„We zijn er niet om tegen de Kerk te vechten Zonder verleden en zonder toekomst? brieven van leze kerk wereld beroepingen TV-predikant Falwell trekt zich terug op eigen gemeente fieidae' tnT £cld6cSoutarit GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CoidócSouocMit DINSDAG 9 OKTOBER 1990 PAG Aflaat voor bezoek aan heilige plaatsen jezuïeten ROME Pelgrims naar de heilige plaatsen van de jezuïeten, zoals de kerken van San Gesü en San Ignazio in Rome, kun nen tot 31 juli 1991 rekenen op een aflaat. De provinciaal over sten kunnen met instemming van de plaatselijke bisschop aan geven welke plaatsen voor een aflaat in aanmerking komen. Volgens de woordvoerder van de Nederlandse jezuïeten is de overste in ons land daar nog niet toe overgegaan. Hij heeft te kampen mét het probleem, dat de stichter van de orde, Ignati us van Loyola, nooit in Nederland is geweest. De orde her denkt dit jaar dat de orde 450 jaar geleden is opgericht. Vol gend jaar is het 500 jaar geleden dat Ignatius werd geboren. Een aflaat betekent een kwijtschelding van de straf voor zon den die als zodanig al vergeven zijn. Aartsbisschop Cuba wil wet voor vrijheid van godsdienst HAVANA Aartsbisschop Jaime Ortega van Havana wil dat het Cubaanse parlement een wet voor de vrijheid van gods dienst aanneemt. Hij vindt dat artikel 54 van de Cubaanse grondwet, dat de vrijheid van godsdienst garandeert, in een wet nader wordt uitgewerkt. Ortega noemt het onjuist dat christenen uitgesloten worden van het lidmaatschap van» de communistische partij. „Wij moeten een einde maken aan de discriminatie van de christenen. De communistische partij mag er geen rekening mee houden of haar leden christen, atheïst of agnost zijn", aldus Ortega. De partij moet naar zijn mening een einde maken aan hdar steun aan het atheïsme. Fidel Castro heeft dit voorjaar alle bedevaarten verboden, totdat er duide lijkheid is over een bezoek van paus Johannes Paulus II aan het eiland. Liefde en rook laten zich niet verbergen. Frans spreekwoord JEZUÏETEN-GENERAAL HANS-PETER KOLVENBACH: VATICAANSTAD ,,Wij zijn er niet om tegen de Kerk te vechten, maar om de Kerk te helpen". Klinkt hier een late ver wijzing door naar de con flicten die de jezuïetenor de in de jaren zeventig en tachtig met de pausèn hebben gehad? In ieder geval zijn voor pater dr. Hans-Peter Kolvenbach, de Nederlandse generaal van de jubilerende jezuïe tenorde de problemen en conflicten met het Vati caan voorbij. De taalkundige Kolvenbach die na zijn studie in Nijmegen van 1958 tot 1981 in Libanon werkte, is in 1928 in Druten geboren uit een Nederlandse vader en een moeder van Ita liaanse afkomst, en is sinds 1983 generaal-overste van de orde, die 450 jaar geleden door Ignatius van Loyola werd gesticht. Met ruim 24.000 leden in 113 landen, onder wie ruim 17.000 pries ters, is de Societas Jesu de grootste religieuze orde in de Rooms-Katholieke Kerk. Na het Tweede Vaticaans Concilie had de jezuïetenorde zich in toenemende mate ge richt op de strijd tegen de so ciaal-economische wantoes tanden in ,Latijns-Amerika, een koers die niet door het Vaticaan werd gesteund. Toen de vorige generaal-overste, de Bask Pedro Arrupe, in 1981 door een beroerte werd ge troffen, greep paus Johannes Paulus II in. Tegen de consti tutie van de orde in benoem de hij de oude pater Paolo Dezza als zijn gedelegeerde, die alle bevoegdheden kreeg om de Societas weer op het rechte spoor te krijgen. Kolvenbach, in 1983 door de algemene vergadering van de orde tot. de 28e opvolger van Ignatius gekozen, zegt dat de paus kortgeleden in een per soonlijk onderhoud met hem de jezuïeten op het hart heeft gebonden riiet te veel aan dacht te schenken aan het verleden maar samen met