'Moeten we eerst katholiek worden?' brieven van lezer Wallet deelt standpunt van secretaris Haeck niet kerk wereld Opnieuw koster weg in Zoeter meer Bezuinigingen op vormingswerk gaan door Japanse bijbelprenten op Missie-Zendingskalender „Abraham Kuyper bijna nooit vernoemd" beroepingen £cidócSomott|" Benzineprijs als jojo end y JSr £eidóc0ouwrii GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeklóeSoimant WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1990 PAGIïkft LEIDSCHENDAM De ge dachte van ds. rar. J. Haeck dat de Gereformeerde Ker ken moeten overwegen zich opnieuw 'aan te sluiten' bij de Nederlandse Hervormde Kerk heeft nooit een rol ge speeld in het officiële her vormde beleid met betrek king tot Samen op Weg. Ook in de toekomst zal dit niet ge beuren. Aldus ds. B. Wallet, voorzitter van de synode van de Her vormde Kerk weten naar aanleiding van opvattingen van zijn secretaris algemene zaken, ds. Haeck. De boze reactie van ds. E. Overeem, voorzitter van de Gereformeerde Kerken op de suggesties van Haeck, kan hij dan ook begrijpen. „We heb ben te maken met twee zelf standige kerken die Samen op Weg willen. Dat is een proces waarin gepraat moet worden en waarin de kerkordes op el kaar afgestemd moeten wor den". Er is wat dat betreft 'geen schaduw van wrijving' tussen hem en Overeem. De gedachte van ds. Haeck dat de gereformeerden kun nen aanhaken bij de her vormde kerkorde van 1951 in feite terugkeren naar de 'moderkerk' is voor her vormden niet nieuw. De voor zitter van de Hervormde Kerk wijst erop dat het ver wijt van de Doleantie (af scheiding die in 1886 in de Hervormde Kerk plaatsvond en waaruit de Gereformeerde Kerken ontstonden) was dat de Hervormde Kerk geen be lijdende kerk was. Door de nieuwe hervormde kerkorde van 1951 is dit bezwaar ver vallen. Desalniettemin deelt Wallet het standpunt van Haeck niet. „Je ontkent dan de hele geschiedenis van de Gereformeerde Kerk als een zelfstandige kerk en die kun je niet wegpoetsen". Het publiek vergeeft zelden tweemaal Johann Katpar Lavatar PROTESTANTEN WILLEN DUIDELIJKHEID LEUSDEN/DRIEBER GEN Is oecumene al leen via een terugkeer naar Rome denkbaar? Moet een protestant dan werkelijk eerst rooms-ka- tholiek worden voordat zij of hij volledig in de rk eucharistieviering kan participeren? Zijn de vragen over het kerk- zijn zo belangrijk dat deelne men aan eikaars communie onmogelijk is zolang er in deze vragen geen overeen stemming is bereikt? Deze vragen stellen het Hervormd beraad over de verhouding tot de Rooms-Katholieke Kerk en de sectie Reformatie-Rome van de Gereformeerde depu- taten oecumene in hun rap portage en advies ('Groeiende herkenning') inzake het eind rapport van de commissie Maaltijd des Heren en Kerke lijk Ambt. In deze commissie waren de RK, Oud-Katholie ke, Hervormde, Gereformeer de en Lutherse Kerk verte genwoordigd. Hervormd beraad en Gerefor meerde deputaten stellen de NHK-, GKN- en ELK-synode voor de volgende vraag aan de rk bisschoppen in Neder land voor te leggen. Betekent het rk standpunt dat protes tanten niet kunnen deelne men aan de eucharistie, feite lijk niet dat naast de rk ambtsbediening als zodanig ook de vormgeving en prak tijk daarvan zonder enig voorbehoud (dus inclusief de uitsluiting van de vrouw uit het ambt, het celibaat enzo voorts) moet worden aan* vaard voordat er sprake van eucharistische gemeenschap kan zijn? Als dat niet zo is, dan dringt zich de vraag op waaraan de bisschoppen dan wel de beslissende argumen ten voor hun beleid ontlenen. In de conclusies stellen