Beleid Vereniging Rembrandt
heilzaam voor moderne kunsl
Videomarkt in
Korzo is puur
buitenlandse
aangelegenheid
Nieuwe natuurserie van
Sir David Attenborough
Cymbeline an ti-
rehlame theater
Dada leeft voort in Herenleed
KUNST/RTV
CeidóeSouocMit
WOENSDAG 3 OKTOBER 1990 PAGINA A
Hans Sleeuwenhoek weg
bij Rondom Tien van NCRV
HILVERSUM Hans Sleeuwenhoek, een van de presentatoren
van het NCRV-programma 'Rondom Tien', verdwijnt binnen
kort van het scherm. Hij wordt per 1 januari programma-mana
ger van de afdeling informatie van de televisiedienst van de
NCRV. Sleeuwenhoek is een van de direct-betrokkenen bij de
reorganisatie die op 1 januari zijn beslag moet krijgen bij de
NCRV-tv-dienst. Daarbij worden de vijf afdelingen waaruit de
dienst bestaat teruggebracht tot drie. Volgens een woordvoerder
van de omroep is het niet de bëdoeling te komen tot een afslan
king van het personeelsbestand. De NCRV verwacht met de drie
afdelingen doelmatiger te kunnen werken en beter het hoofd te
kunnen bieden aan de toenemende concurrentie van de com
merciële zenders. Eerder al heeft er een stroomlijning plaatsge
vonden bij de radiodienst van de NCRV. De wijziging moet nog
wel de goedkeuring krijgen van de algemeen directeur en het
bestuur van de omroep.
Europese filmprijs
voor Jan Roelfs
en Ben van Os
AMSTERDAM Jan Roelfs
en Ben van Os zijn genomi
neerd voor de Europese film
prijs 'de Felix' voor hun art di
rection van de speelfilm 'The
cook, the thief, his wife her
lover'. De film is geregisseerd
door de Engelsman Peter
Greenaway en geproduceerd
door Kees Kasander en Denis
Wigman van Allarts. De Felix
wordt op 2 december uitge
reikt in de Schotse stad Glas
gow, de 'culturele hoofdstad
van Europa'.
LONDEN De bekende Engelse
zoöloog en tv-man Sir David At
tenborough (64) zet vanavond om
8 uur op BBC1 de kroon op zijn
werk als presentator van prachti
ge natuurprogramma's. De eerste
aflevering van 'The Trials of Life'
(De beproevingen van het leven)
komt dan op de buis. Het is een
nieuwe serie van 12 delen. Zij
rondt Attenboroughs internatio
naal hoog geprezen natuur-triolo-
gie af, die in 1979 begon met 'Life
on Earth' (Leven op aarde) en in
1984 werd voortgezet met 'The Li
ving Planet' (De levende planeet).
'The Trials of Life' is gewijd aan
de problemen waarmee dieren
worstelen van hun geboorte tot
aan hun dood.
Op de BBC wordt gefluisterd dat
'Trials' wel eens David Attenbo
roughs zwanezang zou kunnen
zijn. Andere tv-mensen, een stuk
jonger dan hij, vinden dat voor
hem de tijd is aangebroken om op
zijn lauweren te rusten. Maar Sir
David, een meester in zijn vak,
die indrukwekkend veel afweet
van tv, schijnt nog niet van plan
al in de vut te stappen.
Manuscripten van Mozart
ontdekt in kluis seminarie
LONDEN In een kluis van het Eastern Baptist Theo
gical Seminary in Philadelphia zijn enkele maanden ge
den twee originele manuscripten van Wolfgang Amade
Mozart ontdekt. Het betreft de pianowerken „Fantasie
C-klein" en „Sonate in C-klein". Het veilinghuis Sotheb
zal de manuscripten op 21 november te koop aanbied*
De in 1784 en 1785 geschreven werken, die gewoonlijk
zamenlijk worden uitgevoerd, moeten tussen de 1,6 tot
miljoen gulden opbrengen. De manuscripten waren het
gendom van de in 1915 overleden Amerikaanse muzie
verzamelaar William H. Doane uit Cincinnati, Ohio. 7\é
erfgenamen wisten van het bestaan niet af, en gaven
collectie aan het seminarie, waar ze werden gevonden
onderzoek naar de geschidenis van het instituut. De colli
tie-Doane bleek tevens originele composities te tellen v
Joseph Haydn, Giacomo Meyerbeer, Ludwig Spohr en
hann Strauss' Ook deze zullen worden geveild.
