Haags Museum Mesdag al
bij Van Gogh Museum
GRATIS CD
Omroepen niet
geschrokken vai
succes RTL-4
Vlotte voorstelling Jan Rap en zijn maat'door Theatercollectief
is
tS
iS
Glerum
01
Vrouwenleed wordt
breed uitgemeten in
9.Beroemde Kinderen
m
Glerum
Leven en dood i
glansrijke tonen
KUNST/RTV
CeidócSomotit
DINSDAG 2 OKTOBER 1990 PAGINA
NOS komt met
24 uur Teletekst
HILVERSUM De NOS
zendt voortaan 24 uur per et
maal Teletekst uit. Dit bete
kent dat elke nacht op Tele
tekst een speciale nachteditie
wordt uitgezonden waarin ac
tuele pagina's kunnen worden
opgevraagd. Teletekst is
's nachts alleen via Nederland
3 te ontvangen. De NOS heeft
dit gisteren bekendgemaakt.
Kijkers kunnen voortaan dag
en nacht actuele pagina's op
vragen over vertrek- en aan
komsttijden op Schiphol, het
weer en het verkeer. Door de
uitbreiding kan Teletekst nu
ook de files in de ochtendspits
melden. Verder zal Teletekst
vanaf 8 oktober in de nachte--
lijke uren aandacht besteden
aan het wereldkampioenschap
schaken tussen Garry Kaspa
rov en Anotoli Karpov. Het
eerste deel van deze match
wordt in New York gehouden.
De uitbreiding is mogelijk ge
worden nadat minister D'An-
cona van welzijn, volksge
zondheid en cultuur een be
drag van bijna één miljoen
gulden beschikbaar stelde.
Joop Doderer
50 jaar acteur
AMSTERDAM „Het is
onterecht alleen te herin
neren aan uw bekendste
creatie als Swiebertje. U
bent een veelzijdig ac
teur".
Dat zei loco-burgemeester F.
de Grave van Amsterdam gis
teren tijdens de receptie in het
Sas Royal Hotel ter gelegen
heid van het 50-jarig acteurs
jubileum van Joop Doderer.
Doderer kreeg van het ge
meentebestuur egn plastiek
van Erik Claus. Veel genera
ties zijn opgegroeid met de fi
guur van Swiebertje die Joop
Doderer tussen 1955 en 1975
speelde in de gelijknamige te
levisieserie. Huishoudster
Saartje (Riek Schagen), Malle
Pietje (Piet Ekel) en de baro
nes (Ellen de Thouars) kwa
men Doderer persoonlijk feli
citeren. Doderer (69) begon
zijn carrière als volontair bij
het Nederlandsch Toneel on
der leiding van Cor van der
Lugt Melsert in „Warenar"
van Hooft. Na de oorlog werk
te hij onder meer bij Wim
Sonne veld. Dit seizoen is
„Swiebertje" te zien in „Op
Glad IJs", dat op 8 november
in première gaat in de Haar
lemse Stadsschouwburg. Dode
rer denkt er nog niet over om
te stoppen met acteren.
Gouden Televizierring 1990
voor makers 'Ook dat nog'
DEN HAAG De Gouden Televizierring 1990 is dit jaar ge
wonnen door de makers van het programma 'Ook dat nog' van
de KRO. Dit is gisteravond bekend gemaakt in het Danstheater
in Den Haag tijdens een speciale uitzending van de AVRO. De
ring is dit jaar voor de 25-ste keer uitgereikt tijdens een recht
streekse televisie-uitzending.
Voor de ring waren dit keer drie programma's genomineerd
door de lezers van de Televizier-gids. Dat waren behalve 'Ook
dat nog' (KRO), ,Keek op de week' van Kees van Kooten en
Wim de Bie (VPRO) en Medisch Centrum West (TROS).
De winnaar is dit jaar aangewezen door een representatieve
groep Nederlanders die door het Nipo is gevraagd een keus te
maken uit de drie genomineerde programma's. De stemming
vond maandag plaats, op de dag van de uitzending. De makers
van „Ook dat nog" zijn Hans Böhm, Gregor Frenkel Frank, Aad
van den Heuvel, Sylvia Millecam en Erik van Muiswinkel.
De winnaars van de Gouden Televizierring.
NIEUW BEGIN VOOR COLLECTIE NEGENTIENDE-EEUWSE KUNST
AMSTERDAM/DEN
HAAG Het Van Gogh
Museum in Amsterdam
gaat binnenkort de expo
sities verzorgen voor het
Museum Mesdag aan de
Laan van Meerdervoort in
Den Haag. Dit is mogelijk
geworden sinds per 1 april
in alle stilte het beheer
van het Museum Mesdag
door het Mauritshuis is
overgedragen aan het
Amsterdamse museum.
