Als bonen dreigen te
verrotten helpen ook
mijn kinderen oogsten
Scouting Nederland
zit weer in de lift
Verband tussen gedrag en terugdringen
van kanker is nog lang niet bewezen
Verplichte boekenlijst is onnodig
BINNENLAND
CeidócGoiruwt
DINSDAG 2 OKTOBER 1990 PAGINA
Bijna vier ton boete
voor vissers uit Urk
ZWOLLE Voor overschrijding
van het scholcontingent in 1988
met 458.789 kilo heeft de economi
sche politierechter in Zwolle giste
ren aan 34 vissers uit Urk boetes
van in totaal 397.700 gulden opge
legd. De vissers, goed voor 49 kot
ters, vormden in 1988 samen de
Producenten Organisatie Oost
(PO). Samen met 21 anderen, die
eind van deze maand nog terecht
moeten staan, worden zij verant
woordelijk geacht voor het teveel
aan land brengen van de schol. De
officier van justitie had gesteld dat
de vissers, en eigenlijk heel Urk,
volledig op de hoogte van het enor
me zwarte circuit dat was ontstaan.
Actie
Greenpeace is gisteren bij de Rot
terdamse bestrijdingsmiddelenfa
brikant Pennwalt een actie gestart
tegen bedrijven die vervuilende
stoffen lozen in de Rijn. Actievoer
ders van de milieuorganisatie sloten
een pomp aan op een van de onder
water gelegen lozingspijpen. De
„fontein van pesticiden" die daar
mee aan de oppervlakte kwam,
leidde tot een discussie tussen le
den van de milieu-organisatie en
vertegenwoordigers van de be
drijfsleiding. De stoffen die het be
drijf loost zijn giftig voor algen, vo
gels en schaaldieren.
foto: anp
Jonge Socialisten: Schaf
bijzonder onderwijs af
DEN HAAG De Jonge Socialisten (JS)
vinden dat het bijzonder onderwijs moet
worden afgeschaft. Volgens de politieke
jongerenorganisatie doet het bijzonder
onderwijs de leerlingen te kort, doordat
het zich beperkt tot één levensbeschou
welijke visie.
De PvdA-bewindslieden van onderwijs,
Ritzen en Wallage, delen de zienswijze
van de JS niet, net zoals ze niets voelen
voor het voorstel van de jongeren om het
stelsel van studiefinanciering ingrijpend
te wijzigen. Volgens de JS moeten alle
studenten, ongeacht het inkomen van
hun ouders, recht hebben op eenzelfde
studiebeurs.
Maij: verkeersregels
voor geheel Europa
DEN HAAG Minister Maij
van verkeer wil dat er Europese
afspraken komen over het toege
stane alcoholpromillage voor au-
tomoblisten. Dat loopt nu uiteen
van 0,0 tot 0,8. Ook wil zij dat de
Europese landen dezelfde snel
heidslimieten gaan hanteren, zo
wel voor personenauto's als voor
vrachtwagens en bussen. De mi
nister deed deze voorstellen gis
teren in Stockholm tijdens een
vergadering van Europese ver
keersministers, verenigd in de
Cemt. Aan de bijeenkomst na
men meer dan twintig landen
deel. Voor de tweede maal waren
ook verkeersministers uit Oost-
Europa van de partij.
Coornhert-Liga kraa
plan Hirsch Ballin
DEN HAAG De Coornhel
Liga kraakt het vorige week vp
schenen beleidsplan van het if'
nisterie van justitie. Volgens
vereniging voor strafrechthervjd
ming worden de repressieve takf
en bevoegdheden van politie f
justitie eenzijdig uitgebreid,
liga verwijt de minister dat
plan een herhaling van zettenp
vergeleken met het plan 'Samen!
ving en Criminaliteit' van a
voorganger. Het beleid wordt F
goed geluk voortgezet, aldus
vereniging.
De liga heeft bezwaar tegen de i
breiding van cellen. Ook vindtp
dat allochtonen er in worden
discrimineerd.
MEXICAANSE KOFFIEBOER HERNANDEZ:
AMSTERDAM Arturo
Jiminez Hernandez is al
tijd arm geweest, maar is
nu ook erg trots. Hij, de
arme koffieboer (39) uit
Chiapas in Mexico, heeft
het toch maar ver ge
schopt: Nederland. Arturo
is een van de dertien ver
tegenwoordigers van klei
ne koffieboeren uit Afri
kaanse en Latijnsameri-
kaanse landen die deze
weken in Nederland zijn
om zich met de Stichting
Max Havelaar te beraden
op een betere marktposi
tie van de kleine koffie
producenten.
