Protestantse ideeën schiepen
negatief klimaat voor celibaat
ÊetdAC Sou/tont
brieven van lezersi
kerk
wereld
beroepingen
KARDINAAL RATZINGER:
Laat jongeren uit
Oost-Europa in
Nederland studeren
Staatsatheïsme Sovjet-Unie
officieel ten grave gedragen
Pauselijk instituut Rolduc begint met 15 studenten
Overleg tot mislukken gedoemi
mT £eidóe£ouAO/rit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
QeidóaQowumt
DINSDAG 2 OKTOBER 1990 PAGINA
Kathedraal Coventry luidt klokken voor Duitse hereniging
COVENTRY De klokken van de in de oorlog verwoeste ka
thedraal van de Engelse stad Coventry zullen dinsdagavond
luiden in verband met de Duitse hereniging. De anglicaanse
bisschop van Coventry, Simon Barrington-Ward, en het kapit
tel van de kerk willen zo hun verbondenheid tonen met het
Duitse volk. De klokken luiden van 22.30 tot 23.00 uur. In de
nieuwe kathedraal naast de ruïne wordt tegelijkertijd een 'lita
nie van verzoening' gebeden. Het centrum van Coventry werd
14 november 1940 verwoest bij een bombardement door de
Duitse luchtmacht. Alleen de toren van de kathedraal bleef ge
spaard. In 1962 werd een moderne kathedraal ingewijd. Op 14
november wordt in aanwezigheid van president Richard von
Weizsëcker het bombardement herdacht. Een koor uit Dresden
treedt eveneens op.
Ierse bisschoppen: geen popsongs bij huwelijksmis
LONDEN De rooms-katholieke bisschoppen in Ierland wil
len het gebruik van popsongs of klassieke muziekstukken als
de bruilofsmars van Mendelssohn of het Ave Maria van Gou
nod zoveel mogelijk uit de huwelijksmissen weren. Zij zijn bij
zonder bezorgd over het „verwarrende en onaanvaardbare ge
bruik" om zuiver wereldse liefdesliederen ten gehore te bren
gen tijdens de mis. Zulke liederen kunnen volgens de bisschop
pen geschikt zijn voor de receptie na de mis, maar „passen niet
bij het gewijde karakter van de huwelijksceremonie zelf". Om
de huwelijkskandidaten te helpen hebben zij een „niet uitput
tende" lijst opgesteld van ongeveer 120 van dergelijke liederen
en muziekstukken.
Volgens een woordvoerder van de nationale raad voor liturgie
doet in Nederland het probleem zich niet voor.
Wij geloven liever de
leugens die ons
behagen dan de
waarheden die ons
mishagen.
Mme de Rlccobonl
Gesprek tussen
gereformeerden
en vrijgemaakten
blijkt onmogelijk
LUNTEREN Een ge-
sprek tussen de Gerefor
meerde Kerken in, Neder
land en de Gereformeer
de Kerken Vrijgemaakt is
voorlopig onmogelijk. Die
conclusie trekt de gere
formeerde synodebe
stuurder drs. A. Borman
uit de reactie van de vrij
gemaakten op de gerefor
meerde schuldbelijdenis
over de scheuring van
1944.
Het antwoord van de vrijge
maakte synode is „teleurstel
lend en uit oecumenisch oog
punt verdrietig", aldus Bor
man gisteren op de synode in
Lunteren. De synode laat de
oecumene-deskundigen (de-
putaten) nog een officiële re
actie voorbereiden op het vrij
gemaakte standpunt.
De Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt reageerden in
juni afwijzend op de schuldbe
lijdenis die de Gereformeerde
Kerken in Nederland in 1988
uitspraken. De vrijgemaakten
vonden dat er door de 'syno-
dalen' geen wezenlijke bijdra
ge was geleverd aan het helen
van de breuk die tot de op
richting van hun kerk heeft
geleid.
„Alleen wederkeer tot de Hei
lige Schrift en de gerefor
meerde belijdenis met de
daaraan genormeerde kerkor
de zal kunnen leiden tot her
stel van de eenheid", schreef
de vrijgemaakte synode, die
eraan toevoegde dat zij „ter
wille van de schapen van Zijn
kudde" tot die wederkeer
blijft oproepen.
