Een feestje zonder alcohol Milieu speelt rol bij keuze speelgoed Vrijspraak in ,ar grote cocaïnezaak Irkoetsk: het Den Haag van Siberi li BINNENLAND /BUITENLAND £eidóe<3ou*a*it VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1990 PAGli'p] Bezoek Tweede-Kamer voorzitter W. Deetman in de enorme verga derzaal van de Opperste Sovjet. Hij brengt met vijf fractievoorzit ters uit de Twee de Kamer, onder wie CDA'er E. Brinkman (links) en R. Beckers van Groen Links (rechts), een ne- gendaags bezoek aan de Sovjetu nie. Vogelsterfte in Waddenzee DEN OEVER Op verschillende plaatsen langs de Waddenzee, on der meer tussen Den Helder en Den Oever, spoelen sinds dinsdag dode en zieke watervogels aan. Volgens de eerste schattingen van plaatselijke vogelwachters gaat het om tenminste honderden vo gels van diverse soorten. Volgens een woordvoerster van rijkswa terstaat heeft het Rijksinstituut voor de Zuivering van Afvalwa ter in Lelystad vastgesteld dat de vogels het slachtoffer zijn van bo- tulisme, een ziekte die in de afge lopen warme perioden massaal om zich heen zou hebben gegre- Vijfjaar cel voor vliegtuigkaper (17) MOSKOU Een 17-jarige jongen is in de Sovjetunie wegens het kapen van een vliegtuig tot vijf jeugdgevangenis veroor deeld. Dmitri Semjonov kaapte op 9 juni een vliegtuig tijdens een binnenlandse vlucht en dwong het toestel in Zweden te lan den. Semjonov zei dat hij na een ruzie met zijn vader tot zijn daad was gekomen. De Sovjetunie drong aan op uitlevering van de kaper om andere luchtpiraten af te schrikken. Overleg brengt Korea's dichter tot elkaar SEOUL Noord- en Zuid-Korea zijn elkaar na twee dagen van overleg dichter genaderd. De eerste officiële ontmoeting tussen de premiers van beide landen leverde echter op het punt van de hereniging geen doorbraak op. De premiers spraken af de ko mende maand in de Noordkoreaanse hoofdstad hun overleg voort te zetten. De ontmoeting deze week was het eerste officië le overleg tussen de premiers van beide landen sinds de schei ding van de Korea's 45 jaar geleden. Een van de gemaakte af spraken betreft de aanleg van een 'hot line'. HAARLEM De rechtbank in Haarlem!^ gisteren de laatste verdachte in Europa's grl .0 cocaïnezaak, een 50-jarige man uit Zandt vrijgesproken. Volgens de rechtbank is nietP g] zen dat de man opzettelijk heeft meegewer!Tw de invoer van 2.558 kilo cocaïne. Tegen hef vorige week dertien jaar geëist. De man if teerde vruchtesappen, waarin eind februari?. t( loods in IJmuiden de enorme partij cocaïne? gevonden. De handelswaarde werd op 250 nL*j gulden geschat. De verdachte meldde zich dc je vrijwillig bij de politie. Hij werd overigen) l veroordeeld tot zes maanden voor het onop lijk aanwezig hebben van harddrugs. De aL v betrokkenen zijn in juni veroordeeld tot st» ve van zeven tot vijftien jaar. Alle zaken wordekg s nenkort in hoger beroep behandeld. DEN HAAG Naar een feestje. Met de auto. Ge zellig. Hapje, drankje. „Pilsje?" „Ja hoor, die paar glazen kan ik wel hebben, ik kan er goed te gen". Fout! Wie vijf pilsjes drinkt en achter het stuur gaat zitten, heeft al vier keer zoveel kans op een ongeluk als normaal. En er gebeuren nogal wat on gelukken waarbij alcohol in het spel is: zo'n 20.000 per jaar, waarvan vijfhonderd met do delijke afloop. Suggestie van de ANWB: schenk op een fees tje nou eens geen alcohol. Óm iedereen zo ver te krijgen is de bond gisteren een cam pagne gestart die zich nu eens niet richt op de drinker, maar op zijn omgeving en dan voor al de vrouwen. Dat gebeurt onder het motto 'Wat kan ik voor u inschenken?'