De biechtstoel is zo gek nog niet
kerk
wereld
Bisschoppensynode op vertrouwd spoor
CcicbcSotvtOT
brieven van lezei
mT £eidóc Sou/tont
beroepingen
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EeidwQowuvnt
WOENSDAG 10 OKTOBER 1990 PAG1
Lidmaatschap Ku-Klux-Klan „schande" voor kerk
NEW YORK De behoudende aartsbisschop van New York,
John O'Connor, vindt het lidmaatschap van katholieken van
de Ku-Klux-Klan een „schande" voor de RK Kerk. Deze wijst
het lidmaatschap van die organisatie „zonder omwegen, abso
luut en onvoorwaardelijk" af. Hij is bezorgd over pogingen van
de Klan, van oudsher vooral in het zuiden van de VS actief, in
de staat New York nieuwe leden te winnen. Het hoofd van de
Ku-Klux-Klan in New York, William Hoff, is belijdend katho
liek en lid van de katholieke orde van de Columbusridders.
Met een toespeling op Hoff zei O'Connor: „Ik vraag ieder lid
van de Ku-Klux-Klan, hoe hij zijn geloof in overeenstemming
kan brengen met het lidmaatschap van de Klan".
Bond tegen het Vloehen wil Ter Beek helpen
VEENENDAAL De Bond tegen het Vloeken heeft minister
Ter Beek van defensie de helpende hand toegestoken. De Bond
heeft alle lof voor Ter Beeks initiatief om de taaiverruwing
binnen de krijgsmacht aan te pakken en stelt daarom gratis
propagandamateriaal ter beschikking. „Nu U het probleem van
het vloeken en schelden in het leger structureel wilt gaan aan
pakken, kunt u daartoe misschien gebruik maken van onze
posters en stickers", schrijft de Bond aan Ter Beek. Vooral de
poster van de papegaai en de spreuk „Vloeken is aangeleerd,
wordt geen naprater!" zal het volgens de Bond goed doen in
het leger. „Als we op deze manier de minister van dienst kun
nen zijn, doet de overheid misschien ook nog eens wat terug",
zegt secretaris R. van de Poll. De bond krijgt geen subsidie.
De Fransen koken, de
Engelsen openen
blikjes.
John Galsworthy
KARD. SIMONISOP
BISSCHOPPENSYNODE:
Kuisheid en
broederschap
noodzakelijk
voor priester
(Van onze correspondent)
ROME Kuisheid en
broederschap zijn twee
noodzakelijke voorwaar
den voor het priester
schap. Dat heeft kardi
naal Simonis gisteravond
gezegd in zijn aan de
„priesterlijke spiritualiteit
in een steeds verder gese
culariseerde wereld" ge
wijde toespraak tot de
bisschoppensynode.
„De opleiding tot het priester
schap is tevens een opleiding
tot de priesterlijke maagde
lijkheid als waarachtig charis
ma om vrij te zijn voor God
en voor iedereen", aldus de
Nederlandse kardinaal, die
verder betoogde dat in de
vorming van jonge priesters
deze onlosmakelijkheid een
belangrijke plaats verdient.
De tijdens de synode al enkele
malen opgelaaide discussie
over gehuwde, zielzorgers is
volgens de kardinaal futiel.
„We moeten duidelijk maken
dat het celibaat en huwelijk
niet tegenover elkander staan,
maar dat zij elkaar binnen het
kerkelijke leven aanvullen".
Kardinaal Simonis betoogde
verder dat het grootseminarie
het enige, echte, degelijke uit
gangspunt vormt voor het
priesterschap. Een toenemend
aantal priesters voelt zich
moe, verlaten en ontheemd in
de wereld van nu. Om erger
te voorkomen „is het noodza
kelijk dat: de toekomstige
priesters binnen het semina
rie een sfeer van broeder
schap proeven, dat zij bekend
raken met hun bisschop en de
priestervergadering zodat zij
zich later weer 'thuis' zullen
voelen in het gezelschap van
hun collega-priesters."
In zijn pleidooi voor het celi
baat zei hij onder meer dat de
bisschoppensynode in 1971 de
koppeling tussen priester
schap en celibaat heeft willen
vasthouden. Mede als gevolg
van de secularisatie is sinds
dien het begrip voor het celi
baat nog verder afgenorhen.
