Ontreddering in YS
ia begrotingsfiasco
delft
Golfcrisis schuld Westen
ëderlandse fregatten zullen niet aarzelen bij hulp aan Amerikanen
Wmr
Thatcher geeft jarenlange verzet op
Jtenland
CcicbcSommit
ZATERDAG 6 OKTOBER 1990 PAGINA 5
illen en Suriname
en weer samenwerken
MARIBO De parlementen van Suri-
de Nederlandse Antillen en Aruba wil-
t hun regeringen structureel gaan sa-
irken, zo blijkt uit een intentieverkla-
e in Paramaribo is ondertekend door de
ters Jaggernath Lachmon, Rufus
jam en Felix Flanegien.
lertekening vond plaats aan het einde
n bezoek van een week van parlemen-
ilegaties uit de Antillen en Aruba aan
(me. Het is de bedoeling dat Suriname,
derlandse Antillen en Aruba regelmatig
g gaan voeren over economische, sociale,
Me en educatieve aangelegenheden,
fe parlementen willen de draad weer op-
'ip van contacten die tot 1975 in konink-
ujrband bestonden.
Opstand op
Filipijnen voorbij
Kolonel Alexander Noble, de leider
van een kortstondige opstand op
het zuidelijke eiland Mindanao op
de Filipijnen, heeft zich vandaag
na onderhandelingen
overgegeven. Noble begon zijn
opstand donderdag in de stad
Cagayan de Oro, 800 kilometer ten
zuidoosten van de hoofdstad
Manila met 400 stamgenoten en
leden van een plaatselijke militie.
Aanvankelijk wisten de rebellen
legerkampen in Butuan, zoals hier
op de foto, en lligan bezet te
houden.
FOTO: AP
Nederlanders
in Rwanda veilig
BRUSSEL De Belgische premier, Wil-
fried Martens, heeft verzekerd dat de Bel
gische militairen in Rwanda een louter hu
manitaire taak hebben en niet zullen deel
nemen aan gevechten. De 500 paracom
mando's moeten de ruim 1600 Belgen die in
Rwanda wonen, beschermen en eventueel
helpen evacueren. Daarmee liet Martens na
een informatiestop van drie dagen voor het
eerst iets los over de Belgische bemoeienis
sen in Rwanda. Na Frankrijk en België eri
stuurt ook Zaïre troepen. De ongeveer 240
Nederlanders in Ruanda zijn veilig, heeft
de Nederlandse honorair consul M. Boreel
laten weten. Evacuatie van de Nederlan
ders werd gisteren nog niet overwogen, al
dus het ministerie van buitenlandse zaken.
Duitsland neemt
nieuwe kieswet aan
BONN Het parlement van h»t verenigde Duits
land heeft gisteren een bijgesu-lje kieswet aange
nomen met het oog op de parlementsverkiezingen
van december. De Groenen ©u je communistische
PDS stemden tegen. De nieuw» wet was nodig na
dat het Constitutionele Hof jn Karlsruhe vorige
week had bepaald dat de vpuï genomen regeling
onvoldoede recht deed aan het beginsel van gelij
ke kansen. Met name kleinere partijen uit ae
vroegere DDR leken op voorhand kansloos om
boven de pan-Duitse kiesdrempel van 5 procent te
komen. Statistisch zou men daartoe 2,9 miljoen
stemmen hebben moeten behalen bij de eerste
verkiezingen. De bijgestelde wet gaat uit van twee
kiesdrempels van elk vijf procent, maar dan voor
de vroegere Bondsrepubliek en de vroegere DDR
apart.
onze correspondent
^larc de Koninck)
llNGTON De ne-
sig voor president
i is verschrikkelijk.
de achting is, die
jl de Golfcrisis voor
jiitenlands beleid ge-
sjo groot is in Was-
>n de politieke ont
ging, nu de president
rii staat is gebleken
^ongres te winnen
?lijn begroting 1991.
z
'Aw dreigden gisteren
rdduizenden federale
laren naar huis te wor-
^stuurd, omdat het be
sjaar 1991 immers op 1
t1 al is begonnen en de
iit formeel niet meer
1 igd is om in afwezig
en een goedgekeurd
"JÖget nog belastinggel-
fA te geven. Dieper dan
i »k zijn de kloven die
tdoor zowel de Republi-
s< als de Democratische
?!ijn getrokken in Ame-
/bntluisterende politieke
?üng met een losgebro-
'Sjrotingstekort en de in-
n onmiskenbaar begon-
onomische recessie.
