Drenthe is 'vreemd
Marines verdelen de Golf in zones
Topambtenaar voorspelt
nieuwe bezuinigingen
De Koning optimistisch
over najaarsoverleg
£«kbc6otvumt
Derde Rijstcreade
in teken van Chinese keuken: Zilvervliesrijst rukt o
„Meer no<s
dan kerstf
OOK ARGENTINIË DOET MEE MET VREDESMACHT VO
BINNENLAND
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1990 PAC J]
een Chinees hoofdgerecht.
foto: pr
AMSTERDAM Nederlanders krijgen sommi
ge dingen met de paplepel ingegoten. Maar de
Chinezen aarzelen niet om een pasgeboren
kindje al direct na de eerste huilbui een paar
rijstkorrels in zijn mond te duwen. Daarmee
legt de baby een claim op het leven, vertelde
rijstdeskundige mevrouw Yan-kit So gisteren
in het West-Indisch Huis te Amsterdam.
De schrijfster van het internationale meester
kokwerkje 'Het nieuwe Chinese kookboek'
ging bij de opening van de derde Rijstcreade
uitvoerig in op het thema van dit eendaagse cu
linaire evenement voor insiders: Chinoiseriz. In
China eet de bevolking al minstens 70 eeuwen
lang rijst. In 1122 voor Christus was het al het
hoofdvoedsel in Zuid-China en ook nu nog
maakt rijst 70 procent van het Chinese eten uit.
En had de Chinese regering tijdens de droogte
en hongersnood van 1101 geen nieuwe rijstsoort
gehaald uit Vietnam, dan was de bevolking nu
niet de grootste tér wereld geweest. De via
Hong Kong en India in Londen belande Yan-
kit So had het gisteren niet alleen over de hon
derden soorten rijst, die roze, rood of zwart
kunnen zijn, droog of klef, langkorrelig of kort-
korrelig. Ze stapte zelfs uit de keuken met rijst
als specie voor koninklijke gebouwen, rijst als
poeder voor een mooie huid enzovoort.
Taal
Chinezen eten niet alleen twee tot drie keer per
dag rijst, hun hele cultuur zit onder de korrels,
ook de taal. Mevrouw Yan-kit So: „Chinezen
groeten elkaar altijd en overal met 'Heb je al
(rijst) gegeten?' waar andere mensen vragen
'Hoe gaat het ermee'. Wij nemen zowel de
vraag als het antwoord heel serieus. Als je 'nee'
zegt, wordt er direct iets voor je klaargemaakt.
Als een jongen en een meisje gaan samenwonen
of trouwen, maken ze de balans op van wat ze
hebben. In China zijn zeven dingen waar je
niet zonder kunt: rijst, brandhout, zout, olie,
azijn, sojabonen en thee. 'Zelfs een slimme
echtgenote kan geen avondmaaltijd klaarma
ken zonder rijst' is ook weer zo'n gezegde met
rijst". In China is een man geen man wanneer
hij er niet in slaagt drie kommen rijst de baas te
worden. Een bodempje overlaten betekent dat
de kok des huizes de kom weer mag vullen.
Yan-kit So: „Dit lijkt in tegenspraak met wat
moeders hun dochters leren. Ze mogen alles la
ten staan, het vlees en de groente, maar hun
rijst moeten ze tot de allerlaatste korrel opeten.
Elke korrel die achterblijft in de kom betekent
een pok op het gezicht van de dochter".
Snelle groei
Wil je een Chinees met woorden treffen, dan
komt de zin 'je bent een gebakken worm die
zich door de rijst heenvreet' hard aan,
Eén op de tien rijsteters in Nederland AC
genwoordig voor (voorbewerkte) z'll
rijst. Het gebruik van deze rijst groeit tv ie^
zo snel als dat van witte rijst. Het gebr -
alle rijstsoorten tezamen groeit sinds 1916n
procent per jaar. Hoewel zilvervliesrij
proteïne en vitamine B bevat dan helen
geklede rijstkorrels, vinden de meeste
landers witte rijst toch gewoon lekke
een goed samengestelde maaltijd h«
grote groep ook niets te kort te komen
culinaire deskundigen. Voor wie zich
wil wagen aan enkele Chinese hoogstai
informatie van de derde Rijstrecreade
te vinden in het blad 'Rijst op reis dooi
4,50). Het kan worden gekocht bij de
serende stichting 'De Nederlandse
Verrijst', Bankaplein 3 in Den Haag.
