Spook van Stasi waart
door DDR-
parlement
Kans op Golfoorlog stijgt
naarmate tijd verstrijkt
Amerika aan de rand van financiële chaos
CeidócSouoont
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
iledeplichtige aanslag
p paus in Franse cel
Oskar Lafontaine
kandidaat SPD
BERLIJN Het congres
van de Duitse oppositiepar
tij SPD heeft Oskar Lafon
taine officieel aangewezen
als uitdager van bondskan
selier Helmut Kohl bij de
bohdsdagverkiezingen op 2
december. Op het congres
kreeg de minister-presi
dent van Saarland en
plaatsvervangend voorzit
ter van de SPD de steun
van 470 van de 482 aanwe
zige afgevaardigden. La-
fontaine's kandidatuur was
de afgelopen maanden in
SPD-kringen omstreden,
omdat hij gedurende het
herenigingsproces van de
beide Duitslanden de in
druk wekte de samensmel
ting van de DDR met de
Bondsrepubliek te willen
vertragen. Vooral uit de
DDR kreeg Lafontaine
kritiek. De 47-jarige kanse
lierskandidaat verklaarde
dat de Duitse hereniging
pas is voltooid als de le
vensstandaard van de be
volking in het westelijke
en oostelijke deel van
Duitsland is gelijkgetrok
ken.
JITENLAND
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1990 PAGINA 5
eigen vinden opnieuw
caïne uit Suriname
jjSSEL Op het vliegveld van het Bel
ie Oostende is voor de tweede keer in
weken cocaïne ontdekt aan boord van
I vliegtuig dat uit Paramaribo kwam. Een
Herlander, zijn Surinaamse vriendin en
[andere Surinamers zijn in verband met
vangst aangehouden. Het ging om een
el van Trans Caribbean Airlines. Tien
den werd in Oostende 56 kilo co-
ie gevonden aan boord van een vliegtuig
i dezelfde maatschappij, dat ook uit Para-
r ribo kwam. Daarbij werden drie Neder-
jers gearresteerd. Een rijkswachtofficier
deze week dat België steeds meer een
aischijf van de Colombiaanse cocaïne-
]t idel wordt. De meeste drugs, die waren
is borgen in schepen of vliegtuigen, bleken
p« amstig uit Colombia.
-
EG haalt banden
met China aan
NEW YORK De Europese
Gemeenschap gaat weer nor
male betrekkingen met China
aan. De Italiaanse minister
van buitenlandse zaken Gian
ni de Michelis kondigde in
New York aan dat Italië, als
voorzitter van de EG-minis-
terraad, de andere landen van
de Europese Gemeenschap zal
voorstellen een einde te ma
ken aan de maatregelen die in
juni vorig jaar werden afge
kondigd na de gebeurtenissen
op het Plein van de Hemelse
Vrede. Het formele besluit
valt wellicht in de minister
raad van 22 en 23 oktober.
Miljoenen Iraniërs
betogen tegen de VS
NICOSIA Miljoenen Iraniërs hebben
gisteren in het hele land onder het uit
roepen van „Dood aan Amerika" be
toogd tegen de VS en de door de Ameri
ka geleide multinationale strijdmacht in
de Golf. Radio Teheran versloeg de pro
testen rechtstreeks vanuit de straten
van de hoofdstad. De betogers riepen
ook leuzen tegen Israël. De Iraanse re
gering heeft de Iraakse inval in Kuwayt
veroordeeld, maar ook de Amerikaanse
troepenversterkingen in de Golf. In de
ogen van de Iraanse leiders treft de
Saudische koning Fahd schuld, omdat
hij niet-islamitische strijdkrachten heeft
toegelaten in het land waar de belang
rijkste islamitische heiligdommen zijn
gevestigd.
Opgewonden Iraniërs in de straten van Teheran.
IRA: bom was bedoeld
voor onder-minister
LONDEN Het verboden
Ierse Republikeinse Leger
(IRA) heeft de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor de op
het laatste moment verhinder
de bomaanslag op het interna
tionale congres over terroris
me in Londen. De IRA stelt in
een communiqué dat de bom
bedoeld was voor de Britse
onder-minister van buiten
landse zaken, William Walde-
grave. De anderhalve kilo
zware bom, die verborgen was
onder het spreekgestoelte,
werd enkele minuten voor het
begin van de conferentie ont
dekt. Hiermee is volgens de
IRA aangetoond dat het kan
toeslaan waar het maar wil.
Europarlement mag
soms naar Brussel
ussel lijkt e<
ne overwinning te hebben geboekt
in de strijd met Straatsburg om de
zetel van het Europees Parlement.
