Saddam Husayn moet weg"
n de schuilkelder staan
Je blikjes erwten al klaar
CeidóeSouacuit
X-AMBASSADEUR L. PAUL BREMER:
Ambassade-
oorlog
gaat aan
Nederland
voorbij
Amerika ingenomen met uitspraak VN
JITENLAND
OPEC bijeen over
ogere produktie
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1990 PAGINA 5
ENEN De olieministers van de
>EC hebben in Wenen hun verken-
nde besprekingen voortgezet over de
'elaag of het oliekartel de produktie
et verhogen om rust te brengen op
wereldoliemarkt, die door de Golf-
:is de afgelopen dagen een scherpe
.e jsstijging te zien heeft gegeven. Om
vergadering was gevraagd door Sau-
Arabië en Venezuela. „De oliemarkt
rkeert in een grote ontwrichting en
moeten daar wat aan doen", zo zei
Venezolaanse olieminister Celestino
as. Beide landen hebben aangekon-
hun produktie op korte termijn te
Jen verhogen, met of zonder OPEC-
1 koord.
■e! sis
n mas.
Irak: doodstraf voor
hulp buitenlanders
BAGHDAD De Revolutionaire
Commandoraad, het hoogste bestuur
sorgaan van Irak, heeft besloten de
doodstraf op te leggen aan inwoners
die buitenlanders verbergen. Vooral
in Kuwayt zouden inwoners onder
dak verlenen aan buitenlanders, die
bang zijn door Irak te worden opge
pakt en met onbekende bestemming
weggevoerd. Er zitten rond drie mil
joen buitenlanders vast in Irak en
Kuwayt. Onder hen zijn zo'n dertien
duizend westerlingen. Meer dan
tweehonderd Amerikanen, Britten en
Fransen zijn opgepakt en overge
bracht naar militaire en strategische
plaatsen die een mogelijk doelwit
bij een aanval op Irak.
Slachtoffer
De operatie „Desert
Shield", de codenaam
voor de Amerikaanse
operaties in de woestijn
van Saudi-Arabië, heeft
aan Amerikaanse kant i
al een slachtoffers ge-
ëist. Verleden week ver- A
ongelukte een militair
op een landingsbaan,
gisteren werd het li
chaam naar de VS over
gevlogen van elektriciën
Daniel Jones. Hij kwam
bij een ongeluk aan
boord van een Ameri
kaans marineschip om
het leven.
FOTO: AP
Duizenden Iraniërs
zijn weg uit Irak
BAGHDAD Irak heeft be
kendgemaakt dat het alle ge
registreerde Iraanse krijgsge
vangenen heeft teruggestuurd
naar Iran. Volgens Iran zijn
tot zaterdag 30.000 Iraanse en
Iraakse krijgsgevangenen uit
gewisseld. Volgens het Rode
Kruis verbleven er in 1988,
toen het vredesbestand in de
Golfoorlog van kracht werd,
in beide landen in totaal 70.000
krijgsgevangenen. De uitwis
seling t?an krijgsgevangenen
begon op 17 augustus toen Irak
alsnog instemde met de Iraan
se voorwaarden voor een
vrede tussen beide landen.
VREDESORGANISATIES
WUZEN GEWELD AF
DEN HAAG Nederland mag geen
geweld gebruiken in de Golfcrisis, zo
staat in een oproep die vier vredesor
ganisaties aan de Nederlandse rege
ring hebben gedaan. Volgens Gene
raals voor de Vrede, het Humanistisch
Vredesberaad, Kerk en Vrede en
Vrouwen voor Vrede mag de VN-re-
solutie van zaterdag, die oproept tot
„proportionele maatregelen ter onder
steuning van het embargo tegen
Irak", niet worden gezien als een vrij
brief voor het gebruik van geweld. De
kerkelijke vredesbewegingen Pax
Christi en IKV keuren gebruik van
geweld door Nederlandse strijdkrach
ten niet onder alle omstandigheden af.
Maar zij menen dat dat alleen mag ge
beuren onder VN-vlag.
Hulp van Unicef
naar Jordanië
DEN HAAG Unicef heeft
hulpgoederen ter waarde van
ongeveer 200.000 gulden naar
Jordanië gestuurd, bestemd
voor vluchtelingen in dat land
die afkomstig zijn uit Irak. Het
grootste deel van de goederen
is gefinancierd door de Neder
landse afdeling van Unicef. De
zending bestaat uit medicijnen,
tenten, dekens, matrassen en
watertanks. De Jordaanse re
gering heeft verschillende
hulporganisaties om hulp ge
vraagd en de nationale lucht
vaartmaatschappij gelast de
hulpgoederen kosteloos op te
halen.
