Broeders en zusters, wij zijn
Rotterdams Philharmonisch
op een Engelse teaparty
ZIJNE HEILIGHEID DE DALAI LAMA SPREEKT:
1<
gL
vanavc
I
Kr
Bond vreest verlies 60 banen bij orkesten
Touche kunstprijs
voor Stan Roukens
MIUEUVERVUIUNCSTAATNOGNIETINDECESCHIEDENISBOEKJES.DE KRANT WEET ER MEERVAN.
BINNENLAND/BUITENLAND
CeidaeSowo/ttt
MAANDAG
10 SEPTEMBER 1990 t
British Airways wil
belang in Interflug
HAMBURG De Britse luchtvaartmaat
schappij British Airways wil een belang
van 49 procent nemen in de Oostduitse
branchegenoot Interflug en daarmee naast
,-het Westduitse Lufthansa optreden als
tweede maatschappij in het Duitse binnen
landse vliegverkeer, aldus het Westduitse
weekblad Der Spiegel. BA heeft tegenover
de Duitse autoriteiten de bereidheid uitge
sproken in de beoogde samenwerking nog
een partner op te nemen die de vluchten
van de Britse maatschappij op Berlijn zou
kunnen overnemen. De Britten garande
ren de werkgelegenheid bij Interflug zo
veel mogelijk intact te zullen laten. Luft
hansa kwam in januari met Interflug over
een een belang van 26 procent te nemen.
Dat stuitte echter op bezwaren van het
Westduitse kartelbureau.
Partijen Kampuchea
aanvaarden VN-plan
JAKARTA De strijdende
partijen in Kampuchea hebben
er in Jakarta mee ingestemd
een plan van de vijf permanen
te leden van de Veiligheidsraad
te aanvaarden als basis om te
pogen een oplossing te vinden
voor de burgeroorlog. Zij zullen
zich nu verder concentreren op
de samenstelling van een Op
perste Nationale Raad, waarin
alle vier partijen vertegenwoor
digd zijn. Volgens het VN-vre
desplan zal deze raad vervol
gens de zetel van Kampuchea in
de Algemene Vergadering van
de VN moeten aan bezetten en
de macht symbolisch overdra
gen aan de VN.
Neergeschoten
Doe vervangen
LONDEN De commandant van
de paleiswacht van de Liberiaanse
president Samuel Doe, generaal Da
vid Nimley, is aangesteld als leider
van een interim-regering in Liberia,
zo is gisteren in Londen gemeld
door de BBC. Doe werd volgens de
BBC gisteren gevangen genomen
door rebellen onder leiding van
Prince Johnson. Doe en Johnson
bevonden zich volgens het bericht
in het hoofdkwartier van de Westa-
frikaanse vredesmacht in de hoofd
stad Monrovia toen als gevolg van
een ruzie een gevecht uitbrak tus
sen troepen van Johnson en Doe.
Daarbij vielen 64 doden, meest lijf
wachten van Doe. De president
raakte zelf aan de benen gewond.
Weer aanslag op
Corsica
AJACCIO Vijf mannen hebben
gisteren op een bouwterrein op het
Franse eiland Corsica een villa opge
blazen. Het was de tweede aanslag
van deze aard in twee dagen. De
mannen bonden de bewoners van
twee huizen vast en plaatsten in elk
gebouw explosieven. Slechts één van
de twee bommen ontplofte en ver
oorzaakte ernstige schade. Net als op
vrijdag raakte niemand gewond en
werd de aanslag niet opgeëist. De
aanslagen vertonen gelijkenis met
eerdere acties van guerrillastrijders
die streven naar onafhankelijkheid.
De separatisten verzetten zich tegen
projectontwikkelaars die van Corsica
een toeristisch paradijs willen maken.
PLO brengt Abu Nidal
slag toe in Libanon
SIDON Leden van de Fatah-
factie van PLO-leider Yasser
Arafat hebben gisteren ver
klaard dat ze de aanhangers
hebben verslagen van de Fatah-
Revolutionaire Raad van terro
ristenleider Abu Nidal in het
Palestijnse vluchtelingenkamp
Ein El-Hilweh in de Libanese
stad Sidon. Volgens de politie
kwamen ten minste 75 mensen
om en raakten meer dan 200 ge
wond bij de twaalf uur durende
gevechten. „We hebben de on
betwiste heerschappij tot stand
gebracht over alle vluchtelin
genkampen in Sidon en de rest
van Zuid-Libanon", aldus een
hoge medewerker van Arafat.
