ijush en Y-raad
freigen Husayn
Vlammend protest tegen
„banenplan" in India
plomatiek geknoei VS mede-oorzaak crisis
Bulgarije heeft weer
één - partij - regering
ANC en Inkatha praten
over beëindigen geweld
- TENLAND
JA(
CfiidócSotwcmt
DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1990 PAGINA 5
T is snijdt fors in
[f ensiebegroting
jNGTON Het Amerikaanse Huis van
ardigden heeft ingestemd met een defen-
foting voor 1991 van 283 miljard dollar (bij
miljard gulden). De 4,7 miljard dollar (ruim
iljard gulden) die president George Bush
littrekken voor het SDI-project zijn gehal-
Bovendien heeft het Huis een einde ge-
aan de constructie van de B-2 bommenwer-
extra middelen beschikbaar gesteld om de
in de Golf te beschermen tegen aanvallen
jmische wapens. Eerder had de Senaat in-
yc met een defensiebegroting, waarin het B-
j ramma ongeschonden bleef en op SDI
an' een miljard dollar werd bezuinigd. Senaat
s moeten nu een gezamenlijk compromis
en voor de defensiebegroting van 1991.
Oostduits parlement
dicht wegens asbest
OOST-BERLIJN De vierhonderd le
den van het Oostduitse parlement zijn
voor de laatste twee weken van zijn be
staan op zoek naar een nieuwe werk
plek. Het parlementsgebouw, het zoge
heten Paleis van de Republiek, is op
last van de inspectie gesloten vanwege
ontoelaatbaar hoge concentraties as-
beststof in de wandelgangen en zalen
van het gebouw. Asbeststof wordt be
schouwd als een veroorzaker van kan
ker. Bij de bouw (1973-1976) zijn enor
me hoeveelheden asbest op de muren
en pilaren gespoten ter voorkoming
van brand. Dat is nu los gaan laten,
waardoor de wolken asbeststof ont
staan.
Executies in China
PEKING China heeft 65 mensen geëxecu
teerd in het kader van een zuiveringscampag
ne. Het gaat volgens de Yangcheng Avond
nieuws in Guangzhou (Kanton) om „misdadi
gers" die met een kogel in de rug of in de nek
zijn gedood. Shi Anhai, de loco-burgemeester
van Guangzhou, riep tijdens een bijeenkomst
van 5000 mensen op tot steun van de bevol
king om verdachten in de val te lokken. On
der de terechtgestelden zijn 24 mannen die uit
opslagplaatsten en fabrieken roofden, twintig
delinquenten die mensen beroofden, veertien
moordenaars, vier wapenhandelaren en twee
straatschenders. Onlangs zeiden de Chinese
autoriteiten dat de reeks executies zou helpen
het land schoon te maken voordat duizenden
buitenlanders naar het land komen voor Azia
tische Spelen, die er van 22 september tot 7 ok
tober worden gehouden.
Bonn gaat agenten
Stasi vervolgen
BONN De autoriteiten zullen na de
Duitse eenwording van 3 oktober een be
gin maken met de arrestatie van naar
schatting achtduizend mensen die voor de
Oostduitse geheime dienst Stasi hebben
gewerkt. Het gaat om hoge functionaris
sen en mensen die zich schuldig hebben
gemaakt aan ernstige misdrijven. De hui
dige Westduitse regering had een massale
arrestatie van spionnen willen voorko
men, maar slaagde er niet in om met de
oppositie tot een compromis te komen
over een beperkte amnestie. Omdat de ar
restatiebevelen grotendeels al klaar liggen
is de verwachting dat een deel van de
verdachten voor 3 oktober de wijk zal ne
men uit de DDR.
Journalist in
Colombia ontvoerd
BOGOTA t In het door drugs
kartels geterroriseerde Colom
bia is gisteravond opnieuw een
journalist ontvoerd. Dit keer
was Francisco Santos van 's
lands grootste krant El Tiempo
het slachtoffer.
Hij werd meegevoerd door een
groep zwaar gewapende lieden,
nadat eerst zijn chauffeur door
hen was doodgeschoten.