priesters, religieuzen en leken de ervaringen van Ignatius, bewaard in de Geestelijke Oe feningen, door te geven". Armen De Societas heeft altijd een hoge prioriteit aan de verkon diging van het evangelie ge geven, zegt Kolvenbach. Dat kan niet gaan zonder de liefde voor de armen. De Jezuïeten volgen Jezus in diens voor keursliefde voor de armen. Dat neemt in deze dagen de vorm aan van verdedigen van de mensenrechten, opkomen voor de vrede etcetera. De 'optie voor de armen' is voor de Jezuïeten geen keuze om politieke of ideologische redenen. Al in de tijd van Ig natius was het onmogelijk een gezel van Jezus te zijn zonder deel te nemen in Christus voorkeursliefde voor de ar men. De bevrijdingstheologie staat voor nieuwe taken, meent Kolvenbach. Enerzijds is de situatie in Latijns-Amerika danig veranderd, anderzijds heeft de marxistische of com munistische ideologie veel van haar geloofwaardigheid verloren. Belangrijker dan terug te kij ken naar het verleden is het naar de toekomst van de be vrijdingstheologie te kijken. Latijns-Amerika is democrati scher geworden (Chili, Mid- den-Amerika). Daarnaast kennen Colombia en Peru veel geweld, dat volgens Kol venbach niet zozeer door eco nomische problemen wordt veroorzaakt. Bovendien blij ken veel problemen met cul turele verschillen te maken te hebben. De strikt sociaal-economische problemen van de armoede zijn complexer dan de bevrij dingstheologen misschien wel hebben gedacht, zo conclu deert Kolvenbach. „Het gaat niet alleen meer om de ar moede, maar ook mensen rechten, milieu en geweld spelen hierin een rol." De snelle groei van de funda mentalistische en evangeli sche sekten in Latijns-Ameri ka is een nieuwe taak voor de bevrijdingstheologie, die zich tot dusver niet met dit ver schijnsel heeft bezig gehou den. „Het grote gevaar ligt niet zozeer in de armoede, maar in deze sekten," zegt Kolvenbach. De bevrijdingstheologie heeft naar zijn mening nooit bij het Vaticaan in een kwaad dag licht gestaan omdat dit het evangelie en de theologie van de Kerk is. Rome aanvaardde sommige aspecten ervan niet, zoals het flirten met het mar xisme of het gebruik van de sommige middelen (de haat of de klassenstrijd) om een rechtvaardige samenleving te bereiken. Bovendien heeft deze paus zelf tijdens een bij eenkomst met alle Braziliaan se bisschoppen gezegd dat hij zichzelf als de eerste bevrij dingstheoloog beschouwde. Opus Dei De laatste jaren gaat onder Vaticaan-kenners nogal eens het gerucht dat het veel con servatiever ingestelde Opus Dei de plaats van de Societas Jesu heeft ingenomen als oog appel van de paus. „Als dat zo zou zijn, madr dat kunt U be ter bij Opus Dei vragen, dan is dat een buitengewoon goed idee," zo reageert Kolven bach. Veel nieuwe bewegingen dra gen in grote delen van de we- Hans-Peter Kolvenbach SJ reld het leven van de Kerk. Dit zijn vooral lekenbewegin gen. Leken nemen nu taken over die vroeger alleen maar door religieuzen werden uit gevoerd. „Over deze verschui ving in de RK Kerk kunnen wij alleen maar blij zijn." Van spanningen tussen de Je zuïetenorde en Opus Dei is volgens Kolvenbach geen en kele sprake. De verhoudingen zijn hartelijk, maar niet zo in tensief omdat we grotendeels op verschillende gebieden werken. ,We hebben niet dezelfde spi ritualiteit en zitten niet op de zelfde golflengte. Maar waar om zouden we niet kunnen samenwerken als er verschei denheid is? Die verscheiden heid is toch een verrijking van de Kerk?" Het is volgens Kolvenbach „heel erg moeilijk vol te hou den" dat de RK Kerk de kerk van de restauratie zou zijn. De paus kijkt in zijn toespraken altijd weer naar het jaar 2000, wat toch niet erg conservatief is. Verder zijn er „zeer veel tekenen" dat de RK Kerk