Deutsche Seemannsmission wil
nooit meer weg uit Rotterdam
kerk
wereld
brieven van lez
Evangelische motorrijders
houden Europees congres
Heerlen en Nijmegen
gaan samenwerking aan
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£eidóe@ou/iont
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1990 PI
Gorbatsjov gelast onderzoek naar moord op priester
MOSKOU Sovjet-president Michail Gorbatsjov heeft politie
en justitie opgedragen een „grondig onderzoek" in te stellen
naar de moord op de prominente Russisch-orthodoxe priester
Alexander Menn in Zagorsk. Dat heeft Gorbatsjovs woordvoer
der Vitaly Ignatenko dinsdag op een persconferentie meege
deeld.
Menn, die in het verleden wegeqs zijn religieuze activiteiten
was vervolgd, werd zondag gevonden in de nabijheid van zijn
huis in Zagorsk, de plaats van een beroemd en oud orthodox
klooster. Volgens de politie was de priester op een
doodgebloed nadat hij met een bijl op zijn hoofd was ge
Volgens TASS was Menn een mensenrechtenactivist en stónd
hij ook bekend als een tegenstander van anti-semitisme. Ten
tijde van het bestuur van Leonid Brezjnev was Menn volgens
TASS een dissident.
Maar Michael Rowe, van het Britse instituut Keston College
dat het religieuze leven in Oost-Europa onderzoekt, verklaarde
dat Menn eerder gezien moet worden als een evangelische acti
vist. Menn is een aantal malen opgepakt door de politie, maar
nooit lang vastgehouden, aldus Rowe.
Menn, die in 1961 tot priester gewijd werd, was een kerkhisto
ricus en theoloog. Hij schreef een aantal artikelen en boeken,
zijn populaire geschiedenis van de wereldgodsdiensten werd in
Belgie uitgegeven. „Menn was gezien bij intellectuelen omdat
hij goed kon debatteren, maar hij kon ook goede kinderboeken
schrijven", aldus Rowe.
Een idee dat niet
gevaarlijk is, verdient
überhaupt niet een
idee genoemd te
worden
Küng: nieuwe
kansen voor
religie
LEUVEN Er zijn nieu
we kansen voor de religie
en het Godsgeloof kan in
de komende decennia op
nieuw een bevrijdend ka
rakter krijgen, zowel op
het individuele vlak als
in politiek-sociaal opzicht.
Dit stelde de rooms-katholie-
ke theoloog Hans Küng
woensdagmorgen op het theo-
logencongres van het tijd
schrift Concilium in Leuven,
waar nagedacht wordt over
de uitdagingen voor kerk en
theologie in het derde milen-
nium.
Küng baseert zijn vertrouwen
op het feit dat wetenschap en
technocratie mensen stuurloos
maken en geen normen en
waarden weten aan te geven.
Alle voorspellingen over het
einde van de religie zijn vol
gens de Tübinger hoogleraar
niet uitgekomen, niet zozeer
de dood van God als wel de
dood van de mens dreigt door
de vernietiging die mensen
zelf over zich afroepen door
wapengeweld en aantasting
van het leefmilieu. Voorwaar
de voor zo'n opleving van de
religie is dat traditionele
Godsbeelden worden losgela
ten. God kan geen vader in de
hemel zijn of een naar de
mens geschapen evenbeeld en
behoefte. Evenmin is hij bo
ven of buiten de wereld
werkzaam, maar de mens en
de wereld zijn als het ware in
Hem ingebed aanwezig.
De Amerikaanse priester-
hoogleraar David Tracy uit
Chicago vreesde, dat de RK
kerk de boot dreigt te missen
door obscurantisme en door
onderdrukking van afwijken
de meningen, net zoals dit het
geval was aan het begin van
het zogeheten moderne tijd
vak, de achttiende eeuw.
Hij vreest dat de kerk, net zo
als aan het begin van het ver
lichtingstijdperk, door ver
keerde keuzen haar eigen toe
komst op het spel dreigt te
zetten. Maar evenmin is het
volgens hem uitgesloten dat
de katholieke kerk wel be
trokken is bij de opbouw van
een betere en rechtvaardiger
toekomst voor de mensheid.
