Baptisten wijzen homoseksualiteit af £ddócSou/tc Laatste 'Celebration' eindigt op Binnenhof brieven van leze! kerk wereld 'Privatisering moraal leidt tot omwenteling in publieke opinie' Mandela: zionisme gezonde beweging ,Kerk had geen invloed op trage opkomst socialisme in zuiden" e mjr CeldóeSourati GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Ceidae Qowumt MAANDAG 17 SEPTEMBER 1990 PA JJL Australische anglicaan stelt priesterwijding vrouwen uit CANBERRA De anglicaanse bisschop Owen Dowling van Canberra ziet voorlopig af van zijn voornemen in februari vol gend jaar acht vrouwen priester te wijden. Hij wacht op een uit spraak van het hof van beroep van de anglicaanse kerk in Au stralië. De uitspraak kan nog wel een jaar op zich laten wachten, zo is de verwachting. Owens plan om acht vrouwelijke diakens tot priester te wijden heeft tot veel protesten binnen zijn kerk geleid Vorig jaar wees de kerkelijke rechtbank van de Australi sche kerk de priesterwijding van vrouwen af, omdat deze in strijd met de leer en kerkorde zou zijn. Op dit moment kunnen vrouwen priester worden in de anglicaanse kerken van de Vere nigde Staten, Canada, Hongkong, Brazilië en Nieuw-Zeeland. VIER VOLGELINGEN VAN BHAGWAN AANGEHOUDEN PORTLAND Vier volgelingen van de begin dit jaar overle den Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh zijn afgelopen week gearresteerd. Zij worden ervan beschuldigd dat ze een moordaanslag wilden plegen op officier van justitie Charles Tur ner in de Amerikaanse staat Oregon, waar Bhagwan van 1981 tot 1985 een commune had. Turner leidde een onderzoek naar allerlei criminele praktijken in de commune, waar op een zeker moment meer dan 4.000 volgelingen verbleven. Bhagwan werd in 1985 Amerika uitgezet nadat hij had bekend met schijnhuwe lijken de immigratiewetten te hebben overtreden. De leiding van de commune was betrokken bij de grootste misdaden in hun soort in de Verenigde Staten, aldus Turner. Talloze mensen wer den afgeluisterd en zeker 750 mensen werden vergiftigd. Wat ter wereld komt om alles te laten zoals het is, verdient tijd noch aandacht. HOOGEVEEN De baptisten in Nederland wijzen in meerderheid homoseksualiteit als on bijbels af. De algemene vergadering van de Unie van Baptisten Gemeenten in Nederland heeft zater dag met 120 om 65 stem men het onaanvaardbaar uitgesproken over het standpunt van ds. R. Ve- nema te Utrecht, die ho moseksualiteit niet in strijd met de bijbel acht. Hij is ook bereicL om ho^ moseksuele relaties in te zegenen. nie (83 gemeenten, ongeveer 12.000 leden) inzake de homo seksualiteit een andere weg in dan de Gereformeerde Ker ken in Nederland, de Remon strantse Broederschap en Ne derlandse Hervormde Kerk die de laatste jaren juist ruim te voor homoseksuele lidma ten hebben gecreëerd. Homosexuele baptisten waren eerder aanleiding tot proble men rond het Seminarie van de Baptistenunie, reden voor rector prof. dr. J. Reiling om voortijdig af te treden, en bij het weekblad 'De Christen', waar hoofdredacteur S. Dijk huizen zijn functie ter be schikking stelde. Daarmee slaat de Baptistenu- De strijd over de homoseksua liteit werd uitgevochten aan de hand van het besluit van de commissie voor de oplei ding om aan Venema de er kenning als Unie-voorganger te onthouden. Tijdens de bui tengewone algemene vergade ring zaterdag in Hoogeveen stelde oud-voorzitter ds. Jac. Schouten dat er in de Unie sprake is van een groeiende kloof over het gezag van de bijbel. „Het gaat vandaag niet om reglementen, ook niet om erkenning van ds. Venema, maar het gaat om het gezag van de Schrift," zo riep hij onder luid applaus uit. „Er moet nu een duidelijke uit spraak komen. Homoseksuali teit is een gruwel in de ogen van de Heer." Terwijl de gemeenten Mun tendam en Valthermond dreigden de Baptistenunie te verlaten als het „onbijbelse" standpunt van Venema niet veroordeeld zou worden, be toogden afgevaardigden van de gemeenten Utrecht-Cen trum (waar Venema predi kant is) en Arnhem-Zuid dat de Baptistenunie een heilloze weg inslaat als het tot een veroordeling zou komen. „Mag een gewetensvol en ge lovig standpunt onder ons niet bestaan als het slechts door een minderheid wordt