Hoofdconservator Fred Lee
man van het Van Gogh Mu
seum, die één dag per week is
gedetacheerd in Den Haag, wil
de rijke collectie van het Mes
dag-museum onder de aan
dacht van het publiek brengen
door thema-exposities te orga
niseren. De eerste exposities,
over Matthijs Maris en Jozef
Israels, zullen volgend jaar ge
houden worden. Leeman
denkt daarvoor zowel werk uit
het Van Gogh Museum als uit
het Mesdag-museum bij elkaar
te brengen.
De overdracht van het beheer
van het Rijksmuseum Mesdag
aan het Van Gogh Museum in
Amsterdam heeft in alle stilte
plaats gevonden „om geen
voeding te geven aan alle on
terechte gevoelens van veront
rusting en verontwaardiging",
aldus Fred Leeman, hoofdcon
servator van het Van Gogh
Museum.
Leeman: „De mensen dachten
dat wij er op uit waren het
beste uit de collectie Mesdag te
halen om dat over te brengen
naar Amsterdam. Daar is nooit
sprake van geweest. Maar we
hebben niet veel ruchtbaar
heid aan de overdracht willen
geven omdat die gedachte
makkelijk kon ontstaan". Het
idee van een Nederlands Mu
seum voor 19e-eeuwse kunst,
zoals dat ooit leefde bij het
Van Gogh, heeft dit museum
Het Museum Mesdag
inmiddels laten varen. „Dat is
geen realistische optie. Ieder
een verwijst naar het Musée
d'Orsay in Parijs, maar de
Franse collectie negentiende-
eeuwse kunst is toch wat an
ders dan de Nederlandse. Dat
idee was toch meer een lucht
kasteel".
Eerder dit jaar werden er nog
Kamervragen gesteld aan mi
nister D'Ancona yan WVC
over de plannen de collectie in
beheer te geven aan het Van
Gogh Museum. De minister
liet toen al weten de negen-
tiende-eeuwse collectie beter
af te vinden bij het Van Gogh
dan bij het Mauritshuis, dat is
gespecialiseerd in de zestien-
de-eeuwse kunst. De gemeente
Den Haag liet toen weten ook
wel prijs te stellen op over
dracht van de collèctie naar de
gemeente. Daarna trad er een
stilte in, waarin per 1 april de
overdracht plaatsvond.
Leeman beschouwt de collec
tie van het Museum Mesdag,
opgebouwd door de schilder
H.W. Mesdag en niet" te ver
warren met het Panorama
Mesdag aan de Zeestraat, als
„uniek in Europa". „Wat daar
aan Franse negentiende-eeuw-
se landschapskunst hangt vind
je nergens anders buiten
Frankrijk. Daarnaast geeft het
een goed beeld van een heel
belangrijk moment in de Ne-,
derlandse kunstgeschiedenis.
Mesdag was een centrale fi-
FOTO: SP
guur in Europa, verzamelde,
zat in selectiecommissies, in de
jury van de Biënnale in Vene
tië. Zijn collectie is teke
nend voor de toen heersende
smaak. Nergens in Nederland
vind je zoveel van de School
van Barbizon, zoveel Millets
en Delacroix".
Restauratie
De conservator van het Van
Gogh Museum heeft inmiddels
bij het ministerie van WVC
subsidie aangevraagd voor een
snelle aanpak van de proble
men bij het Museum Mesdag.
Het gaat daarbij om renovatie
van het gebouw, herstel van
het typisch negentiende-eeuw-
se interieur, vervanging van
de kostbare tapijten, restaura
tie van de vaak in een bruine
waas gehulde werken, het in
kaart brengen van de collectie
en het opstellen van een ten
toonstellingsschema. Leeman
voert over deze punten ge
sprekken met drs. J. Jessurun,
directeur cultuurbeheer van
het ministerie van WVC.
Het Van Gogh Museum heeft
inmiddels een wetenschappe
lijk medewerker aangetrok
ken om zich full-time met de
Mesdag-collectie bezig te hou
den. Verder wordt het mu
seum minstens een dag in de
week bezocht door de boek
houder, het hoofd personeels
zaken en de hoofdconservator.
„We proberen elke dag van de
week iemand van het Van
Gogh daar te hebben, om de
zaken zo snel mogelijk aan te
pakken aldus Leeman.
De erven van Mesdag vinden
het volgens Leeman uitste
kend dat het beheer naar het
Van Gogh is gegaan. De erven
hadden altijd gezegd dat over
dracht mogeljk moest zijn, zo
lang de collectie maar in het
museum zou blijven, het voor
malige woonhuis van Mesdag.
