Kok wil wel afzien van
hogere benzine-accijns
K
°ni en VVD ongelukkig
-mestbeleid van Braks
Zoetermeer
haalt actie
-25% niet
Stress kost samenleving jaarlijks vele miljarden
Inland
£eicbe@ommit
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1990 PAGINA 3
'itslaarzen
_jd fruit
IK 6EN E£M
geeroe fimmi.
Overheid te laks bij
aanpak zware misdaad
DEN HAAG De verschillende delen
van de overheid zijn veel te laks bij de
aanpak van de georganiseerde misdaad.
Soms heeft de overheid zelfs een bevor
derende rol als het gaat om misdaad-on
dernemingen, zo concludeert het We
tenschappelijk Onderzoek en Documen
tatie Centrum (WODC) van het ministe
rie van justitie in het rapport „Misdaad
ondernemingen, ondernemende misda
digers in Nederland". De onderzoekers
analyseerden 46 zaken, uiteenlopend
van drugshandel en illegaal gokken tot
fraude en afvalstoffenhandel. Bij herha
ling stuitten zij op overheidsorganen
(zoals de belastingdienst, gemeenten en
provincies), die in feite allerlei misdrij
ven door de vingers zagen.
Voorhoeve: Sovjetunie
moet in NAVO kunnen
DEN HAAG Het VVD-kamerlid Joris
Voorhoeve vindt dat Hongarije, Joego
slavië en andere Middeneuropese landen
die tot het voormalige Oostblok behoor
den, spoedig lid van de NAVO moeten
worden. Op den duur zou volgens hem
ook de Sovjetunie tot de verdragsorgani
satie kunnen toetreden, zo schrijft hij in
het septembernummer van het blad van
de Stichting Vredespolitiek (SVP). De
NAVO moet naar zijn mening worden
omgevormd van een uitsluitend westers
militair bondgenootschap tot een „or
gaan voor collectieve veiligheid voor
heel Europa en Noord-Amerika". De
Sovjetunie zou volgens Voorhoeve pas
tot de vernieuwde NAVO mogen toetre
den als in deze staat verdere democrati
sering op gang komt.
isatie BVD kost
n
Visserijwereld
waarschuwde Braks
Nieuwe PVDA-commissie
voor intern onderzoek
Greenpeace koopt
zeesleper van Smit
Veel auto's, weinig kopers tijdens de grote occasionshow zaterdag in Enschede. foto: anp
Automarkt voor Oostduitsers een grote flop
ENSCHEDE De massale
verkoop van gebruikte auto's
aan Oostduitsers is zaterdag in
Enschede op een fiasco uitge
lopen.
Klanten lieten het massaal af
weten, slechts tweehonderd
DDR-burgers kwamen een
kijkje nemen. Ondanks het
feit dat maar zestig van de
drieduizend auto's zijn ver
kocht, gaan de initiatiefnemers
door met het houden van dit
soort evenementen.
Het Enschedese garagebedrijf
Roeloffzen kwam op het idee
van een auto-supermarkt om
dat in de Bondsrepubliek door
de grote kooplust uit de DDR
nauwelijks nog gebruikte au
to's te koop zijn. Men had ge
rekend op ruim zestienhon
derd potentiële kopers. Drie
duizend auto's stonden zater
dag glimmend op hun nieuwe
eigenaar te wachten. Vijfen
dertig bussen waren ingezet
om de Oostduitsers van huis
op te halen en naar Enschede
te vervoeren. De bussen kwa
men vrijwel leeg aan.
De schade voor de organisato
ren bedraagt enkele tonnen.
Desondanks verklaarde direc
teur Chris Roeloffzen dapper
op de ingeslagen weg door te
zullen gaan. „We willen on
derzoeken waarom het mis is
gegaan. We zijn ervan over
tuigd dat het idee goed is. Het
is gewoon een kwestie van
doorzettingsvermogen".
