Irrondwet dwingt Braks tot aftreden"
EeidócSouoont
KAMERLID JAN TE VELDHUIS:
Nederlanders willen dat Braks aftreedt
toners zien niets
)arte woonwijken
FNV haalt fel uit naar minister Kok
Nog geen spoor van
verdwenen Limburgse
Staat blijft beslissen over asielverzoek
PA NLAND
MAANDAG 17 SEPTEMBER 1990 PAGINA 3
ianhouding in
zaak Oosterbeek
De politie heeft dit week-
2-jarige Nijmegenaar aange
verband met de overval op
van Albert Heijn in Ooster-
s i^i van dit jaar. Bij deze over-
twee personeelsleden van
Twee andere verdachten,
j'ge man uit Nieuwegein en
man uit Utrecht, die dins-
aangehouden, zijn inmid-
ar^ faring gesteld. Een 20-jarige
1 Nieuwegein die op verden-
ijn vertreding van de Wet Wa-
unitie was aangehouden, is
ebjJiet afleggen van een verkla-
Philips beperkt
onderzoek supergeleiding
EINDHOVEN Philips stopt met het project
matige onderzoek naar de ontwikkeling van
elektronica op basis van supergeleiding. Het
concern gaat wel door met het zogeheten 'fun
damentele' (lees: theoretische) onderzoek naar
het verschijnsel dat keramische materialen bij
hoge temperaturen alle elektrische weerstand
verliezen en daardoor supergeleidend zijn.
Maar er zijn nog teveel vragen rond dit ver
schijnsel om over te gaan tot de ontwikkeling
van praktische toepassingen, aldus een woord
voerder van Philips vanmorgen.
Philips zal ook zijn aandeel in het nationaal
onderzoeksprogramma supergeleiding, dat
door de ministeries van economische zaken en
onderwijs en wetenschappen wordt gefinan
cierd, verminderen.
Toenemend aantal
arbeidsongeschikten
ZOETERMEER Het aantal arbeidson
geschikten is in de eerste helft van dit
jaar toegenomen met bijna 17.000. In to
taal hebben nu 861.500 mensen een gehe
le of een gedeeltelijke arbeidsongeschikt
heidsuitkering. In de eerste helft van
1990 zijn volgens de Sociale Verzeke
ringsraad ruim 56.000 nieuwe AAW-
/WAO-uitkeringen toegekend, waarvan
ruim 8.000 aan ambtenaren. In dezelfde
periode kwam aan ruim 39.000 uitkerin
gen, waarvan 6.000 aan ambtenaren, een
eind. In de eerste helft van 1989 steeg het
aantal arbeidsongeschikten met ongeveer
13.500. Het aantal WW-uitkeringen is in
de eerste helft van dit jaar echter gedaald
tot 159.000. Eind juni 1989 waren er nog
162.000 mensen met een WW-uitkering.
Miljoenen schade na
dambreuk Eindhoven
EINDHOVEN Een breuk in een dam
in het Eindhovens Kanaal in Eindhoven
heeft gistermorgen voor miljoenen scha
de aangericht. Door de dambreuk is de
archiefkelder van het vlakbij gelegen ge
bouw van de Gemeentelijke Nutsbedrij
ven volgelopen. Alleen al hier bedraagt
de schade zeker één tot twee miljoen gul
den. Met behulp van grote zandschuivers
is gisteren het gat in de damwand ge
dicht. Volgens de Eindhovense politie is
de dambreuk naar alle waarschijnlijkheid
opzettelijk veroorzaakt. Een spontane
doorbraak wordt vrijwel uitgesloten ge
acht. De komende week wordt de dam,
nu nog een aarden wal, verstevigd met
beton om een herhaling te voorkomen.
Verontreiniging Rijn
vrijwel opgelost
DEN HAAG De dienst binnenwa
teren van Rijkswaterstaat heeft giste
ren bij metingen te Lobith nauwe
lijks verhoogde gehalten aan nitro-
benzeen in de Rijn aangetroffen.