Santos' familie is eigenaar van
El Tiempo; zelf werkt hij als
verslaggever en columnist voor
de krant.
Vorige maand werden in totaal
zes journalisten ontvoerd.
Stad in Kazachstan
dicht wegens pest
MOSKOU De stad Aralsk, in het
westen van de Sovjetrepubliek Ka
zachstan, is onder quarantaine ge
steld om de pestepidemie die daar
heerst onder controle te brengen.
Volgens het persbureau Tass zijn in
totaal 237 mensen in isolatie-afdelin
gen van ziekenhuizen opgenomen.
Honderden artsen zijn naar het ge
bied gestuurd om hulp te verlenen,
met name om dieren met anti-pest-
middelen in te enten omdat zij de
ziekte kunnen overbrengen. Medici
denken dat de pest afkomstig is van
herders die een met de ziekte be
smette kameel hadden gegeten.
vai
mi
2 FRANCISCO De
lOS kaanse president
za a Bush heeft Irak
:tei cht gedreigd dat hij
ndere maatregelen
luiten, als de huidi-
cties en diplomatie-
ik Irak er niet toe
n bewegen zich uit
ft terug te trekken.
aanvullende maatrege-
h< op het oog had zei Bush
til |e Amerikaanse presi-
Pr leeft de mogelijkheid
nat[litair optreden echter
-et idrukkelijk opengehou-
rl® t Amerikaanse presi-
an' erhaalde in een toe-
lan n San Francisco de ei-
Irak zich uit Kuwayt
gf irugtrekken, het gezag
Al-Sabah-familie over
hersteld moet worden
alle buitenlanders in
Kuwayt moeten wor-
nd jgelaten.
kjortgelijk dreigement
n New York. Wanneer
er(ikse leider Saddam Hu-
ed( ijft weigeren gehoor te
me an <je resoluties van de
lidsraad van de Vere-
aties, zal dat leiden tot
aande maatregelen
ss< tentieel ernstige gevol-
ïta e vijf permanente le-
i de raad hebben deze
uwing verbonden aan
euikverpresolutie over een
tonpkkade van Irak. Het
komt morgen of over-
ter stemming in de
e V-raad.
lutie vraagt alle vluch-
Nederlanders
veilig in Baghdad
DEN HAAG De Neder-
landers die gistermorgen
Kuwayt-stad verlieten zijn
gisteravond zonder noe
menswaardige problemen
in Baghdad aangekomen.
Het gaat om elf mannen
en een vrouw. Zij reisden
per auto naar Irak. Het is
niet bekend of en wanneer
zij naar ons land mogen
reizen. In Kuwayt verblij
ven nu nog dertien Neder
landers onder wie de am
bassadeur en een ambassa
de-medewerker. Buiten
landse Zaken verwacht
dat de komende dagen nog
enige Nederlanders uit
Kuwayt naar Baghdad
vertrekken. Enkele land
genoten willen echter in
het door Irak bezette land
blijven. Wie dat zijn en
wat hun motieven zijn, wil
het ministerie niet zeggen.
ten op Irak te verbieden en
Iraakse vliegtuigen te weren
van buitenlandse luchthavens.
De enige uitzondering geldt
het transport van noodzakelij
ke medicijnen en voedings
middelen naar Irak. De resolu
tie roept verder op Iraakse
schepen die het zee-embargo
kunnen schenden aan de ket
ting te leggen, dan wel de
toegang tot havens te ontzeg
gen.
In een vraaggesprek met het
persbureau Associated Press
heeft de voorzitter van de ge
heime dienst van de Sovjetu
nie, Vladimir Krjoetsjkov,
aangeboden de CIA gegevens
toe te spelen over Irak, waar
zijn land nog altijd talrijke
specialisten heeft zitten. De
KGB-chef verklaarde dat zijn
dienst de CIA in het verleden
wel vaker had voorgesteld sa
men te werken, maar tot nu
toe nul op het rekest heeft ge
kregen. Krjoetsjkov zei dat
over Irak nog nooit informatie
met de VS was uitgewisseld,
maar dat hij ervan overtuigd
was „dat we elkaar waarde
volle dingen kunnen vertel
len". Welke informatie de
Sovjetunie over Irak kwijt zou
willen werd niet verteld, ver
moedelijk mede met oog op de
positie van de Sovjet-burgers
die zich nog in Irak bevinden.