Het trof Borman „pijnlijk" dat
de vrijgemaakten de gerefor
meerde schuldbelijdenis zo
minimaal hebben uitgelegd.
Zij gaan ervan uit dat een
schuldbelijdenis per definitie
voor het aangezicht van God
plaats heeft, terwijl de gere
formeerde synode juist oog
heeft willen hebben voor de
menselijke factoren die tot de
breuk hebben geleid. „Een
schuldbelijdenis is niet te me
ten. Dat is nu wel gebeurd en
hij is te licht bevonden", aldus
Borman.
Synodelid G.J. Kaeminck
vond het „erg karig" als de
synode de brief direct naar de
oecumene-deskundigen zou
doorsluizen. Hij pleitte ervoor
de inhoud van de brief aan te
grijpen als stof voor gesprek
met de vrijgemaakten. Syno
devoorzitter ds. E. Overeem
noemde dit echter „niet ver
standig en net iets te vlug".
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Bergum mw. J.M. BaalJ
te Medemblik (herv.geref.); te 's-Gra-
venzande P. Nap te Rotterdam-Zuid;
te Haaksbergen J. Vlastuln, pred.
voor buitengewone werkzaamheden
(geestelijk verzorger van de Hezen-
berg te Hattem); te Noordbergum
D.G. Posthuma te Aartswoud en Ab-
bekerk-Lambertschaag en Opper-
te Rijswijk (Z-H) N. Paap te Almelo.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Sellingen drs.
G.P.E. van Helden, kandidaat te
Zwolle.
Beroepbaarstelling mw.drs. M. de
Haan, Voltastraat 9, 1433 BL Kudel-
staart, tel: 02977-42960.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Spakenburg-Zuid P.
Niemeljer te Dordrecht.
VATICAANSTAD
Protestantse ideeën en
nieuwe exegesemethoden
schiepen na het tweede
Vaticaans concilie een
klimaat waarin negatief
over het priesterambt en
de betekenis van het celi
baat werd gedacht.
Dit zei kardinaal Joseph Rat-
zinger, hoofd van de congre
gatie voor de geloofsleer, gis
teren in zijn openingstoe
spraak tot de deelnemers aan
de Romeinse - synode over de
rol van de priesters in de RK
kerk. Hij meende dat het
vooral ook theologische idee
ën zijn geweest die het tradi
tionele priesterschap in dis
krediet hebben gebracht.
Ratzinger die in afwijking
van het programma als eerste
een uur lang in het latijn het
woord voerde, wees er op dat
onder invloed van prote
stantse theologen als Barth en
Bonhoeffer de scheiding tus
sen het heilige en het profane
werd opgeheven. Sommige
priesters namen zelfs hun
voorbeeld aan een opvatting
van Christus die, net zoals
Marx in latere tijd bepleitte,
de onderdrukten heeft be
vrijd.
Zo'n opvatting is volgens Rat-
zingger geheel in strijd met de
bijbel. Daarin wordt het pries
terschap juist afgeleid van
God en vervolgens van Chris
tus. „Een priester kan niet uit
zichzelf zonden vergeven.
Zijn bevoegdheden heeft hij
niet van zichzelf of van zijn
gemeente, maar alleen van
God gekregen."
De apostolische successie, de
gedachte dat de bisschoppen
de opvolgers van de apostelen
zijn, is dan ook geheel iets an
ders dan het 'priesterschap al
ler gelovigen'. Tegenover de
„anarchie van de Heilige
Geest", die aan alle gelovigen
Paus Johannés Paulus II voerde gisteren kort het woord bij de opening van de bisschoppensynode in Rome.
talenten zou hebben gegeven,
stelde Ratzinger de sacramen
tele structuur van het pries
terschap, namelijk dat de
priester een bijzondere roe
ping heeft die door de wijding
wordt bekrachtigd.
