'eer botsingen
net Palesti jnen
n bezet gebied
Corruptie in Pakistan kwestie van macht
Politieke
roer moet om
in Suriname"
[TENLAND
Ceicbe Commit
WOENSDAG 10 OKTOBER 1990 PAGINA 7
^jets zwijgen over
milieu - activisten
[OU De milieuorganisatie Greenpea-
eft geklaagd dat Sovjet-functionarissen
[ren inlichtingen te geven over het lot
ongeveer dertig milieuactivisten. De
ipeacemedewerkers en hun schip wer-
riiaandag door de geheime dienst KGB
[houden. Dat gebeurde in de omgeving
=n terrein waar kernproeven worden
nen. Greenpeace weet evenmin wat er
=urd met vier andere activisten die door
IB in een rubberboot te water waren
fn. De activisten wilden op het eiland
Zembla, waar de kernproeven worden
en onderzoek instellen. Sovjet-au-
jiten hadden de organisatie voor het ver-
gewaarschuwd bij Nova Zembla v/eg te
Amerikaanse F-111 stort
neer in Saudi-Arabië
DHAHRAN In Saudi-Arabië is vandaag weer een
Amerikaans gevechtsvliegtuig neergestort. Beide beman
ningsleden van de Amerikaanse F-111 jachtbommenwer
per zijn daarbij om het leven gekomen. Het is het vierde
vliegtuig dat de Amerikanen in de afgelopen drie dagen
in het Golfgebied hebben verloren. Acht mariniers wor
den vermist nadat maandagochtend twee helikopters in
het noordelijke deel van de Arabische zee stortten. Dier
zelfde dag verongelukte een F-4 verkenningsvliegtuig
van de luchtmacht, hetgeen beide inzittenden het leven
kostte. Sinds het begin van de Operatie Woestijnschild
zijn ten minste negen Amerikanen in het Golfgebied om
gekomen. Daarnaast verloren 13 militairen het leven
toen een C-5 Galaxy-transportvliegtuig met goederen
voor Saudi-Arabie in Duitsland neerstortte.
Zand uit Wales naar
de woestijn van Bahrayn
MANAMAH De Amerikaanse soldaten in Saudie
Arabië hebben bijna een dagtaak aan het verwijderen
van het overal in doordringende woestijnzand, maar de
Britse genie-soldaten op de luchtmachtbasis Muharraq
in Bahrayn weten van de gekkigheid niet waar ze zand
vandaan moeten halen. Oorzaak is volgens Derek Tuc
ker, woordvoerder van de Royal Air Force, het furieuze
tempo waarmee zijn manschappen zandzakken vullen.
De basis is tot nu toe versterkt met 50.000 zakken en
5.000 olievaten, waarin 3,3 miljoen kilo plaatselijk zand
is geschept. Er komt nu zand van het zandrijke eiland
Bahrayn zelf, terwijl er zelfs bouwzand wordt geïmpor
teerd uit het verre Wales. Tucker verklaarde het zand-
tekort diplomatiek. „Ik denk niet dat de plaatselijke le
veranciers de taak niet aankunnen. Het heeft meer te
maken met het enorme tempo waarmee wij werken".
Zeker 60 mensen komen
om bij aanslag op trein
NEW DELHI Meer dan zestig mensen zijn
vannacht om het leven gekomen toen linkse
activisten in de buurt van Hyderabad in Zuid-
India een treinwagon in brand staken. Volgens
ooggetuigen waren de activisten lid van de
Naxalite-beweging, een maoïstische stroming
die de gewelddadige omverwerping van de re
gering propageert. De ongeveer vijftien acti
visten kwamen in Cherlapalli aan boord en
deelden pamfletten uit waarin ze zich achter
het omstreden banenplan van president Singh
stellen. Vervolgens gooiden ze benzine over de
vloer van een van de wagons en staken die in
brand. Bij eerdere acties tegen het banenplan,
dat voorziet in werk voor mensen uit de lagere
kasten, kwamen al ruim honderd mensen om
het leven.
Doodgeschoten IRA-leden
„beruchte moordenaars"
BELFAST De twee leden van het Ierse
Republikeinse Leger (IRA), die gisteren door
Britse soldaten in Noord-Ierland werden
doodgeschoten, zijn de 37-jarige Dessie Grew
en de 23-jarige Martin McCaughey. Vooral
Grew was volgens de Britse veiligheidsdien
sten een beruchte moordenaar.
Grew wordt verantwoordelijk gehouden voor
minimaal tien moorden in Noord-Ierland.