„De erven Mesdag hebben ook
gezien dat de collectie er de
laatste jaren niet beter van is
geworden. Ze zien nu dat er
wat gebeurt, er zit weer wat
power achter", meent Leeman.
Het Van Gogh Museum waar
schuwt. overigens voor over
spannen verwachtingen. „Het
is niet de bedoeling dat het
Museum Mesdag een grote
publiekstrekker wordt. Maar
we verwachten wel dat de
trek er weer een beetje in
komt. Het is meer voor de fijn
proevers. Volgende week
komt er bijvoorbeeld een
groep mensen van het Phila
delphia Museum of Art spe
ciaal naar Nederland voor die
collectie. En de belangstelling
voor negentiende-eeuwse
kunst neemt ook bij anderen
nog steeds toe. Daar profiteert
het museum van".
KOOS VAN WEES
Theatercollectief, Aula St Maartens-
college. 'Jan Rap en zijn maat' van
Yvonne Keuls. Première 1 okt. Her-
haling op 2, 4 en 11 oktober.
In een opvangcentrum voor
moeilijke jongeren komt op
een lentedag de kleurrijke
Gemma binnen. Dominant,
met veel vertoon van wereld
wijsheid, en charmant. Ze is
beslist niet op haar mondje ge
vallen. En uitgerekend haar
eerste ontmoeting vindt plaats
met de schuchtere, stotterende
Charrie. Dan volgen contacten
met de andere inwoners.
Opvallend daarbij is, dat alles
plaatsvindt in chaos en wanor
de. Dat moet ook haast wel,
want elk van de figuren is be
laden met een desastreus ver
leden. Verkrachting, drugge
bruik, onbekende ouders, ver
waarlozing. De leiders van het
centrum zijn nörmaal. Onder
hevig dus aan stress en on
enigheid onder elkaar: Toch
ontstaat er een band, zowel
tussen de jongeren onderling
als tussen hen en de leiding.
En dat is een van de sterke
kanten aan dit stuk. Temidden
van de vaak humoristische
verdwazing zijn er kleine ont
roerende tafereeltjes van aan
hankelijkheid en troost.
Door vier seizoenen en in
veertien scènes worden de fi
guren gevolgd in hun wel en
wee, in hun pogingen te leren
leven. In een uitbarsting van
niet te stuiten geweld slaat de
door drugs beïnvloede Louis
alles in het centrum kort en
klein. Dat is aan het einde van
het jaar. En het betekent het
einde van het tehuis. Een
droevig einde. En toch ook
weer niet. Want als de leidster
Elly verwezen bij de pakken
neerzit komt Gemma terug
van haar zoveelste mislukte
poging zich aan te passen aan
de buitenwereld. Ze vliegt jui
chend en dankbaar op Elly af:
„Iemand heeft op mij ge
wacht!".
In de regie van Machteld Bak
ker werd de voorstelling bege
leid door gedeelten uit 'De
vier jaargetijden' van Vivaldi.
De vertolking van de figuren
varieerde van adequaat tot
zeer goed. Uitblinker was wel
Tjitske de Vries als de ontem
bare Gemma. Ook heel goed,
en heel komisch, was Ian
Smeyers als de van jongsaf in
homofilie opgegroeide Derek.
Het hoogtepunt van de voor
stelling was overigens de ver
nietigingsscène, die in een
wirwar van door lichtflitsen
haperende bewegingen, rond
vliegende doeken en andere
attributen de toeschouwer een
voudig overweldigde. Na af
loop werd de hele groep te
recht met een zeer enthousiast
applaus en veel bloemen be
loond. ANGELA VAN KLEEF
ADVERTENTIE
GXER'um GALERnujyï GALE'R'UM GAL E'R'UM GL'E'R'U'M
;oi
c3
lö
id
SS
c3
CS
c3
lö
CS
c3
KUNST- EN ANTIEKVEILINGEN BV
Westeinde 12 - 2512 HD 's-Gravenhage
telefoon 070 - 3 560 165
Veiling No 20: op 8 oktober 1990
om 10.30 uur
19e eeuwse schilderijen
kijkdagen: 4, 5, 6 en 7 oktober
van 10.00 tot 16.00 uur
Inlichtingen en catalogus verkrijgbaar optel: 070-356 01 65
Catalogus bij Verwijs, de Haagse Boekhandel
Buitenhof 51, Den Haag
WMUmSnvO «"««innvO «a?»»!nnvO
01
Oi
10
O
01
Rotterdamse Dansgroep met Kathy
Goaschalks choreografie 'Beroemde
Kinderen' - Koninklijke Schouw-
burg, Den Haag, gisteravond.