. In Dren te is er al mee geëxperimen teerd. Vrij kort na de (voor lichtingscampagne onder vijf honderd vrouwen in die pro vincie vonden veel meer vrou wen dat je met alcohol op niet mag rijden. Wel bleef één op de drie van mening dat de gast zelf verantwoordelijk is voor wat hij of zij drinkt. De meeste vrouwen drongen er na de actie wel vaker op aan dat er niet wordt gedron ken als er nog moet worden gereden en ongeveer zes pro cent schonk daadwerkelijk geen alcohol meer. Over enke le maanden komt er nog een onderzoek om te kijken wat voor effect de voorlichting op de lange duuf heeft. De ANWB is er in elk geval al zo tevreden over, dat ze niet lan ger wacht om er een landelijke actie van te maken. Zo wil de ANWB het ongeveer hebben: „Hai Ineke, gefelici teerd meid. Alsjeblieft, een aardigheidje, ik hoop dat je van whisky houdt". „Dank je Rob. By the way, wat wil je drinken?" „Nou doe maar een pilsje". „Eh, dat heb ik dus niet, want ik schenk vanavond geen alcohol". „Wat krijgen we nou?! Voel jij je wel lek ker?" „Zeker wel, maar ik voel me verantwoordelijk voor mijn gasten, dus geef ik ze geen alcohol als ze nog moeten rijden". „Ook leuk Ineke, ga ik gezellig naar een feestje, krijg ik een Spaatje". „Ja Rob, maar ik slaap toch heel wat rustiger als ik weet dat jij straks veilig thuiskomt". Een glaasje wijn bij het eten, twee zelfs, dat moet nog wel kunnen. Als het dan maar vroeg in de avond is, want de lever heeft liefst anderhalf uur nodig om één glas wijn af te breken. Wie mensen ont vangt zou zich daar beter re kenschap van moeten geven. Giet mensen niet vol met alco hol, maar ken je verantwoor delijkheid. Ook al geeft dat in het begin misschien scheve ge zichten. Maar dat hindert niet, vinden ze bij de ANWB, dan wordt er tenminste over ge praat en dat kan nooit kwaad. Voorzitter Nouwen van de ANWB: „De combinatie van drank en verkeer heeft dra matische gevolgen. Tot nu toe is de oplossing hoofdzakelijk gezocht in controle, maar dat is bij lange na niet toereikend. Het gedrag van mensen beïn vloed je daardoor maar een klein beetje. De gangbare ge dachte is toch nog: ik drink gewoon, maar ik moet alleen wel oppassen voor de alcohol controle, ik neem vanavond een rustig achterafweggetje. Dat is een slechte zaak, want als je het verkeer veiliger wilt maken, zul je moeten begin nen het alcoholgebruik aan te pakken. Alcohol veroorzaakt bijvoorbeeld veel meer onge lukken dan te hard rijden. Dat blijkt ook uit de statistieken, want van de vijftienhonderd dodelijke ongelukken per jaar in het verkeer gebeuren er maar zeventig op de snelweg". „Wij dachten dus: als je nu eens de mensen aanspreekt in de omgeving van de drinkers: gastheer en gastvrouw op etentjes, feestjes, partijtjes, maar ook familieleden, vrien den en dergelijke. Dan kun je mensen vermoedelijk eerder zo ver krijgen dat ze zeggen: doe maar en Spaatje, want ik moet nog rijden. Uit zichzelf doet iemand het blijkbaar toch veel minder snel". Goede voorbeeld Bij de ANWB proberen ze het goede voorbeeld te geven; ne gentien van de twintig glazen die daar op recepties worden geschonken, zijn alcohol-vrij. Bij het begin van de actie toostte Nouwen gisteren dan ook met een vervaarlijk uit ziende alcoholvrije coctail in de hand met minister D'Anco- na van WVC. Zij kreeg als eerste het voorlichtingsmateri aal aangeboden. Het drankje smaakte haar goed. Het ver baasde haar wel een beetje dat