Als tweede spreker op de ope
ningszitting voerde de Neder
landse kardinaal Willebrands
het woord. Hij sprak vooral
over de secularisatie. Maar
met een citaat van paus Jo
hannes XXIII wees hij de
nostalgie naar 'christelijker'
tijden van de hand. Hij schet
ste de secularisatie niet uit
sluitend als een negatief ver
schijnsel. In de Middeleeu
wen, die worden gezien als
een christelijke maatschappij
met grote theologische scho
len en prachtige kathedralen,
zijn er ook concilies gehouden
die de gewenste hervormin
gen van de kerk niet wisten
te verwezenlijken. In een na
bijer verlëden, waarnaar weer
anderen heimwee hebben,
ontstonden in Europa heiden
se, atheïstische en totalitaire
systemen die de christelijke
cultuur wilden vernietigen.
Wat houdt secularisatie in,
vroeg Willebrands zich af. Is
het de maatschappij die niet
langer religieus wil zijn en
kiest voor onverschilligheid
en agnosticisme, of verdwijnt
het christelijk maatschappe
lijk conformisme waardoor er
meer van de persoonlijke
overtuiging wordt j
Als antwoord op de seculari
satie is er volgens Wille
brands een nieuwe evangeli
satie nodig. De grote verande
ringen in Europa maken de
oecumene opnieuw urgent. Er
wordt veel gesproken over
het christelijk erfgoed. De
eenheid van Europa is geba
seerd op het christendom, al
dus Willebrands.
De nieuwe situatie maakt oe
cumenische samenwerking
tussen Noord- en Zuid-Europa
en tussen Oost- en West-Eu
ropa nodig als garantie voor
de eenheid, die christelijk zal
zijn of er niet zal zijn.
Willebrands had tot slot nog
een 'protestants' aandoend
voorgtel. Hij wil, dat tijdens
de synode een geopende bijbel
in het midden van de verga
derzaal ligt. De synodedeelne
mers hebben tijdens hun acht
minuten spreektijd vaak niet
de tijd naar de bijbel te ver
wijzen. Maar, zo zei Wille
brands, een open bijbel is een
Stem die spreekt.
MINISTER D'ANCONA:
NIJMEGEN Minister
d'Ancona van WVC vindt
dat jongeren uit de vroe
gere communistische lan
den in Oost- en Midden-
Europa zouden moeten
worden uitgenodigd om
in Nederland te studeren.
Nederlandse leraren en
universitaire docenten
zouden moeten worden
gestimuleerd hun colle
ga's in die landen te hel
pen.
De minister zei dit op het
'Festival van de toekomst',
dat dit weekeinde op initiatief
van de katholieke vredesbe
weging Pax Christi Neder
land in Nijmegen is gehouden.
Aan het festival namen 800
jongeren, onder wie velen uit
Oost- en Midden-Europa,
deel. Zij konden luisteren
naar muziek en lezingen,
deelnemen aan bijeenkom
sten, geleid door Oosteuropese
jongeren, en kijken naar op
voeringen van toneelstukken
van onder meer Franz Kafka
en Vaclav Havel.
D'Ancona legde verband tus
sen de strijd tegen de kernbe
wapening en het jarenlange
werk van Pax Christi voor
contacten tussen Nederland
en Oost- en Midden-Europa.
„Pax Christi ziet terecht voor
al een taak op het intermen
selijk vlak. Daar moet een ba
sis worden gelegd voor een
vreedzaam Europa en een
vreedzame wereld op langere
termijn", meende de minister.
MOSKOU De Opperste
Sovjet, het Sovjet-parle
ment, heeft gisteren met
341 tegen twee en geen
onthoudingen de wet op
de vrijheid van geweten
en de godsdienstige orga
nisaties aangenomen.
Daarmee komt een einde
komt aan een van de
voornaamste dogma's van
het communistische regi
me, de propagering van
het atheïsme door de
staat en de daarmee ge
paard gaande vervolging
van de gelovigen.
De afgevaardigden hadden de
wet vorige week al in princi
pe aangenomen, maar moes
ten zich nog uitspreken over
een bepaling in het wetsvoor
stel die toestaat dat schoolge
bouwen na de schooluren
voor godsdienstonderricht ge
bruikt worden. Na een lang
en vermoeiend debat stemde
de Opperste Sovjet met 303 te
gen 46 voor het schrappen
van deze clausule.