„Sovjetunie
wijzigt naam"
MOSKOU De Sovjetu
licht het woord 'socialist^]
vallen .in haar officiëlek j
van Socialistische Sovi«jni
ken. Radio Moskou heeftjne
gemeld. De USSR zou kuj.
den herdoopt in Unie vaicL
Sovjet Republieken. DenLf
vijftien republieken hebL
lopen maanden wetten l„,
uitgevaardigd waarin zij^j
men van het centrale geLaj.
kou. Een andere varii j
schrappen van 'sovjet', eite
op verzet stuit bij sommi^
listische bewegingen. In cLa]
de naam Unie van Soeve;r_
listische Staten kunnen j
dus Radio Moskou.
De Dalai Lama: „Geweld gebruiken in de Golf-crisis heeft mis
schien eerst wel een positief effect, maar niet op de lange ter
mijn". foto: e. van dorp
AMSTERDAM De
veertiende reïncarnatie
van Avalokiteshvara, de
Tibetaanse oergod van het
mededogen, steekt een
vinger in zijn oor en
draait die in het rond. De
boddhisattva, die de staat
van verlichting heeft uit
gesteld om de lijdende
mensheid bij te staan, be
kijkt vervolgens aandach
tig het resultaat van zijn
graafwerk. Intussen
spreekt hij voort over lief
de en mededogen, en de
zaal lacht. Zelf lacht hij
ook, want hij is een opge
wekt wezen, deze Dalai
Lama. „Broeders en zus
ters", zegt hij, „wij zijn
één".
Zijn eigenlijke naam is Lhamo
Thondup en hij werd in 1935
in het dorp Takster in Tibet
geboren. Nadat hij in 1939
door een commissie van wijze
mannen 'herkend' werd als de
reïncarnatie van de vorige Da
lai Lama, werd Lhamo Thon
dup de veertiende geestelijke
en wereldlijke leider van Ti
bet. Zelf ziet hij zich als „een
gewoon mens, toevallig een
Tibetaan, die een boeddhisti
sche monnik wil zijn" en als
hij in Amsterdam een lezing
houdt over geweldloosheid en
liefde, pulkt hij onbekommerd
in zijn oor.
Vrijdag kwam hij op Schiphol
aan, zaterdag opende hij het
symposium 'Art Meets Science
and Spirituality in a Changing
Economy', gisteren kreeg hij
het eerste gedrukte exemplaar
van zijn autobiografie gepre
senteerd en gaf hij een lezing
in de RAI, vandaag spreekt hij
op dat door hem geopende
symposium en morgen ver
trekt hij naar Londen. De god
koning heeft het druk, evenals
zijn Nederlandse volgelingen
die de afgelopen dagen geen
woord van hem wilden mis-
Wie zaterdag de opening van
het pretentieuze symposium
over 'de ontmoeting van
kunst, wetenschap en spiritua
liteit in een veranderende eco
nomie' wilde bijwonen, moest
daarvoor elfhonderd gulden
(exclusief btw) betalen. De
aula van de Universiteit van
Amsterdam, een voormalig
kerkgebouw, zat desondanks
stampvol. Daar hadden de 22
bedrijven die dit symposium,
dat duurt tot en met vrijdag,
sponsoren wel voor gezorgd.
Waar gaat het allemaal om?
Dat legde P. Fentener van
Vlissingen, SHV-topman en
voorzitter van het comité van
aanbeveling, aldus uit: Er
heeft zich een rampzalige
scheiding tussen wetenscha
p/economie en samenleving
voorgedaan. Kunst en spiritua
liteit kunnen die scheiding op
heffen, wetenschappers en
economen bewust maken van
hun verantwoordelijkheid en
daarmee een bijdrage leveren
aan het oplossen van de mi-
Kunstenbond boos over subsidie
AMSTERDAM De Kunstenbond FNV is boos op
de gemeente Amsterdam en het ministerie van
WVC omdat die op onverantwoorde wijze zouden
omspringen met gemeenschapsgeld. De woede geldt
de subsidies voor het symposium 'Arts meets scien
ce and spirituality in a changing society'. Belang-'
stellenden moeten, aldus de bond, voor de gepro
grammeerde paneldiscussie een entreeprijs van 1000
gulden betalen en voor deelname aan het hele sym
posium 4000 gulden. Dat maakt het gebeuren tot
een bijeenkomst met een zeer besloten karakter, al
dus de FNV, waaraan veel Nederlandse kunste
naars en andere belangstellenden met een smalle
beurs niet kunnen deelnemen.
lieuproblematiek, de kloof tus
sen arm en rijk en de bewape
ning. Als we wereldwijd maar
naar elkaar willen luisteren en
van elkaar willen leren, zei
Fentener van Vlissingen. (In
een interview vertelde hij dat
zijn bedrijf dit in praktijk
brengt door bijvoorbeeld in
Thailand overeenkomstig de
lokale gewoonte een waarzeg
ger te raadplegen teneinde de
juiste vestigingsplaats van een
Makro te bepalen.)