gehuldigd," zo vroeg Utrecht- Centrum zich af. Baptisten Gemeenten zijn autonoom, al dus de gemeente Arnhem- Zuid. De Unie is geen synode. Daarom behoort de algemene vergadering geen besluiten over bijbelse, principiële en ethische vraagstukken. Een door Arnhem-Zuid ingedien de motie met deze strekking werd echter met 95 tegen 86 verworpen. De uitslag van die stemming is een eerste stap op weg naar het einde van het federatieve karakter van de Baptistenu nie, aldus ds. Venema in een reactie. Het is in strijd met het wezen van de Unie als we el kaar een standpunt opdrin gen. Naar zijn mening is de verrechtsing van de Baptiste nunie het gevolg van de groeiende invloed van funda mentalistisch gezinde voor gangers. Er is volgens Vene ma bijna geen ruimte meer voor andere meningen. Elf studenten van het Baptis tenseminarie hadden in een open brief hun zorg uitgespro ken over de willekeur waar aan studenten en beginnende voorgangers na een veroorde ling van Venema zouden zijn overgeleverd. Zij werden hierin bijgevallen door oud- rector prof. Reiling. De studenten verwezen naar een recent besluit van de commissie voor de opleiding om ook aan ds. A. Gietema te Assen de erkenning als Unie- voorganger te onthouden. Hij heeft over homoseksualiteit min of meer dezelfde ideeën als Venema. De kwestie-Gie- tema komt de volgende maand op de algemene verga dering van de Baptistenunie aan de orde. EDE De privatisering van de moraal heeft geleid tot een omwenteling in de pu blieke opinie. De huidige ge neratie medische studenten vindt abortus de gewoonste zaak van de wereld. In plaats van vaste morele nor men over goed en kwaad is er een inhoudsloze, procedu rele ethiek gekomen. Dit betoogde dr. ir. S. Strij- bos, universitair docent wijs begeerte aan de VU, zater dag in Ede op een themadag van de Vereniging tot be scherming van heft ongebo ren kind (VBOK). De abortus is van een juridi sche en ethische kwestie een medische zaak geworden, al dus dr. M.J. van Lieburg, hoogleraar medische ency clopedie aan de VU. Deze medicalisering van de abor tus is een „sinistere deal tus sen de rechterlijke macht en de medische stand." Hij ci teerde de Amerikaanse cul tuurcriticus Thomas Szasz. „Dat abortus een chirurgi sche ingreep is, maakt er nog geen medische zaak van netzómin ls het gebruik van een eiectrische stoel bij de uitvoering van een dood straf nog geen probleem van uitsluitend electriciens is." Bij de langdurige hulpverle ning door de VBOK is het aantal vrouwen afkomstig uit de etnische minderhe den, het afgelopen jaar van 12 naar 20 gestegen. Het aantal verzoeken om hulp verlening is van 223 in 1983 gestegen naar bijna 1400 in 1989. Het aantal leden van de VBOK, dat in 1988 nog 50.000 bedroeg, is inmiddels de 80.000 Overleg Vaticaan over Oekraïne mislukt MOSKOU De onderhande lingen tussen een hoge Vati caanse delegatie en de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk over teruggave van kerken aan de Oekrains-Katholieke Kerk zijn mislukt. Dit hebben de leiders van beide delegaties, aartsbisschop Cassidy en me tropoliet Filaret van Kiev, na afloop van de besprekingen in Moskou medegedeeld. Filaret noemde als een van de rede nen dat de orthodoxen in Lvov en Ivano Frankovsk geen enkel kerkgebouw meer bezitten. De Oekrainse katho lieken weigerden ook maar één kerk terug te geven, zo klaagde hij. De Oekrainse Kerk is hier volgens Cassidy niet verantwoordelijk voor. De situatie is het gevolg van besluiten van de lokale over heid. Filaret noemde het overheidsoptreden illegaal. Dr. R. Bons-Storm tot hoogleraar benoemd LEIDSCHENDAM Dr. R. Bons-Storm (57) is door de Nederlandse Hervormde Kerk per 1 september voor vijf jaar benoemd tot hoogle raar vrouwenstudies en pasto raat aan de theologische fa culteit van de Rijksuniversi teit van Groningen. Eind 1988 weigerde de hervormde syno de haar te benoemen tot hoogleraar praktische theolo gie aan de Universiteit van Amsterdam, onder meer om dat ze geen predikantserva ring heeft. Volgens haar vele aanhangsters ging die benoe ming niet door omdat zij een vrouw was. Bons-Storm stu deerde psychologie aan de Vrije Universiteit. In 1984 promoveerde zij aan de theo logische faculteit van de VU op een dissertatie over pasto raat. Vanaf 1982 is zij namens de Hervormde Kerk docente praktische theologie aan de theologische faculteit te Gro ningen. Deze functie zal ze blijven vervullen. Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Heerde M. Zoeteweij te Berkel en Rodenrijs. Gereformeerde Kerken Beroepen te Ten Post mw. drs. M.A. Maan, kandidaat aldaar, die dit beroep heeft aangenomen. Beroep baarstelling mevrouw drs. M.A. Maan, kandidaat te Ten Post. Aangenomen naar Leek drs. S.T. Bakker te Leeuwarden. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Bedankt voor Meppel C.J. Mewe te Terneuzen. Christelijke Gereformeerde Kerken Tweetal te Apeldoorn-Zuid: B. Oos terbroek, 1.1. pred. te Brazilië, wonen de te Baambrugge en D. Quant te Hoogeveen; Beroepen te Nieuwkoop H.C. van der Ent te Elburg. Bedankt voor Heerde l.s.m. Apel doorn P. Kurpershoek te Assen. Nelson Mandela JOHANNESBURG Nelson Mandela, de Zuidafrikaanse anti-apartheidsleider, vindt het bestaansrecht van Israël een vanzelfsprekende zaak en het zionisme „een gezonde be weging". Dat heeft hij afgelo pen weekeinde gezegd tijdens een bijeenkomst met Zuidafri kaanse joodse leiders in een synagoge in Johannesburg. Maar Mandela wees er tevens op dat ook de Palestijnen be staansrecht hebben. i» „Als het zionisme voor joden betekent het recht op een ei gen staat die een bijdrage wil FOTO: SP leveren aan de wereldvrede en de vrede in het Midden- Oosten, en het recht om te le ven op een manier waarbij de eigen cultuur, religie en tradi ties kunnen worden bewaard, dan kan het zionisme een ge zonde beweging worden ge noemd", aldus Mandela, die zei op die manier tegen het zionisme aan te kijken. „Maar als het zionisme bete kent dat Israël het recht heeft land te bezetten en het Pale stijnse volk op brute wijze zijn recht op zelfbepaling en ont plooiing te ontkennen, dan veroordelen we het zionisme in de scherpst mogelijke ter men", vervolgde Mandela. TILBURG De trage opkomst van het socialis me in het zuiden van ons land is niet aan de kerk te wijten. Zowel het suc ces als het falen van de socialisten en neutralen in Tilburg blijkt afhanke lijk te zijn van hun on derlinge verbondenheid, de verhouding met de landelijke organisaties, hun ingeburgerd-zijn in de plaatselijke samenle ving en hun kennis van de plaatselijke (machts- )verhoudingen. Dat valt op te maken uit het proefschrift 'Buitenstaanders in actie: socialisten en neu- traal-georganiseerden in con frontatie met de gesloten Til- burgse samenleving 1888- 1919', waarop drs. A.J.M. Wa- gemakers onlangs promoveer de aan de Katholieke Univer siteit Brabant. Wagemakers (40) is sinds 1988 coördinator van de weten schappelijke groep en de pro- dukties van het Museum voor Volkenkunde in Rotterdam. Daarvoor was hij hoofd col lectie en presentatie en waar nemend directeur van het Ne derlands Textielmuseum in Tilburg. Onder buitenstaanders ver staat Wagemakers de leden van een neutrale vakorgani satie of socialistische politieke partij. Hij onderzocht hoe ze in de Tilburgse samenleving gevestigd raken. Daarmee be doelt hij dat zonder hen niet langer beslissingen konden worden genomen over hun belangen op het werk of in de politiek. Wagemakers begint zijn onderzoek in 1888, het jaar van de oprichting van ,de Tilburgse afdeling van de Ne derlandse Bond voor Alge meen Kies- en Stemrecht, tot en met 1919, het jaar waarin zeven SDAP-ers hun intrede deden in de Tilburgse ge meenteraad. De buitenstaanders waren tot 1900 bijna uitsluitend niet-Til- burgse arbeiders van de cen trale werkplaats van de spoorwegen. Zij zochten geen aansluiting bij de Tilburgse bevolking. Na de spoorweg stakingen van 1903 kregen Tilburgers meer kansen in de organisatie. Na 1903 verloor de afdeling van de Nederlandsche Veree- niging van Spoor- en Tram wegpersoneel gaandeweg haar machtspositie ten voor dele van de rooms-katholieke vakbond St. Raphaël. De oor zaak daarvan was niet het op treden van de geestelijkheid, maar interne verdeeldheid en een conflict met de landelijke organisatie. Als buitenstaanders in de Til burgse samenleving gevestigd wilden raken, dan moesten ze door de grootste beroepsgroep, de textielarbeiders, worden