Een Iraaks vliegtuig met aan
boord 416 westerse vrouwen
en kinderen, voornamelijk
Amerikaanse, is vannacht aan
gekomen in Londen. De vrou
wen en kinderen waren
eerder op de dag vanuit Ku
wayt in Baghdad gearriveerd.
Vluchtelingen uit Kuwayt ma
ken melding van wandaden
die door de Iraakse bezettings
troepen worden begaan. Zo
worden burgers gedood die
een portret van de verdreven
emir in hun woning hebben
hangen. Komende zaterdag
voeren de VS een laatste char
tervlucht uit om landgenoten
uit Irak en Kuwayt te e
ren.
De afkeer in de westerse wereld van de Iraakse president Sad
dam Husayn is vrij algemeen. Toch zijn er wel wat subtielere en
smaakvoller methoden denkbaar om dat gevoelen uit te dragen
dan de manier waarop de Amerikaan Jim Carlberg het doet. Hij
heeft duizend toiletrollen laten bedrukken met het portret van de
Iraakse leider.
FOTO: AP
4DAM HUSAYN DACHT GROENE LICHT TE HEBBEN GEKREGEN
EN Toen Sad-
usayn Kuwayt bin-
leefde hij in de
Ne erstelling dat Was-
imf hem daarvoor het
licht gegeven had,
nu gebleken. Een
toor de invasie had
jj, lerkaanse ambassa-
n Baghdad in een
met Saddam be-
opmerkingen in
jhting gemaakt. Van
*ja|aaks standpunt ge
bonden ze in ieder
zeker zo uitgelegd
een tl.
m barstte vorige week
mi de Amerikaanse pers.
hington Post, de New
imes en andere kran-
n h vingen een Iraaks af-
devan het gesprek tussen
en ambassadrice April
De regering heeft de
eeu I ervan niet aange-
Volgens het afschrift
Saddam Husayn de
t di drice duidelijk dat hij
het zakelijke actie zou on-
200 en om Kuwayt ervan
ngf houden de „economi-
jrlog" tegen Irak voort
Glaspie antwoordde
,,Ik weet dat u kapi-
ikaiig hebt. We begrijpen
iet is onze mening dat
ans moet krijgen uw
ter op te bouwen. We
El echter geen mening
e Arabisch-Arabische
sn, zoals uw grensge
schil met Kuwayt". Glaspie
maakte omzichtig duidelijk dat
ze niet op eigen initiatief
sprak, maar instructies gekre
gen had: minister van buiten
landse zaken James Baker had
„onze officiële woordvoerder
bevolen de nadruk te leggen
op deze instructie".
Scherp contrast
De Washington Post merkte
op dat „de essentie van Glas-
pie's opgetekende opmerkin
gen nauw overeenkomt met
het officiële standpunt van
Washington in die tijd. Andere
regeringsfunctionarissenont
kenden toen openlijk dat
Amerika veiligheidsverplich-
tirigen aan Kuwayt had".
Die ontkenning staat in scherp
contrast tot de felle reactie van
de Verenigde Staten toen Irak
Kuwayt daadwerkelijk bin
nenviel. Glaspie in een inter
view in de New York Times
vorige week: „Ik dacht niet
dat Irak heel Kuwayt zou in
nemen. Niemand dacht dat".
Maar ze had verkeerd gedacht.
Kennelijk bedoelde de ambas
sadrice toen ze zei dat de VS
„geen mening" hadden over
zaken als „uw grensgeschil
met Kuwayt" dat Washington
geen bezwaar zou maken als
Irak Kuwayts eilanden in de
Golf, waar Irak aanspraak op
maakt, zou innemen. Iraks
„grensgeschil met Kuwayt"
gaat echter veel verder dan
dat. Lang voor Saddam aan de
macht kwam, vonden de Ira
kezen al dat Kuwayt geen
recht had op eigen grenzen,
omdat het rechtelijk een pro
vincie van Irak was, zoals het
dat nu met geweld is gewor
den. Saddams interpretatie
van Glaspie's woorden was dat
Amerika niet zou intervenië
ren als zijn troepen Kuwayt
zouden bezetten.
