Fel verzet PvdA tegen loslaten van koppeling Met de kalkoen moet je niet over het kerstdiner praten Professor Buck voelt zich oneerlijk behandeld VOORDELIG BEREIKBAAR. Het Lockerbie-Dossier (TV) Maltese doorbraak maakt eind aan felle discussie [NENLAND £eicbe Coulant WOENSDAG 10 OKTOBER 1990 PAGINA 5 el Rwanda nog in zit van rebellen De Rwandese opstandelingen en dagen geleden vanuit Uganda het linnenvielen, beheersen nog steeds het oostelijk gelegen district Mutara. Door bied loopt een weg die van grote eco- che betekenis is ,voor Rwanda. Een ran de invoer komt via deze route het binnen. Heel Mutara is tot verboden 1 verklaard. Regeringstroepen hebben st van het land op de rebellen hero in de hoofdstad Kigali zijn honderden rs opgepakt, omdat ze zouden sympa- en met de opstandelingen. Frankrijk zijn burgers opgeroepen het land te en, vanwege het gevaar van een ver- yerslechtering van de situatie. Nederlandse heroïnelijn in Frankrijk opgerold PARIJS/MEXICO De Franse po- litie heeft twee heroïnelijnen opge rold en in verband daarmee twee Ne derlanders, een Turk en een Joego slaaf gearresteerd. Daarbij werd tien kilo heroïne in beslag genomen met een waarde van ongeveer 3,75 mil joen gulden. De Nederlanders, 47 en 57 jaar oud, stonden volgens de poli tie aan het hoofd van één van de lij nen. Ook de Mexicaanse politie heeft een belangrijke slag geslagen. Met de inbeslagname van een kleine zesdui zend kilo cocaïne werd de belangrijk ste cocaïnevangst uit de Mexicaanse geschiedenis gedaan. Het transport was afkomstig van het Colombiaanse Medellin-kartel. Amsterdam pakt foutparkeerders aan AMSTERDAM Amster dam gaat meer ernst maken met de aanpak van foutpar keerders in de binnenstad. In de periode van maandag 15 tot en met zaterdag 27 okto ber worden bij wijze van proef wagens die op zebrapa den, voetgangers- en fietspa den staan zonder pardon weggesleept. Hetzelfde geldt voor auto's die dubbel gepar keerd staan in smalle straten of op een andere manier hin der of gevaar veroorzaken. Auto's die zonder te betalen bij een meter staan, mogen volgens de wet niet worden verwijderd. Pakistan op zoek naar nucleaire technologie WASHINGTON Pakistan heeft dit jaar tot tweemaal toe geprobeerd bij een Amerikaans bedrijf ovens te ko pen die gebruikt worden bij de pro- duktie van kernwapens. Dat heeft di recteur Raymond Roberts van Con- sarc Corporation, het bedrijf waar Pakistan aanklopte, vandaag gezegd. Volgens hem is ook een verzoek van een Canadees bedrijf dat ovens wilde kopen, van de hand gewezen. Er zou den te veel overeenkomsten zijn ge weest met de Pakistaanse aanvraag. De Washington Post meldt dat de aankopen uiteindelijk niet doorgin gen, omdat de. Amerikaanse autori teiten geen exportvergunning afga- Antillenroute dicht tijdens eindexamens DEN HAAG Scholieren op de Ne derlandse Antillen en Aruba zullen het tijdsverschil met Nederland vol gend jaar niet meer kunnen benutten om in Nederland te informeren naar de inhoud van het Centraal Schrifte lijk Eindexamen. Staatssecretaris Wallage van onderwijs heeft deze zo geheten Antillenroute definitief ge dicht. Wallage heeft het examenroos- ter voor 1991 zo gewijzigd dat de exa mens die voor de leerlingen op de Antillen en voor de Nederlandse leerlingen dezelfde zijn, op hetzelfde tijdstip zullen beginnen. Nederlandse scholieren doen in die vakken 's mid dags examen, leerlingen op de Antil len 's morgens vroeg. >EN LINKSEN IN RECHTS KEN BEGROTING n Mierlo: ten- (rzwaring lontkoombaar (Van onze arlementaire redactie) N HAAG Van grote fracties pleit n D66-fractielei- Van Mierlo voor belastingverho- op redelijk korte lijn. Hij noemde lastenverzwaring bezuinigingen „onontkoom- I jens Van Mierlo waagt kabinet zich aan