it nog maar niet te heb
ber de ravijn waarvan
eels sprake is tussen het
Lmerikaanse publiek en
fiitiek', die zich zo on-
yg toont haar werk te
ile politieke wapenarse-
/ad president Bush deze
h het veld gebracht om
orst het Huis van Afge
vaardigden zover te krijgen
een begroting voor 'fiscaal
1991' goed te keuren, waarin
het voorzienbare tekort met 40
miljard zou worden terugge
bracht en die de eerste stap
zou zijn naar een verlaging
van het deficit met liefst 500
miljard dollar over de komen
de vijf jaren. De taktieken die
ook de vaak van zachtaardig
heid verdachte George Bush
daarvoor inzette, waren on
vervalst Amerikaans. In de
uren voordat gisteren het Huis
zou gaan debatteren over de
gecombineerde bezuinigingen
en belastingverzwaringen,
werden de wandelgangen en
de trappen van het Capitool
overspoeld met 'lobbyende'
ministers en andere hoge me
dewerkers van de president,
met draagbare digitale tele
foons in de hand voor voort
durend kontakt met de Witte
Huisstaf.
Raymond McGrath, Republi
keins afgevaardigde uit de
staat New York, werd in een
spelonk van het Congresge
bouw letterlijk lastig gevallen
door Bush' minister van finan
ciën Nicholas Brady. Na de
confrontatie vertelde
McGrath: „Brady hield me op
dreigende toon voor: wat jam
mer nou dat je tegen deze be
groting bent en dat je de presi
dent in de steek laat. Als je
denkt dat dit plan slecht uit
pakt voor jouw staat New
York, dan moet jij eens oplet
ten hoe het aangepaste budget
eruit zal zien".
John Sununu, chef van de
Witte Huis-staf, kwam met
een ander dreigement. „Wees
niet verbaasd als de president
straks speciaal op bezoek gaat
in de districten van de tegen
stemmers en jullie daar met de
vinger zal aanwijzen en zal
verklaren dat jullie deserteurs
zijn van de president en van
het landsbelang", aldus Sunu
nu tegen een oploopje van
Huisleden.
Onoverkomelijk
Eerder op de dag had Bush al
60 Republikeinse afgevaardig
den op het Witte Huis uitgeno
digd voor koffie en donits, en
had hij daar onder andere zijn
partijgenoot Bill Schuette uit
Michigan apart genomen met
de vraag hoe deze toch tegen
het begrotingsvoorstel kon
zijn, teawijl Bush zelf vorige
week nog naar Michigan was
gevlogen om Schuette te hel
pen in zijn stembuscampagne
voor de tussentijdse Congres
verkiezingen in november.
Maar Schuette was een van de
254 afgevaardigden die giste
ren uiteindelijk 'nee' stemden
tegen een bègrotingsvoorstel,
dat 'bipartite' door de leiders
van Republikeinen en Demo
craten vorige week na maan
denlang vlijmscherp onder
handelen was overeengeko
men. Dat 'akkoord' was de af
gelopen week ten prooi geval
len aan massaal verzet van
burgers tegen de beoogde be
lastingverhogingen op benzi
ne, tegen de scherpe verho
ging van de eigen bijdrage in
ziektekosten en tegen het op
nieuw volledig ontzien van
Amerika's miljoenen superrij
ken.
Alle 435 leden van het Huis
van Afgevaardigden moeten
over vier weken in hun lokale
districten herkozen zien te
worden en voor hordes Repu
blikeinen was het teveel ge
vraagd dat ze hun kiezers zou
den moeten gaan uitleggen
waarom ze in Washington
voor belastingverhoging had
den gestemd, terwijl Bush'
plechtige stembusbelofte uit
1988 read my lips, no new
taxes!' nog aiïtija nadreunt
over de prairies en de Rocky
Mountains.
En voor nog meer Democraten
was het onoverkomelijk bij
hun lokale achterban een be
groting te gaan verdedigen die
voor de gefortuneerden de
hoogste schijf van de inkom
stenbelasting op het luttele
percentage van 28 laat staan,
terwijl de gewone man ('Joe
Sixpack') zwaar getroffen
wordt door premieverhoging
en duurdere benzine.