geaccepteerd. De eerste sta king, in 1908 door de neutrale vakorganisatie De Eendracht uitgeroepen bij de textielfa briek Wed. J.B. de Beer en Zonen, werd een mislukking doordat de stakingsleider on voldoende kennis van. de plaatselijke machtsverhoudin gen had. In 1917 gelukt een nieuwe ac tie wel dankzij de tactiek van De Eendracht. De vakbond lokte een conflict uit toen de fabrikanten verdeeld waren, en hield onder alle omstan digheden de coalitie met de katholieke vakorganisatie St. Severus in stand. In 1919, bij de eerste verkie zingen na de invoering van het algemeen kiesrecht voor mannen, kreeg de SDAP 20 procent van de stemmen. Dat betekende volgens Wagema kers niet dat een op de vijf Tilburgers socialist geworden, maar dat velen dachten dat de SDAP hun belangen beter be hartigde dan de politieke ver eniging 'Roomsch Katholie ken'. DEN HAAG Het geloof in Jezus moet niet verstarren in vastgelegde patronen en vor men. Het is steeds nodig nieu we vormen te vinden voor het beleven en uitdragen van het geloof. Dat was drie jaar geleden een van de motieven voor de start van een nieuw religieus fenomeen: Celebra tion. Zaterdag werd in Den Haag voor het laatst de mani festatie gehouden: „je moet met een activiteit stoppen als het op hoogtepunt is", zegt Leen la Rivière, een van de organisatoren. Helemaal het hoogtepunt was het al niet meer, de zesde Celebration; in plaats van de verwachte vijf- of zesduizend jongeren kwa men maar zo'n tweeduizend jongeren naar de Houtrusthal- La Rivière, de man van de evangelisatiebeweging 'Conti nental Sound' zegt dat Cele bration drie jaar geleden van start ging als impuls voor de 'derde generatie evangelische christenen'. Na de massale evangelisatie-bewegingen in de jaren vijftig, met mens als Osborn, Hoekendijk, Kits en anderen, groeit nu een gene ratie evangelische christenen op die het elan van hun groot ouders en ouders niet meer hebben. Er dreigt verstarring onder de jeugd, vonden voor mannen uit de kring van niet kerkelijk gebonden evangeli satie-leiders. La Rivière is een van hen en samen met Peter Vlug jr. van 'Tiener Toe komst', Floyd McClung van 'Jeugd met een opdracht' en Toewijding bij de deelnemers Henk Rothuizen van de evan gelische 'Rafaël-geméenten' werd 'Celebration' opgezet. Om de verstarring tegen te gaan werden er steeds nieuwe vormen van geloofsuitingen gepresenteerd, vooral muzi kaal en meditatief. Vorig jaar werd in Amsterdam een 'christelijke optocht' gehou den, zaterdag eindigde het fe nomeen 'Celebration', na een optocht-met-spandoeken door de stad, op het Binnenhof met een gebed voor ons land. „Ie dereen gaan in Nederland te gen van alles de straat op, waarom zullen christenen niet vóór iets gaan lopen en demonstreren", aldus La Ri vière. FOTO: MILA KONVALINKA uit evangelische- en pinkster kring. Het aantal deelnemers afkomstig uit de 'grote ker ken' (inclusief de Rooms-Ka- tholieke1 Kerk) is klein. Of er een vervolg op 'Cele bration' komt is nog niet dui delijk. In de ijskast In Zuid-Afrika telt het oordeel van Nederland nog latief zwaar. Zwaarder dan vrijwel overal elders ij reld. Het betekent zeker niet dat de regering in wakker ligt van afkeurende boodschappen uit Den 1 historische banden des bloeds zijn er echter toch de van, dat veel Zuidafrikaners net een tikkeltje gevoe voor kritiek uit Holland dan uit pakweg Denemark wel hij genoeg belangrijker dingen aan zijn hoofd president De Klerk daarom best nieuwsgierig zijn politieke effect van het werkbezoek dat een park delegatie uit Nederland aan Zuid-Afrika heeft gebi I Niei vert iiiet HET bezoek op zichzelf was reeds een teken van et"~~ derde opstelling. Daar overheen kwam, toen de kai„Jl koud in Johannesburg waren geart-iveerd, een offii nodiging aan De Klerk om Nederland te bezoeken. ingetreden in de verkilde betrekkingen tussen het de apartheid en de oude bakermat, waar men altij heeft gelopen in de kritiek op dit verwerpelijke sys vraag is nu hoe snel Den Haag de temperatuur m oplopen tot bloeiende, voorjaarsachtige hoogte. I concrete vraag daarbij is of een wetsontwerp dat ni AG vesteringen in Zuid-Afrika verbiedt onder de huil standigheden nog aan het parlement moet worden