een lilijke operatie. Het ka- kan niet langer :hten met het nemen pijnlijke maatregelen, Van Mierlo. De ver dingen van de regering :n hem echter weinig „Die vallen op elk *jpau tegen. Ik wil de (jblemen waar het kabi- I voor staat niet verklei- l, maar met eindeloos -jrverwijzen wordt ver- (woordelijkheid ontlo- en verwatert de poli- :e signatuur', aldus Van irlo. Groen Links twijfelt g aan de slagkracht de regering. „Het ka- et is te routinematig en weinig inspirerend ge- aldus Beckers. „De lamiek die sommigen het duo Lubbers-Kok den verwacht, is er uitgekomen". Volgens kers zit het kabinet in y te strak financieel irslijf, afkomstig uit het eerakkoord. Vooral het milieubeleid is kers niet gecharmeerd, ant", meent zij, „het >inet spaart de kool en geit". P, GPV en RPF richt- hun pijlen vooral op vele subsidies die door overheid worden ver- :kt. Volgens deze frac- is daar veel geld weg lalen, in elk geval meer de 1% waartoe het ka- et heeft beslist. De op- ngst moet zijn bestemd >r de verlaging van het ancieringstekort, aldus kleine christelijke frac- SGP-leider Van der stelde dat het kabinet aardgasopbrengsten mag „verjubelen" ar moet besteden aan terugdringen van het irheidstekort en aan het beteren van het we inet. Schutte (GPV) ld dat ombuigingen idzakelijk zijn om het aid te financieren, irling (RPF) meende het financieringstekort 1994 niet op 3,25% maar 2,25% moet uitkomen, e staan namelijk in het jt bij de komende gene- ie", aldus Leerling. (Vervolg van de voorpagina) DEN HAAG De sombe re voorspellingen over dreigende miljardentekor ten in de staatsbegroting hadden de fractiespecialis ten bij de voorbereiding van hun speeches tot een ongekende zuinigheid en creativiteit aangezet. Van links tot rechts werden be zuinigingsvoorstellen aange dragen en suggesties gedaan voor het aanboren van extra inkomstenbronnen. Het kabi net, zo luidde de boodschap, kan niet voort blijven modde ren met 'frutsels' en 'kaas schaafoperaties', maar ontkomt na de jaarwisseling niet aan forse ingrepen. Eerder op de dag was al geble ken dat de coalitiepartijen CDA en PvdA van mening verschil len pver de vraag of de koppe ling van uitkeringen en lonen bij zo'n bezuinigingsronde wel buiten schot kan blijven. CDA- fractieleider Brinkman pleitte veelbetekenend voor 'werk bo ven inkomen', PvdA-fractielei- der Thijs Wöltgens verzette zich echter buitengewoon fel tegen een aantasting van de koppeling. Ontkoppeling ver draagt zich volgenshem niet met de in het regeerakkoord afgesproken gelijkmatige inko mensontwikkeling. 's Avonds hielden de financiële specialisten van PvdA en CDA wijselijk hun mond over de in de coalitie zeer gevoelige kop- pelingskwestie. Alleen VVD- kamerlid Rudolf de Korte zag zijn kans schoon om het kabi net voor te rekenen hoeveel geld wel niet bespaard kan worden als de koppeling wordt losgelaten en vervangen door een 'prijskoppeling' a la VVD: 660 miljoen gulden in 1991, op lopend tot 2,6 miljard in 1994. De Korte had nog meer sugges ties: totaal drie miljard bezuini gingen op de rijkssubsidies en twee miljard op de wao-uitke- rihgen. Ten slotte zou het naar huis sturen van drieduizend rijksambtenaren nog eens 200 miljoen opleveren en introduc tie van indexleningen op de staatsschuld 400 miljoen. CDA-kamerlid Gerrit Terpstra pleitte voor „harde definitieve besluiten" in geval het kabinet komend voorjaar door een te genvallende economische ont wikkeling het mes op de keel wordt gezet. „Wij kunnen steeds minder ak koord gaan met incidentele be zuinigingen", waarschuwde hij alvast, daarmee de jongste Mil joenennota en passant bekriti serend. Ware het geen beter idee de subsidies op onderwijs, volkshuisvesting en het open baar vervoer te knijpen?, zo