In dringende gevallen mogen er
voortaan vergaderingen van het
uitgebreid bureau van het EP met
de parlementscommissies worden
gehouden. Hiermee is de weg geo
pend voor, zij het verkapte, plenai
re vergaderingen in Brussel. Het
parlement is nu nog verspreid over
vooral Brussel (waar de commissies
vergaderen) en Straatsburg (voor
de plenaire zittingen) alsmede Lu
xemburg (waar het secretariaat is
gevestigd). Straatsburg verzet zich
met hand en tand tegen een verde
re centralisatie in Brussel.
ndskanselier Kohl kreeg gisteren in Brussel van de voorzitter van de EG-commissie een
send cadeau: een kaart van de EG inclusief het verenigde Duitsland.
OOST-BERLIJN Het
spook van de voormalige
Oostduitse staatsveilig
heidsdienst, de Stasi, zal
het parlement van de
DDR tot op het laatste
moment blijven achter
volgen.
Tijdens de voorlaatste zitting
van de Volkskammer, giste
ren, werd bekend dat drie mi
nisters en twaalf parlementsle
den in het verleden hand-en-
spandiensten hebben verricht
voor de Stasi. In totaal 56 par
lementariërs en ministers zijn
op enige wijze aan de Stasi
verbonden geweest.
Op het laatste moment beslo
ten de afgevaardigden gister
avond de namen van de vijf
tien meest-betrokkenen niet
openbaar te maken, nadat
eerder op de dag juist was be
sloten dat wèl te doen. De Sta
si-informanten werden ge
noemd in een rapport van de
onderzoekscommissie van het
parlement, die het doen en la
ten van de veiligheidsdienst
heeft onderzocht.
Slechts een van de drie 'ver
dachte' bewindslieden heeft
gisteren direct gehoor gegeven
aan de oproep af te treden. Mi
nister van woningbouw en
energie Axel Viehweger gaf
toe voor de geheime politie te
hebben gewerkt. Als lid van
de energieraad van Dresden
onderhield hij contacten met
de Stasi. Vieh weger was de
elfde bewindsman die ontslag
nam uit het kabinet van pre
mier Lothar de Maizière.
Naast Vieh weger bekende een
aantal parlementsleden hun
Stasi-verleden, onder wie en
kele afgevaardigden van de
CDU. De christen-democraat
Heinz Blume zei dat hij nooit
informatie heeft doorgespeeld
die andere burgers schade
heeft berokkend en hij waar
schuwde dat de nu ontketende
jacht niet alleen de oud-Stasi
medewerkers dreigt kapot te
maken, maar ook hun gezin
nen. Peter Stadermann, lid
van de PDS, bekende even
eens zijn Stasi-verleden en
trok zich als parlementslid te
rug. De voorlaatste zitting van
de Volkskammer verliep door
de Stasi-affaire uiterst tumul
tueus en emotioneel. Parle
mentsvoorzitter Sabine Berg-
mann-Pohl weigerde er „op
gewetensgronden" aan mee te
werken dat „hele gezinnen in
het ongeluk gestort worden"
en zei dat dan maar iemand
anders op haar stoel moest
gaan zitten om de namen van
de Stasi-agenten voor te lezen.
Een parlementslid brak in tra
nen uit om het „erbarmelijke
spel" in het parlement. CDU-
lid Karl Hagemann waar
schuwde voor „afschuwelijke
vooroordelen" en sprak van
een „pogromstemming".
Paus krijgt speciaal stuk Berlijnse Muur
KEULEN Paus Johannes Paulus II krijgt een speciaal stuk
van de Berlijnse Muur, dat in de vorm van de stad Berlijn is ge
beeldhouwd. Het kunstwerk is geschilderd in alle kleuren van de
regenboog en wordt gedragen door twee bronzen handen. Op het
stukje Muur staat een spreuk uit psalm 18: „Met mijn God over
win ik muren". Het kunstwerk, dat dertig bij dertig centimeter
meet, is gemaakt door Egido Weinert uit Keulen. De Keulse
aartsbisschop Joachim Meinser wil het bijzondere stuk muur vol
gende week zelf in Rome aan de paus gaan overhandigen.
Rode roos
De Franse president Mitterrand krijgt van een
'ouderwetse' machinist een rode roos aange
boden. Het was een soort troost-roos voor
de president, die door een blokkade van
boze boeren niet per trein maar per vliegtuig
naar het zuidwesten van Frankrijk moest rei
zen om een nieuw TGV-traject te openen. De
boeren protesteerden tegen het landbouwbe
leid van de regering. In Poitiers, waar hij de
opening van het nieuwe traject verrichtte,
werd Mitterrand opgewacht door boeren die
hem uitfloten en riepen om zijn aftreden.
foto: ap
LONDEN Een oorlog
in de Golf lijkt onvermij
delijk, nu Saddam Husayn
door de sancties en inter
nationale afwijzing in een
hoek is geduwd waaruit
hij niet meer langs diplo
matieke weg kan wegko
men. Dat is de mening
van Europese en Israëli
sche militaire waarne-
mers.