be raad en deputaten voor dat de Hervormde Kerk het Kerkor deartikel over het openstellen van het avondmaal voor le den van andere kerken „met een gerust hart" kan toepas sen op gemeenschappelijke vieringen met de rk parochie. De kerkeraden zouden nog eens uitdrukkelijk op deze mogelijkheid moeten worden gewezen. Voor wat betreft de Gerefor meerde Kerken wordt gezegd dat „nu de tijd is gekomen" om de plaatselijke kerken niet alleen „toe te staan" (zoals de synode van Bentheim in 1981 uitsprak) maar uitdrukkelijk „op te roepen" het lokale ge loofsgesprek met de rooms- katholieken aan te gaan, ten einde zo mogelijk tot de geza menlijke viering van de maal tijd des Heren te komen. Disciplinaire straf voor priester die vrouwen laat concelebreren MINNEAPOLIS Een priester die drie vrouwen in een eucharistieviering had laten concelebreren, is door aartsbisschop John R. Roach van Min neapolis (VS) disciplinair gestraft. Roy Bourgeois, lid van de orde van Ma- ryknoll, mag niet meer als priester in het aarts bisdom werken. In de Rooms-Katholieke Kerk mogen alleen gewijde mannen voorgaan in de eucharistie. Het aartsbisdom liet weten dat het tevergeefs contact met pater Bourgeois had gezocht. Deze had inmiddels Minnea polis verlaten en was begon nen aan een nieuw projekt in de staat Georgia. De drie betreffende vrouwen zeiden de afwijzing door aartsbisschop Roach te betreu ren. Veel parochieleden had den hun optreden gesteund door na afloop van de dienst te applaudiseren. Een van hen, mevrouw Teresa Gra ham, zei God te hebben be dankt voor priesters zoals Bourgeois, die „werkelijk ge looft dat sommige van zijn broeders zusters zijn". De bewuste eucharistieviering was volgens Ruth Fitzpatrick van de Amerikaanse vereni ging voor de priesterwijding van vrouwen de eerste keer dat vrouwen tijdens een ge wone dienst in de eucharistie voorgingen. Het gebeurt vol gens haar overigens vaker dan de meeste mensen weten, maar dan uitsluitend in beslo ten bijeenkomsten. ZOETERMEER In so lidariteit met koster W. de Vreede heeft diens collega B.W. Koning van de H. Nicolaasparochie in Zoetermeer (Meerzicht) zijn ontslag ingediend. Een koster-in-opleiding overweegt eveneens met de werkzaamheden te stoppen. Het begin van de kosters-af faire is volgens pastor J. Schoenmakers gelegen in de onvrede die koster De Vreede had met voorgenomen nieuwe regels in het kerkgebouw. Toen hij naar aanleiding daarvan zijn functie wilde heroverwegen, verzochten pa rochiebestuur en pastoor hem ook te willen nadenken over klachten die vanuit de paro chie binnenkwamen over hem; de koster werd verwe ten zijn homosexuele geaard heid uit te dragen. Koster De Vreede was het met de klach ten en beweringen oneens en nam ontslag. De tweede kos ter die ontslag nam en de an dere die dat sterk overweegt, zijn in de afgelopen tijd door De Vreede, leider van het uit vijf mensen bestaande kos tersteam, opgeleid. Wanneer de derde koster daadwerkelijk ontslag neemt, zijn er echter niet drie vacatu res, aldus pastor Schoenma kers; de komende tijd zullen door gewijzigde omstandighe den slechts drie kosters nodig zijn. Er ontstaat dus één vaca ture. DEN HAAG Tot grote teleurstelling van betrok kenen is minister d'Anco- na niet van plan de voor genomen bezuinigingen op hélt vormingswerk in te trekken. Optimistische verwachtingen uitgesproken op de actie dag van het bedreigde insti tuut 'Kerk en Wereld' in Driebergen dat de minister wel zou gaan inzien dat de voorstellen 'zó niet kunnen', zijn niet uitgekomen. Het voornemen van de ministère