
NAAR Er moet een duidelijke be-
uctuur komen voor het duingebied
cheveningen en Katwijk. Momenteel
diverse instanties iets over het gebied
n en dat zorgt voor onduidelijkheid,
DA'er P. Vreugdenhil gisteren in de
sie ruimteliike ordening en milieu,
senaarse raadsleden maken zich met
rgen over het beheer van Meyendel
uur en beheer van Meyendel is nogal
keld. De Duinwaterleiding Zuid-Hol-
Ist heeft er wat te zeggen, maar ook
sbeheer, de Dienst der Domeinen, de
;e Den Haag en de gemeente Wasse-
[ogelijk hebben ook het ministerie
;nsie en het ministerie van verkeer
rstaat nog enig gezag in het gebied,
op korte termijn een projectgroep
kunnen worden ingesteld om alle belangen
in dit gebied eens goed op een rijtje te zetten
om vervolgens daarin prioriteiten aan te ge
ven", aldus Vreugdenhil. VVD-woordvoer-
der J. Vos herinnerde aan een op 18 april ge
houden symposium over de Zuidhollandse
duinen. Tijdens dat symposium werd ge
vraagd om een nieuwe, geïntegreerde visie
op de gebieden Groenendaal, de Roggewo-
ning en Meyendel.
„Wij ondersteunen dit verzoek, maar wijzen
erop dat alles zich op Wassenaars grondge
bied afspeelt, zodat Wassenaar planologisch
het voortouw dient te nemen. Een ecologisch
beheersplan voor ons duingebied is een oude
wens van de VVD", aldus Vos. Wethouder
A. Pruijs verklaarde de uitgesproken zorgen
over het duingebied te delen.
Riool Juffermansstraat
pas in 1993 vervangen
OEGSTGEEST De riolering in de Boon
straat en Spaargarenstraat is zo slecht dat
eerder tot vervanging moet worden overge
gaan. Dit betekent dat de riolering in de Juffer
mansstraat niet in 1992 maar in 1993 wordt
aangepakt. Wethouder H.A. Rijks deelde dit
gisteravond mee tijdens de commissievergade
ring openbare werken en ruimtelijke ordening.
CDA'er De Ruijter toonde zich nogal sceptisch
aangezien de gegevens over de toestand van de
riolering in de Juffermansstraat dateren uit
1985. De vraag is nu nog maar of het riool het
in die straat nog tot 1993 uithoudt met alle ge
vaar voor verzakkingen in het wegdek. Ver
zakkingen deden zich al voor. Wethouder Rijks
,zegde toe er „in te duiken". „Als het niet langer
uitgesteld kan worden dan maar door middel
van yoorfinanciering".
CDA vreest verpaupering van Rijksstraatwegzone
WASSENAAR Het CDA maakt
zich bezorgd over de ontwikkelingen
in de Rijksstraatwegzone nabij Den
Deyl. P. Vreugdenhil zei dit gisteren
namens deze partij in de commissie
ruimtelijke ordening en milieu. Het
CDA vreest voor verpaupering van
het gebied.
Vreugdenhil wees erop dat de ge
meente door aankopen van onroe
rend goed al meer dan twee miljoen
gulden in dat gebied heeft geïnves-
teérd. Het gaat om de voormalige
bar-dancing Ton Bakker, het voor
malige Chinese restaurant Suzi
Wong en het voormalige restaurant
Den Ouden Deyl. Vercier is de plek
waar vroeger supermarkt Torro
stond een grote kale vlakte. Iets ver
der van de Rijksstraatweg staat het
voormalige pensionaat Maritima
leeg.
Vreudenhil; „Wij vinden dat het ge
bied verpaupert, onder meer door de
leegstand van door gemeente aange
kochte panden. Zijn er plannen om
de aangekochte panden op korte ter
mijn te slopen of een tijdelijk be
stemming te geven?" Verder wees
Vreugdenhil op de toenemende ver
paupering van een stukje Rijks
straatweg ter hoogte van de wijk
Kerkehout. Hij signaleerde de slui
ting van volkswagendealer Jansen,
de Ford garage en het restaurant Het
Witte Huis.