de ANWB zich zo nadrukke lijk op vrouwen richt: „Eerlijk gezegd schrok ik er een beetje D'Ancona wees er op dat het nog steeds voornamelijk man nen zijn die met alcohol op achter het stuur gaan zitten. „Zijn de vrouwen daar verant woordelijk voor? Toch niet, dacht ik. Ik neem daarom aan dat de reden vooral is dat vrouwen nog steeds goed zijn georganiseerd en goed bereik baar in verenigingen. Boven dien hebben ze een belangrij ke invloed op wat er tijdens feestjes wordt geschonken. Daardoor kunnen ze het ge bruik van alcohol behoorlijk sturen". De overheid streeft er naar om voor het jaar 2000 het alcohol gebruik met een kwart te ver minderen. Dat kan volgens de minister het best worden be reikt door voorlichting en pre ventie. Daarom start ook de overheid binnenkort een nieu we, grote campgane onder het bekende motto 'Drank maakt meer kapot dan je lief is'. De actie zal zich dit keer vooral richten op de jeugd en het on derwijs. DICK HOFLAND I bij de start vai fU FOTQOV Een landhuis uit 1900 stond model voor het poppenhuis van Playmobil, dat het predikaat Speelgoed van het Jaar 1990 verwierf. FOTO: PR UTRECHT Vijf fabri kanten van speelgoed za gen gisteren in Utrecht niet zonder trots hun nieuwste produkten be kroond. Een deskundige jury wees ze aan als „Speelgoed van het jaar 1990". Eén spel werd zelfs door de Stichting Goed Speelgoed nog eens extra aanbevolen. Eco-Logica, waarmee kinderen op eenvoudige en directe wij ze met de milieuproble matiek worden gecon fronteerd. „Een gezelschapsspel, dat hele maal over het milieu gaat. De jury was daar bijzonder ver heugd over. Want hoe meer wij de jeugd spelenderwijs bij dit grote probleem kunnen be trekken, des te meer zal de zorg vor dat milieu een deel van hun denken en doen wor den", aldus Ben de Boer, voor zitter van de Stichting Goed Speelgoed. Het uit Italië geïmporteerde Eco-Logica van Clementoni dat beoordeeld werd in de ca tegorie „Schoolgaand Kind" is, zo verzekert de jury, beslist geen saai spel. Zowel volwas senen als kinderen vermaken zich er kostelijk mee. Eco-Lo gica (prijs ƒ39,95) is zodanig ontworpen, dat kinderen het alleen kunnen spelen. Veel waardering had de jury voor de „Villa anno 1900", het houten poppenhuis voor meis jes èn jongens van Playmobil Nederland BV uit Gorinchem. Het kost wel tweehonderd gul den, een flink bedrag dat niet iedereen zomaar klaar heeft liggen voor speelgoed. Maar wie zo redeneert de jury de kwaliteit en vooral de duurzaamheid van het Play- mobilspeelgoed kent, weet dat zoiets voor jaren wordt ge kocht. Meer kinderen na el kaar en zelfs nog kleinkinde ren kunnen er veel plezier aan beleven. Hoofdbewoonster is het kleine meisje Rosa. Ze woont er met haar broertjes, zusjes, de bloe- menkoopman, de orgelman en nog vele andere (apart bij te kopen) figuren en spullen. Al vanaf acht gulden zijn aanvul lingsdoosjes verkrijgbaar. En met hun fantasie en het erbij slepen van hun andere speel goed vullen de kinderen de rest zelf wel aan. In de categorie „Baby- en Peu terspeelgoed" werd het Kieke- boe-Babyboek (prijs ongeveer dertig gulden) van Playskool uit Utrecht bekroond. Het is een in een zachte stof uitge voerd produkt, vervaardigd op grond van recente onderzoek servaringen. Het is ontworpen om de visuele ontwikkeling van het kind te stimuleren door middel van de zo ge noemde „Kontrast in Kleur"- lijn. Baby's van drie maanden kunnen nog geen subtiele kleurverschillen onderschei den. Ze zien totdat hun ge zichtsvermogen volledig is