vroeg hij zich af. En hoe dacht de regering over het idee om voortaan de begrotingsbedra gen van de verschillende mi nisteries keihard vast te stellen, los van de prijsstijging? Achter de regeringstafel maak te minister Kok van financiën driftig notities. Ook toen D66- woordvoerder Gerrit Ybema het woord nam en vrijwel on middellijk met een glanzend snoeimes begon te zwaaien. Mèt PvdA-fractieleider Thijs Wöltgens verdedigde hij het plan om de inflatiecorrectie op de inkomsten- en loonbelasting in 1991 achterwege te laten. Het ministerie van volkshuis vesting zou voorts kunnen stoppen met de bouw van pre- mie-C woningen (en de bezui nigingen op de stadsvernieu wing ongedaan maken, red.). Bovendien zou de dure vut- maatregel geschrapt kunnen worden. Ook mag het kabinet Een vermoeide premier Lubbers en minister Kok achter de regeringstafel. CDA-fractie- voorzitter Brinkman aan het woord tij dens de alge mene be schouwingen. FOTO: ANP van D66 een aantal plannetjes, zoals de verhoging van de kin derbijslag en verlaging van de btw tot 17 procent (kosten: ƒ2,7 miljard) in de ijskast stoppen. Daar staat tegenover dat D66 samen met de PvdA, VVD en Groen Links onder meer een speciale belastingaftrek wil voor bejaarden met een klein pensioen (kosten: 130 miljoen). Groen Links kwam als enige partij met het gebruikelijke omvangrijke wensenlijstje op de proppen. Paul Rosenmöller waarschuwde voor een terug val naar het crisisbeleid van het kabinet Lubbers-I, waar van mensen met een uitkering, ambtenaren en trendvolgers uiteindelijk de dupe werden. De openbaar-vervoertarieven worden als het aan Rosenmöl ler ligt bevroren, 1 miljard ex tra wordt geïnvesteerd in bo demsanering en de inkomens van alleenstaanden en bejaar den worden gerepareerd. Daar stelde hij wel een bevriezing van de topinkomens, introduc tie van een 70%-belastingschijf, nieuwe milieuheffingen en af schaffing van het reiskosten forfait tegenover. In de loges boven de vergader zaal haalden ambtenaren van financiën opgelucht adem toen Rosenmöller uitgesproken was. „Het is niet te geloven. Jaar op jaar hebben we moeten bereke nen wat alle wensen van de Kamer ons kostten. Nu vallen de kamerleden over elkaar heen met bezuinigingsvoorstel len en komen we er met een koopje vanaf", aldus één van hen na afloop van de vergade ring. Vanavond zal minister Kok van financiën uit de doe ken doen welke ^bezuinigingen hij boven aan zijn lijstje heeft geschreven en welke wensen hij zal honoreren. VI (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het jaar lijkse kamerdebat over de op Prinsjesdag gepubli ceerde rijksbegroting is altijd een hoogtepunt in het parlementaire jaar. De fractieleiders doen hun uiterste best de tot de nok gevulde vergaderzaal te vermaken met stijl bloempjes of kwinkslagen. Een greep. Hans van Mierlo (D66): - „De minister-president zegt dat de samenleving ziek is. Dat is zp, maar als de dokter aan je bed ook niet helemaal lekker is, dan heb je een echt probleem. En dan bedoel ik ons: de overheid, de politiek. Wij zijn zelf ziek". - (Over de eensgezinde inter nationale steun voor Kuwayt.) „Natuurlijk zit er ook een flin ke scheut olie in die reactie. Het is niet echt waarschijnlijk dat er evenveel vernietigings kracht in de woestijn zou zijn samengebald als Kuwayt zijn faam dankte aan de kwaliteit van zijn tuinboontjes". Frits Bolkestein (VVD): - (Over de teleurstellende re sultaten van het 'Najaarsover leg' tussen kabinet, werkge vers en vakbonden.) „Minister De Vries had moeten weten dat zijn zachte benadering van de sociale partners tot niets leidt. Het heeft nu eenmaal weinig zin om met de kalkoen over het kerstdiner te praten". Thijs Wöltgens (PvdA): - (Aan het begin van zijn speech) „Bij