Vanachter een glas bier - zijn
leeftijdgenoot Rufino Herrera
uit de Dominicaanse Repu
bliek heeft volgens verwach
ting een kop koffie besteld -
vertelt Hernandez: ,,Ik zou
drie keer zoveel moeten ver
dienen als nu om normaal te
kunnen leven. De prijzen die
wij voor onze koffie krijgen,
worden steeds lager, op dat
nog kleine deel voor Max Ha-
velaar na. Maar door de infla
tie worden alle produkten die
wij moeten kopen duurder.
Ook een pak koffie nota
bene".
De koffieplantage van Her
nandez is slechts twee hectare
groot en levert hem jaarlijks
twaalf tot vijftien zakken (van
75 kg) koffiebonen op. Van de
opbrengst moet de Mexicaan
zijn hele gezin onderhouden.
,,Ik heb een vrouw en acht
kinderen. Een negende kindje
is aan koorts overleden toen
het acht maanden was. Wij
hadden niet genoeg middelen
om zijn weerstand te verho
gen", zegt hij berustend.
Ook mais
Collega-koffieboer Rufino
Herrera bekent ook een drie
voudig jaarinkomen nodig te
hebben. „Ik heb drie hectare
land die ons elk jaar achttien
twintig zakken van elk vijftig
kg opleveren. Dat is voor mijn
vrouw en vijf kinderen niet
genoeg om van te leven. In
rustiger tijden huur ik andere
grond om eten voor onszelf te
verbouwen, zoals mais, aard
appelen en bonen". Ook Her
nandez moet er elk jaar wat bij
verbouwen, maar hij hoeft
geen grond te huren. Deze
krijgt hij van de 'gemeen
schap'.
Op een koffieplantage moet
het hele jaar door hard wor
den gewerkt, maar in de drie
oogstmaanden gaat het zelfs in
het donker door, met fakkels.
Ook hier gaan de verhalen
van Hernandez en Herrera
praktisch gelijk op. „Onze
vrouwen", zo lichten ze toe,
„houden h§t huis schoon, zor
gen voor de kinderen en ma
ken het eten klaar. Maar in de
oogsttijd helpt de hele familie
mee op de plantage, ook kin
deren vanaf vijf jaar. De jong-
sten mogen dan bijvoorbeeld
de koffieplantjes schoonma
ken".
De acht kinderen van de
Mexicaan variëren in leeftijd
van één tot en met zestien
jaar, de vijf van de inwoner
van de Dominicaanse Repu
bliek zitten tussen de negen en
zestien in. Hernandez: „Er zijn
koffieboeren die hun kinderen
zelfs van school houden voor
het oogsten, maar bij onze kin
deren gaat het onderwijs
voor".
Meestal, want als het oogsten
te lang gaat duren, loop je als
koffieboer het risico dat de
koffiebonen bederven. En dan
moet elk kind wel worden in
gezet, school of geen school.
Vanuit een welvaartsland als
Nederland kun je dat zielig
vinden, maar hier komt dan
ook niemand om van de hon
ger.
Arturo Jiminez Hernandez
Kleine koffieboeren bekijken in Amsterdam hun eigen koffie. Ze beraden zich met de stichting Max
Havelaar over een betere positie voor kleine koffieboeren. foto: anp
Max Havelaar
koffie straks
in hele EG
AMSTERDAM Ee
groep Europarlement?
riërs probeert de Max H
velaar-actie uit de breide
naar alle landen van d
Europese Gemeenscha]
Europarlementariër Maa:
tje van Putten maakte d
gistermiddag bekend ti
dens de opening van de a
gemene vergadering va
de Stichting Max Havelat
in Amsterdam. Twee ja<
geleden werd de Max H;
velaar-koffie in Nederlanjj;
ingevoerd. De koffi
wordt rechtstreeks, tege)
een reële prijs ingekocl
bij coöperaties van kleir
koffieboeren. Inmidde
heeft de Max Havelaai
koffie ruim 2 procent va
de Nederlandse marlh
veroverd. Voor de boerej
is dat te weinig, doordi
de wereldmarktprijs vo<
koffie het afgelopen ja<
gestaag bleef dalen.
was nooit eerder zijn land uit
geweest, Rufino Herrera is al
voor de tweede keer in Neder
land. En ook al volgen nog
promotiebezoeken aan België
en Engeland, echte toeristen
zijn de beide koffieboeren niet.