ontwikkeld slechts duidelijk contrasterende kleuren. Van daar die lijn. Het „boek" be staat dan ook uit zeven bladzij den vol kleurige motieven en vrolijke gezichten. Welk ander boek kan in de wasmachine gewassen en in de droogtrom- mel worden gedroogd? „Astrotime" is nu eens niet een gezelschapsspel voor kin deren. Het kan door drie tot zes spelers vanaf achttien jaar worden gespeeld. Dit spel is dit jaar Speelgoed van het Jaar feworden in de categorie: pellen en puzzles. De jury koos voor dit spel, om er de aandacht op te vestigen, dat er momenteel verscheidene goe de spellen voor volwassenen in de handel zijn. Astrotime (prijs ƒ90,- is, de naam zegt het al, een op de astrologie ge baseerd spel. De deelnemers gaan uit van hun eigen ster renbeeld. Aan het slot is het zelfs mogelijk een eigen horo scoop samen te stellen. Modelbouwen is een leuke hobby, maar de finishing touch is ongetwijfeld belang rijk. Vandaar, dat de jury bestaande uit Ninotschka Ooms, redactrice van Ouders van Nu, M. van Boeijen, spèel- goeddetaiilist uit Nijkerk, M. Roes van Toypartners, H. de Vroom van Vroom Drees- mann en W. Zendveldt van Intertoys de Airbrush be ginnersset als Speelgoed van het Jaar heeft aangewezen. Dat gebeurde dan in de cate gorie Hobby en Techniek. Het is een produkt van Reveil GmbH, Bünde, uit West-Duits- land en kost in de winkel zes tig gulden. De nieuwe Air brush bevat ook al mi lieuvriendelijke, met water mengbare kleuren. Bovendien zit er een spuitpistool bij, waarmee met perslucht, totaal niet schadelijk voor de ozon laag, kan worden geschilderd. AAD VAN HOLSTEIN QN690 Larry en Harries bekijken aandachtig het zendertje en ze roepen de marconist erbij. „Een zender met vast afgestelde golflengte", stelt deze vast; „kijk, aan de binnenkant van het deksel staan enkele tijden vermeld. Om 20 uur GMT al Tanger Rob oproepen". „Het is bijna zo laat", zegt Larry, „laten we eens luisteren!" Dat gebeurt en even later begint de ontvanger te zoe men en dan horen ze een mannenstem, die naar Rob vraagt. Het is majoor Ross, maar dat weten die drie aan boord van de „Astra" natuurlijk niet. „Wat zal ik antwoorden?" vraagt de mar conist. Zeg maar: hier de „Astra" en probeer de stem van Rob een beetje te imiteren", stelt Harries voor. Maar wanneer enkele seconden later een vreemde stem door de luidspreker te Tanger klinkt, trekt majoor Ross een bedenkelijk gezicht. „Meld je met het wachtwoord Rob", vraagt hij dan. Doch onmiddellijk wordt de verbinding verbroken. „Er is onraad aan boord van de „Astra", zegt hij dan tegen de meisjes. GEEN SOEPELE UITSTAPJES NAAR TOERISTISCHE DORPJES IRKOETSK Het is elf uur in de avond en Ir koetsk, een stad midden in Siberië met zevenhon derdduizend inwoners, is uitgestorven. Zelfs voor de deur van het Angara- hotel, het onbetwiste mid delpunt van de stad, ge beurt niets meer. De laat ste dronken persoon die daar in een auto werd ge laden was een van de ser veersters van het restau rant, als ik me niet vergis dezelfde die me, ander half uur eerder, op bitse toon te verstaan had gege ven dat ik moest ophoepe len omdat de keuken al een kwartier dicht was. Maar wie naar Siberië reist neemt, behalve wc-papier, muggenolie en een Zwitsers zakmes, ook eigen fourage mee. Dus kan de avondwande ling toch nog zonder al te gro te rancunes plaatsvinden. De rivier de Angara, op een klei ne kilometer van het hotel ge legen, spiegelt zich, breed, groot en zwart, in het licht van een koele maan. Sterren zijn er niet, en als