wat betreft het sociale denken en de oecumene vooruitgaat. „Misschien onder invloed van de oosterse theologie die ik ontvangen heb, geloof ik ook zelf dat de Heilige Geest ons altijd naar voren duwt. De Geest laat de Kerk nooit naar achteren gaan." Gesprek met paus Kardinaal A.J. Simonis, in Rome aanwezig voor de bisschoppen synode, onderhoudt zich met paus Johannes Paulus II en de prefect van de Vaticaanse congregatie voor de eredienst en de sacramenten Eduardo Martinez Malo. FOTO: ANP Syrisch-orthodoxen willen van bisschop af ENSCHEDE De Federatie Turabdin Suryoye Nederland wil dat aartsbisschop J.Y. Ci- cek uit zijn functie wordt ge zet. De bisschop, die in het Twentse Losser domicilie houdt, maakt zich volgens de organisatie schuldig aan machtsmisbruik, financieel wanbeleid en persoonsver heerlijking. De federatie heeft bij er bij de andere bisschop pen van de Syrisch Ortho doxe Kerk op aangedrongen Cicek de laan uit te sturen. Zij zouden dit besluit moeten ne men tijdens de synode die op dit moment in Damascus wordt gehouden. De negen bestuursleden van de federa tie zijn onlangs door Cicek uit de Syrisch Orthodoxe Kerk gezet wegens hun kritische opstelling. Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Bant en Rutten C.E. La- vooy te Kantens-Stitswerd en Us- quert-Rottum (part-time); te Opijnen en Tuil J. de Goel, emeritus predi kant te Leeuwarden. Aangenomen naar Arnemulden M. Gou$Jrlaan te Apeldoorn (buitengewone wljkge- meente). Aangenomen naar Haaks bergen J. Vlastuln, pred. voor bui- tengew. werkz. te Hattem (geestelijk verzorger van De Hezen berg aldaar). Gereformeerde Kerken Benoemd tot geestelijk verzorger van verpleeg- en ziekenhuis De Sionsberg te Dokkum S. Feenstra te Haulerwijk, die deze benoeming heeft aangenomen; Christelijke Gereformeerde Kerken Beroepen te Zwolle H.C. Mljnders te Zwljndrecht. Gereformeerde Kerken vrijgemaakt Beroepen te Hoogvliet-Spijkenisse J.J. Schreuder, l.l. zendingspredikant te Curacao, verbonden aan de kerk van Rijnsburg, wonende te Bunscho ten-Spakenburg. LYNCHBURG Het wekelijkse programma van de Amerikaanse tele visiepredikant Jerry Fal well zal niet meer in heel de Verenigde Staten te zien zijn. Slechts enkele zenders zullen het weke lijkse programma 'Old Time Gospel Hour' nog maar uitzenden. De con tracten met 200 commer ciële stations worden niet vernieuwd, zo heeft Fal- wells naaste medewerker Mark DeMoss meege deeld. Falwell hoopt zo meer dan 8,5 miljoen dollar (ongeveer 14,5 miljoen guldén) te besparen. Hij wil zich volgens DeMoss concentreren op zijn eigen ge meente in Lynchburg in de staat Virgina en de door hem gestichte 'Vrijheidsuniversi teit' die 7.000 studenten heeft. Falwell (57) riep aan het eind van de jaren zeventig de 'Mo ral Majority' (morele meer derheid) in het leven die zich ten doel stelde christelijke waarden weer een plaats in de Amerikaanse politiek te geven. Aan de Moral Majority had Ronald Reagan in 1980 in belangrijke mate zijn zege bij de presidentsverkiezingen te danken. De Moral Majority telde in de jaren tachtig 6,5 miljoen aan hangers. Financieel ging het de organisatie zeer voor de wind, totdat andere televisie- predikanten besloten in de zelfde toen nog rijke vijver te gaan vissen. Bovendien deden de seksschandalen waarin de predikanten Jimmy Swaggart en Jimmy Bakker verzeild raakten, het aanzien van Fal well geen goed. Politieke problemen ontston den, toen de televisiepredi kant Pat Robertson besloot mee te dingen naar de repu blikeinse kandidatuur voor de presidentensverkiezingen van 1988. Falwell steunde Robert sons rivaal George Bush. Falwell, die vorig jaar de Mo ral Majority ophief, moest vo rig jaar meedelen dat de in komsten voor 'Old Time Gos pel