Hun doel - het opkomen voor
de belangen van hun door tus
senhandelaren („jakhalzen")
en vrij dalende koffieprijzen
geplaagde collega's - staat
voorop. Zij zien deze door Max
Havelaar betaalde overtocht
naar Europa dan ook niet als
een kans om Parijs, Rome en
Madrid te bezichtigen. Zij heb
ben daar geen zin in en geen
tijd voor. Thuis wacht moeder
de vrouw met de kinderen op
de kostwinner die zij eigenlijk
geen dag kunnen missen.
Van Nederland hebben beide
boeren wel een goede indruk
gekregen. Hernandez: „Ik kan
nu zien hoe de koffiemarkt
aan de andere kant van de we
reld werkt. En ik ben ontzet
tend blij dat veel Nederlanders
op dezelfde manier denken als
wij".
Herrera: „Ik heb gezien hoe
koffie hier wordt verwerkt en
hoe de verschillende kwalitei
ten worden gemengd. Daar
heb ik veel van geleerd. Ne
derlanders zijn ontzettend aar
dig en heel hartelijk, maar
toch voel ik me hier op een
andere planeet".
Het toeval wil dat steeds meer
mensen van onze 'planeet'
dank zij de nieuwe reis-tr<|(
ook het land van Herrera
zoeken. „Maar de toeristen
ten op de Dominicaanse Re
bliek bij de mooie stranden
grote hotels", zegt hij. „Dr
komen wij als inwoner bi.
niet. Maar ze zijn altijd v,.
kom op mijn koffieplantag j
En dat is een gastvrij aanlv
van iemand die voor zijn h
levensonderhoud met c
hectare land moet toekome,
HERMAN JANS
FLEYOHOF KLAAR VOOR WERELDJAMBOREE 1995
BIDDINGHUIZEN Het
evenemententerrein op de
Flevohof in Biddinghui
zen is, op een enkel puntje
na, klaar voor de Wereld
jamboree in 1995. Dat is
de afgelopen dagen duide
lijk gebleken, toen er bij
wijze van (kracht)proef al
ruim tienduizend kaderle
den in een enorm tenten
dorp neerstreken.
Meer dan driemaal zoveel
zo'n 35.000 scouts uit de
hele wereld komen daar over
vijf jaar voor een tiendaagse
ontmoeting bijeen. Om te kun
nen vaststellen of zo'n enorm
aantal mensen op dat terrein
op verantwoorde wijze kan
worden ondergebracht, hiel
den de kaderleden van Scou
ting Nederland daarom juist
daar hun tweejaarlijkse in-
structieweekeinde Scout-In.
Deze eerste confrontatie tussen
de scouts en (nog slechts een
derde gedeelte van) het terrein
waar in 1995 de Wereldjambo
ree wordt gehouden, werd aan
beide kanten goed doorstaan.
Van vrijdagavond tot zondag
middag is het tentendorp on
danks hevige regenval over
eind gebleven. Tot groot ge
noegen van leiders en leidsters
van de bevers, welpen, kabou
ters en verkenners van de
1500 scoutinggroepen die Ne
derland rijk is. „We zijn tevre
den", constateert woordvoer
der Martijn Lamme van Scou
ting Nederland. „Binnenkort
moeten we alleen nog met de
Flevohof verder praten over
kleine punten die moeten wor
den aangepast".
Rigoureus
De kaderleden kwamen overi
gens niet om te praten over de
Wereldjamboree, maar over de
„rigoureuze' verandering" die
het scoutingspel in de komen
de jaren moet ondergaan. Op
de bijeenkomst maakten ze
kennis met het nieuwe pro
gramma Scouting 2000, dat is
ontwikkeld door Scouting Ne
derland.
Belangrijkste verandering
daarbij is dat vanaf volgend
jaar jongens en meisjes niet
langer een apart spelprogram-
ma voorgeschoteld krijgen,
maar op één lijn worden ge
steld.
Daarnaast willen de vereni
gingen af van het zogenoemde
heitje voor een karweitje en de
„dienstvaardigheid" als han
delsmerk van scouting tot ui
ting brengen in grootschaliger
projecten. „We kunnen bij
voorbeeld samen met een ge
meente projecten voor het mi
lieu uitvoeren. Daar vaart de
gemeente wel bij en de kinde
ren leren er van. Die rende
mentsgedachte spreekt ons
aan", aldus woordvoerder
Lamme.