•otes
Hl (Van onze correspondent) wereldwijd anderen afsch
ken van nolitieke avontu:
ASHINGTON De
manereld is er ondanks het
om inde van de Koude Oor-
'g niet heel veel veiliger
geworden, is een van
conclusies die L. Paul
ïmer III heeft getrok-
uit de crisis' rond
zijn royale werkkamer in
t hart van Washington heeft
j nog twee observaties geno-
rd: het is nonsens te denken
economische kracht de
ats heeft ingenomen van
(litaire macht. Ook na de
ude Oorlog kun je jezelf al-
n met militaire middelen
loende beschermen. En ten-
itte is het duidelijk gewor-
n dat Amerika nog steeds
n supermacht zijn.
et verloop van deze crisis
dat alleen de VS in staat
om tegelijk diplomatiek,
bnomisch, politiek en des-
jods militair leiding te geven,
Bus Bremer. „Ik kan mij
en crisis herinneren waarbij
Amerikaanse regering zo
ap heeft geopereerd. Maar
tijd werkt tegen ons. Iedere
die nu verstrijkt speelt in
voordeel van Husayn. Op
eerste plaats zal het ruw-
bg een half jaar duren voor-
de economische sancties de
akse leider dwingen tot toe
ven. Maar intussen worden
Arabische landen, die alle-
aal bang zijn van Saddam
iisayn, nerveus omdat ze
lersijorzien dat hij het misschien
rerleeft. Zij zullen daarom
enlijk of stiekum toenade-
hg met hem zoeken. Zo gauw
gebeurt, zullen ze ook
L. Paul Bremer (48)
was van 1983 tot 1986
ambassadeur van de
VS in Nederland. Na
zijn verblijf in Den
Haag was Bremer ge
durende drie jaar de
speciale ambassadeur
van president Reagan
voor terrorisme-be-
strijding. Tegenwoor
dig is hij consultant bij
Kissinger Associates
Inc. Dit adviesbureau
van de vroegere minis
ter van buitenlandse
zaken stelt politieke
en economische analy
ses en adviezen op
voor instellingen over
de hele wereld.
meewerken aan het ontduiken
van het economische embargo.
Tenslotte zal in de VS het en
thousiasme voor ons verblijf in
Saudi-Arabië afnemen. Als de
Japanners en de Europeanen
zich niet moe maken voor olie
die zij nodig hebben, waarom
moeten wij Amerikanen dat
dan doen?".
Isolationisme
Nu de strijd tegen het commu
nisme is „gewonnen", steekt in
de VS het isolationisme weer
de kop op, vooral onder de
conservatieve Republikeinen.
Dat is volgens de oud-ambas
sadeur een extra reden waar
om de regering Bush geen tijd
mag verliezen. Bremer denkt
dat de goedkeuring door de
L. Paul Bremer (48), ooit ambassadeur en nu werkend voor het
bureau van ex-minister Kissinger: „Saddam moet weg".
FOTO: CEES VERKERK
VN van desnoods de inzet van
militair geweld een Ameri
kaans ingrijpen zal versnellen.
Bremer: „Wij hebben een
reeks doelstellingen. Op de
eerste plaats moet Kuwayt be
vrijd worden en de legitieme
regering daar terugkeren. Op
het spel staat echter vooral de
manier waarop internationale
verhoudingen verlopen in het
tijdperk na afloop van de Kou
de Oorlog. Nu er in 1990 nog
hoogstens één supermacht
over is, zul je de komende
twintig jaar zien hoe elders in
de wereld de 'Saddam Hu-
sayns' hun kans ruiken. Als
wij deze Husayn nu niet stop
pen, gaan wij naar een buiten
gewoon instabiele internatio
nale situatie. Dan zullen de
sterkste heersers in andere re
gio ook denken dat zij, des
noods onder dreiging met nu
cleaire-, chemische-, of biolo
gische wapens hun macht
kunnen uitbreiden. De Vere
nigde Naties moeten nu bewij
zen dat internationale samen
werking de regel wordt tegen
aggressors. Dat zal vervolgens
vereldwijd anderen afschrik
ken van politieke avonturen.
Dat is de inzet van dit conflict
en niet op de eerste plaats de
olie".