HERMAN
Brede rijstnoedels met rundvlees:
Staatsloterij
neemt afscheid
van collecteurs
DEN HAAG De Staats
loterij heeft gisteren een
akkoord ondertekend met
haar laatste collecteurs en
collectrices over de af
vloeiingsregeling.
Per 1 januari volgend jaar
worden de activiteiten van
de collecteurs en collectrices
definitief beëindigd. De ver
koop van staatsloten ge
schiedt van oudsher door col
lecteurs/collectrices, mensen
die de lotenverkoop als
hoofdberoep hebben, en de-
bitanten (winkeliers die de
lotenverkoop als bijberoep
hebben). In de jaren vijftig
werden veel weduwen aan
gesteld als collectrice omdat
er in die tijd nog geen wedu
wen- en wezenpensioen be
stond. De verkoop van loten,
meestal vanuit hun woning,
gaf hun de mogelijkheid
weer een leefbaar inkomen
op te bouwen.
Doordat de Staatsloterij de
laatste jaren is uitgegroeid tot
een professionele organisatie
is het verkoopnet aangepast.
Sinds 1974 werden daarom
geen nieuwe collecteurs aan
gesteld. In dat jaar waren er
nog 375, in 1989 waren dat er
nog slechts 38. Met hen is nu
een definitieve financiële re
geling getroffen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Er komen
nieuwe, zeer forse bezuini
gingsrondes aan. Politici die
hopen dat de tijd van snoeien
en snijden in 1992 definitief
voorbij is en meer geld voor
nieuw beleid kan worden uit
gegeven, zullen bedrogen uit
komen. Deze voorspelling
deed thesauriër-generaal C.
Maas, topman van het ministe
rie van financiën, gisteren tij
dens een forumdiscussie in het
Haagse theater Diligentia.
Volgens Maas laat de Miljoe
nennota zeer grote tekorten
zien voor de jaren na 1991. „In
1992 prijkt al een gat van ruim
vier miljard gulden en dan
wordt er nog vanuit gegaan
dat de rente daalt naar zes
procent en de loonstijging tot
twee procent beperkt blijft. Ik
hoop het van harte, maar ik
houd mijn hart vast. Het kabi
net wacht bij de mid-term re-
view begin volgend jaar dus
een aantal zware besluiten".
taal 7 miljard gulden bezuini
gen om het huishoudboekje op
orde te houden, rekende Maas
voor. Als het kabinet de kop
peling wil handhaven komen
daar ook bij een gematigde
loonontwikkeling nog vele
miljarden bij. Tot slot, waar
schuwde hij, zorgen hogere
olieprijzen weliswaar voor
meer aardgasbaten, maar kan
er een boemerangeffect optre
den waarbij de belastingin
komsten teruglopen en de ren
te nog verder stijgt.
Maas hield een krachtig plei
dooi voor het inzetten van
eventuele aardgasmeevallers
voor het versneld terugbren
gen van het financieringste
kort. „Als de olieprijs hoog
blijft moeten we de aardgas
meevallers gebruiken om de
overheidsfinanciën versneld
uit de gevarenzone te trek
ken". Pikant is dat het kabinet
de aardgasmeevaller in de be
groting voor 1991 gebruikt
heeft om een belastingtegen-
v&ller te compenseren. Vol
gens Maas was dat gezien het
late tijdstip waarop zich de
oliecrisis en de belastingtegen
valler manifesteerden, haast
onvermijdelijk.
Werkloosheid
De thesauriër-generaal plaat
ste kritische kanttekeningen
bij het stelsel van sociale voor
zieningen in Nederland. De
hoge en langdurige uitkerin
gen zouden volgens Maas als
onbedoeld gevolg hebben dat
er maar geen kentering komt
in de langdurige werkloosheid.