treft acht vormingscentra die gezamenlijk negen miljoen moeten inleveren. Volgens het ministerie zijn de betref fende acht centra de 'sterke schouders' die de pijn van de bezuiniging het beste kunnen dragen. De instellingen raken een derde van hun budget kwijt door de bezuinigingen en een flink deel van het cur susaanbod moet daardoor worden geschrapt. Tijdens een overleg met de vormingscentra heeft de mi nister te kennen gegeven de bezuinigingspijn te verdelen over alle centra of eventueel bereid te zijn de bezuinigin gen over meerdere jaren te spreiden. In kringen van het vormings- en cursuswerk is nu de hoop gevestigd op weerwerk van de politieke partijen. J.C. de Gruijter (r) biedt Japanse christenen de kalender aan. In het midden de Japanse predikant Sasaki en achter hem pater Verhulst. FOTO: HENK VAN DEN ENDE OEGSTGEEST On danks de kunst-kitsch en sentimentele plaatjes die christelijke westerse zen delingen en missionaris sen tegelijk met het chris tendom naar Japan heb ben gebracht, is in dat land tenminste één chris ten die echte religieuze kunst maakt: de Japanse kunstenaar Sadao Wata- nabe uit Tokyo (77). Dat zei de Amsterdamse prof. dr. J.A. Kamstra, hoogleraar in de geschiedenis van niet- westerse godsdiensten aan de Universiteit van Amsterdam. Hij sprak in Oegstgeest ter ge legenheid van de opening van een tentoonstelling van de zeefdrukken van Watanabe. Deze zijn gebruikt voor de Missie-Zendingskalender 1991. De kunstenaar, die over de hele wereld exposeerde, maakte in totaal zo'n vierhon derd bijbel-prenten; twaalf daarvan zijn gebruikt voor de kalender. Het produkt van de samen werking voor de elfde keer tussen de Nederlandse Zendingsraad (NZR) en het Centraal Missie Commissari aat (CMC) werd dinsdag in de behuizing van het CMC ge presenteerd in aanwezigheid van enkele vertegenwoordi gers van de zeer kleine Ja panse christelijke gemeen schap in Nederland. Er zijn ongeveer 4.000 Japanners in Nederland; onder hen zijn zo'n veertig christenen. De rooms-katholieke oud-missio naris Jozef Verhulst hij verbleef vele jaren in Japan is zo'n beetje de pastor van de katholieke Japanners in Nederland; de Japanse predi- Zwart-wit reproduktie van de kleurige afbeelding voor de maand november: Jezus en de discipelen tijdens de storm op het meer kant Sasaki, gestationeerd in Düsseldorf en belast met het pastoraat van protestantse Ja panners in Duitsland, komt geregeld naar Nederland voor pastoraat onder de prote stantse Japanners in ons land. Er worden Japanse prote stantse diensten gehouden in Leiden en in Amsterdam. Ds. Sasaki pleitte voor meer sa menwerking tussen Japanse en Nederlandse christenen op kerkelijk niveau. De Missie-Zendingskalender heeft op de achterzijde van ie der maandblad informatie over Japan, zijn bewoners en de godsdiensten in het land. De traditionele godsdienst is het sjintoisme; er zijn veel boeddhisten en de christenen vormen een zeer kleine min-' derheid: er zijn zo'n negen honderdduizend protestanten en ruim zeshonderdduizend katholieken in Japan. Hoewel de Missie-Zendings- kalender de meest verkochte kalender van ons land is ruim tweehonderdduizend daalt de oplage per jaar. De uitgevers hebben een onder zoek laten instellen onder ko pers van de kalender mede met het oog op eventuele be leidswijzigingen. Een kleine minderheid (elf procent) van de kopers geeft de kalender een onvoldoende; een ruime meerderheid geeft een zes of en zeven als waardering en de restere kwart zelfs hoger. Cij fers om best blij mee te zijn, aldus J.C. de Gruijter van de