„Wanneer ik
doodga wil ik
groots zijn"
WHOOPI GOLDBERG HEEFT
EERSTE HIT MET 'GHOST'
Ccidóc Qowiwnt
ZATERDAG 6 OKTOBER 1990 PAGINA
Volgende week in Nederland: de film 'Ghost', een komedie, een
thriller en een spiritistisch sprookje tegelijkertijd. Een film van Jerry
Zucker, die voordien deel uitmaakte van het krankjoreme trio
filmmakers Zucker, Abrahams en Zucker ('Airplane', 'Ruthless
people', 'The naked Gun'). 'Ghost' bracht (bron: Variety van 24
September j.l.) na 10 weken in de Amerikaanse bioscopen al
143.246.338 dollar op.
De film slaat daarmee de veel duurdere actiefilms waarmee
Hollwyood deze zomer de grote klappen hoopte te maken, 'Total
recall', 'Die hard 2' en 'Robocop 2'. En gaat straks waarschijnlijk de
zomerhit 'Pretty Woman' achterna. Distributeur United
International Pictures steekt flinke bedragen in de campagne voor
'Ghost' in Europa en Japan, waar men bruto recettes verwacht in de
richting van die van 'Back to the future III' (114 miljoen dollar).
'Ghost' is voor de zwarte actrice Whoopi Goldberg (Oscar
nominatie voor 'The color purple') na een serie flops eindelijk een
hit. Zij praat over die flops, over de moeilijkheden voor een zwarte
actrice in Hollywood, over moederschap en ambities.
LONDEN - Ze komt uitermate
ontspannen de kamer van het sjie-
ke Hyde Park Hotel binnen. De
'dreadlocks' van haar befaamde
Gullit-kapsel tot aan haar middel,
op gympen, in jeans van Volen-
dammer-formaat, met een zware
donkergerande bril die haar halve
gezicht beslaat. Whoopi G9ldberg.
Ooit begonnen als cabaretière, de
vrouwelijke Lenny Bruce genoemd
en sinds Steven Spielbergs 'The co-
lor purple' een actrice met riante
mogelijkheden die er nog maar niet
uit willen komen. „Ik krijg die Os
car wel" zegt ze overtuigd. „Die
beslissing heb ik al genomen. Ik zal
net zo laïig blijven werken tot ze
op een dag zeggen: Hé, laten we
haar dat ding toch maar 's geven".
Ze maakt er een lolletje van, maar haar
ambities zijn zeer serieus. Ze was uiter
mate teleurgesteld dat ze die Oscar-no
minatie niet kreeg voor 'Clara's heart',
voor een mooie rol in een nogal senti
mentele film. „De critici haatten 'm, de
studio's in Hollywood vonden 't ook
niks. Niemand hield van die film behal
ve ikzelf en normale mensen" zegt ze
achteraf. Ze blijkt tijdens ons gesprek
behoorlijk van zichzelf overtuigd. „Ik
ben zo goed als ik denk dat ik ben en ik
word beter. In die vijf jaar ben ik enorm
vooruitgegaan als actrice. Dankzij men
sen die in mij geloofden. Zoals Steven
Spielberg, zoals Mike Nichols die zelf
aanbood mijn one woman-show naar
Broadway te brengen. Eens gaat een film
van mij vrachtwagens geld opbrengen.
Dat doen ze nog niet. 'Ghost' is het be
gin. M'n 'come-back', schreven de kran
ten. Maar ik ben helemaal niet weg ge
weest. Ik weet wat ik kan. Ik zie het uni
versum, wanneer ik aan mijn mogelijk
heden denk. Nu ben ik pas aan het eind
van de straat. Wanneer ik doodga wil ik
gróóóts zijn. Niet goed, groots!".
Mager? vet?
Dat is nogal wat, maar het gekke is dat
het niet overdreven klinkt uit haar
mond. Ze heeft alleen een moeilijk vak
en - in het verre van kleurenblinde Hol
lywood - het verkeerde uiterlijk. Ze wil
alle rollen pakken die haar interessant
lijken, groot, klein, voor weinig geld,
veel geld, in Amerika, in Europa.
„Ik denk dat de mogelijkheden voor ac
teurs groter zijn in Europa. Hollywood
heeft een beperkte visie. Soms hoor ik
van een script, een filmidee waar ik iets
in zie en dan benader ik producers of re
gisseurs. 'Is dat niks voor mij' vraag ik
ze, 'kan ik daar geen auditie voor doen?'