Problematisch noemde Tracy
de heroplevende aandacht
voor nieuwe religieuze en
mystieke belevingsvormen.
Gaat het hier om een verzuim
van de officiële kerken, met
andere woorden verwaarlo
zen zij het mystiek contem
platieve element van het
christelijk geloof? Daarbij
vroeg Tracy zich af of die
neo-religieuze bewegingen be
vrijdend werken of opnieuw
verslavende elementen bevat
ten, waardoor de kerken op
nieuw a-politiek worden en
neutraal tegenover veel men
selijk leed. Tracy en de vele
commentatoren die op zijn
verhaal reageerden, kwamen
er niet uit.
Opmerkelijk was de speech
van de Duitse protestantse
theoloog Jtlrgen Moltmann,
auteur van de bestseller „The
ologie van de hoop". Hij leek
in zijn bijdrage aan het con
gres zijn optimisme voor een
flink deel verloren te hebben
en wel op grond van dezelfde
redenen (vernietiging van het
milieu, voortgaande belasting
van de armen in de derde we
reld door de rijken in de eer
ste wereld, de zich steeds ver
dere voortzettende, maar door
de mens steeds moeilijker be
heersbare technologie), die de
Zwitser Küng hoopvol stem
den over een mogelijke re
naissance van het Godsgeloof
door het toenemende besef
over de impasse waarin de
eenzijdige industriële samen
leving de mens heeft geleid.
Moltmanns analyse werd door
vele deelnemers van het con
gres niet gedeeld, juist niet op
grond van hun christelijk ge
loof, dat nu eenmaal de hoop
voorop stelt. De theologen uit
de derde wereld wezen daar
enboven het denken van de
westerlingen in het schema
van een moderne maatschap
pij die bezield is van het voor
uitgangsgeloof tegenover een
postmoderne maatschappij die
twijfelt aan haar eigen kun
nen en haar klassieke, door
het vooruitgangsgeloof gedra
gen waarde ter discussie stelt,
van de hand. Dit abstracte
schema ging volgens hen
voorbij aan het kardinale feit
dat de Afrikaanse en Aziati
sche landen nog volop de ge
volgen moeten verwerken
van de kolonisatie en uitbui
ting door het westen. In het
theologiseren van het westen
zagen zij bovendien opnieuw
een vorm van paternalisme,
waarin namens hen werd ge
dacht.
paul van velthoven
ROTTERDAM De
mooiste kerkdienst van
Nederland wordt elke
zondag gehouden in het
Rotterdamse Zeemans
huis. Ongeveer 60 rooms-
katholieke, orthodoxe en
protestantse mannen van
pakweg vijftien nationali
teiten vieren daar weke
lijks in een bescheiden
kapel een voluit oecume
nische dienst.
Wie op een doordeweekse dag
het Zeemanshuis binnenstapt
en er Filipino's om een flip
perkast ziet hangen en een
paar Koreaanse collega's ver
veeld naar de beeldbuis ziet
staren, krijgt niet de indruk
dat in dit gebouw aan de Wil
lemskade wekelijks een won
dertje geschiedt. Wie echter
Christian Hille hoort praten
over het werk van zijn Deut
sche Seemannsmission gaat er
een beetje in geloven.
Zondag 16 september wordt
het volgens hem helemaal
feest in het Zeemanshuis. De
flipperkasten, fruitautomaten
en televisietoestellen verdwij
nen dan uit de gemeenschap
pelijke ruimte om plaats te
maken voor de bezoekers van
de jubileumdienst voor de
honderdjarige zeemanszen
ding. De vrijdag ervoor heeft
prins Claus in het internatio
nale zeemanscentrum 'Hey-
plaat' het startschot gegeven
voor de officiële herdenking.
De jubileumviering is voor de
zes medewerkers van de
Deutsche Seemannsmission
een mooie gelegenheid om de
buitenwacht te laten zien dat
hun organisatie springlevend
is. Toen de Seemannsmission
in 1984 het laatste eigen zee
manshuis moest sluiten, zagen
velen de toekomst donker in.