Patriarch Alexei II, het hoofd
van de Russisch-orthodoxe
kerk, verklaarde voor de
clausule te zijn, zolang ouder
lijke toestemming vereist is
voor het bijwonen van het
godsdienstonderricht. De af-
gevaardige Roy Medvedev,
een voormalige dissidente his
toricus, sprak zich uit voor de
clausule omdat in sommige
kleine dorpen de school het
enige geschikte gebouw is
waar religie-onderwijs gege
ven kan worden. Andere af
gevaardigden pleitten echter
voor een strikte scheiding van
kerk en staat. Zij wonnen uit
eindelijk het pleit.
De nieuwe wet staat Sovjet
burgers vrijheid van gods
dienst toe, regelt de scheiding
van kerk en staat en bepaalt
dat alle godsdiensten gelijk
waardig zijn. In de afgelopen
decennia werden aanhangers
van een godsdienst in de ge
vangenis gezet of naar werk
kampen gestuurd, overeen
komstig bepalingen daterend
uit 1929 die er op waren ge
richt het atheïsme te propage-
De laatste vijf jaar zijn tijdens
het presidentschap van Mi-
chail Gorbatsjov tal van ge
bouwen, waar in het verleden
kerkdiensten werden gehou
den maar die waren ver
bouwd tot museum of waren
huis, teruggegeven aan reli
gieuze gemeenschappen.
DEN HAAG Vijftien
mannen en vrouwen uit
Nederland, Duitsland,
Oostenrijk en Frankrijk
beginnen volgende week
met hun studie aan het
pauselijk instituut voor
huwelijk en gezin 'Mater
Ecclesiae Domesticae'
(Moeder van de Huis
kerk) in Kerkrade.
Het instituut, dat gevestigd is
in het gebouwencomplex van
de voormalige abdij Rolduc in
Kerkrade, wordt zondag 7 ok
tober officieel geopend. Het
hoofd van de Vaticaanse con
gregatie voor het katholiek
onderwijs, aartsbisschop Pio
Laghi, gaat dan voor in een
eucharistieviering. Laghi be
hoort met bisschop Gijsen van
Roermond (grootkanselier
van het instituut) tot de spre
kers tijdens een academische
zitting zondagmiddag.
De dagen ervoor wordt in
Rolduc een symposium ge
houden onder het motto 'De
toekomst van de wereld en de
Kerk loopt via het gezin'. Do
centen aan het instituut en
een bisschop uit Cameroun
geven dan hun visie op huwe
lijk en gezin.
In april vorig jaar verzocht
het Vaticaan mgr. Gijsen in
Rolduc, waar al het grootse
minarie van het bisdom Roer
mond is gevestigd, een pause
lijk instituut voor de bestude
ring van huwelijk en gezin te
vestigen. Dit instituut zou stu
denten uit Noord- en Midden-
Europa moeten trekken. Een
soortgelijk instituut is er al in
Rome met een dependance in
Washington.
Na een half jaar kondigde
Gijsen aan, dat het instituut
er definitief zou komen. Hij
legde de kritiek die van ver
scheidene kanten was geko
men, naast zich neer.
De directie en medewerkers
van het vormings- en con
grescentrum Rolduc vreesden
dat hun centrum zou moeten
verdwijnen. Deze vrees is ge
grond, omdat Gijsen duidelijk
heeft gemaakt, dat een sa-
FOTO: DIJKSTRA
mengaan van het instituut en
het centrum op den duur niet
mogelijk is. Directeur J. Stas-
sen van het vormings- en
congrescentrum, priester van
het bisdom Roermond, legde
uit protest tegen de vestiging
van het instituut in Rolduc
zijn functie neer.
Odk de stichting 'Léve Rol
duc' van oud-leerlingen van
de vroegere middelbare
school Rolduc kantte zich te
gen het plan van de bisschop
van Roermond. Zij herinner
de eraan, dat Rolduc nu ruim
te biedt aan het Orlando-festi-
val, een restauratie-atelier
van kerkelijke kunstvoorwer
pen en werkweken voor mu
sici, activiteiten die volgens
'Léve Rolduc' door de komst
van het instituut gevaar lo
pen.
Onzorgvuldig
Maar het pijnlijkst was voor
Gijsen de kritiek die de direc
teur van zijn Missiebureau,
kanunnik W. van der Valk,
op de gang van zaken uitte.