Israël
Bremer ontkent overigens
niet, dat de olie ook een rol
speelt. „Veertig procent van de
olie zit onder de grond van
Irak, Kuwayt en Saudi-Ara
bië. Wie daar overheerst dic
teert min of meer de wereld
economie. Dat wil Saddam
Husayn, een man die massa-
vernietigings-wapens durft te
gebruiken. Ik kom dan ook tot
de conclusie dat het voor
Amerika en Europa niet vol
doende is als Irak zich uit Ku
wayt zou terugtrekken, zoals
de resolutie 661 van de VN
vraagt. Ook dan blijft Saddam
Husayn aan de macht. Mijn
conclusie is dat hij weg moet.
Ik verwacht binnen een week
de ontknoping, maar het kan
net zo goed binnen 48 uur zijn.
Er is geen diplomatieke weg
om Husayn aan de kant te
schuiven. Alle andere oplos
singen doorkruisen zeker op
langere termijn onze belan
gen".
Volgens Bremmer zal de af
loop van de crisis rond Irak op
den duur ook voor Israël in
grijpende gevolgen krijgen.
„Als wij dit probleem kunnen
oplossen, zal het gevolg zijn
dat wij Israël veel meer onder
druk moeten zetten. Israël is
daarom uiteindelijk, hoe dit
conflict ook afloopt, de verlie
zer. Als Husayn wint begint
hij een oorlog. Als Amerika
wint, moeten wij vervolgens
toegeven aan de druk van de
Arabische wereld en veel neer
pressie uitoefenen op Israël".
In navolging
van andere
Europese
landen heeft
Spanje ook
schepen
gestuurd naar
de Perzische
Golf. Het
afscheid op de
kades van
Cartagena
was, zoals
overal elders,
emotioneel.
En er waren
demon
stranten die
luidkeels hun
afkeer van de
missie tegen
Irak
verkondigden.
Het kwam
daarbij tot een
opstootje.
FOTO'S: EFE/AP
•(Terwijl in het gebied van de Perzische Golf de spanning voortduurt, is het net
1 alsof de crisis wat aan Israël voorbij gaat. Het land houdt zich nadrukkelijk afzij
dig en lijkt geen rol te spelen in de Amerikaanse „omsingeling" van Irak. Dat
beeld is echter maar schijn, zo schrijft onze correspondente Willy Werkman in
I onderstaande, zeer persoonlijk getinte, bijdrage vanuit Tel Aviv. Israël volgt de
gebeurtenissen rond Irak met nauwelijks verholen angst en de psychologische
spanning waaronder de bevolking leeft wordt met de dag zwaarder.
el
6 ont
AVIV Nu weten
e het tenminste. We
'ufioeten de schuilkelders
laarmaken, zo heeft de
ojescherming Burgerbe-
Iking gezegd. Voedsel
eerste hulp klaarzetten,
n telefoonlijstje- voor
Aloodgevallen ophangen
vooral niet vergeten
atterijen te kopen voor
transistorradio.
indei)u weten we dat niet alleen
Am(le klap" snel kan komen,
jjiaar ook dat de oorlog zelfs
ng kan duren. En nog be
nauwender: dat de gevreesde
jJqq ïemische aanval kan komen,
rs op^°rdat er besloten wordt de
twee weken beloofde gas-
laskers uit te delen. „Gewoon
iumcarbonaat vermengen
t water en een daarin ge
drenkte lap voor neus en
mond houden", zegt de BB. En
als je geen sodium hebt (de
hamsterwoede heeft de schap
pen in de winkels leegge
maakt) dan maar bleekwater,
ook al stinkt dat.
Nu weten we dat gekken die
op knoppen kunnen drukken
de biologische, chenjische of
zelfs atoomramp over ons en
het hele Midden-Oosten kun
nen afroepen.
We hebben plakband klaarge
legd om de ramen dicht te
plakken, als we tenminste nog
tijd hebben om die gassen te
gen te houden. We hebben
plastic 'zakken met elastiekjes
om over onzé voeten en han
den te trekken en regenjassen,
die kennelijk ook wel wat be
scherming bieden.
Maar we zijn ook wat in de
war. Hoe weten we of er mos
terdgas op ons wordt afge--
vuurd dan wel zenuwgas? Wat
moeten we doen als Saddam
voor mosterdgas kiest en of als
de maskers (als we die dan al
hebben) niet helpen? En welke
kansen hebben we als de bom
bacteriën of virussen bevat?
De adem inhouden?
Nóg gaan we door met onze
dagelijkse beslommeringen. De
was doen, inkopen doen, eten
in de tuin, vloeren dweilen,
het leven gaat door, nietwaar?
Onze kinderen gaan met
vrienden naar het strand en
naar dat belangrijke jazz-con-
cert. De tuinman is gisteren
nog geweest om de afgevallen
bladeren weg te vegen en het
huis moet nodig geschilderd
worden. Maar straks kan dat
voorbij zijn.