NZR, maar toch zijn er wel licht wijzigingen in opzet/uit voering nodig om de kalender haar positie te laten behou den. Om het 'rendement' van woord en beeld van de kalen der te vergroten is werkmate riaal samengesteld voor school-, jeugd-en jongeren werk in kerk en gezin. Voor groepen is bovendien een klein boekje met gespreksvra- gen samengesteld. De kalenders en het materiaal zijn te bestellen bij het CMC in Oegstgeest, bij de de NZR in Amsterdam en bij de mees te plaatselijke missei- en zen- dingscommssies. Kosten: acht gulden, exclusief eventuele verzendkosten. Links: Het zegel van hervormd en gereformeerd Den Haag: 'Ooievaar op nest met eieren'. De vogel op dit zegel heeft al voor discussie gezorgd: het beest zou een ooievaar, struisvogel, ijsvogel, phoenix of kraanvogel kunnen zijn of ook wel geen van deze. Een van de problemen waarmee (vogel)kenners) zitten is het aantal eieren; dat klopt niet met de broedgewoonte van de meeste genoemde vogels. Een waarschijnlijke oplossing is dat op het oorspronkelijke zegel de ooievaar uit het stadswapen heeft gestaan in de zogeheten Hollandse tuin (een haag om de vogel). De latere tekenaar van het kerkzegel kan de haag van dat oorspronkelijke zegel hebben aangezien voor een nest en daar een willekeurig aantal eieren in hebben getekend. Rechts: Een oudere versie van het Leids kerkzegel, waarop een herder met kudde onder stralende zon staat afgebeeld. Dit ze gel is hetzelfde als dat van Waddinxveen. LEUSDEN Abraham Kuyper mag dan de gees telijke vader zijn van een groot deel van de gere formeerde cultuur (op richting van dagblad De Standaard, de Anti-Revo lutionaire Partij en de Vrije Universiteit, toch is hij bijna nooit door zijn volgelingen vernoemd. „Daarvoor waren de klei ne luyden nuchter", aldus VU-professor Kuiper. Prof. dr. D. Th. Kuiper ver telde dit tijdens de presentatie van het boek 'De dolerenden van 1886 en hun nageslacht' in het Dienstencentrum van de Gereformeerde Kerken te Leusden. Samen met P. van Beek en J.C. Okkema tekent hij voor de redactie van deze lijvige studie die behalve veel stambomen van families waarvan één of meer leden bij de Doleantie van 1886 be trokken zijn geweest, ook het verhaal vertelt van de Dole antie en wat daaruit voort kwam. Het boek is de tegenhanger van 'De afgescheidenen van 1834 en hun nageslacht', dat in 1984 verscheen. Beide be wegingen ontstonden als or thodox protest tegen de in vloed van modernistische stromingen in de Nederlandse Hervormde Kerk. Sinds 1816 werd deze kerk bestuurd vol gens een van staatswege inge voerd reglement. In 1892 gin gen deze bewegingen (afge scheidenen en dolerenden) op in de Gereformeerde Kerken in Nederland. De belangrijk ste gebieden van Nederland waar de Doleantie zich af speelde, waren Amsterdam, de Veluwe, Friesland, Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland. Behalve het boek over de Do leantie verscheen een boek over kerkzegels, herkennings tekens van plaatselijke ker ken. Ten tijde van de hervor ming temidden van veel kerkstrijd ontstond al snel de behoefte aan een herken ningsteken dat tevens als ze gel van 'echtheid' kon-dienen. Het gebruik van zegels als zo danig is al veel ouder: zelfs in de bijbel komen ze al voor, en ook de Grieken, Romeinen, Friezen en Franken hadden hun zegels. Na het ontstaan van de latere Gereformeerde Kerken in Nederland, 1834, kwam er een landelijk initiatief tot het ver vaardigen van een kerkzegel. In 1855 is er een zegel ge maakt, dat tot 1892 dienst deed. Sindsdien- is het gebruik van een kerkzegel een zaak van de plaatselijke kerk. De laatste vijfentwintig jaar is het aantal gereformeerde kerkzegels gegroeid van ruim honderdvijfentwintig tot ruim vierhonderd. Van al die ze gels zijn afbeeldingen opgeno men in de 'zegelgids'. P. van Beek, dr. Th. D. Kui per, J.C. Okkema: De dole renden van 1886 en hun na geslacht. Uitgave Kok, Kampen. P. van Beek, G. Boelema, H.J.Ph.G. Kaajan, met me dewerking van dr. B.W. van Klaarbergen: 'Tekens van herkenning en verkondi ging', uitgave Kok, Kam pen. 