Hetzelfde verschijnsel zou zich
voordoen bij de toename van
het aantal arbeidsongeschik
ten. Maas: „Wellicht geldt ook
hier dat de samenleving niet
bereid is zijn problemen op te
lossen, maar de uitvallers stil
houdt met ruimhartige uitke
ringen".
Mede-forumlid en vice-voor-
zitter van de FNV Karin
Adelmund pleitte voor een be
leid waarbij meer mensen aan
een (deeltijd)baan worden ge
holpen, om op die manier de
begrotingsproblemen van het
kabinet te verlichten. De
werkgevers zouden zich meer
bereid moeten tonen tot het
maken van centrale afspraken
en ook het kabinet Lubbers-
/Kok zou zich op dit punt be
ter kunnen inspannen. „Er is
weinig nieuws onder de zon.
Het beleid is niet solide. De vi
sie van het kabinet zit nog
achter de gordijnen, het wordt
tijd dat het doek opgaat".
Forumleider en oud-minister
van sociale zaken Jan de Ko
ning had nog een waarschu
wing: „Tot dusverre is het de
overheid niet gelukt de con
sumptieve uitgaven echt aan
te pakken. Dat is gevaarlijk,
niet alleen omdat kapitaal ge
makkelijk over de grens
vlucht, ook de werkgelegen
heid kan in het Europa van
morgen heel snel verschuiven.
Als we de uitgaven onvoldoen
de aanpassen aan onze inkom
sten, zou dat ons nog flink
kunnen opbreken".
DEN HAAG Over
bijdrage van vijf tient
kabinet-Lubbers allefoor
bejaarden wil geven
lem de Waard (73),
stuurder van de beja.
ANBO, in woede onts
tegendeel. „Dat geb ch
niets met koopkrach t ii
te maken. Daarvoor
meer gebeuren. Zeke ep
grote groep bejaarde
met de belastingh i
Oort op achteruit is
zegt hij. Alhoewel
niet aan partijpolitie
hij zeer te spreken
PvdA-voornemen
Kamer tijdens de be i
van de Miljoenennota
gen om bejaarden
klein pensioentje me end
ven dan een schamel at.
je'. De ANBO, PCOI
KBO, verenigd
zijn zeer teleurgesteli
gisteren gepresenteen
nennota. De ouder
constateren een
daadkracht. „Het ka|
senteert ons een aam
ling van uitgestelde
zet aldus de sociale
wing voor ouderen c
pitje", aldus het Cosl
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Jan de Ko
ning, oud-minister van sociale
zaken, is optimistisch over de
kans dat de sociale partners 2
oktober aanstaande resultaten
boeken bij het najaarsoverleg.
„In al die jaren dat ik minister
ben geweest keken we altijd
uiterst somber tegen het na
jaarsoverleg aan, maar toch
kwamen we er steeds weer uit.
Dat zal dit jaar niet anders
zijn", zei hij gisteren na afloop
forumdiscussie in het
theater Diligentia.
Het kabinet hecht groot belang
aan het welslagen van het
overleg, aangezien loonmati
ging hard nodig zou zijn om de
gevolgen van de oliecrisis op
te vangen. Hoewel volgens De
Koning risico's verbonden zijn
aan de oproep van de regering
om de lonen met drie procent
te matigen, zei hij te verwach
ten dat er toch een goed ak
koord uitkomt. „Daar hebben
alle partijen belang bij".
De Miljoenennota, die van
vele kanten kritiek ontmoet,
noemde de oud-minister een
'middle of the road-begroting'.
„Het beleid volgt in deze onze
kere tijden precies het midden
van de weg". Volgens De Ko
ning, informateur van het ka
binet Lubbers-Kok, moeten de
critici zich realiseren dat een
meer stringent bezuinigingsbe
leid eveneens risico's inhoudt.