gebrek aan bele zenheid zal ik beginnen met een citaat van mezelf". - (Over de eis> van de Hilver- sumse omroepen om de kijk en luistergelden te verhogen) „Ik vind het niet leuk uit te leggen dat de komst van één commerciële zender leidt tot de vraag aan de politiek om hogere omroepbijdragen aan de burgers op te leggen. En ze ker niet als dit geld bedoeld is om de Hilversumse program ma's nog meer dan nu al het geval is te doen lijken op de programma's van de commer ciële televisie". Elco Brinkman (CDA): - (Over het CDA-idee om flink te bezuinigen op de subsidies en het kabinetsvoorstel om een groot aantal subsidies met 1 procent te verlagen.) „Het kabinet is nu dan gekomen met een voorstel dat het mid den houdt tussen een plakje en een blokje kaas. Het is in beide gevallen kaas, en daarom ver teerbaar, maar dat neemt niet weg dat er nog wel verder over gesproken moet worden". Ria Beckers (Groen Links): - „De dynamiek die sommigen van het duo Lubbers-Kok hadden verwacht is er niet uit gekomen. De één past op de portemonnee, de ander vaart op zijn routine. Als de minis ter-president het wel gezien heeft in Den Haag, kan hij er beter mee stoppen. Als hij een nieuwe uitdaging zoekt: die ligt hier, voor zijn voeten, met het milieu als spil waar alles om draait". Gert Schutte (GPV): - „Het is de minister van fi nanciën zelf die moet toegeven dat zelfs de naaste toekomst zeer onzeker is. Toch verbindt hij daaraan geen andere con clusie dan dat er een zoge naamde 'mid-term review' komt. Kan de minister ook meedelen wat de meerwaarde is van deze term van overzee boven ons eigen begrip 'tus senbalans'?" Bas van der Vlies (SGP): „Komt en laat ons wederkeren tot de Heere! Als wij persoon lijk en maatschappelijk deze oproep blijven negeren, raakt de maat der ongerechtigheid van ons en ons volk vol en zal de bejegening van een recht vaardige God ons uiterst pijn lijk kunnen treffen". SKE EN WISKE DE GOALGETTER DEN HAAG De hoogleraar scheikunde aan de Technische Universiteit in Eindhoven prof. dr. H. Buck, die in opspraak kwam in verband met zijn AIDS-onderzoek, voelt zich oneerlijk behandeld. Hij blijft erbij dat geen enkele collega hem openlijk had verteld dat de samenstelling van het testmateriaal voor de proeven niet zuiver was. Er was ook geen reden tot twijfel. „Ik was overtuigd van alles", zegt de hoogleraar in een gesprek met John Maddox, hoofdredacteur van het internationale weten schappelijk tijdschrift Nature. Professor Buck vindt dat hij „voor het maken van een eerlijke fout aan de schandpaal is genageld". RIJKSPOLITIE WEIGERT IDENTITEIT UNDERCOVER AGENT PRIJS TE GEVEN DEN HAAG Het korps Rijkspolitie in het district Den Haag, heeft tot drie keer toe geweigerd een dagvaarding te overhandi gen aan een zogenoemde undercover agent. Deze rijkspolitieman was als pseudo-koper betrokken geweest bij de transactie rond twintig kilo amfetamine om de drugshan delaren op heterdaad te kunnen betrappen. De drie verdachten die voor de rechtbank in Middelburg moesten verschijnen, zijn inmiddels op'vrije voeten gesteld. Dit gebeurde op grond van het feit dat de rechtbank de weigering van de rijkspolitie om mee te werken op conto schreef van het Openbaar Ministerie, die daarop niet-ontvankelijk werd verklaard. Het O.M. heeft in middels hoger beroep aangetekend. (ADVERTENTIE) De vijf geavanceerde sema foons van PTT Telecom: al vanaf fl. 335,- (excl. BTW). De semafoons werken in de hele Benelux. Voor meer in formatie over onze modellen en de verkooppunten belt u gratis 06-0403, of faxt u 06-0433. Binckhorstlaan 180, Prinses Beatrixlaan 10, Den Haag. Vorige week maandag is, 21 maanden nadat een jumbo-jet van Pan Am explodeerde boven het Schotse plaatsje Lockerbie, het