In zijn openingswoord wees
ook de Dalai Lama, bij wiens
binnenkomst het publiek was
gaan staan, op de kwalijke ge
volgen van de scheiding tus
sen, vgrof uitgedrukt, economie
en moraal. „Onze eeuw heeft
ons op technologisch gebied
veel goeds gebracht", zei hij.
„Maar tegelijkertijd lijden
meer mensen dan ooit onder
oorlog en honger. We missen
iets. Bij alle ontwikkeling van
het materiële zijn we het im
materiële uit het oog verloren.
Sommige wetenschappers ont
kennen het zelfs volkomen.
Dat veroorzaakt onevenwich
tigheid en die is niet gezond.
Zoals het voor een individu
belangrijk is evenzeer zorg te
dragen voor zijn fysieke als
voor zijn mentale gezondheid,
zo geldt dat ook voor de sa
menleving".
De Dalai Lama is als god-ko
ning niet alleen een belangrijk
spiritueel leider, maar ook een
belangrijk personage op het
politieke toneel. Hij moest zijn
land in 1959 ontvluchten, na
dat hij negen jaar lang had
moeten toezien hoe de Chine
zen (die Tibet in 1949 bezetten)
zijn land en volk in bezit hiel
den. Vanuit India leidt hij
sindsdien de Tibetaanse rege
ring in ballingschap. Vorig
jaar kreeg hij de Nobelprijs
voor de Vrede vanwege zijn
strijd voor een geweldloze en
rechtvaardige ommekeer in
zijn land. Mocht Tibet ooit de
vrijheid beleven, dan zal het
een democratie worden, waar
in hij, de Dalai Lama, geen lei
dende rol zal vervullen, zo zei
hij gisteren in Amsterdam.
„Dat zou het particulier initia
tief maar ontmoedigen".
De Dalai Lama gaat ernstig
gebukt onder het lot van zijn
volk, dat onder de Chinezen
heeft te maken met een ge
welddadige onderdrukking.
Het land is verwoest, de bur
gers worden kort gehouden
door de dreiging van marte
ling en moord. „Er bevinden
zich 250.000 tot 300.000 Chine
se militairen in Tibet en dat
aantal neemt toe", aldus de
Dalai Lama. „Maar gevaarlij
ker is nog de bevolkingspoli
tiek van China, die nu al tot
gevolg heeft dat de Tibetanen
een minderheid vormen in
hun eigen land. Dat maakt
onze strijd extra moeilijk. Na
tuurlijk blijft volledige onaf
hankelijkheid ons ideaal. Maar
vanwege het lijden van mijn
volk heb ik de verantwoorde
lijkheid genomen een vijfpun
tenplan aan China voor te stel-
[I
eer>
len, waarin geen c I
scheiding van Chi'J
nomen. Er is nog
reactie op gekom*
Tibet ook voor Chi
bleem en ik verwjiz<
vroeger of later wefc
beuren. Tenslotte d
dereen dat de BenjC
zo sterk was als jei
waar hij op geb
maar de kracht varin
lijke geest bleek tfiï
geeft hoop voor Tilik
De Dalai Lama veijto
dat het verschil tusrai
terse reactie op cL^
van Tibet en die v, x
niet alleen te wijtf
veranderende tijde#01
aan het feit dat K
klein land is met
Tibet een groot lfte'
olie. Het militair |ks
toon in de Perzfce
noemde hij ongelige
boeddhist ben ik tefjfc
als instrument. Ik n v
nen dat het in de Tf"
reldoorlog heeft gite
bescherming van 6e
en om de nazi's Pu
maar in de gevallij^
daarna werd aang#U'
het volstrekt nujte
denk dat de weg vf>b:
loosheid een veilige'
Als nu geweld worj'd
tegen Irak, kan din
korte-termijneffect ->lf
maar het slaat zfe
wonden dat het ope
termijn alleen ma<
resultaat zal hebber
STEVO AK_
KUNST/RTV
Ffer
II
Brief
Hindenburg
Een in Nederland
geposte brief aan
ene mr. Donald C.
Rose in de
Amerikaanse
staat Missouri zal
naar verwachting
zo'n 10.000
gulden
opbrengen op
een veiling in
Wiesbaden.