Toch denken ze dat de kans op
vrede nog niet is verkeken,
omdat de gevolgen van de
sancties nog maar net merk
baar beginnen te worden en
de door de Verenigde Staten
geleide troepenmacht in Sau
di-Arabië nog niet groot ge
noeg is om Irak uit Kuwayt te
verdrijven.
De uitgever van het Britse
tijdschrift Jane's Defense
1 Weekly, Paul Beaver, denkt
dat er nog zes tot acht weken
resten om een conflict te voor
komen. Daarna is naar zijn in
zicht een oorlog vrijwel onver
mijdelijk. Maar met de Vere
nigde Naties aan de ene kant,
•die van Irak onvoorwaardelij
ke terugtrekking uit Kuwayt
eisen, en Irak aan de andere
kant, dat vrijwel dagelijks her
haalt dat het zich nooit zal te
rugtrekken, lijkt de kans klein
dat het door onderhandelingen
tot een oplossing komt.
In een hoek
„Saddam Husayn kan nu heel
goed in een hoek gedreven
worden van waaruit het moei
lijk onderhandelen is en in
een situatie komen waarin de
weinige mogelijkheden die
overblijven allemaal een mili
tair karakter hebben", zegt
Beaver.
Plaatsvervangend directeur
van het Franse Insitituut voor
Internationale Betrekkingen,
Dominique Moisi, zegt dat hij
dolgraag een diplomatieke op
lossing zou willen aangeven,
„maar zo'n oplossing zou bete
kenen dat Saddam Husayn
toegeeft aan druk vanuit het
Westen en dat is hoogst on
waarschijnlijk". Toch ziet hij
nog mogelijkheden tot een
compromis, dat zou inhouden
dat Irak zich terugtrekt in ruil
voor een internationale confe
rentie waarop de grenzen van
Kuwayt opnieuw worden vast
gesteld, waardoor Irak toegang
krijgt tot zee en waarop de
Kuwaytse oliereserves op
nieuw worden verdeeld.
„Maar zover zie ik het op het
ogenblik niet komen", zegt
Moisi. „Misschien dat helemaal
in het begin de mogelijkheid
tot een diplomatieke oplossing
nog openstond, maar nu is het
een beetje laat".
Joseph Alpher van het Cen
trum voor Strategische Studies
van de universiteit van Tel
Aviv is van mening dat de
kans op een politieke oplos
sing, al wordt die steeds klei
ner, blijft bestaan „zolang de
kogels nog niet in het rond
vliegen". „Als Saddam de in
schatting maakt dat de VS
morgen een militaire aanval
tegen hem gaan ondernemen,
heeft hij nog altijd de moge
lijkheid om met een compro
mis te komen of zich terug te
trekken", aldus Alpher.
Voordeel tijd
Irak en de VS denken volgens
de waarnemers beide dat de
tijd uiteindelijk in hun voor
deel zal werken. „Saddam
denkt dat als hij maar lang ge
noeg blijft zitten waar hij zit,
de Amerikanen wel zullen
vertrekken in verband met
verkiezingen voor het Congres
in november en door de druk
op de begroting. De Amerika
nen geloven dat Saddam zich
vroeger of later wel zal over
geven", aldus Beaver.
Alpher denkt dat de tijd in het
voordeel zal werken van de
internationale troepenmacht,
die bezig is aan kracht te win
nen ten koste van de militair-
strategische positie van Irak.
Irak rekent er volgens Ian'
Anthony van het Zweedse In
stituut vopr Vredesonderzoek
echter op dat uiteindelijk de
steun voor het handelsembar
go van de Verenigde Naties zal
breken. En Moisi denkt dat
Irak meer baat heeft bij het
rekken van tijd dan de VS dat
hebben.
„Het is de strategie van Irak
om de situatie in Kuwayt zo
zeer te veranderen, dat ze
nooit meer teruggedraaid kan
worden", zegt Anthony. „Hoe
meer tijd er verstrijkt, hoe
groter de kans dat die situatie
wordt bereikt".
Het openen van de Kuwaytse
grenzen met Saudi-Arabië was
bedoeld om het land te ontvol
ken, zegt Anthony. Ook heeft
Irak om de samenstelling van
de bevolking te wijzigen grote
aantallen Palestijnen het land
binnengebracht.