Van der Valk vroeg zich
openlijk af, of de bisschop niet
een zorgvuldiger beleid had
kunnen voeren. De kanunnik
vroeg, naar sommigen ver
moeden onder druk van de
bisdomleiding, ontslag uit zijn
functie en kreeg een jaar lang
betaald verlof om ander werk
te zoeken.
Gijsen bestreed dat hij onvol
doende overleg met Stassen
en zijn medewerkers had ge
voerd. Hij noemde het nieuwe
instituut een verrijking van
Rolduc. Het zal de internatio
nale gerichtheid van de voor
malige abdij bevorderen.
Daarmee past de vestiging
van het instituut in Rolduc in
het streven van het provincie
bestuur van Limburg om zich
op het terrein van onderwijs,
wetenschap en cultuur Euro
pees te profileren, aldus Gij
sen, die verwees naar 'Europa
1992'.
In april dit jaar vaardigde de
Vaticaanse congregatie voor
het katholieke onderwijs het
decreet voor oprichting v^p
het instituut uit.
Het instituut krijgt twee afde
lingen: een voor theologie en
gezin, waarvoor alleen stu
denten met een voltooide op
leiding aan het seminarie of
een baccalaureaat theologie in
aanmerking komen, en een
voor wetenschappen van hu
welijk en gezin, waarvoor
minstens een VWO-diploma
of een soortgelijk diploma
noodzakelijk is. De studenten,
die een eigen leefgemeen
schap op Rolduc zullen vor
men, kunnen een licentiaat of
doctoraat in de gezinsweten
schappen behalen. Volgens de
woordvoerder van het bisdom
Roermond wordt met ministe
rie van Onderwijs en Weten
schappen overlegd over er
kenning van het instituut als
wetenschappelijke opleiding.
Het instituut moet zichzelf be
druipen. Een van de voor
waarden van het Vaticaan
was, dat bij de Nederlandse
overheid geen subsidie zou
worden aangevraagd. Behalve
de studie- en kostgelden van
de studenten ziin er financiële
bijdragen van bisschoppen en
kerkelijke instellingen in al
lerlei delen van Europa. Bo
vendien nemen de docenten,
die ook elders w,erken, genoe
gen met een laag honorarium.
Tenslotte zijn er in Neder
land, de Duitse Bondsrepu
bliek en Oostenrijk stichtin
gen opgericht die geld voor
instandhouding van het insti
tuut gaan inzamelen.
VRIJWEL zeker zal het vanmiddag begonnen najaarsoveF
leg geen centraal akkoord opleveren. De tijd dat werkgever,
en vakbonden onder toeziend oog van het kabinet op landL
lijk niveau de marges van het cao-overleg bepaalden is deft
nitief voorbij. De keren dat nationale afspraken daadwerk^
lijk overeind bleven in alle bedrijfstakken zijn trouwens
de vingers van één hand te tellen. De korte geschiedenis
het centraal akkoord is bepaald geen succesverhaal.
Werkgevers hebben altijd een voorkeur geha
vrije onderhandelingen per bedrijfstak en zelfs per ondernf1
ming. Zij verfoeien het knellende keurslijf van landelijk
formuleerde cao-richtlijnen. Niet alleen omdat alle bedrijfje
sectoren dan over dezelfde loonruimte-kam worden
ren, maar vooral omdat een centraal akkoord allerlei aanvul
lende sociale verplichtingen schept waarmee individuele oi^
dernemers vaak moeilijk uit de voeten kunnen.
VAKBONDEN hebben eigenlijk ook het liefst de hands
vrij om per bedrijfstak te praten over de jaarlijkse loonsvelé
hoging. Praktisch gesproken pleit er ook veel voor om caol
geheel decentraal in te vullen, zeker waar het om de mat^
riële aspecten van de collectieve arbeidsovereenkomst
Voor de immateriële kanten van de cao is een centraal ove^
leg echter van eminent belang en feitelijk onmisbaar.
DAAROM hecht de vakbeweging maar met name ook
regering zoveel waarde aan ten minste een pakket van laifr
delijke afspraken, ook al kan en mag het de naam socia»
akkoord niet langer dragen. En daarom hebben de premi^
en de bewindslieden van sociale zaken de afgelopen
alles in het werk gesteld om te voorkomen dat het najaars£
verleg een fiasco wordt. Vooroverleg tussen de sociale j
ners is uitgelopen op een patstelling over de aanpak van prih
blemen rond de wao. Dat is de wettelijke regeling voor hef
die als gevolg van ziekte arbeidsongeschikt zijn gewordeij^
maar in de praktijk wordt die regeling door werkgevers i
werknemers veelvuldig misbruikt.