Reden: de brief
bevond zich aan
boord van de
Hindenburg, het
luchtschip dat in
1937 bij
aankomst in
Amerika in brand
vloog. Op de brief
bevinden zich zes
postzegels van
twaalfenhalve
cent, uitgegeven
ter gelegenheid
van de
Wereldjamboree.
Ze dragen hét
poststempel
Amsterdam.
AMSTERDAM Als mi
nister D'Ancona van cul
tuur haar nieuwe bekosti
gingssystematiek voor or-
kesten doorzet, zullen er
struktureel 60 orkest-ba
nen verdwijnen. Dat
vreest de Nederlandse
Toonkunstenaarsbond
(NTB).
De bond heeft de Tweede Ka
mer inmiddels gevraagd niet
akkoord te gaan met de plan
nen van de minister. Het gaat
in de eerste plaats om de in
voering van de zogenoemde
normbetrekking. De minister
gaat volgens de NTB alleen uit
van werkzaamheden als con
certen en niet van de arbeids
tijd gemeten in uren, gemaakt
tijdens bij voorbeeld het rei
zen. Daardoor zouden sommi
ge musici straks niet meer
voor een volle baan worden
betaald en eigenlijk houdt het
dus ook een verlaging van de
subsidie in. De CAO's van de
orkestmusici houden wel met
beide gegevens rekening.
Een andere kwaaddoener is
volgens de NTB het plan om
de overhead, de algemene be
drijfskosten, te stroomlijnen.
De minister wil overgaan tot
normering van de overhead.
Volgens de NTB is uit een
analyse gebleken dat dat niet
gaat: de overheadkosten van
de verschillende kosten zijn
domweg niet gelijk te trekken.
De voorgestelde systematiek
houdt daarmee géén rekening
en zou dus alleen maar wille
keur tot gevolg hebben.
De kwestie wordt op 12 sep
tember aan de orde in de
Tweede Kamercommissie
Welzijn en Cultuur.
Rotterdams Philharmonisch Orkest
met een Engels programma onder
leiding van gastdirigent Jac van
Steen. Solist de violist Kees Hüls-
mann. Zondagmiddag, De Doelen
Rotterdam.
ROTTERDAM De kop is er
af. Met concerten op zaterdag
avond en zondagmiddag start
te het Rotterdams Philharmo
nisch Orkest het afgelopen
weekeinde het seizoen met een
programma gewijd aan Engel
se componisten. Het gebodene
zou zo uit een Londens Prom-
concert kunnen zijn weggelo
pen, zij waren er allemaal: El-
gar, Vaughan Williams, Wal
ton, Bax, Britten en Peter
Maxwell Davies.
Het waren niet stuk voor stuk
meesterwerkjes die gastdiri
gent Jac van Steen het publiek
voorzette, maar toch was het
aangenaam verpozen in De
Doelen. Echt veeleisend voor
de toehoorder zijn genoemde
componisten niet en ook de or
kestleden worden niet of nau
welijks voor problemen ge
steld. Zo'n ouverture Cockaig
ne, door Elgar bij de opmaat
van deze eeuw gecomponeerd,
is meer breedsprakig dan pro
blematisch, een wat uitvoerig
verhaal over een middagje in
een Engels park. William Wal
ton schreef rond 1968 een
feestwerk voor de jarige New
York Philharmonic, het ca
deau kreeg de naam Capriccio
Burlesco. De geschiedenis ver
meldt niet of het Amerikaanse
orkest het werk na het jubile
um nog veel heeft uitgevoerd.
Dat Jac van Steen het in Rot
terdam wel deed is een goede
zaak want Walton beheerst het
vakwerk en schreef klinkende
muziek.
Arnold Bax gaat er in zijn Tin-
tagel eens goed voor zitten om
te vertellen over de sfeer van
dit plaatsje in Cornwall en
over de Keltische cultuur. Tij
dens die muzikale vertelling
lijkt hij nogal eens de draad
kwijt te raken en daardoor
kost wat hij ook in vijf minu
ten had kunnen zeggen nu een
kwartier. De echte meesters
werden voor het laatst be
waard: Benjamin Britten en
zijn Young Person's Guide to
the Orchestra en het vijf jaar
geleden door Peter Maxwell
Davies gecomponeerde werk
Orkney Wedding.