Daarnaast wordt aangenomen dat hij ook op
het Europese vasteland actief is geweest. Hij
wordt verdacht van betrokkenheid bij de do
delijke aanslag vorig jaar in de Bondsrepu
bliek op een Britse korporaal en zijn dochter
tje. McCaughey was onder meer enige tijd ac
tief als lokaal politicus voor Sinn Fein, de po
litieke vleugel van de IRA.
(Vervolg
van de voorpagina)
JZALEM Na de
lige rellen van maan-
in Jeruzalem was het
ren in Israël opnieuw
jerschillende plaatsen
onrustig. De politie
voor de eerste keer
Tempelberg af voor
publiek. Arabische
rs riepen op tot een
ng van twee dagen,
bte delen van de bezette
bever en de Gazastrook
ben uitgaansverbod, maar
[wam desalniettemin tot
ïgen in tal van steden en
jen. Dertien Palestijnen
pn gewond, toen soldaten
uur openden om betogers
rspreiden. Onder de ge
ien bevond zich een 8-ja-
ngetje, dat een schotwond
iet hoofd had opgelopen,
in Jeruzalem braken in
wijken rellen uit. In Na-
L een overwegend Arabi
sche stad in Israël, kwam het
tot ernstige ongeregeldheden.
In Umm Tuba, aan de zuidelij
ke rand van Jeruzalem, wer
den twee leden van de Israëli
sche grenspolitie met een
schroevedraaier gestoken door
Palestijnen die zij bij een con
trolepost hadden aangehou
den. Toen de auto met de Pa
lestijnen wegreed, openden
collega's van de slachtoffers
het vuur en troffen twee inzit
tenden, aldus de politie.
Voor het eerst sinds de oorlog
van 1967 sloten de Israëliërs
de Tempelberg in Jeruzalem
af. Naar schatting 200 moslims
probeerden het kordon van de
oproerpolitie rond de heilige
plaats te doorbreken om de
twee moskeeën op de berg te
kunnen bereiken. De politie
vuurde met traangasgranaten
op de menigte. Daarbij raakte
de religieuze leider van de
moslims in Jeruzalem, de 80-
jarige mufti Saad al-Din al-
Alami, bedwelmd door het
traangas. Volgens een Arabi
sche journalist werd de mufti
afgevoerd naar een zieken
huis. Eerder die ochtend arres
teerde de politie de plaatsver
vanger van de mufti, sheik
Mohammed Jamal. Hij wordt
beschuldigd van opruiing in
verband met de onlusten van
maandag.
Moslim-leiders zeiden dat de
sleutels van de poorten tot de
Tempelberg na het invallen
van de schemering waren te
ruggegeven, zodat gelovige
moslims in de moskeeën in
avondgebed konden gaan.
De Israëlische president
Chaim Herzog zei in een tele
visietoespraak het geweld te
betreuren en riep op tot kalm
te. Premier Shamir voerde aan
dat Israël geen blaam treft,
omdat het bloedbad het gevolg
zou zijn van een „georgani
seerde provocatie, een duivels
plan", dat de lont in het kruit
vat zou moeten steken van het
toch al gespannen Midden-
Oosten. Volgens de premier
was het bloedbad uitgelokt om
Israël mee te zuigen in de
draaikolk van de Golfcrisis.
Terug naar de jaren zestig
De Italiaanse modeontwerper Genny oogstte nogal wat applaus gisteren tijdens zijn modeshow
in Milaan. Een van Genny's modellen (links) toont een creatie, waarin 'zeemotieven' zijn ver
werkt. Zeesterren, koralen en onderwaterplanten zijn in de meeste ontwerpen terug te vinden.
Ontwerper Gianfranco Ferre heeft evenmin over succes te klagen. Een van zijn modellen
(rechts) toont een nonchalant geheel met veelklëurige motieven. In Milaan wordt duidelijk dat
de invloeden van de jaren zestig terugkeren in het modebeeld van de komende lente en zomer.
FOTO'S: AP
d-premier van Pakistan Benazir Bhutto, haar echtgenoot,
ir schoonvader en een dozijn van haar ministers staan te-
ht wegens corruptie en machtsmisbruik. Bhutto's tegen-
ïders, die speciaal een rechtbank hebben ingesteld om
;r te veroordelen, hopen natuurlijk op die manier van
,r af te komen. Maar de scheidslijn tussen corruptie en
atschappelijk aanvaarde steekpenningen is flinterdun in
islamitische Pakistan.