"Over Amerikaanse tegenacties
tegen Irak na eventuele stap
pen tegen Kuwayt zei Saddam:
„Als jullie druk gebruiken, ge
bruiken wij druk en geweld.
We kunnen niet helemaal
naar de Verenigde Staten ko
men, maar individuele Arabie
ren kunnen jullie wel berei
ken".
Verzoenend
Glaspie's antwoord op dit drei
gement was zo verzoenend als
het maar kan. Ze sprak over
de behoefte van president
Bush om vrienschap te sluiten
met Irak: „Ik heb directe in
structies van de president om
te streven naar een betere re
latie met Irak. President Bush
is een intelligente man. Hij zal
Irak niet economisch de oorlog
verklaren".
Saddam werd niet vermurwd.
Hij zei dat hij Kuwayts econo
mische acties tegen Baghdad
zag „als een militaire actie te
gen ons". Hij besloot: „Als we
niet in staat zijn een oplossing
te vinden, is het heel natuur
lijk dat Irak de- dood niet zal
aanvaarden, zelfs al staat wijs
heid boven alles".
Vreemd genoeg lijkt Glaspie
deze cryptische uitspraak als
geruststellend ervaren te heb
ben. Ze vertelde Saddam dat
ze erover gedacht had haar
reis naar Washington, voor
overleg, uit te stellen, maar
dat ze na haar gesprek met
Saddam toch zoals gepland zou
vertrekken. En dat deed ze.
Zesendertig uur later viel Irak
Kuwayt binnen.
Na een vergelijkbaar diploma
tiek debacle met Argentinië
acht jaar geleden trok de toen
malige Britse minister van
buitenlandse zaken zijn con
clusies en trad op eervolle wij
ze af. Niets wijst erop dat Ja
mes Baker van plan is dit
voorbeeld te volgen. Integen
deel, hij is druk bezig een op
lossing te zoeken voor een cri
sis die nooit had hoeven ont
staan, als zijn departement
Saddam duidelijk had laten
weten dat een militaire aanval
opgevat zou worden als een
bedreiging van de belangen
van de Verenigde Staten. De
boodschap die Saddam dacht
gekregen te hebben was pre
cies het tegenovergestelde.
Geknoei
Nu de climax van de gebeurte
nissen in de Golf nadert is het
heel begrijpelijk dat de Ameri
kaanse media en de media van
de bondgenoten maar weinig
zin hebben om voort te bordu
ren op het diplomatieke ge
knoei dat mede verantwoorde
lijk was voor de confrontatie.
Wanneer de crisis eenmaal
voorbij is zou een herziening
van de westerse diplomatie
echter hoog op het prioritei
tenlijstje moeten staan. Het
Westen kan zich niet nog meer
onnodige conflicten veroorlo
ven. Tijdens de Koude Oorlog
was alles relatief eenvoudig, of
had het de schijn eenvoudig te
zijn. Maar het tijdperk dat nu
begint is er een van de meest
uiteenlopende complicaties,
waarin conflicterende culture
le problemen een belangrijke
bron van onrust kunnen vor
men. De westerse diplomaten
zijn hier niet op voorbereid.
De besten hebben zich altijd
gewijd aan de Oost-West con
frontatie, terwijl de tweede- en
derderangs de kleinere landen
toegewezen kregen.
Vaak was hun taak de plaat-
stelijke dictator of junta tevre
den te houden of vooral wa
pens te verkopen. Zij hadden
de neiging zelfgenoegzaam te
worden en hun superieuren
geruststellende rapporten te
zenden over de houding en in
tentie van de mensen van wie
ze de hielen moesten likken.
Wanneer het Golfconflict be
ëindigd is moet dit hele sy
steem radicaal herzien wor
den. Een heroriëntatie is nood
zakelijk. Daartoe moeten ook
de diplomatieke acties die heb
ben geleid tot de Golfcrisis kli
nisch bestudeerd worden. Een
van de pathologische bewijs
stukken zal dan het gesprek
tussen Saddam en Glaspie zijn.