Optreden
ïnt Bush in gesprek met onderminister Eagleburger over de dreigende politieke crisis rond
erikaanse begroting.
i FOTO: AP
Dat het zover gekomen is, is
voor een niet onbelangrijk
deel toe te schrijven aan het
persoonlijke optreden van
Bush, die er na zijn aantreden
in januari 1989 bijna anderhalf
jaar over gedaan heeft om zijn
evident onhoudbare 'geen-be-
lasting-belofte' te herroepen.
Bovendien had hij nog tot een
week geleden de Democrati
sche (oppositie- maar meerder
heids-) Partij de schuld gege
ven van de problemen bij het
bereiken van een begrotings
akkoord tussen de fractielei
ders van beide partijen. „Hij
heeft zich niet boven de partij
en verheven en heeft daarmee
de kansen op een nationale op
lossing voor de begrotings- en
economische problemen be
schadigd", aldus klonk het gis
teren in het verhitte Huis van
Afgevaardigden.
De politieke crisis die nu naast
de economische is ontstaan, is
al maandenlang af te lezen
aan het stemgedrag van de
Amerikaanse burgers bij de
voorverkiezingen voor de ko
mende tussentijdse verkiezin
gen. In die 'primaries' is min
der dan 20 procent van de
stemgerechtigden komen op
draven en zij hebben op tal
van plaatsen geroutineerde po
litici weggestemd ten gunste
van 'anti-politieke' kandidaten
die beloven het hele politieke
establishment uit hun gemak
kelijke zetels te zullen verdrij
ven.
Diepere oorzaak van de huidi
ge chaos in de financiën is het
beleid in de jaren van presi
dent Reagan, toen enorme be
lastingverlagingen en verho
ging van defensie-uitgaven
voor een economische 'boom'
zorgden, die echter ten koste
ging van de sociaal zwakke
groepen en van een evenwich
tige begroting.
Gevangenen gewond
Gewonde gevangenen werden gisteren afgevoerd naar een zie
kenhuis, nadat een gevangenisoproer in de Indiase hoofdstad
New Delhi bloedig was neergeslagen. De politie opende het vuur
om een massale ontsnapping van 2000 gedetineerden te verhin
deren. Volgens de autoriteiten zijn zeker negen gevangenen ge
dood en 107 gewond geraakt. Minstens 76 bewakers liepen ook
verwondingen op. Aanleiding voor het oproer was de dood van
een veroordeelde in de gevangeniskeuken. Volgens de autoritei
ten zou hij een natuurlijke dood zijn gestorven, maar de gevan
genen meenden dat hij geen adequate medische hulp had gekre
gen.
FOTO: AP
ZAKENMAN MAHMOUD RABBANI:
n
in
WASSENAAR Volgens
de Nederlands Palestijnse
zakenman Mahmoud Sa-
lim Rabbani (55) ligt de
schuld van de Golfcrisis
in belangrijke mate bij het
Westen.
Deze week ging Rabbani, die
zich in de afgelopen maanden
opvallend terughoudend had
opgesteld in de publiciteit, wel
diepgravend in op de achter
gronden van de crisis. De kern
van het huidige conflict moet
volgens hem gezocht worden
in de oorlog tussen Iran en
Irak. Toen steunden Europa
en Amerika Irak met adviezen
en vele wapens.
„Ik was er van het begin af te
gen dat Irak oolog voerde met
Iran, een land dat niet te ver
slaan is. De oorlog heeft mil
joenen mensenlevens gekost
en niets opgeleverd. Wrang is
het nu dat deze regering in
Irak, die ooit als eerste de staat
Kuwayt officieel erkende, nu
in diezelfde staat is binnenge
vallen. De achtergrond van de
inval is dat Saddam Husayn,
gedekt in de rug door het
Mahmoud Rabbani
FOTO: SP
Westen, een oplossing moest
zoeken voor zijn financiële
problemen. Na acht jaar oorlog
met Iran had het land 15 mil
jard dollar schuld aan Kuwayt.
Wanneer dat niet geregeld zou
kunnen worden, was een soort
bankroet van de staat Kuwayt
onvermijdelijk. Bij de inval zal
ook het conflict hebben mee
gespeeld rond de zeggenschap
over bepaalde olievelden en
het verkrijgen van een vrije
toegang tot de zee. Maar nie
mand zal toestaan dat Irak in
Kuwayt blijft".