je van de kade omkijkt naar de stad met haar bleekblauwe zwakke straatpeertjes lijkt het net, als of ze met ziin allen plotseling besloten heoben om op Ir koetsk neer te vallen en daar bezig zijn uit te doven. Het enige warme licht komt van de eeuwige vlam bij het graf van de Onbekende Sol daat. Frivool Irkoetsk overdag is veel aan genamer. Weliswaar klinkt de benaming het Parijs van Sibe rië, die de lokale bevolking aan haar stad geeft, mij iets te frivool in de oren, maar er zijn toch een paar aardige dingen die in de meeste Sovjet-Siberi sche steden ontbreken. Zo is bijvoorbeeld de hernieuwde aanbouw van de stevige, hou ten Siberische huizen een lust voor het oog. Niks geen prefab waar de betonrot vanaf druipt, maar dikke balken, alle ver bindingen ook in hout, kort om: traditioneel, eeuwenoud handwerk. En omdat de bo- menrijke hoofdstraat van de stad, de Karl Marx-straat, naast het goed onderhouden witte huis (de uit de tsarentijd daterende ambtswoning van de gouverneur) een heleboel van die houten huizen bevat (ook redelijk gerestaureerde authentieke optrekjes van ruim honderd iaar oud) is het er prettig wandelen. Daarbij komt, dat er in het centrum van Irkoetsk geen in dustrie is gevestigd. De grote vervuilers liggen aan de rand van de stad: een enorme alu- minium-fabriek en een hele Siberië, geen land voor met camera's beladen toeristen. FOTO: PERS UNIE serie chemische fabrieken in de richting van de stad An garsk die zo vreselijk geheim zijn dat buitenlanders er niet mogen komen. Maar in het oude centrum merk ie daar niets van. De grote gebouwen stralen een gezapige rust uit en wie door de ramen kijkt ziet mensen roerloos achter een bureau zitten lezen of be zig een dossier op te bergen in een stoffig archief. Irkoetsk is altijd een ambtenarenstad ge weest: niet het Parijs, maar het Den Haag van Siberië. Verlichte ideeën Reeds staan mijn begeleiders, Aljosja en Misja, gereed om mij naar de binnenlanden van dit Siberische district af te voe ren. Op uitdrukkelijk verzoek brengen zij mij nog eerst langs het huis van de dekabrist vorst Troebetskoj en diens amicus in malis, vorst Volkonski. Beiden waren betrokken bij de even romantische als Russisch-on- handige poging om in 1825 de tsaar van de troon te stoten. De vijf belangrijkste dekabris- ten werden opgehangen, de rest kreeg Siberië. In Irkoetsk vertellen ze je, dat de helden van de bevolking te eten kre gen en door de regionale gou verneur goed ontvangen wer den. Maar dat bood slechts tijdelijk soelaas. De tocht ging verder naar de mijnen van Nertsjinsk en niet meer dan 52 van de 122 veroordeelden overleefden dat. Onder hen Volkonski en Troebetskoj, die na tien jaar dwangarbeid de toestemming kregen om zich in Irkoetsk te vestigen. Dat moet voor hen inderdaad als een soort Parijs in Siberië zijn geweest. Veel wijzer van hun manier van le ven word je in de beide musea overigens niet. Er staan wat spulletjes die ze met veel moeite hebben laten overko men, onder meer een piano die dus door heel Siberië ver sleept is. De gids wordt niet moe te vertellen dat de deka- bristen de eerste echte revolu tionairen waren, en uit dien hoofde de regelrechte voorlo pers van de grote oktoberrevo lutie die het volk definitief uit de ketenen der slavernij heeft bevrijd, zoals ze er plechtig bij zegt, ongetwijfeld ook weer op basis van een tekst uit een verouderde handleiding. Campi >er Met een vachtovka, een tot een soort primitieve camper omgebouwde zware kamaz- vrachtwagen, rijden