Vreugdenhil: „Wij willen er nog
maals op wijzen dat beide gebieden
langs de Rijksstraatweg voor het
doorgaande verkeer wel erg beeld
bepalend zijn. Het is Wassenaar on
waardig verpaupering op beide loca
ties te laten plaatsvinden".
VVD'er J. Vos wees erop dat de
VVD-fractie al in 1986 bezwaren
had gemaakt tegen incidentele
bouwplannen in dit gebied. Her
nieuwd vroeg hij om een integrale
aanpak van het deel van de Rijks
straatweg tussen Den Deyl en de Ro
zen weg. Vos drong er bij wethouder
A. Pruijs op aan dat er spoedig een
einde komt aan de onzekerheid bij
de bewoners en ondernemers over
de toekomst van dit gebied. De be
woners vrezen al enkele maanden
voor brandstichting in de door de
gemeente aangekochte panden.
LOCATE KEMP BEPLEIT VRIJSPRAAK
Een groot aantal voorbeelden
moest het zwabberende beleid
van de Nederlandse en Belgi
sche overheid illustreren. Zo
werd volgens Van Boxel het
storten van industrieel afval in
de zandgroeve van Mellery in
1981 verboden omdat de groe
ve in een waterwingebied lag,
maar kort daarna toegelaten.
Of dat oogluikend of openlijk
in zijn werk ging was onduide
lijk. „Maar de Waalse overheid
hield aan elke gestorte ton af
val harde franken over en dat
welkom
bied dat werd geteisterd door
mijnsluitingen en een armlas
tige metaalindustrie".
Er school geen kwaad in dat
Kemp met zijn vrachtwagens
uitweek naar België. „Dat
deed iedereen. In Nederland
móchten bepaalde soorten af
val niet worden gestort, in
België wel. Die bulk moest er
gens heen. Bovendien, wat is
het verschil tussen het in Ne
derland neergooien van afval
of in België", zo vroeg Van
Boxel zich af.
Aanvragen van Kemps bedrijf
om een vergunning voor het
afvoeren van afval naar België
stuitten bij het ministerie van
VROM ook nooit op proble-
mën. „Een kwestie van een te
lefoontje. Binnen de minuut
waren de papieren geregeld".
VKÜM was dus op de hoogte
van het transport van Neder
lands afval naar België, ook
nadat de grens in 1983 gesloten
werd. Maar zij protesteerde
nooit. Wie zwijgt, stemt toe",
aldus Van Boxel.
De Belgische normen van wat
chemisch afval was, verschil
den volgens Kemps advocate
ook wezenlijk van de Neder
landse. „Afval dat hier als che
misch werd bestempeld, was
dat een meter over de grens
niet meer. En de definities van
chemisch afval verschilden
van gewest tot gewest".
De Alphense vuilstort in 1979. Het vuilnis wordt met een laag zand afgedekt. Al in die jaren waren er geruchten over illegale stort van
vaten met gif.
foto's: wim van noort
Als er al illegaal transporten
en stortingen waren geweest,
dan had de Belgische overheid
nooit de moeite genomen om
die te controleren. „De. Belgen
controleerden niets dat offi
cieel niet bestond. En illegale
stortplaatsen bestonden' niet",
aldus Van Boxel die zich ba
seerde op uitlatingen van Bel
gische ambtenaren. Volgens
haar zijn van de 800 stortplaat
sen in België er overigens 200
illegaal, nog afgezien van de
storten die al vol zijn en niet
meer worden gebruikt. Ook
daarom zou de opgeblazen rol
van gifkikker Kemp niet pas
sen. „Alleen al in 1986 werd in
België een miljoen ton afval
gestort, meer dus dan in Ne
derland zelf. Kemp kon dat
nooit vervoeren met zijn acht
wagens". Bovendien was er in
Nederland geen wet die de ex
port van chemisch afval naar
het buitenland verbood.
Volgens Van Boxel is de spie
gel die Kemp wordt voorge
houden allerminst schoon. „De
overheid schermt voortdurend
met de de Afval Verwerking
Rijnmond. Die zou voorbeeldig
werken. Maar de AVR hield
acht jaar lang geen specifica
ties bij van wat ze verbrandde.