in onze correspondent
Hans Kuitert)
ImABAD Het sala-
&n Nawaz, een politie-
i in de Pakistaanse
üstad Islamabad, is
gulden per maand,
iaz is trots op zijn drie
en twee dochters,
beschaamd geeft hij
|at hij van zijn salaris
troost niet kan onder-
heeft als voornaamste
de grens van de
{stad passagiersbussen'
leren. „Er worden hier
Irugs gesmokkeld, en wa-
zegt hij. Zijn taak ver-
hem de mogelijkheid
j te verdienen. Hij knijpt
.ïatig een oogje toe en
J5 tegelijkertijd zijn hand
Merkt dat hier", zegt hij.
lm.] verdedigt zijn gedrag
verwijzing naar de
,^Onze leiders betalen
Ze verhogen steeds
en ze leren ons dat
hoofd boven water kunt
in door je positie te mis-
n. Dat mag dan mis-
niet van Allah, maar hij
jet mij helemaal kwalijk
h als ik mijn kinderen
jonger liet omkomen".
1 iptiaz Khan, een sociaal
n£en arts in een sloppen-
.lit, legt uit: „Corruptie is
inderdeel van onze cul-
[Je vindt het van hoog tot
laag. De ene helft van het land
is corrupt omdat het inkomen
te laag is, de andere helft is
het omdat men veel te rijk is.
In beide gevallen gaat het om
macht. Je misbruikt je macht.
Als politieman, als minister,
als bankier. Corruptie uitban
nen in Pakistan? Dan kun je
beter een nieuw land begin
nen".
In zekere zin is het een toon
beeld van mannelijkheid
vrouwen tellen nauwelijks
mee in het islamitische Pakis
tan als je de ancler belazert,
als je de strepen op je schou
der, de pet op je hoofd of je
waardevolle handtekening on
der een officiële brief gebruikt
om jezelf te verbeteren. Bur
gers weten dat, aanvaarden
dat als een gegeven. Het ver
schil is dat de leges voor een
paspoort in Nederland in de
gemeentekas komen en het
smeergeld hier in de zak van
de ambtenaar verdwijnt. In
alle gevallen praat je over lut
tele bedragen, maar naar Pa
kistaanse normen is dat nog
hoog. Het Pakistaanse belas
tingsysteem is eenvoudig en
fraudebestendig. Geen Pakis
taan die het in zijn hoofd haalt
om daar mee te sjoemelen.
Fraude en corruptie uiten zich
op een andere manier, minder
bewijsbaar omdat niets op pa
pier komt te staan. Wie wette
lijk recht heeft op een bouw
vergunning, krijgt die alleen
als een ambtenaar een 'fooi'
krijgt.
Een Pakistaanse ambtenaar is buiten aan het werk. Wie in Pakistan iets
overheid, heeft alleen succes na het betalen van steekpenningen.
wil krijgen van de
FOTO: SP
„Gezagsdragers zijn corrupt
naar hun positie. Hoe hoger de
positie, hoe hoger het gewin.
Het is een soort glijdende
schaal. In het normale maat
schappelijke verkeer is zelfs
dat een aanvaard gegeven",
zegt Anwar Bokhari, een ou
dere journalist die graag de
kolommen van zijn krant ge
bruikt om de 'Pakistaanse
ziekte' aan de kaak te stellen.
Anwar kan zijn lol niet op,
want leden van de op 6 augus
tus afgedankte rëgering van
Benazir Bhutto, de premier in
cluis, zitten voor speciale rech
ters in het beklaagdenbankje.
En ineens gaat het niet meer
om corruptie, waar de Pakis
taan zijn neus voor ophaalt,
maar om grote zaken, om heel
veel geld.
„Nu wordt Bhutto aangepakt,
maar haar tegenstanders, ooit
haar voorgangers en nu haar
opvolgers, deden precies het
zelfde. Alleen waren ze slim
mer. Ze deden het niet zo
openlijk. Dat is ook typisch
Pakistaans. Als je de boel op
licht, moet je daar geen open
bare vertoning van maken",
merkt Anwar op. Volgens de
nog steeds niet bewezen aan
klachten heeft Bhutto in twee
gevallen familieleden - ne
ven - ruime voordelen be
zorgd. „Iedereen hier heeft ne
ven", zegt Anwar, niet zonder
cynisme.