Hour' in een jaar met 4 miljoen dollar waren afgeno men. Bij zijn organisatie wer ken nu nog 1700 merïsen, 500 minder dan een paar jaar ge leden. Een belangrijk kenmerk van onze tijd is de ge richtheid van de mensen op het heden en het ge brek aan interesse voor het verleden van eigen familie of land. De uitzondering is mis schien de vutter, die uit verveling de familiestam boom gaat uitpluizen. Evenzo is de moderne mens niet geïnteresseerd in de toekomst. Het aan tal mensen, dat niet ge looft in een leven na dit leven, is drastisch toege nomen. De oorzaken hiervan zijn bepaald niet alleen de secularisatie en de ontkerkelijking. Omdat mensen veelal hun verdere leven niet meer door brengen op de plaats waar ze geboren zijn en opgroeiden en hun ouwe dag weer ergens anders gaan wonen, zijn er geografisch vaak geen banden meer met 'het land van de va deren'. De Afrikaanse ge woonte om voor de oude dag een huis te bouwen in je ge boortedorp om temidden van de mensen van je familie, met wie je de nauwste banden hebt, te sterven, spreekt ons niet aan. Zo ook is het huwelijk niet meer een band waarbij fami lies zijn betrokken en die bij voorkeur binnen de eigen kring wordt gezocht. Mensen maken puur individueel hun eigen keus en vinden vaak een partner in een heel ande re wereld dan hun eigen, en krijgen met de familie van de partner dan ook vaak geen intensieve band. Andere aspecten zijn dat het familiebedrijf bezig is te ver dwijnen en kinderen steeds minder vaak in de voetsporen van de ouders treden. Door dit alles verdwijnt de band met het verleden van de ei gen familie (maar ook de con tinuïteit met oog op de toe komst). Dan is er het algemene ver schijnsel, dat de praktische kennis over de geschiedenis minder is geworden en de be langstelling voor geschiedenis sterk is verminderd. Zwervers Dit alles maakt dat mensen worden tot zwervers zonder vaste punten in deze wereld, tot bomen zonder wortels. En dat terwijl op het moment, dat een mensenleven fundamen teel fout loopt, de eerste vraag van de therapeut is: vertel maar wat u zich herinnert van de vroegste jeugd en de ervaringen met uw ouders, want daar liggen meestal de wortels van de problemen van nu. En datzelfde geldt ook ten aanzien van organisaties waarbinnen polarisatie op treedt. Wie bij het Samen-op- Weg proces van de hervorm den en gereformeerden de oude koeieh uit de sloten van het verleden niet serieus neemt, bereikt in het alge meen niets. Er is niet alleen minder aan dacht voor de toekomst van de volgende generaties maar Vijf op de tien Nederlanders voelen zich niet langer be trokken bij de christelijke kerken en hun antwoord op levensvragen, want velen van hen hebben geen idee welke vraag bij het ant woord hoort dat de kerken plegen te geven. Onder het motto „Jezus is het ant woord, maar wat is de vraag", schrijft dominee Ype Schaaf vandaag voor het laatst over de relatie tus sen kerk en samenleving. ook niet voor het leven na dit leven. Die toekomst is1 onze ker. Is de mensheid werkelijk bereid om een leefbaar milieu overeind te houden? Hoeveel reorganisaties en herstructu reringen van mijn werk of bedrijf zal ik overleven? Of zelfs, hoe stevig is mijn re latie met mijn dierbaarste naaste, wanneer ik me reali seer dat één op de drie huwe lijken stuk loopt? Kinderen zijn minder belang rijk geworden omdat ze ande re doelstellingen in het leven in de weg kunnen staan. Al lerlei mensen 'nemen' ze zelfs niet. Mensen zijn sterk gericht op het leven nu en dat volle le ven van vandaag is eigenlijk heel kort. We worden 25 jaar lang opgeleid, dan draaien we (hopelijk) mee 35 jaar volop mee, waarna we mogen ver dwijnen uit de roulatie van de echte wereld om in de derde levensfase (hopelijk) nog