openbaar onderzoek geopend naar de dood van 270 slacht offers. John Mowat, provinciaal opperrechter van South Strathclyde, Dumfries en Galloway, zal de komende drie maanden tientallen getuigen horen en duizenden bladzijden be wijsmateriaal nauwkeurig bestuderen. De Sunday Times heeft het politieonderzoek in Engeland en Duitsland over de hele li nie nauwlettend gevolgd en kan het verhaal vertellen dat het officiële onderzoek niet zal horen. Vandaag deel 4 van een ver haal vol vragen waar nog steeds geen antwoorden op zijn. De vorige delen zijn op 6, 8 en 9 oktober verschenen. LOCKERBIE/NEUSS Op de morgen van 16 augustus ging in het kantoor van hoofdco- missaris John Orr de te lefoon. De Duitsers had den eindelijk de laadlijst van vlucht PA103A, de transitvlucht uit Frank furt, tevoorschijn ge bracht. De lijst bestond uit een computeruitdraai van alle 111 bagagestuk ken die in de middag van 21 december ingela den waren. Orr had er al vanaf januari om gevraagd. „Eerst zeiden de Duitsers dat er geen lijst was; toen zeiden ze dat ze hem kwijt waren en uitein delijk beweerden ze zelfs dat de lijst vernietigd was", al dus een rechercheur. De laadlijst was de goudmijn waarop Orr had zitten wach ten. In de linkerkantlijn stond bij één van de bagage stukken een met de hand getekend kruis. De betref fende koffer, nummer S0009, was om 13.07 in de computer ingevoerd. Vol gens een apart getypt bij voegsel was de koffer ver werkt door bagageverwer- kingspost 206. Een tweede bijvoegsel toonde aan dat er maar één koffer bij post 206 was opgetekend om 13.07. Deze was afkomstig van vlucht KM 108 van Air Mal ta, die om 9.45 uur die mor gen was opgestegen uit Va leria en om 12.40 uur was aangekomen in Frankfurt. Orr raadpleegde de dossiers van de passagiers aan boord van vlucht PA 103 A die overgestapt waren uit ande re vliegtuigen. Niemand kwam uit Malta. Toch was er bewijs dat een koffer uit Malta aan boord van het vliegtuig was. Het woord Malta werd ingetikt in de computer. Op het scherm verscheen het blauwe kruip- pakje met het label 'Malta Trading Co'. Had koffer S0009 vlucht PA 103 vernie tigd? Op 30 augustus 1989 vloog inspecteur Harry Bell naar Malta en reed naar het San Gwann industrieterrein waar de Malta Trading Company zich bevond. On derweg zag hij ook een be drijf met de naam Yorkie Industries. Yorkie was de merknaam in de ruitbroek die in de Samsonite had ge zeten. Plotseling pasten de stukjes van de puzzel in el kaar. In de fabriek van Yor kie toonde hij een foto van een stukje van de ruitbroek. Op een binnenzak stond 1705 gedrukt. Dit kwam overeen met een nummer in het bestellingenboek van het bedrijf. „De bestelling was op 18 november 1988 be zorgd bij Messieurs Gauci", rapporteerde Bell. Bell reed naar de Gauci win kel. Hij was op het spoor van de grootste doorbraak in het onderzoek dat Zich nu al ne gen maanden voortsleepte. Paul Gauci zag onmiddellijk dat het roomwit-bruin ge streepte materiaal op de foto die Bell hem toonde een stuk was van een pyamajasje dat hij verkocht had. Tony Gauci zei dat hij zich kon herinneren dat een man een grote hoeveelheid kleren had gekocht. „Hij vertelde me", aldus Bell, „dat de man ook de volgende kleding stukken gekocht had: een imitatie Harris1 tweed jasje, een wollen jasje, een zwarte paraplu, een blauw kruip- pakje met op de voorkant een motief dat de getuige omschreef als een schapekop en een bruine broek met vis graatmotief". Deze spontane beschrijving kwam precies overeen met de kleren die volgens Fara day van Rarde (Royal Ar maments Research And De velopment Establishment) in de Samsonite-koffer gezeten hadden. „Anthony Gauci vertelde me dat deze 'man' de artikelen op een onge bruikelijke manier gekocht