'Ja eeh..' zegt dan zo'n producer, 'maar
u bent'Mager?' vraag ik. 'Nee, u
bent'Vet?' vraag ik. 'Nee, u bent
zwart'. 'Zwart' roep ik dan, 'Zwart? Ooh,
ja? Is dat zo?' Ik geloof dat ze er in Holl
wyood nu pas achter komen dat er ook
in Engeland zwarte mensen wonen. En
in Duitsland. God helpe Hollywood als
ze óók nog ontdekken dat er hier ook
Chinezen leven. Wij hebben in Amerika
zo'n beperkte blik op de wereld. Ik had
graag in zo'n film als 'Mona Lisa' ge
speeld. Met die fantastische Bob Hos-
kins. Als er een kleine Europese film is
met een goed script waarvoor geen bud
get is? Laat ze me maar bellen. Zolang er
toiletpapier op de set aanwezig is, kom
ik m'n rol spelen. Clint Eastwood begon
z'n carrière in Spanje met die Italiaanse
spaghetti-westerns. In Amerika dachten
ze dat hij niks kon. Ik zou best hetzelfde
willen. Hier de koningin van een of an
der land spelen. Of'La Strada' met Rut-
ger Hauer. Om zo'n film bij een com
pleet nieuw eigentijds publiek te bren
gen. Die beperkte visie van Hollywood
heeft niet eens alleen maar met negers te
maken. Het geldt voor ieder die er niet
lang, blond en perfect uitziet. Blader
maar 'ns een geïllustreerd blad door. Al
lemaal borsten tot hier (Whoopi geeft
schouderhoogte aan), van die hele kleine
neusjes, hele kleine mondjes en zóóóveel
haar (haar handen gaan tot een meter
breed). Bij mij hangt alles. En ik ga niks
aan mezelf veranderen. Hetzelfde geldt
voor Aziatische vrouwen, Mexicaanse
vrouwen. Je hebt geen kansen als je iets
anders bent dan blond, blauwogig en rijp
voor het bed".
Het koppel Patrick Sway ze en Whoopi Goldberg in 'Ghost'.
Whoopi Goldberg: „Als ze maar toiletpapier op de set hebben kom ik mijn rol wel spe-
len FOTO: PR
Whoopi samen met Demi Moore in een benarde situatie in de thriller 'Ghost', de Amerikaanse zomerhit die zich
in het voetspoor nestelde van veel duurdere films als 'Dick Tracy' en 'Total Recall'.
Dat laatste komt er bij Whoopi Gold
berg uit via een van haar Amerikaanse
'vierlettcrwoorden'. Zij het met de toe
voeging 'pardon my French'. Ze gaat
door met een stukje ironisch, bijna-caba-
reteske kritiek op de Hollywood-typecas
ting: „Zelfs Meryl Streep klaagt. Ze is
veertig geworden. En zóó plotseling. 'Er
zijn geen rollen meer voor veertigjarige
vrouwen', zegt ze, 'en waarom???' Soiry
honey, zeg ik dan, dan zal je toch ie
mands moeder moeten spelen. Jouw rol
len worden nu door jongere vrouwen be
zet, zo gaat dat. Voor hóór zal mijn hart
niet breken. Maar het verandert terwijl
we hier zitten te praten. We hebben een
Denzei Washington, een Morgan Free
man en nog steeds Sidney Poitier. En er
is één Hispanic onder de acteurs, James
Edward Olmos. Er is geen Japans-Ame
rikaanse acteur, geen Chinees-Ameri
kaanse. Maar we komen er wel. Het is
onvermijdelijk. We zijn met veel meer
dan zij".
'Ghost' was een verademing voor
Whoopi Goldberg. Ze kreeg het script
stiekem toegestuurd, zag zichzelf onmid
dellijk in de rol van het nep-medium
Oda Mae en belde regisseur Jerry Zuc
ker. Die dacht dat zij voor die rol teveel
comédienne zou zijn, te weinig drama
tisch. „Bel me op als je van mening ver
andert", zei ze. Zes maanden later kwam
het telefoontje. Of ze zich die film nog
herinnerde en of ze die rol nog wilde?
Whoopi: „Wanneer? vroeg ik. Oi»er twee
dagen. Ik ben er zonder enige voorberei
ding ingesprongen".