Aanleiding voor de metingen was de
lozing van drie ton nitrobenzeen door
het Westduitse chemiebedrijf BASF,
afgelopen dinsdag. Door de lage wa
terstand duurde het lang voordat de
nitrobenzeenverontreiniging ons land
bereikte. Mede door de hoge water
temperatuur is het nitrobenzeen in
middels uit het water verdwenen, al
dus Rijkswaterstaat. Ook de dieselo
lievervuiling, het gevolg van een bot
sing tussen twee tankschepen don
derdag bij Dllsseldorf, is inmiddels
opgelost.
Staking op veerboot
Harwich-Hoek van Holland
HOEK VAN HOLLAND Een wilde staking
onder het personeel van de Britse onderne
ming Sealink, zorgt in veel gevallen voor ver
tragingen van twaalf uur op de veerdienst
Hoek van Holland - Harwich v.v. Een woord
voerder van de Nederlandse partner Stena
Line, die dit vanmorgen meedeelde, kon niet
aangeven hoelang de staking nog zal voortdu-"
ren. Het personeel, dat zaterdag tot staking
overging nadat Sealink twee collega's had ont
slagen, beslist vandaag of de actie wordt voort
gezet. Dagelijks varen twee veerboten, één Ne
derlandse en één Engelse, van Hoek van Hol
land naar Harwich en terug. De staking betreft
alleen de bemanning van de Engelse boot. De
Nederlandse veerboot, die als dagboot uit Hoek
van Holland vettrekt en als nachtboot weer te
rugvaart, ondervindt geen hinder van de actie,
aldus de woordvoerder.
nu
AG Gerrit
jj lister van land-
ituurbeheer en
eeft vanmiddag
jat met de vaste
omissie voor vis-
drie kanten te
1 kregen dat hij
v r kan opstappen,
^oppositiepartijen,
^66 en Groen
deze mening
te Veldhuis is de
zaak in de Tweede
ft aangezwengeld.
de situatie zo
;n klontje: er wor-
eeds te grote hoe-
aan land gezet,
ibeleid van de mi-
dus gefaald èn
Braks de proble
ms veel minder erg
dan ze waren,
len zijn voor Te
>ldoende om te zeg-
inister kan beter de
:hzelf houden en
atsL
di t
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Veel Nederlanders (41 pro
cent) vinden dat minister Braks moet aftre
den, maar nog meer mensen (49 procent) ver
wachten dat hij dat niet zal doen.
Dat is de uitkomst van een enquête van het
bureau Interview. Onder PvdA-stemmers
zitten de meeste mensen die van mening zijn
dat de CDA-minister weg moet: 52 procent.
Bij CDA-aanhangers is dat 37 procent, bij
VVD'ers 42 procent en bij D'66-ers 44 pro
cent. In totaal vindt overigens 32 procent van
de Nederlanders dat de minister moet aan
blijven.
Braks heeft vandaag de laatste kans zich te
verdedigen voor zijn visserijbeleid. Daarna
zullen de fracties beslissen over zijn politieke
toekomst. De houding van het CDA is duide
lijk. Zaterdag besloot de fractie definitief de
eigen minister te steunen. VVD, D'66 en
Groen Links vinden dat Braks moet opstap
pen. Daarmee ligt het lot van de minister bij
de PvdA, de coalitiepartner van het CDA. De
PvdA wacht eerst hét verweer van Braks af
hoewel fractieleider Wöltgens al heeft laten
weten dat het voor hem niet vaststaat dat de
minister mag aanblijven.
•Binnen de CDA-fractie wordt gediscussieerd
over de vraag of er op termijn naast Braks
een staatssecretaris voor visserij moet worden
aangesteld. Op die manier zou Braks de han
den vrij krijgen voor het landbouwbeleid,
waarvoor hij in Brussel overuren moet ma
ken. Bovendien kan zo worden voorkomen
dat er in een later stadium weer onrust ont
staat over de visvangsten. Het plan voor een
staatssecretaris visserij is nog geen formeel
CDA-standpunt, maar kan in de nabije toe
komst wel als plan worden gelanceerd.
bez f'
zelf dat hij géén
informatie heeft
dij vindt dat hij de
van alles op de
gebracht. Onzin,
Te Veldhuis. „De
hij bij ons Kamer-
achterliet was er
er zijn nog wel
^impjes in de visse-
et gaat al beter, er
gelen genomen en
nu echt goed op
bleek dus al begin
>lstrekt niet zo te
ltste doelt Te Veld-
v uitspraak op 4 fe-
dit jaar van het
•lid Eversdijk,
an de vaste Ka-
ie voor visserij,
iit de visserijwereld
gekomen dat de
litie
re?.