Kok: 170.000 w
moeten aan het
DEN HAAG MinfeN
van financiën vindt ,j
veer 170.000 arbeidsc "c
ten de komende
aan het werk kunnec'
dat gisteren tijdens
lichting op de Miljo ls'
Het kabinet heeft i Jnai
weigerd aantallen t< ner
als het gaat om de 1 nis«
van de arbeidsonges
Momenteel hebbeiged;
860.000 mensen een vf)ok
ring omdat ze
en zonder maatregel
dat er snel een mi
Kok meent dat rongg
cent van die mensen ndii
heel of gedeeltelijk t
kunnen worden geh(
■k ami!
ten.
ASSEN Een groepje
van negen Chinezen slen
tert onwennig door de
Hoofdstraat van Exloo.
Jonge asielzoekers, stu
denten vermoedelijk. De
vorige dag halsoverkop
gedropt in recreatiecen
trum De Hunzebergen.
Ook een super-Drents
dorpje kan de wereld niet
langer buitensluiten.
Met het vallen van de blade
ren verliest ook Exloo zijn
vertrouwde dorpsbeeld. En
Nijeveen, en Echten. Binnen
enkele weken zal het inwone
raantal van elk van die Drent
se dorpen worden uitgebreid
met 275 asielzoekers. Ze zijn
drie van de plaatsen die door
de overheid zijn aangewezen
om 2900 asielzoekers op te ne
men.
Nijeveen is een piepkleine ge
meente van 2800 inwoners. De
gemeente Odoorn is een stukje
groter, maar Exloo -waarbin
nen het recreatiecentrum De
Hunzebergen ligt - telt niet
meer dan 1800 zielen. Echten
spant de kroon. Dit dorp bin
nen de gemeente Ruinen telt
nog «geen driehonderdvijftig
inwoners. Dat aantal wordt
bijna verdubbeld, wanneer 275
asielzoekers het recreatiecen
trum De Westenbergen in
Echten zullen bevolken.
Drenthe in paniek? Dat valt
mee. Nuchterheid en onzeker
heid gaan hand in hand. De
onzekerheid heeft de over
hand bij Pieter van der Wel,
bedrijfsleider van de recreatie
centra in Exloo en Echten. De
eerste asielzoekers waren al
gearriveerd in beide vakantie
centra, zonder dat hij op de
hoogte was. Gisteren kon hij
niet vertellen of er nog bunga
lows overblijven voor vakan
tiegangers. De Hunzebergen
heeft honderd, Westenbergen
honderdzestig bungalows. Een
groot deel zal zeker nodig zijn
voor de asielzoekers.
Pal achter het recreatiecen
trum De Hunzebergen in Ex
loo woont Grietje Ossel-Sik-
ken. Haar reactie is even
rechtlijnig als de dalgronden
waarop zij vanuit haar woning
neerkijkt. „Ik ben voor de
vrede. Die asielzoekers komen
niet zomaar hierheen. Ik hoop
dat zij hier gelukkig worden."
Bij haar geen spoortje angst
voor vreemden. Struis leunt zij
op haar schop. Spijkerrok en
geel poloshirt waarop de mod
der grillige sporen trekt* De
tuin kreunt onder haar straffe
hand. „Ik ben een Drent en
een Drent is nuchter. Wij heb
ben hier de ruimte."
Een heel gewoon standpunt,
vindt zij zelf. „Het is ver
schrikkelijk wat op veel plaat
sen in de wereld gebeurt. Ge
zinnen worden uiteengerukt,
zoals dat ook gebeurde bij de
jodenvervolgingen. Mijn fami
lie heeft in de oorlog joden on
derdak gegeven. Zo ben ik
grootgebracht en zo heb ik ook
mijn kinderen opgevoed. Men
sen die het minder hebben,
moet je helpen. Voor die men
sen is het toch vreselijk moei
lijk om hier te wennen. Wij
moeten hen een beetje aan
vaarden, en zij ons. Makkelijk
zat." Met bijna moedeloze blik
lijkt nu pas de omvang van de
tuin tot haar door te dringen.
Lachend: „Misschien zitten er
een paar flinke tuinierders bij.
Die kan ik best gebruiken."