AMSTERDAM De
kunstgeschiedenis houdt
voor de Vereniging Rem
brandt gelukkig niet op
bij 1860. Het is heilzaam
voor de moderne kunst
dat de aankoopcommissie
van de vereniging zich
zorgvuldig beraadt op
aankopen van deze kunst
en daarbij de esthetiek
voorop stelt.
Dat zei Stedelijk Museum-di
recteur W. Beeren gisteren in
Amsterdam tijdens de presen
tatie van het boek „Aanwin
sten Nederlandse musea 1960-
1990". Het boek is uitgegeven
ter gelegenheid van het 50-ja-
rige bestaan van het Prins
Bernhard Fonds, het fonds dat
de uitgave financieel mogelijk
maakte. In het boek wordt een
selectie getoond van 68 van de
585 aankopen waarbij de vere
niging de afgelopen dertig jaar
steun verleende. Om dit moge
lijk te maken pntvangt de ver
eniging via het Prins Bern
hard Fonds jaarlijks een deel
van de opbrengsten van de
toto- en lottogelden. Daarnaast
beschikt de vereniging over
lidmaatschapsgelden, donaties
en legaten. Met de aankopen is
de afgelopen jaren gemiddeld
een bedrag van 1.950.000 gul
den gemoeid geweest.
Dankzij de steun van de vere
niging werden onder meer de
volgende werken aangekocht:
'Compositie met twee lijnen'
(Mondriaan, Stedelijk Mu
seum), 'Espana' (Dali, Museum
Boy mans-Van Beuningen),
'Peinture tableau' (Daniel Bu
ren, Van Abbemuseum) en
'Series of five paintings' (Ells
worth Kelly, Rijksmuseum)
'Stilleven met vergulde bo
kaal' (Willem Claesz. Heda,
Rijksmuseum), 'Portret van
Haesje Jacobsdochter van
Cleyburg' (Rembrandt, Rijks
museum), 'Lot en zijn doch
ters' (Hendrick Goltzius, Rijks
museum) en 'Lachend jon
genskopje' (Frans Hals, Mau-
ritshuis).
W.O. Koenigs, voorzitter van
de vereniging, brengt in zijn
voorwoord bij de uitgave de
'machteloze woede' ter sprake
over de prijsstijgingen op de
kunstmarkt. Die vertaalt zich
in observaties als: „Wij doen of
tellen niet meer mee, kunst
aankopen kunnen wij wel ver
geten." Hij voegt er echter aan
toe: „Met dit boek willen wij
aantonen dat verrijking van
museaal bezit mogelijk blijft
door verstandig te woekeren
ons toevertrouwde talenten".
In het Stedelijk Museum en
het Rijksmuseum wordt de ko
mende twee maanden speciale
aandacht besteed aan de met
steun van de vereniging ver
worven kunstwerken.
De Voorziening: 'Cymbeline' van
William Shakespeare. Vertaling:
Benno Barnard m.m.v. Gommer Van
Rou8selt. Regie: Pol Dehert. Decor:
Johan Herbosch. Dramaturgie: Paul
Kaptein, Ivo Kuyl. Met o.a. Evert de
Jager, Lieke-Rosa Altink en Fred
Vaassen. Koninklijke Schouwburg,
dinsdag 2 oktober.
Voor diegenen die Shakespea-
res stukken via de" beroemde
teksten onthouden, is 'Cymbe
line' het stuk, waarin
„woorden, woorden, woorden,
'n hebbelijkheid van uw tong",
wordt gezegd. Woorden zijn
het ook, die veel kwaads aan
richten aan het hof van ko
ning Cymbeline. Alles wordt
volgens de regels van het the
atersprookje echter weer tot
een einde gebracht.
Cymbeline's dochter Imogena
trouwt tegen de wil van haar
vader en stiefmoeder met een
'gewone man', Posthumus. Het
koningspaar verbant hem,
want zij moet met Cloten, zoon
van de koningin, trouwen. De
scheiding is hartverscheurend,
al komt de liefde pas echt in
gevaar als Posthumus in Italië
een weddenschap aangaat over
Imogena's trouw. Djpor list
wint zijn tegenstander en dat
zaait wantrouwen: Imogena
denkt nu dat Posthumus haar
bedriegt.
Pol Dehert vindt het Shakes-
peares mooiste liefdesdrama
en daar valt best iets voor te
zeggen. De liefde in 'Cymbeli
ne' is misschien echter dan die
romantische in 'Romeo en Ju
lia', de karakters lijken werke
lijker dan die in 'Hamlet' of
'Macbeth'. Toch komt de visie
van de regisseur amper tot
helderheid.