weer een ander zinnig leven op te bouwen. De wijsheid van jaren en de levenservaring tellen aldus niet in dit historieloze tijd perk, wat ook weer vele com municatiestoornissen in de menselijke relaties met zich meebrengt. En wat het leven na dit leven betreft, worden we zo gepro grammeerd door reclame en consumptie op het nu genie ten en profiteren en meedoen, dat de nieuwe hemel en de nieuwe aarde naar de achter grond gaan, terwijl anderen zeggen dat de hemel te vaak een excuus is geweest om de aarde maar niet leefbaarder te hoeven maken. Een heel ander facet is dat in veel levens de mogelijke vrees voor de dood, die te ma ken heeft met het besef re kenschap af te moeterï leggen, wegslijt omdat mensen zo lang leven en aftakelen, dat ze tenslotte alleen nog maar letterlijk doodmoe zijn en het sterven hoe dan ook een uit komst wordt. De consequentie is ondermeer dat sterven meer en meer weggemoffeld wordt en dat lijden of onderdrukt moet worden met drugs of moet worden vermeden door vrij willige euthanasie. Omdat mensen zo geconcentreerd zijn op het hier en nu komen ze aan één van de belangrijk ste opgaven van hun leven niet meer toe, namelijk het bewust klaar komen met het feit, dat ze zullen sterven. Dat de bijbel de mens de kroon van de schepping noemt heeft namelijk ook hiermee te ma ken. De mens mag bewust leven, hij of zij mag keuzen maken, maar moet zich ook bewust zijn van de dood en van het sterven. Echter wanneer mensen geen boodschap meer hebben aan de toekomst we ten ze ook geen weg met de dood. Het evangelie is op dat punt hard en realistisch. De dood is de vijand aan wie geen enkel mens ontkomt en dus kan nieuw leven en hoop en toe komst alleen maar inhoud krijgen wanneer die dood Christenen, die daar geen aandacht meer voor hebben snijden het hart uit het evan gelie. Anderen, die déar geen boodschap aan hebben, snij den de kern uit het menselijk bestaan, die immers is weten dat het leven nu zin heeft om dat je ergens vandaan bent gekomen en ergens naar toe gaat. Boeren, subsidies en overproduE" Over een week of vier trekken de Nederlandse U] wellicht opnieuw met hun trekkers de wegen op c testeren tegen een verdere verslechtering van hun 1 mogelijkheden en om druk uit te oefenen op de minister Bukman van landbouw en de overige leden v kabinet. Maar voor het zover is moet er in Europees nog heel wat worden afgepraat en zullen negen \T twaalf landen van de Europese Gemeenschap o«g< moeten gaan en zich akkoord verklaren met het starfb van ons land, Engeland en Denemarken. Slechts d landbouwministers van deze drie landen hebben ziclf" ren in Luxemburg achter het voorstel verklaard van ropese Commissie het dagelijks bestuur van de EG I de exportsubsidies in de jaren tot 1996 met nog eens procent te verminderen. Voortdurend is er nu sprake van een verlagii dertig procent en zeker van de kant van de boerenor ties wordt het grote publiek dat getal regelmatig voor,{ den. De reeds bereikte saneringsmaatregelen van de pen vijf jaar moeten daar echter van worden afgetrok dan resteert nog vijftien procent, waar bovendien eei verloop van zes jaar voor wordt uitgetrokken. Die ste mindering geldt voorts niet voor alle produkten en aanzienlijk minder dan de vermindering met zeventig cent waar de VS op aandringen. Dat neemt natuurlij weg dat de voorgestelde korting op de subsidie een ingreep vormt voor het inkomen van de boeren. schattingen van het Landbouw Economisch Instituut wordt daarmee het bestaan van circa 10.000 Nedei agrariërs bedreigd. DAAR staat tegenover dat het bestaande EG-exportsif leidt tot steeds omvangrijker boterbergen, wijnmeija graanoverschotten. Het hoge niveau van subsidies die (iji lidstaten aan het eigen bedrijfsleven