Twee jaar later kreeg de orga
nisatie echter samen met Ne
derlandse, Britse en Filipijnse
zeemanszendingen onderdak
in het Zeemanshuis Rotter
dam en brak een nieuwe pe
riode in haar bewogen ge
schiedenis aan.
De meeste tijd van Christian
Hille en de zijnen zit niet in
de organisatie van internatio
nale kerkdiensten, maar in
het bezoeken van de mensen
aan boord. Zij beperken zich
niet tot Duitse schepen; ook
als een schip onder de 'goed
kope' Panamese of Cyprioti
sche vlag vaart maar een
Duitse eigenaar heeft, staat
het op Hilles lijst. In 1988 wa
ren dat maar liefst 16.000 van
de 33.000 schepen die de we
reldhaven aandeden.
Christian Hille: nooit meer weg uit Rotterdam
„De cijfers bewijzen hoe be
langrijk Rotterdam voor onze
Duitse economie is. Hamburg
en Antwerpen verbleken
hierbij", aldus Hille. Zijn
werkgever, de Evangelische
Kerk in Duitsland, heeft in de
Hollandse haven niet voor
niets de meeste medewerkers
geïnstalleerd. Zij dragen de
naam 'diakon', wat betekent
dat zij niet alleen een theolo
gische, maar ook een sociale
studie achter de rug hebben.
Vertrouwen
Bij hun boordbezoeken heb
ben de 'diakonen' hun pasto
rale en sociale vaardigheden
hard nodig. Zij krijgen te ma
ken met de meest uiteenlo
pende problemen van opva
renden die gedurende lange
tijd in een zeer beperkte
ruimte met elkaar hebben
moeten leven. De zeelieden
bedenken zich wel twee keer
voor ze hun persoonlijke pro
blemen aan een collega ver
tellen en klampen daarom
graag de 'Seemannspfarrer'
aan.
Hille staat keer op keer ver
steld van het vertrouwen dat
de opvarenden hem schen
ken. „De zeemannen weten
wie wij zijn. Er is van genera
tie op generatie een vertrou
wensrelatie gegroeid. Wij zijn
graag geziene gasten aan
boord. De gesprekken zijn
open en eerlijk", aldus de 41-
jarige Hille, die dat duidelijk
niet verwacht had toen hij
vijf jaar geleden voor Rotter
dam koos.
Het belangrijkste dat Hille
aan boord brengt is niet het
Evangelie of een andere
boodschap van de kerk, maar
zijn eigen tijd. Hij komt vaak
tegelijk binnen met douane,
politie en andere overheids
dienaren en vindt het belang
rijk dat de zeemannen bij zijn
binnenkomst zeggen: „Hé
daar heb je eindelijk iemand
die niks van ons hoeft."
Het werk van de Seemanns
mission is volledig internatio
naal, zegt Hille. Hij gaat niet
alleen aan boord voor de
Duitsers, maar ook voor de
Filipijnen, Koreanen en Polen
die als goedkope werkkrach
ten veruit in de meerderheid
FOTO: ANP
zijn. De 'diakon' is luthers,
maar vergeet dat geregeld als
hij rooms-katholieken aan
boord de biecht afneemt.
Door de vele nationaliteiten
aan boord en de daarbij ho
rende taalbarrières bestaat er
een grote eenzaamheid onder
de opvarenden. Hille merkt
ook geregeld grote angst voor
het leven „aan de wal", dat ze
door verlies van sociale con
tacten steeds moeilijker vin
den. Hij biedt informatie aan
over uitgaansmogelijkheden
en raadt bij gelegenheid aan
om vooral de condooms niet
te vergeten.
Onder de Duitsers leefde de
laatste jaren de vrees het
werk te verliezen aan de veel
goedkopere buitenlanders.
Hille wordt telkens gecon
fronteerd met hun vooroorde
len tegen deze mensen en
probeert duidelijk te maken
dat het kwaad in het interna
tionale economische systeem
zit en dat „die Filipijn die ook
zijn vrouw en kinderen ach
ter moest laten, geen verwijt
kan worden gemaakt".