Van Whoopi geen lang geleuter over hoe
ze zich inleefde, hoeveel research ze ge
daan heeft. Alleen: „Ik herinnerde me
gewoon al die mediums die ik ooit in
films had gezien. Vanaf Madame Ous-
penskaja uit die oude horrorfilms. Die
zitten er allemaal in". En over spiritisme
hoefje haar helemaal niet lastig te val
len. „Daar wil ik niets van weten, dat
moeten we maar laten rusten. Het kan
mij niet schelen of ik ooit vijf miljoen
jaar geleden een Nubische prins ben ge
weest. Of dat ik in de toekomst een
Tsetse-vlieg zal worden. Het is moeilijk
genoeg om je leven van alledag goed te
leven". Over haar rol als dat medium in
Jerry Zuckers hitfilm zegt ze: „De best
geschreven rol in de film. Hij paste me
als een maatkostuum en dat heb ik drie
maanden gedragen. En wat was ik opge
lucht toen ik de kant-en-klare film zag:
Producent, regisseur en studio hadden
allemaal het oorspronkelijke idee volge
houden. Wat je op het doek ziet stond
ook in het script. Dat is zeldzaam".
Kreng
Whoopi Goldberg heeft andere ervarin
gen: „Je moet zó vaak gaten dichten als
acteur. Je zegt 'ja' tegen een script en als
je dan gaat filmen, blijkt het volkomen
omgegooid. Je kan niet meer terug. Jij
piag de witte plekken in het karakter
stoppen. De rollen die ik tot nu toe ge
speeld heb zijn goed. Behalve 'Homer
Eddie' en 'Telephone'. In 'Homer Ed
die' (Whoopi speelt er een ontsnapte cri
mineel in met een hersentumor. BJ) was
ik slecht, was tegenspeler James Belushi
slecht en regisseur Andrei Konchalovsky
moet een 'nervous breakdown' hebben
gehad, want die man kan wel wat. Maar
je zag microfoons in beeld, schaduwen,
een slordige film. 'Telephonè' was een
vreselijke ervaring. De regisseur commu
niceerde met me via de geluidsinstallatie
terwijl hij ergens in de verte naar mijn
scènes op video keek. Ik heb zelfkritiek,
ik kan ook kritiek hebben, maar ik ben
de eerste die m'n mond opendoet als iets
niet goed is. Kijk, je wilt met z'n allen in
het begin dezelfde film maken. Als ach
teraf blijkt dat ze er aan zijn gaan veran
deren, knippen of hermonteren, zeg ik:
'Hé, wacht 's even, dat is toch nfet wat
we wilden?' Hoe vaker je zoiets zegt, hoe
groter je reputatie als Kreng wordt. Jam
mer, maar het kan me niet schelen. Je
moet wel. Er zijn mensen die tegen me
zeggen: 'Maar jij bent veel beter dan de
films waarin je speelt'. 'Okay', zeg ik
dan, 'geef mij een betere film, schrijf een
rol voor me'. Je bent zo kwetsbaar als
acteur, je kan jezelf zo makkelijk kwijt
raken. Mensen bezeren je, manipuleren
je en je kan jezelf verliezen, in de drugs
verdwijnen".
Startrek
Daarom gaat Whoopi Goldberg zelf op
zoek naar andere mogelijkheden, die
carrièremakers haar vaak afraden. Toen
ze hoorde dat er een rol openkwam in
de nieuwe Star Trek-tv serie ('Star Trek:
The New generation') belde ze op: Of
dat niks voor haar was. Aan de andere
kaïit van de lijn dachten ze dat ze gek
was. Een ster? In een tv-rolletje?
Whoopi: „Ik ben gek op Star Trek, ik
ben er mee opgegroeid. Het feit dat de
man die de serie bedacht heeft van meet
af aan een plek voor een zwarte vrouw
in de toekomst projecteerde. Een prach
tige zwarte vrouw. Als kind dacht ik:
'Als dat de toekomst is, dan wil 'm mee
maken'. Ik heb de makers van de nieu
we Star trek moeten uitleggen waarom ik
die rol wilde. Omdat er straks misschien
ook een klein meisje is zoals ik was, die
nóóit die oude Star Trek zal zien, maar
nu weer een zwarte vrouw in die toe
komst zal vinden".