Het moederschap leidt vaak
tot kommer en kwel. In de
Koninklijke Schouwburg - een
overigens uitstekend dansante
lokatie - gaf de Rotterdamse
Dansgroep daarvan extreme
voorbeelden in Kathy Gos-
schalks jongste en tevens
twaalfde choreografie 'Be
roemde Kinderen'. Wie dat
hun scènische kansen, uitste
kend dansend en matig acte
rend, proberen te grijpen in
beeldassociaties van visueel
vaak onthutsende vervreem
ding.
Zo blijkt het oervrouwelijk
zorgbesef te kunnen uitmon
den in een schoonlikken van
een blik, terwijl de bijbehoren
de stoffer noodt tot erotisch
strelen. Temidden van grillige,
qua kleurstelling beslist niet
onverdienstelijke decors en
moeilij definieerbare elektro
nische klanken met een over
maat aan veel te luide orgfel-
punten, blijven dansers als
Anne Afgfourtit en Tim Per
sent toch hun onverwoestbare
conditie en sterke uitstraling
bewijzen.
De dansrollen worden even
wel op gezag van Kathy Gos-
schalk drammerig en mimisch
moeizaam onnatuurlijk uitver
groot. Bij alle positieve eigen
schappen telt de cast van dit
ensemble echter geen dansen
de acteurs, als gevolg waarvan
de destructieve agressie geen
body krijgt. Uiteindelijk wordt
moeder poedelnaakt in een
nogal vuile badkuip - men
mag er ook een sarcofaag in
zien - ter ruste gelegd. Nie
mand gelooft dat haar mani-
pulatorisch begeleide medita
ties nu juist daar de zozeer na
gestreefde emancipatie dich
terbij brengt. Moeder trekt er
zich op voorhand dan ook de
haren bij uit.
Het privé-leven van Nicolae Ceausescu
HILVERSUM De NOS zendt vanavond op Nederland 3
(aanvang 21.04) in haar wekelijkse reeks documentaires een we
reldprimeur uit: een filmportret van Ceausescu. Een gecombi
neerd Nederlands en Roemeens filmteam heeft beslag weten te
leggen op een verboden schat: het geheime privé-filmarchief
van de voormalige Roemeense dictator Nicolae Ceausescu. Ceau
sescu blijkt zich door zijn bodyguards en leden van de geheime
politie door de jaren heen uitvoerig privé te hebben laten fil
men. Dit resulteerde in honderden blikken film met verbazing
wekkende en intieme beelden van Ceausescu, zijn familie en de
top van de toenmalige Roemeense partij-elite.
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM De pu
blieke omroepen zeggen
niet te schrikken van het
feit dat RTL-4 het best
bekeken televisie-station
in ons land is. Joop Daal-
meijer, directeur televisie
van Veronica, de grootste
omroep in ons land, ver
wacht zelfs dat RTL-4 nog
meer succes zal krijgen.
„Prognoses wijzen uit dat zij
een marktaandeel gaan halen
van 30 a 34 procent. Neder
land 2 zal, als we heel goed
scoren, zo'n 23, 24 of 25 pro
cent trekken. Daar moeten we
heel blij mee zijn. Dat zijn al
tijd nog een ongelooflijk veel,
miljoenen kijkers", aldus Daal-
meijer gisteravond in het tv-
programma NOS Laat.
Volgens M. Albarda, inkoper
van tv-zendtijd voor een groot
reclamebureau, zit het geheim
van RTL-4 vooral in haar zo
geheten horizontale program
mering. „Ze zenden dezelfde
soort programma's uit als Ne
derland 2 maar dan in een
grotere hoeveelheid en elke
dag op hetzelfde tijdstip. De
mens is een gemaksdier. Als
hij om 7 uur RTL-4 aanzet,
weet hij dat hij Hans van
Togt ziet. Elke dag weer.
formule blijkt te werken".
Daalmeijer gelooft niet in j
rizontale programmering. c
is alleen maar interessant j.
het gaat om spelletjes of flj
we kwisjes. Daar krijgt ment
den duur genoeg van. In A|v
rika is dat duidelijk te z!