In de jongste begrotingsstukken van het kabinet wordt op
nieuw het onheilspellende aantal van een miljoen wao'er
genoemd, waarnaar ons land hard op weg is. Een menselijL
probleem van de eerste orde, maar ook een ernstig econon
misch en begrotingsprobleem. Bovendien een typisch voorn,
beeld van een zaak die thuishoort in een overkoepelend, lan'
delijk overleg tussen werkgevers, werknemers en overheir
De drie overlegpartners zijn stuk voor stuk medeveranr'
woordelijk voor het ontstaan van het wao-vraagstuk en der
halve voor de oplossing ervan.
GEHEEL volgens de stereotiepe rolverdeling vinden
werkgevers dat de wao-uitkering omlaag moet en menen
vakbonden dat het bedrijfsleven een wettelijk vastgestelS
percentage wao'ers in zijn personeelsbestand moet opnemen
Een compromis voor het terugdringen van het aantal al
beidsongeschikten dat het afgelopen weekeinde tussen beidt
extremen werd gevonden, is gisteravond laat door de va%
centrales van FNV en CNV weer ongedaan gemaakt. Daaiiai
mee is het risico levensgroot aanwezig dat het najaaroverlepe
geheel flopt.
GEVREESD moet worden dat de kans klein is dat de komj"
van de miljoenste wao'er nog voorkomen kan worden. Eel
beschamende ontwikkeling. De voorlopige conclusie mor
zijn dat andermaal het najaarsoverleg op z'n best een pai
volstrekt onverplichtende gemeenplaatsen gaat opleveren"
ten aanzien van de wao-problematiek en, naar te vrezen valp
ook op het punt van de scholing van etnische minderhede
een kwestie waarin de FNV met verdergaande eisen
leen staat en andere onderdelen van het werkgelegerj i
heidsbeleid. Vanmiddag bij het begin van het najaarsoverlet16
leek de teloorgang van het centrale, sociaal getinte cao-oveir
leg spijtig genoeg niet meer te stoppen.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezondens
stukken te bekorten.
Poolse priesters
In het verslag van de vergade^
ring van de Diocesane Pasto-'
rale Raad in de rubriek „Kerk
en Wereld" lees ik, dat bis
schop Bar heeft gezegd „ver
schrikkelijke aarzelingen te
hebben om mensen hier naar
toe te halen" (kennelijk waren
onder anderen Poolse priesters
bedoeld) „van wie de cultuur
zo sterk afwijkt van de onze".
Dat is natuurlijk een foutieve
redenering, want het gaat niet
in de eerste plaats om de cul
tuur, maar om het bewaren
van het RK geloof. Als het om
cultuur zou gaan, dan moet
mgn zich afvragen, of niet
onze missionarissen uit Afrika
en Azië hadden moeten weg
blijven, ja, zelfs, of St. Willi-
brord beter niet naar ons land
had kunnen komen. Misschien
is het de monseigneur ontgaan,
dat de cultuur van de Pol<(
zeer sterk beïnvloed is door
westerse cultuur, die dat vo,g
altijd meer heeft aangetrokki ar
dan andere. Zelfs hebben <0
Polen onze cultuur meermal*
mede gered. Denk maar aajt
a. Jan Sobieski, die in 1683
Turken bij Wenen tot staa,g
bracht; b. het Poolse Legioe
dat in 1944/1945 in de strijd t
gen Duitsland zulke zware o"
fers bracht; c. het dappere ve l
zet van de Poolse arbeidei
dat uiteindelijk mede heeft g
leid tot het verdwijnen v,
het communistische gevaa
Misschien zouden ook Pool j
priesters, als die hierheen zoi
den worden uitgenodigd, e<
grote bijdrage kunnen leven g
aan het behoud van onze
het Christendom geënte ci
tuur.
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8 30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaart:
per maand f. 24,85 per maand f 25,85
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal 75,10
per jaar f. 284,50 per jaar f. 285,50
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel.' 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