Voor toekomstige diplomaten
zal dit een klassiek voorbeeld
zijn van hoe het niet moet.
CONOR CRUISE O'BRIEN
(c) The Times
(Van onze correspondent
Hans Kuitert)
ISLAMBAD Tien stu
denten van de universiteit
van New Delhi hebben
gisteren een vlammend
protest ondernomen tegen
plannen van premier
Singh om meer overheids
banen te reserveren voor
lagere hindu-kasten.
De studenten overgoten zich
met benzine en staken zich in
brand. De actie was aangekon
digd en vormt onderdeel van
protesten die in Noord-India al
maanden aan de gang zijn.
Eén van de studenten liep
brandwonden op over de helft
van zijn lichaam. De andere
kwamen er, doordat er direct
hulp ter plekke was, met min
dere verwondingen van af.
Het banenplan van premier
Vishnawath Pratap Singh
houdt in dat vijftig procent
van de circa 8,5 miljoen over
heidsbanen gereserveerd wor
den voor de lagere kasten in
de hindu-samenleving. Hogere
kasten, niet noodzakelijkerwijs
de rijken, voelen zich duidelijk
te kort gedaan. Moslims, chris
tenen en leden van niet-hin-
du-stammen in achtergebleven
gebieden van India eisen nu
ook hun deel uit de ruif.
De banenkwestie is intussen zo
hoog opgelopen, dat Singhs te-
genstanders al om vervroegde
verkiezingen hebben ge
vraagd. De premier leidt een
minderheidsregering, die dank
zij de steun van rechtse en
twee linkse partijen (nog) de
lakens uitdeelt.
Singh is nu tien maanden aan
de macht. Zijn voornaamste
steunpilaar in het parlement,
de uiterst rechtse Indische
Volkspartij (BJP), is al volop
bezig zich op de verkiezingen
voor te bereiden. Het banen
plan van Singh speculeert op
winst voor Singhs Janata Dal,
omdat het mikt op de minder
bedeelde hindus in agrarische
gebieden. Singh hoopt daar
mee zoveel kiezerssteun te
krijgen, dat hij de BJP kan
verslaan. Zijn grootste pro
bleem is zijn eigen partij. De
partijbonzen ruziën wat af.
Singh heeft zijn vice-premier
Devi Lal al moeten ontslaan,
maar anderen belagen hem
eveneens in het centrum van
de macht. Singh heeft boven
dien weinig weten te maken
van zijn verkiezingsbelofte: de
economie is er slecht aan toe,
de prijzen stijgen in angstwek
kend tempo en in Kashmir,
Punjab en Assam is Singh niet
in staat afscheidingsbewegin
gen op de knieën te krijgen.
Uit opiniepeilingen blijkt dat
de meeste Indiërs zeer onte
vreden zijn over de huidige,
zwakke regering.
De oproerpolitie tracht te voorkomen dat een student zichzelf in brand steekt. De politie liep hierbij
zelf ook brandwonden op
FOTO: AP
SOFIA De Bulgaarse premier, Andrei Loukanov, heeft van
nacht zijn nieuwe regering gepresenteerd. Het kabinet bestaat
met uitzondering van drie partijloze ministers louter uit leden
van de PSB, de voormalige communistische partij.
Deze partij won drie maanden geleden de eerste vrije parle
mentsverkiezingen in Bulgarije en haalde 211 van de 400 zetels,
een absolute meerderheid. Loukanov heeft lang geprobeerd een
regering van nationale eenheid te vormen. De oppositie, geleid
door de Unie van Democratische Krachten, weigert echter sa
men te werken met de voormalige communisten, die Bulgarije
vanaf 1945 op dictatoriale wijze hebben geregeerd.
Het nieuwe kabinet bestaat voor bijna de helft uit ministers die
ook regeringsverantwoordelijkheid droegen tijdens de commu
nistische heerschappij in Bulgarije. Van de Unie moesten eerst al
deze oud-communisten hun ministersfuncties opgeven alvorens
zij zou meewerken aan een nieuwe regering. De nieuwe rege
ring wordt geconfronteerd met een zware economische crisis,
die momenteel tot grote sociale spanningen leidt.