!rf>
Minister Braks.
vangsthoeveelheden met zeker
dertig tot zestig procent wer
den overschreden.
Meteen de volgende dag on
dervroeg Te Veldhuis minister
Braks over die uitspraak van
zijn partijgenoot. „Maar de mi
nister draaide er omheen en
begon over de mogelijkheid
om schepen per satelliet te
controleren. Dat was mij te op
vallend. Tot twee keer toe heb
ik hem toen geïnterrumpeerd
en gevraagd: 'Is het nou waar
wat Eversdijk zegt of niet?'.
Braks heeft toen letterlijk ge
zegd: 'Ik heb geen énkele aan
wijzing dat overschrijding van
de visquota in die mate voor
komt'."
Inmiddels is uit de hoorzitting
van de Kamercommissie dui
delijk geworden dat Braks op
dat moment wel degelijk wist
dat de vork vermoedelijk heel
anders in de steel zat. Aan zijn
ambtenaren was gemeld (door
FOTO: DIJKSTRA
de voorzitters van visserij-or
ganisaties) dat veertig tot tach
tig procent van alle gevangen
vis illegaal was. Die informatie
was overgebracht aan de mi
nister. Hij wist dus net zoveel
als zijn partijgenoot Eversdijk.
Alleen over een exact percen
tage beschikte de minister niet
en dat was reden voor zijn
ambtenaren hem te adviseren
zich in vaagheid te hullen.
„Helemaal onnodig", zegt Te
Veldhuis. „Hij had de Kamer
gewoon open en eerlijk kun
nen vertellen wat hij gehoord
had. De zaak was er belangrijk
genoeg voor. Dat beseften zijn
ambtenaren overigens ook wel
want Van der Lely (directeur-
generaal landbouw en voedsel
voorziening, red.) schijnt ge
zegd te hebben 'Dit is een tijd
bom onder de stoel van de mi
nister'."
Bij zijn aansporing aan minis
ter Braks om af te treden be
roept Te Veldhuis zich op de
grondwet. Artikel 68 schrijft
voor dat de regering de Kamer
alle gevraagde informatie ver
strekt, tenzij het staatsbelang
zich daartegen verzet. „Dat be
tekent dus", legt het VVD-Ka-
merlid uit, „dat wij récht heb
ben op informatie. En niet al
leen op voor de regering leuke
informatie, maar ook op min
der leuke. Anders kunnen we
de regering niet controleren.
Ik kan me voorstellen dat de
veertien dames en heren in
het kabinet selectief zijn in het
doorsturen van stukken en dat
er flink wordt gezeefd, maar
in gevoelige kwesties als deze
kan en mag een minister niet
volstaan met vergoelijkende
opmerkingen als 'Ik heb wel
wat geruchten gehoord en ik
heb maatregelen getroffen'.
Zeker niet als er al eens een
affaire is geweest, waarbij die
zelfde minister door het oog
van de naald is gekropen".
„Zonder het optreden van Be-
suyen in het journaal zouden
we nog steeds niets weten",
meent Te Veldhuis. In die in
middels beroemde NOS-uit-
zending beweerde de voorma
lig hoofdinspecteur Noord
oost van de Algemene In
spectiedienst (AID) dat er nog
steeds wantoestanden waren
in de zeevisserij en dat de
ambtelijke top van het minis
terie van landbouw, natuurbe
heer en visserij daarvan bij
herhaling op de hoogte was
gebracht.
Eind 1987 al moest Braks in de
Tweede Kamer op het matje
komen om zich te verantwoor
den voor zijn ook toen al fa
lende controlebeleid. Nadat hij
de parlementariërs deemoedig
beterschap had beloofd, mocht
hij blijven. Nu, drie jaar later,
de problemen bij lange na nog
niet opgelost zijn, „moet een
andere minister het maar eens
gaan proberen", aldus de
VVD-woordvoerder.
Is het niet een beetje unfair te
zeggen dat Braks moet aftre
den zonder eerst zijn verdedi
ging te hebben gehoord?