legd. BlNNEN de Europese Gemeenschap is afgesproke lidstaten onverminderd druk op de Zuidafrikaanse 1 len houden, tot het moment waarop de apartheid v r afgeschaft en de zwarten de politieke en sociale ree! jpp ben gekregen die hun toekomen. Het is een duide gg en, gezien het verleden van Zuid-Afrika, de enj n Men kan nauwelijks verwachten dat een blank mini bewind van de ene dag op de andere radicaal breekt lange geschiedenis van onderdrukking en schem z mensenrechten. ft I 's PRESIDENT De Klerk heeft zich ontpopt als een kaanse evenknie van Sovjet-hervormer Gorbatsjyjg steun van een meerderheid in zijn Nationale Partijlbel een groot aantal positieve maatregelen getroffen diaft d wachting rechtvaardigen dat hij inderdaad het wqft B bewerkstelligen: Zuid-Afrika lijkt in rap tempo op jalsd' het 'one man, one vote'-systeem en daarmee naar hien' le einde van de ongelijkheid. Ego, Snisi De weg naar een 'nuwe Suid-Afrika' is echter bezj?*12 levensgevaarlijke obstakels. Niet de minste daarvf'zej bloedige twist tussen meestal ook in politiek opzicht! in: rende groepen zwarten. Het ANC van Mandela en ha-beweging van Buthelezi staan elkaar naar het de blanke regering krijgt het verwijt dat ze politii slaat uit de verdeeldheid onder de zwarten. DaT in Zuid-Afrika uiterst onfrisse dingen gebeijc geen twijfel. Dat her en der in zeer troebel water \f vist staat ook vast. Of dat voor de buitenwereld re£ zijn om vast te houden aan het sanctiebeleid, is ecf de vraag. Zelfs wie meent dat De Klerk nog onvold<jbïe< wijzen van goede trouw heeft gegeven, kan niet in|>lsti heid pleiten voor uitbreiding van de sancties. NlET stammenonderscheid of politiek verschil is de voornaamste voedingsbodem van het huidig onder de zwarten, maar armoede. Hoe langer, med volg van het sanctiebeleid, de verpaupering doorga heftiger zal het geweld worden en des te groter da een machtsgreep van blank ultra-rechts. Daarme mand gediend. pel De druk moet voorlopig op de ketel blijven, pres Klerk en zijn medestanders moeten nog heel war zetten op de weg naar werkelijke democratisering \1 Afrika. Maar intensivering van het sanctiebeleid i£jje en zal slechts een tegengesteld effect hebben. GeleidLer bouw, in eg-verband, van de huidige boycotmail moet bespreekbaar zijn volgens het principe van '\i| hoort wat'. De Nederlandse kamerleden die er nu F geweest' neigen in meerderheid tot dit standpunt. l.^r een verstandige koers en het zal Pretoria genoegen i anti-investeringswet zou in elk geval moeten blijven^ nu ligt: in de ijskast. ihad Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor inge stukken te bekorten O Rome De nogal teleurgestelde reactie van prof. H. Wegman in het artikel over de vrijheid van' de theologen is natuurlijk logisch wanneer je, zoals hij zegt, niet de hiërarchie wil aanvaarden van de RK kerk. Naar mijn mening zijn er teveel en te lang allerlei meningen ver kondigd die. een bepaalde in valshoek belichtten, maar al tijd slechts ten dele recht de den aan de leer van de kerk. De maatregel van de congre gatie voor de geloofsleer heeft 0c de bedoeling om de leer" te laten klinkei RK gelovigen. Dan ook een keer helder! ,p velen binnen de danks dat iedereen heeft op zijn eigen soordeel aangaande lijke leerstellingen, is 1 de genoemde co „plicht" te waken ov« te uitleg (lees: RK-uil de gelovigen van de kerk, waar Nedeland derdeel van uitmaakt J.H.M. Biesjot, LEIDERDORP. Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244. Postadres postbus 11, 2300 AA Leiden zoui Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17 00 u.f\# Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 L_ van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 151 Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-gi per maand f. 24,85 per maand f. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. i 3 per jaar f. 284,50 per jaar L? Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. B Advertenties y Informatie en taneven over advertenties tel. 071 -122 244. Jff Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 L Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijft 070 - 3902 702. c. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2