'Cymbeline' is een stuk met tal
van zijsporen. Een oorlog tus
sen Engeland en Italië, de in
triges van de koningin, de
dommigheid van prins Cloten
en nog een stuk of wat bijver-
halen houden de strakke ver
haallijn niet gespannen. De
Voorziening doet onder De
hert weinig om de aandacht
voor niet al te devote fans vast
te houden. Keer op keer Wordt
aangetoond, hoe dom Cloten is
en dat Imogena gelijk heeft
niet van hem te houden. Post-
humus lijkt voor het publiek
echter amper een betere partij.
Hij wedt op de kuisheid van
zijn vrouw en vertrouwt ver
volgens de willekeurige
vreemde met wie de wedden
schap is aangegaan meer dan
de liefde van zijn léven.
Shakespeare heeft gelijk als hij
stelt, dat een kwade tong
scherper is dan een zwaard.
Pol Dehert mag 'Cymbeline'
nog zo'n mooi stuk vinden, hij
heeft er de passende beelden
niet bij gevonden. Het publiek
kijkt naar een muur met me
nie waarvoor potsierlijk uitge
doste mannen en vrouwen de
blik doen afkeren. De hande
ling verloopt traag en ver
ward. Geen reklame voor het
theater.
PETER SNEL
Concert trio
Oscar Peterson
AMSTERDAM Het oudste
Oscar Peterson-trio zal in de
nacht van zaterdag 17 op zon
dag 18 november optreden in
het Concertgebouw in Amster
dam. Oscar Peterson speelt
dan voor het eerst sinds tien
tallen jaren samen met bassist
Ray Brown en gitarist Herb
Ellis. Volgens Interfestivals,
dat ook het North Sea Jazz
Festival organiseert, gaat het
dan ook om een jazz-concert
van historisch belang. Het trio
speelt in het Concertgebouw
overigens niet alleen: het
krijgt versterking van drum
mer Jeff Hamilton.
De kaartverkoop begint op 6
oktober.
Egbert van Hees
filmt Tina Turner
HILVERSUM De Neder-
landse regisseur Egbert van
Hees zal de registratie verzor
gen van een concert dat Tina
Turner zaterdag geeft in Bar
celona. Het concert, dat staat
geafficheerd als het afscheids
concert van Tina, wordt zater
dag uitgezonden door een aan
tal omroepen in Europa. Mo
menteel is opdrachtgever ID-
TV in Amsterdam in onder
handeling met de VARA over
uitzending zaterdagavond op
de Nederlandse TV. De tech
nische realisatie is in handen
van Cinevideogroep BV in Al-
mere. Eerder al maakten Van
Hees en de Cinevideogroep op
namen van Lionel Ritchie in
Rotterdam, U2 in Parijs, Ma
donna in Turijn, Prince in
Dortmund, Pink Floyd in Ve
netië en het Peace Festival in
Moskou.
De beroemde
Australische
operazangeres
Dame Joan
Sutherland nam
gisteren als
koningin
Marguerite de
Valois in de opera
'De Hugenoten'
afscheid van de
opera in het
Sydney Opera
House. Dame
Sutherland heeft
39 jaar als
operazangeres
op de planken
gestaan. Op de
foto neemt zij de
ovatie van het
publiek na afloop
van haar laatste
optreden in
ontvangst.
FOTO: EPA
Armando, Johny van Doorn en Cherry Duyns, de heren van Herenleed.
Groot Herenleed. Teksten: Armando
en Cherry Duyns. Regie: Krijn ter
Braak. Gezien op 2 oktober in Am
sterdam. Op 18 en 19 oktober in de
Leidse Schouwburg, op 21 oktober
in de Koninklijke Schouwburg Den
Haag.
Man 1 en Man 2 zijn tot elkaar
veroordeeld. Vroeger, op de
televisie in het landschap,
daarna ook in het theater.
Heel sóms komt er een ander
wezen in hun wereldje, maar
dat is maar een kortstondige
afwisseling en biedt weinig
mogelijkheden tot communica
tie. De. toneelman (Johnny van
Doorn, die ook alle andere rol
len met zijn onnavolgbare na
druk speelt) komt soms op in
goudbrokaat en bont, met een
masker en een hoed als een
kachelpijp, maar hij doet
slechts mededelingen. Sterker
nog, 'hij is niet echt'. Niemand
ontfermt zich over hen en zij
zoeken hun troost bij elkaar.