„Ik heb gezegd dat hij er beter
aan zou doen de eer aan zich
zelf te houden. Als Braks in de
Kamer een weerwoord wil
spreken, krijgt-ie van ons alle
kans. Maar dan wil ik hem
wel eerlijk op voorhand zeg
gen hoe ik er tegenover sta.
Hij moet met een ijzersterk
verhaal komen om zich nu
nog vrij te pleiten. Ik kan me
niet voorstellen dat-ie nog zul
ke argumenten kan aandra
gen, maar ik blijf ervoor open
staan".
-Als het CDA Braks de hand
boven het hoofd houdt en de
PvdA hem niet aan wil pak
ken vanwege het coalitiebe
lang, komt de VVD dan met
een motie van wantrouwen?
„Ik weet nog niet waar we
precies mee Zullen komen. Als
Braks niet uit zichzelf aftreedt,
zal er een plenair Kamerdebat
gehouden moeten worden. Dit
kunnen we natuurlijk niet zo
laten doorgaan".
Dat deed de VVD overigens
WD-Kamerlid A. J. te Veldhuis: „Minister Braks had de Kamer
qewoon eerlijk moeten vertellen wat er aan de hand was".
FOTO: DIJKSTRA
de PvdA? Houden ze Braks
overeind? Sommigen zeggen
dat hij toch zo'n aardige man
is en zo'n goeie landbouwmi
nister.
„De PvdA weet nog niet pre
cies wat ze moet doen. Ze zijn
de mede-initiator geweest van
de roep om 'zuiverheid in de
politiek'. Wim Kok heeft daar
op vlak voor de verkiezingen
nog eens nadrukkelijk gewe
zen. Nu hangt die uitspraak als
een zwaard van Damocles bo
ven de PvdA-fractie. De bal
ligt volledig bij hun. Ik vind
dat je dit soort dingen zakelijk
moet benaderen. Persoonlijk
kan ik het goed met Gerrit
Braks vinden, maar in het
verkeer tussen regering en
Kamer mogen dit soort over
wegingen niet de overhand
krijgen. Dat zou niet goed zijn
voor de democratie. Ook daar
zit de PvdA mee in de maag.
Misschien snakken zij ernaar
dat Braks vrijwillig opstapt".
ELSBETH KEGGE
RIK IN 'T HOUT
wel in het geval van de eigen
minister Van Aardenne in de
RS V-affaire!
„Het gedrag van Van Aarden
ne was met enige redelijkheid
nog wel in het belang van de
staat te noemen. Als hij alles
eerlijk aan de Kamer had ver
teld, zou RSV de staat nog
eens honderden miljoenen gul
dens hebben gekost. Maar
goed, wij hebben in de VVD
vervolgens nader beraad ge
had. Onze Frits Bolkestein
heeft toen de doctrine van de
'zuiverheid in de politiek' ge
lanceerd. Daarin werd hij har
telijk bijgevallen door de
PvdA, al noemden die partij
het toen wel mosterd na de
maaltijd. Maar dat was het
niet. In de eerstvolgende affai
re hebben wij de Bolkestein-
doctrine in de praktijk ge
bracht. Onze eigen minister
Vart Eekelen heeft moeten af
treden vanwege de paspoort
kwestie, evenals CDA-staatsse-
cretaris Van der Linden".
Welke sfeer snuift u nu op bij
pel-bus voorlopig in Groningen
NAAL De be-
van werkloze in-
i Stadskanaal voor
.ellen in Noord-Hol-
jgering, dat de bus
groep bollenpel-
j niet naar Hoorn
jen, zoals de bedoe-
i Er hadden zich
tig werklozen aan-
net Gewestelijk Ar-
'b in Stadskanaal.
250 langdurig
^aangeschreven en
0 deelnemers ver-
ij de eerste bus met
1 komt te verval
len, betekent niet dat er hele
maal geen langdurig werklo
zen meer van Stadskanaal
naar Noord-Holland zullen
gaan, aldus woordvoerder
P. Vos. Het Arbeidsbureau
verwacht dat er eind deze
maand wel voldoende belang
stelling bestaat voor het bol-
lenpellen. Dan ook is volgens
Vos de behoefte aan werkne
mers voor het sorteren en in
pakken van leliebollen het
grootst. Daarom is het project
om bollenpellers vanuit Gro
ningen naar Noord-Holland te
brengen volgens hem ook ze
ker niet mislukt.