Bhutto zelf heeft haar per
soonlijke rijkdom niet ver
groot. Het is eerder een laak
baar gedrag dat zij waarschijn
lijk anderen heeft bevoordeeld
door van haar positie gebruik
te maken. Diep in hun hart
vinden de meeste Pakistanen
dat niet eens corruptie. Bouw
grond, concessies voor indus
trieën worden al tientallen ja
ren gegeven aan officieren die
met pensioen gaan. Anderen
mogen van de staatsbank geld
Gewonden bij
rechtszitting
tegen Bhutto
PUNJAB Na afloop van
een zitting van het Hoogge
rechtshof in Punjab, waar te
gen oud-premier Benazir
Bhutto een proces gaande is,
heeft de politie gisteren met
traangas en wapenstok een
menigte stenen gooiende aan
hangers uiteengejaagd die
Bhutto wilden toejuichen. Vol
gens onbevestigde berichten
raakten daarbij 30 mensen ge
wond. Bhutto, die op 6 augus
tus door president Ghulam Is-
haq Khan als premier werd
ontslagen, wordt beschuldigd
van machtsmisbruik en cor
ruptie. Vorige week viel ze
flauw door de drukte bij de
eerste poging van een rechts
zaak; gisteren bleef Bhutto
zwijgen omdat zij naar eigen
zeggen nauwelijks nog een
stem over had als gevolg van
de verkiezingscampagne van
de afgelopen week.
lenen en weten van tevoren
dat dit bij wijze van gunst
worden kwijtgescholden, wat
in het Pakistaanse bankjargon
'afschrijven' wordt genoemd.
Fameus is het geval van een
gepensioneerde kolonel die
een landbouwproject wilde be
ginnen en daarvoor 'een le
ning kreeg' in 1982. Jaarlijks
kwam die terug bij een relatie
op het ministerie om een nieu
we lading geld op te halen. Pas
twee jaar geleden ontdekte
een diplomaat die goedgemutst
het door zijn land gesponsorde
project eens ging bekijken, dat
het bestond uit een braaklig
gend stuk grond. Van de kolo
nel b.d. geen spoor. Van het
geld al evenmin.
VRUCHTBARE MISSIE HERRENBERG
T>T>
AMSTERDAM Henk
Herrenberg, de speciale
gezant van legerleider
Bouterse, oogt tevreden.
Omringd door een zee van
bloemstukken - hij vierde
deze week zijn 52e ver
jaardag - zegt hij bij Suri-
namers in Nederland veel
begrip voor Bouterses idee
van nationale verzoening
te hebben gevonden.
„De missie is zeer vruchtbaar",
aldus Herrenberg. In de nabije
toekomst ziet hij voor het le
ger een rol als spil in de ont
wikkeling van Suriname weg
gelegd. Herrenbergs goede hu
meur wordt grotendeels ge
deeld door zijn gesprekspart
ners. De in Surinaamse kring
bekende 'praatpaal' mevrouw
Denise de Hart noemt Herren-
bergs komst positief. „Hij
spreekt met alle groeperingen
en is volgens mij oprecht bezig
om alle neuzen dezelfde kant
op te krijgen", aldus mevrouw
De Hart, die wel haar beden
kingen houdt over het vervolg
van Herrenbergs missie. „Hoe
de gesprekken straks in Suri
name een vervolg moeten krij
gen is natuurlijk een ander
hoofdstuk. Dat wordt voor
hem een zware dobber".
André Pakosi, woordvoerder
van de coördinatiegroep voor
bosnegers in Nederland, houdt
ook een slag om de arm. „We
hebben met open vizier rond
de tafel gezeten. Hij heeft ons
verteld hoe legerleider Bouter
se tot verzoening wil komen.
Maar van onderhandelingen is
geen sprake geweest", aldus
Pakosi.
Voor zijn komst naar Neder
land voerde Herrenberg in Su
riname reeds gesprekken met
de leiders van alle vier in Su
riname opererende illegale
groeperingen. Dit gebeurde in
opdracht van Bouterse die de
regering voorstelde plooien
glad te strijken. Herrenberg:
„Het Junglecommando ver
wacht van het nationaal leger
bepaalde daden opdat de vei
ligheid van de bewoners van
het binnenland gewaarborgd
is".
Volgens Pakosi moet hieron
der vooral verstaan worden
dat Paramaribo („en dan be
doel ik zowel het leger als de
regering") zijn „arrogante hou
ding" laat varen.
Los van de uitkomst van de
besprekingen in Paramaribo
heeft Herrenberg, die in zijn
jonge jaren zes semesters poli
tieke economie in het juist on
afhankelijk geworden Algerije
studeerde, de blik strak voor
uit gericht. Er moet iets gebeu
ren in het verpauperde land.
„In de nabije toekomst moet in
Suriname het politieke roer
drastisch om. De politieke par
tijen moeten snel gaan ver
nieuwen want het land staat
aan de rand van de afgrond.
Suriname schreeuwt om ande
re politieke structuren en een
andere politieke geest", aldus
Herrenberg. „Slechts een pro-
duktie-economie kan ons er
bovenop helpen".