Promotie
In Nijeveen kampt de kakel
verse directeur Wim Latupei-
rissa met totaal andere proble
men. Vrijdag was hij nog
plaatsvervangend directeur
van het asielzoekerscentrum
in Luttelgeest, sinds gisteren
huist hij in een wankele cara
van op de gemeentelijk cam
ping De Veencamp. Een leuke
promotie, maar de entourage
houdt geen gelijke tred. Zijn
onderkomen is tijdelijk, de in
richting bordeelachtig. Vanaf
de zachtroze canapé probeert
hij binnen een aantal weken
een compleet asielzoekerscen
trum uit het niets tevoorschijn
te roepen. Het ministerie van
WVC heeft waarachtig nog
wel creatieve ambtenaren.
Die nacht zijn de eerste 26
asielzoekers gearriveerd. Gis
termiddag arriveerden al twee
Ontsteltenis
Bij een uitslaande brand in een woning in de Arnhemse wijk Kla-
rendal is gistermiddag een vrouw om het leven gekomen. Met
ontsteltenis kijken de bewoners achter een afzetting toe hoe de
brandweer de vuurzee bestrijdt. foto: anp
Uitvinders stem-apparaat
krijgen Wubbo Ockelsprijs
GRONINGEN Twee medewerkers van de afdeling keel-
neus- en oorheelkunde van het Academisch Ziekenhuis Gronin
gen die een ventiel-stemprothese hebben uitgevonden, hebben
de Wubbo Ockelsprijs 1990 gekregen.
De prijs wordt twee keer per jaar toegekend voor een bijzondere
prestatie op het gebied van de natuurwetenschappen of de tech
niek. In de stichting Wubbo Ockelsprijs, die dit vanmorgen
heeft bekendgemaakt, zijn vertegenwoordigd de PTT, de Gasu
nie, Philips, de Rijksuniversiteit Groningen en de gemeente
Groningen.
De onderscheiden uitvinders zijn dr. H.F. Mahieu en dr. H.F.
Nijdam. Zij ontwikkelden een ventiel-stemprothese ten behoeve
van stem- en spraakrevalidatie. De prothese wordt ook wel
„Groninger button" genoemd. Internationaal wordt deze button
tot de belangrijkste stemprotheses gerekend.
De Wubbo Ockels prijs, genoemd naar de Nederlandse astro
naut, werd in 1985 ingesteld en is drie keer eerder uitgereikt.
DE GOALGETTER
Brittannië vorige week vrijdag
aan boord van het Franse fre
gatschip Dupleix afspraken
hebben gemaakt over coördi
natie. Zij hebben afgesproken
het westelijk deel van de Golf,
de Golf van Oman en de
Straat van Hormuz in zones te
verdelen. De Amerikaanse en
Australische oorlogsbodems
zullen elders in het gebied pa
trouilleren om toe te zien op
de naleving van de handels
blokkade tegen Irak. Ameri
kaanse, Franse en Spaanse
schepen controleren het noor
delijke deel van de Rode Zee
en de Golf van Al-Aqabah.
Ook hebben de marine-officie
ren afspraken gemaakt over
het onderling uitwisselen van
informatie en het leveren van
logistieke steun. De WEU-lan-
den hebben in totaal meer dan
dertig schepen naar het gebied
rond de Golf gestuurd.
Argentinië zal als eerste
Zuidamerikaanse land mili
tairen sturen naar de Perzi
sche Golf. Het gaat om twee
marineschepen, uitgerust
met raketten. Bovendien
stuurt Argentinië een batal
jon parachutisten, een trans
portvliegtuig en een Boeing
707. De kosten voor de Ar
gentijnse deelname aan de
internationale strijdmacht in
de Golf zal worden betaald
door de Kuwaytse regering-
in-ballingschap.
De regering van de Verenig
de Arabische Emiraten heeft
met het oog op de Iraakse
dreiging ook vrouwen onder
de wapenen geroepen. Zij
zullen voor alle onderdelen
van de strijdmacht worden
opgeleid. Saudi-Arabië be
sloot onlangs dat vrouwen
als verpleegster kunnen
werken en andere humani
taire functies in het leger
kunnen vervullen.