5 De mankracht van de Bin-
Veiligheidsdienst (BVD) gaat
^organisatie terug van 637 naar
percommissie voor de inlichtin-
jigheidsdiensten stuurt de plan-
BWe!t dat blijkt binnenkort naar de
tijdjamer, aldus minister Délles (bin-
ses |aken) zaterdag in een interview
cjelijröol Doelmatiger werken staat
,p_Janisatie voorop en dat betekent
jes dat werkzaamheden verdwij-
SUCV strak dan in het verleden zal
n3|en op bepaalde landen of ideolo-
rbajer zal de BVD alert blijven op
aal terrorisme, extremistische be
oals gewelddadig rechts, voorbe-
ike.jier voor een staatsgreep elders
en fen tussen nogal activistisch inge-
er kien vreemdelingen.
DEN HAAG Vanuit de visserijwereld is
het ministerie van landbouw en visserij er
de afgelopen jaren herhaaldelijk op gewezen
dat er veel mis was met de controle op de
visvangst. De ambtelijke top heeft die
alarmkreten echter naast zich neergelegd,
aldus J. Daalder, oud-voorzitter van het
Visserijschap gisteren voor de Avro-radio.
Daalder heeft ook Braks persoonlijk enkele
malen op de hoogte gesteld van de slechte
controles. De oud-voorzitter zei echter de
indruk te hebben dat verdere stappen door
de ambtelijke top zijn tegengehouden. Vol
gens Daalder was het met de deskundigheid
van sommige controle-ambtenaren van de
Algemene Inspectiedienst droevig gesteld.
„Enkelen kwamen zo achter de kippen van
daan. Zij hadden onvoldoende kennis van
vis en vissoorten".
DEN HAAG De PvdA gaat op
nieuw een commissie instellen om
de partij grondig door te lichten.
De commissie moet aanbevelingen
doen voor de politieke koers en
strategie en eventuele wijzigingen
in de partijcultuur.
Het partijbestuur heeft oud-minis
ter van onderwijs Van Kemenade,
thans burgemeester van Eindho
ven, bereid gevonden als voorzit
ter op te treden.
De commissie zal voortbouwen op
het werk van drie eerdere partij-
commissies, die in de afgelopen ja
ren achtereenvolgens de rapporten
„Schuivende panelen", „Bewogen
Beweging" en „Politiek a la carte"
publiceerden.
DEN HAAG Greenpeace Nederland heeft vori
ge week van Smit Internationale de zeesleper Smit
Houston gekocht. De milieuorganisatie zal het
schip aanpassen en daarna inzetten als permanent
partrouilleschip op de Noordzee. De Solo, zoals het
schip voortaan heet, gaat fungeren als een soort
eerste hulp bij ongelukken op zee: branden, onge
lukken, illegale lozingen, aanvaringen en andere
incidenten. Greenpeace Nederland is van mening
dat de autoriteiten het laten afweten als het gaat
om ingrijpen bij calamiteiten op zee. Als niemand
wat doet, nemen we zelf het initiatief, zo stelt de
milieugroepering. De Noordzee is een van de
drukst bevaren wateren ter wereld. Per dag passe
ren 700 schepen onze kust, exclusief vissers-, mari
ne-, plezier- en bevoorradingsschepen. De laatste
jaren gebeuren er volgens Greenpeace gemiddeld
tweehonderd ongelukken per jaar.
;nVdSie keurt
MINISTER WAARSCHUWT TEGEN TE GROTE LOONSTIJGING
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Kok (Financiën) is wel ge
voelig voor de bezwaren
van de Tweede Kamer te
gen het kabinetsplan om
de benzine-accijns op 1
november met acht cent.
te verhogen. Hij is daarom
bereid van die verhoging
af te zien. Dit betekent
echter dat er elders op de
rijksbegroting extra moet
worden bezuinigd.