Pontificale
Pausmis in
Haagse
Jacobuskerk
DEN HAAG Ter gelegen
heid van de twaalfde verjaar
dag van de pauskeuze van Jo
hannes Paulus II, wördt zon
dag in de kerk van de H. Ja
cobus de Meerdere aan de
Parkstraat in Den Haag een
pontificale hoogmis (10.15
uur) opgedragen. Hoofdcele
brant is mgr. H. Ernst, bis
schop van Breda. Hij wordt
aan het altaar geassisteerd
door een aantal andere bis
schoppen, onder wie mgr.
R.Ph. Bör, bischop van Rot
terdam, en door de pastoor
van de parochie, H. Hofstede.
Tevens zal aanwezig zijn de
vertegenwoordiger van de
paus in Nederland, pronunti
us mgr. A.J. Backis en andere
in Den Haag geaccrediteerde
diplomaten.
De mis wordt muzikaal opge
luisterd door het parochieel
zangkoor Cantemus Domino,
dat de Missa de Angelis van
Domenico Bartolucci uitvoert
en het motet 'Tu es Petrus'
van de Haagse componist
Adrianus Giesen. Het koor,
dat dit jaar zijn eeuwfeest
viert, staat onder leiding van
Sipke de Jong. Organist is
Ton van Eek. De wisselende
gregoriaanse gezangen wor
den verzorgd door de Interpa
rochiële Schola Cantorum on
der leiding van Albert Mid
dendorp. Aan het einde van
de mis brengt een blazers-en
semble, geleid door Theo
Laanen, de Pausmars van
Charles Gounod ten gehore.
Tamboers en vendelzwaaiers
van het schuttersgilde St. Wil-
librord uit Bakel houden tij
dens de mis de wacht op het
priesterkoor.
Banneux-dag Op zondag
11 november wordt in Huize
Crayenburch, Brasserkade 4
Nootdorp, een dag voor zie
ken, bejaarden en gehandi
capten gehouden. Het pro
gramma begint om tien uur
met een H. Mis opgedragen
door pastoor Bergs uit Hoog
vliet. Opgave uiterlijk voor 1
november bij het secretariaat
van het Banneux-comité,
Laan van meerdervoort 651,
2564 Den Haag. Tel. 070 - 363
60 06
STRESS PLAAGT VELE GEESTELIJKEN
DOORN Stress. Ieder
mens heeft het nodig om
te kunnen functioneren.
Maar dan wel in de juiste
mate. Want voor je het
weet klopt, bonkt, bruist
en gonst het lichaam je
tegen de klippen op. Daar
weten pastoriebewoners
over mee te praten. Vijf
entwintig jaar geleden
waren dat nog de meest
stressbestendige mensen
in de maatschappij. Maar
volgens theoloog en
stressdeskundige dr.
Rowland Crowcher uit
Australië is de 'burnout'
onder hen de laatste jaren
dramatisch toegenomen.
Contemplatie kan helpen.
Dr. Croucher (52) praat uit er
varing. De Australische bap
tisten-predikant brandde in
zes maanden tijd volledig op
in een kerkelijke gemeente.
Hij nam ontslag en nam een
jaar de tijd voor studie en
gebed. „Ik kwam erachter dat
het leven meer is dan werken
alleen". Croucher ontdekte
dat niet alleen hij door stress
was geveld. Talloze andere
predikanten hadden ermee te
maken. De man - die inmid
dels zeven academische titels
heeft - maakte daarop studie
van de relatie tussen stress en
spiritualiteit. Tegenwoordig
reist hij stad en land af om
zijn kennis over het onder
werp over te dragen. Zo was
hij ook in Nederland op een
door de Evangelische Allian-
seminar.
Contemplatie is het beste wapen tegen stress, vindt dr. Croucher.
foto: pers unie
Ex-geestelijken
Enkele feiten. Over de hele
wereld lopen 200.000 ex-gees
telijken van de rooms-katho
lieke kerk rond. Ze zijn eruit
gestapt, de meeste onder druk
van het celibaat en de een
zaamheid en stress die daaruit
voortvloeien. In Australië
staat tegenover elke predi
kant en geestelijke leider ie
mand die dat ooit geweest is.