We praten met vrienden en
collega's, we stellen elkaar ge
rust, we vertellen onze fami
lieleden in Nederland dat het
best meevalt hier, dat we ons
goed voelen. Alleen wat ver
moeid. En dat we erop ver
trouwen dat het leger het land
beschermt. Maar we zeggen
niet dat zelfs de beste strate
gen zich kunnen vergissen en
dat ook de modernste techno
logie niet op alles een ant
woord heeft. We luisteren
naar psychologen die via radio
en televisie kalmerende din
gen zeggen. Maar diep in ons
hart weten we.
In de schuilkelder hangen de
telefoonnummers van de
brandweer, de politie, het zie
kenhuis en de ambulance
dienst. Op de planken staan de
flessen water, de blikjes do
perwtjes, aardappelen, maïs,
de droge koekjes, de pakken
suiker eiv meel. En eerste
hulp-doos.
Want nu weten we dat Sad
dam Husayn niet zal opgeven.
En de Amerikanen evenmin.
We weten dat de oorlog onver-
In Israël is
men
allesbehalve
gerust op de
afloop van het
conflict rond
Irak. Daarom
doen de
verkopers van
gasmakers en
luchtdichte
pakken goede
zaken.
FOTO: ANP
mijdelijk is en dat de bom niet
alleen op Riyad of Baghdad of
Kuwayt kan vallen, maar ook
op Tel Aviv. Laten we alleen
maar hopen dat ze daar in
Irak óók de zenuwen heb
ben.
WILLY WERKMAN
BAGHDAD De „oor
log" om de westerse am
bassades in Kuwayt, die
weigeren gehoor te geven
aan het Iraakse bevel te
sluiten, lijkt vooralsnog
aan de Nederlandse missie
voorbij te gaan.
Irak heeft twee ultimata om
de ambassades te sluiten voor
bij laten gaan zonder militair
in te grijpen. Wel voeren
Iraakse militairen een soort
kat-en-muis spelletje. Soms
worden ambassades omsingeld
door soldaten en tanks, die
daarna weer worden terugge
trokken. Andere missies zijn
afgesloten van water en elek
triciteit bepaald geen pretje
bij temperaturen die kunnen
oplopen tot niet minder dan 48
graden. Bij een aantal ambas
sades zijn verder de telefoon
verbindingen verbroken.
De Nederlandse ambassade in
Kuwayt was tot vanmorgen
aan de Iraakse acties ontko
men. Uit boodschappen tussen
Den Haag en Kuwayt is geble
ken dat ambassadeur Veling,
ambassadesecretaris Damoi-
seaux, zijn vrouw en drie kin
deren en kanselier Van Hese
in de residentie (ambassa
deurswoning) in Kuwayt-stad
verblijven. De toevoer van
water en elektriciteit tot die
residentie is niet afgesloten en
ook is lokaal telefoneren nog
mogelijk.
Onder de rond dertig missies
die zich tegen sluiting blijven
verzetten bevinden behalve
die van de NAVO/EG-landen
ook diverse Oosteuropese lan
den, zoals Hdngarije, Bulgarije
en Roemenië en verder niet-
gebonden landen zoals Zwe
den, Zwitserland en Oosten
rijk alsmede Japan en Pakis
tan. Ook de Arabische landen
Egypte, Saudi-Arabië, Oman,
Bahrayn en Qatar houden hun
ambassades open. Gesloten zijn
inmiddels wel de missies van
de Sovjetunie, India, Malaysia,
S/J Lanka, Jordanië, Libanon
en Afghanistan.
De EG zal in verband met de
„flagrante schendingen" door
Irak van de onschendbaarheid
van diplomaten om een bui
tengewone zitting van de Vei
ligheidsraad verzoeken.
Intussen heeft Irak in het
weekeinde in Kuwayt op
nieuw tientallen buitenlanders
(Japanners, Britten en Fran
sen) uit hun huizen gehaald
om hen over te brengen naar
onbekende plaatsen en te ge
bruiken als menselijke schil
den bij militaire en strategisch
belangrijke installaties.
Tegelijkertijd kregen 55 ge
zinsleden van Amerikaanse
diplomaten toestemming naar
Turkije te vertrekken, maar
de diplomaten zelf moeten
blijven. Drie van de gezinsle
den jonge mannen wer
den overigens vanmorgen bij
de Turks-Iraakse grens weer
aangehouden. De overige 52
mochten het land wel uit. Een
woordvoerster van het minis
terie van buitenlandse zaken
in Washington zei niet te we
ten Wat er met de drie gaat ge
beuren. Negentig Oostenrij
kers mochten ook Irak uit, sa
men met hun president Kurt
Waldheim, die hiervoor spe
ciaal naar Baghdad reisde.