Aanvankelijk verzette alleen
de VVD zich tegen de accijns
verhoging, maar inmiddels
heeft het CDA zich daarbij
aangesloten en is ook binnen
de PvdA de oppositie tegen
het plan groeiende. „Ik vind
dat allemaal heel begrijpelijk",
zei Kok gisteren voor de
Avro-radio. „Maar men moet
wel bedenken dat die accijns
verhoging bedoeld was om ex
tra geld te verkrijgen voor
verbetering van het openbaar
vervoer. Als we nu van die
verhoging afzien, moet er toch
op een andere manier geld
voor het openbaar vervoer
worden gevonden, want dat
bedrag moet er komen".
Vanuit Rome, waar hij een
vergadering bijwoonde van de
ministers van financiën uit de
EG-landen, zei Kok verder dat
als de lonen volgend jaar met
meer dan drie procent stijgen,
dat funest zal zijn voor de Ne
derlandse economie. „Ondanks
de prijsverhogingen, als gevolg
van de Golfcrisis, moeten de
loonsverhogingen beperkt blij
ven. Anders ontstaat er een
haasje-over-effect, waardoor
de economie dreigt in te stor
ten". Kok waarschuwde voor
het inflatiegevaar dat op de
loer ligt. Als ons land in de
spiraal terecht komt van hoge
re prijzen en hogere lonen
breekt er volgens Kok op
nieuw een periode van groei
ende werkloosheid aan. „We
moeten lessen trekken uit wat
er na de oliecrises van de jaren
zeventig is gebeurd", aldus
Kok. „Bij de onderhandelin
gen over de cao's voor volgend
jaar moeten werkgevers en
vakbeweging er dan ook voor
zorgen dat de loonstijgingen
beperkt blijven".
FNV-voorzitter Stekelenburg
zei in een reactie dat het kabi
net wat hem betreft een mach
tigingswet mag invoeren als de
economie in elkaar dreigt te
storten. Zo'n wet, die ook in
1973 door het kabinet-Den Uyl
werd gehanteerd, geeft het ka
binet de bevoegdheid in te
grijpen in lonen, prijzen en di
videnden.
ZOETERMEER De ge
meente Zoetermeer behoort
niet tot de 38 premiewinnaars
van de actie -25%, die door mi
nister Maij-Weggen van ver
keer en waterstaat bekend zijn
gemaakt.
De gemeente kan het aantal
verkeersongelukken niet ver
minderen. De oorzaak hiervan
is dat Zoetermeer een nog
steeds groeiende gemeente is.
Het is wel gelukt om het aan
tal ongelukken minder snel te
doen stijgen dan het aantal in
woners. De Nederlandse rege
ring overweegt om dit soort
aspecten in het vervolg mee te
laten tellen bij de toekenning
van de premies. Zoetermeer
hoopt dan wel bij de winnaars
te zitten.
De actie -25% ging in 1987 van
start. Gemeentes konden zich
hiervoor inschrijven, kregen
een startpremie en moesten er
vervolgens voor zorgen een
jaarlijkse daling in de ver
keersongevallen waar te ma
ken. In het jaar 2000 zouden er
25% minder ongelukken
moeten zijn dan in 1987.
Zoetermeer ontving een start-
premie van 82.000 en begon
een aantal acties. Langs de we
gen werden posterborden ge
zet. Nieuwe inwoners kregen
een brochure die op de Zoeter-
meerse verkeerssituatie was
gericht. In juni dit jaar werd
een speciale veilig-verkeers-
markt gehouden.
Hagenaar ontsnapt
uit gevangenis
SCHEVENINGEN Een 21-
jarige Hagenaar is zaterdag tij
dens het luchten ontsnapt uit
het jeugdhuis van bewaring
De Sprang aan de Stevinstraat
in Scheveningen. De gevange
ne zag kans op een dak te
klimmen, waarna hij van een
2,5 meter hoge muur naar be
neden sprong. Toen de politie
arriveerde en de buurt werd
afgezet, was de man in geen
velden of wegen meer te be
kennen. Uit een onderzoek
bleek dat de Hagenaar tien
gulden van een hem onbeken
de vrouw had losgepraat. Ver
volgens is hij met het open
baar vervoer verder gereisd.
De man zat gevangen vanwe
ge een zedendelict.