verstrekken, bedr»e totstandkoming van een systeem van vrije concurrei.r dé vorming van één interne markt. Het gevaar is niet'0; beeldig dat de nationale steunverlening in de plaat; van de oude handelsbarrières die de EG op weg naar lb juist probeert op te ruimen. Tegen die achtergrond k) i aanscherpen van het concurrentiebeleid geen kwaad. MINISTER Bukman hanteert nog een ander, zwaan ei argument. Als hij en zijn EG-collega's, die volgende w impasse zullen trachten te doorbreken, geen akkoord ken over het compromis-voorstel van de Europese Co; sie dan zullen vervolgens ook de onderhandelingen oy'^ nieuw, wereldwijd vrijhandelsverdrag stranden. Eei|k delsoorlog met de VS is dan niet denkbeeldig en daarji£ grote belangen van handel, industrie en de dienstense-n het geding. Maar ook de Europese boeren zullen daie slechter van worden. i! De cijfers spreken intussen duidelijke taal: in het afge jaar hebben de Nederlandse boeren voor zes miljard j_ aan exportsubsidies van de EG in ontvangst kunnen tf om hun produkten op de wereldmarkt te slijten. In on krijgen 70 a 80.000 boeren EG-steun. De Nederlandse i sche sector zal het de komende jaren moeilijk krijgen, de zuivelsector en. de suikerbietentelers wachten somtj den. OOK het Landbouwschap en andere organisaties vai-' riërs hebben geprobeerd het Nederlandse kabinet dij te maken dat nieuwe aanslagen op de positie van de bouwers onvoorwaardelijk tot het failliet van een gr< van deze sector zullen leiden. Dat is een uiterst vei gevolg van een beleid dat desondanks noodzakelij] moet worden uitgevoerd. De Nederlandse overheid leed voor onze agrariërs wellicht via soepele overgang! regelen moeten verzachten. Maar dat laat onverlet dath einde moet komen aan de overproduktie op de EGA bouwmarkt. Een overproduktie die door het nu ge)?! subsidiestelsel wordt gestimuleerd. it ld Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezc stukken te bekorten. HetHKI Het Hoger Katechetisch Insti tuut (HKI) dat onlangs is opge heven en waarvoor de bis schoppen het weer eens moes ten ontgelden, ging uit van de ervaringstheologie, een begrij pelijk uitgangspunt. Maar als men uitgaat van ieders per soonlijke reactie, wordt er toch blijkbaar te weinig op gelet dat we bij het geloofsonderricht ook oog moeten krijgen voor het geestelijke. We moeten ons allereerst laten leiden door Gods wijsheid en niet door de menselijke wijsheid alleen. Onderricht moet gepaard gaan met de beoefening van deug den en het ontwikkelen van de zin voor mediteren. Voorin genomenheid, antipathieën en rancunes mogen nooit een rol spelen. Uiteindelijk gaat het altijd om dq^ redding van de zielen. Het is wel zei deze zorg vooral bij schoppen voorzat. Martinuskerk Aangenaam getroffen aandacht die uw blad h steed aan onze actie krijging van gelden restauratie van de M kerk in Voorburg, zou ledigheidshalve graag 1 nummer in uw blad willen zien waarop bifj kunnen worden gesto lezers uit andere parochj, luidt: 1302 t.n.v. Rest: fonds Martinus te Voor! Laurens ten Horn, promotor fondswervin1 missie VOORBURG. Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244. Postadres; postbus 11, 2300 AA Leiden. Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.01 Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-giro per maand f. 24,85 per maand f per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f per jaar 284,50 per jaar t Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. j( Advertenties 'i Informatie en tarieven over advertenties tel. 071-122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het ddorgeven van advertenties kantoor Rijsv» 070 - 3902 702. AMRO BANK NV 473 575 515 t POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2