had; hij wilde gewoon een hoeveelheid kleren en be kommerde zich niet echt om maat, kleur, kwaliteit of prijs. Alleen het kruippakje moest voor een kind van één tot twee jaar zijn". De man was een Libiër van ongeveer 50, goed geschoren en gekleed en ongeveer 1 meter 75 lang. Hij had de kleren op 23 ^november 1988 gekocht, slechts 29 dagen voor de bomaanslag. Het had buiten geregend en de Li biër had zich toen hij naar de winkeldeur toeliep omge draaid en gevraagd om een paraplu. Terug in Lockerbie bleek dat slechts 5 paraplu's aan getroffen waren tussen het vliegtuigpuin. Zij lagen in de opslagruimte te wachten om teruggegeven te worden aan de familie van de slachtof fers. Nu werden ze allemaal opnieuw onderzocht. Een zwarte paraplu bleek sporen te vertonen van de explosie. Hij werd naar Fort Halstead overgebracht en daar aan gedetailleerde chemische tests onderworpen. Binnen een paar uur had Rarde piepkleine vezeltjes ontdekt van het blauwe kruippakje. Zij waren vastgesmolten in het nylon oppervlak van de paraplu. 'Ezel' Karen Noon- an was vergeten. Het bewijs materiaal wees er nu op dat de bom in de koffer zonder eigenaar uit Malta gezeten had. Tony Gauci meldde later dat hij de Libiër nog twee keer gezien had, een keer in juni of juli en opnieuw in sep tember, een paar dagen na Harry Bells bezoek aan Mal ta. Dichterbij een arrestatie zou het Lockerbie-team waarschijnlijk nooit komen. De Maltese doorbraak maak te een einde aan het de Heathrow-Frankfurt discus sie. Zowel de Schotten als de Duitsers accepteerden dat de koffer met de bom op het vliegveld van Malta de lan dingsbaan opgesmokkeld was met een bagagelabel uit New York. Iedere luchtha venmedewerker kan deze papieren labels stelen van achter de incheckbalie. Maar er was nog steeds ruimte voor beschuldigingen over en weer tijdens de vier de internationale Lockerbie- conferentie op het hoofd kwartier van de BKA, de anti-terroristische dienst van de Duitse politie, te Mecken- heim op 14 september. De Schotten wilden weten waarom de Duitsers deze es sentiële informatie niet eerder doorgespeeld hadden. „Vastgesteld werd dat de Maltese autoriteiten niet on middellijk in februari 1989 op de hoogte gesteld waren van de aanvankelijke ver denking van een bagagestuk zonder eigenaar van Air Malta vlucht KM 180", ver melden de aantekeningen van de Duitse bijeenkomst. Orr had „benadrukt dat sa menwerking, en niet compe titie tussen de deelnemende internationale diensten het sleutelwoord moet zijn van het onderzoek". En toen kwam er een nieu we doorbraak. Een man met de naam Abu Talb, een be langrijke agent van een Palestijnse terreurcel, het Palestijnse Volksstrijd Front, werd in Zweden beschuldigd van bomaanslagen in Stock holm, Amsterdam en Ko penhagen. De politiemensen die een inval deden in zijn flat vonden een kalender waarop de datum 21 decem ber 1988 omcirkeld was - de datum van de Lockerbie- aanslag. Ze ontdekten ook dat Talb de weken ervoor in Malta geweest was. Zii wis ten dat hij daar een bakkerij bezocht had die naar men vermeend een dekmantel was voor een cel van het VBP-AC, het Algemeen Commando van het Volks front voor de Bevrijding van Palestina. Er was zelfs een schakel met de Herfstblade ren-bende: de-BKA had voor het appartement in Neuss waar Khreesat zijn bommen maakte een auto met Zweeds nummerbord opge merkt die eigendom was van één van Talbs handlangers. Begin december werd Talb de eerste officiële verdachte in het Lockerbie-onderzoek. De politie geloofde dat hij bijna zeker meer afwist van het complot en dat hij mis schien zelfs als koerier de bom of delen van de bom via Cyprus naar Malta had vervoerd. (c) The Sunday Times

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 5