;n af
tel
De ongeveer
P "istplichtige militai-
hand zullen zich de
zullfïnter nog met hun
iet jhtslaarzen moeten
een)e beloofde nieuwe
•ord'len pas volgend
urden verstrekt om-
'n ^nse fabrikant, die
lenlad gekregen het
oncfeeisel te vervaardi-
kwaliteit heeft af-
|e hele partij is af-
naar de fabriek te-
l Is| omdat de zolen
zorgenoeg aan de laar-
■rkli waren, de kwali-
r(jt binnenvoering te
in r ^et en °*e zo^en
jie kant waren. Het
troepspersoneel en
topte Reserve krijgt in
vquwe gevechtslaar-
jen (vorden momenteel
kiaifd door twee Ne-
hedrijven. De Ne-
fiaarzen hebben de
Defensie wel goed
honderduizend mensen hebben dit weekeinde het
I fFruitcorso in Tiel bezocht. De bezoekers onderstreep-
H/spraak van de organisatoren dat een corso met een
aan groenten, fruit en zaden voor het fijne werk in heel
et is te vinden. De corsostoet bestond uit veertien
agens die de meest uiteenlopende taferelen uitbeeld-
ele onderwerpen als de Europese eenwording werden
d met het sprookje „De wolf en de zeven geitjes", het
onderwerp Drup (bron van leven) en een onderwerp
el „Vincent van Gogh uit de lijst gehaald". Een van de
ïn het corso was de Fruittrein 30. De imposante loco-
i fruit was goed voor de eerste prijs bij de jeugdpraal-
foto: anp
VEEL AFKEURINGEN DOOR SPANNINGEN OP HET WERK
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG Minister
De Vries verklaarde van
morgen bij de presentatie
van het Handboek Werk
stress dat het volstrekt on
logisch is dat mensen die
vanwege psychische pro
blemen, veroorzaakt door
het werk, uiteindelijk
vaak voor hun leven wor
den afgekeurd.
„Bij één op de drie werkne
mers die zijn afgekeurd wegens
psychische problemen is het
werk daarvan de oorzaak. Het
is onlogisch ze eerst langdurig
ziek te laten zijn en dan af te
keuren. Het ligt toch veel meer
voor de hand het werk van die
mensen tijdig aan te passen of
ze ander werk aan te bieden.
We hebben immers veelal te
maken met werknemers die
niet in de wao terecht hoeven
te komen", aldus De Vries.
Dat dit toch gebeurt, komt vol
gens de minister omdat Neder
land nog geen enkele traditie
heeft in het voorkómen van
stress. Hij wees wel op het be
staan van de Arbeidsomstan
dighedenwet, waarvan op 1 ok
tober de laatste fase ingaat.
Voor de aanpak van stress is
deze Arbowet alleen echter on
voldoende; in het Handboek
Werkstress is verandering van
arbeidsomstandigheden trou
wens ook maar een deel van de
oplossing.
Tempo
Stress op het werk neemt hand
over hand toe volgens het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
(CBS). Psychische problemen
zijn sinds 1988 de belangrijkste
reden voor afkeuring gewor
den. Jaarlijks worden er zo'n
30.000 werknemers om die re
den arbeidsongeschikt. Dat
kost de samenleving in zijn ge
heel enkele miljarden guldens
per jaar. Gemiddeld kost een
werknemer die in de wao komt
tot zijn of haar 65e jaar drie ton
aan uitkering.
Om die kosten terug te dringen
en om mensen een prettiger
werkklimaat te bieden, wordt
in het Handboek Werkstress
uitgegaan van een stappenplan.
Als betrokkenen de stappen
volgen, moet het goed komen.
Eerst dient iedereen op het
werk goed te begrijpen wat
stress is (stap 1). Lang niet elke
werknemer die zich niet lekker
voelt of een paar dagen thuis
blijft heeft last van stress. Blij
ven mensen echter vaak en
lang thuis of verlaten er veel
het bedrijf, dan is er volgens
het handboek vrijwel zeker iets
loos. Om erachter te komen
wat er mis is (stap 2), kunnen
het beste bestaande vragenlij
sten van enkele instituten wor
den gebruikt, aan de hand
waarvan werknemers kunnen
zeggen hoe ze zich voelen en
hoe ze allerlei zaken op hun
werk beoordelen.