Dat wil niet zeggen dat het
contact tussen hen altijd even
prettig verloopt. Man 2 (Cher
ry Duyns), in jacquet en bol
hoed, met zijn sikje en zijn
trots omhoogwijzende snor,
vindt zich het middelpunt van
het heelal. Man 1 (Armando),
ook netjes, maar zonder gran
deur, wil zich daar met zijn
onderdanige natuur graag bij
neerleggen, maar soms wordt
het zelfs hem te gek en breekt
er een begin van opstandig
heid door. Die dan weer in de
kiem gesmoord wordt. Het be
klemmende van hun machts
verhouding en de ontoerei
kendheid van hun communi
catie staat in de traditie van
Becket, Pinter en de boeken
van Armando zelf, gefasci
neerd als hij is door daders,
machthebbers, oorlog en vijan
den.
Ze praten in een bijzonder,
plechtstatig soort Nederlands,
waarin de woorden vaak net
op een andere manier worden
gebruikt dan
„Let u maar eens onverwacjin
op". Man 2 mag zijn superior
teit graag met verbaal gew^
onderstrepen: „Heb ik u jk
eens verteld dat ik ongena^«
baar ben?" of Man 1 kleiner#"
„Ik vond het zeer bagatel", r
Als er en vrouwspersoon L
zicht komt, worden de gem|it
deren verhit. Zelfs een damf
kevertje brengt al enige <r
winding teweeg, laat staan ez
echt damesmeisje in een gL
zen kastje. io
Je kunt er van houden of ni
maar vanaf de vogel met knr
kousen tot en met de laan
verstorven klank maken Ap
mando, Duyns en Van Doo
hun wereldje volledig a?i<
vaardbaar. Ze spelen hun rjP
len uitstekend, hebben vi0
verrassende grappen en Vt
ziet er allemaal eenvoud
maar prachtig uit. Zoals i!'
daïsten betaamt laten ze zr
wat de logica van het ontbfei
ken van logica is. b
DICK VAN TEYLINGP
'Clouseau' verliest gitarist Berghmans
BRUSSEL De populaire Vlaamse popgroep „Clouseau" heeft
gisteren het vertrek van gitarist Tjen Berghmans bekendge
maakt. De groep telt daardoor nog maar vier leden. Berghmans
voelde zich niet altijd gelukkig in de situatie waarbij Clouseau
door haar grote populariteit in de Benelux meer tijd en energie
kwijt is aan promotionele en zakelijke activiteiten dan aan het
musiceren zelf, aldus een mededeling van de groep en manager
Hans Kusters Music. Berghmans krijgt geen opvolger. Als gita
rist zal, ook voor de live- optredens, een studiomuzikant worden
aangetrokken. Clouseau werkt op deze wijze al met de percus
sionist Paul Poelmans. Wie die sessiegitarist wordt, is nog niet
beslist.
DEN HAAG Dat de vi
deokunst in Nederland
een vrij onbekende kunst
uiting is, bleek gisteren
maar weer eens tijdens de
videomarkt van het
World Wide Video Festi
val in Den Haag.
„Do you want to see some vi-
deoproduetions?", is een vraag
die automatisch gesteld wordt
als je de balie nadert van het
Korzotheater. De voertaal is
Engels, aangezien het festival-
publiek overal vandaan komt,
behalve uit het land, waar het
nu al voor de negende keer
georganiseerd wordt.
„Het is heel typisch", zegt An
dre Nientied, medewerker van
organisator Het Kijkhuis, „dat
er uit de hele wereld mensen
komen om dit festival mee te
maken, terwijl de interesse uit
Nederland minimaal is. Zojuist
was hier zelfs nog een journa
liste uit Italië. Wat we ook
doen om de videokunst in de
publiciteit te brengen, het Ne
derlandse volk blijft ongeïnte
resseerd."
De videomarkt wordt dit jaar
voor de tweede maal gehou
den als apart onderdeel van
het festival. Het biedt het pu
bliek de kans om op verzoek
video's te bekijken in een zaal
tje met veertien beeldscher
men. De bezoekers kiezen een
kunstvideo uit bij de balie en
pakken de koptelefoon. Er is
keuze uit onder meer Ameri
kaanse, Deense, Nederlandse,
Braziliaanse en, nieuw dit jaar,
Hongaarse en Russische video
kunstfilms. De veranderingen
in Oost-Europa hebben ook
hun vruchten afgeworpen
voor de onafhankelijke video
kunst. Produktiemaatschappij-
en uit het Oostblok hoeven
geen verantwoording meer af
te leggen aan de autoriteiten
en kunnen zich nu echt onaf
hankelijk opstellen. Agnes Sos,
de vrouwelijke manager van
de Hongaarse videomaatschap
pij, die deelneemt aan het fes
tival zegt hierover: „Onze stu
dio heeft na de omwenteling
veel meer mogelijkheden ge
kregen", Er is geen censuur
meer. En we krijgen ook meer
subsidie van ae overheid.