„Een duurzame vrede in het
Midden-Oosten komt er
slechts wanneer een oplossing
voor de Palestijnen is gevon
den. In een oorlog om Kuwayt
geloof ik niet. Een oorlog kost
weer duizenden mensenlevens
terwijl het de diepere reden
van het conflict niet oplost".
Mahmoud Rabbani kwam 34
jaar geleden als Palestijns
vluchteling naar Nederland.
Tijdens de eerste oliecrisis in
1973 was hij wekenlang bijna
elke dag wel op de radio of tv
te beluisteren. Rabbani ziet
zichzelf als een bruggebouwer
tussen de Europese en de Ara
bische wereld. Aan zijn 18-ja-
rig honorair consulschap van
Kuwayt kwam een eind toen
het land een eigen ambassade
in Den Haag opende. Daarna
werd hij consul van Jordanië.
Enkele jaren geleden werd hij
tot Nederlander genaturali
seerd.
FRANS MICKLINGHOFF
(Van onze
Jaggever Rob Sebes)
Hl De Nederland-
Igatten in de Golf
I de With en Pieter
?c zullen niet aarze-
labijgelegen Ameri-
4 schepen te helpen
die door Iraakse vliegtui
gen worden aangevallen.
Formeel mag dat nog niet zon
der toestemming van het kabi
net. Maar zeer betrouwbare
militaire bronnen meldden
gisteren dat het in de praktijk
toch zal gebeuren. Op grond
van afspraken in de West Eu
ropese Unie (WEU) mogen de
negen lidstaten uit zelfverde
diging schieten op Iraakse
vliegtuigen. Ook mogen zij el
kaar bijstaan. Deze regeling
geldt louter voor de WEU-le-
den, waaronder Nederland,
Groot Brittannië en Frankrijk.
Officieren van beide Neder
landse fregatten zeiden echter,
dat ook in de buurt liggende
Amerikanen, die de grootste
maritieme bijdrage aan de
Golf vloot leveren, zullen wor
den geholpen. „Wij kunnen
dan formeel gewoon zeggen,
dat wij uit zelfverdediging
hebben gehandeld", aldus een
zegsman.
Het vraagstuk van de be
voegdheden in oorlogssituaties
zorgde voor veel onduidelijk
heid tijdens het vierdaagse be
zoek van defensieminister Ter
Beek aan de Nederlandse fre
gatten in de Golf. Ter Beek,
die vanavond in Nederland te
rugkeert, werd tot zijn woede
geconfronteerd met openlijke
kritiek van eskadercomman
dant Van Gurp. Vice-admiraal
Van Foreest beweerde vervol
gens dat de WEU al had beslo
ten dat ook andere schepen
mogen worden bijgestaan. Gis
teren zei Van Gurp dat hem
dat nog niet ter ore was geko
men. Van Gurp wilde verder
niet op de zaak ingaan en stel
de „dat er met de commando
voering geen problemen zijn".
Commandeur Stuurman van
de marinestaf maakte daarna
bekend dat een militaire
WEU-commissie dinsdag in
Londen hoogstwaarschijnlijk
beslist dat andere schepen wel
mogen worden geholpen.
Ondanks deze kwestie noemde
Ter Beek zijn bezoek aan de
fregatten van grote waarde.
„Ik heb geen spijt van deze
trip. Ik heb met eigen ogen
kunnen zien dat de beman
ning uitstekend werk ver
richt", aldus Ter Beek. Het
embargo van de Verenigde
Naties wordt efficiënt uitge
voerd. En wat nog belangrij
ker is: het werkt".
Gesprek Gorbatsjov
en Havel over olie
PRAAG De Tsjechoslo-
waakse president Vaclav Ha-
vel zal waarschijnlijk dit
weekeinde Sovjet-president
Gorbatsjov ontmoeten om van
#hem de verzekering te vragen
dat Tsjechoslowakije de olie
zal ontvangen die het door de
Sovjetunie is toegezegd. In
Tsjechoslowakije is een nij
pend olietekort ontstaan door
dat de Sovjetunie veel minder
levert dan is afgesproken en
de oliekraan soms zelfs hele
maal dichtdraait.