AG Een grote
1 van de bewoners
oude wijken
[en Schilderswijk is
instellen van aparte
for de verschillende
jroepen.
Jjnclusie van het on-
jphetto's als oplos-
jhet Regionaal Cen-
Jnlanders Zuid-Hol-
paar de mening van
rs van oude wijken
Jet idee dat ex-wet-
J huisvesting G. van
fvdA) in april bij
ld lanceerde.
Jhouder pleitte er-
I buurten te creëren
Nederlandse, een
|arokkaanse, Hindi-,
ie cultuur. De opzet
Otterloo was de
veer homogeen te
daardoor de tijden
controle en harmo-
fcouden kunnen ke
ren". Bij de indeling van de
wijken zou volgens Van Otter
loo moeten worden uitgegaan
van een dambordmodel, waar
bij Nederlandse buurten steeds
aan een buurt van andere cul
tuur zouden grenzen.
Uit het onderzoek van het
centrum buitenlanders blijkt
dat bijna 70 procent van de be
woners tegen het voorstel is.
Een groot deel van de bewo
ners van de oude wijken blijkt
tevreden over hun woonsitua
tie. Als men problemen heeft,
betreffen die veelal de staat
van woning en de woonomge
ving. In de gedeeltelijk gere
noveerde Schilderswijk bleken
de bewoners dan ook positie
ver over buitenlanders en ne
gatiever over het idee om
aparte wijken voor aparte
groepen dan in de Transvaal-
buurt, waar aanzienlijk min
der nauwelijks nieuwbouw is
gerealiseerd.
Groeten
naar
Golf
De echtgenote
van een marinier
leest voor de
microfoon van
de
Wereldomroep
een boodschap
op voor haar
man die aan
boord van een
van de twee
Nederlandse
fregatten in de
Golf verblijft.
Samen met
andere
achterblijvers
deed zij
zaterdag in Den
Helder mee aan
de groeten-
uitzending die
Radio
Wereldomroep
gisteren de
ether in zond.
FOTO: ANP
STEKELENBURG SLUIT LOONEIS VAN 5 PROCENT NIET UIT
(Vervolg van de voorpagina)
APELDOORN Minister
Kok van financiën, oud
voorzitter van de FNV,
heeft voor zijn beurt ge
sproken door nu al te ver
langen dat de loonkosten
stijgingen volgend jaar be
perkt moeten blijven tot
maximaal drie procent.
De FNV denkt dat de loonstij
ging groter zal zijn omdat cie
werkgevers weigeren centrale
afspraken te maken over de
WAO'-aanpak, scholing en
werkgelegenheidsgroei. FNV-
voorzitter Johan Stekelenburg
heeft sterke aanwijzingen dat
het kabinet de kant van de
werkgevers zal kiezen. Deze
mening wordt gedeeld door
drie belangrijke FN V-bonden:
de Industriebond, de Ver-
voersbond en de Bouw- en
Houtbond. Deze bonden pein
zen er niet over zich vast te
pinnen op een loonstijging van
drie procent. Stekelenburg re
kende voor dat in ieder geval
de prijscompensatie plus mini
maal een procent loonsverho
ging haalbaar moet zijn. „En
dan kom je al snel boven de
drie procent".
KERKRADE Uitge
breide zoekacties naar de
sinds 21 augustus in Oos
tenrijk spoorloos verdwe
nen mevrouw G. Wid-
dershoven-Groen (27) uit
Kerkrade hadden gisteren
nog steeds niets opgele
verd. Daarom gaat de po
litie van Kerkrade ook in
Nederland zoeken naar
aanwijzingen.
Via een oproep op de televisie
hoopt de politie in contact te
komen met Nederlanders die
de afgelopen maand in Oos
tenrijk zijn geweest en die mo
gelijk de vrouw of de camper
waarin ze met haar man op
vakantie was hebben gezien.