Saudi-Arabië ziet af van de
aankoop van tientallen Brit
se Tornado-gevechtsvlieg
tuigen. Het heeft de toestel
len niet meer nodig na het
sluiten van een overeen
komst met de Verenigde
Staten voor de levering van
wapens. De nieuwe overeen
komst met Washington
heeft een waarde van 20
miljard dollar (3
gulden).
De regering van I
voedsel voor Indi^
en Kuwayt.
hiervoor, ondank
Eositie van Washl
.onden, toestem»
de sanctiecommissT
VN. De Veilif
heeft bepaald
menten en voedse
manitaire doeleii
onder de sancties
De VS zijn woede
danië. Het land h< ac
sche guerrilla-leic ar^'i
staan een bijeer ®n
houden, waar is a ",n9
aanslagen te plege r' Wi
rikaanse doelen
Irak aanvallen.
- A<
Bheir
SUSKE EN WISKE
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS De marines
van de vier landen die lid
zijn van de Westeuropese
Unie en oorlogsschepen
naar de Golf hebben ge
stuurd, waaronder Neder
land, hebben afspraken
gemaakt over de verde
ling van de patrouillezo
nes in de regio. Dat heeft
het opperbevel van de
Franse marine in Parijs
bekendgemaakt.
De bevelhebbers van de oor
logsschepen van Nederland,
Italië, Frankrijk en Groot-
Asielzoekers worden rondgeleid op camping De Veencamp in Nijeveen.
van de in totaal zeventig staca
ravans die WVC naar Nije
veen laat vervoeren als per
manent onderkomen. Het zijn
enorme bakbeesten, voorzien
van drie slaapkamers. Zo
breed, dat het toegangshek
van de camping gedeeltelijk
moet worden gesloopt voordat
de monsters op wielen het ter
rein kunnen oprijden. WVC
heeft vijfhonderd van die sta
caravans besteld. Uit Enge
land, want een bedrijf daar
kon direct leveren.
Twintig kilometer verderop
wacht Echten gelaten af. In
Karin's kapsalon is de komst
van de asielzoekers het ge
sprek van de dag. Karin laat
zich niet uit de tent lokken.
.Vreemd volk' is zij wel ge
wend met al die vakantiegan
gers die Echten jaarlijks bezoe
ken. „Ik heb geen vooroor
deel," en knipt een tikje venij
niger verder. Een oudere klant
is minder omzichtig. „Echten
vindt dit niet leuk," zegt zij.
„Het is slecht voor het beeld
van Echten als vakantiecen
trum."
Een uurtje eerder had een
Chinese asielzoeker zijn tijde
lijk caravannetje in i
even verlaten. Een
zonneschijn tussen tw
buien had hem vei!r
Twee vakantiegangers
zijn pad gekruist. Hij h
tisch gegroet en noga u'
loos gelachen. Hondei f°'
verder was hij het
van de speeltuin oprd<
Hij was op de schomir01
zitten, wel een kwart
Een van die duizende T
telingen die in Nederl v
zoeken. Een Chinees 1
veen, wanhopig op z< >"e
zijn evenwicht. ê0(
ED VAN TEL1om
UTRECHT Oktober wordt
volgens de Utrechtse sterren
wacht De Koepel een interes
sante maand voor het waarne
men van vallende sterren.
Dan kruist de aarde een
zwerm van kosmisch gruis.In
de eerste weken van de maand
verschijnen af en toe spectacu
laire vuurbollen. Dat zijn zeer
heldere meteoren, afkomstig
van wat grotere stenen. Maar
in de nacht van 21 op 22 okto
ber en dan vooral na midder
nacht verwacht de sterren
wacht de meeste vallende ster
ren, of beter gezegd meteoren.
Het zijn immers geen sterren
die vallen, maar het gaat om
lichtverschijnselen in de lucht
die optreden als een steentje
uit de ruimte de dampkring
van de aarde binnendringt.
In oktober regen
van vallende sterren