'0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
>ng Terwijl de meisjes, geheel onbewust van het dreigende
nieuwsgierig de nederzetting in de vallei gadeslaan, heb-
scherpe ogen van de Arabische gids de ruiters opge-
ee Hij begrijpt, dat het de wachters van het dorp zijn en hij
i in maar al te goed, die woeste Ryffijnen. Met een langge
lid eet waarschuwt hij de meisjes, die verwonderd opkijken.
int iets aan de hand te zijn", zegt Marga, „laten we maar
SI an". -
Ondertussen hebben de wachters het gehele dorp gealarmeerd.
Er zijn indringers gesignaleerd! Direkt komt de hele nederzetting
in rep en roer. Want vreemdelingen worden hier niet geduld.
„Spoor ze op mannen", roept de sheik, „en breng ze hier, wie
het ook zijn!" Marga en Willy hebben inmiddels de wijk genomen
en volgen nu de gids door een smalle bergkloof. Ze beseffen
niet, dat onmiddellijk gevaar dreigt....
JOHANNESBURG Het
Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) en de Zulu-be-
weging Inkatha hebben
gisteren op hoog niveau
geheime gesprekken ge
voerd. De besprekingen in
de Zuidafrikaanse haven
stad Durban hadden tot
doel een einde te maken
aan het geweld tussen
aanhangers van de rivali
serende groepen in de
zwarte woonoorden.
„Het was een historische ont
moeting. Voor het eerst sinds
1979 hebben hoge vertegen
woordigers van beide organi
saties met elkaar gesproken",
zo stelden het ANC en Inkatha
in een gezamenlijke verkla
ring. „De gesprekken werden
in een vriendelijke sfeer ge
voerd. Beide partijen zagen de
ernst van de situatie in en
toonden zich bereid tot een op
lossing van de problemen te
komen", zo verklaarde ANC-
onderhandelaar Joel Netshi-
tenzhe. Bij gevechten tussen
aanhangers van het ANC en
Inkatha in de provincie Natal
zijn de afgelopen vier jaar ze
ker 4000 mensen om het leven
gekomen. De gevechten zijn
de laatste zes weken overge
slagen naar de zwarte voorste
den rond Johannesburg. Daar
bij zijn naar schatting 760
mensen gedood. De Zuidafri
kaanse president, F.W. de
Klerk, stemde gisteren in met
verscherpte veiligheidsmaatre
gelen. Tevens riep hij ANC-
leider Nelson Mandela op zich
niet te verzetten tegen de poli
tiemaatregelen om de onder
handelingen over beëindiging
van de apartheid niet in ge
vaar te brengen.
Parlement
eist aftreden
Ryzjkov
MOSKOU Het Russische
parlement heeft gisteren het
aftreden geëist van Sovjet-pre
mier Nikolaj Ryzjkov. „De re-
gering-Ryzjkov is verantwoor
delijk voor de economische
crisis in het land", aldus afge
vaardigde Viktor Konstani-
nov. Het parlement van de
Russische Federatie is al ak
koord gegaan met de radicale
economische hervormingen
waartegen Ryzjkov zich ver
zet. In de Sovjetrepubliek
Oekraïne zijn activisten van
plan op 1 oktober een algeme
ne staking te houden om hun
politieke en economische eisen
aan het republieksparlement
kracht bij te zetten.
Tyfoon houdt
huis op
Japans eiland
TOKYO De tyfoon Flo
heeft vannacht nieuwe slacht
offers gemaakt toen zij over
Tokyo en het Japanse hoofd
eiland Honshu trok. Zeker
eenentwintig mensen zijn ge
dood, twaalf mensen worden
'nog vermist, zo hebben de au
toriteiten bekendgemaakt.
Volgens een politiefunctiona
ris zijn 75 mensen gewond ge
raakt. Er is voor miljoenen
guldens materiële schade aan
gericht. Flo neemt nu geleide
lijk in kracht af. De tyfoon be
reikte maandag toen hij
over het zuidelijke eiland Oki
nawa raasde nog windsnel
heden van maximaal van 180
kilometer per uur.