Is eenmaal duidelijk dat er
nogal wat problemen zijn, dan
moet worden gekeken naar de
oorzaak ervan. Het kan komen
door de persoonlijkheid van dé
werknemer, door het soort
werk (te hoog tempo, mono
toon), de arbeidsomstandighe
den (chemische stoffen, werk
houding), de arbeidsvoorwaar
den (ploegendienst, lage belo
ning) en de arbeidsverhoudin
gen (slechte leiding, discrimi
natie).
Maatregelen
Na de inventarisatie kunnen er
maatregelen worden genomen
(stap 3). Dat kan er bijvoor
beeld toe leiden dat een gebrui
kelijke manier van produceren
wyrdt veranderd. Een vuile
omgeving waar mensen aan de
lopende band werken, kan bij
voorbeeld worden omgetoverd
tot een milieuvriendelijke, stil
le en schone ruimte waar
werknemers samen aan een
kortere produktielijn werken.
In sommige buitenlandse auto-
fabrieken is dat de afgelopen
jaren al gebeurd. Daar werken
groepen arbeiders samen aan
één auto of truck. Veel zinloos
werk is daar geautomatiseerd
en de groep voert zelf de kwa
liteitscontrole uit. De ervarin
gen met die nieuwe manier
van werken zijn positief.
Zijn de maatregelen eenmaal
uitgevoerd, bij voorkeur één te
gelijk, en heeft iedereen de tijd
gehad daaraan te wennen (stap
4), dan moet worden bekeken
wat het uiteindelijk heeft opge
leverd (stap 5). De eerste evalu
atie moet na ongeveer drie
maanden worden gehouden en
de tweede na één a twee jaar.
Dan is goed te beoordelen of
het allemaal zin heeft gehad. Is
dat niet het geval, dan moet
worden bekeken of er nog an
dere maatregelen mogelijk zijn.
Haagse vrouw in woning vermoord
Kamerdelegatie reist rond in Kazachstan
ALMA-ATA De democrati
sche ontwikkelingen in Mos
kou, waar al tal van vrije
kranten en tijdschriften opere
ren, moeten Kazachstan
2300 kilometer van de Sovjet
hoofdstad nog bereiken. De
communistische partij heeft in
Alma-Ata en de andere steden
nog steeds alle uitgeverijen in
handen.
Dat bleek gisteren uit een be
spreking tussen Nederlandse
parlementariërs en de Opper
ste Sovjet in Alma-Ata. De
parlementaire delegatie, die
een negendaags bezoek aan de
Sovjetunie brengt om zich op
de hoogte te stellen van de po
litieke en economische veran
deringen vernam dat alleen de
milieubeweging over een .ei
gen licht gecensureerd
orgaan beschikt. Politieke her
vormingen manifesteren zich
alleen nog in de gedachtenwe-
reld van halfondergronds op
bloeiende bewegingen.
Een woordvoerder van de Op
perste Sovjet verwacht dat het
nog wel twee tot drie jaar kan
duren voor de pers in Alma-
Ata (1,2 miljoen inwoners)
vrijelijk kan schrijven. De Op
perste Sovjet van Kazachstan
opereert in zijn huidige sa
menstelling waarbij voor
zichtige kritiek op de regering
in Alma-Ata is toegestaan
overigens pas sinds april van
dit jaar.
Op vragen van D66-leider Van
Mierlo werd geantwoord, dat
in de Sovjetrepubliek Kazach
stan de laatste jaren veel ba
by's met lichamelijke afwij
kingen worden geboren. Ook
plegen veel mensen met psy
chische stoornissen zelfdoding.