Uiteraard zijn er ook de ge
sprekken over kerk en geloof,
al dan niet ingegeven door de
diverse godsdienstige praktij
ken aan boord. Daarnaast is
de pastor regelaar: hij zorgt
voor een tijdelijk opvangadres
voor een alcohol-verslaafde
zeeman, of treedt op als inter
mediair tussen de Duitse ka
pitein en zijn vrouw die al
lange tijd niks van zich heeft
laten horen.
Kerkdienst
Zaterdagavond gaan mede
werkers van de Seemanns
mission de schepen langs om
de opvarenden uit te nodigen
voor de zondagse kerkdienst.
Als de uitnodiging wordt aan
genomen, staat er de volgende
dag een busje voor het schip
om de belangstellenden naar
het Zeemanshuis te brengen,
waar samen met de Neder
landse koopvaardiipastoraten
de mooiste kerkdienst van
Nederland wordt gehouden.
Dé samenwerking met de Ne
derlandse organisaties ver
loopt prima, aldus Hille. Zij
leggen zich meer toe op het
pastoraat, terwijl de See
mannsmission tevens namens
de Duitse overheid een deel
van het maatschappelijk werk
onder de zeevarenden voor
haar rekening neemt. In te
genstelling tot de Nederlandse
organisaties, heeft de See-
mansmission geen last van fi
nanciële problemen, omdat zij
riiet alleen door de kerken,
maar ook door de overheid en
de reders wordt ondersteund.
De Seemannsmission, die
haar werk in 1890 aan de
Leuvehaven begon en daarna
acht keer verhuisde, ziet de
toekomst dan ook met een ge
rust hart tegemoet. Flexibili
teit is volgens Hille het be
langrijkste in de opstelling
van „de kerk in de haven".
„De haven, de economie en de
techniek veranderen heel snel
en wij zullen mee moeten
veranderen. De haven ver
plaatst zich steeds meer naar
het westen en de kerk moet
meeverhuizen".
Het werk is daarom in het re
cente verleden al voor een be
langrijk deel verplaatst naar
het Seamen's Centre 'Hey-
plaat' in de Waalhaven en het
Zeemans- en Sportcentrum
'De Beer' tussen Rozenburg
en de Maasvlakte. „De haven
verdwijnt steeds meer uit Rot
terdam", zegt Hille. Hij wijst
weemoedig naar de Wilhelmi-
nakade en de Rijnhaven,
waar de gemeente Rotterdam
woningbouw heeft gepland.
„Maar onze pastorale op
dracht blijft".
BERT VAN DER KRUK
ROTTERDAM De
Evangelische Motorclub
'Psalm 23' houdt van 14
tot en met 16 september
voor het eerst een inter
nationale bijeenkomst in
Nederland. De bijeen
komst zal worden bezocht
door motorrijders uit
Noorwegen, Denemar
ken, Groot-Brittannië,
Duitsland, Zwitserland en
Nederland, die zich heb
ben verenigd in de 'Euro
pean Motorcyclists for
Christ'.
Omdat het de eerste keer is
dat de Evangelische Motor
club buitenlandse motorrij
ders ontvangt en het vooral
om kennismaking gaat, is ge
kozen voor een besloten bij
eenkomst, schrijft voorzitter
Paul Laman uit Rotterdam.
Het doel is om „gezamenlijk
een tijd van vriendschap, lof
prijzing en aanbidding te de
len". De plaats van de „unie
ke" ontmoeting geeft Laman
liever niet prijs.
De motorclub hoopt dat de in
ternationale bijeenkomst er
toe bijdraagt dat ook in ande
re Europese landen clubs
worden opgericht die het
Evangelie onder motorrijders
willen uitdragen. De Neder
landse club, die inmiddels
ruim veertig leden telt, werd
acht jaar geleden opgericht
onder de naam 'Psalm 23'
(„De Heer is mijn Herder").
De Psalm heeft volgens La
man weinig met motorrijden
te maken, maar des te meer
met de manier waarop de le
den van de club christen wil
len zijn.