Voor Hollywood even onbegrijpelijk is
het feit dat Whoopi Goldberg voor een
rol in 'Bagdad Café' koos. Als zwarte
barkeepster in de woestijn in de tv-serie
naar de originele (Duitse) film van Percy
Adlon. Maar Adlon bleek bij het maken
daarvan Whoopi Goldberg al op het oog
gehad te hebben. Hij stuurde haar uitno
digingen, maar via de verkeerde stu
dio's. Scripts noch brieven hebben haar
ooit bereikt. Whoopi: „Marianne Sage-
brecht was kwaad op me. Die dacht dat
ik sterallures had en niet wilde".
Vóór 'Ghost' maakte ze 'een kleine dia
mant van een film', 'The long walk
home' met Sissy Spacek. Over de rassen-
onlusten in Alabama in 1955 en het
zwarte meisje dat toch in een gesegre
geerde bus stapte. Een kleine film, voor
weinig geld. Whoopi klaagt niet. Als dat
toiletpapier er maar is: „Sigourney Wea
ver vindt dat ze te weinig verdient. Ach,
zolang jouw films geen Tom Cruise- of
Sylvester Stallone-bedragen opbrengen?
Ik denk dat Sigourney Weaver genoeg
verdient. Ik heb geen medelijden met
haar. Een mooie, lange vrouw. Ik heb
haar in 'Gorillas in the mist' gezien. Ik
vond de gorilla's erg goed. Begrijp je
mé? Ze is goed, maar ook weer niet zo
goed. Van wie ik houd? Glenn Close,
fantastisch. Die kan ik als actrice opvre
ten als ik haar zie werken. Maar er staan
vooral mannen op mijn lijstje, mannen
die niet zo gladjes zijn: Michael Dou
glas, Bill Hurt, Bob Hoskins, oudere ac
teurs als Kirk Douglas en Burt Lancaster
- die laatste vooral. Ik wil met al die
mensen werken. Met regisseurs als Ku
rosawa, Fellini, Scorsese. Mensen die je
iets mee laten maken. Ik wil blijven le
ren. Anders had ik net zo goed bij de
bank kunnen blijven werken".
Want dat deed ze ooit ook. Onder haar
eigen naam, Caryn Johnson. Haar moe
der bedacht haar gekke pseudonieil
Wanneer je verdrietig bent, zie je erii
als een windkussen, zei moeders, ee:
'whoopy cushion'. En noemde haar z|
Dat 'kussen' bleek te frivool en dat vd£
anderde ma in Goldberg. Whoopi (3|
nu: „Ik heb bij een bank gewerkt toen f
op m'n achttiende m'n dochter kreeg. P
heb in een mortuarium gewerkt. Dertig
baantjes in een dozijn. Ik had m'n doet'
ter alléén, en ik wilde geen steun, zo wf
ik niet opgevoed. Maar ik heb toch et
tijdje van een uitkering moeten levet
En 'dank je' gezegd toen het niet mer
hoefde. Want in Amerika krijg je dri|
honderd dollar steun waar je huur, kl!*1
ding, eten en school van moet betale|
•Maar wil je iets èxtra's verdienen da(
wordt jouw - zeg maar - honderd dollii
per week van je steun afgetrokken. Dp
is zinloos. De 'welfare' wordt zo een w
cieuze cirkel waar je nooit meer ut
komt". Whoopi kwam er wel uit. Zoaj<
ze ook als meisje afkickte van de drug!
Via kindertheater, avant garde en uiteill
delijk haar eigen 'one woman show' nat
de film. Haar dochter Alexandria is iji
middels zelf al moeder. Ook gescheid#
van de vader van haar kindje (binned
kort wordt dat één jaar).
„Ik zou geen docher meer willen het
ben" zegt moeder Whoopi nu. Zelf lei
ze in Californiè, haar dochter woont
Oma in San Francisco. „Ik was niet zot
goede moeder. Meer een 'buddie', ejf
kameraad. Ik had het er heel moeiliji
mee toen m'n dochter op haar zestieni
zwanger werd. Maar ik was wél de eerst
wie ze 't vetelde. Kón vertellen. Ik hó
haar niets opgedrongen, alleen gevraaf
wat ze wilde. Ze wilde het kind. Ik wf
het er niet mee eens. Maar het was haf
keus. Dus goed".
BERT JANSM"