Cocaïne
Herrenberg ziet de groeiende
rol van Suriname als door
voerhaven van cocaïne als een
Geen drugs
connectie
Bouterse
en Croes
DEN HAAG De Suri
naamse legerleider Bouter
se en de Arubaanse minis
ter van justitie Croes heb
ben zich niet ingelaten met
cocaïnetransporten van
Brazilië naar Nederland.
De resultaten van het ge
rechtelijk onderzoek door
het openbaar ministerie in
Amsterdam wijzen dit uit,
zo heeft minister Hirsch
Ballin (justitie) geantwoord
op vragen van de VVD-ka-
merleden Korthals en Wie-
benga. In het strafdossier is
volgens de bewindsman
nergens sprake van ver
band of connectie" tussen
Bouterse en Croes. De be
weringen over de bemoeie
nis van Bouterse en Croes
bij drugstransporten zijn
geuit in NRC Handelsblad
van medio september.
oplosbaar probleem. „Neder
land moet nu eindelijk eens
zijn bij verdrag beloofde gel
den overmaken en niet steeds
met nieuwe eisen op tafel ko
men. Geef de Surinaamse re
gering de nog uitstaande twee
miljard gulden en zij kunnen
douane, politie en leger dusda
nig bewapenen dat de cocaïne
transporten geen kans van sla
gen meer hebben", aldus Her
renberg.
Onderwijl hoopt de Surinaam
se gemeenschap in Nederland
dat Herrenbergs missie slaagt.
Iedereen is ervan overtuigd
dat er dringend iets moet ge
beuren wil het land niet totaal
leeglopen. De rijen voor het
Nederladse consulaat in Para
maribo lijke^fr nog steeds te
groeien. Dat juist een afgezant
van het leger deze verzoening
op gang moet brengen, wordt
door de meeste Surinamers
voor lief genomen.
Ondertussen verklaarde Bou
terse in Paramaribo dat de Su
rinaamse regering het proces
van nationale verzoening in
gevaar brengt. Volgens de le
gerleider blijft de regering in
gebreke nu het nationale leger
grote delen van het land heeft
ontzet. De overheid moet het
binnenland uit de put halen
nu de kans er ligt, aldus Bou
terse.
iVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
Wanneer Rob enkele dagen later in Gibraltar aankomt,
hij daar inspecteur Rogers. Hij vertelt hem snel welk avon-
hij met de „Carl Vinnen" heeft beleefd, maar vraagt dan be-
naar het lot van Marga en Willy. „We hebben nog geen
Ifiten ontvangen", antwoordt Rogers, „die Ryffijnen storen
ilnergens aan. En we kunnen er zo moeilijk komen". Rob
„Maar dan probeer ik het met de „Vrijheid II". Ik ken de
1g van de tunnel. Allicht vind ik ook de plaats waar de meis
jes gevangen worden gehouden". Rogers neemt Rob mee naar
een maquette en wijst hem een goede ankerplaats voor zijn
schip. „Je moet wel goed uitkijken", waarschuwt hij, „want het
wemelt op deze kusten van rotsen. Je zit zo ergens bovenop".
Maar Rob onderneemt het waagstuk: de volgende morgen zeilt
hij uit en wanneer hij ongeveer een uur buitengaats is, ziet hij
zowaar de „Carl Vinnen" nog eens: een zeilschip wordt door een
patrouilleboot naar Gibraltar gesleept.
Aanslag op bus
in Zuid-Afrika
DURBAN In de Zuida-
frikaanse havenstad Dur
ban zijn vannacht zes
zwarten om het leven ge
komen en 27 gewond ge
raakt, toen een man het
vuur opende op een voor
bijrijdende bus.
In de regen van kogels die
werd afgevuurd vanuit een
stilstaande auto werd elke in
zittende ten minste één keer
geraakt. De bestuurder slaagde
er ondanks zijn verwondingen
in de bus tot stilstand te bren
gen. Volgens de politie gaat
het om een zinloze aanslag. Er
zijn geen arrestaties verricht.
De politie vermoedt dat de
aanslag verband houdt met de
bloedige strijd tussen het ANC
en de Inkatha-beweging.
Onderwater
Zeker zeventig
vissers zijn ver
dronken en nog
honderden men
sen worden ver
mist sinds de he
vige storm die
eergisteren over
Bangladesh raas
de. De regerings
gezinde krant
Dainik Bangla
schreef dat onge
veer 500 vissers
scheepjes, met in
totaal zo'n 5000
vissers aan
boord, na de
storm nog niet
uit de Golf van
Bengalen zijn te
ruggekeerd. Als
gevolg van de
springvloed kwa
men huizen on
der water te
staan.
FOTO: AFP