Vroeger werd alles gecontro
leerd, ook de uitgaven. Nu
kunnen we doen en laten wat
we willen. En we hoeven onze
Er was op de videomarkt volop gelegenheid om naar videofilms te kijken.
produkties niet meer via de te
levisie uit te zenden. Dat was
vroeger verplicht. We hebben
nu veel meer het gevoel dat
onze produkties ook werkelijk
van ons zijn".
De Hongaarse videostudio pre
senteerde zich vorig jaar voor
het eerst in het buitenland, op
het festival in het Duitse
Oberhausen. In dat jaar werd
de visumplicht afgeschaft. Ag
nes Sos:„ Het is ongelooflijk
hoe makkelijk we de nu grens
over kunnen. Eindelijk krijgen
we de kans om onze kunst in
de rest van Europa te expose
ren. We gaan na dit festival
nog naar het festival van
Brussel en Barcelona en hopen
zo meer contacten op te doen.
En ik denk dat we hier op dit
festival heel wat nieuwe men
sen uit de 'business' leren ken
nen. Er hangt hier een infor
meel sfeertje, iedereen praat
met iedereen".
De Hongaarse is niet de enige
die enthousiast is over het
World Wide Videofestival.
Ook de Franse en Deense dis
tributeurs van videokunst zijn
zeer tevreden over de Hol
landse opzet en in het bijzon
der de videomarkt. „Video
kunst", zegt een medewerker
van een Deens distributiebe
drijf, „is een moeilijk produkt
om aan de man te brengen.
Deze videomarkt is eigenlijk
een soort kunstexpositie want
de distributeurs krijgen hier
de kans om hun videoproduk-
ties te laten zien. Het is alleen
wel jammer dat er bijna alleen
professioneel publiek komt.
De gewone man stapt helaas
niet naar binnen. Daardoor
kom je op elk festival dezelfde
mensen tegen".
In het Korzotheater aan de
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
Prinsestraat is het rustig op de
laatste dag van de videomarkt.
Er lopen enkele buitenlandse
bezoekers rond, onder wie een
vertegenwoordiger van een lo
kaal televisiestation uit Frank
rijk, dat video's wil uitzenden.
Nederlandse televisieprodu
centen schitteren door afwe
zigheid. Dat geldt ook voor het
Nederlandse publiek in het al
gemeen. Het World Wide Vi
deofestival is inderdaad we
reld wijd, maar wordt blijk
baar al negen jaar in het ver
keerde land georganiseerd.
ANNELIEKE DIJKSTRA
Staatshoor
perfect
Er was gisteravond in het
custheater helaas sprake
eenmalig optreden door
Kamerkoor van het USSR j'/
nisterie van Cultuur. De naj,
van dit koor uit Moskou dg
weinig sympathiek aan, mu:
wat zegt een naam bij zovl;
schoonheid, zoveel perfecj
discipline, stijl en koorcultqj.
Het koor, in 1971 opgeri©
bestaat uit vijftig zangers ai
zangeressen die evenals cL
gent Valery Polyanski hun
leiding hebben gekregen
het Moskouse conservatoriij!
Het oor en oog van de toehi
der worden bij een optrec
van dit koor verwend. De
middelde leeftijd kan jong
noemd worden, dat is te hoi
en dat is te zien. De vocale
welen staan bij de sopranen
de alten, een concert door
vrouwenkoor zou een w
klankfeest kunnen zijn. I
die mening worden de tenoi
en de bassen echter tekort
daan. De bassen galmen (in
goede betekenis van
woord) als de klokken van i
geweldige kathedraal, de te
ren klinken fraai maar i
Rusland schijnt dun bezaaio
zijn met glansrijke teno/
Valery Polyanski heeft P
wonderschone koorklank f1
gebouwd. Transparant, kle'
rijk, perfecte nuanceringen1"
fraseringen, gevoel voor
en sfeer en met een onovj'
refbaar verfijnd pianissil'1
Op het programma wer]
van onder anderen Bortnir
ki en Gretchaninov, volkdE
deren en ook, hoogtepun
van het concert, delen uit
Liturgie van Tsjaikowski
van Rachmaninov. Muziek
het ware gedrenkt in wierir
Zelfs in een nuchtere concu
zaal en met vocalisten geL
ken in concertkostuum en t
japonnen zeer fraai ovt
gens werd de sfeer
deze adembenemende mui