De leden van 'Psalm 23' hou
den regelmatig evangelisatie
bijeenkomsten in het land en
bezoeken manifestaties als de
TT in Assen. Komend week
end maken zij samen met an
dere deelnemers aan de inter
nationale bijeenkomst onder
meer een toerrit over de Ve-
luwe. Zondag is er een geza
menlijke kerkdienst.
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomen naar Oud-Vossemeer
D.A. Snijder te Abbenbroek (part
time) (verbeterd bericht). Bedankt
voor Baambrugge J. de Haan te Ze
venhoven. Aangenomen naar Op-
steriand-Noord H. Rietman, kand. te
Assen. Bedankt voor Oud-Vosse
meer D.A. Snijder te Abbenbroek
(part-time).
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Vriezenveen drs. W. den
Braber te Vries;
te Almelo drs. R.S. van Dijk te Noord
Scharwoude, die dit beroep heeft
aangenomen.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Heemse en te ZwIJn-
drecht J.J. Schreuder, l.l. zend.pred.
te Curacao, verbonden aan de kerk
van Rijnsburg, wonende te Bunscho
ten-Spakenburg; te Rotterdam-Oost
A. van Houdt te Enschede-Noord.
Remonstrantse Broederschap
Beroepen te Alkmaar (part-time) en
te Zaanstreek (part-time) mw. E.M.
Plantier, eervol ontheven hervormd
predikant te Amsterdam, die deze
beroepen heeft aangenomen.
Kerkelijk protest tegen
subsidiestop Kerk en Wereld
AMERSFOORT De Raad
van Kerken in Nederland
heeft bij minister D'Ancona
van WVC geprotesteerd tegen
de beëindiging van de subsi
die aan het hervormde vor
mingsinstituut Kerk en We
reld te Driebergen. De subsi
diestop betekent het „verlies
van sterk inhoudelijk vor
mingswerk onder achter
standsgroepen", schrijft het
bestuur van de Raad.
Kerk en Wereld is volgens de
Raad „een uniek steunpunt"
voor vorming en ontwikke
ling van migrantenorganisa
ties, vrouwengroepen en orga
nisaties voor homoseksuelen
en aidspatiënten. Het ministe
rie benadeelt deze groepen nu
en haalt tevens de belangrijk
ste peiler onder het maat
schappelijk activeringswerk
van de kerken weg.
De Raad vindt het „moeilijk
te begrijpen" dat de regering
enerzijds pleit voor maat
schappelijke verantwoorde
lijkheid en sociale vernieu
wing en anderzijds „de instru
menten daartoe van vakcen
trales en kerken, die zoveel
vrijwilligers inzetten voor de
toekomst en kwaliteit van de
samenleving, aanzienlijk ver
zwakt".
HEERLEN De Univer
siteit voor Theologie en
Pastoraat (UTP) in Heer
len en de Katholieke
Universiteit Nijmegen
blijven streven naar één
faculteit godgeleerdheid
in Nijmegen, waarvan de
eerste jaren van de oplei
ding op twee plaatsen,
Nijmegen en Heerlen,
worden verzorgd.
Dat zei prof. dr. A. Blijle-
vens, rector van de UTP
maandagavond in Heer
len bij de opening van
het academisch jaar.
Bij de samenwerking moet
een concept worden gehan
teerd dat probleemloze door
stroming van Heerlense stu
denten naar elders garan
deert, maar dat ook ruimte
biedt voor verschil in onder
delen. De UTP wil verder
blijven zoeken naar mogelijk
heden om haar typische kleur
en verworvenheden te behou
den in de tweede fase van de
beoogde opleiding binnen die
ene faculteit, met speciale
aandacht voor onderwijsver
nieuwingen.
Blijlevens deelde mee verno
men te nomen dat minister
Ritzen van onderwijs en we
tenschappen eind deze maand
een ministeriële adviescom
missie zal instellen met be
trekking tot de structurele po
sitie van het theologisch on
derwijs en onderzoek in Ne
derland.