In de VS toonde onderzoek
enkele jaren geleden aan dat
drie van de vier predikanten
leden onder een ernstige
vorm van stress.
Niet alleen predikanten, ook
mensen die werkzaam zijn in
christelijke organisaties heb
ben last van stress. En dat ter
wijl juist daar het idealisme
en de toewijding hoog kunnen
zijn. Helaas kunnen juist die
inzet en hoge verwachtingen
een afknapper veroorzaken.
Christelijke idealen kloppen
vaak niet met de harde wer
kelijkheid.
Naast allerlei biologische, psy
chologische en organisatori
sche oorzaken kan stress ook
door 'spirituele' zaken bevor
derd worden, aldus Croucher.
Schuldgevoelens spelen daar
bij een belangrijke rol. "Onge
veer 95 procent van alle gees
telijken in Australië, de VS en
Groot-Brittannië hebben nog
nooit hpn onvolkomenheden
aan een derde persoon ver
teld". Croucher vindt het jam
mer dat de rooms-katholieke
biechtpraktijk geen enkele
weerklank vindt binnen de
protestantse kerken. Eén kerk
verdient wat dat betreft een
eervolle vermelding. Dat is de
Lutherse Kerk, die een spe
ciale liturgie van collectieve
schuldbelijdenis kent. "Je
problemen onder woorden
brengen is de beste manier
om er niet door overwonnen
te worden".
Verder weten velen niet goed
weg met menselijke gevoelens
van woede en kwaadheid.
Zelfs bidden kan stress ver
oorzaken, meldt Croucher tót
ieders verbazing. Een onder
zoek in Californië ("dat kan
ook alleen daar") wees uit dat
biddende mensen stress
symptomen vertonen. Crou-
chers theorie daarover luidt
dat hedendaagse christenen
de kunst van het meditatief
gebed verleerd hebben. „Alle
grote geestelijken van weleer
konden bidden zonder
woorden, in stilte en verwon
dering. Je mond houden is
soms het beste gebed".
Vanuit de pastorale praktijk
ondervinden predikanten en
geestelijke leiders ook een
overvloed aan stress-bevorde
rende elementen. Het is een
publieke functie, waarvan het
belang groot is en de ver
wachtingen hoog. "Een predi
kant heeft het meest stress-
gevoelige beroep van ieder
een". Vroeger was dat dus an
ders. Maar tegenwoordig
hoedt een herder harder bla
tende schapen dan een halve
eeuw geleden.
Levensgevaarlijk
Croucher kan zo twintig fac
toren opnoemen waarom een
predikant veel last krijgt van
stress. Eenzaamheid ("Wie
helpt de hulpverlener?", een
gemeente die veel verwacht
en veel meer bij de gang van
zaken betrokken wil zijn dan
vroeger. De televisie dwingt
hen tot hoge prestaties op het
gebied van communicatie. En
het pastoraat wordt steeds in
gewikkelder. Kerkeraadsle-
den ervaren ook het een en
ander van deze stress, maar
die hoeven er volgens Crou
cher niet constant mee bezig
te zijn.
Stress kan letterlijk levensge
vaarlijk zijn, leert een mor-
gentje luisteren naar Crou
cher. Het stelt een mens bloot
aan ziekten, van een maag
zweer tot kanker. Stress die
door beroep, externe factoren
(de hond van de buurman),
voedsel (koffie) of psychologi
sche factoren wordt veroor
zaakt, moet ook in die geest
worden afgewend. Stress met
een spirituele achtergrond,
kan ook weer met spirituele
middelen bestreden worden.
"Geestelijke leiders moeten
meer tijd nemen voor contem
platief, eenzaam gebed. Ze
moeten zich regelmatig afzon
deren voor zelfonderzoek",
aldus Croucher. Verder vindt
hij dat predikanten iemand
moeten zoeken aan wie ze al
les kunnen vertellen, een
soort van spirituele leidsman.
Contemplatie en biecht dus.
"We kunnen inderdaad heel
wat van onze rooms-katholie
ke vrienden leren".