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
I Rob heeft het ongeluk zien gebeuren, bedenkt zich
ogenblik en duikt van de brug af in de kokende zee. Het is
i waagstuk, maar wanneer hij weer bovenkomt, kan hij de
inkelinge, die al geheel is uitgeput, grijpen. Daar suist ook al
i lijn door de lucht, die een de matrozen uitwerpt. Rob grijpt
t touw en even later staat hij met de drenkelinge weer veilig en
Jl aan dek. Wanneer tegen de avond de wind afneemt en de
lAstra" het anker kan laten vallen op de rede van Cadiz, is Mona
weer helemaal opgeknapt. Larry zoekt haar op in de kajuit en
zegt: „Een brutale vent, die Rob. Hij duwde mij gewoon weg,
toen ik wou springen. Die knaap schijnt met alle geweld een wit
voetje te willen halen bij de baas". Mona antwoordt maar niet
veel; ze begrijpt wel, dat het Larry dwars zit dat hij haar niet
heeft gered. Dat ze Rob een veel flinkere kerel vindt dan Larry
kan ze hem toch maar niet zo in zijn gezicht zeggen...
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON Bin
nen de Amerikaanse rege
ring bestaat grote tevre
denheid over het feit dat
Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties Irak za
terdag de duimschroeven
heeft aangedraaid. In een
resolutie werd in bedekte
termen de weg geopend
voor het gebruik van ge
weld om het handelsem-,
bargo tegen Irak in stand
te houden.
„Het Amerikaanse streven om
Saddam Husayn te isoleren is
geslaagd. President Bush wacht
nu af hoe de Iraakse leider rea
geert", aldus veiligheidsadvi
seur Scowcroft in een inter
view op de Amerikaanse tele
visie. De resolutie van de VN
betekent dat met name alle
commerciële scheepvaart van
en naar Irak verboden is. „De
schepen zullen door ons wor
den aangehouden en geïnspec
teerd", zo kondigde Scowcroft
aan. Volgens het Pentagon
hebben de Amerikanen de be
wegingen van een twaalftal
Iraakse schepen op het oog. Al
les draait rond de vraag of een
militaire botsing volgt zodra de
VS vandaag of morgen een
schip voor Irak tegenhouden.
De aanvaarding van de resolu
tie over Irak door de Veilig
heidsraad was een historisch
moment. De enige twee voor
gaande keren dat de raad het
gebruik van geweld goedkeur
de was bij de invasie van Zuid-
Korea door Noord-Korea in
1950 en op een kleinere
schaal na de eenzijdige on
afhankelijkheidsverklaring
van de vroegere Britse kolonie
Rhodesië in 1965.
Dat nu voor de derde maal zo'n
resolutie is aangenomen komt
door de toenadering tussen bei
de supermogendheden. Maar
de Sovjetunie liet via minister
van buitenlandse zaken Sje-
vardnadze weten dat zij „niet
voornemens is geweld te ge
bruiken of om deel te nemen
aan operaties" om de naleving
van het VN-handelsembargo
tegen Irak af te dwingen.
De nieuwe resolutie, 665, is de
vijfde van de raad tegen Irak
sinds dat land op 2 augustus
Kuwayt binnenviel. Zij vraagt
„de lidstaten die samenwerken
met de regering van Kuwayt
en zeestrijdkrachten in het ge
bied maatregelen te nemen in
overeenstemming met de situa
tie op het moment dat het no
dig zal zijn om, onder het gezag
van de Veiligheidsraad, alle
handelsschepen die aankomen
of vertrekken, aan te houden
teneinde hun lading te inspec
teren, hun bestemming na te
gaan en de bepalingen van re
solutie 661 het embargo te
gen Irak met betrekking tot
transport over zee toe te pas
sen".
De resolutie nodigt de leden
van de VN voor het bewerk
stelligen van de naleving van
het embargo uit tot „het maxi
male gebruik van politieke en
diplomatieke maatregelen".
Het opnemen van deze zinsne
de was een concessie aan de
Sovjetunie, die heeft onder
streept dat pas naar militaire
middelen mag worden
pen als alle andere r
den zijn uitgeput.
Volgens de Iraakse minister
van buitenlandse zaken, Aziz,
toont de resolutie duidelijk aan
de Veiligheidsraad „een instru
ment is geworden van het bui
tenlandse beleid van de VS".