Volgens Moisi kunnen de VS
hun doel alleen bereiken door
middel van een oorlog. „Dus
ik denk dat helaas een oorlog
de meest waarschijnlijke uit
komst van de crisis is, hoewel
paradoxaal genoeg niemand
daar echt zin in heeft".
De door de VS geleide troe
penmacht is volgens Beaver op
het ogenblik net sterk genoeg
om Saudi-Arabië te verdedi
gen, maar zeker niet om een
aanval te ondernemen om Ku
wayt terug te pakken. „De in
ternationale troepenmacht zal
pas ergens in november zover
zijn, dat militaire actie moge
lijk is", zegt Alpher.
Het ideale scenario voor de
door de VS geleide troepen
zou zijn dat Irak de eerste stap
zet, die zij dan beantwoorden.
Dat zou hun populariteit in het
Westen, maar belangrijker nog
in de Arabische wereld zeker
goed doen.
Israël en Palestijnse terroris
ten zijn voor Irak volgens
waarnemers de troeven achter
de hand. „De beste manier
waarop Saddam Husayn een
breuk in de westerse samen
werking kan bewerkstelligen
is Israël in het conflict te be
trekken. Hij is bezig dat voor
elkaar te krijgen", zegt Bea
ver. Alpher zegt dat als een
terroristische organisatie een
actie uitvoert tegen Israel of
Egypte, niemand er ooit achter
zal kunnen komen of Irak
daarachter heeft gezeten. Maar
zo'n aanval kan volgens hem
wel de aanzet vormen tot een
oorlog. „Het gevaar schuilt er
in dat Saddam Husayn wordt
onderschat, dat wordt gere
kend op zijn domheid", zegt
Moisi. „Tot nu toe is hij niet
dom geweest".
EDITH LEDERER
Amerikaanse soldaten beproeven in de Saudische woestijn een van de Westduitse 'Vos-voertui
gen', waarmee het gebruik van chemische wapens kan worden ontdekt. De voertuigen zijn door
.West-Duitsland aan de VS uitgeleend. foto: afp
orbatsjov wil conversie
nde Dnderden wapenfabrieken
)SKOU Sovjet-president Michail Gorbatsjov wil 550 wa-
se\ ifabrieken laten omschakelen op civiele produktie, zo heeft
woordvoerder gezegd. Gisteravond al zou Gorbatsjov bijeen
.ien met leden van de adviserende Presidentiële Raad om te
rken aan plannen voor de omschakeling van de fabrieken op
produktie van voedsel, medicijnen, electronica en andere
'deren. Ook gisteren heeft het in het uiterste noordoosten van
Sovjetunie gelegen autonome gebied Tsjoektsjen, een schier-
snd aan de Beringstraat tegenover Alaska, zich soeverein ver-
ard en tot republiek uitgeroepen. Het is de eerste keer dat
!'0 inen de Sovjetunie een autonoom gebied een soevereiniteits-
f ^erklaring aanneemt.
,^'(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
^JaSHINGTON Als de
31, i nerikaanse politici het
kke ndaag en morgen niet
ns worden over de be-
L" oting, kan maandag in
el Amerika een finan
ce en maatschappelijke
laos uitbreken. Oorzaak
arvan is een wettelijk
rplichte bezuiniging
eni et dertig procent op alle
Terheidsuitgaven.
tijd dringt zeer, want
k g landag begint in de VS het
nieuwe begrotingsjaar. Als het
Congres de 'begroting 1991
voordien niet heeft goedge
keurd, heeft president Bush
wettelijk geen autoriteit meer
om federale gelden uit te ge
ven. De zogeheten Gramm-
Rudman-wet voorziet dan in
ingrijpende maatregelen,
waarbij duizenden ambtenaren
letterlijk zonder betaling naar
huis worden gestuurd. De eer
ste sectoren waarin de budget
taire wurgactie gevoeld zal
worden betreffen de luchtver
keersleiding, de gevangenisbe
waking en de rechtspraak.
Maar in feite zou geen enkele
federale overheidsdienst ont
komen aan onmiddellijke kor-
Vanwege dit zeer alarmerende
vooruitzicht houden waarne
mers het er op, dat de leiders
van Democraten en Republi
keinen op het allerlaatste mo
ment toch nog tot een politiek
akkoord zullen komen. Indien
het alsnog tot een begrotings
akkoord komt, zal er in 1991
50 miljard dollar afgaan van
het voorziene begrotingstekort
van 240 miljard. Het pakket
zal leiden tot bezuinigingen op
medische uitgaven en op pen
sioenen en accijnsverhogingen
omvatten op benzine, sigaret
ten en alcohol.