In het afgelopen academisch
jaar heeft de UTP opmerke
lijk veel promoties geboekt,
hetgeen in het komende jaar
weer het geval zal zijn. Voor
de voorzitter van de Verken
ningscommissie Godgeleerd
heid, prof. dr. L. Smits, beves
tigt dit zijn prognose dat het
resultaat van het onderzoek
ten aanzien van dé UTP veel
gunstiger zou zijn uitgevallen
wanneer de verkenningscom
missie enkele jaren later met
haar onderzoek was gestart.
De UTP telde verleden jaar
153 studenten. Het aantal
nieuwe inschrijvingen be
droeg 24 en het aantal docto
raal examens 11. Blijlevens
kondigde met betrekking tot
het algemeen gewaardeerde
vak missiologie aan, dat ge
zocht wordt naar mogelijkhe
den om een para-universitair
instituut voor onderzoek en
serviceverlening op te rich
ten, waarin de eigenheden
van de UTP behouden blij
ven.
Bidstond Wassenaar voor situatie Midden-Oosten
WASSENAAR In de gereformeerde Zijllaankerk in Wasse
naar wordt morgenavond een oecumenische bidstond gehou
den voor de situatie in het Midden-Oosten. De Raad van Ker
ken in Wassenaar heeft zich achter het initiatief van enkele
christenen in Wassenaar gesteld en organiseert de bijeenkomst.
Vertegenwoordigers van diverse kerken verlenen hun mede
werking. Er wordt aandacht gevraagd voor vijf punten: onge
rechtigheid, religieus fanatisme, machtsmisbruik, verantwoor
delijkheid en de
half acht open.
In het Koninkrijk
In het verleden is weieens half-cynisch, half-ver|Jv
digd gereageerd op de opvallende behoefte van Netur
bewindslieden om, zodra de dagen in ons land kortepn
der worden, een werkbezoek te brengen aan de Neijdoi
Antillen en Aruba. Ze zijn niet de enigen die gedp^
zijn van de tropische eilanden met hun wuivende®eI
blauwe zee en blinkend witte stranden. Het aantal 11 r
ders dat zijn vakantie doorbrengt op deze laatste stubi
land overzee' stijgt al jaren explosief. Zelfs groot-r alt,
der Van der Valk heeft er een bedrijf en is van pla$nc
gasten goedkoper dan de KLM naar het Caril;ou
bied te vliegen.
DEZE week verblijft minister van justitie Hirsch|
de Antillen. Niet als toerist of toeristisch ministerial!
zijn hoedanigheid van minister voor Antilliaanse
baanse zaken. Maandagavond hield hij er een beUr
kende rede over „De toekomst van het Koninkrijk
gezegd kwam de inhoud er op neer dat de koninkiJ
tussen Nederland en de eilanden, als het aan Den lil
beter niet verbroken kan worden. Als de bewonen
Nederlandse Antillen en Aruba er, bijvoorbeeld in U.]
rendum, voor kiezen de „op beginselen van vrijheidj
democratie gebaseerde constitutionele orde te besteru^
te bevestigen", dan zal de Haagse politiek niet dwaLe
Minister Hirsch Baiin zei in zijn toespraak datjde
kelijkheid lang niet altijd heeft geleid tot een demdt
en sociale rechtsstaat. Zonder het land te noemen wfle
lijk dat hij hierbij op Suriname doelde. Het land wenkt
door het toenmalige kabinet Den Uyl de onafhanlft j
min of meer opgedrongen. Suriname kreeg daarbij it
den handdruk van enkele miljarden guldens en is d
de versukkeling geraakt. Tien jaar geleden grepen c
ren de macht en het in potentie vruchtbare en i
leeft sindsdien van de buitenlandse hulp en de vo<
ketten uit Nederland.