'Benoeming bisschop Haas onrechtmatig' SANKT GALLEN De be noeming van Wolfgang Haas tot hulpbisschop met het recht tot opvolging (coadjutor) van het bisdom Chur is een schen ding van het regels van het internationaal recht en is daarom onrechtmatig. Tot deze conclusie komt de kabntonrechter Joseph Caval- ti uit Sankt Gallen in het vakblad 'Plödoyer'. Met de benoeming van Haas heeft het Vaticaan een van de fun damentele principes van het recht geschonden. Het Vati caan ging namelijk voorbij aan het in een verdrag vast gelegd recht van het kapittel van Chur om zelf uit een drietal van het Vaticaan de bisschop te mogen kiezen. GareformMrda Kerken vrijgemaakt Be dankt voor Enschede-Noord voor de 1 dienst te Irian Jaya J.R. Visser te Url A-n wi! Als NOVOK-direkteur Oskam zijn zin krijgt, is de ben vandaag bij de witte pompen duurder dan bij de tanksta van Shell en Esso. De in de NOVOK verenigde zelf star olie- en kolenhandelaren, die hun produkten slijten aa merkloze pompen, zijn niet van plan een „jojobeleid te ren met hun prijzen", zo verklaarde Oskam gisteren. HIJ bedoelde daarmee dat de NOVOK-leden niet van zijn de benzine nu alweer goedkoper te maken. Deze opjop eerste gezicht wonderlijke houding is te begrijpen wan men weet dat de zelfstandige tussenhandelaren zelf gr< deels zijn aangewezen op leverantie door de raffinadei van Shell en Esso. Ook zij zijn de afgelopen twee weken voortdurend geconfronteerd met enorme prijsverhogin Nadat zij tot en met gisteren hoge prijzen hadden bet voor hun voorraden, hebben zij begrijpelijkerwijs weinij die nu voor minder door te verkopen aan de witte pom Niemand vindt het leuk verlies te lijden. CD O AlS marktleider is Shell degene in ons land die de bent prijs in feite dicteert. Esso bijvoorbeeld was eerst van zijn prijs vandaag te verhogen, maar besloot schielijk tot tegenovergestelde. Hetzelfde zullen de meeste witte pon vandaag moeten doen, willen zij nog wat kunnen verk< De houding van Shell mag dan jojo-achtig zijn, zij is consequent. Wie de noteringen op de vrije markt als leid kiest, moet dat ook doen wanneer de prijzen dalen. Shell overigens moeilijk anders na de felle kritiek van onder r Konsumenten Kontakt. Deze organisatie meende, en nie l enige, dat de 'Koninklijke' wel heel erg snel was geweest zijn prijsverhogingen. DaT vond Konsumenten Kontakt des te vreemder, oi de benzine in ons land veel sneller duurder zou zijn gei den dan in andere EG-landen. Het PvdA-Kamerlid Mei deelt die bevreemding. Hij wil opheldering van minister driessen van economische zaken, die naar zijn mening e< slappe houding aanneemt tegenover de grote oliemaatscl pijen. Maar, zoals in deze kolom al eerder is betoogd, zi Shell en Esso hun prijzen, afhankelijk van de noteringei de vrije markt, even snel laten dalen als stijgen is er h< aanleiding voor verbazing en argwaan, maar weinig r< voor een beschuldigende vinger. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonc stukken te bekorten. Bidden Over soeur Emanuelle, die werkt bij de voddenrapers in Cairo, wordt het volgende ver teld: Toen zij voor een stamp volle zaal van een faculteit in Leuven een lezing hield, stop te zij plotseling, en zei: „Laten we nu wat bidden". En dat deed zij om de oeverloze stroom van woorden met iets zinnigs te onderbreken. L&ten we dit voorbeeld volgen, nu een oeverloze stroom beangsti gende gebeurtenissen dagelijks over ons neerdaalt. H. Rutges, DEN HAAG. Agressie (2) Het lijkt me nogal voor de hand te liggen om de agressi viteit in het Haagse verkeer toe te schrijven aan de abso luut waanzinnige maatregelen die de gemeente in de loop der jaren heeft genomen en nog steeds neemt. Als je, zoals ik, aangewezen bent op de auto om je werk binnen een enigs zins redelijke tijd te bereiken, word je inderdaad wel eens flink agressief. Om maar eens een paar voorbeelden te noe men. Bijna alle behoorlijke doorgaande wegen in Den Haag worden door de gemeen te veranderd in 19e-eeuwse karresporen. Waar dan ook nog vaak achter een bus moet worden gewacht omdat er bij de haltes geen inham voor de bus is gemaakt (Oude Haag- weg, Arnold Spoelplein). Een ander voorbeeld: de Soestdijk- sekade/Troelstrakade was in het verleden een keurige ver binding tussen het zuidwesten van Den Haag en de Hoorn brug. De gemeente is echter op het lumineuze idee gekomen om ook deze wegen maar eens aan te pakken. We zien op de Soestdijksekade langs het Zui derpark nu een rijwielpad dat bijna de breedte heeft van de rijbaan voor snelverkeer. Daarnaast een parkeerstrook waar zelden of nooit een auto te bekennen is, wat logiscie want er staan geen huizen dan praten we nog maar !en over de situatie bij de IIW? van Meerdervoort. Dat is regelrechte ramp. Tot slot nog iets over het baar vervoer. Dat kriji Den Haag alle ruimte. OoPni er dertig auto's voor een sing staan te wachten kaï vaak bijna lege tram vi passeren. Maar als het baar vervoer zo snel gaat, iemand van de HTM mij] eens uitleggen waarom snelste verbinding tl Loosduinen en, bijvoorl de Plaspoelpolder, vaak uur in beslag neemt? H. van Wieringen, DEN HAAG. Agressie (3) De (door de politie gesij leerde) verontrustend toegi men agressiviteit van auti stuurders zal vooral opi Haagse Troelstrakade Soestdijksekade nog wel nemen nu de tweebaans weg expres tot eenbaans B"1 wordt omgebouwd terJ®1"! van een fietspad, dat er al er! Het is een paar jaar geledeJr* gebruik genomen. Waarorlm auto zo boycotten? Nu za'er wel een lange file komen stilstaande, ronkende ai De bestuurders van de a 8" zullen wel te laat op het v komen of op elkaar botsei haast, mist, stoplicht enz. nancieel zal de motorrijtuij belasting voor die verande'hi gen wel voldoende zijn. I *l< dertje Staat zet ons brave,P9' dere autobezitters op de 0'( door weer en wind en re Nu heeft zij een alibi: de ('9' crisis, maar reeds vóór die werd er al zoveel méér pe ter benzine geheven dat d 9tj mee de gestegen prijs ruwe olie best kan worden gevangen. Nu en in de komst. L.M. Laaper, DEN HAAG. Uitgave. Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) Kantoor: Apothekersdijk 34. Leiden Telefoon: 071 - 122 244 Postadres: postbus 11. 2300 AA Leiden. Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8 30 tot 17 00 u Nabezorging Telefoon- 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u. Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaai„ per maand f. 24.85 per maand f 25. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f 75.; per jaar f. 284,50 per jaar 285.1 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244 Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2