De Democraten zoeken de
verdere gezondmaking van de
overheidsfinanciën voorname
lijk in hogere belastingen,
vooral voor de rijken. Maar de
president en zijn belangrijkste
Republikeinse partijgenoten in
het Congres willen de belas
tingverhogingen minimaal
houden en de rijkste burgers
(die in hun filosofie de motor
van de economie vormen) blij
ven ontzien. De oorlogsdrei
ging in het Midden-Oosten
heeft tegenstrijdige invloeden
en daarom 'per saldo' nauwe
lijks effecf op de sociaal-econo
mische controverse in Was
hington.
De huidige recessie wordt ge
zien als een potentieel diepe
en langdurige, omdat sprake is
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
«1709 Overhaast vertrekken de „Astra" en de „Carl Vinnen", afgespeeld en waarom Harries zo onvoorzichtig is geweest hals
tuurlijk zonder dat de douane de schepen heeft uitgeklaard, over kop te vertrekken. Maar dan ziet hij opeens dat enkele ma-
aar de havenmeester waarschuwt onmiddellijk de politie, die trozen bezig zijn een modern snelvuurkanon omhoog te draaien,
reet de achtervolging inzet met een snelle, goed bewapende Drommels, en op het voorschip staat ook luchtdoelgeschut opge-
otorboot, die de op hun motor varende zeilschepen spoedig in- steld. En de manier waarop de matrozen de stukken bedienen,
alt. Nieuwsgierig ziet Rob toe wat Harries en Larry nu zullen - wijst er wel op dat het goed getrainde militairen zijn!
•en. Hij weet niet wat zich in de kajuit van de „Astra" heeft
van fundamentele economi
sche problemen. Er is al jaren
lang teveel besteed en te wei
nig geïnvesteerd, de gezond
heidstoestand van de banken
is precair en het technologisch
opleidingsniveau in Amerika
ligt ver achter op dat in Japan
en in veel Europese landen.
Ook de koersval op Wall
Street, waar de gezamenlijke
aandelen nu twintig procent
minder waard zijn dan acht
weken geleden, dreigt grote
maatschappelijke gevolgen te
krijgen. Aandelenbezit is tra
ditioneel voor miljoenen Ame
rikanen de methode om een
eigen pensioenvoorziening te
creëren.
Chinezen mogen
klagen over
optreden overheid
PEKING Chinese burgers
hebben vanaf maandag het
recht gerechtelijke stappen te
ondernemen tegen fuctionaris-
sen en ambtenaren die zich te
buiten gaan aan fouten,
machtsmisbruik en vriendjes
politiek. Volgens de Chinese
media vormt de nieuwe wet
een „mijlpaal" in de rechtsorde
en de „socialistische democra
tie". Tot op heden konden Chi
nese burgers nauwelijks actie
ondernemen tegen bureaucra
tische misstanden. Het ontbrak
de bevolking vaak aan moed
kwaadwillende bureaucraten
aan te klagen, omdat de wet
daar gewoonweg niet in voor
zag. Achtduizend rechters heb
ben de afgelopen maanden bij
scholingscursussen gevolgd om
vanaf 1 oktober op de nieuwe
situatie in te kunnen spelen.
ir g( IISSY De Italiaanse
titie is ervan overtuigd
een Turkse gedeti-
erde in de gevangenis
Poissy bij Parijs me-
rjplichtig is aan de aan-
op paus Johannes
o^ulus II op 13 mei 1981.
i/k<
or i /ee Italiaanse rechter-com-
er0j ssarissen hebben daarom de
nl [elopen week de man onder-
agd, die volgens hen onder
valse naam Bedri
in 1988 is veroordeeld
acht jaar wegens heroïne-
'ag\ Dkkel. Volgens hen is de
*tai rkelijke naam van
]en pl Celik.
Ates
In Italië is Celik bij verstek tot
levenslang veroordeeld we
gens zijn aandeel in de aanslag
op de paus. Evenals Ali Agca,
die wegens zijn aanslag op de
paus ook tot levenslang is ver
oordeeld, zou hij lid zijn
weest van de Turkse uiterst
rechtse organisatie Grijze Wol
ven. De Bulgaarse geheime
dienst zou hem hebben inge
schakeld om de paus te ver
moorden. Ates ontkent tot nu
toe ontkend Celik te zijn.
,Ali Agca heeft gezegd dat Ce
lik op de dag van de aanslag
bij hem op het St. Pietersplein
was. Agca zou tweemaal op de
paus hebben geschoten, Celik
eenmaal.