Beide ontwikkelingen zijn het
direct gevolg van de kernproe
ven die het Rode leger sinds
1949 in dit Aziatische deel van
de Sovjetunie neemt.
leho^an onze
J. »ntaire redactie)
zich verzet. Hij wees erop dat,
als de politiek doorgaat met
het betuttelen van de boeren,
dezen steeds minder gemoti
veerd zullen zijn om milieu-in
vesteringen te doen. Ook de
minister kreeg ervan langs
van de VVD. Blauw noemde
de discussie over de mestwet
geving tot nu toe „zeer teleur
stellend". Hij leverde vooral
kritiek op het feit dat enkele
beloofde nota's en rapporten,
die nodig zijn voor het vast
stellen van nieuw mestbeleid,
nog steeds niet klaar zijn. Het
rapport van Algemene Reken
kamer over eventuele mest
fraude laat voorlopig nog op
zich wachten. En ook het plan
van aanpak voor de verzuring
is er nog niet. Veel plannen
van Braks vindt Blauw te in
gewikkeld en moeilijk contro
leerbaar. Zo heeft de bewinds
man bijvoorbeeld voorgesteld
om naast kippen, varkens,
rundvee en kalkoenen ook
eenden, konijnen en pelsdie-
ren onder de mestwetgeving te
brengen. De VVD ziet daar
niets in, omdat deze dieren
slechts één procent van de to
tale Nederlandse mesthoeveel-
heid produceren. Daar staat
een „gigantische administra
tie" tegenover. „Wie gaat dat
controleren?", vroeg de libera
le woordvoerder zich af.
Slapen op snelweg
Drie ontsnapte olifanten waren er gisterochtend de oorzaak van dat rijksweg A28 ter hoogte van
Soest drie kwartier is afgesloten geweest. De dieren waren om half negen ontsnapt bij een hande
laar in wilde dieren en via de bossen op weg naar Soesterberg gegaan. Een van de drie werd snel
gevangen, de andere twee pas nadat ze vanaf de snelweg door de achtervolgers waren geraakt
door een pijltje uit een verdovingsgeweer. De laatste jumbo viel op de snelweg in slaap waarna het
geruime tijd duurde voor de 1200 kilo wegende, slapende dieren konden worden getransporteerd.
Het treinverkeer in de buurt van de snelweg reed tijdens de jacht met lage snelheid. foto: anp
DEN HAAG De Haagse politie is op zoek naar de
ex-echtgenoot van de 27-jarige mevrouw N. Oemraw
uit Den Haag, die in de nacht van donderdag op vrij
dag in haar woning door messteken om het leven is ge
bracht.
De man wordt ervan verdacht de vrouw te hebben vermoord,
aangezien hij haar in het verleden meer dan eens heeft be
dreigd.
De moord kwam vrijdagavond aan het licht toen de chauffeur
van een busje het vijf jaar oude zoontje van een internaat naar
huis bracht. Toen de moeder niet op de open deed, leverde de
chauffeur het jongetje bij de buren af. De buurman besloot
poolshoogte te nemen en klom via het balkon naar binnen. In de
woning vond hij het lichaam van de vrouw.
Tarj Minister Braks
ner>uw heeft vanmor-
EeiTweede Kamer zo-
jantpks als van rechts
miszegen op zijn voor-
het mestoverschot
troeb dammen,
lusa PvdA doet Braks
andte weinig voor het
;epl,wijl de VVD juist
'no]e bewindsman met
te ver gaat en on-
P oog heeft voor de
rara de boeren. Het
zich wel vinden in
van de minister,
wil dat de minister
£1het mestoverschot
laar ook de groei
estapel beperkt. Bij
e dl wetgeving kan de
de volgens Braks nog
jn pent groeien en vol-
indbouworganisaties
*e ®met zestig procent.
5C"^il een vleesquotum
juish de bouw van mi-
ngsplijke stallen stimu-
VVD-woordvoerder
w had geen goed
er voor de PvdA-
sal Volgens hem lei-
i uieeste ervan tot een
ijkt' inkrimping van de
k g waartegen de VVD
ingi
ictie