(ADVERTENTIE)
42e oude kunst
en antiekbeurs
museum
het prinsenhof
11 t/m 25 oktober 1990
11.00 (zondag 13.00)-17.00 uur
bovendien
di. en do. 19.00-22.00 uur
do. 25 oktober tot 17.00 uur
Speciale tentoonstelling
"Schatten uit het I errc Oosten
1V0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
Rob wil nu zijn kansen waarnemen: de stemming on-
matrozen is al ver beneden peil gedaald en wanneer zij
erken dat de kapitein èn Larry er stiekem vandoor willen
zal hij ze best op zijn hand kunnen krijgen. Juist wanneer
In de sloep wil stappen, grijpt Rob hem bij zijn arm en
zo luid, dat een groep matrozen het best kan verstaan:
ader, wacht eens even, wou jij er tussenuit knijpen en ons
fèrdrinken?" Woedend draait Larry zich om en snauwt Rob
Hou je gedekt, O'Kelly, ik heb met jouw praatjes niks te
maken!" En om zijn woorden kracht bij te zetten, geeft hij Rob
een kaakslag van jewelste. Er onstaat een verwoed gevecht en
wanneer Larry's vuist weer eens onzacht over Robs gezicht aait,
merkt Rob opeens dat hij zijn snor is kwijtgeraakt. Nu ziet Larry
ook met wie hij te doen heeft. „Ellendige verrader!" schreeuwt
hij, „dat zal ik je betaald zetten". Matrozen snellen toe en keren
zich nu ook tegen Rob. Ze weten wel niet wat er precies is ge
beurd, maar Larry heeft O'Kelly immers een verrader genoemd!
(Vervolg van
de voorpagina)
LONDEN Het besluit
om het Britse pond te la
ten opnemen in het EMS
betekent een ommekeer
in beleid van premier
Thatcher. Gedurende elf
jaar heeft zij zich uiterma
te afstandelijk opgesteld
tegenover het stelsel, dat
de schommelingen van de
wisselkoersen binnen de
EG in de hand moet hou
den.
Thatcher heeft steeds gezegd
dat de inflatie in haar land
dichter in de buurt van de ge
middelde EG-inflatie moet ko
men voordat het pond in het
EMS mee kan doen. Het EMS
was aanleiding tot een groot
conflict tussen Thatcher en
haar voormalige minister van
financiën, Nigel Lawson. Dat
conflict leidde ertoe dat Law
son vorig jaar oktober opstap
te.
Nu Groot-Brittannië is toege
treden staan van de EG-lan-
den alleen Portugal en Grie
kenland nog buiten het stelsel.
In dat stelsel is vastgelegd hoe
ver de munteenheden van de
twaalf EG-staten van elkaar
mogen afwijken.
Voor de Nederlandse Bank in
Amsterdam kwam het Britse
besluit niet als een verrassing
omdat ze er al eerder over is
geraadpleegd. Bankpresident
Duisenberg staat er positief te
genover omdat een stabiele
koers van het pond meer ze
kerheid biedt in de handel met
Groot-Brittannië, aldus een
woordvoerder.
Exact
Het rentesignaal van de Britse
centrale bank werd vrijwel di
rect opgepikt door de banken
in Groot-Brittannië. Barclays
bank liet gistermiddag weten
haar basisrente met 1 procent
te zullen verlagen tot veertien
procent. Exact een jaar gele
den zorgde de toenmalige mi
nister van financiën Lawson
ervoor dat de rente werd ver
hoogd tot vijftien procent. Hij
wilde zo een einde maken aan
de sterke toeneming van de
consumentenbestedingen, die
vrijwel alleen met geleend
geld werden gedaan.
De Britse minister van finan
ciën Major verklaarde dat het
beleid om de inflatie omlaag te
krijgen „met kracht" zal wor
den voortgezet. De bewinds
man ontkende dat het besluit
is genomen met het oog op het
congres van de conservatieven
dat de komende week in Bour
nemouth wordt gehouden.
In Brussel zou het monetaire
comité van de EG vandaag bij
eenkomen om de voorwaarden
voor de toetreding van het
pond tot het EMS vast te stel
len. Het comité coördineert
het monetaire beleid van de
afzonderlijke EG-landen. Nor
maal gesproken wordt een be
sluit aangaande het EMS pas
bekendgemaakt nadat het mo
netaire comité de details heeft
vastgesteld.