STEVEN EMMENS
Even pauze
Een beker melk tijdens schafttijd! Sinds vorige week donderdag is men in Utrecht druk bezig
met de restauratie van de oud-katholieke kerk van Sinte Getrudis. De schuilkerk ligt tussen een
kerk en een woonblok en is vroeger ook als woonhuis gebruikt. De schuilkerk wordt nu weer in
haar oorspronkelijke staat teruggebracht. foto: anp
KTUU en KTUA komen met fusiecommissie
AMSTERDAM De curatoria van de Katholieke Theologi
sche Universitieten in Amsterdam en Utrecht hebben een
commissie ingesteld die de mogelijkheid gaat onderzoeken om
beide universiteiten samen te brengen in een katholieke theo
logische universiteit, gevestigd in Utrecht.
De instelling van de commissie vloeit voort uit het besluit van
de bisschoppen eind vorig jaar om de rooms-katholieke theo
logische opleidingen in ons land van vijf naar drie terug te
brengen. De Katholieke Theologische Universiteit te Amster
dam (KTUA) en de Universiteit voor Theologie en Pastoraat
in Heerlen moeten samengaan met een van de drie overblij
vende opleidingen. De Amsterdamse universiteit heeft geko
zen voor de Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht
(KTUU).
De commissie bestaat uit zeven leden: drie namens de KTUA,
drie namens de KTUU en een onafhankelijke voorzitter. Zij
brengt omstreeks 1 mei 1991 verslag uit.
De commissie zal ook moeten onderzoeken, of er een theolo
gisch centrum voor specifieke taken, zoals de amtsopleiding,
kan worden gesticht. Tevens zal de nieuwe universiteit
moeten samenwerken met de bestaande instituten voor pries
teropleiding.
Nederlandse Hervormde kerk
Beroepen te Vrouwenparochie (part
time) mw. A. Marra-Ferwerda, kand.
te Dronrijp.
Aangenomen naar Assen (toez.) F.
Bos te 's-Gravenhage, die bedankte
voor Nieuwerkerk aan den IJssel
(deelgem. De Bron).
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Reeuwijk (her-
v.geref.) J.P. Koning te Rotterdam-
Zuid (Katendrecht).
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Meppel J.J. Schreuder,
l.l. zend.pred. te Curacao, verbonden
aan de kerk van Rijnsburg, wonende
te Bunschoten-Spakenburg; te
Nieuwleusen Jt. Janssen te Almelo.
Bedankt voor Noordbergum en voor
Vlaardingen K. de Vries te IJsselmui-
den-Grafhorst.
(Van onze correspondent Aart
Heering)
ROME De achtste, aan
de rol van de priester in
de moderne wereld ge
wijde, bisschoppensyno
de, zal geen schokkende
vernieuwingen brengen.
Dat is wel heel duidelijk
geworden na negen da
gen van hoorzittingen en
ruim tweehonderd toe
spraken waarin keer op
keer werd gewezen op
het belang van een be
hoorlijke opleiding en
waarin bovendien meer
aandacht wordt gevraagd
voor het persoonlijke
contact met de gelovigen.
Natuurlijk zijn incidenten niet
uitgebleven. Zo was de Cana
dese bisschop Frederick Hen
ry zo onverstandig om ten
overstaan van een groep jour
nalisten enkele recente geval
len van koorknaapknijperij in
Canada aan te halen. De Bra
ziliaanse kardinaal Lorschei-
der deed in zijn betoog het
protestants aandoende voor
stel om de synode om te vor
men tot een permanent or
gaan met niet alleen raadge
vende maar ook beslissingsbe
voegdheid. Tijdens de pers
conferentie waarmee gisteren
de 'hoorfase' van de synode
werd afgesloten, deed synode
voorzitter kardinaal Antonio
Innocenti, prefect van de con-
gregratie voor de clerus, dit
voorstel af als „weinig con
structief, omdat de synode nu
eenmaal is v/at ze is". Ook het
celibaat en de aanstelling van
gehuwde priesters, onderwer
pen die de door de paus aan
gestelde rapporteur mgr. Mo-
reira Neves direct al buiten de
orde stelde, heeft een paar
stofwolkjes op doen waaien.