Naast het nieuwe programma
stond het weekeinde verder in
het teken van ontspanning.
Daarvoor was onder anderen
de Nederlandstalige popgroep
VOF de Kunst uitgenodigd.
Hoogtepunt was zondagmiddag
de uitvoering van de musical
Magie door 250 kinderen uit
Den Haag in het nieuwe open
lucht amfitheater, dat speciaal
voor de Wereldjamboree op de
Flevohof is gebouwd.
Opschroeven
Als gevolg van de komst van
de Werldjamboree naar Ne
derland zit scouting overigens
nu al in de lift, heeft Lamme
gemerkt. Nog voordat in de
komende jaren een wervings
campagne het totale ledenaan
tal moet opschroeven van
100.000 tot 140.000 is er a) een
duidelijke groei merkbaar.
Volgens hem is Scouting Ne
derland met een marktaandeel
van ruim vijf procent van de
jeugd, de grootste jeugdvereni
ging in Nederland.
Ook wereldwijd is de belang
stelling volgens hem toegeno
men en is alleen al in de afge
lopen twee jaar de wereldorga
nisatie in omvang verdubbeld
tot 24 miljoen leden in 120 lan
den. Belangrijke bijdrage aan
de verdubbeling leverden on
der meer Oosteuropese landen,
waar scouting tot voor kort
niet was toegestaan. Zo zijn
Hongarije en Tjsechoslawakije
onlangs tot de wereldbond toe
getreden en maakt ook de
Sovjetunie aanstalten daartoe.
SUSKEENWISKE
DE GOALGETTER
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery Productions
Standbeeld
Met vereende krachten werd Mahatma Gandhi gistermiddag in
Amsterdam op zijn plaats gezet. Het ging om een standbeeld van
de Indiase leider en jurist, dat vandaag de geboortedag van
Mahatma Gandhi door premier Lubbers is onthuld. De initia
tiefnemers van het monument, de Surinaamse en Indiase ge
meenschappen in Nederland, willen met het standbeeld de herin
nering aan Gandhi's ideeën over een rechtvaardige en vreedza
me samenleving levend houden. foto: anp
V)
DEN HAAG Een verplichte
literatuurlijst bij het eindexa
men Nederlands op havo en
vwo is niet nodig. In een voor
stel van de Commissie Ver
nieuwing Eindexamen Neder
landse taal en letterkunde
(CVEN) staat dat er twee
lijsten moeten komen. Eén zou
twintig vrij te kiezen boeken
(voor havo: vijftien) moeten
bevatten, op de andere zouden
vijf verplichte werken moeten
staan. De verplichte werken
zijn nodig om de literair-histo-
rische kennis van de leerlin
gen te kunnen toetsen.
Het voorstel wordt eind deze
week naar alle leraren Neder
lands gestuurd, maar staat al
vermeld in het onderwijstijd-
schrift Didaktief.
De CVEN geeft met het vof'
stel aan niet te voelen
een literatuurlijst met 25 vj"
plichte titels, zoals die in
gustus door drie wetensch
pers werd gesuggereerd,
idee veroorzaakte veel co
motie, waarop staatssecret?
Wallage (onderwijs) beloo
dat hij nooit zo ver zou
(ADVERTENTIE)
Herenparka. Met nylon accenten. In
diverse kleuren. Mt. 48-56.
VanJW^ voor i|2^
kü\
't Wordt steeds leuker bij V&D.
Aanbieding geldig t/m zaterdag 13 oktober of zolang de voorraad strekt.
ROTTERDAM De
vrouw had geen andere
interesse dan mooi en aar
dig gevonden te worden.
Tot ze kanker kreeg. De
patiënt veranderde. Zij
was ineens vol vechtlust,
organiseerde contactgroe
pen voor lotgenoten en
ging gedichten schrijven.
En wat eigenlijk niet kon:
ruim vijftien jaar later
leeft zij nog steeds.
Het mogelijke verband tussen
(veranderd) gedrag en het ver
loop van kanker, komt van 8
tot en met 10 oktober aan de
orde tijdens een internationale
conferentie in Rotterdam. Het
congres is volgens prof. dr. M.