we langs een behoorlijk goede weg tot het plaatsje Koeltoek, aan de uiterste zuidpunt van het Baj- kal-meer. De laatste haar speldbochten die ons uit het bescheiden bergmassief naar de kust voeren bieden ons een uitzicht op dit grootste zoetwa- termeer ter wereld dat heel even aan Amalfi herinnert. Maar helaas is Koeltoek geen Positano, zelfs verre van dat. Steeds weer valt het me op, dat ook bij de fraaiste stukjes natuurschoon (en daar hoort het Bajkalmeer zeker bij) de sovjetmens toch kennelijk nooit de aandrang heeft ge voeld om er zelfs iets moois, in harmonie met de natuur, bij te zetten. Wat een schilderachtig dorpje had kunnen zijn is een rommelig, smerig gat zonder duidelijk centrum, of het zou de drankwinkel aan de door gangsweg moeten zijn, waar zich, een uur voor openings tijd, alweer een fikse rij drui lerig kijkende wachtenden heeft verzameld. Mijn begelei ders verhinderen dat ik een foto neem: de mensen zijn kwaad, niet doen, zeggen zij. Na een laatste blik op de som bere nederzetting koersen wij het binnenland in. Doel van de reis is een onbenoemd punt aan de rivier de Irkoet, tachtig kilometer verderop, vanwaar wij op een rubbervlot zullen afzakken tot het dorp Sjaman en ka, niet ver van Irkoets|^e chauffeur van de karna .u a>t Snelstromend Irkoet betekent in het Bkrsi tisch, de inheemse taal v^et regio, snelstromende ijt i Dat gegeven maakt het bbga pelijk dat wij de 120 kilo^g'. die ons van Sjamanka 5 den in twee dagen betri lijk op ons gemak peddri kunnen afleggen. Af er I ligt de rivier een paar kil J ter stil en dan moeten wt harder doorhalen, wat, zwijgend en gedisciplii doen. Daar staat weer tr.1 over dat er af en toe stroomversnellingen opdi?^s in het Russisch drempel" noemd, waar ik, zo ik in eentje was geweest, in tel611, der zou zijn gegaan. Maai dat Aljosja wereldkamfe katamaranvaren is en s< kampioen wildwaterkanoi0t< alles goed. cht Slapen doen we in tente^kv Aljosja en Misja met een jVa behendigheid opzetten. B^m een ommezien hebben z|et. klein kamp neergezet, pleet met een luifel waari reeds de ketel, hangenqse een vernuftige construction dikke takken, boven het tke vuur staat te pruttelen, mg De twee dagen dat we or j weg zijn komen we maaje t enkele nederzetting tegei^ bovendien verlaten is, alL geit er wel rook uit de scL steen. De kennelijke be\PL zien we een kilometer vel op: een man met lieslau aan, die, staande in het met rustige gebaren de eiL na de andere naar boven P 1 Tegen de avond bereikef Sjamanka. Het dorp, eenlp' derdtal huizen in een van de Irkoet, toont behoP veel bedrijvigheid aan de de oever, en toch is erlSl niemand die notie vanL neemt. Ook wordt er doo£ mand gegroet en een die wij de weg vragen naf veerpont wijst vaag in de 1 en draait zich meteen dfc-n om. Het was misschienjjJ niet zo een dringende t=T (er is immers maar een i en een pont), maar tochsl Aljosja en Misja knappeUU een beetje op die eenkei heid af en willen hun t< is ook niet bij het dorp, ma> I - de andere oever opslas*A weet maar nooit. Als de duisternis is ge\^ en er van gene zijde van fa 1 vier uit de spaarzaam veifffl nederzetting inderdaad mannenstemmen en sa krijstonen opstijgen, bes/, dat we er goed aan ga@ hebben. Siberië is nu een#? geen ontsloten gebied dajjji leent voor soepele uitsuf naar toeristische dorpjeTg camera in de hand. Daai B is het leven hier nog te&C en zijn de mensen nog tfL. - met hun eigen aanzie£__ problemen bezig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4