Mevrouw Widdershoven is
spoorloos sinds zij samen met
haar even oude man op 21 au
gustus voor een vakantie naar
Oostenrijk vertrok. Haar man,
zo werd pas een week geleden
ontdekt, ligt sinds 23 augustus
zwaar gewond in een zieken
huis in het Oostenrijkse Linz.
Hij was die middag gevonden
in het bos in de gemeente
Ohlsdorf. In de buurt werd
een pas gegraven kuil aange
troffen. De politie sluit niet uit
dat de overvallers van plan
waren hem daarin te begra
ven. Mogelijk zijn ze echter
voortijdig door de komst van
passanten op de vlucht gesla
gen.
De Oostenrijkse politie van
Linz vermoedt dat de Wid-
dershovens op een parkeer
plaats langs de snelweg A25
(Passau-Linz) bij Pucking, in
de buurt van Linz, zijn over
vallen. Op die plek is op 23 au
gustus 's ochtends de hond van
het echtpaar aangetroffen.
Toen Widdershoven werd ge
vonden, verkeerde hij in
coma. Hij heeft ernstige hoofd
wonden en een beenbreuk op
gelopen. Hij had geen papieren
bij zich. Toen hij weer bij ken
nis was, kon hij de politie sum
miere aanwijzingen geven
over zijn identiteit. Pas toen
werd in Nederland bekend dat
het echtpaar iets was overko
men.
De politiewoordvoerder zei dat
er in deze zaak zo weinig aan
wijzingen zijn, dat de politie
alle mogelijkheden open moet
houden, zelfs die dat de vrouw
en de eveneens vermiste cam
per in Nederland zijn.
Vogels vergiftigd in Nistelrode
NISTELRODE De rijkspolitie in Nistelrode heeft zaterdag
middag in die plaats ruim vijftig dode en stervende vogels aan
getroffen. Daaronder bevonden zich huis- en heggemussen,
houtduiven en kauwen. Volgens een woordvoerder van de poli
tie zijn de vogels vergiftigd door een mengsel van brood en zaad,
waarin een nog onbekende giftige stof is gemengd. Een aantal
vogels moest worden afgemaakt, aldus de woordvoerder. De po
litie heeft een nader onderzoek ingesteld.
door WILLEM RITSTIER
AMSTERDAM Staats
secretaris Kosto van justi
tie voelt er niets voor de
beslissing over het verle
nen van een verblijfsver
gunning aan, vreemdelin
gen gedeeltelijk uit han
den te geven.
Tijdens een forumdiscussie gis
teren in Amsterdam, wees
Kosto een suggestie in die
richting van de Federatie van
Vluchtelingenorganisaties in
Nederland (VON) resoluut van
de hand.
VON-voorzitter drs. F.M. Hus
sein had voorgesteld een com
missie in het leven te roepen
die zou kunnen bepalen wie
wel en wie niet als vluchteling
moet worden aangemerkt.
Van zo'n commissie zouden
naast vertegenwoordigers van
de overheid, onafhankelijke
juristen en de vertegenwoordi
gers van vluchtelingenorgani
saties deel moeten uitmaken.
Kosto noemde het een princi
pieel onaanvaardbare gedachte
als de overheid dergelijke be
voegdheden af te staan. „Dat
zal geen enkele staat doen, in
elk geval de Nederlandse
niet", aldus Kosto.
De bewindsman waS minder
afwijzend tegenover een idee
van oud-kamerlid J.M. Schol
ten, thans voorzitter van
Vluchtelingenwerk Neder
land. Schotten vroeg een „ge
neraal pardon" voor asielzoe
kers die vóór 1 januari 1988 in
ons land zijn aangekomen. Als
de overheid mensen zo lang in
onzekerheid laat over hun lot,
dan verliest die overheid haar
recht, aldus Scholten. Het gaat
volgens Scholten om meer dan
drieduizend personen, die al
langer dan twee en een half
jaar op een beslissing wachten.
Kosto wilde niet direct reage
ren op het voorstel van Schol
ten, maar verzekerde dat het
idee is geregistreerd.
Scholten bepleitte voorts een
uitbreiding van het aantal
rechtbanken dat in kort ge
ding uitspraak doet over asiel
kwesties. Die rechtspraak is
nu geconcentreerd bij vijf
rechtbanken, maar volgens
Scholten is het beter om dat
uit te breiden tot alle negen
tien.