NBC en CBS houden op
horizontale programmering r
Nederland heeft dat missch
zoek gaan andere progrh
ma's. En dat zijn nu juist'
programma's die de publijj
omroepen op grond van L
identiteit dienen te maken j
Albarda erkende dat de gi,
'networks' in Amerika
kijkers hebben verlojj
„Maar dat komt door de in\jj
ring van kabeltelevisie. U
zit er daar op de kabel?
weerkanaal, een sportkanl.
een nieuwskanaal. Dat is j'
herkenbaarheid. Als men
zo'n kanaal afstemt weet rl]
ook wat men krijgt". Volg,
Albarda zijn de Nederlari,
adverteerders overigens I
alleen geïnteresseerd in m'
saai bekeken programma's i
die van RTL-4. „Ook N,
Laat bijvoorbeeld is inte|j
sant, voor adverteerders
zich richten op een bepasj
doelgroep onder de kijkers
Iter.
tADVERTENTIE
m [Glerum [Gl
KUNST- EN ANTIEKVEILINGEN BV
Westeinde 12 - 2512 HD 's-Gravenhage
Kunstveiling Glerum c.s.
organiseert dit najaar een pakket
lezingen
op kunstgebied, w.o. zilver, juwelen,
meubelen, Nederlands porselein en
aardewerk, oosters porselein en
Nederlandse schilderkunst.
Telefonische aanmelding en informatie
Maijolijn de Jong: 070 - 356 01 65
'"VWJ
Nederlands Kamerkoor onder lei
ding van Uwe Gronostay in een pro
gramma getiteld 'Mitten wir im Le-
ben sina'. Gisteravond, Lutherse
Kerk, Den Haag.
Het Nederlands Kamerkoor
zingt al zoveel jaren op een su
perieur niveau, dat het voor
de beschrijving van een con
cert zo langzamerhand niet
meer nodig is alle superlatie
ven uit de kast te halen. De
kwaliteit is binnen en buiten
de landsgrenzen genoegzaam
bekend. En toch, toch gaf het
concert dat gisteravond voor
een talrijk publiek in de Lu
therse Kerk werd gegeven alle
reden om over zoveel perfectie
en klankschoonheid van de
ene verbazing in de andere te
vallen. Verantwoordelijk voor
dit concert was de artistiek lei
der van het kamerkoor, Uwe
Gronostay. Hij koos een pro
gramma getiteld 'Mitten wir
im Leben sind' dat met de pro
gramma's van het vorige sei
zoen 'Na de zondvloed' en
'Van Mendelssohn tot Men
delssohn' een drieluik vormt.
Muziek uit drie eeuwen in één
programma met als onderwer
pen leven, dood en wederop
standing. In het uitvoerige
programmaboek komt een
prachtige woordspeling voor:
„Nergens in dit programma
wordt de dood zo levendig ten
tonele gevoerd als in dit mo
tet". Dat motet is 'Der grim
mig Tod mit seinem Pfeil' van
Johann Nepomuk David, een
componist die de weg heeft ge
wezen naar nieuwe kerkmu
ziek. Met David belandde het
programma in de twintigste
eeuw en het is de nu zestigj
ge Heinz Werner Zimn
mann die zich in 1979 liet
spireren door de alor
woorden „Wachet auf, i
uns die Stimme" en daa|
een fascinerende, griezj
moeilijke koorfantasie vj
12-stemmig gemengd Ifj
componeerde. Het was ina
daad de aloude Johann Sel
tian Bach die in zijn can
BWV 140 de tekst van 'Wac
auf' bezong en zoon Joh!
Christoph Friedrich bre
zijn vader een eerbetoon d
in zijn, gisteravond uitgev(
de, motet het slotkoraal let)
lijk te citeren. Het was M
delssohn die met zijn m|
'Mitten wir im Leben sind' i
het concert de veelzeggend*
tel verleende of eigenlijk v
het Luther met het gelijk
mige lied. Typisch dat M
delssohn dit werk zag als I
die in contrapuntische t«
niek en niet voor uitvoerinl
de eredienst. Componisten
vroeger tijden waren keil
lijk toch terughoudender
hun werk dan hedenda;
componisten lijken te zijn.
juweeltje tussendoor: 'Der r
das ist die ktlhle Nacht'
Peter Cornelius. Het 1
merkwaardig aan om in
programmaboek te lezen
de lengte van het progran
niet toeliet om nog een
vangrijk werk op te ner
Het kamerkoor had kwa
tief aanmerkelijk meer te
den dan kwantitatief. In
taal, voor en na de pauze, a
het koor minder dan een
en dat is toch wel erg wei
ADRIAAN HA(
(ADVERTENTIE)
3 t/m 13 oktober 1990
BU BESTEDING VAN f 49,50 AAN CD'S, MUSICASSETTES OF LP'S.
DE GRATIS MINICASSETTE OF LP BIJ BESTEDING VAN f 27,50
DE MOOISTE KADO'S VIND JE IN DE PLATENZAAK
Kid, o,
Carey