En als Kemps administratie
niet klopt wordt hij voor de
rechter gesleept". De Neder
landse overheid speelt volgens
haar geen open kaart. „De
staat is zeker bang voor een
claim van België om de boel
op te komen ruimen. Hoewel
de Belgen geen poot hebben
om op te staan gezien hun ei
gen houding".
Kwade genius
Kemp zou niet de kwade geni
us zijn geweest achter de ille
gale stort van chemisch afval
in Alphen aan den Rijn, Melle
ry en het plaatsje Ernst. Het
initiatief voor het omkopen
van medewerkers van de
stortplaatsen had niet bij hem
gelegen. De valse belasting
aangifte was hem niet aan te
wrijven. „Kemp deed alles op
zijn bedrijf, behalve de boek
houding. Daarvan had hij to
taal geen verstand".
Voor het storten van chemisch
afval van de fabriek Alumini
um Hardenberg zou Kemp
vergunning hebben gehad,
omdat het afval volgens de
Waalse normen geen chemisch
afval was. Het dumpen van
4700 ton filterstof was dus niet
meer dan het nakomen van
een legale contractuele ver
plichting. Bovendien was de
fabriek op de hoogte van de
wettelijke eisen. „En als je op
de hoogte bent, kun je niet
worden opgelicht".
De in naaip van het transport
bedrijf gepleegde misdrijven
zouden op het conto van me
dewerkers van Kemp moeten
worden geschreven. Het dum
pen van met olie verontreinig
de grond van Nieuwe Matex
in Ernst was geregeld door een
vertegenwoordiger van Kemp
buiten diens medeweten om.
Hij had daarvan pas later ge
hoord. „Kemp dacht dat het
transport naar België ging en
daarvoor had hij een overeen
komst met Mellery".
De medewerker van het Leid-
se academisch ziekenhuis die
door Kemp werd betaald voor
het aftekenen van valse aan
tallen vaten, zou zelf geld heb
ben geëist. Kemp had noodge
dwongen toegestemd om heti
AZL niet als grote klant te
verliezen. Twee medewerkers
van overslagstation De Meer
landen in Rijsenhout had hij
alleen kleine sommen geld
toegeschoven voor het ver
richten van wat extra dien
sten. „Het onschuldig overkie-
pen van afval van kleine in
grote containers omdat dat
economischer was. Goed, in de
baas zijn tijd. Maar is dat om
koping?", zo vroeg Van Boxel
zich af. Ook van de valse be
lastingaangiftes had Kemp
niets geweten, zijn accountant
handelde dat af. Kemp had al
leen de effecten van zijn zwar
te kas niet overzien.
De rechtbank doet uitspraak
op 23 oktober.
Controleur
Een 43-jarige ex-controleur
van de vuilstortplaats Coupé
polder in Alphen, die daar
werkzaam was in 1980 en 1981,
ontkende gisteren in alle toon
aarden smeergeld van Kemp
te hebben aangenomen via zijn
directe chef. Hij zou verdachte
vrachtwagens voortdurend
hebben teruggestuurd en ziin
meerderen op de hoogte heb
ben gesteld. Waarom de stort-
baas, die maandag voor de
rechtbank stond, en een ande
re medewerker van de belt
verklaarden dat hij wel geld
van Kemp aannam, kon hij
niet verklaren.
Zijn schuldbekentenis tijdens
het politieverhoor twee jaar
geleden zou onder grote druk
van de agenten tot stand zijn
gekomen gekomen. „Ik raakte
in paniek omdat ze dreigden
me langer vast te houden. Je
wordt helemaal gek op zo'n
politiebureau. Ik wilde terug
naar m'n gezin", zo verklaarde
hij gisteren. Rechter Punt ge
loofde weinig van zijn nieuwe
verhaal omdat andere getui
gen dat tegenspraken. De con
troleur zou op de hoogte zijn
geweest dat het om afval ging
dat Kemp nerges anders kwijt
kon en dat direct moest wor
den bedolven onder gewoon
vuil zodat niemand er meer
iets van kon zien. De contro
leur zou daar zelf op hebben
toegezien en voor zijn diensten
zo'n 20.000 gulden hebben ge
kregen. De officier van justitie
hield het voor het gemak op
4.000 gulden en eiste terugbe
taling daarvan plus drie maan
den onvoorwaardelijk.