Jac van Steen stond voor de
eerste maal voor het Rotter
dams Philharmonisch, het zal
niet de laatste maal zijn ge
weest. Met enthousiasme, kun
digheid, overtuiging en kleur
rijkheid bracht hij de Engelse
sfeer over en het orkest was
aan het begin van het seizoen
willig genoeg om zijn bedoe
lingen te realiseren. Concert
meester Kees Hillsmann was
gevraagd het door Ralph
Vaughan Williams geschreven
werk voor viool en orkest The
Lark Ascending ten gehore te
brengen. Hij tekende het ver
haal van de opstijgende leeu
werik op kundige en sfeervol
le wijze en kon het ook niet
helpen dat de weergave herin
neringen opriep aan zoete
koek op een Engelse teaparty.
ADRIAAN HAGER
DEN HAAG De Touche
Prijs '90 is zaterdagmiddag in
Pulchri Studio uitgereikt aan
de beeldend kunstenaar Stan
Roukens uit Maastricht. Zijn
installatie 'Tafels' werd als
beste gekozen uit 307 inzen
dingen. De jury die bestond uit
Ellen Joosten, Gosse Ooster
hof, Piet de Jonge, Tine van
de Weijer en Kees Rogge was
unaniem in haar waardering
voor het werk van de Limbur
ger. Het kunstwerk bevat een
staalconstructie waarin door
verhitting en beweging van
lucht met behulp van ventila
toren een spel met warmte
wordt gespeeld.
De Touche Prijs, een geldbe
drag van tienduizend gulden,
werd voor de derde maal uit
gereikt. De kunststichting
Touche Prijs, bestaande uit de
TRN groep, de Noro groep en
het Bouwfonds Nederlandse
Gemeenten heeft de prijs in
het leven geroepen als stimu
lans voor jonge beeldende
kunstenaars.
'Rampen op zee' in Maritiem Museum
ROTTERDAM 'Rampen op zee' is de naam van de tentoon
stelling die vanaf 29 september tot en met 10 februari te zien is
in het Maritiem Museum in Rotterdam.
In een nagebouwd gestrand schip zullen beelden getoond wor
den van rampen en bijna-rampen die de geschiedenis gekend
heeft. Videobeelden, scènes van mannen gehuld in gaspakken
en een voor het publiek toegankelijke duikersklok maken het
voor het publiek zichtbaar. Behalve historische modellen van
reddingssloepen zijn er ook de nieuwste overlevingspakken te
zien en kan het publiek tochtjes maken door de Rotterdamse ha
ven. De totale tentoonstelling bestaat uit vier onderdelen: een
foto-impressie van rampen van 1900 tot nu, milieurampen, de
berging van schepen en de menselijke aspecten van een ramp
zoals preventie en redding. De tentoonstelling in het Maritiem
Metropolis
Een van de muzikanten van het Metropolis-festival dat gisteren
in het Rotterdamse Zuiderpark werd gehouden. Het festival, dat
tachtigduizend bezoekers trok, bood vooral pop- en funkmuziek.
De bassist van de Ierse band 'Sons of the Desert' leek de muziek
echter even te vergeten en haalde halsbrekende toeren uit met
zijn instrument. foto- anp
Opbrengst sfjjj
'Het protest™
voor Havel
ARNHEM Ruim j,
den heeft de benefije
ling 'Het protest',
door Vaclav Haveljaa
bracht door Theate vi
Oosten opgebracht. Ir
bestemd voor de "fcel
Vereniging van GolHi;
overgedragen aan di e
en huidige presidejis
De vereniging ten djon
gehandicapte kindeijha
wassenen staat ondehe
ming van zijn vrou%it
vlové. De initiatieffald
vertolkers van 'He!
Peter Bolhuis en ErlVI
Donk, evenals dejjor
waar het stuk opgevjL,
hebben belangeloos |a,
werking hieraan veim(
voorstellingn warenL
jaar te zien in een gL,
theaters in ons land|jej
Gedeelde e«&ec
prijs Gaudei*,
muziekwee^'
AMSTERDAM Dl
mus Fondation Loui
prijs is zaterdag toe#
Paolo Aralla en C\alf
Mahnkopf. Beide co»\
delen de eerste prijs
gulden. De prijs wfcj
reikt tijdens de inttW
Gaudeamus-muziekwË
tot zondag in
plaats vindt. Arallafl
prijs voor het werkl I
en Mahnkopf voor 1^1
rorkestwerk InterpéH
Aralla's werk werd I
tember in de IJsbrelE
sterdam uitgevoeH
Mahnkopf heeft d®?|
prijs toegekend op LJ
diens partituur. Het£-j
Mahnkopf is door g|J
repetitietijd niet vö»*
Aan de prijs is teöl
compositieopdracht
den. h~