Vries allereerst bijzonder om
dat volgens hem de psychosoci
ale begeleiding bij kanker ge
deeltelijk controversieel is. Be
trekkelijk weinig vooraan
staande wetenschappers beste
den aandacht aan onderzoek in
die richting. Uniek is vooral,
dat voor het eerst een speciale
conferentie over het onder
werp wordt georganiseerd,
waarbij alle kopstukken uit
deze tak van de wetenschap
aanwezig zijn. Het congres
draait om een onderbelichte en
volgens De Vries nog onderge
waardeerde poot van de kan-
kergeneeskunde. „Maar het
gaat duidelijk veranderen.'
Lawrence LeShan, die zich al
vanaf 1952 bezighoudt met on
derzoek, is jarenlang als een
charlatan beschouwd. Dat
heeft hem ontzettend veel ver
driet gedaan. Hij krijgt nu eer
herstel, door de toch opvallen
de onderzoeksresultaten".
Weerbaarheid
Prof. De Vries is algemeen- en
wetenschappelijk directeur
van het het Helen Dowling In
stitute, een van de organisato
ren van de conferentie. In het
instituut wordt onderzoek ge
daan naar de invloeden van
psychische en sociale factoren
op ziekte en lichamelijke ge
zondheid. Daarbij ligt de na
druk op onderzoek naar kan
ker. Tijdens een eerder onder
zoek spoorde De Vries zeven
mensen op, bij wie vast stond
dat het verdwijen van kanker
niet verklaard kon worden
door medische handelingen.
Dat een verband bestaat tussen
mentale weerbaarheid van
kankerpatiënten en een won
derbaarlijk verloop van de
ziekte is nooit wetenschappe
lijk bewezen. Maar de hypo
these is voor De Vries interes
sant genoeg om volgend jaar
aan een uitgebreid vervolgon
derzoek te beginnen. De Vries:
„Wij willen vooral niet de in
druk wekken dat hier sprake
zou kunnen zijn van wonder-
genezing. Het is evenmin de
bedoeling dat psychosociale
aandacht in de plaats moet ko
men van een medische behan
deling. Beide moeten naast el
kaar worden toegepast. Con
clusies kunnen niet worden ge
trokken".
Vechtlust
Voor de wetenschappers die
inleidingen houden tijdens het
congres staat één ding echter
wel vast: door begeleiding kan
de kwaliteit van het leven van
(sommige) kankerpatiënten
verbeteren.
Ook het Integraal Kankercen
trum Rotterdam (IKR), mede
organisator van de conferentie,
is daarvan overtuigd. „Het
IKR staat open voor nieuwe
ontwikkelingen. Het is onze
taak kritisch te kijken naar al
les wat wordt aangeboden. De
zorg is de laatste jaren nogal in
het gedrang gekomen doordat
men heel erg technisch bezig
is", meent Hanna de Boer van
het IKR. Om ook de menselij
ke kant te belichten wil het
IKR in de regio Rotterdam
belast met de zorg voor kan
kerpatiënten cursussen op
zetten om artsen, verpleegkun
digen en maatschappelijk wer
kers duidelijk te maken hoe de
psychosociale begeleiding van
de grond kan komen. Volgens
De Vries gaat het om „vrij sim
pele principes". De hulpverle
ners moeten de kankerpatiën
ten leren een zelfstandige hou
ding en vechtlust te ontwikke
len. Het gevoel van hulpeloos
heid moet plaats maken voor
eeïl actieve levenshouding. Het
is zaak ervoor te zorgen dat de
patiënten de medische behan
deling kritisch volgen. Ook is
de relatie met familie
vrienden dikwijls voor ver
tering vatbaar. De totstand
ming van zogenaamde lot
nootgroepen blijkt bij dat al
een uitstekend hulpmiddel
zijn.
Voorzichtigheid
Uit het onderzoek van
Amerikaan prof. David Spie
een van de sprekers tijdi
het congres bleek de ovei
vingstijd bij borstkanker
tiënten die aan ondersteun
de groepstherapie hadden d<
genomen aanmerkelijk gro
te zijn dan bij de groep die
leen een medische behandel
had ondergaan. Maar ook Sj
gel zelf wijst erop dat die res
taten met de grootst mogeli
voorzichtigheid geïnt
teerd moeten worden,
verklaringen zijn er niet. M
onderzoek is noodzakelijk. 1
nut van de naderende con
rentie is volgens De Vr
vooral dat de laatste ontwik)
lingen op een rijtje worden
zet om vervolgens te bepa
hoe het verder moet.
WIM BUNSCHOT