Uitspraak op 23 oktober.
JOEP VAN ZEUL
IENTARIS ARCHIEF FAMILIE TYDEMAN GEPRESENTEERD
o
T>T>
IN Het familiear-
öïrydeman is een van
!,j ingrijkste familiear-
'oi n in het Leidse ge-
J^iearchief. Het be-
tot de top drie en
van nationaal be-
aï/indt het hoofd in-
iisatie R. van Maan
ogen wordt de in-
gepresenteerd:
^fctaris van de archie-
iiij n de familie Tyde-
(1529) 1646-1916
het Tydeman fonds
890) en de Woning-
ereeniging „Lim-
(1913)1914-1923"
Heslinga en P.
njder Laaken. Het
een familiereünie,
Van Maanen heeft
mzaten uitgenodigd.
lief Tydeman heeft het
riseren gedeeltelijk zelf
t [d. Van der Laaken
:o vaardevolle postzegels
gl pels en opperde deze te
)p een beurs. Daarmee
familie spontaan ak-
,We hebben nog nooit
hief gehad met zoveel
Ms, dit gaat in de hon-
guldens lopen", voor-
IT an der Laaken. De ze
stempels zijn vorige
ispT.
week geveild, maar van de op
brengst'heeft het gemeentear
chief nog geen weet. Van
Maanen wijst erop dat dit heel
bijzonder is. Hij heeft nog
nooit meegemaakt dat een in
ventarisatie op deze wijze
werd gefinancierd.
In drie jaar werd zo'n vier me
ter losse stukken, correspon
dentie, notariële akten, koop
akten, dagboeken en biogra
fieën doorgespit. „De familie
was erg familiebewust. Er za
ten erg veel dagboeken in,
maar ook biografieën die ze
over elkaar schreven, en le
vensberichten waarin nauw
keurig wordt bijgehouden wat
men meemaakte. In 1858 ver
scheen de eerste gedrukte ge
nealogie, die werd fneestal in
elkaar gezet door de beheerder
van het archief. Ook zijn er
handgeschreven geneaologieën
die al dateren uit de achttien
de eeuw. Ze waren zich goed
bewust van het belang van de
familie", concludeert Van Laa
ken.
Stamvader
Drie familieleden springen er
gezien hun levensloop echt uit.
De hoogleraar in de rechten
Meinard Tydeman (1741-1825)
wordt door de familie be
schouwd als stamvader. In de
politiek woelige tijden van Pa
triotten en Bataven wisselde
hij als overtuigd Oranje-aan
hanger nogal eens van functie
en universiteit. Zo werd het
hem bijvoorbeeld in het Pa-
triotsgezinde Utrecht te heet
onder de voeten en trok hij
naar Harderwijk. Als griffier
van de Staten van Overijssel
kwam hij in 1790 weer in zijn
geboortestreek terecht. Vijf
jaar later kwam hij weer in
moeilijkheden door zijn poli
tieke kleur. Omdat hij zich
niet kon verenigen met het
nieuwe Bataafse bewind nam
hij onstlag en vertrok later
naar Leiden. Daar begon hij
als bibliothecaris en werd bij
het herstel van de onafhanke
lijkheid van Nederland weer'
hoogleraar. Tot en met zijn
dood woonde hij aan de Haar
lemmerstraat.
Zoon Hendrik Willem Tyde
man (1778-1863) trad in de
voetsporen van zijn vader, was
hoogleraar in de rechtsge
leerdheid in Deventer, Frane-
ker en kwam uiteindelijke te
recht aan het Gerecht 10 in
Leiden. Hij onderhield contac
ten met vele prominenten uit
zijn tijd, onder meer Victor
Hugo, de gebroeders Grimm,
maar ook Willem Bilderdijk,
Isaac da Costa en Johan Thor-
becke. Vooral met persoonlijke
vriend Bilderdijk heeft hij
druk gecorrespondeerd. Deze
briefwisselingen zijn nog on
ontgonnen gebied.