De aartsbisschop van Chicago
Bernardin stelde de kuis
heidsgelofte ter discussie. De
Braziliaanse bisschop Tepe
wees op de noodzaak om des
noods getrouwde viri probati
(deugdzame lieden) aan te
stellen als hulppriesters en de
Antilliaanse bisschop Burke
omschreef het celibaat als een
uit de Europese traditie voort
komend ideaal waaraan in
andere delen van de wereld
en geheel andere waarde
wordt gehecht.
Eurocentrisme
Met hun kritiek op het 'Euro
centrisme' van de katholieke
kerk legde zij de voornaamste
tegenstelling binnen de syno
de bloot. Die tussen het wes
ten aan de ene kant en Oost-
Europa en de derde wereld, in
het bijzonder Zuid-Amerika,
aan de andere. Bijna alle wes
terse bisschoppen hebben ge
hamerd op de noodzaak van
een solide en langdurige theo
logische vorming van semina
risten, na hun wijding ge
volgd door een vorm van per-
manënte educatie om niet
achter te blijven bij de maat
schappelijke ontwikkelingen.
Maar voor de Oosteuropese
geestelijkheid zijn dat luxe
problemen. Zoals de Oekrain-
se bisschop Miroslav Luba-
chivski treffend illustreerde.
De Oekrainse kerk die van
1945 tot vorig jaar praktisch
verboden was, heeft niet te
kampen met een tekort aan
roepingen maar heeft een
schrijnend gebrek aan gebou
wen en bekwame docenten.
Temeer daar de seminaristen
geen religieuze opvoeding
hebben genoten en „amper
van God weten." De kwali
teitsoverwegingen van de
westerse bisschoppen kunnen
daarom niet van toepassing
zijn op het oosten, waar eerst
de elementaire structuren
maar eens moeten worden op
gebouwd. Verscheidene Zuid-
amerikaanse bisschoppen sta
ken eendere verhalen af. In
hun continent zijn parochies
van 50 tot 100.000 mensen van
wie velen hun padre slechts
een keer per jaar zien ook als
hij elke zondag op vijf plaat
sen de mis opdraagt. De zo
van zielzorg verstoken kudde
is bovendien een gemakkelij
ke prooi voor Mormonen en
Jehova's, een dreiging waar
veel Zuidamerikanen op
Heilige
Volgens een reeks van refe
renten speelt ook de vrouw
een niet te onderschatten rol
bij de vorming en in het leven
van de katholieke geestelijke,
maar dan wel als heilige moe
der of verrichtster van hand
en spandiensten. Helen
McLaughlin, voorzitster van
de Bond van Moeder-oversten
die als toehoorster was uitge
nodigd, kritiseerde daarom
het 'macho' optreden van de
synode. Een van de weinig
nieuwe gezichtspunten werd
geboden door de als deskundi
ge uitgenodigde Amerikaanse
psycholoog en geestelijke Ti
mothy Costello, die tegenover
de synode een lans brak voor
de psycho-analyse en daar
mee het taboe doorbrak waar
mee tot nu toe deze concur
rent van de biechtstoel was
omgeven.
Koppeling verdeelt coaliti
De eerste dag van de algemene en financiële beschi
gen heeft in zoverre een verrassing opgeleverd dat Cjc
PvdA na één jaar regeren al op een kardinaal punt t,
over elkaar blijken te staan. De coalitiepartners denken
damenteel verschillend over de vraag of de nog ma'
herstelde koppeling tussen lonen in het bedrijfsleven e11
ale uitkeringen (volledig) in stand kan blijven.
Cd A-FRACTIELEIDER Brinkman vreest dat het l11
rond de jaarwisseling, wanneer de zogeheten tussen3'
wordt opgemaakt, niet zal kunnen ontkomen aan rigo
bezuinigingen. De rentestand, olieprijs en loonstijginge
gen immers veel hoger uit te vallen dan het kabinet nc
de Kuwayt-crisis had verwacht. „Dan staan wij v
vraag waar in de coalitie ons beider hart ligt", aldus
man.
AANGEZIEN het CDA absoluut niet bereid is de bel
tarieven te verhogen, moet deze partij'het geld elder
daan halen. Dus wil Brinkman dat ook de koppeling a
kritische beschouwing wordt onderworpen. Hij stelde
om voor het niveau van de uitkeringen te koppelen a
nader te bepalen groep cao's. Hij zal daarmee wel een
cao's bedoelen, waarin de lonen het minst gestegen bli v
zijn.