Het is mede het afschrikwekkend voorbeeld van ij
dat de huidige Nederlandse regering ertoe heeft doeju:
ten het zelfbeschikkingsrecht realistischer en prakjr
benaderen. Bovendien is de tijdgeest duidelijk v^L
Waar een band als die tussen Nederland en de Ari^j
Aruba in de jaren zeventig nog werd gezien als neo-L
worden dergelijke betrekkingen, mits gebaseerd op
keuze van de betrokken bevolkingen, tegenwoordig^
gerespecteerd.
jru
HlERMEE is de discussie echter niet gesloten. Op fa
len bestaat nog verdeeldheid, onder meer over de i,
Curasao net als Aruba een aparte positie mag innemje^
het als een 'grote broer' over de veel kleinere eilajij
moeten waken. Terecht echter heeft minister Hirgit
een splitsing in drie, vier of vijf aparte landen ona£r
baar genoemd. Daarmee zou de zo gewenste stabilitP
worden gedaan. Maar ook voor de financiële relatPaa
Nederland en de Antillen en Aruba zal het in starlij
van het koninkrijksverband niet zonder gevolgenie i
blijven. Vooral Curasao, St. Maarten en Aruba zdm
minder steun moeten leren leven. Minder draagkrai*3
landen als Saba, St. Eustatius en in iets mindere Dcr
Bonaire moeten juist wèl op Den Haag kunnen reket
dat betreft zal het koninkrijk-nieuwe-stijl wellicht eva
lijker inslag krijgen. Maar met meer helderheid oveiar
en plichten binnen het Koninkrijk der Nederlandfbo
saldo meer gewonnen dan met een geforceerde onP
lijkheid. Die les van Suriname is in elk geval geleedi
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingi
stukken te bekorten.
Mariaverering (4)
Het is merkwaardig hoeveel
misverstand er nog altijd be
staat over de verering van Ma
ria. In een ingezonden brief
wordt zelfs gesteld, dat die
volgens de bijbel verboden zou
zijn. Dat klopt van geen kant
en het is nog absurder, als in
dat verband zelfs het woord
„afgoderij" wordt gebruikt.
Natuurlijk kunnen en mogen
wij Maria niet aanbidden,
want aanbidding is alleen God
voorbehouden. Maria heeft dat
diep gevoeld: niemand wist
beter dan zij, dat God Haar en
ons enige einddoel is. Ze was
geen rivale van Jezus, ze be
concurreerde Hem nooit.
Daarom heeft de kerk Haar,
de hulp der christenen, dan
ook altijd terecht gevraagd,
ons tot verbondenheid en een
wording met God te brengen.
En Zij is in al Haar eenvoud
en bescheidenheid degene, die
ons daarbij het beste helpen
kan. Haar eerste antwoord aan
God was immers: „Ecce, ancil-
la Domini", wat vrij vertaald
betekent: „Ik wil alles doen,
wat Gij van Mij vraagt". De
laatste vijf jaar zijn mijn
vrouw en ik driemaal in Lour-
des geweest, een pl$ i
Maria toch wel jen
wordt vereerd. Wat kch
ons gedaan? Wel on^en
wen op en liefde tome
hoge mate versterkt.' ei
het bewijs, dat Marii ai
goed en heilzaam is. «als
G.A. van der Valk, en,
DEN HAAG. be
BZN
BZN mag niet na'ar i
ka, aldus een parlf
van Groen Links. Der
boycot van dat land zi
doorbroken worden.
is weer nodig, om te|
dat de oer-tropischiG
steeds verder kunneneel
ken" in het sub-troj!bri
dus niet zo „donken de
Afrika. Ware het nief
diger, ernaar te strevi
tropengordel vollei"
hoort aan, uitsluitemfirfc
nature daar
„Tropiërs"? Dan zoujer
schijnlijk voor dezen [tig
der reden zijn, om
dere zones te begej.
boycot van tropisch-j
dukten zou hier 'n i
bijdrage aan kunnen
N. Pleumekers,
DEN HAAG.
£eidóe<
Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon 071 - 122 244
Postadres, postbus 11. 2300 AA Leiden.
Abonnee service li
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u L
Nabezorging a
Telefoon: 071 - 122 248 F
van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19 00 u op za van 14.00 tot 151.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-gi
per maand f. 24,85 per maand f.
per kwartaal 74,10 per kwartaal f.
per jaar f. 284,50 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 -134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rij:
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
i-