„Hij was een hele belangrijke
figuur, niet alleen als jurist,
maar ook en vooral als den
ker. Let op zijn denkbeelden
over de armenzorg, de rol van
staat ten aanzien van de eco
nomie, over de nieuwe liberale
economie in de geest van
Thorbecke. Daar heeft hij ver
handelingen over geschreven.
Hij heeft echt vernieuwend
gewerkt zij het dan achter de
schermen. Hij is met de vorm
geving van het Koninkrijk der
Nederlanden na 1830 bezig ge
weest en met de eerste grond
wet. Dat je die papieren en
aantekeningen hebt, is van na
tionale betekenis", benadrukt
Van Maanen.
Borreltafel
Belangrijker nog, vindt hij, de
figuur Meinard Tydeman ju
nior (1854-1916). „Tydeman is
van 1891 tot zijn dood in 1916
lid geweest van de Tweede
Kamer voor de Liberale Partij.
Hij is lid van vele staatscom
missies geweest. En hij heeft
meegemaakt dat de liberalen
plaats inruimden voor de
christen-democraten. In 1984
is bijvoorbeeld de hele top uit
de Liberale Unie gestapt, hij
ging mee, maar in 1913 kwa
men de liberalen met één lijst
voor de verkiezingen. Hij
heeft een belangrijke rol ge
speeld in de concentratie van
de verschillende vleugels",
geeft van Maanen aan.
Van der Laaken wijst, ook
voor politieke liefhebbers, op
dé „politieke journaals" van
Tydeman die hij in het archief
heeft ontdekt. „Hij was be
trokken bij de kabinetsforma
ties tussen 1900 en 1913 en in
die journaals heeft hij daar
aantekeningen van gemaakt.
Hij werd bijvoorbeeld door de
koningin geraadpleegd, hij
heeft verslagen van de diverse
gesprekken gemaakt en daar
over zijn mening gegeven". Hij
vindt het treffend, „dat het
weinig had gescheeld of de so
ciaal-democraten van Troel
stra hadden in 1913 in het ka
binet gezeten. Tijdens het on
derhandelingsproces is dat af
geketst. Daar zijn geen officië
le stukken van. Dit soort za
ken werden aan de borreltafel
besproken en het is leuk dat
zoiets nu in het archief op
duikt".
Foto-album
„Achteraf was het kabinet van
Cort van der Linden een heel
belangrijk kabinet. Het heeft
evenredige verkiezingen en
algemeen kiesrecht ingesteld
en het maakte een eind aan de
al tientallen jaren slepende
schoolstrijd. Tydeman heeft
aan de wieg van dit kabinet
gestaan. Dit soort aantekenin
gen maken zo'n archief erg
waardevol", voegt Van Maan
en toe. Hij hoopt dat vele on
derzoekers met het archief aan
de slag gaan.
De affaire met Woningbouw
vereniging Limburg (1914-
1923) is nu ronduit lachwek
kend te noemen, maar het te
kent de mentaliteit van vroe
ger. De anti-katholiek Tyde
man zat in het overwegend
protestantse, liberale bestuur
van de vereeniging. Ze wilden
grond kopen in het katholieke
bolwerk Limburg om daar ar
beiderswoningen te bouwen.
Maar niet-katholieken kwa
men in die provincie niet aan
de bak. Na tientallen jaren
vergeefse moeite is het hele
project als een. nachtkaars uit-
Van Maanen wijst er op dat er
ook stukken uit het dagelijks
leven, zoals kindergedichtjes,
afwikkelingen van nalaten
schappen en condoleancebrie
ven, in het archief voorko
men. „En een foto-album met
foto's vanaf 1867 tot 1910. Het
is aangelegd door het echtpaar
P. Tydeman. Met eigen foto's,
foto's van ouders, ooms en tan
tes, jeugdfoto's. Van die mooie
bruine oude fotootjes, die de
sfeer weergeven van de belle
epoque rond 1900".
KARIN SWIERS
Het Kamerlid Tydeman stond bekend als een anti-katholiek. Dat
leverde hem nogal eens spotprenten in de dagbladen op. Deze
prent is uit 1913. illustratie: familie tydeman