AlS door een wesp gestoken reageerde PvdA-vo'^
Wöltgens op deze suggestie: „Wie de koppeling ter di
stelt, vergroot willens en wetens de inkomensversch
Als het kabinet geld te kort komt, moet het in 1991 dr
matische inflatiecorrectie in de loon- en inkomstenbe
en /of de voorgenomen BTW-verlaging maar niet doo
gaan, meent Wöltgens.
WAAR twee honden vechten om een been, loopt de
ermee heen. De VVD constateerde met genoegen
CDA nu alweer terug lijkt te verlangen naar de dagi!
de eerste twee kabinetten-Lubbers, waarin de koppeli^
woon buiten werking werd gesteld. VVD-chef BoHf(
die het niet nodig had gevonden een tegenbegroting
ken („omdat die toch door de coalitie van tafel zou
geveegd"), rekende op de manchet uit dat een ontkoj
het kabinet miljarden zou opleveren. I
OVEREENSTEMMING was er overigens óók in de cp
met name over aardgasbaten en het verminderen vani*
dies. Zowel PvdA als CDA wil de te verwachten extra
brengsteh gebruiken om de gigantische staatsschuld v^
te verminderen. Ook menen beide coalitiepartners 4
hoog tijd is een flink deel van de bijna onvoorstelbare!
diestroom terug te leiden naar de schatkist. Daarmeeb
er toch nog voldoende mogelijkheden te zijn voor het l|
om de tussenbalans van januari of februari te overle\f
Dilemma voor Bush versche
De bereidheid van Washington Israël te veroordelen
het drama op de Tempelberg in Jeruzalem, waarbij 21
tijnen het leven verloren, verscherpt het dilemma vy
Amerikaanse president Bush rond een eventueel milité
treden tegen Irak. Het incident en de reacties erop toné'
hoe gemakkelijk Israël in de confrontatie met Saddaif
sayn kan worden betrokken. Bovendien kunnen de pref
in de Arabische wereld tëgen het Israëlische optredl"
toch al wankele Arabische front tegen Irak verder veiji
ken.
BEIDE ontwikkelingen geven voedsel aan de vrees
tijd in het voordeel werkt van Irak, waardoor in Washif
opnieuw stemmen opgaan die pleiten voor een spoedig
tair optreden ter bevrijding van Kuwayt en ontmara
van het regime van Saddam Husayn. Ook de vernia
door Irak van de sociale en economische infrastructuu
Kuwayt is voor veel Amerikaanse beleidsmakers eenf
argument om niet lang meer af te wachten of het hand^
bargo tegen Irak de gewenste uitwerking heeft. j
PRESIDENT Bush loopt echter het risico van een mf
anti-Amerikaanse reflex in het Midden-Oosten, als lj
militair geweld tegen Irak overgaat op het moment <t
emoties tegen Israël weer zo hoog oplopen. Als Israël i
Amerikaans-Iraakse oorlog wordt meegesleurd, zou
dat zelfs Bush kunnen verwijten. Bovendien riskeert
eigen land de beschuldiging dat hij het Amerikaanse p
via een buitenlandse oorlog wil „herenigen", nu de M
prooi is aan een diepe binnenlandse politieke crisis ro
begroting en noodzakelijke zware bezuinigingen
tingverhogingen.
Brieven graag kort an duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezoi
stukken te bekorten.
Kleinkinderen
Op 4 oktober besteedde onze
krant aandacht aan een actie
van oma's om contact te mo
gen blijven onderhouden met
hun kleinkinderen, nadat die
onder toezicht van een voog
dij-instelling zijn geplaatst. De
bedoeling is zoveel mogelijk
handtekeningen te verzi
van mensen die achte
actie staan. In het artik
brak echter een adre
volledige adres luid
Schooneveld-Buur,
15-02, 8243 TJ Lelysta<
03200-55936.
G. Schooneveld-Buur,
LELYSTAD.
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres- postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girok
per maand 24,85 per maand f.
per kwartaal f 74,10 per kwartaal f
per jaar 284,50 per jaar f
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswi
070 - 3902 702.
Bankiers v
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
